Đề tài Nghiên cứu tâm lí học - Luận văn, đồ án, luan van, do an

Thế giới tâm lí của con người vô cùng diệu kì và phong phú, nó được mọi người quan tâm và nghiên cứu cùng với lịch sử hình thành và phát triền của nhân loại. Từ những tư tưởng đầu tiên sơ khai về hiện tượng tâm lí, tâm lí học đã hình thành, phát triển không ngừng và ngày càng giữ một vị trí quan trọng trong nhóm các khoa học về con người. Đây là một ngành khoa học có ý nghĩa to lớn trong việc phát huy nhân tố con người trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Trong cuộc sống hằng ngày người ta cho rằng, tâm lí là những điều gì đó thuộc về lòng người, về cách ứng xử của con người. Khi ai đó hiểu đúng lòng mình, cư xử làm ta hài lòng và chinh phục được người khác, thì ta nói:” người ấy thật tâm lí”. Ở cấp độ nhận thức thông thường, từ” tâm lí” được sử dụng và hiểu thiên về mặt tình cảm của đời sống tâm lí con người. Trên mặt bằng của cấp độ nhân thức khoa học, của lí luận từ “ tâm lí” cũng được quan niệm không giống nhau tùy theo từng trường phái khoa học. Theo trường phái phân tâm học do Sigmund Freud(1856-1939) - bác sĩ thần kinh và tâm thần người Ao gốc Do Thái. Đối tượng nghiên cứu của ông là vô thức để biết một cách khác qua tâm lí thực sự của con người. SF quan niệm tất cả các hiện tượng tâm thần của con người về bản chất là hiện tượng vô thức. Vô thức là phạm trù chủ yếu trong đời sống tâm lí con người, mọi hoạt động trong tâm lí đều bắt nguồn trong vô thức và tùy theo tương quan của những tâm lí thoi thúc và ngăn cản được biểu hiện ra theo những quy luật khác hẳn với ý thức ( trong các loại vô thức thì đam mê tình dục có một vị trí đặc biệt quan trọngtrong toàn bộ đời sống tâm lí con người). Ong đã xác định được bộ máy tâm thần của con người bao gồm: “ cái nó”- là tất cả những gì con người có được từ khi mới sinh ra,” cái tôi”-trung gian giữa cái nó và cái bên ngoài, và “ cái siêu tôi”-lực lượng đối lập kiềm hãm sự thỏa mãn của cái tôi. Ong đã có đóng góp to lớn trong lĩnh vực tâm lí, đã đưa ra giả thuyết về vô thức, tiềm thức là những mặt quan trọng trong đời sống con người, đưa ra một số cơ chế tâm lí như: cơ chế tự vệ, dồn nén, các mặc cảm, nhưnng do quá nhấn mạnh đến mặt vô thức SF đã không thấy được mặt bản chất trong ý thức con người, không thấy được bản chất xã hội-lịch sử của các hiện tượng tâm lí người. Hay nghiên cứu về tâm lí học hành vi do John Watson sáng lập(1878-1958)-Mỹ. Ong đi sâu nghiên cứu về hành vi, ông xem hành vi là tổ hợp các phản ứng của cơ thể trước các kích thích của môi trường bên ngoài. Theo ông mọi việc con người làm kể cả suy nghĩ điều thuộc một trong 4 loại hành vi: hành vi bên ngoài, hành vi bên trong, hành vi tự độg minh nhiên, và hành vi tự động mặc nhiên. Ong cho rằng quan sát cũng như giảng giải hành vi đều phải tuân theo công thức S-R ( S: kích thích, R: phản ứng), ông đặt cho thuyết hành vi mục đích là điều khiển hành vi động vật và con người, lấy nguyên tắc” thử-sai” làm nguyên tắc