Tài liệu thí nghiệm Vật lý
Chọn một miếng kinh khô, sạch , rắc ñều vào giữa nómột lớp chất tẩy rửa, và lật mặt có dính chất tẩy rửa hướng xuống phía dưới , ñể hơ trên miệng chiếc phích chứa nước nóng .Mấy giây sau cầm miếng kính lên xem , bạn sẽ thấy : Phần kính không dính chất tẩy rửa thì bám ñầy những giọt nước rất nhỏ,ñục mờ, còn phần kính có dính chất tẩy rửa thì không có giọt nước nhỏ, vẫn trong suốt.(xem hình vẽ). Hơi nước gặp lạnh sẽ ngưng lại trên mặt kính rất nhiều những giọt nước rất nhỏ. Những giọt nước ñó, do ảnh hưởng của sức căng bề mặt mà co lạithành dạng cầu hoặc bán cầu , làm cho ánh sáng chiếu tới nó phải tán xạ, nên chúng ta nhìn thấy ñục mờ. Chất tẩy rửa có thể làm giảm sức căng bề mặt của nước , làm cho hơi nước không thể ngưng kết thành giọt nước nhỏ , mà chỉ dính chặt lên kính, hình thành một lớp nước mỏng ñều , nên nhìn vào vẫn thấy trong suốt .
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tài liệu thí nghiệm Vật lý, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tài liệu thí nghiệm Vật lý
SÖU TAÀM TÖ LIEÄU VAÄT LYÙ VUI VAØ HIEÄU ÑÍNH (2007 ) 1 GIAÙO VIEÂN SOAÏN : PHÖÔNG KYÛ ÑOÂNG
THUÛY TINH CHOÁNG ÑUÏC MÔØTHUÛY TINH CHOÁNG ÑUÏC MÔØ THUÛY TINH CHOÁNG ÑUÏC MÔØ
Ch n m t mi ng kinh khô, s ch , r c ñ u vào gi a nó m t l p ch t t y r a, và l t m t có dính
ch t t y r a hư ng xu ng phía dư i , ñ hơ trên mi ng chi c phích ch a nư c nóng .M y
giây sau c m mi ng kính lên xem , b n s th y : Ph n kính không dính ch t t y r a thì bám
ñ y nh ng gi t nư c r t nh ,ñ c m , còn ph n kính có dính ch t t y r a thì không có gi t
nư c nh , v n trong su t.(xem hình v ).
Hơi nư c g p l nh s ngưng l i trên m t kính r t nhi u nh ng gi t nư c r t nh . Nh ng gi t
nư c ñó, do nh hư ng c a s c căng b m t mà co l i thành d ng c u ho c bán c u , làm cho
ánh sáng chi u t i nó ph i tán x , nên chúng ta nhìn th y ñ c m .
Ch t t y r a có th làm gi m s c căng b m t c a nư c , làm cho hơi nư c không th ngưng
k t thành gi t nư c nh , mà ch dính ch t lên kính, hình thành m t l p nư c m ng ñ u , nên
nhìn vào v n th y trong su t .
Hi n nay trên th trư ng có bán ch t ch ng làm m th uûy tinh (kính….) là căn c vào nguyên
lý này ñ ch t o nên. N u m t kính ñư c quét lên ch t làm ch ng m ñó thì mùa ñông ,
chúng ta ñeo kính ñi d o thì kính s không b m ñ c b i hơi l nh giá.
NHIEÄT KEÁ BAÀU ÖÔÙT VAØ BAÀU KHOÂNHIEÄT KEÁ BAÀU ÖÔÙT VAØ BAÀU KHOÂ NHIEÄT KEÁ BAÀU ÖÔÙT VAØ BAÀU KHOÂ
L y ra hai nhi t k . ðem b c ñ u dư i c a m t nhi t k b ng bông , r i t m ư t ph n bông,
r i tư i m ph n bông b c ñó b ng c n ho c nư c. M t lát sau, b n s th y nhi t ñ ch trên
nhi t k ñó là th p hơn nhi t k kia.
Th c nghi m này ch ra ñi u gì ? Ch t l ng ( nư c ,rư u ….) có th bay hơi và vi c gi m
nhi t ñ này ch ng t khi bay hơi thì ch t l ng ti p thu nhi t lư ng môi trư ng xung
quanh.Có th th y b ng cách cho bay hơi ( chưng c t ) d n t i làm l nh. B n xoa m t chút
c n lên da s c m th y là do khi c n bay hơi mang theo nhi t lư ng ch bôi c n ñó.
