Báo cáo Quy trình kinh tế kĩ thuật trồng cây đậu tương

TR NG Đ I H C TÂY NGUYÊNƯỜ Ạ Ọ KHOA KINH TẾ Ế  QUY TRÌNH KINH T KĨ THU TẾ Ậ TR NG CÂY Đ U T NGỒ Ậ ƯƠ Giáo viên h ng d nướ ẫ : Ths. Hoàng Th L ngị ươ SVTH : Lê Đình Nguyên L p ớ : Kinh T Nông Lâm –ế K07 i Đăk Lăk, Tháng 12 năm 2010 M C L CỤ Ụ PH N 1: M Đ UẦ Ở Ầ ....................................................................................................1 1.1. Tính c p thi t c a đ tàiấ ế ủ ề ......................................................................................1 1.2. M c tiêu nghiên c uụ ứ ..............................................................................................2 PH N Ầ 2: C S LÍ LU NƠ Ở Ậ .......................................................................................3 2.1. Ngu n g c cây đ u t ng ồ ố ậ ươ ...................................................................................3 2.2. Đ c tính th c v t h c c a đ u t ngặ ự ậ ọ ủ ậ ươ .................................................................3 2.2.1. Rễ.......................................................................................................................3 2.2.2. Thân....................................................................................................................3 2.2.3. Lá........................................................................................................................4 2.2.4. Hoa......................................................................................................................5 2.2. 5. Qu và h tả ạ .........................................................................................................5 2.2.6. Các giai đo n sinh tr ng và phát tri n c a cây đ u t ngạ ưở ể ủ ậ ươ ............................6 2.2.7. Các yêu c u v sinh lý sinh thái c a cây đ u t ngầ ề ủ ậ ươ ........................................7 PH N 3: K T QU NGHIÊN C UẦ Ế Ả Ứ ........................................................................9 3.1. Kĩ thu t tr ng đ u t ngậ ồ ậ ươ .....................................................................................9 3.1.1. Gi ngố ..................................................................................................................9 3.1.1.1. M t s gi ng đ u t ngộ ố ố ậ ươ ................................................................................9 3.1.1.2. Tiêu chu n h t gi ngẩ ạ ố ...................................................................................10 