Bài giảng Cẩm nang hướng dẫn đào tạo cán bộ chủ chốt hợp tác - Bài 13: Kỹ năng quản trị nhân sự trong hợp tác xã

Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á CẨM NANG HƯỚNG DẪN ĐÀO TẠO CÁN BỘ CHỦ CHỐT HỢP TÁC XÃ BÀI 13 KỸ NĂNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG HỢP TÁC XÃ Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á KỸ NĂNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG HỢP TÁC XÃ Mục tiêu, nguyên tắc và nội dung quản trị nhân sự trong hợp tác xã ● Quản trị nhân sự trong hợp tác xã có các mục tiêu cơ bản như sau: - Thu hút, lôi cuốn những người giỏi làm việc cho hợp tác xã. - Sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực nhằm tăng năng suất lao động và nâng cao tính hiệu quả của hợp tác xã. - Động viên, thúc đẩy, tạo điều kiện cho thành viên bộc lộ, phát triển và cống hiến tài năng cho hợp tác xã, giúp thành viên gắn bó, tận tâm, trung thành với hợp tác xã. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á KỸ NĂNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG HỢPTÁC XÃ ● Nguyên tắc quản trị hợp tác xã: - Đảm bảo cung cấp số lượng và chất lượng lao động cho hợp tác xã trong mọi thời kỳ. - Đảm bảo chuyên môn hoá kết hợp với trang bị kiến thức tổng hợp. - Phối hợp chặt chẽ giữa phân công lao động và hợp tác lao động. - Sử dụng lao động phải trên cơ sở đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao trình độ lao động. - Sử dụng lao động phải bảo đảm quan hệ giữa cống hiến và thù lao hợp lý. - Kết hợp thưởng, phạt, tăng cường kỷ luật lao động. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á KỸ NĂNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG HỢPTÁC XÃ ● Nội dung quản trị nhân sự hợp tác xã: - Xác định nhu cầu nhân sự cho hợp tác xã. - Tiến hành thu thập, tuyển chọn, bố trí, sử dụng cán bộ, người lao động hợp tác xã. - Thực hiện các hoạt động nhằm phát triển nguồn nhân sự như đào tạo, tạo môi trường làm việc, cải tiến phương pháp làm việc, đánh giá nhân sự, thăng tiến. - Thực hiện chế độ hưởng lương, nâng cao thu nhập cho cán bộ, người lao động. - Thực hiện các chính sách xã hội, xây dựng thoả ước tập thể với người lao động. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á KỸ NĂNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG HỢPTÁC XÃ Hoạch định nguồn nhân lực ● Việc hoạch định nguồn nhân lực nhằm đáp ứng được mục tiêu công việc trong tương lai và đưa ra kế hoạch nhằm đáp ứng được nhu cầu nhân sự. ● Việc hoạch định nguồn nhân lực cần dựa vào những căn cứ sau: - Chiến lược kinh doanh của hợp tác xã (sự phát triển về số lượng, chất lượng sản phẩm, dịch vụ, dự kiến về doanh thu...). - Lượng lao động cần bổ sung, thay thế. - Chất lượng lao động. - Tiến bộ kỹ thuật và khả năng ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, chuyển giao công nghệ. - Năng lực tài chính của hợp tác xã. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á KỸ NĂNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG HỢPTÁC XÃ ● Quá trình hoạch định nguồn nhân lực được thực hiện theo các bước sau: Bước 1. Dự báo nhu cầu và xác định khả năng nguồn nhân lực hiện tại. Bước 2. Đề ra các chính sách và kế hoạch. Nếu thiếu lao động về số lượng thì cần xây dựng kế hoạch tuyển dụng từ bên ngoài. Nếu thiếu hoặc thừa lao động hoặc chất lượng không bảo đảm thì cần có kế hoạch sắp xếp lại, thuyên chuyển, đào tạo, bồi dưỡng nhân sự. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á KỸ NĂNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG HỢPTÁC XÃ Bước 3. Thực hiện các kế hoạch và chương trình. Hợp tác xã phải phối hợp thực hiện các chính sách, kế hoạch với chương trình quản trị nguồn nhân lực của hợp tác xã như đào tạo và phát triển, đãi ngộ và phúc lợi, động viên, kích thích tại nơi làm việc... Bước 4. Kiểm tra và đánh giá. Việc kiểm tra thực hiện kế hoạch và chương trình nguồn nhân lực nhằm đánh giá mức độ đạt được ở mỗi giai đoạn, từ đó điều chỉnh kế hoạch cho phù hợp. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á KỸ NĂNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG HỢP TÁC XÃ ● Dự báo nhu cầu nguồn nhân lực: • Khi dự báo nhu cầu nguồn nhân lực, cần xem xét các yếu tố sau đây tác động đến nhu cầu nhân lực trong tương lai: - Khối lượng công việc cần phải thực hiện. - Trình độ trang thiết bị kỹ thuật và khả năng thay đổi về công nghệ kỹ thuật. - Sự thay đổi về tổ chức nhằm nâng cao năng suất lao động. - Khả năng nâng cao chất lượng nhân viên. - Sự biến động về nhân sự do từ chức, hết hợp đồng, thuyên chuyển. - Yêu cầu nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ. - Khả năng tài chính của hợp tác xã. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á KỸ NĂNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG HỢP TÁC XÃ ● Đánh giá tình hình nhân sự hiện tại: Để có kế hoạch tuyển dụng lao động đáp ứng nhu cầu, hợp tác xã cần đánh giá lại đội ngũ lao động hiện tại về số lượng và chất lượng. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á KỸ NĂNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG HỢP TÁC XÃ Tuyển dụng nhân sự của hợp tác xã ● Hình thức tuyển dụng: • Khi tuyển dụng nhân sự, hợp tác xã có thể áp dụng các hình thức sau: - Quảng cáo trên các phương tiên truyền thông đại chúng; - Thông qua các trung tâm giới thiệu việc làm; - Cử chuyên viên đến tuyển dụng tại các trường; - Tuyển sinh viên thực tập; - Thông qua các hiệp hội nghề nghiệp; - Thông qua giới thiệu của cán bộ, nhân viên trong hợp tác xã. ► Phỏng vấn sơ bộ những câu hỏi liên quan đến tiểu sử, bằng cấp, chuyên môn, kinh nghiệm, sức khoẻ, tình trạng gia đình... để đánh giá các ứng viên. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á KỸ NĂNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG HỢP TÁC XÃ ● Nội dung, trình tự tuyển dụng. ► Chuẩn bị tuyển dụng: - Thành lập hội đồng tuyển dụng, qui định rõ số lượng, thành phần và quyền hạn của hội đồng tuyển dụng. -Rà soát lại bản mô tả công việc và bản tiêu chuẩn công việc của mỗi chức danh cần tuyển người để xác định tiêu chuẩn tuyển chọn. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á KỸ NĂNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG HỢP TÁC XÃ ► Thông báo tuyển dụng: - Quảng cáo trên các phương tiện truyền thông; - Thông qua các trung tâm dịch vụ giới thiêu việc làm; - Niêm yết tại bảng tin của hợp tác xã... ► Thu nhận, nghiên cứu hồ sơ: - Hồ sơ phải theo mẫu thống nhất của Nhà nước và theo mẫu riêng của hợp tác xã. - Nghiên cứu hồ sơ có thể loại bớt một số ứng viên hoàn toàn không đáp ứng các tiêu chuẩn công việc, Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á KỸ NĂNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG HỢP TÁC XÃ ► Phỏng vấn sơ bộ những câu hỏi liên quan đến tiểu sử, bằng cấp, chuyên môn, kinh nghiệm, sức khoẻ, tình trạng gia đình... để đánh giá các ứng viên. ► Kiểm tra trắc nghiệm: các phương pháp trắc nghiệm thường được áp dụng gồm: - Trắc nghiệm viết; - Trắc nghiệm bằng phỏng vấn; -Trắc nghiệm bằng các loại máy móc thiết bị. