Khóa luận Thực trạng và giải pháp nhằm tăng cường công tác kiểm soát chi ngân sách nhà nước tại kho bạc nhà nước Hai Bà Trưng – Hà Nội

MỤC LỤC 1.4. Kinh nghiệm kiểm soát chi NSNN của một số nước. 25 1.4.1. Tình hình chung về chi NSNN 25 1.4.2. Kiểm soát chi NSNN ở một số nước 27 CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI NSNN TẠI KBNN HAI BÀ TRƯNG – HÀ NỘI 32 2.1. Tổng quan về chi NSNN tại KBNN Hai Bà Trưng - Hà Nội 32 2.2.Thực trạng công tác kiểm soát chi NSNN tại KBNN Hai Bà Trưng - Hà Nội 34 2.2.1. Kết quả chi NSNN tại KBNN Hai Bà Trưng – Hà Nội 34 2.2.2.Thực trạng công tác kiểm soát một số khoản chi NSNN chủ yếu tại KBNN Hai Bà Trưng - Hà Nội 36 2.2.2.1. Kiểm soát chi thường xuyên tại KBNN Hai Bà Trưng - Hà Nội 37 2.2.2.2. Kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản tại KBNN Hai Bà Trưng - Hà Nội. 43 2.2.2.3. Kiểm soát chi ngân sách nhà nước đối với các đơn vị có cơ chế tài chính riêng 46 2.3. Đánh giá tình hình kiểm soát chi NSNN tại KBNN Hai Bà Trưng – Hà Nội 49 2.3.1. Những kết quả đạt được 49 2.3.1.1. Trong lĩnh vực chi thường xuyên. 49 2.3.1.2. Trong lĩnh vực chi đầu tư xây dựng cơ bản: 52 2.3.2 Hạn chế và nguyên nhân 55 2.3.2.1 Hạn chế 55 2.3.2.2. Nguyên nhân 60 CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG KIỂM SOÁT CHI NSNN TẠI KBNN HAI BÀ TRƯNG – HÀ NỘI 62 3.1. Định hướng và quan điểm kiểm soát chi NSNN tại KBNN Hai Bà Trưng – Hà Nội 62 3.1.1 Định hướng chi NSNN tại KBNN Hai Bà Trưng – Hà Nội 62 3.1.2 Quan điểm kiểm soát chi NSNN tại KBNN Hai Bà Trưng – Hà Nội. 64 3.2. Giải pháp tăng cường kiểm soát chi NSNN tại KBNN Hai Bà Trưng – Hà Nội. 67 3.2.1. Hoàn thiện tổ chức bộ máy, con người. 67 3.2.2. Phát triển và sử dụng hiệu quả công nghệ và kỹ thuật mới trong kiểm soát chi NSNN. 69 3.2.3. Hiện đại hoá và nghiên cứu phát triển quy trình, nội dung kiểm soát chi NSNN phù hợp với thực tiễn. 70 3.2.4. Đổi mới phương thức và công cụ trong kiểm soát chi. 83 3.3. Kiến nghị 85 3.3.1. Kiến nghị với Nhà nước 85 3.3.1.1. Xác định đúng đắn vai trò của các cơ quan nhà nước trong đổi mới cơ chế cấp phát và kiểm soát chi NSNN 85 3.3.1.2. Hoàn thiện môi trường pháp lý và các điều kiện đổi mới cơ chế cấp phát và kiểm soát chi NSNN 88 3.3.2. Kiến nghị với KBNN Hà Nội 89 3.3.3. Kiến nghị với các ban ngành hữu quan. 90 KẾT LUẬN 92 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT NSNN : Ngân sách nhà nước KBNN : Kho Bạc Nhà Nước TW : Trung ương ĐTXDCB : Đầu tư xây dựng cơ bản UBKHNN : Uỷ ban kế hoạch Nhà nước NSTW : Ngân sách Trung ương NSĐP : Ngân sách địa phương NSTP : Ngân sách thành phố DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ Sơ đồ 1: Quy trình kiểm soát chi NSNN của KBNN 19 Sơ đồ 2: Quy trình cấp phát các khoản chi thường xuyên theo hình thức dự toán 39 Sơ đồ 3: Quy trình xây dựng kế hoạch và cấp phát NSNN hiện nay. 85 Bảng 1: Tình hình chi NSNN tạiKBNN Hai Bà Trưng- Hà Nội qua các năm từ 2000 tới 2007 34 Bảng 2: Tình hình chi tiền mặt tại KBNN Hai Bà Trưng – Hà Nội qua các năm từ 2000 tới 2007. 