Bài giảng Thương mại điện tử - Chương 2 Cơ sở hạ tầng Kinh tế - Xã hội của Thương mại Điện tử

Chương 2 Cơ sở hạ tầng Kinh tế - Xã hội của Thương mại Điện tử 9 April 2016 9 April 2016 Nội dung  Khái niệm và vai trò của cơ sở hạ tầng KT-XH của hoạt động EC  Những yếu tố KT-XH ảnh hưởng đến EC  Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở KT-XH cho thực hiện EC  Tạo lập môi trường KT-XH cho thực hiện EC  Hạ tầng cơ sở KT-XH cho phát triển EC ở nước ta  Câu hỏi ôn tập 2 9 April 2016 Khái niệm  Hạ tầng KT-XH của EC là toàn bộ nhân tố, điều kiện cơ bản về Kinh tế - Xã hội nhằm tạo ra môi trường cho sự hình thành và phát triển của EC.  Ví dụ:  Mạng Internet  Cơ sở pháp lý  Trí thức của người dùng  3 9 April 2016 Lợi ích của EC  Đơn giản hóa truyền thông  Giúp các doanh nghiệp có được thông tin nhanh chóng  Phong phú về thị trường  Giúp khách hàng dễ dàng trong lựa chọn mua hàng  Giảm các chi phí quản lý  Bán hàng và giao dịch nhiều lần  Rút ngắn thời gian sản xuất sản phẩm  Đưa nền kinh tế tiếp cận với nền kinh tế số 4 9 April 2016 Vai trò của hạ tầng KT-XH  Thiếu hoặc chưa có hạ tầng KT thì không thể thực hiện được một số nội dung của EC  Để EC thực sự đi vào đời sống thì xã hội phải:  Thay đổi nếp sống;  Thay đổi nếp suy nghĩ;  Thay đổi lề lối làm việc công nghiệp;  Có sự hợp tác trên qui mô rộng lớn. 5 9 April 2016 Nội dung  Khái niệm và vai trò của cơ sở hạ tầng KT-XH của hoạt động EC  Những yếu tố KT-XH ảnh hưởng đến EC  Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở KT-XH cho thực hiện EC  Tạo lập môi trường KT-XH cho thực hiện EC  Hạ tầng cơ sở KT-XH cho phát triển EC ở nước ta  Câu hỏi ôn tập 6 9 April 2016 Các yếu tố KT-XH  Các yếu tố kinh tế chủ yếu có ảnh hưởng mạnh mẽ đến hoạt động EC là:  Tiềm năng kinh tế  Tốc độ tăng trưởng kinh tế và sự thay đổi cơ cấu kinh tế của nền kinh tế  Lạm phát và khả năng kiềm chế lạm phát của nền kinh tế  Tỷ giá hối đoái và khả năng chuyển đổi của tiền đồng  Thu nhập và phân bố thu nhập của dân cư 7 9 April 2016  Tiềm năng kinh tế  Phản ánh các nguồn lực có thể huy động được vào phát triển nền kinh tế.  Liên quan đến định hướng vĩ mô về phát triển thương mại -> ảnh hưởng đến sự phát triển của EC và các cơ hội kinh doanh. 8 Các yếu tố KT-XH 9 April 2016  Tốc độ tăng trưởng kinh tế và sự thay đổi cơ cấu kinh tế của nền kinh tế  Liên quan trực tiếp đến quy mô và cơ cấu của thương mại.  Việc gia tăng quy mô và cơ cấu hàng hóa kinh doanh -> thay đổi các phương thức giao dịch trong đó có EC. 9 Các yếu tố KT-XH 9 April 2016  Lạm phát và khả năng kiềm chế lạm phát của nền kinh tế, ảnh hưởng đến:  Xu hướng đầu tư  Xu hướng tiêu dùng  Thu nhập  Tích lũy  Khả năng cân đối tiền-hàng trong thương mại 10 Các yếu tố KT-XH 9 April 2016  Tỷ giá hối đoái và khả năng chuyển đổi của tiền đồng  Ipad Mini  Việt Nam: – 7.699.000 VNĐ – 9.200.000 VNĐ Malaysia: 999 RM ~ 7.000.000 VNĐ  USA: 329$ ~ 7.000.000 VNĐ 11 Các yếu tố KT-XH 9 April 2016  Thu nhập và phân bố thu nhập của dân cư  Ảnh hưởng tới nhu cầu tiêu dùng của người tiêu dùng.  