Báo cáo Nhanh nhận định sản phẩm đầu tư chỉ số vtg-Index

1 BÁO CÁO NHANH NHẬN ĐỊNH SẢN PHẨM ĐẦU TƯ CHỈ SỐ VTG-INDEX NỘI DUNG 1. Đặc điểm của sản phẩm………………………………………..2 2. Ý kiến liên quan………………………………………….……..4 3. Biện pháp chính sách…………………………………………...5 4. Nhận định và đánh giá……………………………………….…7 LƯU HÀNH NỘI BỘ T1.2010 2 Ngày 06/01/2010, Công ty Vàng Thế Giới đã chính thức giới thiệu sản phẩm đầu tư mới là VTG-VNIndex. Sự ra đời sản phẩm này được công ty quảng cáo là đã đánh dấu một mốc quan trọng trong hướng đi mới của VTG, và VTG là công ty tiên phong trong việc chuyển hướng kinh doanh sản phẩm chứng khoán thay cho sàn vàng; và sản phẩm này hứa hẹn mở cho nhà đầu tư chứng khoán một sự lựa chọn mới. Với mục đích góp phần nắm bắt về loại hình sản phẩm mới xuất hiện, Phòng Phân tích và Dự báo thị trường (PTDB), Trung tâm NCKH- ĐTCK, UBCKNN thực hiện biên soạn báo cáo “Nhận định sản phẩm đầu tư chỉ số VTG-VNIndex”. Nội dung chính của Báo cáo là tổng hợp các thông tin liên quan đến sản phẩm này đi kèm với những phân tích nhằm xác định rõ tính chất của loại hình phái sinh mới này. Trên cơ sở tham khảo thực tiễn một số thị trường trên thế giới, các quan điểm đánh giá của Phòng PTDB về sản phẩm này cũng được đưa ra ở phần cuối. 1. Đặc điểm của sản phẩm đầu tư chỉ số VTG-VNINDEX Sau khi Thủ tướng Chính phủ có văn bản số 369/TB-VPCP ngày 30/12/2009 yêu cầu chấm dứt họat động kinh doanh vàng trên tài khoản trong nước dưới mọi hình thức, đã có một số doanh nghiệp chuyển sang một loại hình kinh doanh còn mới mẻ đối với Việt Nam, đó là sản phẩm đầu tư chỉ số chứng khoán. Điển hình là Công ty vàng thế giới (VTG) đã giới thiệu sản phẩm có tên gọi VTG-VN-Index. Theo giới thiệu của công ty, khi đầu tư vào sản phẩm này, nhà đầu tư sẽ đạt được tỷ suất lợi nhuận bằng tỷ suất lợi nhuận của chỉ số Vn Index trong cùng một khoảng thời gian. Lợi ích của việc đầu tư vào sản phẩm này được ông Lâm Minh Chánh, Tổng Giám đốc VTG cho biết: VTG- Index là sản phẩm đem lại tỷ suất lợi nhuận dài hạn cao, theo sát với tỷ suất lợi nhuận của chỉ số VN-Index. 3 Ngoài việc giúp nhà đầu tư loại bỏ hoàn toàn rủi ro cục bộ khi đầu tư vào sản phẩm này, tính thanh khoản của sản phẩm cũng hứa hẹn rất cao” Công ty VTG đã đưa ra một ví dụ minh hoạ: Chỉ số Vn Index ngày 17/12/2009 và 07/1/2010 lần lượt là 434,87 điểm và 533,34 điểm như vậy tỷ suất lợi nhuận của VN Index trong thời gian này là 22,64%. Ngày 17/12/2009, 1 đơn vị sản phẩm VTG-VN-Index có giá trị là 434,87*10.000đ = 4.348.700đ thì tới ngày 07/01/2010, 1 đơn vị VTG-VN- Index sẽ có giá trị là 533,34*10.000đ = 5.333.400đ. Như vậy, nếu nhà đầu tư mua VTG-VN-Index ngày 17/12/2009 và bán ra vào ngày 07/01/2010 thì sẽ đạt được tỷ suất lợi nhuận là: (5.333.400 – 4.348.700)/4.348.700 = 22,64% bằng với tỷ suất lợi nhuận của VN Index. Các ưu điểm của sản phẩm mới theo công ty là: - Sản phẩm được đảm bảo với tỷ suất sinh lời bằng thị trường và trong dài hạn, chỉ số VnIndex thường có xu hướng tăng trưởng với tỷ suất lợi nhuận cao. Tỷ suất lợi nhuận cao cùng hiệu ứng lãi suất kép (lãi mẹ đẻ lãi con -?!) giúp cho vốn của nhà đầu tư tăng trưởng theo thời gian. - Tính thanh khoản cao: do sản phẩm VTG-Index mặc dù là Index- tracking nhưng không phải là danh mục của toàn bộ gần 200 cổ phiếu tạo ra chỉ số VN Index. Sản phẩm VTG-Index thực chất là một danh mục đầu tư gồm các cổ phiếu có vốn hóa và giá trị giao dịch lớn. Tỷ lệ % của