3.1.2. Chu n b đ t tr ngẩ ị ấ ồ ......................................................................................10 3.1.3. Th i v gieo h tờ ụ ạ ..............................................................................................11 3.1.4. Phân bón...........................................................................................................12 3.1.5. Cách gieo, m t đ , kho ng cáchậ ộ ả .....................................................................12 3.1.6. Chăm sóc..........................................................................................................14 3.1.6.1. D m, t a và đ nh cây:ặ ỉ ị ....................................................................................14 3.1.6.2. Làm c , x i xáo, vun g c, và bón phân thúcỏ ớ ố ...............................................14 3.1.6.3. B m ng nấ ọ .....................................................................................................14 3.1.6.4. Ch ng r ng hoaố ụ ............................................................................................15 3.1.6.4. Gi m, ch ng h n và ch ng úngữ ẩ ố ạ ố ...............................................................15 3.2. Thu ho ch, b o qu nạ ả ả .........................................................................................15 ii 3.3. Phòng tr sâu b nh cho đ u t ngừ ệ ậ ươ ...................................................................17 3.3.1. Sâu h iạ .............................................................................................................17 3..3.2. B nh h iệ ạ .........................................................................................................20 PH N 4: K T LU NẦ Ế Ậ ..............................................................................................22 TÀI LI U THAM KH OỆ Ả .......................................................................................23 iii PH N 1Ầ : M Đ UỞ Ầ 1.1. Tính c p thi t c a đ tàiấ ế ủ ề Đ u t ng ậ ươ (Glycine max (L) Merr) còn g i là đ u nành là m t cây tr ng c nọ ậ ộ ồ ạ ng n ngày có giá tr kinh t cao. Khó có th có tìm th y m t cây tr ng nào có tácắ ị ế ể ấ ộ ồ d ng nhi u m t nh cây đ u t ng. Vì th cây đ u t ng đ c g i là ụ ề ặ ư ậ ươ ế ậ ươ ượ ọ "Ông Hoàng trong các lo i cây h đ uạ ọ ậ ", s dĩ cây đ u t ng đ c đánh giá nh v y b i l câyở ậ ươ ượ ư ậ ở ẽ đ u t ng có giá tr r t toàn di n: thành ph n dinh d ng cao, hàm