Ví dụ: phân bố thu nhập của dân cư  Hà Nội  Đà Lạt  Hồ Chí Minh 12 Các yếu tố KT-XH 9 April 2016 Các yếu tố KT-XH  Các yếu tố văn hóa – xã hội chủ yếu có ảnh hưởng mạnh mẽ đến hoạt động EC là:  Dân số và sự biến động dân số  Nghề nghiệp, tầng lớp xã hội  Dân tộc, chủng tộc, sắc tộc, tôn giáo và nền văn hóa 13 9 April 2016  Dân số và sự biến động dân số  Số lượng dân số  Ảnh hưởng đến độ lớn của thị trường  Dân số đông -> khối lượng tiêu thụ sản phẩm tăng -> giao dịch EC lớn.  Ví dụ:  Trung Quốc  Việt Nam 14 Các yếu tố KT-XH 9 April 2016  Dân số và sự biến động dân số  Cơ cấu dân số ảnh hưởng tới:  Cơ cấu tiêu dùng  Phương tiện giao dịch  Thông tin  Thương mại điện tử 15 Các yếu tố KT-XH 9 April 2016  Dân số và sự biến động dân số  Sự dịch chuyển dân cư theo khu vực địa lý  Ví dụ:  Sự dịch chuyển dân cư ảnh sẽ ảnh hưởng đến sàn giao dịch bất động sản.  16 Các yếu tố KT-XH 9 April 2016  Nghề nghiệp tầng lớp xã hội ảnh hưởng đến quan điểm và phương thức ứng xử của họ đến với thương mại điện tử  Ví dụ:  Các nước phát triển -> thu nhập cao -> sẵn sàng chi trả cho chi phí vận chuyển  Các nước chậm phát triển -> thu nhập thấp -> sẵn sàng tự đi mua hàng hóa để giảm chi phí vận chuyển hàng hóa. 17 Các yếu tố KT-XH 9 April 2016  Dân tộc, chủng tộc, sắc tộc, tôn giáo và nền văn hóa cũng ảnh hưởng đến quan điểm và cách ứng xử với EC và các sản phẩm của EC.  Ví dụ 1: Đặc điểm của người Việt là không lấy uy tín lên làm đầu -> quan điểm của người dùng Việt là không tin tưởng EC.  Ví dụ 2: Đặc điểm của người Malaysia là chủ yếu là người hồi giáo -> không thể mua sắm những quần áo thời trang -> không làm cho EC phong phú. 18 Các yếu tố KT-XH 9 April 2016 Nội dung  Khái niệm và vai trò của cơ sở hạ tầng KT-XH của hoạt động EC  Những yếu tố KT-XH ảnh hưởng đến EC  Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở KT-XH cho thực hiện EC  Tạo lập môi trường KT-XH cho thực hiện EC  Hạ tầng cơ sở KT-XH cho phát triển EC ở nước ta  Câu hỏi ôn tập 19 9 April 2016 Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở  Chuẩn quốc tế và chuẩn quốc gia  Chuẩn thanh toán  Chuẩn vận chuyển  Chuẩn về hải quan  Chuẩn về tài chính  Tổ chức tốt các hoạt động thông tin kinh tế, thông tin thương mại 20 9 April 2016 Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở (tt)  Xây dựng và phát triển một hạ tầng về kỹ thuật  Về công nghệ thông tin  Viễn thông  Internet  Công nghiệp điện tử - viễn thông và công nghệ thông tin  Hạ tầng về điện năng 21 9 April 2016 Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở (tt)  Nhân lực  Cần nâng cao khả năng sử dụng các thiết bị điện tử cho người dân.  Xây dựng và đào tạo đội ngũ những chuyên gia về tin học 22 9 April 2016 Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở (tt)  Xây dựng hệ thống thanh toán tự động  Internet Banking  Phone Banking  SMS Banking  Anywhere Banking  ATM  23 9 April 2016 Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở (tt)  Xây dựng và thực thi hệ thống:  Bảo vệ người tiêu dùng  Rủi ro trong giao dịch  Rủi ro về hàng hóa  Bảo vệ sở hữu trí tuệ  Quyền tác giả  Sáng chế  Giải phát hữu ích  Nhãn hiệu hàng hóa  Kiểm dáng công nghiệp  24 9 April 2016 Nội dung  Khái niệm và vai trò của cơ sở hạ tầng KT-XH của hoạt động EC  Những yếu tố KT-XH ảnh hưởng đến EC  Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở KT-XH cho thực hiện EC  Tạo lập môi trường KT-XH cho thực hiện EC  Hạ tầng cơ sở KT-XH cho phát triển EC ở nước