Bài giảng Kinh tế môi trường - Chương 4: Các phương pháp phân tích

26/07/2009 1 Nguyễn Minh Đức Phân tích tác động kinh tế
Phân tích tác động của các thay đổi về
chính sách,
luật lệ,
đầu tư cải tiến kỹ thuật
bất kỳ một hoạt động nào
đối với thu nhập và các chỉ số kinh tế khác như doanh thu, chi tiêu hay việc làm,...
ở bất kỳ một cấp độ nào 2TS Nguyễn Minh Đức Các ví dụ
Các nhóm môi trường muốn đánh giá tác động của các luật lệ bảo vệ vùng đất ngập nước đối với tốc độ tăng trưởng kinh tế vùng duyên hải và doanh thu thuế
Các nhà sản xuất kinh doanh muốn tìm hiểu tác động của một luật lệ mới (Ví dụ: cấm lưu hành xe ba bánh tự chế) đối với hoạt động hiện tại và triển vọng kinh tế của họ.
Các tổ chức quốc tế quan tâm đến tác động của luật hạn chế khí thải CO2 đối với các quốc gia giàu và nghèo. 3TS Nguyễn Minh Đức 26/07/2009 2 Chỉ số kinh tế (economic activity) và giá trị kinh tế (economic value)
Chỉ số kinh tế: doanh thu, lợi nhuận, việc làm, tốc độ tăng trưởng,...
Giá trị kinh tế: số lượng tối đa (của hàng hóa, dịch vụ hay điều kiện sống) mà người ta sẵn sàng từ bỏ để có được hàng hóa, dịch vụ hay điều kiện sống mong muốn. 4TS Nguyễn Minh Đức Phân tích tác động kinh tế
Phân tích tác động kinh tế chủ yếu nhấn mạnh đến sự thay đổi về các chỉ số kinh tế, không tính đến các lợi ích hay giá trị xã hội, không quan tâm đến những gì đã bị bỏ qua (ví dụ: chi phí cơ hội,...)
Phân tích tác động kinh tế cũng không tính đến bất cứ điều gì không thể mua bán trên thị trường. 5TS Nguyễn Minh Đức Tác động kinh tế và Giá trị xã hội
Thiên tai gây nguy hiểm cho xã hội, làm thiệt hại kinh tế nhưng cũng tạo nên việc làm và sự phát triển của một số ngành nghề
Chính sách đóng cửa rừng, cấm săn bắt thú rừng tạo ra giá trị xã hội to lớn và lâu dài trong hoàn cảnh hiện tại nhưng cũng ảnh hưởng nhiều đến các hoạt động kinh tế 6TS Nguyễn Minh Đức 26/07/2009 3 Phân tích hiệu quả chi phí
Được sử dụng khi không thể đo lường lợi ích bằng tiền
So sánh chi phí giữa các giải pháp khác nhau để đạt cùng một mục tiêu
Tìm ra một giải pháp ít tốn kém nhất
Ví dụ: khi một thành phố phát hiện nguồn cấp nước bị nhiễm hóa chất, có nhiều giải pháp được đưa ra:
Xử lý ô nhiễm và làm sạch nguồn nước
Khoan giếng ngầm lấy nước
Xây dựng một hệ thống ống đưa nước từ thành phố bên cạnh về 7TS Nguyễn Minh Đức Phân tích Lợi ích và Chi phí
So sánh giá trị hiện tại của tất cả các lợi ích xã hội đối với giá trị hiện tại của tất cả các chi phí cơ hội của việc sử dụng tài nguyên
Cho thấy một tổng quan về hiệu quả kinh tế của các chính sách cũng như các hoạt động quản lý môi trường
Thường sử dụng trong việc đánh giá dự án. (đo lường, cộng dồn, và so sánh tất cả các chi phí và lợi ích của một dự án) 8TS Nguyễn Minh Đức Qui trình phân tích Lợi ích và Chi phí
Xây dựng các dự án, chương trình hay các giải pháp khác.
Mô tả số lượng các đầu vào và kết quả của dự án
Tính toán các chi phí và lợi ích xã hội của các đầu vào và kết quả
So sánh lợi ích và chi phí. Lợi ích càng nhiều hơn so với chí phí, xã hội càng hưởng lợi nhiều hơn từ dự án. 9TS Nguyễn Minh Đức 26/07/2009 4 Xây dựng các dự án
Đối tượng hưởng thụ
Phạm vi
Địa điểm thực hiện
Thời gian biểu
Các nhóm liên quan
Mối liên hệ với các chương trình khác
............... 10TS Nguyễn Minh Đức Mô tả đầu vào và kết quả dự án
Liệt kê tất cả các tài nguyên sử dụng cho dự án
Liệt kê các kết quả dự kiến
Lượng hóa các tài nguyên đầu vào và kết quả dự kiến Ví dụ: - dự án bảo vệ tài nguyên thủy sản ở các hồ chứa nhỏ 11TS Nguyễn Minh Đức Ước tính các chi phí và lợi ích xã hội
Phương pháp kế toán theo giá thị trường
Phương pháp phi thị trường (non-market valuation) 12TS Nguyễn Minh Đức 26/07/2009 5 Các phương pháp phân tích phi thị trường
Khái niệm:
Đo lường các chi phí và lợi ích không thể đo bằng tiền tệ
Rất thường sử dụng trong kinh tế môi trường và kinh tế hành vi (behavioral economics) 13TS Nguyễn Minh Đức Chi phí lữ hành (travel cost)
Ưu điểm:
Đơn giản
Dễ tính toán
Xác định được đường cầu trực tiếp
Khuyết điểm:
Chi phí thời gian
Du hành nhiều địa điểm
Trường hợp chỉ có 1 lựa chọn
Không trả chi phí trực tiếp mà qua gián tiếp (VD: mua nhà) 14TS Nguyễn Minh Đức Mối tương quan giữa số lần tham quan và chi phí trung bình của mỗi lần Chi phí 100 1 3 Số lần tham quan 275 A B 15TS Nguyễn Minh Đức 26/07/2009 6 Giá sẵn sàng trả (willingness to pay) WTP 100 100 300 Số người trả lời 275 A B 16TS Nguyễn Minh Đức