l ng prôteinậ ươ ị ấ ệ ầ ưỡ ượ trung bình kho ng t 35,5 - 40%, lipit t 15-20%, hyđrát các bon t 15-16% và nhi uả ừ ừ ừ ề lo i sinh t và mu i khoáng quan tr ng cho s s ng. Hàm l ng axít amin có ch aạ ố ố ọ ự ố ượ ứ l u huỳnh nh methionin và sixtin c a đ u t ng cao g n b ng hàm l ng các ch tư ư ủ ậ ượ ầ ằ ượ ấ này có trong tr ng gà, hàm l ng cazein, đ c bi t lisin cao g n g p r i l n ch tứ ượ ặ ệ ầ ấ ưỡ ầ ấ này có trong tr ng. H t đ u t ng có ch a hàm l ng d u béo cao h n các lo i đ uứ ạ ậ ươ ứ ượ ầ ơ ạ ậ đ khác nên đ c coi là cây cung c p d u th c v t quan tr ng, trong h t đ u t ngỗ ượ ấ ầ ự ậ ọ ạ ậ ươ có khá nhi u lo i vitamin, đ c bi t là hàm l ng vitamin B1 và B2, ngoài ra đ uề ạ ặ ệ ượ ậ t ng còn làm nguyên li u cho các ngành công nghi p, c i t o đ t, làm th c ăn giaươ ệ ệ ả ạ ấ ứ súc.... Vi t Nam đ u t ng Ở ệ ậ ươ là cây tr ng quan tr ng vì đ u t ng là cây màu ng nồ ọ ậ ươ ắ ngày, là m t cây th c ph m v a d tr ng l i v a có hi u qu kinh t cao. S nộ ự ẩ ừ ễ ồ ạ ừ ệ ả ế ả ph m c a cây đ u t ng đ c s d ng h t s c đa d ng phong phú nh s d ngẩ ủ ậ ươ ượ ử ụ ế ứ ạ ư ử ụ tr c ti p b ng h t thô ho c qua ch bi n ép thành d u, làm bánh k o, s a, n cự ế ằ ạ ặ ế ế ầ ẹ ữ ướ gi i khát...đáp ng nhu c u tăng thêm ch t đ m trong b a ăn hàng ngày c a nhânả ứ ầ ấ ạ ữ ủ dân và tham gia vào xu t kh u; không nh ng th cây đ u t ng còn có tác d ng c iấ ẩ ữ ế ậ ươ ụ ả t o đ t tăng năng su t c a các cây tr ng khác. Chính vì v y phát tri n đ u t ngạ ấ ấ ủ ồ ậ ể ậ ươ đang là m t trong 10 ch ng trình u tiên n c ta, đ c bi t trong nh ng năm g nộ ươ ư ở ướ ặ ệ ữ ầ đây v i vi c chuy n đ i c ch qu n lý đ t s n xu t nông nghi p đã đ t đ cớ ệ ể ổ ơ ế ả ấ ả ấ ệ ạ ượ nhi u thành t u to l n, l ng th c m t v n đ c b n c a ng i dân Vi t Nam đãề ự ớ ươ ự ộ ấ ề ơ ả ủ ườ ệ đ c gi i quy t, t đó ng i nông dân có th ch đ ng trong s n xu t nh ngượ ả ế ừ ườ ể ủ ộ ả ấ ữ ngành, nh ng cây có giá tr kinh t cao, mà trong đ cây đ u t ng là m t trongữ ị ế ố ậ ươ ộ nh ng mũi nh n chi n l c kinh t trong vi c b trí s n xu t và khai thác l i thữ ọ ế ượ ế ệ ố ả ấ ợ ế c a vùng khí h u nhi t đ i.ủ ậ ệ ớ iv Tuy nhiên, mu n tr ng và s n xu t ch bi n cây đ u t ng có hi u quố ồ ả ấ ế ế ậ ươ ệ ả kinh t cao chúng ta c n n m đ c nh ng đ c tr ng nông h c, sinh lý, sinh thái,...ế ầ ắ ượ ữ ặ ư ọ c a cây đ u t ng đ làm c s cho vi c xây d ng và áp d ng các bi n pháp kĩủ ậ ươ ể ơ ở ệ ự ụ ệ thu t gieo tr ng, chăm sóc thích h p.