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á KỸ NĂNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG HỢP TÁC XÃ ► Phỏng vấn lần hai: phỏng vấn gồm các phương pháp sau: - Phỏng vấn trực tiếp; - Phỏng vấn theo mẫu; - Phỏng vấn không theo hướng dẫn trước hoặc phỏng vấn không theo bài bản soạn sẵn; - Phỏng vấn nhóm và phỏng vấn cá nhân. ► Xác minh điều tra: việc xác minh được tiến hành thông qua tiếp xúc với đồng nghiệp cũ, bạn bè, thầy cô giáo hoặc với lãnh đạo cũ của ứng viên. ► Khám sức khoẻ. ► Ra quyết định tuyển dụng. Hợp tác xã ra quyết định tiếp nhận những ứng viên được chọn vào làm việc. ► Bố trí công việc. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á KỸ NĂNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG HỢP TÁC XÃ Đãi ngộ và phúc lợi ● Người lao động nhận được đãi ngộ từ hợp tác xã dưới hình thức tài chính hoặc phi tài chính. ● Đãi ngộ phi tài chính, bao gồm một nơi làm việc hài lòng, được làm những công việc ưu thích, có cơ hội thăng tiến, một môi trường làm việc thuận lợi được mọi người quan tâm. ● Đãi ngộ về tài chính, bao gồm các khoản thu nhập từ tiền lương cơ bản, phụ cấp, tiền thưởng và các loại phúc lợi (bảo hiểm xã hội; nghỉ phép, nghỉ lễ, tết; ăn trưa do hợp tác xã đài thọ; trợ cấp của hợp tác xã cho những người có hoàn cảnh khó khăn; quà tặng của hợp tác xã cho người làm việc vào các dịp sinh nhật, cưới, mừng thọ cha, mẹ nhân viên). Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á KỸ NĂNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG HỢP TÁC XÃ Đánh giá công việc ●Mục đích của đánh giá công việc: - Cung cấp thông tin phản hồi cho nhân viên biết về mức độ thực hiện công việc, những điểm mạnh và những hạn chế của họ, hướng dẫn họ phát huy những điểm mạnh, khắc phục những điểm yếu. - Dựa vào đánh giá công việc, hợp tác xã quyết định tăng lương, khen thưởng, điều động nhân sự phù hợp. - Làm cơ sở để hợp tác xã hoạch định những chương trình và nội dung đào tạo, huấn luyện nhằm nâng cao trình độ chuyên môn cho người lao động. - Hợp tác xã xác định những bộ phận có thành tích hoặc yếu kém do thiếu nhân lực. Từ đó xây dựng kế hoạch tuyển dụng, bổ sung nhân sự đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của hợp tác xã. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á KỸ NĂNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG HỢP TÁC XÃ Các phương pháp đánh giá công việc: - Phương pháp đánh giá theo thang điểm. - Phương pháp xếp hạng đánh giá công việc bằng cách so sánh kết quả thực hiện công việc giữa các nhân viên rồi sắp xếp theo thứ tự người có thành tích tốt nhất đến người yếu kém nhất. - Phương pháp ghi chép lưu giữ. - Phương pháp quan sát đánh giá hành vi. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á KỸ NĂNG QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG HỢP TÁC XÃ Câu hỏi gợi ý thảo luận ở nhóm Câu hỏi 1. Hãy cho biết quản trị nhân sự trong hợp tác xã là gì và làm rõ các mục tiêu, nguyên tắc và nội dung của quản trị nhân sự trong hợp tác xã. Câu hỏi 2. Trình bày nội dung các bước của quá trình hoạch định nguồn nhân lực trong hợp tác xã, có liên hệ với thực tế. Câu hỏi 3. Trình bày nội dung, trình tự của quá trình tuyển dụng nhân sự trong hợp tác xã, có liên hệ với tình hình thực tế. Câu hỏi 4. Hãy cho biết các hình thức đãi ngộ và phúc lợi mà các hợp tác xã thường áp dụng, có liên hệ với thực tế.