Chuyên đề Bảo hiểm phi nhân thọ tại Việt Nam

I. Tổng quan về kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ 1. Khái niệm về kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ Bảo hiểm phi nhân thọ vẫn đợc sử dụng nh một khái niệm tổng hợp mang ý nghĩa hàm chứa tất cả các nghiệp vụ bảo hiểm thiệt hại (bảo hiểm tài sản, bảo hiểm trách nhiệm dân sự) và các nghiệp vụ bảo hiểm con ngời không thuộc bảo hiểm nhân thọ (bảo hiểm tai nạn, bảo hiểm bệnh tật, ốm đau…). Theo luật kinh doanh bảo hiểm Việt Nam giải thích về thuật ngữ bảo hiểm phi nhân thọ nh sau: “Bảo hiểm phi nhân thọ là loại nghiệp vụ bảo hiểm tài sản, trách nhiệm dân sự và các nghiệp vụ bảo hiểm khác không thuộc bảo hiểm nhân thọ”. 2.Hoạt động cơ bản của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ 2.1. Hoạt động kinh doanh các nghiệp vụ bảo hiểm trực tiếp Đây là hoạt động cơ bản, là cơ sở cho sự tồn tại của DNBH. Hoạt động này là một quá trình liên hoàn từ khâu cấp đơn cho ngời tham gia bảo hiểm, thu phí bảo hiểm, theo dõi quá trình thực hiện hợp đồng bảo hiểm, giám định tổn thất và giải quyết bồi thờng bảo hiểm. Doanh nghiệp thực hiện hoạt động kinh doanh bảo hiểm gốc theo một số nghiệp vụ, từ đó thu đợc phí bảo hiểm, và thực hiện chức năng chính của mình đó là tạo lập quỹ tiền tệ từ sự đóng góp của số đông để bù đắp những thiệt hại và tổn thất cho một số ít cá nhân, góp phần ổn định sản xuất kinh doanh và đời sống của ngời tham gia bảo hiểm. Quy trình thực hiện hoạt động kinh doanh bảo hiểm gốc bắt đầu từ việc doanh nghiệp bảo hiểm thông qua mạng lới đại lý hay các nhân viên khai thác chào bán các dịch vụ bảo hiểm tới từng đối tợng khách hàng có nhu cầu. Khi hai bên đã thống nhất đợc các điều kiện cơ bản để có thể đi tới ký kết hợp đồng bảo hiểm, thì ngời có nhu cầu tham gia bảo hiểm sẽ gửi tới doanh nghiệp bảo hiểm một đề nghị hay yêu cầu đợc cung cấp dịch vụ bảo hiểm, trên cơ sở đó, hợp đồng bảo hiểm đợc thiết lập và kí kết. Hợp đồng bảo hiểm là bằng chứng pháp lý thể hiện sự xác lập quyền và nghĩa vụ giữa hai bên: công ty bảo hiểm và ngời tham gia bảo hiểm. Hợp đồng bảo hiểm là sự thoả thuận giữa bên mua bảo hiểm và DNBH, theo đó bên mua bảo hiểm phải đóng phí bảo hiểm, DNBH phải trả tiền cho ngời thụ hởng bảo hiểm hoặc bồi thờng cho ngời đợc bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm. Theo các quy định của Luật kinh doanh bảo hiểm (các điều 17, Điều 19 và Điều 20), DNBH có quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm cơ bản sau: - Nghĩa vụ bồi thờng hoặc trả tiền bảo hiểm kịp thời cho ngời đợc bảo hiểm hoặc ngời thụ hởng. Luật kinh doanh bảo hiểm cũng qui định rõ nêú hai bên trong hợp đồng không có thoả thuận cụ thể về thời hạn này thì bên bảo hiểm phải trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thờng trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận đợc đầy đủ hồ sơ khiếu nại hợp lệ về yêu cầu trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thờng (Điều 29). - DNBH có trách nhiệm cung cấp đầy đủ thông tin liên quan đến hợp đồng bảo hiểm, giải thích các điều kiện, điều khoản bảo hiểm; quyền, nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm, hớng dẫn giải thích về mọi thủ tục cần thiết để ngời tham gia bảo hiểm lập hồ sơ khiếu nại đòi tiền bảo hiểm khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra. - DNBH cũng có những quyền lợi cụ thể tơng ứng với trách nhiệm đã nhận, đó là quỳên thu phí bảo hiểm, quyền đề nghị đợc sửa đổi một số điều kiện, điều khoản của hợp đồng, chấm dứt hợp đồng..,nếu công ty bảo hiểm đã thực hiện việc bồi thờng thì đợc phép thế quyền ngời đợc bảo hiểm để yêu cầu ngời thứ ba hoàn lại toàn bộ hoặc một phần số tiền đã bồi thờng do lỗi của ngời thứ ba đó gây ra. Ngời tham gia bảo hiểm cũng có quyền và nghĩa vụ riêng: - Ngời tham