Nhập môn ngành Kế toán - Chương 1: Tổng quan về ngành kế toán

6/28/2019 1 NHẬP MÔN NGÀNH KẾ TOÁN 2 CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ NGÀNH KẾ TOÁN 1.1 1.2 1.3 1.4 4 6/28/2019 2 1.1. Lịch sử hình thành ngành kế toán Thời cổ đại Thời trung đại Thời cận đại và đương đại 1.1 1.1.1 1.1.2 1.1.3 5 1.1 LỊCH SỬ HÌNH THÀNH NGÀNH KẾ TOÁN Không giống như phần lớn các nghề nghiệp hiện đại khác, kế toán có lịch sử phát triển lâu đời. Thời cận đại và đương đại Thời trung đại Thời cổ đại Kế toán xuất hiện cùng một lúc với sự hình thành đời sống kinh tế và xã hội loài người. 1.1.1 Thời cổ đại Tồn tại các quy định về việc ghi chép t ài sản và các giao dịch liên quan đến tài sản. Gần như tất cả các giao dịch phải được ghi chép, mô tả bởi các bên liên quan. Nhiệm vụ của người thực hiện việc ghi chép kế toán khá đơn giản, nhưng lại bao quát. Ngo ài việc ghi lại trọn vẹn một giao dịch, kế toán cũng cần chắc chắn rằng các giao dịch thoả thuận đó đáp ứng được yêu cầu áp dụng cho các giao dịch thương mại. 7 1.1 LỊCH SỬ HÌNH THÀNH NGÀNH KẾ TOÁN 1.1.2 Thời trung đại Thời kỳ kéo dài hàng nghìn năm kể từ khi đế quốc La Mã sụp đổ cho đến cuối thế kỷ 15, đầu thế kỷ 16 ( thời điểm ra đời cuốn sách của Luca Pacioli trong đó lần đầu tiên đề cập đến nguyên lý kế toán kép) . Nhiệm vụ trung tâm của kế toán thời kỳ n ày là nhằm giúp cho Chính phủ và chủ sở hữu tài sản quản lý tài sản theo trình độ từ thấp lên cao. 8 1.1 LỊCH SỬ HÌNH THÀNH NGÀNH KẾ TOÁN 6/28/2019 3 1.1.3 Thời cận đại và đương đại Kế toán trở nên có vai trò đặc biệt quan trọng với những ảnh hưởng không thể phủ nhận đến sự phát triển kinh tế. Trong thời kỳ này, tiêu chuẩn về đạo đức và trình độ để được gia nhập Hiệp hội Kế toán được ban hành và các thành viên Hiệp hội Kế toán bắt đầu sử dụng danh hiệu kế toán viên chuyên nghiệp khi hành nghề. Đến cuối TK 19, đầu TK 20 Kế toán đã phát triển thành một nghề mang t ính chuyên nghiệp và từng bước được hoàn thiện, phát triển mạnh mẽ. 9 1.1 LỊCH SỬ HÌNH THÀNH NGÀNH KẾ TOÁN THẢO LUẬN 10 Theo bạn Kế toán có vai trò như thế nào đối với một đơn vị kinh tế? 1.2. Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới và Việt Nam Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới Quá trình phát triển ngành kế toán ở Việt Nam 1.2 1.2.1 1.2.2 11 1.2.1 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới -Kế toán đã xuất hiện trong hoạt động thương mại cách đây hàng ngàn năm dưới những hình thức giản đơn. Qua thời gian, hoạt động kế toán phát triển thành các qui tắc mang tính ước lệ của mỗi quốc gia. -Hệ thống bút toán kép được coi là mốc cơ bản trong quá trình phát triển kế toán. Hầu hết các nhà khảo cứu Kế toán trên thế giới đều công nhận người khai sinh ra phương pháp Kế toán kép là Luca Pacioli. Ông đã xuất bản một cuốn sách, trong đó có trình b ày về nguyên lý kế toán kép vào năm 1494. 