CHIEÁC COÁC BIEÁT ….. TÖÏ ÑICHIEÁC COÁC BIEÁT ….. TÖÏ ÑI CHIEÁC COÁC BIEÁT ….. TÖÏ ÑI
Tìm m t t m kính , ngâm trong nư c m t lúc, sau ñó m t ñ u ñ t lên bàn , còn m t ñ u kia
thì gác lên m y cu n sách ( cao ñ 5 6cm ). L y m t chi c c c thu tinh, mi ng c c có bôi
m t ít nư c, r i l t ngư c, úp mi ng c c trên mi ng kính . Khi ñó, tay c m ng n n n ñã ñoát
SÖU TAÀM TÖ LIEÄU VAÄT LYÙ VUI VAØ HIEÄU ÑÍNH (2007 ) 2 GIAÙO VIEÂN SOAÏN : PHÖÔNG KYÛ ÑOÂNG
cháy hơ nóng ph n ñáy chi c c c. B n s ng c nhiên th y : Chi c c c bi t t nó bi t d ch
chuy n qua m t bên !
Gi i thích : Do khi dùng l a hơ nóng ñáy chi c c c thì không khí trong chi c c c d n d n
giãn n vì nhi t , mu n thoát ra ngoài chi c c c . Nhưng mi ng c c ñã b l t úp, l i có m t
l p nư c b t kín mi ng c c , không khí nóng không thoát ra n i , ch có cách ph i ñ i chi c
c c lên . Và như v y, c ng thêm tác d ng c a tr ng lư ng t thân, chi c c c trư t xu ng theo
chi u nghiêng ñ t mi ng kính.
QUAÛ BOÙNG VAØ VOØNG SAÉTQUAÛ BOÙNG VAØ VOØNG SAÉT QUAÛ BOÙNG VAØ VOØNG SAÉT
Mang m t qu bóng ít căng ñ t vào vòng s t thì qu bóng ñó v a l t qua , rơi xu ng. ðem
qu bóng ñó th vào trong m t ch u nư c nóng. Sau khi ngâm m t lúc, l i ñ t qu bóng vào
vòng s t thì quaû bóng không l t qua vòng s t n a . Nhưng m t lát sau, qu bóng l i l t vào
vòng s t.
Qu bóng t nh bi n thành to, r i l i bi n thành nh . B n có bi t vì sao không?
Giaûi thích : Theo nguyên lý nóng thì giãn n , l nh co l i, không khí trong qu bóng sau khi
thu nhi t thì n ra làm qu bóng tr nên to, sau ñó không khí t t ngu i ñi thì qu bóng
cũng nh l i.
MIEÁNG ÑÖÔØNG TAN NHANHMIEÁNG ÑÖÔØNG TAN NHANH MIEÁNG ÑÖÔØNG TAN NHANH
L y hai mi ng ñư ng gi ng như nhau, cùng hai c c nư c l nh gi ng nhau. ðem m t mi ng
ñư ng th vào m t c c nư c thì nó r t nhanh chìm xu ng ñáy c c . ðem mi ng ñư ng còn l i
bu c vào m t dây treo vào c c nư c kia. Quan sát xem mi ng ñư ng c c nào tan nhanh ?
Mi ng ñư ng treo trong c c nư c thì ch m y phút sau ñã tan h t, còn mi ng ñư ng th
SÖU TAÀM TÖ LIEÄU VAÄT LYÙ VUI VAØ HIEÄU ÑÍNH (2007 ) 3 GIAÙO VIEÂN SOAÏN : PHÖÔNG KYÛ ÑOÂNG
xu ng ñáy c c thì m i tan ñư c m t ph n.. Lý thú là, c c nư c có treo mi ng ñư ng, n a
phía dư i c c có nư c ñư ng thì v n ñ c, n a phía trên c c là nư c s ch thì trong suoát, ranh
gi i r t rõ g iöõa hai ph n y.
N u thay ñ i v trí treo mi ng ñư ng trong c c ñ làm th c nghi m như trên b n s th y v
trí treo càng th p, t c ñ ñư ng hoà tan càng ch m, v trí treo càng cao thì t c ñ ñư ng tan
càng nhanh.
