Luận văn Nâng cao hiệu quảkinh doanh tại Tổng Công Ty Cổ Phần Khoan Và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM ooo ooo PHẠM QUỐC ĐẠT NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH TẠI TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN KHOAN VÀ DỊCH VỤ KHOAN DẦU KHÍ LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2011 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM ooo ooo PHẠM QUỐC ĐẠT NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH TẠI TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN KHOAN VÀ DỊCH VỤ KHOAN DẦU KHÍ CHUYÊN NGÀNH : QUẢN TRỊ KINH DOANH MÃ SỐ : 60.34.05 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS ĐỒNG THỊ THANH PHƯƠNG TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2011 LỜI CAM KẾT Tôi xin cam kết luận văn này là đề tài nghiên cứu độc lập của riêng cá nhân tôi. Các nguồn tài liệu trích dẫn, các số liệu sử dụng và nội dung trong luận văn này là trung thực. Đồng thời, tôi cam đoan rằng kết quả nghiên cứu này chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào. Tôi xin chịu trách nhiệm cá nhân về luận văn của mình LỜI CẢM ƠN Trong quá trình hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được nhiều sự giúp đỡ và đóp góp quý báu của Thầy cô, bạn bè, đồng nghiệp và gia đình. Trước tiên, tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến Cô hướng dẫn Phó Giáo Sư Tiến Sĩ Đồng Thị Thanh Phương đã tận tâm giúp đỡ, hướng dẫn và cho tôi những kinh nghiệm quý báu để hoàn thành luận văn này. Xin chân thành cảm ơn Quý Thầy cô đã tham gia giảng dạy lớp cao học kinh tế khoá 17, ngành Quản trị Kinh doanh của Trường Đại Học Kinh Tế Thành Phố Hồ Chí Minh đã cho chúng tôi những kiến thức nền tảng và những kinh nghiệm thực tế vô cùng hữu ích và quý giá. Xin cảm ơn sự giúp đỡ của các Phòng, Ban chức năng của Tổng Công Ty Cổ Phần Khoan Và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí đặc biệt là Anh Đoàn Đắc Tùng – Kế Toán Trưởng đã quan tâm giúp đỡ để tôi hoàn thành đề tài này. 1 MỤC LỤC Mục lục.......................................................................................................................... Danh mục các bảng biểu ............................................................................................... Danh mục các sơ đồ ...................................................................................................... Danh mục các chữ viết tắt ............................................................................................. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu ..............................................................................................2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu..........................................................................2 4. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................2 5. Bố cục luận văn.......................................................................................................2 Chương 1: Những lý luận cơ bản về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp trong cơ chế thị trường 1.1. Khái niệm và bản chất của hiệu quả kinh doanh.........................................3 1.1.1. Khái niệm về hiệu quả kinh doanh................................................................3 1.1.2. Bản chất của hiệu quả kinh doanh.................................................................4 1.2. Vai trò của hiệu quả kinh doanh ...................................................................5 1.3. Một số quan điểm đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp ........5 1.3.1. Phải đảm bảo tính toàn diện và tính hệ thống trong việc xem xét hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp ........................................................................6 1.3.2. Phải đảm bảo sự thống nhất giữa hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp và lợi ích xã hội...................................................................................................6 1.3.3.Phải đảm bảo kết hợp giữa hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp với lợi ích của người lao động và giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc...........................6 1.3.4. Cần xem xét hiệu quả kinh doanh qua 2 mặt định tính và định lượng..........7 1.4. Ý nghĩa và nhiệm vụ của việc đánh giá hiệu quả kinh doanh.....................7 1.4.1. Ý nghĩa của việc đánh giá hiệu quả kinh doanh............................................7 2 1.4.2. Nhiệm vụ của việc đánh giá hiệu quả kinh doanh.........................................8 1.5. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh .....................................................9 1.5.1. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh tế xã hội ......................................................9 1.5.1.1 Tỷ suất thuế trên vốn ...............................................................................9 1.5.1.2. Thu nhập bình quân người lao động.....................................................10 1.5.