Bài giảng Kinh tế vĩ mô - Chương 2 Cung cầu và cân bằng thị trường

Bai giang DHNL 9/01/2012 TS Nguyen Minh Duc 1 1 © Nguyễn Minh Đức 2011 KINH TẾ VI MÔ TS. NGUYỄN MINH ĐỨC ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TPHCM Bài giảng CHƯƠNG II Chương 2 CUNG CẦU VÀ CÂNBẰNG THỊ TRƯỜNG CẦU - Nhu cầu (Needs) hay nhu cầu tiêu dùng xuất phát từ sở thích hay mong muốn tiêu dùng (wants). - nhu cầu nếu không có khả năng tài chính để đáp ứng không thể gọi tắt là cầu (Demand). - Cầu của một loại sản phẩm được thể hiện ở những số lượng mà người tiêu dùng muốn mua và có khả năng mua ở các mức giá khác nhau, trong điều kiện tất cả các yếu tố khác ảnh hưởng đến nhu cầu đều không đổi. - Cầu đối với một sản phẩm được thể hiện cụ thể thông qua biểu cầu và đường cầu. CẦU Biểu cầu: là một bảng thể hiện số lượng sản phẩm mà người tiêu dùng mua sắm tương ứng với các mức giá cả khác nhau của sản phẩm đó. Thí dụ: ... Biểu cầu cá đông lạnh của người tiêu dùng A (kg/tháng) Giá cá trên thị trường (đồng/kg) Lượng cá được mua (kg) 15000 1 14000 2 13000 3 12000 4 11000 5 Giá cá (1000đ/kg) Số lượng cá mua (kg/tháng) O 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 Đường cầu của A đối với mặt hàng cá đông lạnh Đường cầu của người tiêu dùng A đối với mặt hàng cá đông lạnh Bai giang DHNL 9/01/2012 TS Nguyen Minh Duc 2 ĐƯỜNG CẦU Đường cầu cá nhân và đường cầu thị trường. Giả sử thị trường có 2 người tiêu dùng: A và B. Biểu cầu mặt hàng áo sơ mi của A và B như sau: Biểu cầu mặt hàng cá của A, B và thị trường Giá cá đông lạnh (đ/kg) Lượng cầu của A (kg/tháng) Lượng cầu của B (kg/tháng) Lượng cầu thị trường (kg/tháng) 15000 1 0 1 14000 2 1 3 13000 3 2 5 12000 4 3 7 11000 5 4 9 O 15 1 2 3 4 5 O 1 2 3 4 O 1 3 5 7 9 Đường cầu của A Đường cầu của B DA DB Đường cầu của A, B và thị trường ? 14 13 12 11 15 14 13 12 11 15 14 13 12 11 Giá cá (1000đ/kg) Giá cá (1000đ/kg) Giá cá (1000đ/kg) Số lượng cá (kg/tháng) Số lượng cá (kg/tháng) Số lượng cá (kg/tháng) Đường cầu thị trường Đường cầu thị trường bằng tổng cộng các đường cầu cá nhân theo phương nằm ngang (theo từng mức giá). Ký hiệu D (=Demand). Đường cầu thị trường dốc xuống về phía phải, thể hiện quan hệ nghịch giữa giá sản phẩm (P) và lượng cầu sản phẩm (Q). Mối quan hệ nghịch này được gọi là qui luật cầu. Qui luật cầu: lượng cầu sản phẩm thay đổi nghịch chiều với giá sản phẩm, trong điều kiện các nhân tố khác không đổi. O Q P D P q’ P1 q1 A B Những yếu tố nào làm đường cầu dịch chuyển? Thí dụ? Bai giang DHNL 9/01/2012 TS Nguyen Minh Duc 3 Các yếu tố dịch chuyển đường cầu 1. Thu nhập của người tiêu dùng 2. Dân số 3. Giá cả sản phẩm có liên quan 4. Thị hiếu của người tiêu dùng 5. Kỳ vọng giá của sản phẩm trong tương lai 6. Phong tục tập quán QX PX DX P’ P1 A B Q’ Q1 Điều gì xảy ra đối với đường cầu DX nếu thu nhập của người tiêu dùng tăng lên? Tại sao? QX PX DX P’ P1 A B Q’ Q1 Điều gì xảy ra đối với đường cầu DX nếu dân số tăng lên? Tại sao? Qbếp gas Pbếp gas Dbếp gas P’ P1 A B Q’ Q1 Điều gì xảy ra đối với đường cầu mặt hàng bếp gas nếu giá gas tăng lên? O Qgạo Pgạo Dgạo P P1 A B Q’ Q1 Điều gì xảy ra đối với đường cầu mặt hàng gạo nếu giá gạo được dự báo là sẽ tăng lên trong thời gian tới? Qxe Pxe Dxe P P1 A B Q’ Q1 Điều gì xảy ra đối với đường cầu mặt hàng xe máy nếu tình trạng xe cháy nổ vẫn diễn ra mà chưa biết nguyên