Báo cáo Khái quát về Bộ Kế Hoạch và Đầu tư, Viện chiến lược phát triển và Ban Tổng Hợp

Lêi më ®Çu ViÖn ChiÕn l­îc ph¸t triÓn thuéc Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ cã chøc n¨ng nghiªn cøu khoa häc vµ tæng hîp; tham m­u vÒ lÜnh vùc chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña c¶ n­íc vµ vïng l·nh thæ. ViÖn cã mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn g¾n liÒn víi lÞch sö ph¸t triÓn cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ vµ víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc. Theo kÕ ho¹ch cña Khoa sau thêi gian 2 tuÇn thùc tËp ë ViÖn em ®· ®­îc c¸c c«, chó, anh, chÞ trong Ban Tæng hîp gióp ®ì nh­: cho m­în mét sè tµi liÖu,... Vµ ®Õn nay em còng ®· ®­îc hiÓu phÇn nµo vÒ c¬ cÊu tæ chøc, chøc n¨ng, nhiÖm vô, t×nh h×nh ho¹t ®éng, nh÷ng tån t¹i vÒ ViÖn ChiÕn l­îc ph¸t triÓn vµ nh÷ng néi dung nµy em xin ®­îc thÓ hiÖn ë b¶n B¸o c¸o thùc tËp tæng hîp ®Ó b¸o c¸o víi thÇy. Em rÊt mong thÇy xem xÐt vµ gãp ý cho em, ®Æc biÖt lµ mong thÇy gióp ®ì em trong viÖc chän ra mét vÊn ®Ò nghiªn cøu phï hîp, còng nh­ nh÷ng néi dung, yªu cÇu cô thÓ ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh tèt qu¸ tr×nh thùc tËp nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy ! Sinh viªn NguyÔn TiÕn C­¬ng I. LÞch sö h×nh thµnh ViÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµy nay ®­îc thµnh lËp trªn c¬ së tiÒn th©n tõ hai Vô cña Uû ban kÕ ho¹ch Nhµ n­íc (nay lµ Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­): Vô Tæng hîp kÕ ho¹ch kinh tÕ quèc d©n dµi h¹n (a) vµ Vô KÕ ho¹ch ph©n vïng kinh tÕ (b). Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn tõ hai Vô nªu trªn cho ®Õn ViÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn hiÖn nay nh­ sau: - N¨m 1964: a. Thµnh lËp Vô Tæng hîp kÕ ho¹ch kinh tÕ quèc d©n dµi h¹n. b. Thµnh lËp Vô KÕ ho¹ch ph©n vïng kinh tÕ. - N¨m 1974: b. Thµnh lËp Vô Ph©n vïng vµ quy ho¹ch. - N¨m 1983: a. Thµnh lËp ViÖn nghiªn cøu kÕ ho¹ch dµi h¹n. Do vÞ trÝ vµ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña ViÖn, bè trÝ c¸n bé phô tr¸ch ViÖn t­¬ng ®­¬ng cÊp Tæng côc vµ c¸c c¸n bé t­¬ng ®­¬ng cÊp Vô phô tr¸ch c¸c ban vµ v¨n phßng ViÖn. - N¨m 1986: b. ViÖn ®æi tªn ViÖn Ph©n vïng vµ quy ho¹ch thµnh ViÖn Ph©n bè lùc l­îng s¶n xuÊt. - N¨m 1988: S¸p nhËp ViÖn nghiªn cøu kÕ ho¹ch dµi h¹n vµ ViÖn Ph©n bè lùc l­îng s¶n xuÊt thµnh ViÖn KÕ ho¹ch dµi h¹n vµ Ph©n bè lùc l­îng s¶n xuÊt thuéc Uû ban kÕ ho¹ch Nhµ n­íc. - N¨m 1994: §æi tªn ViÖn KÕ ho¹ch dµi h¹n vµ Ph©n bè lùc l­îng s¶n xuÊt thµnh ViÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn (cã vÞ trÝ t­¬ng ®­¬ng Tæng côc lo¹i I). II. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña ViÖn. ViÖn cã chøc n¨ng nghiªn cøu khoa häc vµ tæng hîp, tham m­u vÒ lÜnh vùc chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc, quy ho¹ch ®Çu t­, quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c vïng. Tham gia x©y dùng quy ho¹ch c¸c ngµnh, tØnh, thµnh phè, c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn, c¸c dù ¸n lín cña Nhµ n­íc vµ thÈm ®Þnh c¸c quy ho¹ch, dù ¸n; tham gia x©y dùng, ®Þnh h­íng kÕ ho¹ch 5 n¨m. Trùc tiÕp chñ tr× mét sè dù ¸n quy ho¹ch vµ dù ¸n hîp t¸c quèc tÕ, phï hîp víi chøc n¨ng cña ViÖn. Tæ chøc viÖc ph©n tÝch vµ nghiªn cøu dù b¸o ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trong n­íc vµ quèc tÕ phôc vô cho nghiªn cøu vµ qu¶n lý kinh tÕ, nghiªn cøu lý luËn vµ ph­¬ng ph¸p x©y dùng chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Thùc hiÖn c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc vµ ®µo t¹o c¸n bé phï hîp víi chøc n¨ng nhiÖm vô cña ViÖn. Hîp t¸c quèc tÕ trong lÜnh vùc nghiªn cøu chiÕn l­îc, chÝnh s¸ch, quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. III. Ban l·nh ®¹o: ViÖn tr­ëng : Dr L­u BÝch Hå Phã ViÖn tr­ëng : Dr Lª Anh S¬n Phã ViÖn tr­ëng : Prof Dr NguyÔn Quang Th¸i Phã ViÖn tr­ëng : Prof Dr Ng« Do·n VÞnh Héi ®ång Khoa häc: Gióp viÖn tr­ëng x©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh khoa häc cña ViÖn, ®¸nh gi¸ c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc vµ c¸c dù ¸n. Ban Tæng hîp: Nghiªn cøu, tæng hîp hÖ thèng quan ®iÓm vµ ®Þnh h­íng chiÕn l­îc, quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña c¶ n­íc vµ nghiªn cøu mét sè vÊn ®Ò kinh tÕ tæng hîp, khoa häc - c«ng nghÖ, tµi nguyªn vµ m«i tr­êng. Ban ph©n tÝch vµ dù b¸o kinh tÕ vÜ m«: Ph©n tÝch vµ dù b¸o sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ë tÇm vÜ m« c¶ n­íc; theo dâi c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¶ n­íc, trong khu vùc vµ c¸c trung t©m ph¸t triÓn trªn thÕ giíi ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc, quy ho¹ch tæng thÓ vµ qu¶n lý kinh tÕ. Tæ chøc tiÒm lùc: ViÖn phã cã Héi ®ång khoa häc vµ 8 ban nghiªn cøu: Tæng hîp; Ph©n tÝch vµ dù b¸o kinh tÕ vÜ m« vïng vµ l·nh thæ; C«ng nghiÖp; Th­¬ng m¹i vµ dÞch vô; N«ng nghiÖp vµ n«ng th«n; KÕt cÊu h¹ tÇng vµ ®« thÞ; Nguån nh©n lùc vµ x· héi; Kinh tÕ thÕ giíi vµ V¨n phßng ViÖn. Lùc l­îng c¸n bé: 90 ng­êi, trong ®ã cã 02 phã gi¸o s­, 01 tiÕn sü, 23 phã tiÕn sü, 06 th¹c sü, 50 kü s­, cö nh©n kinh tÕ vµ mét sè c¸n bé lµm viÖc theo hîp ®ång. - Ban vïng vµ l·nh thæ: nghiªn cøu, tæng hîp kÕt qu¶ nghiªn cøu quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña c¶ n­íc vµ c¸c cïng l·nh thæ. §Çu mèi nghiªn cøu c¬ së lý luËn, ph­¬ng ph¸p luËn vµ ph­¬ng ph¸p ®Ó h­íng dÉn triÓn khai c«ng t¸c quy ho¹ch. - Ban c«ng nghiÖp, th­¬ng m¹i vµ dÞch vô: nghiªn cøu chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ mét sè lÜnh vùc th­¬ng m¹i, dÞch vô trªn ph¹m vi c¶ n­íc vµ c¸c vïng l·nh thæ. Tham gia nghiªn cøu x©y dùng vµ triÓn khai thùc hiÖn c¸c dù ¸n cô thÓ ho¸ chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp. - Ban n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n: nghiªn cøu chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ng­ nghiÖp vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn, ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n. Tham gia cïng víi c¸c ngµnh, ®Þa ph­¬ng x©y dùng vµ triÓn khai thùc hiÖn c¸c dù ¸n ph¸t triÓn theo chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch. - Ban kÕt cÊu h¹ tÇng vµ ®« thÞ: nghiªn cøu, tæng hîp chiÕn l­îc, quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn c¸c ngµnh giao th«ng, b­u ®iÖn, cÊp ®iÖn, cÊp tho¸t n­íc vµ ph¸t triÓn ®« thÞ. Tham gia x©y dùng vµ triÓn khai thùc hiÖn c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng vµ ®« thÞ. - Ban nguån nh©n lùc vµ x· héi: nghiªn cøu, tæng hîp chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ c¸c vÊn ®Ò x· héi. Tham gia x©y dùng vµ triÓn khai thùc hiÖn c¸c dù ¸n liªn quan ®Õn gi¸o dôc - ®µo t¹o, v¨n ho¸ - th«ng tin, y tÕ, thÓ dôc, thÓ thao vµ c¸c vÊn ®Ò x· héi kh¸c trong ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. - Ban kinh tÕ thÕ giíi: nghiªn cøu, tæng hîp chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i cña n­íc ta, t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi, khu vùc vµ c¸c trung t©m ph¸t triÓn. Dù b¸o sù t¸c ®éng cña bªn ngoµi ®èi víi nÒn kinh tÕ trong n­íc qua ®Çu t­ vµ th­¬ng m¹i. - V¨n phßng ViÖn: ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn vËt chÊt vµ tµi chÝnh cho ViÖn ho¹t ®éng thùc hiÖn c¸c c«ng t¸c hµnh chÝnh v¨n th­, l­u tr÷, tæ chøc c¸n bé vµ ®µo t¹o, xö lý th«ng tin ®Çu vµo, ®Çu ra vµ qu¶n lý t­ liÖu chung cña ViÖn. Theo dâi, qu¶n lý ho¹t ®éng khoa häc vµ c¸c ho¹t ®éng hîp t¸c quèc tÕ. S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc cña ViÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn Ban Tæng hîp Ban ph©n tÝch vµ dù b¸o kinh tÕ vÜ m« Ban vïng vµ l·nh thæ Ban c«ng nghiÖp th­¬ng m¹i vµ dÞch vô Ban n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n Ban kÕt cÊu h¹ tÇng vµ ®« thÞ Ban nguån nh©n lùc vµ x· héi Ban kinh tÕ thÕ giíi V¨nphßngViÖn C¸c Ban nghiªn cøu C¸c Phã ViÖn tr­ëng Héi ®ång khoa häc ViÖn tr­ëng IV. Ho¹t ®éng cña ViÖn ViÖn ChiÕn l­îc ph¸t triÓn ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së tiÒn th©n lµ hai Vô cña Uû ban KÕ ho¹ch Nhµ n­íc (Vô Tæng hîp kÕ ho¹ch kinh tÕ quèc d©n dµi h¹n vµ Vô KÕ ho¹ch ph©n vïng kinh tÕ), hai Vô nµy ®­îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 47-CP ngµy 09 th¸ng 3 n¨m 1964 cña Héi ®ång ChÝnh phñ ho¹t ®éng liªn tôc trªn hai h­íng lín vÒ x©y dùng kÕ ho¹ch dµi h¹n vµ vÒ ph©n bè lùc l­îng s¶n xuÊt, cho ®Õn n¨m 1988 ®­îc tæ chøc thµnh ViÖn KÕ ho¹ch dµi h¹n vµ Ph©n bè lùc l­îng s¶n xuÊt. §Õn n¨m 1994 ®­îc ®æi tªn thµnh ViÖn ChiÕn l­îc ph¸t triÓn. ViÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n