Bài giảng Quản trị nguồn nhân lực - Chương 8: Lãnh đạo

CHƯƠNG VIII LÃNH ĐẠO Không phải là bạn có thể đốt lửa trại lớn đến cỡ nào, mà bạn phải giữ ấm cho người khác như thế nào, đã thắp sáng khu trại trong đêm ra sao để mọi người cảm thấy an tâm và bạn đã rời khỏi khu trại trong bối cảnh đẹp đẽ như thế nào để giúp cho những người đến sau có thể tiếp tục đốt lên ngọn lửa trại khác. MỤC TIÊU CHƯƠNG Khái niệm lãnh đạo Lý thuyết về đặc điểm lãnh đạo Lý thuyết về hành vi lãnh đạo Cách tiếp cận lãnh đạo tình huống Một số phong cách lãnh đạo hiện đại và cách xây dựng niềm tin trong lãnh đạo thực hành KHÁI NiỆM LÃNH ĐAO Định nghĩa: Thực chất của sự lãnh đạo là sự tuân thủ Lãnh đạo là tạo ra sự thay đổi Lãnh đạo là chỉ dẫn, động viên và đi trước Nhà quản trị và người lãnh đạo Nhà quản trị được bổ nhiệm, có quyền lực hợp pháp và cho phép quyền tưởng thưởng và trừng phạt Nhà lãnh đạo có thể được bổ nhiệm hoặc không CÁC LÝ THUYẾT ĐỀ CẬP ĐẾN KHẢ NĂNG TRỞ THÀNH NHÀ LÃNH ĐẠO GiỎI Lý thuyết đặc điểm lãnh đạo Lý thuyết hành vi Lãnh đạo theo tình huống Một số cách tiếp cận hiện đại về lãnh đao LÝ THUYẾT ĐẶC ĐiỂM VỀ LÃNH ĐẠO Sáu đặc điểm của nhà lãnh đạo (khác với người không lãnh đạo) Nỗ lực Ước muốn lãnh đạo Sự thật thà và chính trực Tự tin Thông minh Kiến thức liên quan đến công việc Quá chú trọng vào các đặc điểm cá tính và thể chất Lý thuyết lãnh đạo không chỉ dựa vào tiêu chí đặc điểm LÝ THUYẾT HÀNH VI VỀ LÃNH ĐẠO(Thuyết X và Y của Douglas McGregor) Các giả thuyết về thuyết X Một người bình thường có mối ác cảm với công việc muốn lảng tránh với công việc Mọi người đều phải bị ép buộc điều khiển, hướng dẫn, đe dọa. Người bình thường bao giờ cũng thích bị lãnh đạo, muốn an thân Quan điểm quản trị dựa vào thuyết X  nếu không có can thiệp, con người trở nên thụ động nhà quản trị phải tạo ra áp lực Các giả thuyết về thuyết y Việc trả công cho những cố gắng về vật chất và tinh thần là tự nhiên Điều khiển từ bên ngoài hoặc đe dọa bằng hình phạt không phải là duy nhất đạt được mục tiêu. Phần thưởng liên quan tới những kết quả công việc của công nhân đóng vai trò quan trọng LÝ THUYẾT HÀNH VI VỀ LÃNH ĐẠO (Thuyết X và Y của Douglas McGregor) Các giả thuyết về thuyết Y- Hành vi của nhà quản trị: Nhà quản trị phải chịu trách nhiệm cho việc sắp xếp các yếu tố (tài chính, NVL, thiết bị) trong doanh nghiệp. Điều khiển hành vi của mình theo hướng có lợi cho tổ chức đó là những gì nhân viên cần. Nhiệm vụ của nhà quản trị: sắp xếp các phương thức và điều kiện để đạt được mục tiêu của tổ chức. LÝ THUYẾT HÀNH VI VỀ LÃNH ĐẠO( Thuyết X và Y của Douglas McGregor ) LÝ THUYẾT HÀNH VI VỀ LÃNH ĐẠO( các hành vi lãnh đạo- kurt Lewin et.all.