36 Bảng 3: Số tiết kiệm chi thường xuyên tại KBNN Hai Bà Trưng- Hà Nội qua các năm từ 2000 tới 2007 51 Bảng 4: Tình hình thanh toán vốn đầu tư XDCB tại KBNN Hai Bà Trưng –Hà Nội qua các năm từ 2000 tới 2007 54 Bảng 5: Số tiết kiệm chi đầu tư XDCB tại KBNN Hai Bà Trưng- Hà Nội qua các năm từ 2000 đến 2007 55 LỜI NÓI ĐẦU Chi ngân sách nhà nước hiện tại bao gồm gần 30 khoản chi, được sắp xếp vào 3 nhóm: chi thường xuyên; chi đầu tư và phát triển; chi trả nợ, viện trợ nước ngoài Quản lý và sử dụng có hiệu quả các khoản chi ngân sách nhà nước có ý nghĩa hết sức to lớn và quan trọng về mặt kinh tế cũng như xã hội, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực tài chính, thúc đẩy kinh tế phát triển, đồng thời là biện pháp hữu hiệu để thực hành tiết kiệm và chống lãng phí, góp phần ổn định xã hội và nâng cao đời sống nhân dân. Song, trên thực tế tình hình sử dụng công quỹ còn nhiều lãng phí, phô trương hình thức, tình hình biển thủ công quỹ chưa được ngăn chặn kịp thời và hiệu quả. Đồng thời, theo đánh giá của nhiều chuyên gia Tài chính Quốc tế thì Chính phủ Việt Nam đã và đang huy động một tỷ lệ lớn hơn trong GDP so với các nước Đông Nam Á khác trong khi GDP bình quân đầu người của nước ta lại thấp hơn so với các nước này. Vì vậy, nỗ lực hạn chế thâm hụt Ngân sách cần được quan tâm đặc biệt và phải được thực hiện triệt để ngằm giảm những khoản chi không cần thiết và chưa cấp bách. Thực tế đòi hỏi phải tăng cường công tác kiểm soát chi NSNN. Kiểm soát chi NSNN là chức năng, nhiệm vụ của cơ quan Tài chính các cấp; trong đó, KBNN có vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình này. Thực hiện tốt việc kiểm soát chi NSNN nhằm đem lại hiệu quả cao trong công tác kiểm sóat chi sẽ có tác dụng nâng cao hiệu quả sử dụng vốn NSNN, hạn chế lãng phí, tiêu cực và tham nhũng. Hoàn thiện công tác kiểm soát chi NSNN của KBNN ở Việt Nam là một trong những vấn đề bức xúc và quan trọng nhằm làm lành mạnh nền Tài chính Quốc gia, nâng cao tính công khai, minh bạch, dân chủ và hiệu quả trong việc sử dụng nguồn lực Tài chính Quốc gia nói chung và NSNN nói riêng Ngoài phần mở đầu và kết luận, Chuyên đề gồm có 3 chương Chương 1: Công tác kiểm soát chi ngân sách nhà nước của Kho Bạc Nhà nước. Chương 2: Thực trạng công tác kiểm soát chi NSNN tại KBNN Hai Bà Trưng - Hà Nội. Chương 3: Giải pháp nhằm tăng cường công tác kiểm soát chi NSNN tại KBNN Hai Bà Trưng – Hà Nội. CHƯƠNG I: CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA KHO BẠC NHÀ NƯỚC 1.1 Tổng quan về công tác chi ngân sách nhà nước của KBNN 1.1.1. Bản chất kinh tế và vai trò của NSNN - Ngân sách nhà nước Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước đă được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong một năm để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Ngân sách nhà nước là khâu chủ đạo trong hệ thống tài chính, là điều kiện vật chất quan trọng để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước, đồng thời NSNN là công cụ quan trọng của Nhà nước phân phối các nguồn lực tài chính quốc gia để điều chỉnh vĩ mô đối với đời sống kinh tế - xã hội, bảo đảm an toàn xã hội, an ninh quốc gia. - Quỹ ngân sách nhà nước Quỹ ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản tiền của Nhà nước, kể cả tiền vay, có trên tài khoản của ngân sách nhà nước các cấp.Quỹ ngân sách nhà nước được quản lý tại Kho bạc Nhà nước - Bản chất kinh tế của NSNN Là quan hệ kinh tế - tài chính giữa Nhà nước và các tác nhân của nền kinh tế trong quá trình phân bổ, sử dụng các nguồn lực, phân phối và phân phối lại thu nhập mới sáng tạo ra. Xét về mặt hình thức, Ngân sách nhà nước là một bảng cân đối giữa thu nhập và chi tiêu của Nhà nước trong một năm tài khoá. Về bản chất, Ngân sách nhà nước là tập hợp những quan hệ kinh tế trong quá trình phân phối, gắn liền với việc hình