ph¸t triÓn vµ ë tõng giai ®o¹n tuy mang tªn gäi kh¸c nhau nh­ng nhiÖm vô bao trïm c¸c chÆng ®­êng lÞch sö ph¸t triÓn cña ViÖn lµ nghiªn cøu chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña c¶ n­íc, c¸c ngµnh vµ c¸c vïng l·nh thæ, lµm c¬ së cho viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch dµi h¹n, kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ hµng n¨m. Trong 35 n¨m ho¹t ®éng, ®­îc sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Chñ nhiÖm Uû ban KÕ ho¹ch Nhµ n­íc, Chñ nhiÖm Uû ban Ph©n vïng kinh tÕ Trung ­¬ng tr­íc ®©y lµ cña Bé tr­ëng Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ hiÖn nay, víi sù phÊn ®Êu liªn tôc cña nhiÒu thÕ hÖ c¸n bé l·nh ®¹o, c¸n bé nghiªn cøu khoa häc vµ nh©n viªn phôc vô, ViÖn ChiÕn l­îc ph¸t triÓn ®· hoµn thµnh tèt c¸c nhiÖm vô ®­îc giao. Tãm t¾t thµnh tÝch cña ViÖn ChiÕn l­îc ph¸t triÓn cã thÓ chia lµm hai giai ®o¹n chÝnh nh­ sau: 1. Giai ®o¹n 1964 - 1988 Giai ®o¹n nµy tån t¹i hai ®¬n vÞ thuéc Uû ban KÕ ho¹ch Nhµ n­íc, c«ng viÖc ®­îc thùc hiÖn theo chøc n¨ng cña hai ®¬n vÞ, nh÷ng kÕt qu¶ chÝnh lµ: 1.1. VÒ mÆt nghiªn cøu ph©n vïng kinh tÕ, ph©n bè lùc l­îng s¶n xuÊt. - 1964 - 1975: Trong t×nh h×nh ®Êt n­íc bÞ chia c¾t, cã chiÕn tranh, nhiÖm vô kinh tÕ lín lóc nµy lµ tiÕn hµnh c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa, x©y dùng vµ cñng cè quan hÖ s¶n xuÊt míi, tõng b­íc x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, lµm hËu ph­¬ng lín v÷ng ch¾c chi viÖn cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü cøu n­íc ë miÒn Nam, c«ng t¸c ph©n vïng quy ho¹ch chñ yÕu nghiªn cøu, triÓn khai ë miÒn B¾c. Trong giai ®o¹n nµy trªn c¬ së nghiªn cøu lý thuyÕt, øng dông lý luËn cña Liªn X« vÒ ph©n vïng vµo ®iÒu kiÖn miÒn B¾c ViÖt Nam, ®· triÓn khai nghiªn cøu mét sè vïng c©y trång (vïng d©u Ba V×, vïng mÝa V¹n §iÓm, vïng cãi Kim S¬n,...). Cïng víi c¸c ngµnh, c¸c ViÖn vµ mét sè tr­êng ®¹i häc, ®­îc chuyªn gia Liªn X« h­íng dÉn, triÓn khai giíi thiÖu vµ nghiªn cøu nh÷ng c«ng tr×nh ban ®Çu vÒ khoa häc kinh tÕ vïng, ®ång thêi ®Ò xuÊt mét sè dù ¸n vÒ ph©n vïng kinh tÕ, miÒn B¾c ®­îc chia thµnh 4 vïng n«ng nghiÖp lín gåm 46 tiÓu vïng, n¨m 1969 ®· tr×nh Th­êng vô ChÝnh phñ xem xÐt kÕt qu¶ nghiªn cøu nµy. C¸c dù ¸n ph©n vïng kÓ trªn lµ b­íc thö nghiÖm ®Çu tiªn nh»m ®­a ra mét s¬ ®å tæ chøc s¶n xuÊt trªn l·nh thæ ë ph¹m vi mét sè ngµnh kinh tÕ chñ yÕu. Qua c«ng t¸c nµy ®· hiÓu biÕt thªm c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ cña ®Êt n­íc, cã mét c¸ch nh×n tæng hîp vµ toµn diÖn h¬n ®Ó ph¸c ra mét sè vïng n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, nh÷ng n¬i cã kh¶ n¨ng khai hoang më réng diÖn tÝch vµ mét sè ®Þa ®iÓm cho nh÷ng khu c«ng nghiÖp quan träng. §ång thêi ®· tÝch luü mét sè kinh nghiÖm ban ®Çu vÒ c«ng t¸c ®iÒu tra c¬ b¶n, ph©n vïng quy ho¹ch, ®µo