ậ ồ ợ Xu t phát t v n đ trên em ch n đ tài: ấ ừ ấ ề ọ ề “quy trình kinh t kĩ thu t tr ngế ậ ồ cây đ u t ng”ậ ươ làm đ tài nghiên c u c a mìnhề ứ ủ 1.2. M c tiêu nghiên c uụ ứ - Tìm hi u đ c ngu n g c và đ c tính th c v t h c c a cây đ u t ngể ượ ồ ố ặ ự ậ ọ ủ ậ ươ - Tìm hi u đ c ể ượ kĩ thu t tr ng, chăm sóc và thu ho ch đ u t ngậ ồ ạ ậ ươ - Tìm hi u đ c các lo i sâu b nh h i cây tr ng và bi n pháp phòng, tr sâu b nhể ượ ạ ệ ạ ồ ệ ị ệ v PH N Ầ 2: C S LÍ LU NƠ Ở Ậ 2.1. Ngu n g c cây đ u t ngồ ố ậ ươ Cây đ u t ng hay cây đ u t ng (đ t ng) v i tên g i khoa h c Glycinậ ươ ậ ươ ỗ ươ ớ ọ ọ max(L) Merrill, là m t trong s cây tr ng có l ch s lâu đ i nh t c a loài ng i.ộ ố ồ ị ử ờ ấ ủ ườ D a vào s đa d ng v hình thái, Fukuda(1993) và v sau nhi u nhà khoaự ự ạ ề ề ề h c khác cũng đã th ng nh t r ng, đ u t ng có ngu n g c t Mãn Châu (Trungọ ố ấ ằ ậ ươ ồ ố ừ Qu c). T Trung Qu c, đ u t ng đã lan truy n d n kh p th gi i. Theo các nhàố ừ ố ậ ươ ề ầ ắ ế ớ nghiên c u Nh t B n, vào kho ng 200 năm tr c công nguyên, đ u t ng đãứ ậ ả ả ướ ậ ươ đ c đ a vào Tri u Tiên và sau đó đ c chuy n sang Nh t. Đ n gi a th k 17,ượ ư ề ượ ể ậ ế ữ ế ỷ đ u t ng m i đ c nhà th c v t ng i Đ c Engelbert Caempfer đ a v châu Âuậ ươ ớ ượ ự ậ ườ ứ ư ề và đ n năm 1954 đ u t ng m i du nh p vào M ế ậ ươ ớ ậ ỹ M t s tài li u cho r ng cây đ u t ng đ c đ a vào tr ng n c ta t th iộ ố ệ ằ ậ ươ ượ ư ồ ướ ừ ờ vua Hùng và xác đ nh r ng nhân dân ta tr ng cây đ u t ng tr c cây đ u xanh vàị ằ ồ ậ ươ ướ ậ cây đ u đen (Ngô Th Dân và cs, 1999). M c ậ ế ặ dù đ c tr ng t r t s m nh ng chượ ồ ừ ấ ớ ư ỉ trong vài ch c năm g n đây cây m i đ c quan tâm, phát tri n và ngày nay nó đ cụ ầ ớ ượ ể ượ xem là m t gi ng cây tr ng có giá tr dinh d ng cao, chi m m t v trí quan tr ngộ ố ồ ị ưỡ ế ộ ị ọ trong n n kinh t . Nh ng di n tích tr ng và s n l ng v n còn r t th p so v i cácề ế ư ệ ồ ả ượ ẫ ấ ấ ớ n c trên th gi i, hi n nay n c ta còn ph i nh p kh u đ u t ng t M vàướ ế ớ ệ ướ ả ậ ẩ ậ ươ ừ ỹ Trung Qu c và m t s qu c gia khácố ộ ố ố 2.2. Đ c tính th c v t h c c a đ u t ngặ ự ậ ọ ủ ậ ươ 2.2.1. Rễ Bao g m: r chính và r ph . R chính có th ăn sâu 30-50cm và có th trênồ ễ ễ ụ ễ ể ể 1m. Trên r chính m c ra nhi u r ph , r ph c p 2, c p 3 t p trung nhi u ễ ọ ề ễ ụ ễ ụ ấ ấ ậ ề ở t ng đ t 7-8cm r ng 30-40cmầ ấ ộ 2 (Nguy n Danh Đông, 1982). Trên r chính và rễ ễ ễ ph có nhi u n t s n. B r phân b nông sâu, r ng h p, s l ng n t s n ít hayụ ề ố ầ ộ ễ ố ộ ẹ ố ượ ố ầ nhi u ph thu c vào gi ng, đ t đai, khí h u và k thu t tr ng.