khởi thủy điều khiển hành vi. Học thuyết của ông quan tâm nghiên cứu hành vi, tâm lí học hành vi đã trở thành một khoa học khách quan và chuyển sang phía chủ nghĩa duy vật nhưng ông đã thay đổi mục tiêu chính của tâm lí học từ việc mô tả các tình trạng của ý thức sang việc tiên đoán và kiểm soát hành vi. Ong dường như đã gạt bỏ khái niệm ý thức ra khỏi tâm lí học, ông còn đồng nhất hành vi con người với hành vi động vật. Nhưng đến tâm lí học Macxit đã đưa ra một sự khẳng định hoàn toàn khác, nó rất phù hợp để giải thích về bản chất hiện tượng tâm lí con người. Được khởi xướng bởi 3 nhà tâm lí học Nga: Vugotski, Leonchiep, Rubinstein. Họ nghiên cứu những tác phẩm của Mác-Lênin và lấy chủ nghĩa này làm phương pháp luận để xây dựng nền tâm lí học Macxit. Dòng tâm lí này chủ trương: + Con người là tồn tại xã hội, lịch sử, lí trí, lao động, và phạm trù hoạt động có vai trò to lớn, quan trọng trong nền tâm lí học Macxit. Hoạt động là chìa khóa tìm hiểu, đánh giá, hình thành, và điều khiển tâm lí. + Về ý thức, dòng tâm lí này chủ trương: ý thức được sản xuất ra bởi các mối quan hệ xã hội giữa con người với thế giơi xung quanh. Ý thức được tạo bởi tồn tại xã hội-cuộc sống thực, các quan hệ thực của của con người. Chính ý thức là tổ thành của cuộc sống, quan hệ đó. Hoạt động giao lưu tạo ra tâm lí, ý thức và ngôn ngữ. + Tâm lí học Macxit phân tích sự phát triển của tâm lí qua 10 giai đoạn: bào thai, sơ sinh, nhà trẻ, mẫu giáo, nhi đồng, thiếu niên , thanh niên, tưởng thành, trung niên, và già lão. Trong bài viết này, em chú trọng phân tích bản chất tâm lí người theo quan điểm tâm lí học Macxit, xem quan điểm của họ có đúng đắn về con người, về hoạt động tâm lí của con người trên cơ sơ pương pháp luận khoa học biện chứng và phù hợp với hoàn cảnh lịch sử chưa?

8 trang | Chia sẻ: vietpd | Lượt xem: 2047 | Lượt tải: 3

Bạn đang xem nội dung tài liệu Đề tài Nghiên cứu tâm lí học, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

I. MÔÛ ÑAÀU: T heá giôùi taâm lí cuûa con ngöôøi voâ cuøng dieäu kì vaø phong phuù, noù ñöôïc moïi ngöôøi quan taâm vaø nghieân cöùu cuøng vôùi lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieàn cuûa nhaân loaïi. Töø nhöõng tö töôûng ñaàu tieân sô khai veà hieän töôïng taâm lí, taâm lí hoïc ñaõ hình thaønh, phaùt trieån khoâng ngöøng vaø ngaøy caøng giöõ moät vò trí quan troïng trong nhoùm caùc khoa hoïc veà con ngöôøi. Ñaây laø moät ngaønh khoa hoïc coù yù nghóa to lôùn trong vieäc phaùt huy nhaân toá con ngöôøi trong moïi lónh vöïc cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi. Trong cuoäc soáng haèng ngaøy ngöôøi ta cho raèng, taâm lí laø nhöõng ñieàu gì ñoù thuoäc veà loøng ngöôøi, veà caùch öùng xöû cuûa con ngöôøi. Khi ai ñoù hieåu ñuùng loøng mình, cö xöû laøm ta haøi loøng vaø chinh phuïc ñöôïc ngöôøi khaùc,… thì ta noùi:” ngöôøi aáy thaät taâm lí”. ÔÛ caáp ñoä nhaän thöùc thoâng thöôøng, töø” taâm lí” ñöôïc söû duïng vaø hieåu thieân veà maët tình caûm cuûa ñôøi soáng taâm lí con ngöôøi. Treân maët baèng cuûa caáp ñoä nhaân thöùc khoa hoïc, cuûa lí luaän töø “ taâm lí” cuõng ñöôïc quan nieäm khoâng gioáng nhau tuøy theo töøng tröôøng phaùi khoa hoïc. Theo tröôøng phaùi phaân taâm hoïc do Sigmund Freud(1856-1939) - baùc só thaàn kinh vaø taâm thaàn ngöôøi Aùo goác Do Thaùi. Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa oâng laø voâ thöùc ñeå bieát moät caùch khaùc qua taâm lí thöïc söï cuûa con ngöôøi. SF quan nieäm taát caû caùc hieän töôïng taâm thaàn cuûa con ngöôøi veà baûn chaát laø hieän töôïng voâ thöùc. Voâ thöùc laø phaïm truø chuû yeáu trong ñôøi soáng taâm lí con ngöôøi, moïi hoaït ñoäng trong taâm lí ñeàu baét nguoàn trong voâ thöùc vaø tuøy theo töông quan cuûa nhöõng taâm lí thoi thuùc vaø ngaên caûn ñöôïc bieåu hieän ra theo nhöõng quy luaät khaùc haún vôùi yù thöùc ( trong caùc loaïi voâ thöùc thì ñam meâ tình duïc coù moät vò trí ñaëc bieät quan troïngtrong toaøn boä ñôøi soáng taâm lí con ngöôøi). Oâng ñaõ xaùc ñònh ñöôïc boä maùy taâm thaàn cuûa con ngöôøi bao goàm: “ caùi noù”- laø taát caû nhöõng gì con ngöôøi coù ñöôïc töø khi môùi sinh ra,” caùi toâi”-trung gian giöõa caùi noù vaø caùi beân ngoaøi, vaø “ caùi sieâu toâi”-löïc löôïng ñoái laäp kieàm haõm söï thoûa maõn cuûa caùi toâi. Oâng ñaõ coù ñoùng goùp to lôùn trong lónh vöïc taâm lí, ñaõ ñöa ra giaû thuyeát veà voâ thöùc, tieàm thöùc laø nhöõng maët quan troïng trong ñôøi soáng con ngöôøi, ñöa ra moät soá cô cheá taâm lí nhö: cô cheá töï veä, doàn neùn, caùc maëc caûm,…nhönng do quaù nhaán maïnh ñeán maët voâ thöùc SF ñaõ khoâng thaáy ñöôïc maët baûn chaát trong yù thöùc con ngöôøi, khoâng thaáy ñöôïc baûn chaát xaõ hoäi-lòch söû cuûa caùc hieän töôïng taâm lí ngöôøi. Hay nghieân cöùu veà taâm lí hoïc haønh vi do John Watson saùng laäp(1878-1958)-Myõ. Oâng ñi saâu nghieân cöùu veà haønh vi, oâng xem haønh vi laø toå hôïp caùc phaûn öùng cuûa cô theå tröôùc caùc kích thích cuûa moâi tröôøng beân ngoaøi. Theo oâng moïi vieäc con ngöôøi laøm keå caû suy nghó ñieàu thuoäc moät trong 4 loaïi haønh vi: haønh vi beân ngoaøi, haønh vi beân trong, haønh vi töï ñoäg minh nhieân, vaø haønh vi töï ñoäng maëc nhieân. Oâng cho raèng quan saùt cuõng nhö giaûng giaûi haønh vi ñeàu phaûi tuaân theo coâng thöùc S-R ( S: kích thích, R: phaûn öùng), oâng ñaët cho thuyeát haønh vi muïc ñích laø ñieàu khieån haønh vi ñoäng vaät vaø con ngöôøi, laáy nguyeân taéc” thöû-sai” laøm nguyeân taéc khôûi thuûy ñieàu khieån haønh vi. Hoïc thuyeát cuûa oâng quan taâm nghieân cöùu haønh vi, taâm lí hoïc haønh vi ñaõ trôû thaønh moät khoa hoïc khaùch quan vaø chuyeån sang phía chuû nghóa duy vaät nhöng oâng ñaõ thay ñoåi muïc tieâu chính cuûa taâm lí hoïc töø vieäc moâ taû caùc tình traïng cuûa yù thöùc sang vieäc tieân ñoaùn vaø kieåm soaùt haønh vi. Oâng döôøng nhö ñaõ gaït boû khaùi nieäm yù thöùc ra khoûi taâm lí hoïc, oâng coøn ñoàng nhaát haønh vi con ngöôøi vôùi haønh vi ñoäng vaät. Nhöng ñeán taâm lí hoïc