- ĐH lowa) Ba cách thức hành vi lãnh đạo Độc đoán Tập trung quyền lực Công bố phương pháp làm việc, ra quyết định đơn phương Hạn chế sự tham gia của nhân viên Dân chủ ủy quyền Đòi hỏi sự tham gia của nhân viên trong việc ra quyết định Không can thiệp (lãnh đạo tự ý) Trao quyền tự do cho nhân viên trong việc ra quyết định và hoàn thành theo cách mà họ thấy thích hợp Vấn đề: độc đoán hay dân chủ??? LÝ THUYẾT HÀNH VI VỀ LÃNH ĐẠO (Robert Tannenbaum và Warren Schimidt)  LÝ THUYẾT HÀNH VI VỀ LÃNH ĐẠO(ĐH ohio state) Hai nhóm cấu trúc Cấu trúc khởi xướng Nhà lãnh đạo có khả năng xác định mục tiêu, nhân viên nỗ lực đạt được mục tiêu Nó bao gồm hành vi cố gắng để tổ chức công việc, mối quan hệ công việc và mục tiêu Mối quan tâm (mối quan hệ với công việc) Sự tin tưởng lẫn nhau Sự đánh giá cao ý tưởng, cảm giác của nhân viên Đối xử công bằng với tất cả nhân viên LÝ THUYẾT HÀNH VI VỀ LÃNH ĐẠO(ĐH Michigan) Xác định các đặc tính hành vi của lãnh đạo liên quan đến hiệu quả thành tích. Hai tiêu thức của hành vi lãnh đạo Nhà lãnh đạo định hướng vào nhân viên Quan tâm đến sở thích cá nhân Chấp nhận sự khác biệt trong số các nhân viên Nhà lãnh đạo định hướng vào sản xuất Quan tâm đến khía cạnh kỹ thuật, yêu cầu công việc Phương tiện để đạt được kết quả cuối cùng ủng hộ nhà lãnh đạo định hướng vào nhân viên Lưới quản trị là quan điểm hai tiêu thức về cách thức lãnh đạo do Robert Blake và Jane Mouton phát triển Dựa trên cách tiếp cận Theo kiểu “quan tâm đến con người” và “quan tâm đến sản xuất” đã được đại học Ohio State trình bày Về định hướng nhân viên và định hướng sản xuất (của Michigan) LÝ THUYẾT HÀNH VI VỀ LÃNH ĐẠO ( lưới quản trị - Robert Blake và Jane Mouton) LÝ THUYẾT HÀNH VI VỀ LÃNH ĐẠO (lưới quản trị - Robert Blake và Jane Mouton) LÝ THUYẾT NGẪU NHIÊN VỀ LÃNH ĐẠO (Mô hình Fiedler) Mô hình ngẫu nhiên toàn diện Mô hình Thành tích của nhóm có hữu hiệu hay không lệ thuộc vào Sự kết hợp riêng giữa cung cách của nhà lãnh đạo trong việc tương tác với cấp dưới Và mức độ tình huống mà nhà lãnh đạo ảnh hưởng và kiểm soát tình huống. Công cụ, gọi là bản câu hỏi đồng nghiệp ít được ưa thích nhất (LPC – Least- preferred co-worker questionnaire) Đo lường định hướng hành vi của nhà lãnh đạo, hoặc là định hướng vào công việc hay định hướng vào mối quan hệ Loại bỏ ba tiêu chí tình huống: mối quan hệ nhà lãnh đạo- thành viên, cấu trúc công việc và quyền lực vị trí Công việc cao- mối quan hệ thấp Kế hoạch các hoạt động ngắn hạn. Làm rõ công việc, mục tiêu, viễn cảnh Giám sát hoạt động và thành tích Công việc cao- mối quan hệ cao Kết hợp công việc và thái độ các mối quan hệ Công việc thấp- mối quan hệ thấp Ít quan tâm đến cả công việc và các mối quan hệ Công việc thấp- mối