thành và sử dụng quỹ tiền tệ tập trung của Nhà nước. - Vai trò của NSNN NSNN là một khâu then chốt trong hệ thống Tài chính. Vai trò của NSNN được xác định trên cơ sở chức năng và nhiệm vụ cụ thể của nó trong từng giai đoạn, đảm bảo cho Nhà nước thực hiện chức năng, nhiệm vụ, duy trì quyền lực nhà nước. Trong giai đoạn hiện nay, NSNN đóng vai trò là công cụ điều chỉnh vĩ mô nền kinh tế. Trong quan hệ giữa Nhà nước và Ngân sách thì Nhà nước là chủ thể thường xuyên, chủ thể quyền lực. Nhà nước tập trung Ngân sách, coi Ngân sách là công cụ kinh tế quan trọng để giải quyết các vấn đề kinh tế, xã hội và thị trường. Ngân sách kích thích sản xuất kinh doanh, cạnh tranh hợp pháp, chống độc quyền thông qua các công cụ về thuế và cho ra đời các doanh nghiệp nhà nước. NSNN cung cấp nguồn kinh phí để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, các ngành kinh tế then chốt, tạo môi trường cho các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế phát triển; đầu tư để chống ô nhiễm môi trường; tài trợ cho các hoạt động xã hội, chống lạm phát. Như vậy, vai trò của NSNN là rất quan trọng, dù trực tiếp hay gián tiếp NSNN vẫn chiếm một vị trí chủ đạo trong điều chỉnh vĩ mô nền kinh tế, khắc phục những khuyết tật mang trong mình cơ chế thị trường. 1.1.2.Chi ngân sách nhà nước và quản lý chi ngân sách nhà nước 1.1.2.1 Đặc điểm chi ngân sách nhà nước Chi NSNN thể hiện các quan hệ Tài chính – Tiền tệ được hình thành trong quá trình phân phối và sử dụng quỹ NSNN nhằm bảo đảm các nhu cầu chi tiêu của bộ máy nhà nước và thực hiện các chức năng chính trị, kinh tế, xã hội của Nhà nước. Chi NSNN là sự kết hợp hài hoà giữa quá trình phân phối quỹ NSNN để hình thành các quỹ tài chính của các cơ quan, đơn vị và quá trình sử dụng các quỹ tài chính này. Chi NSNN là các khoản cấp phát, thanh toán từ quỹ NSNN cho các cơ quan, đơn vị và cá nhân có tính không hoàn lại. Quy mô của chi NSNN phụ thuộc vào quy mô các khoản thu của NSNN và những nhiệm vụ chi mà nhà nước cần phải thực hiện Chi NSNN gắn chặt với bộ máy quản lý nhà nước và việc triển khai thực hiện những nhiệm vụ chính trị, kinh tế, xã hội mà nhà nước phải đảm nhận. Chi NSNN là một quá trình liên tục, gắn bó mật thiết với sự tồn tại và phát triển của nền kinh tế và đời sống xã hội, việc xây dựng dự toán và quyết toán chi NSNN được thực hiện theo đúng niên độ. Cuối năm ngân sách có số kết dư để chuyển sang năm sau, nếu có thâm hụt, phải xác định rõ nguồn bù đắp và sẽ được xử lý vào năm ngân sách tiếp theo. Quốc hội là cơ quan quyền lực cao nhất của nhà nước, là chủ thể duy nhất có quyền quyết định quy mô, nội dung, cơ cấu chi NSNN; quyết định tổng dự toán và tổng quyết toán NSNN; quyết định bổ sung, điều chỉnh chi NSNN giữa các nhiệm kì, kể cả tổng mức chi đối với những công trình lớn, đặc biệt quan trọng của quốc gia. Chi NSNN được phân cấp cho chính quyền địa phương quản lý và điều hành. Ở Trung Ương do Chính Phủ trực tiếp quản lý, ở các cấp chính quyền địa phương do Uỷ Ban Nhân Dân quản lý dưới sự giám sát của Hội Đồng Nhân Dân Việc bố trí các khoản chi NSNN thường được xem xét đến tính hiệu quả ở tầm vĩ mô, có tính đến lợi ích quốc gia, các vùng lãnh thổ, các khu vực, các địa phương trên cơ sở thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội và nâng cao đời sống nhân dân đã được Quốc Hội và Hội Đồng Nhân Dân các cấp thông qua. Các khoản chi NSNN nói chung thường không mang tính bồi hoàn