Macxit ñaõ ñöa ra moät söï khaúng ñònh hoaøn toaøn khaùc, noù raát phuø hôïp ñeå giaûi thích veà baûn chaát hieän töôïng taâm lí con ngöôøi. Ñöôïc khôûi xöôùng bôûi 3 nhaø taâm lí hoïc Nga: Vugotski, Leonchiep, Rubinstein. Hoï nghieân cöùu nhöõng taùc phaåm cuûa Maùc-Leânin vaø laáy chuû nghóa naøy laøm phöông phaùp luaän ñeå xaây döïng neàn taâm lí hoïc Macxit. Doøng taâm lí naøy chuû tröông: + Con ngöôøi laø toàn taïi xaõ hoäi, lòch söû, lí trí, lao ñoäng, vaø phaïm truø hoaït ñoäng coù vai troø to lôùn, quan troïng trong neàn taâm lí hoïc Macxit. Hoaït ñoäng laø chìa khoùa tìm hieåu, ñaùnh giaù, hình thaønh, vaø ñieàu khieån taâm lí. + Veà yù thöùc, doøng taâm lí naøy chuû tröông: yù thöùc ñöôïc saûn xuaát ra bôûi caùc moái quan heä xaõ hoäi giöõa con ngöôøi vôùi theá giôiù xung quanh. YÙ thöùc ñöôïc taïo bôûi toàn taïi xaõ hoäi-cuoäc soáng thöïc, caùc quan heä thöïc cuûa cuûa con ngöôøi. Chính yù thöùc laø toå thaønh cuûa cuoäc soáng, quan heä ñoù. Hoaït ñoäng giao löu taïo ra taâm lí, yù thöùc vaø ngoân ngöõ. + Taâm lí hoïc Macxit phaân tích söï phaùt trieån cuûa taâm lí qua 10 giai ñoaïn: baøo thai, sô sinh, nhaø treû, maãu giaùo, nhi ñoàng, thieáu nieân , thanh nieân, töôûng thaønh, trung nieân, vaø giaø laõo. Trong baøi vieát naøy, em chuù troïng phaân tích baûn chaát taâm lí ngöôøi theo quan ñieåm taâm lí hoïc Macxit, xem quan ñieåm cuûa hoï coù ñuùng ñaén veà con ngöôøi, veà hoaït ñoäng taâm lí cuûa con ngöôøi treân cô sô ûpöông phaùp luaän khoa hoïc bieän chöùng vaø phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh lòch söû chöa? II. NOÄI DUNG: Theo chuû nghóa duy vaät bieän chöùng khaúng ñònh: taâm lí ngöôøi laø söï phaûn aùnh hieän thöïc khaùch quan vaøo naõo ngöôøi thoâng qua chuû theå, taâm lí ngöôøi coù baûn chaát xaõ hoäi-lòch söû. Ñaây chính laø baûn chaát cuûa hieän töôïng taâm lí ngöôøi theo quan ñieåm cuûa taâm lí hoïc Macxit. Ta haõy cuøng ñi saâu phaân tích noù. 1. Taâm lí ngöôøi laø söï phaûn aùnh hieän thöïc khaùch quan vaøo naõo ngöôøi thoâng qua chuû theå: * Taâm lí ngöôøi khoâng phaûi do thöôïng ñeá, do trôøi sinh ra, cuõng khoâng phaûi do naõo tieát ra nhö gan tieát ra maät, taâm lí ngöôøi laø söï phaûn aùnh hieän thöïc khaùch quan vaøo naõo con ngöôøi thoâng qua” laêng kính chuû quan”. Taâm lí Macxit khaúng ñònh raèng vaät chaát laø caùi thöù nhaát, taâm lí laø caùi thöù hai, toàn taïi quyeát ñònh taâm lí, yù thöùc, taâm lí phaûn aùnh thöïc taïi khaùch quan. Theá giôùi vaät chaát toàn taïi beân ngoaøi vaø khoâng phuï thuoäc vaøo con ngöôøi, taâm lí chæ laø söï phaûn aùnh thöïc taïi khaùch quan vaøo trong boä naõo con ngöôøi. * Theá giôùi khaùch quan toàn taïi baèng caùc thuoäc tinh khoâng gian vaø thôøi gian, luoân luoân vaän ñoäng. Phaûn aùnh laø nhöõng thuoäc tính chung cuûa moïi söï vaät, hieän töôïng ñang vaän ñoäng. Noùi moät caùch chung nhaát: phaûn aùnh laø quaù trình taùc ñoäng qua laïi giöõa heä thoáng naøy vaø heä thoáng khaùc, keát quaû laø ñeå laïi daáu