ðư ng tan trong nư c ph thu c vào s khuy ch tán và ñ i lưu. Nhi t ñ nư c l nh
tương ñ i th p, tác d ng khu ch tán không rõ r t l m, cho nên mi ng ñư ng chìm ñáy c c
nư c không d hoà tan. Còn mi ng ñư ng treo trong c c nư c, do nư c ñư ng n ng hơn
nư c s ch nên nư c ñư ng chìm xu ng, nư c s ch dâng lên, hình thành ñ i lưu. V trí treo
mi ng ñư ng trong c c càng cao thì ph m vi ñ i lưu c a nư c càng l n, ñư ng càng d hoà
tan.
KHAÊN TAY DUÏI LÖÛA MAØ KHOÂNG HOÛNGKHAÊN TAY DUÏI LÖÛA MAØ KHOÂNG HOÛNG KHAÊN TAY DUÏI LÖÛA MAØ KHOÂNG HOÛNG
ðúng là khăn tay không b h ng, song n u b n lo ng i thì dùng chi c khăn tay cũ ñ làm thí
nghi m này.
Tr i ph ng khăn tay, ñ t vào hai ñ ng ti n b ng kim lo i, b c l i, dùng tay gi cho m t vi
trên ñ ng ti n kim lo i căng, sát m t chút. Lúc ñó, b n có th ñem m u thu c lá ñang cháy r i
vào trên ñ ng ti n ñư c b c vi ñó m t lát mà khăn tay không b cháy b ng (chú ý : không d i
quá lâu).
Khăn tay không cháy b ng là vì tính d n nhi t c a kim lo i là tưông ñ i t t. Khi ñ u m u
thu c lá ti p xúc v i chi c khăn tay thì nhi t lư ng r t nhanh b ñ ng ti n kim lo i h p th ,
phân tán, khi n l p vi khăn tay không b cháy.
SÖU TAÀM TÖ LIEÄU VAÄT LYÙ VUI VAØ HIEÄU ÑÍNH (2007 ) 4 GIAÙO VIEÂN SOAÏN : PHÖÔNG KYÛ ÑOÂNG
Nhưng n u th i gian ti p xúc kéo dài quá thì nhi t lư ng không d phân tán ñư c nhanh,
khăn tay cũng có th b cháy ñen, th m chí cháy th ng.
CÖA KHOÂNG RAÊNG
Ch n m t t ng nư c ñá, và m t s i dây s t nh . ð t t ng nư c ñá lên giá , dùng tay kéo dây
s t trên t ng nư c ñá t a như dùng như ñ cưa : Dây s t ñư c kéo t ñ u này ñ n ñ u kia c a
t ng nư c ñá, r i l i theo chi u ngư c l i. K t quaû, t ng ñá ñư c “cưa” ñôi ra, dây s t ch như
“chi c cưa không răng”.
Do gi a s i dây s t và t ng nư c ñá ñã x y ra tác d ng quan tr ng là ma sát. Nhi t lư ng sinh
do ma sát làm ch t ng nư c ñá b “cưa” nóng ch y thành nư c, do ñó dây s t nh có th di
ñ ng ch m ch m trong tng nư c ñá.
NÖÔÙC ÑOÙNG BAÊNG TÖÙC THÌ
Bình thư ng, ngoài tr i mu n nư c ñóng băng không ph i d , nhưng s d ng “cây g y th n
hoá h c” thì “ nư c” có th t c kh c ñóng băng. Dư i ñây nêu m t th c nghi m ñ ch ng
minh.
Cho vào m t ng nghi m l n ñ y nư c s ch, r i cho ti p m t h t s i, thì ch trong ch p m t,
nư c trong c ng nghi m k t thành t ng băng có l t ngư c ng nghi m xu ng cũng ch ng
th làm t ng băng tu t ra.
Do nư c s ch ñ vào ng nghi m l n là th “ nư c ñ c bi t” t c là nư c và natri sunphat
ng m mư i phân t nư c (Na 2SO 4.10H2O)theo t l 1: 1,5 ; khu y ñ u ñ eå natri sunphát tan
hoàn toàn trong nư c. “Hòn s i” th vào trong ng nghi m là tinh th natri sunphát. Sau khi
nư c trong ng nghi m ngu i l nh, cho thêm tinh th natri sunphát thì dung d òch trong ng
nghi m s l y tinh th ñó làm trung tâm trong quá trình chìm xu ng, ñ k t tinh nhanh chóng
các v trí xung quanh nó, và r t nhanh toàn b dung d ch trong ng nghi m ngưng k t thành
d ng băng.
SÖU TAÀM TÖ LIEÄU VAÄT LYÙ VUI VAØ HIEÄU ÑÍNH (2007 ) 5 GIAÙO VIEÂN SOAÏN : PHÖÔNG KYÛ ÑOÂNG
Vì sao trư c khi th hòn s i ñó vào trong nư c s ch trong ng nghi m thì dung dòch natri
sunphát chưa k t thành băng ? ðó là do natri sunphát phân tán trong dung d ch ñã hình thành
m c g i là “ dung d ch bão h oøa ” xong chưa có m m k t tinh, nên natri sunphát t a như trôi
n i chưa có m t r bám v y nên chưa th k t tinh.
Lưu ý r ng natri sunphát ng m 10 phân t nư c và natri sunphát khan có th mua các c a
hàng bán hoá ch t thí nghi m, ho c hoá ch t công nghi p.
LOØNG TRAÉNG TRÖÙNG KHOÂNG CHÍN, LOØNG ÑOÛ LAÏI CHÍN
Trong m t chi c c c khô, cho vào nư c chi m 2/3 dung tích c c, r i th ti p vào nư c trong
c c m t quaû trúng gà. C m m t nhi t k vào trong c c nư c, r i ñun t t c c nư c trên ng n
l a, kh ng ch nhi t ñ nư c trong khoaûng 70 – 75 0 C , trong khoaûng 5 phút, thì v t qu
tr ng gà ra. ð p v v tr ng, cho tr ng gà vào m t chi c bát, s th y lòng tr ng tr ng v n
d ng l ng, còn lòng ñ tr ng thì ñã ngưng k t d ng r n.
Chú ý : Nhi t ñ khi ñun lu c tr ng ph i gi dư i 75 0 C , n u không th c nghi m s th t b i.
Thí nghi m trên cho th y, ñi m ñóng r n ( ngưng k t) c a các lo i ch t khác nhau là không
gi ng nhau. Thành ph n c a lòng tr ng và lòng ñ tr ng là không như nhau, cho nên nhi t ñ
khi n chúng r n l i (ngưng k t) cũng khác nhau : v i lòng ñ tr ng thì nhi t ñ ñóng r n th p
hơn 75 0 C , còn v i lòng tr ng tr ng thì nhi t ñ ñóng r n cao hôn 75 0 C.
NÖÔÙC NAÁU MAÕI KHOÂNG SOÂI
Cho nư c vào chi c c c nh , và chi c c c to, sau ñó ñ t chi c c c nh vào chi c c c to, và
dùng ñèn c n ñ nung nóng phía ñáy c a chi c c c l n. M t lát sau nư c trong chi c c c to
sôi bùng lên. Nhưng th t l là nư c trong c c nh l i không sôi bùng lên, dù có ti p t c ñun
lâu hơn n a ñáy chi c c c to. Dùng nhi t k ñ ño thì th y nhi t ñ trong chi c c c to và
chi c c c nh ñ u b ng nhau.
SÖU TAÀM TÖ LIEÄU VAÄT LYÙ VUI VAØ HIEÄU ÑÍNH (2007 ) 6 GIAÙO VIEÂN SOAÏN : PHÖÔNG KYÛ ÑOÂNG
Sôi là m t hi n tư ng b c hơi (khí) c a ch t l ng. Khi ch t l ng hoùa hôi thì nó c n h p thu
nhi t lư ng. Chiéc c c to ñ t ngu n l a nên nư c trong c c to không ng ng nh n ñư c nhi t
lư ng, sôi không ng ng. Còn nư c trong c c nh ch nh n ñư c nhi t lư ng t trong chi c
c c to, t c là nhi t ñ nư c trong c c to tăng thì nhi t ñ nư c trong c c nh cũng tăng.