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tài chính......................................................10 1.5.2.1. Hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu ........................................................10 1.5.2.2. Hiệu quả sử dụng tài sản.......................................................................11 1.5.2.3. Sức sinh lời của doanh thu thuần..........................................................13 1.5.2.4. Hiệu quả sử dụng chi phí ......................................................................13 1.5.3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng lao động........................................15 1.5.3.1. Năng suất lao động ...............................................................................15 1.5.2.2. Mức sinh lợi của lao động ....................................................................15 1.6. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.........15 1.6.1. Các nhân tố bên ngoài .................................................................................16 1.6.1.1. Đối thủ cạnh tranh ................................................................................16 1.6.1.2. Nhân tố về kinh tế ................................................................................16 1.6.1.3. Nhân tố về pháp luật .............................................................................16 1.6.1.4. Nhân tố về khoa học – công nghệ.........................................................17 1.6.1.5. Nhân tố về văn hoá – xã hội .................................................................17 1.6.1.6. Nhân tố về tự nhiên...............................................................................18 1.6.2. Các nhân tố bên trong..................................................................................18 1.6.2.1. Sản phẩm dịch vụ..................................................................................18 1.6.2.2. Trình độ tổ chức bộ máy quản lý..........................................................19 1.6.2.3. Trình độ về kỹ thuật công nghệ của doanh nghiệp...............................19 1.6.2.4. Nguồn nhân lực của doanh nghiệp .......................................................20 1.6.2.5. Khả năng về tài chính ...........................................................................20 1.6.2.6. Chi phí...................................................................................................20 1.6.2.7. Năng suất lao động ...............................................................................20 3 1.6.3. Mối quan hệ giữa hiệu quả kinh doanh và rủi ro ........................................21 Chương 2: Phân tích hiệu quả kinh doanh của Tổng Công Ty Cổ Phần Khoan và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí 2.1. Giới thiệu khái quát .........................................................................................23 2.1.1. Tổng quan hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí....................................23 2.1.1.1. Đặc điểm chung của ngành thăm dò và khai thác dầu khí ...................23 2.1.1.2. Tình hìng thị trường dầu mỏ trên thế giới ............................................25 2.1.1.3. Tiềm năng dịch vụ khoan biển tại Việt Nam, khu vực Đông Nam Á và thế giới ...............................................................................................................26 2.1.2. Khái quát về Tổng Công Ty Cổ Phần Khoan Và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí ...............................................................................................................................26 2.1.2.1 Lịch sử hình thành và phát triển ............................................................26 2.1.2.2. Cơ cấu tổ chức ......................................................................................29 2.1.3. Khái quát về hoạt động kinh doanh của Công ty giai đoạn 2006-2010......31 2.2. Đánh giá hiệu quả kinh doanh của PVD........................................................31 2.2.1. Đánh giá hiệu quả kinh tế xã hội .................................................................31 2.2.1.1 Tỷ suất thuế trên tổng tài sản.................................................................31 2.2.1.2. Thu nhập bình quân người lao động.....................................................32 2.2.2. Đánh giá hiệu quả tài chính.........................................................................34 2.2.2.1. Hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu ........................................................34 2.2.2.2. Hiệu quả sử dụng tài sản.......................................................................36 2.2.2.3. Sức sinh lời của doanh thu thuần..........................................................37 2.2.2.4. Hiệu quả sử dụng chi phí ......................................................................38 2.2.3. Đánh giá hiệu quả sử dụng lao động ...........................................................39 2.3. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh........................41 2.3.1. Các nhân tố bên ngoài .................................................................................41 2.3.1.1. Về đối thủ cạnh tranh............................................................................41 2.3.1.2. Nhân tố về kinh tế ................................................................................42 4 2.3.1.3. Nhân tố về pháp luật .............................................................................44 2.3.1.4. Nhân tố về khoa học – công nghệ.........................................................45 2.3.1.5. Nhân tố về văn hoá – xã hội .................................................................45 2.3.1.6. Nhân tố về tự nhiên...............................................................................46 2.3.2. Các nhân tố bên trong................................................................................47 2.3.2.1. Nhân tố về sản phẩm dịch vụ của PVD ...............................................47 2.3.2.2. Nhân tố về công nghệ- kỹ thuật của PVD ............................................50 2.3.2.3. Nhân tố về khả năng tổ chức quản lý và nguồn nhân lực của PVP......52 2.3.2.4. Nhân tố về tài chính của PVP...............................................................55 2.3.2.5. Nhân tố khác .........................................................................................57 2.3.3. Một số rủi ro cơ bản ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh........................59 Chương 3: Những giải pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của Tổng Công Ty Cổ Phần Khoan Và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí 3.1. Dự báo tình hình thị trường khách hàng.......................................................62 3.2. Định hướng và mục tiêu cơ bản đến năm 2015 ...........................................65 3.2.1. Định hướng..................................................................................................65 3.2.2. Mục tiêu cơ bản đến năm 2015 của Công ty ...............................................66 3.2.2.1. Mục tiêu tổng quát..................................................................................66 3.2.2.2. Mục tiêu cụ thể .......................................................................................66 3.3. Những giải pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của Tổng Công Ty Cổ Phần Khoan Và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí ......................................67 3.3.1. Nâng cao hiệu quả đầu tư ............................................................................67 3.3.2. Đẩy mạnh công tác marketing tại PVD ......................................................69 3.3.2.1. Cần tích cực tìm kiếm khách hàng .........................................................69 3.3.2.2. Cần phát triển các loại hình dịch vụ kỹ thuật cao để thu hút khách hàng .............................................................................................................................69 3.3.2.3. Cần tăng cường các hoạt động tiếp thị đối với thị trường nội địa..........70 3.3.2.4. Cần mở rộng thị trường ra nước ngoài ...................................................71 5 3.3.2.5. Cần thực hiện các chương trình tiếp thị ở nước ngoài ...........................71 3.3.3. Hoàn thiện công tác quản trị tài chính.........................................................72 3.3.3.1. Thực hiện các giải pháp giảm chi phí ....................................................72 3.3.3.2. Nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản ........................................................74 3.3.4. Hoàn thiện bộ máy quản lý và công tác quản trị nguồn nhân lực ...............76 3.3.4.1. Hoàn thiện công tác tuyển dụng .............................................................77 3.3.4.2. Hoàn thiện công tác đào tạo ...................................................................77 3.3.4.3. Hoàn thiện chế độ trả lương, thưởng tại Công ty ...................................78 3.3.5. Hoàn thiện chương trình quản trị rủi ro.......................................................80 3.3.5.1. Giải pháp về nhân sự nhằm hạn chế rủi ro .............................................80 3.3.5.2. Giải pháp về tài chính nhằm hạn chế rủi ro............................................81 3.4. Một số kiến nghị với cơ quan quản lý .........................................................81 3.4.1. Kiến nghị với cơ quan quản lý nhà nước ........................................................81 3.4.2. Kiến nghị với Tập Đoàn Dầu Khí Quốc Gia Việt Nam..................................82 KẾT LUẬN DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU STT CÁC BẢNG BIỂU Trang 1 Bảng 2.1. Tình hình kinh doanh của PVD giai đoạn năm 2006-2010 31 2 Bảng 2.2. Tỷ suất thuế trên tổng tài sản của Công ty PVD năm 2006-2010. 31 3 Bảng 2.3. Thực trạng thu nhập bình quân của một lao động tại PVD năm 2006-2010. 32 4 Bảng 2.4. Thực trạng thu nhập bình quân của người lao động tại các công ty cùng ngành năm 2006-2010. 