trực tiếp; ngoại trừ một số khoản chi NSNN cho vay hỗ trợ, ưu đãi thông qua tổ chức tín dụng đặc biệt của Nhà nước mang tính đặc thù của mỗi quốc gia trong từng thời kì nhất định. Các khoản chi NSNN gắn liền với các phạm trù kinh tế như đầu tư phát triển, lợi nhuận, tiền lương, viện trợ... và thường chịu sự tác động trực tiếp của các phạm trù giá trị như giá cả, lãi suất, tỷ giá hối đoái, tiền tệ, tín dụng... 1.1.2.2 Phân loại chi ngân sách nhà nước Phân loại chi NSNN là việc sắp xếp các khoản chi NSNN vào các nhóm, các loại chi khác nhau theo những tiêu chí nhất định. - Theo mục đích kinh tế - xã hội của các khoản chi: Chi NSNN được chia thành chi tiêu dùng và chi đầu tư phát triển - Theo tính chất các khoản chi: Chi NSNN được chia thành chi cho Y tế; chi cho Giáo dục; chi Phúc lợi; chi quản lý Nhà nước; chi đầu tư Kinh tế... - Theo chức năng của Nhà nước: Chi NSNN được chia thành chi nghiệp vụ và chi phát triển - Theo tính chất pháp lý: Chi NSNN được chia thành các khoản chi theo luật định; các khoản chi đã được cam kết; các khoản chi có thể điều chỉnh. - Theo yếu tố các khoản chi: Chi NSNN được chia thành chi đầu tư phát triển; chi thường xuyên và chi khác. Trong đó: Chi đầu tư phát triển bao gồm các khoản chi về: đầu tư, xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội không có khả năng thu hồi vốn; đầu tư và hỗ trợ cho các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế, các tổ chức tài chính của Nhà nước; góp vốn cổ phần, liên doanh vào các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực cần thiết có sự tham gia của Nhà nước theo quy định của pháp luật; bổ sung dự trữ của Nhà nước; đầu tư phát triển các chương trình mục tiêu Quốc gia, dự án Nhà nước; các khoản chi đầu tư phát triển theo quy định của pháp luật. Chi thường xuyên bao gồm các khoản chi về: các hoạt động sự nghiệp, giáo dục, đào tạo, y tế, xã hội, văn hoá, thông tin, văn học, nghệ thuật, thể dục thể thao, khoa học và công nghệ; các sự nghiệp xã hội khác; các hoạt động sự nghiệp về kinh tế, quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội; hoạt đông của các cơ quan Nhà nước; hoạt động của Đảng Cộng sản Việt Nam, Uỷ Ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Liên đoàn Lao động Việt Nam, Đoàn Thanh Niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Cựu chiến binh Việt Nam...; trợ giá theo chính sách của Nhà nước; phần chi thường xuyên thuộc các chương trình mục tiêu quốc gia, dự án Nhà nước; hỗ trợ quỹ Bảo hiểm xã hội, trợ cấp cho các đối tượng chính sách xã hội các khoản chi thường xuyên khác theo quy định của pháp luật; trả nợ gốc và lãi các khoản tiền do Chính phủ vay. 1.1.2.3. Khái niệm, đối tượng, mục tiêu quản lý chi ngân sách nhà nước. Quản lý chi NSNN là quá trình Nhà nước vận dụng các chính sách của Đảng và luật pháp của nhà nước trong quản lý kinh tế, đồng thời sử dụng các công cụ và phương pháp quản lý nhằm tác động đến quá trình sử dụng các nguồn vốn của NSNN để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ do nhà nước đảm nhiệm một cách có hiệu quả nhất. Đối tượng quản lý chi NSNN là toàn bộ các khoản chi của nhà nước đã được bố trí trong dự toán ngân sách nhà nước và được cấp phát, thanh toán để thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội trong từng giai đoạn lịch sử nhất định. Cơ sở để quản lý chi NSNN là cơ chế quản lý kinh tế tài chính và hệ thống Luật pháp hiện hành. Quản lý chi ngân sách là một