ề ụ ộ ố ấ ậ ỹ ậ ồ 2.2.2. Thân * Hình thái và màu s c c a thânắ ủ Thân cây đ u t ng thu c thân th o, có hình tròn, trên thân có nhi u lôngậ ươ ộ ả ề vi nh . Thân khi còn non có màu xanh ho c màu tím khi v già chuy n sang màu nâuỏ ặ ề ể nh t, màu s c c a thân khi còn non có liên quan ch t ch v i màu s c c a hoa sauạ ắ ủ ặ ẽ ớ ắ ủ này. N u thân lúc còn non màu xanh thì hoa màu tr ng và n u khi còn non thân cóế ắ ế màu tím thì hoa có màu tím đ .ỏ * Quá trình phát tri n c a thân: ể ủ T lúc m c đ n khi cây có 5 lá th t (3 lá kép) kho ng 25-30 ngày sau khi gieo, thânừ ọ ế ậ ả sinh tr ng v i t c đ bình th ng. ưở ớ ố ộ ườ Khi cây đã có 6-7 lá th t (4-5 lá kép) thân b t đ u phát tri n m nh, t c đ m nhậ ắ ầ ể ạ ố ộ ạ nh t vào lúc ra hoa r . ấ ộ S khác bi t c a cây đ u t ng v i cây tr ng khác là khi cây ra hoa r l i làự ệ ủ ậ ươ ớ ồ ộ ạ lúc thân cành phát tri n m nh nh t. Đây là giai đo n 2 quá trình sinh tr ng sinhể ạ ấ ạ ưở d ng và sinh tr ng sinh th c c nh tranh nhau d n đ n kh ng ho ng thi u dinhưỡ ưở ự ạ ẫ ế ủ ả ế d ng, cho nên c n ph i cung c p đ y đ dinh d ng tr c khi vào th i kỳ nàyưỡ ầ ả ấ ầ ủ ưỡ ướ ờ và t o đi u ki n cho b r phát tri n thu n l i. Trong k thu t chăm sóc ta ph iạ ề ệ ộ ễ ể ậ ợ ỹ ậ ả x i vun k t h p v i bón thúc phân cho đ u t ng vào giai đo n 3-5 lá kép, lúc câyớ ế ợ ớ ậ ươ ạ có đ y đ hoa thì sinh tr ng ch m d n r i d ng h n.ầ ủ ưở ậ ầ ồ ừ ẳ 2.2.3. Lá Cây đ u t ng có 3 lo i lá:ậ ươ ạ Lá m m ầ (lá tử di p): Lá m m m i m c có màu vàng hay xanh l c, khi ti pệ ầ ớ ọ ụ ế xúc v i ánh sáng thì chuy n sang màu xanh. H t gi ng to thì lá m m ch a nhi uớ ể ạ ố ầ ứ ề dinh d ng nuôi cây m m, khi h t ch t dinh d ng lá m m khô héo đi, cho nênưỡ ầ ế ấ ưỡ ầ trong k thu t tr ng đ u t ng nên làm đ t t i nh và ch n h t to cây s m cỹ ậ ồ ậ ươ ấ ơ ỏ ọ ạ ẽ ọ kho , sinh tr ng t t.ẻ ưở ố Lá nguyên (lá đ n): Lá nguyên xu t hi n sau khi cây m c tơ ấ ệ ọ ừ 2-3 ngày và m cọ phía trên lá m m. Lá đ n m c đ i x ng nhau. Lá đ n to màu xanh bóng là bi uầ ơ ọ ố ứ ơ ể hi n cây sinh tr ng t t. Lá đ n to xanh đ m bi u hi n c a m t gi ng có khệ ưở ố ơ ậ ể ệ ủ ộ ố ả năng ch u rét. Lá đ n nh n g n sóng là bi u hi n cây sinh tr ng không bìnhị ơ ọ ợ ể ệ ưở th ng.ườ Lá kép: M i lá kép có 3 lá chét, có khi 4-5 lá chét. Lá kép m c so le, lá képỗ ọ th ng có màu xanh t i khi già bi n thành màu vàng nâu. Cũng có gi ng khi quườ ươ ế ố ả chín lá v n gi đ c màu xanh, nh ng gi ng này thích h p tr ng làm th c ăn giaẫ ữ ượ ữ ố ợ ồ ứ súc. Ph n l n trên lá có nhi u lông t . Lá có nhi u hình d ng khác nhau tuỳ theoầ ớ ề ơ ề ạ vii gi ng, nh ng gi ng lá nh và dài ch u h n kho nh ng th ng cho năng su t th p.