các blue-chip này sẽ được tính theo công thức toán học nhằm giúp cho sản phẩm VTG-VN Index đạt được tỷ suất lợi nhuận và độ rủi ro bằng với Index. Khi nhà đầu tư muốn thanh lý hợp đồng, sau 3 ngày (T+3) sẽ nhận được số tiền = số đơn vị x chỉ số VN Index đóng cửa x 10.000đ. - Sản phẩm loại bỏ được những rủi ro cục bộ (rủi ro không hệ thống): rủi ro cục bộ là những rủi ro do ngành/ công ty gây ra khi nhà đầu tư đầu tư vào một hoặc một số cổ phiếu. Rủi ro này làm cho tỷ suất lợi nhuận của cổ phiếu cao thấp thất thường, khó quản lý. Sản phẩm VTG- 4 Index theo sát chỉ số của thị trường nên loại bỏ được những rủi ro nêu trên. - Có cơ chế hỗ trợ chuyển nhượng sản phẩm giữa các nhà đầu tư, giúp các nhà đầu tư có thể nhận ngay tiền mặt sau khi chuyển nhượng (T+0). 2. Ý kiến liên quan - Ông Trần Đức Long- Vụ trưởng Vụ pháp chế (UBCKNN): Hiện tại, chỉ số VN-Index chưa thể là đại diện của nền kinh tế. Vì vậy, không thể dùng VN-Index để mang ra cá cược. Mặc dù nó không hề gây ra phương hại gì nhưng rõ ràng hình thức kinh doanh này hoàn toàn không phục vụ cho việc sinh lời nền kinh tế. Tuy nhiên, nó sẽ gây ra ảnh hướng khá lớn đối với thị trường. Bởi trong trường hợp một nhóm nhà đầu tư có tổ chức cấu kết với nhau để đẩy giá cổ phiếu lên hoặc đẩy giá xuống, nó sẽ gây ảnh hướng lớn tới chỉ số VN-Index. Vì vậy, nếu cá cược kiểu này, nhà đầu tư chịu nhiều rủi ro. Về vấn đề quản lý, hình thức kinh doanh này không nằm trong phạm vi điều chỉnh của Luật Chứng khoán vì vậy không thuộc sự quản lý của Uỷ ban Chứng khoán cũng như Bộ Tài chính. (Dẫn theo VnMedia.vn). - Vũ Quý Hưng - Nhà đầu tư cá nhân (VnEconomy): Là chuyên gia về sàn giao dịch hàng hoá tôi đã theo dõi từ lâu mỗi khi có một sàn nào đó ra đời, dù đó là sàn vàng, café, gạo, hay sắt thép sắp tới. Vì đây là một hình thức kinh doanh hiện đại trên thế giới mà Việt Nam chưa có mô hình, tiền lệ nào cả. Trái lại vừa qua ở các sàn, tình trạng vừa đá bóng, vừa thổi còi diễn ra hàng ngày nên không đảm bảo được các nguyên tắc cơ bản, đó là mọi giao dịch phải minh bạch, công khai, trung thực và công bằng, do đó nhà đầu tư là người luôn chịu thiệt còn chủ sàn bao giờ cũng có lợi thế. Do vậy Nhà nước đóng cửa các sàn vàng là đúng và kịp thời vì nếu để lâu tình hình còn phức tạp hơn nhiều. Tuy vậy, bản thân “sàn” không có lỗi gì mà trái lại nó chính là một công cụ hết sức hữu hiệu 5 để mọi nhà quản lý có thể quản lý được rủi ro về giá trong quá trình kinh doanh tại thị trường tương lai. Nếu chỉ kinh doanh trên thị trường truyền thống như hiện nay thì không thể nào hạn chế được rủi ro vì giá cả thay đổi hàng giờ, hàng ngày. Rất tiếc các cơ quan chức năng không làm rõ ưu điểm nổi bật này và cũng chưa chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể bằng văn bản để mọi người đều thấy tham gia sàn phải như thế nào và làm sao có được lợi ích thiết thực cho mọi người, chứ không biến sàn trở thành một sòng bạc hay dùng các mánh khoé để lừa nhau. - Một số ý kiến cá nhân khác: Hình thức kinh doanh này khá giống với hình thức chơi lô đề, cá cược giá lên và giá xuống. Nếu nhà đầu tư thắng thì công ty thua, phải trả tiền cho nhà đầu tư và ngược lại. Trong khi đó, trên thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn xảy ra hiện tượng thao túng giá, nếu họ vừa thao túng giá CP trên thị trường, vừa mua chỉ số chứng khoán VTG - VN-Index thì VTG không thể chống đỡ nổi. Cộng với việc thị trường chứng