phạm trù kinh tế tổng hợp; đồng thời, đó là trách nhiệm của tất cả các ngành, các cấp, các cơ quan, đơn vị sử dụng NSNN. Mục tiêu cơ bản của quản lý chi NSNN là không để nguồn vốn của nhà nước bị thất thoát, lãng phí hoặc sử dụng sai mục đích; cần nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn vốn, giải quyết hài hoà mối quan hệ về lợi ích kinh tế giữa một bên là Nhà nước với một bên là các chủ thể sử dụng vốn NSNN. 1.1.2.4. Quy trình quản lý chi ngân sách nhà nước Quy trình quản lý chi NSNN gồm có 3 bước - Bước 1: Lập dự toán chi NSNN, phân bổ dự toán và thông báo dự toán chi NSNN cho các đơn vị sử dụng ngân sách. - Bước 2 là quá trình chấp hành ngân sách, bao gồm các công việc: Bố trí kinh phí và cấp phát, thanh toán cho các đơn vị sử dụng ngân sách; thực hiện việc kiểm soát mọi khoản chi của NSNN bảo đảm phải có trong dự toán ngân sách được duyệt và phải đúng đối tượng quy định. - Bước 3 là quyết toán chi ngân sách, bao gồm các công việc: Tổng hợp, phân tích và đánh giá việc sử dụng các khoản chi của ngân sách, thấy được bức tranh toàn cảnh về các hoạt động kinh tế - xã hội của nhà nước trong năm ngân sách. 1.1.2.5. Nguyên tắc quản lý chi ngân sách nhà nước Quản lý chi NSNN phải tuân thủ những nguyên tắc xuyên suốt trong chu trình chi NSNN, từ khâu lập dự toán đến khâu chấp hành và quyết toán chi NSNN, cụ thể là: - Đối với khâu lập dự toán NSNN: Dự toán NSNN cần được xây dựng một cách khoa học, dựa trên các căn cứ khách quan như chiến lược, kế hoạch, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước; hệ thống các chính sách, chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi hiện hành; kết quả phân tích việc chấp hành chi của các năm trước; từ đó lập nên dự toán chi NSNN cho năm tiếp theo. Việc xây dựng dự toán phải đảm bảo đúng trình tự và thời gian như đã được quy định. Chất lượng dự toán phải đảm bảo tính chi tiết theo mục lục ngân sách nhà nước hiện hành, sát với nhu cầu chi tiêu của các đơn vị sử dụng. - Đối với khâu chấp hành chi NSNN NSNN phải đảm bảo đáp ứng kịp thời mọi nhu cầu chi tiêu của các đơn vị sử dụng ngân sách theo dự toán đã được duyệt. Mọi khoản chi NSNN được KBNN thanh toán trực tiếp cho chủ nợ thực sự của Chính phủ, là người cung cấp hàng hoá, dịch vụ. Mọi khoản chi NSNN phải được KBNN kiểm soát trước khi thanh toán, chi trả. Phân định rạch ròi ranh giới trách nhiện của người chuẩn chi - thủ trưởng đơn vụ với KBNN - với tư cách là kế toán của Chính phủ. - Đối với khâu quyết toán NSNN Cần đảm bảo phản ánh trung thực, đầy đủ, chính xác mọi khoản chi theo mục lục NSNN. Quyết toán NSNN phải đúng theo trình tự, thủ tục và thời gian theo Luật định. Quyết toán NSNN cần đảm bảo đã được kiểm toán trước khi trình Quốc hội phê chuẩn. 1.1.2.6. Điều kiện cấp phát, thanh toán các khoản chi ngân sách nhà nước. Các khoản chi NSNN trước khi được cấp phát, thanh toán phải đảm bảo các điều kiện sau đây: - Đã có trong dự toán chi NSNN hàng năm. Dự toán chi NSNN của các đơn vị phải phản ánh đầy đủ các khoản chi theo đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức do các cơ quan có thẩm quyền ban hành. - Dự toán chi phải theo đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức. Định mức, tiêu chuẩn chi do cơ quan chức năng có thẩm quyền ban hành chính là căn cứ quan trọng để lập dự toán chi NSNN hàng năm và là căn cứ để KBNN kiểm soát khi cấp phát thanh toán cho đơn vị sử dụng ngân sách. Những khoản