ố ữ ố ỏ ị ạ ẻ ư ườ ấ ấ Nh ng gi ng lá to ch ng ch u h n kém nh ng th ng cho năng su t cao h n. N uữ ố ố ị ạ ư ườ ấ ơ ế 2 lá kép đ u to và dày th ng bi u hi n gi ng có kh năng ch ng ch u rét. Sầ ườ ể ệ ố ả ố ị ố l ng lá kép nhi u hay ít, di n tích lá to hay nh chi ph i r t l n đ n năng su t vàượ ề ệ ỏ ố ấ ớ ế ấ ph thu c vào th i v gieo tr ng. Các lá n m c nh chùm hoa nào gi vai trò chụ ộ ờ ụ ồ ằ ạ ữ ủ ch y u cung c p dinh d ng cho chùm hoa y. N u vì đi u ki n nào đó làm choủ ế ấ ưỡ ấ ế ề ệ lá b úa vàng thì qu v trí đó th ng b r ng ho c lép.ị ả ở ị ườ ị ụ ặ 2.2.4. Hoa Hoa đ u t ng nh , không h ng v , thu c lo i cánh b m. Màu s c c aậ ươ ỏ ươ ị ộ ạ ướ ắ ủ hoa thay đ i tuỳ theo gi ng và th ng có màu tím, tím nh t ho c tr ng. Đa ph nổ ố ườ ạ ặ ắ ầ các gi ng có hoa màu tím và tím nh t. Hoa phát sinh nách lá, đ u cành và đ uố ạ ở ầ ầ thân. Hoa m c thành t ng chùm, m i chùm có t 1-10 hoa và th ng có 3-5 hoa.ọ ừ ỗ ừ ườ Hoa đ u t ng ra nhi u nh ng t l r ng r t cao kho ng 30% có khi lên t i 80%.ậ ươ ề ư ỷ ệ ụ ấ ả ớ Hoa đ u t ng thu c lo i hoa đ ng chu l ng tính trong hoa có nh và nh y,ậ ươ ộ ạ ồ ưỡ ị ụ m i hoa g m 5 lá đài, 5 cánh hoa có 10 nh và 1 nh y.ỗ ồ ị ụ Đài hoa có màu xanh, nhi u bông. ề Cánh hoa: M t cánh to g i là cánh c , 2 cánh b m và 2 cánh thìa ộ ọ ờ ướ Nh đ c: 9 nh đ c cu n thành ng ôm l y vòi nhu cái và 1 nh riêng l . ị ự ị ự ố ố ấ ỵ ị ẻ Nh y cái: B u th ng, t phòng m t ngăn có 1-4 tâm bì (noãn) nên th ngụ ầ ượ ử ộ ườ qu đ u t ng có 2-3 h t. ả ậ ươ ạ Các cánh hoa v n ra kh i lá đài t ngày hôm tr c và vi c th ph n x y raươ ỏ ừ ướ ệ ụ ấ ả vào sáng ngày hôm sau lúc 8-9 gi sáng tr c khi n ho c hoa ch a n hoàn toàn.ờ ướ ụ ặ ư ở Mùa hè hoa th ng n s m h n mùa đông và th i gian n hoa r t ng n sáng nườ ở ớ ơ ờ ở ấ ắ ở chi u tàn. Hoa đ u t ng th ng th ph n tr c khi hoa n và là cây t th ph n,ề ậ ươ ườ ụ ấ ướ ở ự ụ ấ t l giao ph n r t th p chi m trung bình 0,5 - 1% (Ngô Th Dân và cs, 1999).ỷ ệ ấ ấ ấ ế ế 2.2. 5. Qu và h tả ạ S qu bi n đ ng t 2 đ n 20 qu m i chùm hoa và có th đ t t i 400 quố ả ế ộ ừ ế ả ở ỗ ể ạ ớ ả trên m t cây. M t qu ch a t 1 t i 5 h t, nh ng h u h t các gi ng qu th ngộ ộ ả ứ ừ ớ ạ ư ầ ế ố ả ườ t 2 đ n 3 h t. Qu đ u t ng th ng ho c h i cong, có chi u dài t 2 t i 7cmừ ế ạ ả ậ ươ ẳ ặ ơ ề ừ ớ ho c h n. Qu có màu s c bi n đ ng t vàng tr ng t i vàng s m, nâu ho c đen.