ta  Câu hỏi ôn tập 25 9 April 2016 Tạo lập môi trường KT-XH  Môi trường KT-XH cho EC là một hệ thống tổng thể các nhân tố KT-XH mang tính khách quan và chủ quan, vận động và tương tác lẫn nhau, tác động trực tiếp và gián tiếp đến sự ra đời, phát triển của hoạt động EC. Sự tác động này có thể thuận lợi hoặc khó khăn, trở ngại cho hoạt động EC. 26 9 April 2016  Trình tự phân tích môi trường KT-XH được thực hiện qua các bước cơ bản sau:  Khai thác và thu thập thông tin liên quan đến môi trường KT-XH.  Phản ánh được đầy đủ các nhân tố ảnh hưởng đến EC.  Định lượng càng cụ thể càng tốt.  [ví dụ]  Sắp xếp các nhân tố theo những tiêu chí nhất định, chỉ rõ những nhân tố tác động trực tiếp, những nhân tố tác động gián tiếp, tác động trước mắt và lâu dài. 27 Tạo lập môi trường KT-XH 9 April 2016  Trình tự phân tích môi trường KT-XH  Sử dụng các phương pháp phân tích khoa học hữu hiệu nhất để phân tích, tính toán tìm ra các nhân tố tích cực tác động đến EC  Tạo ra các biện pháp tác động vào các nhân tố này nhằm tạo ra cơ sở hạ tầng vững chắc về KT-XH cho EC.  Tìm ra những rủi ro, bất cập và hạn chế nảy sinh từ những nhân tố tiêu cực của nền KT-XH đã kìm hãm và gây ra những tác hại không đáng có trong quá trình sử dụng EC.  Cần có sự quan tâm, đóng góp của nhà nước, các tổ chức và doanh nghiệp. 28 Tạo lập môi trường KT-XH 9 April 2016 Về phía Nhà nước  Xây dựng và thực thi chiến lược phát triển ngành điện tử tin học.  Có một định hướng tổng thể cho các nhà hoạch định chính sách và chương trình cụ thể phát triển tin học và EC.  Có kế hoạch trước mắt và lâu dài một cách đầy đủ và cân đối cho sự phát triển của EC. 29 9 April 2016 Về phía Nhà nước (tt)  Hình thành nên những quy tắc hoạt động kinh tế  Ban hành các chính sách kinh tế, các nguyên tắc tổ chức, các chuẩn mực, cơ chế điều hành và phương thức quan hệ của các đơn vị kinh tế  Ban hành hệ thống chính sách cụ thể, hợp lý nhằm tạo điều kiện phát triển ngành công nghệ thông tin và thương mại điện tử. 30 9 April 2016 Về phía Nhà nước (tt)  Xây dựng và hoàn thiện các đạo luật văn bản dưới luật có liên quan đến hoạt động thương mại điện tử.  Thừa nhận tính pháp lý của giao dịch Thương mại điện tử  Thừa nhận tính pháp lý của chữ ký điện tử  Bảo vệ pháp lý  Hợpđồng điện tử,  Thanh toán điện tử  Cơ sở dữ liệu có xuất xứ từ Nhà nước  Sở hữu trí tuệ  Bảo vệ pháp lý đối với mạng lưới thông tin nhằm chống mọi sự xâm nhập với mục đích bất hợp pháp. 31 9 April 2016 Về phía Nhà nước (tt)  Xây dựng, hoàn thiện và có các biện pháp để giữ vững sự ổn định của tiền tệ  Phát triển thị trường tài chính – tiền tệ  Tạo lập và thúc đẩy sự phát triển của thị trường chứng khoán  Phát triển các hình thức thanh toán điện tử 32 9 April 2016 Về phía Nhà nước (tt)  Xây dựng, ban hành qui chế, biện pháp kiểm tra giám sát trong sử dụng công nghệ thông tin nhằm tránh những ảnh hưởng của việc truyền bá văn hóa phẩm không lành mạnh. 33 9 April 2016 Về phía Nhà nước (tt)  Xây dựng nếp sống, cách làm việc và giao dịch công nghiệp  Xóa bỏ những hình thức giao dịch không phù hợp, giao dịch trực tiếp  Xóa bỏ buôn bán trao tay, thanh toán bằng tiền mặt 34 9 April 2016 Về phía nhà nước (tt)  Có kế hoạch và chiến lược phát triển cơ sở hạ tầng đặc biệt là hệ thống thông tin cho sự phát triển kinh tế lẫn thương mại điện tử 35 9 April 2016 Về phía các tổ chức - doanh nghiệp  Tuyệt đối tuân thủ pháp luật và các chế định pháp luật trong hoạt động EC.  