t¹o ®­îc mét líp c¸n bé ®Çu tiªn vÒ c«ng t¸c nµy ë Trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng. N¨m 1970 b¾t ®Çu triÓn khai quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ ë 30 huyÖn. ViÖc lµm quy ho¹ch c¸c vïng nhá, c¸c huyÖn ®iÓm ®· phôc vô viÖc lËp kÕ ho¹ch kinh tÕ quèc d©n vµ kÕ ho¹ch ngµnh ë Trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng. ViÖc tiÕn hµnh quy ho¹ch c¸c huyÖn ®iÓm vµ quy ho¹ch c¸c vïng kinh tÕ míi ®Ó lµm c¬ së cho viÖc tæ chøc l¹i s¶n xuÊt ë ®¬n vÞ c¬ së ®· cho chóng ta mét sè kinh nghiÖm b­íc ®Çu ®Ó sau nµy thùc hiÖn chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vÒ x©y dùng huyÖn. §· b¾t ®Çu tiÕn hµnh xö lý tæng hîp liªn ngµnh, nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt nh÷ng quan ®iÓm vÒ ph­¬ng ph¸p luËn s¸t t×nh h×nh ViÖt Nam h¬n, quan ®iÓm kÕt hîp n«ng nghiÖp vµ l©m nghiÖp, quan ®iÓm tæ chøc c¸c phøc hîp kinh tÕ l·nh thæ, yÕu tè quèc phßng ®­îc xem träng. §· b¾t ®Çu thö nghiÖm dïng to¸n kinh tÕ trong mét sè ®Ò tµi nhá nh­ chän ®Þa ®iÓm cho c¸c nhµ m¸y xi m¨ng, tÝnh c¬ cÊu mét phøc hîp c«ng nghiÖp,... N¨m 1976 triÓn khai c«ng t¸c ph©n vïng quy ho¹ch kinh tÕ trªn ph¹m vi c¶ n­íc, theo mét quan ®iÓm tæng hîp chung - kÕt hîp ngµnh vµ l·nh thæ, ®· cã nh÷ng tiÕn bé míi trong c«ng t¸c ph©n vïng quy ho¹ch, ®¸nh dÊu b»ng viÖc hoµn thµnh x©y dùng mét sè dù ¸n ph©n vïng n«ng, l©m nghiÖp vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ dù ¸n ph©n bè mét sè ngµnh c«ng nghiÖp. §i ®«i víi ph©n vïng n«ng, l©m nghiÖp, c«ng t¸c ph©n bè c«ng nghiÖp còng ®­îc triÓn khai ®ång ®Òu h¬n vµ cã thªm tiÕn bé vÒ mÆt nhËn thøc còng nh­ c¸ch lµm. Tõ chç chñ yÕu t×m ®Þa ®iÓm cho tõng nhµ m¸y, c«ng tr×nh riªng lÎ, ®· b¾t ®Çu nghiªn cøu bè trÝ mét hÖ thèng c¸c nhµ m¸y cã tÝnh chÊt liªn ngµnh thµnh c¸c khu, côm c«ng nghiÖp. NhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp ®· nghiªn cøu quy ho¹ch nh­ c¸c ngµnh ®iÖn, than, c¬ khÝ, luyÖn kim, ho¸ chÊt, giao th«ng vËn t¶i, vËt liÖu x©y dùng,... Quy ho¹ch c¸c thµnh phè còng ®· ®­îc triÓn khai nghiªn cøu song song víi viÖc bè trÝ c«ng nghiÖp. Nh×n chung, quy ho¹ch ngµnh ®· cã t¸c dông nhÊt ®Þnh phôc vô cho c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ cña ngµnh. C¸c ph­¬ng ¸n quy ho¹ch ®· ®Ò cËp ®­îc mét c¸ch tæng hîp c¸c yÕu tè kinh tÕ, kü thuËt cña ngµnh, ®· ®i vµo nghiªn cøu c¸c khu, côm c«ng nghiÖp theo quan ®iÓm tæng hîp. VÊn ®Ò kÕt hîp kinh tÕ víi quèc phßng còng ®­îc coi träng trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu bè trÝ c«ng nghiÖp. Mét nhiÖm vô lín cña c«ng t¸c ph©n vïng quy ho¹ch kinh tÕ giai ®o¹n nµy nh»m thùc hiÖn ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¹i héi IV ®Ò ra lµ quy ho¹ch huyÖn, 227 huyÖn trong tæng sè 390 huyÖn cña c¶ n­íc (kh«ng tÝnh c¸c quËn x·) ®· ®­îc x©y dùng quy ho¹ch tæng thÓ. Qua c«ng t¸c quy ho¹ch, tõng