veát ( hình aûnh) taùc ñoâng ôû caû heä thoáng taùc ñoäng vaø heä thoáng chòu taùc ñoäng. Coù nhieàu daïng phaûn aùnh: phaûn aùnh vaät lí, hoùa hoïc, cô hoïc, sinh lí, taâm lí,…. Taâm lí, phaûn aùnh dieãn ra töø ñôn giaûn ñeán phöùc taïp vaø coù söï chuyeån hoùa laãn nhau: töø phaûn aùnh cô, vaät lí, hoùa ñeán phaûn aùnh sinh vaät vaø phaûn aùnh xaõ hoäi, trong ñoù phaûn aùnh taâm lí laø phaûn aùnh ñaëc bieät nhaát. Ñoù laø söï taùc ñoäng cuûa hieän thöïc khaùch quan vaøo con ngöôøi, vaøo heä thaàn kinh, naõo ngöôøi-toå chöùc cao nhaát cuûa vaät chaát (chæ coù heâ thaàn kinh vaø boä naõo ngöôøi môùi coù khaû naêng nhaän taùc ñoäng cuûa hieän thöïc khaùch quan vaø taïo ra treân naõo hình aûnh tinh thaàn(taâm lí) chöùa ñöïng trong veát vaät chaát, ñoù laø caùc quaù trình sinh lí, sinh hoùa trong heä thaàn kinh vaø naõo. C.Maùc noùi:”tinh thaàn, tö töôûng,t aâm lí,… chaúng qua laø vaät chaát ñöôïc chuyeån vaøo trong ñaàu oùc, bieán ñoåi trong ñoù maø coù”ù. - Phaûn aùnh taâm lí taïo ra”hình aûnh taâm lí”( baûn”sao cheùp”,” baûn cheùp”) veà theá giôùi. “ hình aûnh taâm lí” laø keát quaû cuûa quaù trình phaûn aùnh theá giôùi khaùch quan vaøo trong naõo nhöng hình aûnh taâm lí khaùc veà chaát so vôùi caùc hình aûnh cô vaät lí, sinh vaät ôû choã: +Hình aûnh taâm lí mang tính sinh ñoäng, saùng taïo. Ví duï: Hình aûnh taâm lí cuûa moät ngöôøi trong ñaàu chuùng ta khaùc xa veà chaát so vôùi hình aûnh cuûa hoï trong göông. + Hình aûnh taâm lí mang tính chuû theå, mang ñaäm maøu saéc caù nhaân mang hình aûnh taâm lí ñoù(hay nhoùm ngöôøi ñoù). Hay noùi caùch khaùc, hình aûnh taâm lí laø hình aûnh chuû quan veà thöïc taïi khaùch quan. Noù ñöôïc theå hieän :moãi chuû theå trong khi taïo ra hình aûnh taâm lí veà theá giôùi ñaõ ñöa voán hieåu bieát, voán kinh nghieäm rieâng cuûa mình ( veà nhu caàu xu höôùng, tính khí, naêng löïc,…) vaøo trong hình aûnh ñoù laøm cho noù mang ñaäm maøu saéc chuû quan. Hay, coù ngöôøi ñaõ phaûn aùnh theá giôùi baèng hinh aûnh taâmlí qua” laêng kính chuû quan cuûa mình”. Tính chuû theå trong phaûn aùnh taâm lí theå hieän cuï theå: cuøng nhaän söï taùc ñoäng cuûa theá giôùi veà cuøng 1 hieän töôïng khaùch quan nhöng ôû nhöõng chuû theå khaùc nhau cho ta nhöõng hình aûnh taâm lí vôùi nhieàu möùc ñoä khaùc nhau. Ví duï: cuøng nge giaûng nhöng coù ngöôøi thich, coù ngöôøi khoâng thích, coù ngöôøi hieåu, ngöôøi khoâng hieåu. Cuøng 1 hieän thöïc khaùch quan taùc ñoäng ñeán 1 chuû theå duy nhaát nhöng vaøo nhöõng thôøi ñieåm, hoaøn caûnh, taâm traïng,…khaùc nhau, coù theå cho ta thaáy möùc ñoä bieåu hieän caùc saéc thaùi taâm lí khaùc nhau” ngöôøi buoàn caûnh coù vui ñaâu bao giôø”( Nguyeãn Du). Chính chuû theå mang hình aûnh taâm lí laø ngöôøi caûm nhaän, caûm nghieäm vaø theå hieän roõ nhaát. Cuoái cuøng, thoâng qua caùc möùc ñoä, saéc thaùi taâm lí khaùc nhau maø moãi ngöôøi toû thaùi ñoä, haønh vi khaùc nhau ñoái vôùi hieän thöïc. Taâm lí ngöôøi mang tính chuû theå vì: ∙ Moãi ngöôøi co nhöõng