ặ ơ ả ắ ế ộ ừ ắ ớ ẫ ặ Lúc qu non có màu xanh nhi u lông (có kh năng quang h p do có di p l c) khiả ề ả ợ ệ ụ chín có màu nâu. Hoa đ u t ng ra nhi u nh ng t l đ u qu th p 20-30%. ậ ươ ề ư ỷ ệ ậ ả ấ viii H t có nhi u hình d ng khác nhau: Hình tròn, hình b u d c, tròn d t vv...ạ ề ạ ầ ụ ẹ Gi ng có màu vàng giá tr th ng ph m cao. Trong h t, phôi th ng chi m 2%, 2 láố ị ươ ẩ ạ ườ ế t đi p chi m 90% và v h t 8% t ng kh i l ng h t. H t to nh khác nhau tuỳử ệ ế ỏ ạ ổ ố ượ ạ ạ ỏ theo gi ng, kh i l ng m t nghìn h t (M1000 h t) thay đ i t 20-400g trung bình tố ố ượ ộ ạ ạ ổ ừ ừ l00g-200g. 2.2.6. Các giai đo n sinh tr ng và phát tri n c a cây đ u t ngạ ưở ể ủ ậ ươ Ng i ta chia chu kì s ng c a cây đ u t ng ra 5 th i kì ho c giai đ a phát tri nườ ố ủ ậ ươ ờ ặ ọ ể khác nhau nh sau:ư * Giai đo n n y m m – cây con:ạ ả ầ Giai đo n này đ c tính t khi gieo h tạ ượ ừ ạ gi ng xu ng đ t, h t hút m tr ng lên, r m c ra, thân v n lên đ i hai lá m mố ố ấ ạ ẩ ươ ễ ọ ươ ộ ầ lên kh i m t đ t, lá m m xòe ra, thân m m ti p t c phát tri n thành thân chính.ỏ ặ ấ ầ ầ ế ụ ể Trong giai đo n này cây con ch y u s ng d a vào ngu n ch t dinh d ng d trạ ủ ế ố ự ồ ấ ưỡ ự ữ hai lá m m, đ n khi h t ch t dinh d ng các lá m m này chuy n d n sang màuở ầ ế ế ấ ưỡ ầ ể ầ vàng r i r ng và đ ng th i cùng lúc đó mà b r phát tri n đ kh năng hút n cồ ụ ồ ờ ộ ễ ể ủ ả ướ và ch t dinh d ng đ nuôi cây. Giai đo n này dài hay ng n tùy thu c đi u ki nấ ưỡ ể ạ ắ ộ ở ề ệ ngo i c nh. N u gieo vào v hè thì giai đo n này ng n h n giai đo n v đông.ạ ả ế ụ ạ ắ ơ ạ ở ụ Thông th ng th i gian này kho ng 15 – 20 ngày sau khi gieo. Th i kì này chính làườ ờ ả ờ th i kì quy t đ nh m t đ c a cây con cũng nh s c sinh tr ng c a cây đ uờ ế ị ậ ộ ủ ư ứ ưở ủ ậ t ng sau này.ươ * Giai đo n sinh tr ng thân, lá: ạ ưở K t khi cây con ra đ c 1 – 2 lá kép b tể ừ ượ ắ đ u c a giai đo n này và khi cây b t đ u ra hoa thì m i k t thúc. Th i kỳ đ u c aầ ủ ạ ắ ầ ớ ế ờ ầ ủ giai đo n này cây con sinh tr ng r t ch m, trong khi đó r c a nó l i phát tri nạ ưở ấ ậ ễ ủ ạ ể nhanh c v chi u sâu l n chi u ngang, các n t s n đ c hình thành và phát tri n,ả ề ề ẫ ề ố ầ ượ ể m đ u cho ho t đ ng c đ nh đ m khí tr i đ cung c p cho cây. Đ n th i kì câyở ầ ạ ộ ố ị ạ ờ ể ấ ế ờ chu n b ra n , ra hoa thì t c đ sinh tr ng c a cây tăng lên nhanh. Chính lúc nàyẩ ị ụ ố ộ ưở ủ là m u ch t đ t o ra thân cây to, m p, các đ t ng n. Giai đo n này dài hay ng nấ ố ể ạ ậ ố ắ ạ ắ cũng tùy thu c vào gi ng, th i v , đi u ki n ngo i c nh, nh ng nói chung vàoộ ố ờ ụ ề ệ ạ ả ư kho ng 20 – 40 ngày.