Bài tập Công pháp - Đề 6

1.Bình luận tính pháp lý của Nghị quyết 1973 của Hội đồng bảo an LHQ? Thứ nhất, xét về mặt nội dung: Chính quyền Libya đã sử dụng biện pháp vũ trang để tấn công lực lượng nổi dậy một cách không thương tiếc đã gây ra làn sóng phản đối mạnh mẽ của Cộng đồng quốc tế .Và đã biến cuộc xung đột vũ trang giữa quân đội chính phủ và lực lượng nổi dậy thành một cuộc nội chiến . Điều này đã vi phạm nghiêm trọng đến hệ thống quyền con người. Việc tấn công của chính quyền Libya vào dân thường đã trở thành một tội ác dã man và làm ảnh hưởng đến việc giữ gìn hòa bình và an ninh quốc tế. Bởi vậy, ngày 17/3/2011 hội đồng bảo an LHQ đã áp dụng Điều 39 và Điều 42 của Hiến chương Liên hợp quốc trong trường hợp hành động khi hòa bình bị đe dọa để thông qua Nghị quyết 1973 áp đặt vùng cấm bay ở Libya và cho phép “sử dụng các biện pháp cần thiết” nhằm bảo vệ thường dân. Sự ra đời của Nghị quyết này là hoàn toàn phù hợp với bối cảnh đó nhằm bảo vệ những người dân thường tay không đang có nguy cơ bị tàn sát trước một chính quyền cực kì hung bạo. Thứ hai, xét về mặt thẩm quyền: Căn cứ theo khoản 7, Điều 2 Hiến chương LHQ qui định:” Không có bất kỳ điều gì trong Hiến chương này cho phép Liên Hiệp Quốc được can thiệp vào những công việc thực chất thuộc thẩm quyền nội bộ của bất cứ quốc gia nào, hoặc đòi hỏi các Thành viên phải đưa những công việc loại này ra giải quyết theo quy định của Hiến chương; tuy nhiên, nguyên tắc này không liên quan đến việc thi hành những biện pháp cưỡng chế nói ở Chương VII.” Như vậy, trong trường hợp này LHQ hoàn toàn có đủ thẩm quyền can thiệp vào công việc nội bộ của Libya do hành động hung bạo của chính quyền Libya với thường dân làm hòa bình đang bị đe dọa. Thứ ba, xét về mặt hình thức: Đối với việc thông qua Nghị quyết 1973, Hội đồng bảo an LHQ có 10 quốc gia trong số 15 quốc gia bỏ phiếu thuận trong đó có 2 ủy viên thường trực là Nga và Trung Quốc bỏ phiếu trắng. theo qui định tại Điều 27 Hiến chương liên hợp quốc thì các nghị quyết mang tính thực chất được thông qua khi 9 ủy viên của Hội đồng bảo an LHQ bỏ phiếu thuận, trong đó có đủ 5 phiếu thuận của ủy viên thường trực. Tuy nhiên nếu như một nước ủy viên thường trực không ủng hộ hoặc không muốn biểu thị sự ủng hộ của mình đối với nghị quyết, đồng thời cũng không muốn ngăn cản việc thông qua nghị quyết thì nước đó có thể bỏ phiếu trắng hoặc không tham gia bỏ phiếu, hành động này không được cho là phủ quyết và nghị quyết vẫn được thông qua. Vây nên trong trường hợp này nghị quyết 1973 vẫn được thông qua. Thứ tư, Theo khoản 1 Điều 24 và Điều 25 Hiến chương LHQ qui định thì để đảm bảo cho Liên Hiệp Quốc hành động nhanh chóng và có hiệu quả, các Thành viên trao cho Hội đồng Bảo an trách nhiệm chính trong việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, và thừa nhận rằng, khi làm những nghĩa vụ do trách nhiệm ấy đặt ra, thì Hội đồng Bảo an hành động với tư cách thay mặt cho các thành viên của Liên Hiệp Quốc và các Thành viên Liên Hiệp Quốc đồng ý phục tùng và thực hiện những quyết định phù hợp với Hiến chương này của Hội đồng Bảo an. Vậy Nghị quyết 1973 được Hội đồng bảo an thông qua với tư cách thay mặt cho LHQ và có giá trị bắt buộc đối với tất cả các thành viên là hợp pháp. 2. Hành vi tấn công Libya của một số quốc gia thành viên LHQ là hợp pháp, bời vì: - Trên cơ sở Nghị quyết 1973 và Điều 25 Hiến chương LHQ cũng như theo nguyên tắc Pacta sunt servanda thì các quốc gia thành viên LHQ thực hiện hành vi tấn công Libya là