Bài giảng Cẩm nang hướng dẫn đào tạo cán bộ chủ chốt hợp tác - Bài 7: Hợp đồng thương mại và một số loại hợp đồng thương mại

Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á CẨM NANG HƯỚNG DẪN ĐÀO TẠO CÁN BỘ CHỦ CHỐT HỢP TÁC XÃ BÀI 7 HỢP ĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢP ĐỒNG THƯƠNG MẠI Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI Hợp đồng và đặc điểm của hợp đồng ● Hợp đồng là sự thoả thuận giữa các bên về một vấn đề cụ thể nhằm làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt các quyền và nghĩa vụ đối với nhau. ● Hợp đồng có các đặc điểm sau: - Thể hiện sự thoả thuận giữa các bên. Sự thoả thuận được thể hiện thông qua nhiều hình thức khác nhau như văn bản, lời nói, hành vi. - Sự thoả thuận của các bên là căn cứ làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt các quyền và nghĩa vụ giữa các bên tham gia hợp đồng. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI Các loại hợp đồng: ● Theo nội dung thoả thuận trong hợp đồng: hợp đồng mua bán tài sản; hợp đồng trao đổi tài sản; hợp đồng tặng cho tài sản; hợp đồng vay tài sản; hợp đồng thuê tài sản; hợp đồng mượn tài sản; hợp đồng dịch vụ; hợp đồng vận chuyển; hợp đồng gia công; hợp đồng gửi giữ tài sản; hợp đồng bảo hiểm; hợp đồng uỷ quyền; hợp đồng lao động. ● Theo tính chất quốc tế thể hiện trong quan hệ hợp đồng: hợp đồng có yếu tố nước ngoài; hợp đồng không có yếu tố nước ngoài. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI Nội dung hợp đồng ● Tuỳ từng loại hợp đồng, các bên có thể thoả thuận về các điều khoản sau: - Đối tượng của hợp đồng (tài sản, hàng hoá chuyển giao, công việc phải làm, công việc không được làm...); - Số lượng, chất lượng; - Giá, phương thức thanh toán; - Thời hạn, địa điểm, phương thức thực hiện hợp đồng; - Quyền và nghĩa vụ của các bên; - Trách nhiệm do vi phạm hợp đồng; - Phạt vi phạm hợp đồng;... Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI ● Nội dung của hợp đồng thường bao gồm những điều khoản như sau: - Điều khoản chủ yếu là sự ghi nhận những quyền và nghĩa vụ chủ yếu của các bên. - Điều khoản thường lệ là điều khoản đã được pháp luật qui định. Trường hợp các bên không thoả thuận và ghi vào hợp đồng thì các bên vẫn có nghĩa vụ tôn trọng và thực hiện. - Điều khoản khác được các bên thoả thuận ngoài các điều khoản chủ yếu nhằm xác định thêm một số quyền và nghĩa vụ pháp lý khác của các bên hoặc nhằm cụ thể hoá một số điều khoản thường lệ có liên quan đến hợp đồng đã giao kết. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI Hợp đồng thương mại ● Hợp đồng thương mại được chia làm 2 loại chủ yếu: hợp đồng mua bán hàng hoá; hợp đồng dịch vụ. ● Hợp đồng mua bán hàng hóa: ► Hợp đồng mua bán hàng hoá là sự thoả thuận giữa các bên, theo đó, bên bán có nghĩa vụ giao hàng, chuyển quyền sở hữu hàng hoá cho bên mua và nhận thanh toán, bên mua có nghĩa vụ thanh toán cho bên bán, nhận hàng và quyền sở hữu hàng hoá theo thoả thuận. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI ►Hợp đồng mua bán hàng hóa có những đặc điểm sau: - Chủ thể hợp đồng mua bán hàng hoá là bên mua và bên bán hàng hoá, trong đó ít nhất một bên chủ thể của hợp đồng mua bán hàng hoá phải là thương nhân. - Đối tượng hợp đồng mua bán hàng hoá là hàng hoá phải được phép giao dịch trên thị trường. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢP ĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢP ĐỒNG THƯƠNG MẠI - Trường hợp pháp luật không qui định phải thể hiện bằng một hình thức nhất định, thì hợp đồng mua bán hàng hoá có thể được giao kết bằng lời nói, văn bản, hoặc bằng hành vi cụ thể của các bên. Trường hợp pháp luật qui định loại hợp đồng đó phải được thể hiện bằng một hình thức nhất định thì phải tuân theo các qui định đó. - Quyền và nghĩa vụ của bên mua và bên bán bao gồm các nội dung chủ yếu sau: giao nhận hàng và chứng từ liên quan đến hàng hoá; kiểm tra hàng hoá trước khi giao hang; quyền sở hữu hàng hoá và thời điểm chuyển quyền sở hữu hàng hoá; xác định giá và thanh toán; thời điểm chuyển rủi ro. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI ● Hợp đồng dịch vụ: ► Hợp đồng dịch vụ là sự thoả thuận giữa các bên, theo đó bên cung ứng dịch vụ thực hiện công việc cho bên thuê dịch vụ, còn bên thuê dịch vụ phải trả tiền dịch vụ cho bên cung ứng dịch vụ. ► Hợp đồng dịch vụ có các loại sau: hợp đồng dịch vụ khuyến mại; hợp đồng dịch vụ trưng bày, giới thiệu hàng hoá, dịch vụ; hợp đồng đại diện cho thương nhân; hợp đồng môi giới; hợp đồng uỷ thác; hợp đồng đại lý; hợp đồng gia công; hợp đồng dịch vụ tổ chức đấu giá hàng hoá; hợp đồng dịch vụ quá cảnh; hợp đồng chuyển nhượng quyền thương mại. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI ● Hợp đồng môi giới: Bên môi giới có quyền, nghĩa vụ sau đây: - Bảo quản các mẫu hàng hoá, tài liệu được giao để thực hiện việc môi giới và phải hoàn trả cho bên được môi giới sau khi hoàn thành việc môi giới; - Không được tiết lộ, cung cấp thông tin làm phương hại đến lợi ích của bên được môi giới; -Chịu trách nhiệm về tư cách pháp lý của các bên được môi giới, nhưng không chịu trách nhiệm về khả năng thanh toán của họ. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢP ĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢP ĐỒNG THƯƠNG MẠI - Không được tham gia thực hiện hợp đồng giữa các bên được môi giới, trừ trường hợp có uỷ quyền của bên được môi giới. • Bên môi giới có quyền yêu cầu bên được môi giới thanh toán các chi phí hợp lý liên quan đến việc môi giới. Bên được môi giới có quyền, nghĩa vụ sau đây: - Cung cấp các thông tin, tài liệu, phương tiện cần thiết liên quan đến hàng hoá, dịch vụ; - Trả thù lao môi giới và các chi phí hợp lý khác cho bên môi giới. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI ● Hợp đồng uỷ thác mua bán hàng hoá: ► Quyền và nghĩa vụ của bên uỷ thác: - Yêu cầu bên nhận uỷ thác thông báo đầy đủ về tình hình thực hiện hợp đồng uỷ thác; -Không chịu trách nhiệm trong trường hợp bên nhận uỷ thác vi phạm pháp luật, trừ trường hợp bên nhận uỷ thác vi phạm pháp luật mà nguyên nhân do bên uỷ thác gây ra hoặc do các bên cố ý làm trái pháp luật. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢP ĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢP ĐỒNG THƯƠNG MẠI - Cung cấp thông tin, tài liệu và phương tiện cần thiết cho việc thực hiện hợp đồng uỷ thác; - Trả thù lao uỷ thác và các chi phí hợp lý khác cho bên nhận uỷ thác; - Giao hàng, giao tiền theo đúng thoả thuận; - Liên đới chịu trách nhiệm trong trường hợp bên nhận uỷ thác vi phạm pháp luật mà nguyên nhân do bên uỷ thác gây ra hoặc do các bên cố ý làm trái pháp luật. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI ► Quyền và nghĩa vụ của bên nhận uỷ thác: - Yêu cầu bên uỷ thác cung cấp thông tin, tài liệu cần thiết cho việc thực hiện hợp đồng uỷ thác; - Nhận thù lao uỷ thác và các chi phí hợp lý khác; - Không chịu trách nhiệm về hàng hoá đã bàn giao đúng thoả thuận cho bên uỷ thác; - Thực hiện mua bán hàng hoá theo thoả thuận; - Thông báo cho bên uỷ thác về các vấn đề có liên quan đến việc thực hiện hợp đồng uỷ thác; Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI - Thực hiện các chỉ dẫn của bên uỷ thác phù hợp với thoả thuận; - Bảo quản tài sản, tài liệu được giao để thực hiện hợp đồng uỷ thác; - Giữ bí mật về thông tin có liên quan đến việc thực hiện hợp đồng uỷ thác; - Giao tiền, giao hàng theo đúng thoả thuận; - Liên đới chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm pháp luật của bên uỷ thác, nếu nguyên nhân của hành vi vi phạm pháp luật đó có một phần do lỗi của mình gây ra. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI ● Hợp đồng đại lý mua bán hàng hoá: ► Các hình thức đại lý, gồm: - Đại lý bao tiêu. - Đại lý độc quyền. - Tổng đại lý mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ. - Các hình thức đại lý khác mà các bên thoả thuận. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI ► Quyền và nghĩa vụ của bên giao đại lý: - Ấn định giá mua, giá bán hàng hoá, giá cung ứng dịch vụ đại lý cho khách hàng; - Ấn định giá giao đại lý; - Yêu cầu bên đại lý thực hiện biện pháp bảo đảm theo qui định của pháp luật; - Yêu cầu bên đại lý thanh toán tiền hoặc giao hàng theo hợp đồng đại lý; -Kiểm tra, giám sát việc thực hiện hợp đồng của bên đại lý; Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI - Hướng dẫn, cung cấp thông tin, tạo điều kiện cho bên đại lý thực hiện hợp đồng đại lý; - Chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hoá của đại lý mua bán hàng hoá, chất lượng dịch vụ của đại lý cung ứng dịch vụ; - Trả thù lao và các chi phí hợp lý khác cho bên đại lý; - Hoàn trả cho bên đại lý tài sản của bên đại lý dùng để bảo đảm (nếu có) khi kết thúc hợp đồng đại lý; - Liên đới chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm pháp luật của bên đại lý, nếu nguyên nhân của hành vi vi phạm pháp luật đó có một phần do lỗi của mình gây ra. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI ► Quyền và nghĩa vụ của bên đại lý: - Giao kết hợp đồng đại lý với một hoặc nhiều bên giao đại lý; - Yêu cầu bên giao đại lý giao hàng hoặc tiền theo hợp đồng đại lý; nhận lại tài sản dùng để bảo đảm (nếu có) khi kết thúc hợp đồng đại lý; - Yêu cầu bên giao đại lý hướng dẫn, cung cấp thông tin và các điều kiện khác có liên quan để thực hiện hợp đồng đại lý; Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI - Quyết định giá bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ cho khách hàng; - Hưởng thù lao, các quyền và lợi ích hợp pháp khác do hoạt động đại lý mang lại; - Mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ cho khách hàng theo giá hàng hoá, giá cung ứng dịch vụ do bên giao đại lý ấn định; Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI - Thực hiện đúng các thoả thuận về giao nhận tiền, hàng với bên giao đại lý; - Thực hiện các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự; - Thanh toán cho bên giao đại lý tiền bán hàng đối với đại lý bán; giao hàng mua đối với đại lý mua; tiền cung ứng dịch vụ đối với đại lý cung ứng dịch vụ; - Bảo quản hàng hoá sau khi nhận đối với đại lý bán hoặc trước khi giao hàng đối với đại lý mua; liên đới chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hoá của đại lý mua bán hàng hoá, chất lượng dịch vụ của đại lý cung ứng dịch vụ trong trường hợp có lỗi do mình gây ra; - Chịu sự kiểm tra, giám sát của bên giao đại lý và báo cáo tình hình hoạt động đại lý với bên giao đại lý. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI - Bảo quản hàng hoá sau khi nhận đối với đại lý bán hoặc trước khi giao hàng đối với đại lý mua; liên đới chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hoá của đại lý mua bán hàng hoá, chất lượng dịch vụ của đại lý cung ứng dịch vụ trong trường hợp có lỗi do mình gây ra; - Chịu sự kiểm tra, giám sát của bên giao đại lý và báo cáo tình hình hoạt động đại lý với bên giao đại lý. Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI VÀ MỘT SỐ LOẠI HỢPĐỒNG THƯƠNG MẠI Câu hỏi thảo luận tại nhóm Câu hỏi 1. Hãy cho biết hợp đồng là gì và đặc điểm, các loại và nội dung của hợp đồng. Câu hỏi 2. Hãy trình bày nội dung các loại hợp đồng dịch vụ mà các hợp tác xã thường gặp trong hoạt động kinh doanh dịch vụ, có liên hệ với điều kiện thực tế. Bài tập. Giảng viên giới thiệu nội dung các bản hợp đồng đã sưu tầm được, yêu cầu học viên xây dựng một bản hợp đồng cụ thể trên cơ sở cả lớp học cùng thảo luận các nội dung mà giảng viên nêu ra, rồi ghi lên bảng hoặc giấy khổ to.