ñaëc ñieåm rieâng veà cô theå, giaùc quan, heä thaàn kinh vaø naõo boä. ∙Hoaøn caûnh soáng, ñieåu kieän giaùo duïc khaùc nhau. ∙Möùc ñoä tích cöïc hoaït ñoäng vaø giao tieáp ôû moãi ngöôøi khaùc nhau. Vaø chính vì taâm lí ngöôøi coù nguoân goác laø theá giôùi khaùch quan neân khi nghieân cöùu cuõng nhö hình thaønh, caûi taïo taâm lí ngöôøi ta phaûi nghieân cöùu hoaøn caûnh soáng vaø hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi. Taâm lí ngöôøi mang tính chuû theå neân trong daïy hoïc-giaùo duïc, cuõng nhö trong quan heä öùng xöû phaûi chuù troïng nguyeân taéc saùt ñoái töôïng( chuù yù ñeán caùi rieâng trong taâm lí moãi ngöôøi). Vaø taâm lí laø saûn phaåm cuûa hoaït ñoäng vaø giao tieáp, vì theâ phaûi toå chöùc hoaït ñoäng vaø giao tieáp ñeå nghieân cöùu söï hình thaønh vaø phaùt trieån taâm lí cuûa con ngöôøi. 2.Baûn chaát xaõ hoäi cuûa taâm li ngöôøi: * Taâm lí ngöôøi laø söï phaûn aùnh hieän thöïc khaùch quan, laø chöùc naêng cuûa naõo, laø kinh nghieäm xaõ hoäi, lòch söû bieán thaønh caùi rieâng cuûa moãi ngöôøi. Taâm lí con ngöôøi khaùc xa taâm lí cuûa caùc loaøi ñoäng vaät cao caáp ôû choã: taâm lí ngöôøi coù baûn chaát xaõ hoäi, vaø mang tính lòch söû. * Baûn chaát xaõ hoäi-lòch söû cuûa taâm lí ngöôøi ñöôïc theå hieän: -Taâm lí ngöôøi coù nguoàn goác töø theá giôùi khaùch quan( theá giôùi töï nhieân, xaõ hoäi), trong ñoù nguoàn goác xaõ hoäi laø caùi quyeát ñònh. +Theâ giôùi töï nhieân tröôùc heát laø ñieàu kieän lao ñoäng vaø sinh hoaït, laø ñoái töôïng cuûa lao ñoäng. Theá giôùi ñoù taùc ñoäng vaøo con ngöôøi thoâng qua lao ñoäng cuûa con ngöôøi. Töø khi con ngöôi xuaát hieän, thì töï nhieân ñaõ khoâng coøn laø töï nhieân voán coù cuûa noù maø ñaõ mang daáu aán con ngöôøi, do lao ñoäng cuûa con ngöôøi taïo ra. Thieân nhieân coù theå laøm taâm hoàn con ngöôøi trôû neân thô moäng, maét saùng hôn, tai tinh hôn, con ngöôøi caàn cuø, chòu ñöïng hôn,...Nhöng ñieàu kieän ñòa lí töï nhieân khoâng quyeát ñònh taâm lí con ngöôøi. + Phaàn xaõ hoäi hoùa theá giôùi quyeát ñònh taâm lí con ngöôøi, thoâng qua caùc quan heä kinh teá xaõ hoäi, caùc quan heä ñaïo ñöùc, phaùp quyeàn, quan heä con ngöôøi-con ngöôøi. Caùc moái quan heä xaõ hoäi quyeát ñònh baûn chaát cuûa taâm lí ngöôøi. C.Mac cho raèng:”baûn chaát con ngöôøi laø toång hoøa caùc moái quan heä xaõ hoäi”. - Taâm lí ngöôøi laø saûn phaåm cuûa hoaït ñoäng, giao tieáp cuûa con ngöôøi trong caùc moái quan heä xaõ hoäi. Con ngöôøi laø moät thöïc theå töï nhieân vaø cuõng laø moät thöïc theå xaõ hoäi. Phaàn töï nhieân cuûa con ngöôøi ñaõ ñöôïc xaõ hoäi hoùa ôû möùc cao nhaát. Laø moät thöïc theà xaõ hoäi, con ngöôøi laø chuû theå cuûa nhaän thöùc, chuû theå tích cöïc, chuû ñoäng vaø saùng taïo trong hoaït ñoäng vaø giao tieáp. Do vaäy taâm lí con ngöôøi laø saûn phaåm cuûa cuûa con ngöôøi vôùi tö caùch laø chuû theå xaõ hoäi. Taâm lí ngöôøi mang baûn chaát xaõ hoäi-lòch söû con ngöôøi. Con ngöôøi laø chuû theå cuûa caùc moái quan heä ñoái vôùi hieän