33 5 Bảng 2.5. Hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu của PVD năm 2006-2010 34 6 Bảng 2.6. Hiệu quả sử dụng vốn của các công ty cùng ngành năm 2010 35 7 Bảng 2.7. Hiệu quả sử dụng tài sản của PVD năm 2006-2010 36 8 Bảng 2.8. Hiệu quả sử dụng tài sản các công ty cùng ngành với PVD năm 2006-2010 37 9 Bảng 2.9. Sức sinh lời của doanh thu thuần của PVD năm 2006-2010 37 10 Bảng 2.10. Sức sinh lời của doanh thu thuần các công ty cùng ngành với PVD năm 2010 38 11 Bảng 2.11. Hiệu quả sử dụng chi phí của PVD năm 2006-2010 39 12 Bảng 2.12. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng lao động của PVD năm 2006-2010. 40 13 Bảng 2.13. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng lao động các công ty cùng ngành với PVD năm 2010. 40 14 Bảng 2.14. Đối thủ cạnh tranh của PVD 41 15 Bảng 2.15. Tỷ trọng doanh thu các dịch vụ trong tổng doanh thu năm 2008-2010 47 16 Bảng 2.16. Tỷ trọng lợi nhuận các dịch vụ trong tổng lợi nhuận năm 2008-2010 47 2 17 Bảng 2.17. Thông tin về các giàn khoan của PVD năm 2010 50 18 Bảng 2.18. Tình hình tài chính của PVD năm 2006-2010 55 19 Bảng 3.1. Trữ lượng dầu trên thế giới qua các năm 64 20 Bảng 3.2. Thông tin dự án dàn khoan TAD của PVD 68 21 Bảng 3.3. Dự báo tổn thất khi các giàn khoan của PVD ngưng hoạt động 74 3 DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ STT CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Trang 1 Biểu đồ 2.1. Tình hình tiêu thụ, sản xuất dầu thô khu vực Châu Á Thái Bình Dương 25 2 Sơ đô 2.1. Sơ đồ tổ chức của PVD 30 3 Biểu đồ 3.1. Dự báo tốc độ tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ thế giới 62 4 Biểu đồ 3.2. Dự báo tốc độ tăng trưởng nguồn dầu thô thế giới 62 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT TỪ VIẾT TẮT DIỄN GIẢI 1 CBCNV Cán bộ công nhân viên 2 CNTT Công nghệ thông tin 3 CL&PT Chiến lược và phát triển 4 DT Doanh thu 5 IRR Suất thu lời nội tại 6 KOROTA Thuộc dịch vụ đo 7 LN Lợi nhuận 8 NPV Hiện giá thu nhập thuần 9 OCTG Thuộc ống dẫn dầu 10 OPEC Tổ chức các nước xuất khẩu dầu lửa 11 ROA Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (tổng vốn) 12 ROE Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu 13 R/P Chỉ số năm khai thác còn lại của một nguồn tài nguyên không tái tạo 14 PVN Tập Đoàn Dầu Khí Quốc Gia Việt nam 15 PVD, PV Drilling, Công ty, Tổng Công ty, Công ty PVD, Tổng Công ty PVD Tổng Công Ty Cổ Phần Khoan Và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí 16 VAT Thuế giá trị gia tăng 17 USD Đô la Mỹ 18 XDCB Xây dựng cơ bản 19 WTO Tổ chức thương mại thế giới 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài. Việt Nam đang chuyển sang giai đoạn mới của quá trình hội nhập và toàn cầu hóa với việc gia nhập vào tổ chức Thương mại thế giới (WTO), khối ASIAN hoặc việc ký kết các hiệp định tự do thương mại với các nước phát triển và các nền kinh tế mạnh trên thế giới, điều này đồng nghĩa với việc tạo ra cho chúng ta nhiều cơ hội và thách thức mới. Hơn lúc nào hết các doanh nghiệp Việt Nam phải đổi mới để thích ứng với điều kiện mới. Không ngừng nâng cao năng lực cạnh tranh của mình trong nước và Quốc tế. Qua đó nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh tranh của nền kinh tế Đất nước trong quá trình hội nhập với khu vực và thế giới. Trong tình hình cạnh tranh hiện nay, tất cả các doanh nghiệp đều phải tìm kiếm các giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của mình. Hiện nay ngành dầu khí là ngành đóng góp hơn 20% GDP Việt Nam, nên đây là ngành mũi nhọn của quốc gia và luôn thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước vào lãnh vực này. Tổng Công ty Cổ Phần Khoan Và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí (PVD) là một trong những công ty thuộc Tập Đoàn Dầu Khí Quốc Gia Việt Nam, chuyên cung cấp các dịch vụ chuyên ngành khoan phục vụ các hoạt động tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí hàng đầu Việt Nam. PVD hiện nay là doanh nghiệp dẫn đầu trong lãnh vực cung cấp các dịch vụ khoan dầu khí tại Việt Nam, được khách hàng tín nhiệm trong nhiều năm qua, vì vậy việc duy trì và phát huy thế mạnh của mình trong hiện tại và tương lai là vấn đề rất cần thiết. Hơn nữa trước sự cạnh tranh ngày càng mạnh mẽ từ các tập đoàn nước ngoài vào Việt Nam trong lĩnh vực này cũng là một yếu tố thúc đẩy cho PVD phải hoàn thiện. Muốn thực hiện được những điều này cần phải xác định các tiêu chuẩn, chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh của PVD một cách trung thực, khoa học, trên cơ sở đó đề ra các giải pháp tối ưu nhất để nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh PVD. 2 Xuất phát từ đòi hỏi cấp thiết đó , tác giả chọn đề tài nghiên cứu: “Nâng cao hiệu quả kinh doanh tại Tổng Công Ty Cổ Phần Khoan Và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí”. 2. Mục đích nghiên cứu. - Hệ thống lại cơ sở lý luận và tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp trong nền kinh tế. - Phân tích, đánh giá tình hình và thực trạng hiệu quả kinh doanh của PVD trong thời gian qua. - Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của PVD trong thời gian tới. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. Đối tượng nghiên cứu: luận văn nghiên cứu về hiệu quả kinh doanh của PVD. Phạm vi nghiên cứu: đánh giá hiệu hiệu quả kinh doanh của PVD thông qua các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh tế xã hội, hiệu