huyÖn ®· hiÓu s©u thªm c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ - x· héi cña huyÖn m×nh, x¸c ®Þnh ®­îc ph­¬ng h­íng s¶n xuÊt, c¸c trung t©m kinh tÕ kü thuËt, bè trÝ hÖ thèng d©n c­, m¹ng l­íi ®­êng s¸ vµ c¸c vïng më mang míi, b­íc ®Çu x©y dùng ®­îc ph­¬ng ¸n ph¸t triÓn d©n sè vµ sö dông lao ®éng trªn ®Þa bµn huyÖn. - 1978 - 1988: NhËn thøc ®­îc yªu cÇu quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, víi sù gióp ®ì cña chuyªn gia Liªn X« tr­íc ®©y, ®· tiÕn hµnh x©y dùng "Tæng s¬ ®å ph©n bè lùc l­îng s¶n xuÊt trªn ph¹m vi c¶ n­íc thêi kú 1986-2000". LÇn ®Çu tiªn ë ViÖt Nam, Uû ban KÕ ho¹ch Nhµ n­íc chñ tr× triÓn khai nghiªn cøu quy ho¹ch mét c¸ch hÖ thèng, toµn diÖn tõ Trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng. Thùc hiÖn ChØ thÞ 212/TTg cña Thñ t­íng ChÝnh phñ, ViÖn ®· chñ tr× tæ chøc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc cÊp Nhµ n­íc 70.01 gåm nhiÒu ®Ò tµi, kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc ®· x¸c ®Þnh ph©n chia n­íc ta thµnh 4 vïng, 7 ¸ vïng vµ ®· x©y dùng s¬ ®å ph¸t triÓn vµ ph©n bè lùc l­îng s¶n xuÊt cho c¶ 4 vïng. TÊt c¶ c¸c ngµnh, c¸c tØnh vµ thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng ®· ®­îc x©y dùng s¬ ®å ph¸t triÓn vµ ph©n bè lùc l­îng s¶n xuÊt 1986 - 2000. VÒ mÆt tæ chøc c¸n bé, ®· x©y dùng ®­îc mét hÖ thãng tõ Trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng chuyªn nghiªn cøu vÒ ph©n vïng quy ho¹ch. 1.2. VÒ mÆt nghiªn cøu kÕ ho¹ch dµi h¹n. Ngay tõ ®Çu, Uû ban KÕ ho¹ch Nhµ n­íc ®· ch¨m lo c«ng t¸c nghiªn cøu kÕ ho¹ch dµi h¹n, triÓn khai x©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m ®Çu tiªn 1961-1965 më ®Çu c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n­íc theo NghÞ quyÕt §¹i héi lÇn thø III cña §¶ng. - N¨m 1964: ngay sau khi thµnh lËp Vô Tæng hîp kÕ ho¹ch kinh tÕ quèc d©n dµi h¹n, ®· triÓn khai m¹nh mÏ c«ng t¸c ®iÒu tra c¬ b¶n, dù b¸o d©n sè vµ nguån lao ®éng, x©y dùng c¸c quy ho¹ch ngµnh vµ dù kiÕn c¸c c«ng tr×nh ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n träng ®iÓm. Trong ®iÒu kiÖn cã chiÕn tranh ph¸ ho¹i cña Mü ®èi víi miÒn B¾c, ®· triÓn khai hµng lo¹t nghiªn cøu vÒ triÓn väng dµi h¹n vµ kÕ ho¹ch kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ sau chiÕn tranh. - 1976 - 1982: trªn c¬ së tiÕn hµnh c¸c ®iÒu tra c¬ b¶n, dù b¸o c¸c nguån lùc vµ nghiªn cøu quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c ngµnh, vïng kinh tÕ, ®· chñ tr× tæ chøc x©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m 1976 - 1980, phôc vô qu¸ tr×nh kh«i phôc vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc trong ®iÒu kiÖn c¶ n­íc thèng nhÊt vµ ®i lªn chñ nghÜa x· héi, ®· ®­îc ChÝnh phñ tr×nh lªn §¹i héi lÇn thø IV cña §¶ng. TiÕp theo ®ã, trong qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch kinh tÕ vµ c¸c thö nghiÖm b­íc ®Çu c¬ chÕ míi trong n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp kh¾c phôc c¸c khã kh¨n do thiªn tai vµ chiÕn tranh ë biªn giíi T©y Nam vµ phÝa B¾c, ®· chñ tr× tæ chøc x©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m 1981 - 1985, ®­îc tr×nh lªn §¹i héi lÇn thø V cña §¶ng. 1983 - 1988: Trong thêi kú nµy, ViÖn nghiªn cøu kÕ ho¹ch dµi h¹n ®· triÓn khai hµng lo¹t c¸c nghiªn cøu ®¸nh gi¸ c¸c nguån lùc ph¸t triÓn, c¸c dù b¸o dµi h¹n vµ tham gia x©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m 1986 - 1990, phôc vô chuÈn bÞ §¹i héi VI cña §¶ng. 2. Giai ®o¹n 1988 ®Õn nay: Do yªu cÇu ph¶i c¶i tiÕn bé m¸y cña ChÝnh phñ vµ thùc tÕ ®ßi hái kÕt hîp viÖc nghiªn cøu kÕ ho¹ch dµi h¹n víi nghiªn cøu ph©n bè lùc l­îng s¶n xuÊt nªn hai nhiÖm vô nµy ®· ®­îc thu vÒ mét mèi do mét ViÖn ®¶m nhiÖm - ®ã lµ ViÖn KÕ ho¹ch dµi h¹n vµ Ph©n bè lùc l­îng s¶n xuÊt thuéc Uû ban KÕ ho¹ch Nhµ n­íc, nay lµ ViÖn ChiÕn l­îc ph¸t triÓn thuéc Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­. ë giai ®o¹n nµy, tËp trung nghiªn cøu ®Ó ®¸p øng viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi dµi h¹n trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi, tõ kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý vµ ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc. Do ®ã, ViÖn ®· triÓn khai thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc cÊp Nhµ n­íc 70A, gåm nhiÒu ®Ò tµi cÊp Nhµ n­íc, b­íc ®Çu ®i vµo nghiªn cøu lý luËn vµ thùc tiÔn ®Êt n­íc trong m« h×nh ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, nghiªn cøu c¬ së khoa häc cña ®Þnh h­íng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, giao th«ng, ®« thÞ, d©n sè, lao ®éng, viÖc lµm vµ ph©n bè d©n c­, ph¸t triÓn vïng,... Nhê ®ã, mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn ®­îc lµm râ h¬n, t¹o c¬ së cho viÖc nghiªn cøu chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi,... Nghiªn cøu chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi thêi kú 1991-2000. LÇn ®Çu tiªn, ViÖn lµ mét trong s¸u c¬ quan triÓn khai thùc hiÖn nhiÖm vô nghiªn cøu vµ gióp Uû ban KÕ ho¹ch Nhµ n­íc vµ TiÓu ban x©y dùng ChiÕn l­îc cña Héi ®ång Bé tr­ëng tæ chøc viÖc nghiªn cøu x©y dùng ChiÕn l­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi n­íc ta thêi kú 1991-2000 tr×nh §¹i héi §¶ng lÇn thø VII. Qua viÖc nµy, ViÖn ®· cã sù ®ãng gãp tÝch cùc ®èi víi viÖc x©y dùng chiÕn l­îc vµ còng thu nhËn ®­îc nhiÒu bµi häc bæ Ých: quan niÖm vÒ chiÕn l­îc, néi dung vµ ph­¬ng ph¸p x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓ kinh tÕ x· héi. ViÖn còng ®· tham gia so¹n th¶o c¸c v¨n kiÖn cña c¸c §¹i héi §¶ng lÇn thø VI, VII, VIII vµ mét sè Héi nghÞ Ban chÊp hµnh Trung ­¬ng §¶ng. TriÓn khai nghiªn cøu quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi c¶ theo chiÒu réng vµ chiÒu s©u trªn ph¹m vi c¶ n­íc. Do c«ng