Khi nhi t ñ nư c trong c c to tăng ñ n 100 0 C, nư c trong c c nh cũng tăng lên ñ n 100 0 C
. Nhưng, nư c trong c c to tăng ñ n 100 0 C thì sôi, nhi t lư ng nó ti p t c nh n ñư c ñ u
dùng ñ làm nư c hoùa hơi, nhi t ñ nư c trong c c to không tăng hơn n a. (Lưu ý : Khi sôi,
nhi t ñ nư c không ñ i là 100 0 C .)
Do v y, gi a c c to và c c nh không có s trao ñ i nhi t n a. Nư c trong c c nh không
còn ti p t c h p thu nhi t lư ng t nư c c a c c to nên không th sôi.
BAÛN LÓNH CUÛA MAØU ÑEN VAÄT THEÅBAÛN LÓNH CUÛA MAØU ÑEN VAÄT THEÅ BAÛN LÓNH CUÛA MAØU ÑEN VAÄT THEÅ
Mang m t chi c h p kim lo i có b m t nh n, và dùng ng n l a c a cây n n ñ hun ñen m t
phía thành h p (h p kh i vuông) sau ñó ñ nư c v a sôi vào h p, ñ t lên bàn.
Dùng hai nhi t k ñã ñư c hi u chu n (ñ ki m xem cùng trong m t môi trư ng thì nhi t ñ
ño có gi ng nhau không), bu c ñ u trên hai nhi t k ñ có th treo lên m t giá ñ và v trí
ch cách thành h p kim lo i khong 5 mm, không ti p xúc v i thành h p. M t nhi t k treo v
phía thành h p ñã ñư c hun ñen, còn nhi t k kia thì treo v phía thành h p chưa ñư c hun
ñen.
Sau 3 5 phút, b n hãy quan sát hai chi c nhi t k và s th y nhi t ñ ch trên chiéc nhi t k
phía thành h p ñen là cao hơn chi c nhi t k kia.
Ta bi t vào mùa ñông, n u m c qu n áo ñen thì tư ng ñ i m hơn m c qu n áo sáng màu,
màu nh t. V t th màu ñen có s c h p th nhi t m nh nh t.
Th c nghi m này ch cho chúng ta thêm r ng nhi t b c x c a v t th ñen cũng là m nh nh t.
ðó là m t quy lu t ph bi n c a gi i t nhiên.
SÖU TAÀM TÖ LIEÄU VAÄT LYÙ VUI VAØ HIEÄU ÑÍNH (2007 ) 7 GIAÙO VIEÂN SOAÏN : PHÖÔNG KYÛ ÑOÂNG
MUOÄI THAN LAØ GÌ ?MUOÄI THAN LAØ GÌ ? MUOÄI THAN LAØ GÌ ?
Dùng m t chi c k p ñ k p gi m t chi c ghim to, ñưa vào ñ t m t lúc trong ng n l a cây
n n, r i l y ra. S th y chi c ghim có bám m t l p mu i ñen làm cho nó trông như m t chi c
ghim màu ñen.
L i ñem “ chi c ghim ñen “ ñ t th ng ñ ng trong ng n l a cây n n, ñ t m t lúc thì l y ra. Khi
ñó chúng ta s th y mu i trên chi c ghim ch ng th y ñâu n a. chi c ghim l i ph c h i nguyên
tr ng.
Vì sao l i th nh ? ði u này ch ng minh mu i ñen là các bon có th cháy. Vi c s n sinh mu i
ñen ch ng t nhiên li u cháy chưa tri t ñ .
BAÙNH SÖÕABAÙNH SÖÕA BAÙNH SÖÕA
Dùng s a bò và ñư ng làm bánh s a. Sau khi ph i tr n ñ u, cho chúng vào t l nh ñ làm
ñông k t 1 2 gi . K t qu th c nghi m s ra sao?
Cũng có th b n cho r ng s có bánh s a x p, ngon mi ng ñ ñãi b n bè. Nhưng th bày ra
trư c m t b n l i ch ng gi ng bánh s a, mà ch ng gi ng kem que, trên b m t là nh ng s i
băng tr ng, phía dư i là s a v n chưa ñông k t t t, ch ng h gi ng bánh s a ñư c bán tí nào
c !
Hãy n m th các s i băng xem có v gì ? R t nh t ! ðó chính là k t lu n c n ph i có th c
nghi m này c a chúng ta.