chi chưa có tiêu chuẩn định mức được cơ quan có thẩm quyền ban hành là căn cứ quan trọng để KBNN kiểm soát khi cấp phát thanh toán cho đơn vị sử dụng ngân sách. Những khoản chi chưa có tiêu chuẩn định mức được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, KBNN căn cứ vào dự toán được cơ quan cấp trên trực tiếp của đơn vị sử dụng ngân sách phê duyệt làm căn cứ để kiểm soát. - Các khoản chi phải được thủ trưởng đơn vị sử dụng ngân sách chuẩn chi. Trong quản lý và điều hành ngân sách, chuẩn chi là sự cho phép, đồng ý chi. Thẩm quyền chuẩn chi là của người đứng đầu cơ quan, đơn vị, đồng thời là chủ tài khoản, đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. - Các khoản chi phải có đủ hồ sơ, chứng từ hợp lệ. Mỗi khoản chi đều phải lập theo mẫu chứng từ quy định và được cấp trên có thẩm quyền phê duyệt. 1.2. Kiểm soát chi NSNN của KBNN 1.2.1.Khái niệm kiểm soát chi NSNN Kiểm soát chi NSNN là quá trình những cơ quan có thẩm quyền thực hiện thẩm định, kiểm tra, kiểm soát các khoản chi NSNN theo các chính sách, chế độ, định mức chi tiêu do Nhà nước quy định và trên cơ sở những nguyên tắc, hình thức và phương pháp quản lý tài chính trong từng giai đoạn. Vì vậy, kiểm soát chi NSNN được đặt ra đối với mọi quốc gia, dù đó là quốc gia phát triển hay đang phát triển. Kiểm soát chi NSNN là việc kiểm tra, kiểm soát các khoản chi NSNN diễn ra theo các khâu của quy trình NSNN, từ lập dự toán, chấp hành dự toán được duyệt đến quyết toán NSNN nhằm đảm bảo mỗi khoản chi NSNN đều được dự toán từ trước, được thực hiện đúng theo dự toán được duyệt, đúng theo tiêu chuẩn định mức, tiêu chuẩn được duyệt và đem lại hiệu quả về kinh tế - xã hội. Trong những năm vừa qua, nhờ việc thực hiện hiểu quả những đổi mới trong đường lối, nền kinh tế đã có những biến chuyển thuận lợi tạo ra nguồn thu nhập ngày càng tăng cho NSNN,óp phần giải quyết nhiều vấn đề cấp bách trong phát triển kinh tế và cải thiện đời sống nhân dân. Nguồn thu NSNN ngày càng tăng kể cả ở khu vực quốc doanh và ngoài quốc doanh. Mỗi năm nguồn thu cho NSNN đều có xu hướng tăng lên. Tuy vậy, sự mất cân đối trong thu – chi NSNN chưa bao giờ được khắc phục mà còn có xu hướng gia tăng. Điều này do nhiều nguyên nhân nhưng cơ bản là do cơ chế kiểm soát chi NSNN của ta còn lỏng lẻo, nhiều bất hợp lý, gây nên tình trạng sử dụng NSNN lãng phí, thất thoát nhiều. Tiến trình gia nhập WTO có tác động mạnh mẽ đến việc đổi mới chính sách chi NSNN. Cho dù việc đổi mới chính sách chi NSNN là yêu cầu luôn được đặt ra trước mắt nhưng tiến trình này đã thúc đẩy quá trình đổi mới diễn ra nhanh và mạnh hơn, bước đầu tạo nên những chuyển động tích cực và yêu cầu kiểm soát chi NSNN cũng đòi hỏi phải có một cơ chế hoàn chỉnh phù hợp với sự phát triển chung. 1.2.2. Kiểm soát chi NSNN của KBNN 1.2.2.1 Sự cần thiết của việc kiểm soát chi NSNN của KBNN Kiểm soát chi NSNN qua hệ thống KBNN là việc KBNN thông qua các công cụ nghiệp vụ của mình thực hiện kiểm tra, kiểm soát các khoản chi NSNN qua hệ thống KBNN, đảm bảo các khoản chi đó được thực hiện đúng luật, đúng nguyên tắc cấp phát, thanh toán và có đủ các điều kiện chi theo quy định của pháp luật. Đối với nước ta hiện nay, kiểm soát chi NSNN có ý nghĩa đặc biệt quan trọng bới những lý do sau đây: - Từ yêu cầu của công cuộc đổi mới đất nước, trong quá trình đổi mới cơ chế quản lý tài chính nói chung và cơ chế quản lý NSNN nói riêng, đòi hỏi mọi khoản chi của NSNN phải đả