12 1.2 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới và Việt Nam 6/28/2019 4 1.2.1 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới (tt) Kế toán trên thế giới chia thành 2 trường phái chính : -Nhóm các nước sử dụng tiếng Anh như: Anh, Mỹ, Canada, Úc, ... Các Quốc gia này có sự quan tâm rất sớm đến việc ban hành các chuẩn mực kế toán. -Nhóm các nước châu Âu lục địa như: Pháp, Đức, Ý, Tây Ban Nha, ... Các Quốc gia này đều đặt nền tảng trên sự ban hành hệ thống tài khoản thống nhất, và ban hành khung pháp lý cũng như ban hành các hướng dẫn chi tiết. Mỗi nhóm có những đặc trưng kế toán riêng do có sự khác biệt về môi trường kinh doanh, pháp lý, chính trị, văn hóa. 13 1.2 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới và Việt Nam 1.2.1 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới (tt) -Sang thế kỷ 20, để giảm khoảng cách khác biệt giữa các quốc gia, chuẩn mực kế toán quốc tế ( Internat ional Accounting Standard - IAS) được hình thành với các qui định và những nguyên tắc để hòa hợp kế toán quốc tế. -Trong xu hướng toàn cầu hóa kinh tế, nhu cầu thông tin đòi hỏi phải so sánh được để đáp ứng yêu cầu thị trường vốn quốc tế. Với yêu cầu này, kế toán đã có sự chuyển hướng từ hòa hợp sang hội tụ bằng việc xây dựng chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (International Financial Reporting Standard - IFRS). 14 1.2 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới và Việt Nam 1.2.2 Quá trình phát triển ngành kế toán ở Việt Nam -Từ 1945 trở về trước: Kế toán ở Việt Nam chỉ đơn giản l à việc ghi chép mang tính liệt kê t ài sản, nhằm phục vụ cho người sở hữu tài sản nắm được về tình hình t ài sản của mình. -1945: Kế toán đã được nhà nước đưa vào sử dụng, chủ yếu cho việc quản lý thu chi ngân sách. Sau đó được áp dụng vào các xí nghiệp quốc doanh, chủ yếu l à các xí nghiệp phục vụ quốc phòng. 15 1.2 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới và Việt Nam 1.2.2 Quá trình phát triển kế toán ở Việt Nam (tt) -1954-1975: + Ở miền Bắc: Áp dụng theo hệ thống Kế toán Liên Xô. 1970: Bộ Tài chính Ban hành hệ thống tài khoản thống nhất và ban hành các quy định về chế độ báo cáo kế toán, chế độ ghi chép ban đầy. + Ở miền Nam: Áp dụng theo hệ thống Kế toán Mỹ -1976-1987: Hệ thống Kế toán thống nhất 1970 được tiếp tục sử dụng trong cả nước. Tuy nhiên, trong thời kỳ n ày, Kế toán chỉ là công cụ phản ánh thụ động tình hình ho àn thành kế hoạch nhà nước giao. 16 1.2 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới và Việt Nam 6/28/2019 5 1.2.2 Quá trình phát triển ngành kế toán ở Việt Nam (tt) -1988: Ban hành pháp lệnh Kế toán thống kê. Hệ thống kế toán đầu tiên thể hiện hướng cải cách n ày được áp dụng năm 1990 nhưng chỉ dừng lại ở việc hướng dẫn ghi chép trên t ài khoản. -1 9 9 5 : B ộ T à i c h í n h đ ã b a n h à n h Q u y ế t đ ị n h 11 4 1 TC/QĐ/CĐKT về hệ thống t ài khoản kế toán thống nhất, hệ thống báo cáo tài chính, hệ thống chứng từ kế toán v à hệ thống sổ kế toán, áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực, mọi thành phần kinh tế. 17 1.2 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới và Việt Nam 1.2.2 Quá trình phát triển ngành kế toán ở Việt Nam (tt) -1999 - 2006: Ban hành 26 chuẩn mực kế toán Việt Nam dựa trên nền tảng các chuẩn mực kế toán quốc tế. -2006: Ban hành Chế độ kế toán cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh theo Quyết định 15/2006 v à cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa theo Quyết định 48/2006. -2014: Ban hành Thông tư 200/2014 TT-BTC hướng dẫn thực hiện chế độ kế toán cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, áp dụng cho năm tài chính bắt đầu hoặc sau ngày 1/1/2015, thay thế cho Quyết định 15/2006. 