t¸c nghiªn cøu lý luËn vµ ph­¬ng ph¸p luËn ®­îc coi träng b»ng viÖc triÓn khai hµng chôc ®Ò tµi khoa häc vÒ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ së khoa häc phôc vô ph¸t triÓn ngµnh, lÜnh vùc vµ vïng l·nh thæ ®ãng gãp cho c«ng t¸c quy ho¹ch ®­îc tiÕn hµnh t­¬ng ®èi cã bµi b¶n. - §èi víi n«ng nghiÖp: ViÖn ®· tham gia cïng c¸c Bé chuyªn ngµnh nghiªn cøu: ChiÕn l­îc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ®Õn n¨m 2000; "§Þnh h­íng vµ quy ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n ViÖt Nam ®Õn n¨m 2000", trªn c¬ së chiÕn l­îc n«ng nghiÖp, ®· nghiªn cøu quy ho¹ch mét sè chuyªn ngµnh lín nh­ Tæng quan vÒ s¶n xuÊt l­¬ng thùc, thùc phÈm, cao su, chÌ, cµ phª, d©u t»m, mÝa ®­êng, c©y ¨n qu¶ vµ ch¨n nu«i,... vµ phôc vô viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m (1996 - 2000). - §èi víi l©m nghiÖp: ViÖn ®· tham gia x©y dùng b¸o c¸o tæng quan ph¸t triÓn l©m nghiÖp (chñ yÕu phôc vô triÓn khai ch­¬ng tr×nh 327) vµ ch­¬ng tr×nh trång 5 triÖu ha rõng ®Õn n¨m 2010. - §èi víi thuû s¶n: ViÖn ®· tham gia cïng Bé Thñy s¶n x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh thuû s¶n thêi kú 1996 - 2010 vµ chiÕn l­îc xuÊt khÈu thuû s¶n thêi kú 1996 - 2000 vµ ®Õn 2010. - §èi víi c«ng nghiÖp vµ kÕt cÊu h¹ tÇng: ViÖn ®· tham gia cïng Bé C«ng nghiÖp x©y dùng quy ho¹ch 9 ngµnh s¶n phÈm ®Õn n¨m 2000 vµ 2010. §ång thêi ®· chñ tr× x©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ kÕt cÊu h¹ tÇng cña c¶ n­íc thêi kú 1996-2010 vµ quy ho¹ch nµy ®· ®­îc Thñ t­íng ChÝnh phñ phª duyÖt (n¨m 1996). C¸c dù ¸n quy ho¹ch c«ng nghiÖp ®· lµm râ ®­îc tiÒm n¨ng, thÕ m¹nh, khã kh¨n, ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn vµ ®Ò xuÊt träng ®iÓm ­u tiªn ®Çu t­,...; ®· ®­a ra nh÷ng ®Þnh h­íng chung cho ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ kÕt cÊu h¹ tÇng, lµ c¬ së tèt cho viÖc x©y dùng c¸c quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nãi chung vµ quy ho¹ch chi tiÕt cho c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng, t¹o thªm c¨n cø khoa häc cho viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m. §· phèi hîp cïng c¸c ngµnh chøc n¨ng triÓn khai nhiÒu dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇn trong c¸c n¨m 1994, 1995 vµ n¨m 1996. Trong ®ã næi bËt lµ c¸c ngµnh: giao th«ng vËn t¶i, b­u chÝnh viÔn th«ng, ®iÖn, cÊp n­íc ®« thÞ vµ h¹ tÇng ®« thÞ, trong ®ã cã x¸c ®Þnh ®­îc danh môc c¸c dù ¸n ®Çu t­ trong 5 n¨m, vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp. - VÒ d©n sè, lao ®éng vµ x· héi: ViÖn ®· phèi hîp cïng víi c¸c ngµnh chøc n¨ng triÓn khai nghiªn cøu dù b¸o d©n sè - lao ®éng trong c¶ n­íc, c¸c vïng, c¸c tØnh, ®Þnh h­íng chung cho ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, gi¶i quyÕt viÖc lµm, ph©n bè d©n c­, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, c«ng b»ng x·