Vì sao nh ng s i băng trên m t l i không có v ng t? Do nư c k t băng thì có khuynh hư ng
ñ y ra nh ng th gì l , khác v i nó. Khi k t băng, phân t nư c ñ y ra ñư ng và s a. Bánh
s a ñích th c, trong quá trình s n xu t ph i không ng ng ñư c kh y tr n, n u b n không
ng ng kh y tr n thì cũng có th ch ra bánh s a ngon. ðương nhiên, nhi t ñ r t th p cũng là
m t ñi u ki n ñ ch ñư c bánh s a.
B n có l chưa t i Nam C c, nhưng t thí nghi m này, b n có th nghĩ ra v c a nh ng t ng
băng Nam C c ra sao không?
SÖU TAÀM TÖ LIEÄU VAÄT LYÙ VUI VAØ HIEÄU ÑÍNH (2007 ) 8 GIAÙO VIEÂN SOAÏN : PHÖÔNG KYÛ ÑOÂNG
Nư c bi n khi k t băng, các ph n mu i trong nư c cũng b ñ y ra, chuy n v nơi có nhi t ñ
cao. Nhi t ñ c a nư c bi n cao hơn nhi t ñ c a núi băng, cho nên khi k t băng, ph n mu i
trong băng cũng chuy n v hư ng nư c bi n. L c h p d n c a Trái ñ t cũng là m t nhân t
quan tr ng ; mu i ch a trong nư c bi n döôùi tác d ng c a tr ng l c s d n d n di chuy n
xu ng phía dư i. Cho nên, băng Nam C c là nh t.
Băng có v nh t không phaûi là m t s m m t chi u ñã hình thành, mà tr i qua năm này, tháng
khác m i d n d n ñ y ra mu i t bên trong nó. Thư ng là băng ñông k t m t năm thì tan ra
có th dùng làm nư c ph c v cho ăn u ng. Băng ñã k t càng lâu năm thì càng gi m lư ng
mu i.
TÍNH KHÍ LAÏ CUÛA GIAÁY BOÙNG KÍNHLAÏ CUÛA GIAÁY BOÙNG KÍNH LAÏ CUÛA GIAÁY BOÙNG KÍNH
L y m t mi ng bìa dài ch ng 60 milimet, r ng 5milimet. Cách ñ u m t mi ng bìa ñó 15
milimet ñóng vào m t chi c ghim và x c qua x c l i m y l n cho trơn trong l kim, sau ñó
ñóng ghim (cùng v i mi ng bìa) lên tư ng ; ñ u kia c a mi ng bìa ta c t thành hình nh n,
ñ làm thành kim ch hư ng.
ÔÛ ph n ñuôi c a mi ng bìa làm kim ch hư ng, dán th ng xu ng phía dư i m t m nh gi y
bóng kính (gi y dùng gói k o) dài ch ng 50 60 milimet , r ng ch ng 3 milimet. Như v y,
m nh gi y bóng kính s lôi kim ch hư ng n m ngang b ng. Dùng ghim ñ ghim ñ u dư i
m nh gi y bóng kính trên tư ng.
Khi ñó, hà hơi nóng vào mi ng gi y bóng kính thì th y kim ch hư ng t t chúc ñ u xu ng,
ch ng t mi ng gi y bóng kính du i dài ra. L i dùng que diêm ñang cháy hơ m nh gi y bóng
thì th y kim ch hư ng nhích ñ u lên phía trên, ch ng t mi ng gi y bóng kính co l i.
Cùng gia nhi t (làm nóng) vì sao mi ng bóng kính lúc thì du i dài, lúc l i co l i như v y?
Do gi y bóng kính có ñ c tính : khi m thì giãn ra, khi khô thì co l i. L n th nh t hà hơi
nóng vào gi y bóng kính cũng là gia m cho gi y bóng kính. L n th hai dùng que diêm ñang
cháy ñ hơ thì gi y bóng kính b khô. Do v y mà xu t hi n hai hi u q a trái ngư c nhau.