Đào tạo nhân lực cho EC  Tích cực tăng cường các mối liên kết kinh tế, hợp tác kinh tế - kỹ thuật trong và ngoài nước  Xây dựng cho mình nguồn số liệu cần thiết, mạng lưới thông tin vi mô đủ sức cung cấp những thông tin số liệu có liên quan đến hoạt động thương mại điện tử. 36 9 April 2016 Về phía các tổ chức - doanh nghiệp  Xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu hàng hóa uy tín  Xây dựng thương hiệu cho tên miền và website của doanh nghiệp  Có bộ phận công nghệ thông tin để  Xây dựng các phần mềm  Tổ chức dữ liệu phù hợp với chuẩn quốc tế  Tạo ra các logo sản phẩm  giúp người dùng dễ dàng nhận biết doanh nghiệp hơn. 37 9 April 2016 Nội dung  Khái niệm và vai trò của cơ sở hạ tầng KT-XH của hoạt động EC  Những yếu tố KT-XH ảnh hưởng đến EC  Những yêu cầu về hạ tầng cơ sở KT-XH cho thực hiện EC  Tạo lập môi trường KT-XH cho thực hiện EC  Hạ tầng cơ sở KT-XH cho phát triển EC ở nước ta  Câu hỏi ôn tập 38 9 April 2016  Kinh tế  Nền kinh tế: sản xuất nông nghiệp lạc hậu  Mua bán hàng hóa, dịch vụ, thương mại còn ở mức thấp  Chính trị, xã hội  Các chế định của hoàn cảnh lịch sử  chưa thể mở cửa như những nền kinh tế khác  Những thế lực thù địch sử dụng Internet để chống phá nhà nước  có những biện pháp để bảo vệ đất nước  không thể mở cửa hoàn toàn cho thương mại điện tử. 39 9 April 2016  Về cách sống và làm việc  Quen với giao dịch văn bản giấy tờ.  Mua hàng phải nhìn, sờ, thử  Quen với thanh toán bằng tiền mặt  Chưa quen với tác phong làm việc trên qui mô lớn 40 9 April 2016 Kết luận  Hạ tầng cơ sở KT-XH đề cập ở trên cho thấy môi trường cho ứng dụng và phát triển EC chưa hình thành đầy đủ ở VN. 41 9 April 2016 Kết luận  Vì thế đặt ra hàng loạt vấn đề  Hệ thống tiêu chuẩn vẫn chưa được hình thành. Hệ thống thông tin kinh tế quốc gia không tương thích với chuẩn quốc tế. Hệ thống này cũng mâu thuẫn và không thống nhất.  Mức sống thấp  không dễ tiếp cận với những phương tiện của kinh tế số  Chưa hình thành hệ thống thanh toán tự động  Hệ thống pháp luật đang ở giai đoạn hình thành và thực sự chưa hoàn thiện. 42 9 April 2016 Lực lượng tin học  Ưu điểm  Thông minh, sáng tạo  Có khả năng nhận biết và thích ứng nhanh với các xu hướng phát triển của CNTT  Cần cụ chịu khó, có khả năng làm việc trong những điều kiện thiếu thốn, khó khăn, đặt biệt là có khả năng và ý chí tự học để nâng cao trình độ. 43 9 April 2016 Lực lượng tin học  Nhược điểm  Trong lĩnh vực phần mềm, chuyên gia ở VN chưa đủ năng lực xử lý các hệ thống và các phần mềm ứng dụng toàn cục qui mô lớn.  Chưa tận dụng được nguồn nhân lực có trình độ cao  Còn khoảng cách giữa kiến thức máy tính điện tử, các ứng dụng công nghệ thông tin với ứng dụng chúng trong thực tế. 44 9 April 2016 Câu hỏi ôn tập  Hãy nêu khái niệm và vai trò của cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội trong hoạt động EC?  Phân tích những yếu tố kinh tế - xã hội ảnh hưởng tới EC?  Phân tích những yêu cầu về hạ tầng cơ sở kinh tế - xã hội cho thực hiện EC?  Làm thế nào để tạo lập môi trường kinh tế - xã hội cho thực hiện EC? 45 9 April 2016 46