quan hệ cao Cung cấp sự ủng hộ và khuyến khích. Phát triển kỹ năng và sự tự tin của các nhân viên. Tham khảo ý kiến của nhân viê n khi ra quyết định và giải quyết vấn đề Hành vi định hướng công việc Hành vi định hướng quan hệ Hành vi và các phong cách lãnh đạo Phong cách, đặc điểm, hành vi, địa vị Môi trường, các hệ thống, cấu trúc cv Nhu cầu, tính thuần phục, sự cố kết Nhà lãnh đạo Tình huống Ngườ i phục tùng Các kết quả Các biến số của cách tiếp cận ngẫu nhiên LÝ THUYẾT NGẪU NHIÊN VỀ LÃNH ĐẠO (Mô hình Fiedler) LÝ THUYẾT NGẪU NHIÊN VỀ LÃNH ĐẠO  (lý thuyết đường mục tiêu – phát triển bởi Robert House) Các nhân tố ngẫu nhiên từ môi trường Cấu trúc công việc Hệ thống quyền lực chính thống Nhóm làm việc Hành vi nhà lãnh đạo Hướng dẫn Hỗ trợ Tham gia Định hướng thành tựu kết quả: Thành tích Sự hài lòng Các nhân tố về nhân viên Nơi kiểm tra Kinh nghiệm Khả năng nhận thức LÝ THUYẾT NGẪU NHIÊN VỀ LÃNH ĐẠO (mô hình tham gia của nhà lãnh đạo) Victor Vroom và Phillip Yetton Thể hiện mối quan hệ giữa hành vi lãnh đạo và sự tham gia vào việc ra quyết định Kết hợp giữa 5 cách lãnh đạo và 7 biến ngẫu nhiên Victor Vroom và Arthur Kết hợp giữa 5 cách lãnh đạo và 12 biến ngẫu nhiên Yêu cầu chất lượng, yêu cầu cam kết, thông tin nhà lãnh đạo, cấu trúc vấn đề, xác suất cam kết  khá phức tạp đòi hỏi có sự hỗ trợ của máy tính LÝ THUYẾT NGẪU NHIÊN VỀ LÃNH ĐẠO (Lãnh đạo theo tình huống) Lãnh đạo theo tình huống SL – Situational Leadership Tác giả: Paul Hersey và Kenneth Blanchard. Nội dung: Nhà lãnh đạo nên điều chỉnh cung cách lãnh đạo như thế nào để phản ánh những điều cấp dưới cần. Tập trung vào đồng nghiệp, cấp dưới CÁCH TiẾP CẬN HiỆN ĐẠI VỀ LÃNH ĐẠO (Lý thuyết lãnh đạo theo uy tín) Lãnh đạo uy tín và lãnh đạo không uy tín. Đặc điểm chính Tự tin Tầm nhìn Khả năng tuyên bố tầm nhìn Sự thuyết phục mạnh mẽ về tầm nhìn Hành vi khác thường Thể hiện như là tác nhân của sự thay đổi Nhạy cảm với môi trường CÁCH TiẾP CẬN HiỆN ĐẠI VỀ LÃNH ĐẠO(lãnh đạo nhìn xa trông rộng) Khả năng tạo ra và truyền tải, tuyên bố một viễn cảnh thực tế, đáng tin và hấp dẫn về tương lai cho một tổ chức hoặc một đơn vị sẽ phát triển vượt ra ngoài và cải thiện tình trạng hiện tại. Để có được Tầm nhìn phải rõ ràng, hấp dẫn Truyền thông đúng cách NHỮNG VẤN ĐỀ LÃNH ĐẠO ĐƯƠNG ĐẠI Lãnh đạo nhóm Huấn luyện Người liên lạc với tổ chức Bên ngoài Nhà quản trị mâu thuẫn người dàn xếp Vai trò lãnh đạo nhóm hữu hiệu Tác động của văn hóa đến lãnh đạo Trí tuệ cảm xúc tác động đến lãnh đạo SỰ TIN CẬY: CỐT LÕI CỦA QuẢN TRỊ Là điều mong đợi tích cực rằng người khác sẽ không – bằng lời, hành động, hoặc quyết định- hành động một cách cơ hội. Sự tin cậy: Dựa trên sự ngăn cản Dựa trên sự am hiểu