khoán VN thường tăng hay giảm rất mạnh, một nhà cái cỡ VTG khó có đủ tiềm lực tài chính để trụ được. (Dẫn theo VnMedia.vn) 3. Biện pháp chính sách Ngày 11/01/2010, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) ra Công văn số 119/UBCK-PTTT về việc yêu cầu các công ty không được triển khai tổ chức giao dịch sản phẩm đầu tư chỉ số VN-Index, trong đó nêu rõ: Trên cơ sở các thông tin đăng tải trên một số báo điện tử ra ngày 11/01/2010 về việc các công ty: Công ty Cổ phần Kinh doanh đầu tư tài chính Vàng thế giới, Công ty Đại Long và Công ty Cổ phần Hai mươi bốn (thuộc SJC) tổ chức giao dịch sản phẩm đầu tư chỉ số chứng khoán VN-Index, sau khi xem xét sơ bộ các nội dung đưa ra tại bài báo, UBCKNN thấy rằng việc tổ chức giao dịch các sản phẩm nói trên đã vi phạm quy định tại Điều 33 Luật Chứng khoán về tổ chức thị trường giao dịch chứng khoán. Từ đó UBCKNN yêu cầu các Công ty: 6 1. Trước mắt, yêu cầu các Công ty không được triển khai việc tổ chức hoạt động giao dịch, quảng bá và cung cấp dịch vụ cho các sản phẩm nói trên. Đồng thời có ngay thông báo rút lại các quảng cáo, công bố thông tin đã đăng trên các phương tiện thông tin đại chúng. 2. Có Công văn gửi UBCKNN trong ngày 13/01/2010 giải trình cụ thể về sản phẩm giao dịch chỉ số VN-Index và hoạt động tổ chức giao dịch sản phẩm này. Cũng liên quan đến hình thức giao dịch phái sinh này, trước đó đã có các văn bản điều chỉnh về giao dịch vàng trên tài khoản - một hình thức gần giống với sản phẩm nói trên, gồm có: - Thông báo số 369/TB-VPCP ngày 30/12/2009 của Văn phòng Chính phủ thông báo ý kiến kết luận của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu không tổ chức kinh doanh vàng trên tài khoản ở trong nước dưới mọi hình thức. - Thông tư số 01/2010/TT-NHNN ngày 6/1/2010 của Ngân hàng Nhà nước yêu cầu Các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp đang kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài phải chấm dứt mọi hoạt động kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài kể từ ngày Thông tư này có hiệu lực; các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp đang kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài có trách nhiệm tất toán, đóng các tài khoản kinh doanh vàng ở nước ngoài trước ngày 30/3/2010. - Văn bản số 258/NHNN-CSTT ngày 11/1/2010 của Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các Ngân hàng thương mại và Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương yêu cầu ngừng cho vay để đầu tư kinh doanh trên sàn vàng, đồng thời tiến hành thu hồi nợ vay (bao gồm cả gốc và lãi) đối với các khoản vay đã giải ngân để đầu tư kinh doanh trên sàn giao dịch vàng. 7 4. Nhận định và đánh giá1 - Trước hết, có thể nhận thấy sản phẩm đầu tư chỉ số của VTG diễn ra ngay sau có Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc ngưng hoạt động các sàn vàng sau thời điểm ngày 31/03/2010. Trong bối cảnh này, một số đơn vị có kế hoạch mở sang kinh doanh vàng bạc, kim loại quý và thu hẹp dần hoạt động kinh doanh vàng tài khoản. Một số đơn vị chủ quản cũng như các sàn vàng buộc phải đưa ra định hướng mới mà sự ra đời của sản phẩm này là một hướng đi cụ thể. Tuy vậy, sản phẩm đầu tư chỉ số này không phải mới được xây dựng, mà đã được một vài đơn vị nghiên cứu và quảng cáo trên website từ trước khi có vấn đề về giao dịch vàng trên tài khoản. Do vậy, có thể nhận thấy hai điểm mấu chốt lý giải cho sự ra đời của sản