SÖU TAÀM TÖ LIEÄU VAÄT LYÙ VUI VAØ HIEÄU ÑÍNH (2007 ) 9 GIAÙO VIEÂN SOAÏN : PHÖÔNG KYÛ ÑOÂNG
CAÂY NEÁN COÙ PHA MUØN CÖA CAÂY NEÁN COÙ PHA MUØN CÖA CAÂY NEÁN COÙ PHA MUØN CÖA
Dùng gi y bao xi măng quaán thành 2 ng gi y gi ng nhau (dài ch ng 100 milimét, ñư ng
kính ch ng 10 milimét). M t ng gi y ñ xáp n n, m t ng gi y cho m t cưa và ñ xáp n n
vào. ð i xáp n n ñóng r n thì g , bóc l p gi y bên ngoài ñó ñ có m t ng thu n n n và m t
ng n n có ch a nh ng m t cưa g . Dùng hai ng ñó ñ ñ v t n ng s th y ng g có ch a
m t g có cư ng ñ ( ch u t i tr ng ) l n hơn ng ch ch a thu n n n.
ðó là do ñ c ng m t cưa g l n hơn ñ c ng c a n n. M t cưa ñóng vai trò “khung xưông ”
trong n n ng n n có m t cưa.
Ngư i ta cho thêm s i, ñá vào xi măng ñ t o thành bê tông không ch ti t ki m xi măng mà
còn nâng cao ch u l c t i. Nguyên lý này ñư c áp d ng cho các trư ng h p mu n nâng cao
t i tr ng c a m t v t.
GIOÏT NÖÔÙC BIEÁT NHAÛY MUÙAGIOÏT NÖÔÙC BIEÁT NHAÛY MUÙA GIOÏT NÖÔÙC BIEÁT NHAÛY MUÙA
Mùa ñông ng i hơ l a bên b p l a th t là ñi u thú v . Ta c m giác bình ñun nư c ñ t trên b p
lò sôi sùng s c ch trong ch c lát. Gi t nư c rơi xu ng sàn lò nóng bèn tung tăng như bi t…
nh y múa v y! Gi t nư c v a quay, v a nh y t a như m t v t s ng ñ ng v y.
Hi n tư ng thú v này x y ra khi sàn lò r t nóng, nóng t i r c h ng. N u sàn lò ch aám nóng
thì gi t nư c s nhanh chóng bay heát r i m t tăm, m t tích, ch ng ñ l i d u v t nào c .
B n có th l p l i hi n tư ng khá b t ng trên b ng th c nghi m sau :
ð t m t vung s t lên b p lò cho t i khi vung s t nóng b ng lên. V y lên vài gi t nư c (chú ý:
ð ng xa xa ra ñ tránh b b ng!). B n s th y gi t nư c tung tăng làn hơi b c, phát ra âm
thanh “xèo xèo”, và c th cho t i khi bay hơi h t.
SÖU TAÀM TÖ LIEÄU VAÄT LYÙ VUI VAØ HIEÄU ÑÍNH (2007 ) 10 GIAÙO VIEÂN SOAÏN : PHÖÔNG KYÛ ÑOÂNG
N u vung s t ch âm m thì v y vài gi t nư c lên, hi n tư ng gi t nư c nh y không th y x y
ra mà nó ch n ng l bay hơi cho t i khi h t s ch.
Ch c b n có th h i: “Vì sao gi t nư c trên vung càng nóng thì b c hơi càng ch m hơn khi
chi c vung âm m nóng thôi? ” ðáng lý vung càng nóng thì gi t nư c bay hơi càng nhanh
ch ?”
Ph i chăng th c nghieäm có gì sai ? B n hãy l p l i thí nghi m vài l n và quan sát kĩ, qu là
gi t nư c “nh y múa” trên vung r c h ng t i 3 4 phút, lâu hơn khi trên vung ch nóng m.
V hi n tư ng này, các nhà khoa h c cũng th y l , ñã dùng máy ch p nh ch p t c ñ cao ñ
ch p v trí các gi t nư c “ nh y múa” và cu i cùng phát hi n ra “bí m t” .
Gi i thích : Khi gi t nư c ch m vào vung s t nóng ñ thì ph n dư i c a gi t nư c l p t c hoá
hơi, hình thành màng ngăn cách gi a gi t nư c và vung s t, khi n c gi t nư c không ti p
xúc v i vung s t. Nhi t ñ c a vung s t thông qua hơi nư c truy n t i gi t nư c do ñó cũng
ch m hơn so v i truy n tr c ti p. Mu n toàn b gi t