hợp pháp. Nghị quyết 1973 sau khi được Hội đồng bảo an thông qua đã trở thành một Điều ước quốc tê hợp pháp nên việc nghị quyết này được áp dụng là hoàn toàn phù hợp với qui định của luật quốc tế. Các chủ thể tham gia vào Điều ước này đều phải thực hiện nội dung qui định trong điều ước theo nguyên tắc tận tâm, thiện chí thực hiện cam kết quốc tế. Bên cạnh đó, các cơ quan khác cuả thành viên LHQ chỉ có thể đưa ra quyết định có tính khuyến nghị đối với các Chính phủ của các quốc gia thành viên LHQ nhưng các quyết định và nghị quyết của Hội đồng bảo an khi đã được thông qua đều mang tính chất ràng buộc và tất cả các thành viên đều phải tôn trọng và thi hành. Như vậy, việc tấn công của một số quốc gia thành viên LHQ nhằm bảo vệ thường dân là hợp pháp vì thực thi theo đúng nghị quyết. Mặt khác, theo khoản 7, Điều 2 Hiến Chương LHQ thì LHQ có thể áp dụng các biện pháp cưỡng chế trong trường hợp có đe dọa hòa bình. Như vậy, trong trường hợp này hành động của LHQ không được coi là sự can thiệp vào công việc nội bộ của quốc gia và các quốc gia thành viên của LHQ hoàn toàn có quyền sử dụng các biện pháp cần thiết để bảo vệ thường dân, khi các quốc gia này tấn công Libya thì đó không phải là hành vi can thiệp vào công việc nội bộ và xâm phạm chủ quyền của Libya. -Trên thực tế, một số hành vi tấn công của các quốc gia thành viên LHQ đã đi quá giới hạn nhiệm quyền được giao cũng như những nội dung được ghi nhân trong nghị quyết 1973 và có phần lạm dụng sự ủy quyền của LHQ (hành vi chế tài thái quá), và điều đó lại trở thành bất hợp pháp. Mặc dù đến nay vẫn chưa có những khẳng định cụ thể từ LHQ về vấn đề này. Như vậy, việc các quốc gia thành viên của LHQ tấn công Libya trên cơ sở Nghị quyết 1973 là hợp pháp nhưng trong một số trường hợp các quốc gia ấy đã lạm dụng sự ủy quyền của LHQ và đi quá xa quyền hạn được giao thì nó lại trở thành một vấn đề mang tính chất phức tạp và khó giải quyết. ĐỀ BÀI SỐ 6 Ngày 15/2/2011, biểu tình và bạo loạn bắt đầu nổ ra tại Benghazi, TP miền đông Libya. Người biểu tình đòi tổng thống Muammar Gaddafi từ chức ngay những ngày biểu tình đầu tiên, chính quyền đã mạnh tay vơi những người chống đồi với hy vọng sớm ổn định an ninh trật tự. Chính quyền Libya đã sử dụng không quân kết hợp với lực lượng mặt đất tấn công lực lượng nổi dậy. May bay chiến đấu của quân đội Libya đã bắn vào những người biểu tình, gây ra làn song phả đối mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế. Sung đột vũ trang giữa quân đội chính phủ và lực lượng nổi dậy đã dần biến thành một cuộc nội chiến. Trước tình hình đó, ngày 17/3/2011, hội đồng bảo an Liên hợp quốc thông qua nghị quyết số 1973 áp đặt vùng cấm bay ở Libya và cho phép sử dụng các biệp pháp cần thiết nhằm bảo vệ thường dân. Trên cơ sở Nghị quyết được thông qua, một quốc gia thành viên LHQ đã tiền hành tấn công Libya. Chính quyền của tổng thống Lybia đã chỉ trích hành động tấn công là can thiệp vào việc nôi bộ, xâm phạm chủ quyền của Libya. Bình luận về tính pháp lý của Nghị quyết số 1973 của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc? Hành vi tấn công Libya của một số quốc gia thành viên LHQ có hợp pháp hay ko? Vì sao? DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình quốc tế, Nxb.CAND, Hà Nội, 2007. 2. Khoa luật – Đại học Quốc gia Hà Nội, Giáo trình Luật quốc tế, Nxb.ĐHQG, Hà Nội,1997 3. ThS. Nguyện Thị Kim Ngân – ThS. Chu Mạnh Hùng (đồng chủ biên), Giáo trình Luật quốc tế, Nxb.GD,2010. 4. Hiến chương Liên hợp quốc 5. Website: - - - - -