ả * Giai đo n ra hoa:ạ Giai đo n này đ c b t đ u k t khi hoa đ u tiên raạ ượ ắ ầ ể ừ ầ cho đ n khi ra hoa cu i cùng. Khác v i m t s cây khác là cây đ u t ng khi đã raế ố ớ ộ ố ậ ươ hoa thì các b ph n khác nh r , thân, lá v n ti p t c sinh tr ng và phát tri n.ộ ậ ư ễ ẫ ế ụ ưở ể Giai đo n này sinh tr ng dài hay ng n tùy thu c vào đ c tính c a gi ng là chínạ ưở ắ ộ ặ ủ ố ix s m hay mu n. Th i kì này cây đ u t ng r t m n c m v i đi u ki n khí h uớ ộ ờ ậ ươ ấ ẫ ả ớ ề ệ ậ th i ti t b t thu n nh m a to, gió l n, khô, nóng,... lúc đó m c dù s hoa c a m iờ ế ấ ậ ư ư ớ ặ ố ủ ỗ cây có r t nhi u nh ng k t qu cu i cùng là s hoa đ c th ph n và k t qu sấ ề ư ế ả ố ố ượ ụ ấ ế ả ẽ r t ít, vì thông th ng 75% s hoa th ng b thui và r ngấ ườ ố ườ ị ụ * Giai đo n hình thành qu và h tạ ả ạ : Th i kì có qu non đ c b t đ u tờ ả ượ ắ ầ ừ giai đo n ra hoa. Qu đ u tiên đ c hình thành trong vòng 7 – 8 ngày k t lúc haoạ ả ầ ượ ể ừ n . Trong đi u ki n bình th ng sau kho ng 3 tu n l là qu phát tri n đ y đ .ở ề ệ ườ ả ầ ễ ả ể ầ ủ Lúc các chùm qu non đã xu t hi n thì các ch t dinh d ng trong lá đ c v nả ấ ệ ấ ưỡ ượ ậ chuy n v nuôi h t làm cho h t n y m m. Vào th i kì này s sinh tr ng c a câyể ề ạ ạ ả ầ ờ ự ưở ủ ch m l i d n. Các y u t nhi t đ , đ m... trong giai đo n này s có tác đ ngậ ạ ầ ế ố ệ ộ ộ ẩ ạ ẽ ộ r t l n đ n t c đ phát tri n c a qu và h t.ấ ớ ế ố ộ ể ủ ả ạ * Giai đo n chín:ạ khi h t đã phát tri n đ t đ n kích th c t i đa, cácạ ể ạ ế ướ ố khoang h t đã kín, qu đã đ m y thì cây ngàng sinh tr ng. Khi các h t đã r nạ ả ủ ẩ ưở ạ ắ d n và đ t đ n đ chín sinh lý v h t có màu s c đ c tr ng c a gi ng, còn vầ ạ ế ộ ỏ ạ ắ ặ ư ủ ố ỏ qu thì chuy n d n sang màu vàng, vàng tro, xám...B lá c a cây cũng chuy n d nả ể ầ ộ ủ ể ầ sang úa vàng và r ng d n, lúc này là lúc trong h t đang có s chuy n hóa di n raụ ầ ạ ự ể ễ m nh m . Hàm l ng d u trong h t đ oc n đ nh s m vào th i kì h t đang phátạ ẽ ượ ầ ạ ự ổ ị ớ ờ ạ tri n nh ng hàm l ng protêin thì v n còn ch u nh h ng c a đi u ki n dinhể ư ượ ẫ ị ả ưở ủ ề ệ d ng c a cây cho đ n cu i th i kì c a quá trình chín. Do đó mà các y u t môiưỡ ủ ế ố ờ ủ ế ố tr ng nh nhi t đ , đ m, dinh d ng...đ u có nh h ng tr c ti p đ n hàmườ ư ệ ộ ộ ẩ ưỡ ề ả ưở ự ế ế l ng protêin.ượ Th i kì này x y ra ng n h n so v i các th i kì trên và ch u tác đ ng nhi uờ ả ắ ơ ớ ờ ị ộ ề c a các y u t môi tr ng. Khi trông b ngoài th y v qu đã có màu vàng ho củ ế ố ườ ề ấ ỏ ả ặ vàng nâu là thu ho ch đ c.ạ ượ 2.2.7. Các yêu c u