nhân? Bai giang DHNL 9/01/2012 TS Nguyen Minh Duc 4 CUNG Cung thể hiện số lượng sản phẩm mà nhà sản xuất sẵn sàng sản xuất và bán ra thị trường ở các mức giá khác nhau trong một khoảng thời gian nhất định và trong điều kiện các yếu tố khác không đổi. Cung của một sản phẩm được thể hiện cụ thể thông qua biểu cung và đường cung. CUNG Biểu cung: là một bảng thể hiện số lượng sản phẩm mà người sản xuất cung ứng ra thị trường tương ứng với các mức giá cả khác nhau của sản phẩm đó. Thí dụ: Biểu cung mặt hàng cá đông lạnh của người sản xuât C Giá cá (đ/kg) Số lượng cá do C bán ra (kg/tháng) 15000 5 14000 4 13000 3 12000 2 11000 1 Giá cá (1000đ/kg) Số lượng cá (kg/tháng)O 1 1 1 2 1 3 1 4 1 5 1 2 3 4 5 Đường cung cá đông lạnh của người sản xuất C Đường cung cá đông lạnh của người sản xuất C CUNG Đường cung cá nhân và đường cung thị trường. Giả sử thị trường có 2 người sản xuất: C và D. Biểu cung mặt hàng áo sơ mi của C và D như sau: Biểu cung mặt hàng áo của C, D và thị trường Giá cá (1000đ/kg) Lượng cung của C (kg/tháng) Lượng cung của D (kg/tháng) Lượng cung thị trường (kg/tháng) 15 5 4 9 14 4 3 7 13 3 2 5 12 2 1 3 11 1 0 1 Bai giang DHNL 9/01/2012 TS Nguyen Minh Duc 5 O 1 2 3 4 5 O 1 2 3 4 PP Q Q O 1 3 5 7 9 P Q Đường cung của C Đường cung của D Đường cung thị trường SC SD S Đường cung của C, D và thị trường 15 14 13 12 11 15 14 13 12 15 14 13 12 11 Đường cung cá nhân và đường cung thị trường Đường cung thị trường bằng tổng cộng các đường cung cá nhân theo phương nằm ngang (theo từng mức giá). Ký hiệu S (Supply). Đường cung thị trường dốc lên về phía phải, thể hiện quan hệ thuận giữa giá sản phẩm (P) và lượng cung sản phẩm (Q). Mối quan hệ thuận này được gọi là qui luật cung. Quy luật cung cho rằng lượng cung sản phẩm tăng khi giá sản phẩm tăng (và ngược lại) trong điều kiện các yếu tố khác không đổi P QO S P2 P1 Q1 Q2 A B Q P SS1 S2 Đường cung dịch chuyển sang trái (cung giảm) Đường cung dịch chuyển sang phải (cung tăng) O Những yếu tố nào làm đường cung dịch chuyển?? Các yếu tố dịch chuyển đường cung thị trường 1. Công nghệ thay đổi 2. Giá nguyên liệu, đầu vào 3. Số xí nghiệp tham gia sản xuất 4. Chính sách của nhà nước 5. Khả năng sinh lợi của những sản phẩm thay thế. 6. Kỳ vọng về giá trong tương lai Khi công nghệ thay đổi tiến bộ hơn .... QO S P2 P1 Q1 Q2 A B P Bai giang DHNL 9/01/2012 TS Nguyen Minh Duc 6 giá nguyên liệu, đầu vào tăng lên .... QO S P2 P1 Q1 Q2 A B P CÂN BẰNG THỊ TRƯỜNG Giá cá (1000đ/kg) Lượng cầu TT (kg/tháng) Lượng cung TT (kg/tháng) Cân bằng 15 1 9 ? 14 3 7 13 5 5 12 7 3 11 9 1 O 11 12 13 14 15 1 3 5 7 9 P Q S D Dư thừa Khan hiếm Điểm cân bằng Tổng quát P O Q D S E P0 Q0 Điểm cân bằng Giá cân bằng Lượng cân bằng CUNG CẦU VÀ THỊ TRƯỜNG Hàm cung và hàm cầu Giả sử đường cung và đường cầu là các đường thẳng. Phương trình đường thẳng có dạng như thế nào? X Y O a -b Phương trình đường thẳng? Y = ? Bai giang DHNL 9/01/2012 TS Nguyen Minh Duc 7 X Y O a - b Y = ? Q P O a - b P = ? D Phương trình đường cầu (hàm cầu)
(D): P = ? hay: (D): Q = a/b – (1/b).P Phương trình đường cung (hàm cung) O P Q S c d P = ? Phương trình đường cung (hàm cung)
(S): P = ? hay: (S): Q = – c/d + (1/d).P Tính giá và lượng cân bằng 39 © Nguyễn Minh Đức 2011 P O Q D S E P0 Q0 Điểm cân bằng Giá cân bằng Lượng cân bằng QS = – c/d + (1/d).P QD = a/b – (1/b).P