Bài giảng Cẩm nang hướng dẫn đào tạo cán bộ chủ chốt hợp tác - Bài 1: Tìm hiểu về bản chất hợp tác xã

Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á CẨM NANG HƯỚNG DẪN ĐÀO TẠO CÁN BỘ CHỦ CHỐT HỢP TÁC XÃ DỰ ÁN XÂY DỰNG HIỆP HỘI KINH DOANH HIỆU QUẢ VÌ SỰ PHÁT TRIỂN NĂNG ĐỘNG VÀ TOÀN DIỆN Ở VIỆT NAM Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á CẨM NANG HƯỚNG DẪN ĐÀO TẠO CÁN BỘ CHỦ CHỐT HỢP TÁC XÃ BÀI 1: TÌM HIỂU VỀ BẢN CHẤT HỢP TÁC XÃ Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á TÌM HIỂU VỀ BẢN CHẤT HỢP TÁC XÃ 1. Khái niệm : "Hợp tác xã là tổ chức kinh tế tập thể, đồng sở hữu, có tư cách pháp nhân, do ít nhất 07 thành viên tự nguyện thành lập và hợp tác tương trợ lẫn nhau trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm nhằm đáp ứng nhu cầu chung của thành viên, trên cơ sở tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng và dân chủ trong quản lý hợp tác xã". Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á TÌM HIỂU VỀ BẢN CHẤT HỢP TÁC XÃ 2. Đặc điểm của hợp tác xã ● HTX là tổ chức kinh tế tập thể, có toàn quyền quyết định những vấn đề tổ chức, hoạt động và phân phối thu nhập của mình ● HTX được thành lập trên nguyên tắc tự nguyện và hợp tác tương trợ lẫn nhau trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm khi có số lượng thành viên từ 7 trở lên, được đăng ký và hoạt động. ● HTX tự chủ, tự chịu trách nhiệm về các nghĩa vụ tài chính trong phạm vi nguồn vốn HTX theo quy định của pháp luật; Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á TÌM HIỂU VỀ BẢN CHẤT HỢP TÁC XÃ ● HTX là tổ chức mang tính xã hội, rộng mở cho tất cả những ai có nguyện vọng tham gia. HTX ra đời dựa trên nguyên tắc dân chủ, bình đẳng, công khai và đoàn kết trong quản lý. Mỗi thành viên có 1 phiếu bầu; ● Mục tiêu hoạt động của HTX là nhằm đáp ứng nhu cầu chung về sử dụng sản phẩm, dịch vụ giống nhau phát sinh thường xuyên, ổn định từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, đời sống của thành viên; ● Thành viên có trách nhiệm và nghĩa vụ tuân thủ, thực hiện tốt những quy định trong Điều lệ của HTX, hợp tác, xây dựng và phát triển hợp tác Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á TÌM HIỂU VỀ BẢN CHẤT HỢP TÁC XÃ 3. Nguyên tắc hoạt động của hợp tác xã. 1. Nguyên tắc tự nguyện 2. Nguyên tắc kết nạp rộng rãi 3. Nguyên tắc dân chủ, bình đẳng và công khai 4. Nguyên tắc tự chủ, tự chịu trách nhiệm và cùng có lợi 5. Nguyên tắc tham gia giao dịch kinh tế 6. Nguyên tắc giáo dục, đào tạo và thông tin 7. Nguyên tắc hợp tác và phát triển cộng đồng Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á TÌM HIỂU VỀ BẢN CHẤT HỢP TÁC XÃ 4. Vai trò của hợp tác xã ● HTX giúp những người lao động, những người sản xuất nhỏ, trước hết là nông dân, thợ thủ công, các hộ kinh tế gia đình, các cơ sở sản xuất nhỏ tự nguyện tập hợp nhau lại trong một tổ chức kinh tế chung để giải quyết có hiệu quả hơn những vấn đề sản xuất, kinh doanh và đời sống của họ, đủ sức cạnh tranh và chống lại sự chèn ép của các doanh nghiệp và tập đoàn kinh tế lớn, là phương thức để bảo đảm lợi ích và xây dựng vị thế kinh tế - xã hội xứng đáng của họ trong điều kiện của kinh tế thị trường và hội nhập. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á TÌM HIỂU VỀ BẢN CHẤT HỢP TÁC XÃ ● Phát triển hợp tác xã góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp là chủ yếu sang nền kinh tế có công nghiệp và dịch vụ phát triển và ngày càng chiếm tỷ trọng cao trong nền kinh tế quốc dân. Tỷ trọng lao động nông nghiệp trong nền kinh tế giảm xuống, tăng tương ứng lao động phi nông nghiệp. ● Phát triển HTX góp phần đưa tiến bộ khoa học, công nghệ, thiết bị kỹ thuật hiện đại vào các khâu sản xuất thông qua việc phát triển và mở rộng các hoạt động dịch vụ và hệ thống khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư, khuyến công và khuyến thương. Các HTX là nơi đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về nông nghiệp, công nghiệp, thương nghiệp cho người lao động; tổ chức thực hiện việc phổ cập thông tin khoa học - kỹ thuật và thông tin thị trường đến người dân. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á TÌM HIỂU VỀ BẢN CHẤT HỢP TÁC XÃ ● Phát triển HTX, đặc biệt là các HTX tín dụng và mở rộng hoạt động tín dụng nội bộ trong các HTXNN có vai trò quan trọng trong việc huy động vốn nhàn rỗi trong dân để cho vay đầu tư và phát triển thị trường tín dụng nông thôn, tạo ra nguồn vốn đầu tư to lớn cho phát triển nông nghiệp, nông thôn theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp và nông thôn. ● Phát triển HTX sẽ tạo ra một đội ngũ cán bộ quản lý và đội ngũ lao động có khả năng thích ứng với cơ chế thị trường, có trình độ quản lý, chuyên môn nghiệp vụ và tay nghề cao. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á TÌM HIỂU VỀ BẢN CHẤT HỢP TÁC XÃ Xuất phát từ giá trị nhân văn, giàu tinh thần nhân ái của mình, các HTX còn nêu cao tinh thần hợp tác, phát huy tinh thần tương thân, tương ái, đoàn kết hỗ trợ giúp đỡ lẫn nhau để vượt nghèo, nâng đỡ các gia đình khó khăn. ● Phát triển HTX, đặc biệt là các HTX ở nông thôn góp phần nâng cấp và phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn, phục vụ cho thành viên của mình hoặc phục vụ cho cộng đồng dân cư. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á TÌM HIỂU VỀ BẢN CHẤT HỢP TÁC XÃ PHÂN BIỆT HTX VỚI CÔNG TY CP HTXNN CÔNG TY CỔ PHẦN - Mục tiêu là lợi ích của thành viên - Mục tiêu là lợi nhuận - Trả lại vốn góp - Bán CP ra thị trường - Mỗi thành viên 01 phiếu bầu - Mỗi CP 01 phiếu bầu - Không được bỏ phiếu thay - Được bỏ phiếu thay - Phân phối thu nhập theo mức độ sử dụng dịch vụ - Phân phối lợi nhuận theo vốn góp Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á TÌM HIỂU VỀ BẢN CHẤT HỢP TÁC XÃ 5. Câu hỏi gợi ý thảo luận tại nhóm: Chia nhóm thảo luận và báo cáo Câu hỏi 1. Hãy nêu rõ khái niệm và đặc điểm của hợp tác xã. So sánh với định nghĩa về hợp tác xã của Luật Hợp tác xã năm 2003. Câu hỏi 2. Hãy phân tích các nguyên tắc tổ chức hoạt động và giá trị của hợp tác xã qui định trong Luật Hợp tác xã năm 2012. So sánh với qui định trong Luật Hợp tác xã năm 2003. Câu hỏi 3. Hãy phân tích vai trò của hợp tác xã đối với phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, có liên hệ với thực tế. Câu hỏi 4. Phân biệt sự khác nhau giữa hợp tác xã với doanh nghiệp. Câu hỏi 5. Ông/bà, anh/chị hãy giới thiệu nội dung và kết quả hoạt động của một vài hợp tác xã nơi ông/bà, anh/chị sinh sống. Bài tập. Chọn một hợp tác xã ở địa phương để tham quan khảo sát.