phẩm này là: 1) Xu hướng muốn đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ và đi đầu trong áp dụng giao dịch chứng khoán phái sinh tại Việt Nam; 2) Do tác động trực tiếp của Quyết định trên đối với doanh thu và lợi nhuận của các sàn vàng, nên các đơn vị này muốn duy trì lợi nhuận từ các loại hình hoạt động kinh doanh thay thế. - Thứ hai, sản phẩm này chính là một hình thức chứng khoán phái sinh chỉ số (stock index futures), đã được sử dụng ở nhiều nước có thị trường chứng khoán phát triển. Có thể xem một ví dụ trên thị trường chứng khoán phái sinh châu Âu như sau: Một nhà đầu tư mua 2 hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán Thuỵ Sĩ (SMI) với giá là 7.750. Các thông số liên quan bao gồm: - Đơn vị giao dịch: Một hợp đồng tương lai - Đơn vị yết giá: Điểm chỉ số (ở đây là 1 điểm) - Giá trị đơn vị yết giá: 10 franc Thuỵ Sỹ 1 Các nhận xét của phòng Phân tích và Dự báo thị trường không hàm ý đó là quan điểm chính thức của Trung tâm Nghiên cứu Khoa học và Đào tạo Chứng khoán. 8 Vào ngày thanh toán, chỉ số SMI đóng cửa tại mức 7.810 điểm. Điều đó có nghĩa, khi chỉ số SMI đóng cửa ở mức tăng, giá trị vị thế của nhà đầu tư đã tăng lên với mức sau: 2 x (7.810 – 7.750) x 10 = 1.200 franc Đây cũng là khoản lãi ròng của nhà đầu tư trên. - Thứ ba, chỉ số VNIndex ở đây không phải là chỉ số VN Index chính thức trên thị trường mà là chỉ số cho một danh mục các cổ phiếu lớn được VTG lựa chọn. Do đó, việc sử dụng VN-Index trong tên sản phẩm này sẽ gây ra nhầm lẫn cho nhà đầu tư về thông tin thị trường. - Thứ tư, Quyết định của UBCKNN về việc cấm các công ty tổ chức thực hiện giao dịch sản phầm này trong ngắn hạn là hoàn toàn phù hợp với quy định của Luật Chứng khoán và tinh thần của Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc ngừng giao dịch các sàn vàng sau ngày 31/3. Lý do chính bởi vì tính chất tương đồng của giao dịch sản phẩm này với giao dịch vàng tài khoản trong thời gian qua: Khách hàng sẽ giao dịch sản phẩm VTG – VNIndex dựa vào sự biến đổi của chỉ số VNIndex. VTG sẽ quản lý tài khoản của nhà đầu tư và chịu trách nhiệm tăng trưởng tài khoản của nhà đầu tư theo sát với sự tăng trưởng của chỉ số VNIndex. Ngoài ra, các quyết định quản lý nêu trên còn có tác dụng tạo sự ổn định cho thị trường tài chính - chứng khoán nói chung, hạn chế rủi ro cho nhà đầu tư. Tuy nhiên về dài hạn, cần nghiên cứu tổ chức cơ chế giao dịch cho các sản phẩm phái sinh, bởi vì nhu cầu giao dịch các sản phẩm chứng khoán phái sinh luôn tồn tại và chắc chắn ngày càng cao do chúng có thể góp phần phòng ngừa rủi ro về giá, thúc đẩy nhu cầu giao dịch của các loại chứng khoán cơ sở (trong đó chỉ số là một công cụ cơ sở), và gắn kết các công cụ cơ sở với thị trường (trong trường hợp chứng khoán phái sinh các sản phẩm nông nghiệp). Có thể nghiên cứu đưa hình thức giao dịch sản phẩm đầu tư chỉ số này vào trong xây dựng mô hình Sở Giao dịch chứng 9 khoán phái sinh trong tương lai tại Việt nam, trong đó hàng hoá phái sinh ban đầu là các hợp đồng tương lai (futures) của sản phẩm nông nghiệp (gạo, café, chè…), hợp đồng tương lai của kim loại (thép), và hợp đồng tương lai các sản phẩm tài chính (cổ phiếu, chỉ số chứng khoán)./. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- Phòng Phân tích & Dự báo Thị trường Trung tâm NCKH-ĐTCK (UBCKNN) Số 234 Lương Thế Vinh, Từ Liêm, Hà Nội Email: ptdb@ssc.gov.vn Điện thoại: 04-22175872 Fax: 04-35535869