thöïc. Trong hoaït ñoäng öùng xöû noù bao giôøbcuõng boäc loä 1 thaùi ñoä naøo ñoù mang maøu saéc rieâng bieät, tuøy thuoäc vaøo baûn tính cuûa chinnh1 mình. Bôûi theá baûn tính coù theå ñöôïc ñònh nghóa nhö moät thuoäc tính taâm lícuûa nhaân caùch, goàm1 heä thoáng thaùi ñoä caûu chuû theá ñoái vôùi hieän thöïc, ñöôïc bieåu hieän ra trong hieän thöïc, ñöôïc bieåu hieänra trong hoaït ñoäng vaø trong haønh vi öùng xöû. Maø baûn tính con ngöôøi mang tính beàn vöõng nhöngn töông ñoái, bôûi trong nhöõng hoaøn caûnh naøo ñoù noù coù theå bò tha hoùa. Vì theá khi xem xeùt phaûi tính ñeán söï vaän ñoäng cuûa noù trong dongn2 chaûy thôøi gian vaø söï nhaát quaùn nhöng haønh vi bieåu hieän. Vaø haønh vi öùng xöû khoâng phaûi luc naøo cuõng phaûn aùnh ñuùng baûn tính cuûa chuû theå. Moãi con ngöôøi laø 1 caø nhaân ñôn nhaát, khoâng laëp laïi. Baûn tính con ngöôøi hình thaønh vaø phaùt trieån tuøy thuoäc vaøo nhöõng hieän töôïng töï nhieân vaø xaõ hoäi cuûa moãi ngöôøi neân khoânng ai gioáng ai. Vì leõ ñoù neân ñi tìm baûn tính cuûa moät coäng ñoàng, duø laø moät coäng ñoàng nhoû laø moät coâng vieäc raát khoù. Ví duï: ngöôøi ta thöôøng noùi” thöïc duïng nhö ngöôøi Myõ, chính xaùc nhö ngöôøi Ñöùc, keo kieät nhö ngöôøi Do Thaùi,…” coù ñöôïc nhöõng nhaän xeùt nhu vaäy laø do hoï coù söï khaùi quat vaø noù thöôøng chæ mang tính tieâu bieåu. - Taâm lí caù nhaân laø keát quaû cuûa quaù trình lónh hoäi, tieáp thu voán kinh nghieämxaõ hoäi, neàn vaên hoùa thoâng qua hoaït ñoäng giao tieáp, trong ñoù giaùo duïc giöõ vai troø chuû ñaïo. Hoaït ñoäng vaø giao tieáp cuûa con ngöôøi trong xaõ hoäi coù tính quyeát ñònh. Vì vaäy, nhöõng ngöôøi khoâng ñöôïc soáng trong xaõ hoäi loaøi ngöôøi seõ khoâng coù taâm lí ngöôøi(nhöõng tröôøng hôõp treû bò soùi, traâu röøng nuoâi ñaõ phaùt hieän ra treân theá giôùi). Chính vì taâm lí caù nhaân chòu aûnh höôûnh lôùn töø giaùo duïc neân vaán ñeà giaùo duïc ngaøy nay phaûi ñöôïc quan taâm hôn nhöng thöïc traïng giaùo duïc hieän nay ñang coù chieàu höôùng bò thoaùi hoùa. Vaán ñeà phaåm chaát ñaïo ñöùc, cô cheá thò tröôøng, vaán ñeà hoïc sinh vaø ngöôøi thaày ñang ñöôïc ñaët ra vaø caàn ñöôïc giaûi quyeát caáp baùch. Trong boái caûnh xaõ hoäi môùi, caùc nhaø giaùo seõ phaûi ñoái maët vôùi nhöõng aùp löïc, caùm doã thì lieäu 3 chöõ” toân sö troïng ñaïo” coù coøn ñaûm baûo tính veïn toaøn, ñaûm baûo tính toân kính nhö töø tröôùc ñeán nay vaãn coù? Theo yù kieán cuûa GS Vaên Nhö Cöông cho raèng:” ngaønh giaùo duïc khoâng phaûi laø moät oác ñaûo, noù cuõng phaùt trieån theo söï bieán ñoäng cuûa xaõ hoäi, 22 trieäu hoïc sinh vaø 1 trieäu thaày giaùo, thöïc ra cuõng coù nhöõng chuyeän xaáu nhög ñoù cuõng chæ laø moät con soá nhoû. Nhö oâng noùi” thöông thì thöông cho roi cho voït” ngaøy xöa troø haö thaày ñaùnh nhöng nay ñoù laø vi phaïm nhaân quyeàn, quyeàn treû em. Ta caàn phaûi xem ñoäng cô cuûa vaán deà ñeå tìm ra caùch giaûi quyeát. Caàn p0hæa tìm ra giaûib phaùp ñeå coù ñöôïc caùi lôùn lao