18 1.2 Quá trình phát triển ngành kế toán trên thế giới và Việt Nam THẢO LUẬN 19 Theo bạn, tại sao cần phải xây dựng các chuẩn mực kế toán quốc tế (International Accounting Standard - IAS) và chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (International Financial Reporting Standard - IFRS)? 1.3. Xu hướng phát triển ngành KT trong thế kỷ 21 Những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển ngành KT Xu hướng phát triển ngành Kế toán trong TK 21 1.3 1.3.1 1.3.2 20 6/28/2019 6 1.3.1 Những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển ng ành KT - Bản chất hệ thống chính trị, môi trường xã hội - Bản chất của hệ thống pháp luật - Bản chất của hệ thống thuế - Bản chất các quy định kế toán - Bản chất quyền sở hữu doanh nghiệp - Sự phát triển kinh tế, xã hội - Mức độ phát triển của Thị trường chứng khoán - Sự hiện diện và vai trò của các tổ chức nghề nghiệp - Tình hình giáo dục và nghiên cứu kế toán - 21 1.3. XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN NGÀNH KT TRONG THẾ KỶ XXI 1.3.2 Xu hướng phát triển ngành Kế toán trong TK 21 22 1.3. XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN NGÀNH KT TRONG THẾ KỶ XXI Xưa Nay Tương lai • Kế toán làm việc với sổ sách, giấy, viết • Công việc tập trung vào hạch toán, ghi chép • Tính chất nghiệp vụ đơn giản • Phần mềm kế toán được áp dụng rộng khắp • Công việc chú trọng hơn vào việc phân tích và ra quyết định • Chuẩn mực KT chủ yếu áp dụng cho từng quốc gia • Sử dụng công nghệ hiện đại nhất trong ghi chép và lưu trữ • Công việc ngày càng phức tạp và đòi hỏi kiến thức chuyên sâu • Tiến tới áp dụng chuẩn mực quốc tế rộng rãi THẢO LUẬN 23 Theo bạn, các SV ngành Kế toán cần phải làm gì, hoặc chuẩn bị gì để có thể đáp ứng Xu hướng phát triển của nghề Kế toán trong tương lai? 1.4. Chức năng của kế toán trong nền kinh tế Chức năng phản ánh (Thu thập và xử lý thông tin) Chức năng giám đốc (Chức năng kiểm tra) Chức năng cung cấp thông tin 1.4 1.4.1 1.4.2 1.4.3 24 6/28/2019 7 1.4.1 Chức năng phản ánh Kế toán theo dõi toàn bộ các hiện tượng kinh tế tài chính phát sinh trong quá trình hoạt động của một tổ chức, thông qua việc quan sát, thu thập, tính toán, ghi chép, phân loại, xử lý và tổng hợp các số liệu có liên quan đến quá trình hoạt động của tổ chức đó. 25 1.4. Chức năng của kế toán trong nền kinh tế 1.4.2 Chức năng giám đốc (chức năng kiểm tra) Thông qua số liệu đã được phản ánh, kế toán kiểm tra, giám sát một cách có hệ thống to àn bộ quá trình và kết quả hoạt động kinh doanh của một tổ chức. 26 1.4. Chức năng của kế toán trong nền kinh tế 1.4.3 Chức năng cung cấp thông tin Đây là chức năng quan trọng nhất của kế toán. Thông qua việc thu thập và xử lý thông tin, kế toán phân nhóm các giao dịch tương tự để tạo các báo cáo hữu ích, từ đó truyền đạt thông tin cho các đối tượng sử dụng khác nhau để ra quyết định thích hợp. 27 1.4. Chức năng của kế toán trong nền kinh tế THẢO LUẬN 28 Chức năng nào của Kế toán là quan trọng nhất ? Giải thích tại sao? 6/28/2019 8 GỢI Ý CHỦ ĐỀ VIẾT TIỂU LUẬN 29 1. Lịch sử hình thành và phát triển của ngành Kế toán trên thế giới và ở Việt Nam? 2. Triển vọng nghề nghiệp và xu hướng phát triển ngành Kế toán trong TK 21? CHÚC CÁC EM THÀNH CÔNG!