hôn, thì ngöôøi thaày seõ ñöôïc kính troïng khoâng nhöõng vaäy troø seõ gioûi hôn. Vaø nganh giaùo khoâng phaûi laø moät oác ñaûo, taát caû caùc ti6u cöïc trong cuoäc soáng ñeàu coù theå xaûy ra tronng ngaønh naøy. Caùc thaày,coâ khoânng toát seõ seõ bò loaïi vaø thay theá baèng nhöõng ngöôøi toát hôn. Nhaø giaùo vaø nhaø baùo coù caùch laøm khaùc nhau nhöng cuøng muïc ñích laø laøm cho ngaønh tgiaùo duïc toát hôn. Qua yù kieán cuûa giaùo sö chuùng ta haõy tin töôûng vaøo ngaønh giaùo duïc trong töông lai, noù seõ ngaøy caøng toát hôn vaø taïo ra nhöõng theá heä toát ñeå döïng xaây ñaát nöôùc. - Taâm lí cuûa moãi ngöôøi hình thaønh, phaùt trieån vaø bieán ñoåi cuøng söï phaùt trieån cuûa lòch söû caù nhaân, lòch söû daân toäc vaø coäng ñoàng. Taâm lí ngöôøi bò cheá öôùc bôûi tính lòch söû cuûa caù nhaân vaø coäng ñoàng. Nhö ngay nay ngöôøi ta “ ñoå xoâ” ñi thi hoa haäu. Coù quaù nhieàu cuoäc thi hoa haäu ñöôïc toå chöùc thì taát nhieân seõ phaûi caàn nhieàu ngöôøi ñi thi, theo xu theá ngaøy nay laø muoán toân vinh caùi ñeïp. Neân thi hoa haäu ñaõ trôû thaønh moät coâng ngheä loâi cuoán moïi ngöôi vaø nuoâi soáng caû xaõ hoäi maø thí sinh döï thi khoâng chæ coù nöõ maø con coøn coù caû nam( lónh vöïc tröôùc nay chæ coù nöõ) cho thaáy taâm lí cuûa hoï bò aõnh höôûng nhieàu cuûa taâmlí coäng ñoàng. Thi hoa haäu phaùt trieân keùo theo söï xuaát hieän, phaùt trieån cuûa moät soá ngaønh ngheà: nhíp aûnh, may maëc, ca muùa nhaïc, giaùm khaûo,…vaø ñaëc bieät laø caùc vieän ty thaåm mó, vieän uoán toùc, du lòch. Ñoàng thôøi thì cuõng aûnh höôûng ñeán caùc ngaønh, ngöôøi khaùc: caùc nhaø kinh teá hoïc bò thaát nghieäp haøng loaït, caùc ban xoùa ñoùi giaûm nngheøo phaûi giaûi theå vì ai thaát nghieäp, ngheøo khoå ñeàu ñi thi hoa haäu vaø kieám ñöôïc raát nhieàu tieàn, nhöõng ngöôøi muø chöõ cuõng coù”phöông phaùp” töï xoùa muø ñeå nghieãm nhieân trôû thaønh nhöõng hoa haäu. Nhieàu hoäi nghò quoác teá lieân tieáp ñuôïc toå ch7c1 deå caùc nhaø xaõ hoäi hoïc tìm hieåu hieän töôïng” Vieät Nam, moät nöôùc coøn thieáu ñoùi maø cöïc kì quan taâm ñeán caùi ñeïp”. Theo ñoù, sau caùc giai ñoaïn coâng nghieäp, noâg nghieäp, thoâng tin,…xaõ hoäi seõ phôi phôùi böôùc vaøo “ neàn vaên minh hoa haäu”. Vaø caâu hoûi ñöôïc ñaët ra laø: xaõ hoäi seõ veà ñaâu vôùi taâm lí chung nhö theá?! III. KEÁT LUAÄN: Toùm laïi, taâm lí ngöôøi coù nguoàn goác xaõ hoäi, vì theá phaûi nghieân cöùu moâi tröôøng xaõ hoäi, neàn vaên hoùa xa hoäi, caùc quan heä xaõ hoäi trong ñoù con ngöôøi soântg1nvaø hoaït ñoäng. Caàn phæa toå chöùc coù hieäu quaû caùc hoaït ñoäng daïy hoïc vaø giaùo duïc, cuõng nhö caùc hoaït ñoäng chuû ñaïo ôû töûng giai ñoaïn löùa tuoåi khaùc nhau ñeå hình thaønh, phaùt trieån taâm lí con ngöôøi. ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN KHOA ĐỊA LÝ ((( Tiểu luận tâm lí BẢN CHẤT HIỆN TƯỢNG TÂM LÝ NGƯỜI THEO QUAN NIỆM TÂM LÝ CỦA CHỦ NGHĨA MACXIT Họ và tên sinh viên: HUỲNH THỊ KIM THOA MSSV : 0768180 TP. HỒ CHÍ MINH 10- 2008