gia bảo hiểm có nghĩa vụ khai báo trung thực mọi thông tin mà họ biết đợc liên quan đến đối tợng bảo hiểm ngay từ khi giao kết hợp đồng bảo hiểm, đóng phí bảo hiểm đầy đủ, khai báo trung thực khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, có nghĩa vụ đề phòng và ngăn ngừa rủi ro, hạn chế tổn thất, bảo lu quyền đòi ngời thứ ba cho công ty bảo hiểm… - Ngời tham gia bảo hiểm có quyền đợc hởng khoản tiền bồi thờng hoặc thanh toán tiền bảo hiểm từ công ty bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm; quyền đợc cung cấp mọi thông tin liên quan đến hợp đồng bảo hiểm và quá trình lập hồ sơ khiếu nại bảo hiểm, quyền đợc thay đổi một số điều kiện, điều khoản trong hợp đồng.., Thông qua kết quả của hoạt động kinh doanh bảo hiểm gốc, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ thể hiện đợc vị trí và hình ảnh của mình , từ đó phát huy đợc năng lực cạnh tranh của mình trên thị trờng và đặt biệt là trớc đối thủ cạnh tranh. Kết quả từ công việc kinh doanh bảo hiểm gốc là nền tảng và cơ sở doanh nghiệp bảo hiểm có đủ tiềm lực để khuyếch trơng hoạt động và tăng cờng hoạt động đầu t giúp mang lại lợi nhuận cao và sự phát triển bền vững. 2.2. Hoạt động kinh doanh tái bảo hiểm Tái bảo hiểm là nghiệp vụ mà ngời bảo hiểm sử dụng để chuyển một phần trách nhiệm đã chấp nhận với ngời đợc bảo hiểm cho một hoặc nhiều ngời bảo hiểm khác, trên cơ sở nhợng lại cho ngời đó một phần phí bảo hiểm. Tái bảo hiểm là một hoạt động rất quan trọng và luôn song hành với kinh doanh bảo hiểm gốc, nó đợc coi nh một tấm lá chắn cho hoạt động của mỗi doanh nghiệp bảo hiểm, là một hình thức mà doanh nghiệp bảo hiểm tự bảo hiểm cho chính mình sau khi nhận về mình tất cả các rủi ro của khách hàng. Đồng thời, hoạt động tái bảo hiểm cũng giúp cho doanh nghiệp có thêm nguồn thu nhập lớn, vì thế hoạt động này lại càng đợc chú trọng tới. Kinh doanh tái bảo hiểm bao gồm hoạt động nhận tái bảo hiểm và hoạt động nhợng tái bảo hiểm. „h Nhận tái bảo hiểm Nhận tái bảo hiểm là việc một doanh nghiệp bảo hiểm nhận bảo hiểm cho một phần rủi ro của một doanh nghiệp bảo hiểm khác trong một hợp đồng bảo hiểm gốc. Đứng trên góc độ kinh doanh bảo hiểm thì hoạt động nhận tái bảo hiểm nh là một hình thức bán bảo hiểm. Sau khi nhận tái bảo hiểm, ngời nhận tái bảo hiểm có thể nhợng tái bảo hiểm cho những ngời nhận tái bảo hiểm khác. Hoạt động nhận tái bảo hiểm có mục đích là để tăng thêm nguồn thu phí bảo hiểm cho doanh nghiêp, ngoài ra, mục đích lớn hơn của hoạt động nhận tái bảo hiểm là việc chia sẻ rủi ro giữa các DNBH. Trong mối quan hệ đan xen với nhau trên thị trờng, một DNBH khi thì đứng ở vị trí ngời nhận lại rủi ro nhng có khi lại ở vị trí là ngời chia sẻ rủi ro. Doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm có trách nhiệm đối với các rủi ro mình nhận về tơng đơng về mặt phạm vi và các điều kiện điều khoản nh công ty bảo hiểm gốc đã nhận với khách hàng. Tuy nhiên, giới hạn trách nhiệm sẽ tơng ứng với tỷ lệ nhận tái bảo hiểm trong hợp đồng bảo hiểm gốc. Theo đó, khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, công ty nhận tái bảo hiểm cũng phải thực hiện nghĩa vụ bồi thờng và trả tiền bảo hiểm cho công ty bảo hiểm gốc theo đúng phần trách nhiệm mình đã nhận. Để bù đắp các chi phí mà công ty bảo hiểm gốc đã bỏ ra để ký kết đợc hợp đồng bảo hiểm với khách hàng, công ty nhận tái bảo hiểm phải chi trả cho công ty nhợng tái bảo hiểm một khoản chi phí nhất định gọi là hoa hồng nhận tái bảo hiểm. Tơng ứng với phần trách nhiệm nhận về, công ty nhận tái bảo hiểm sẽ nhận đợc một khoản chi phí bảo hiểm từ công ty nhợng tái, đây chính là doanh thu từ hoạt động nhận tái bảo hiểm. „h Nhợng tái bảo hiểm Ta thấy rằng, nhu cầu an toàn trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm luôn đợc đặt lên hàng đầu, do đó một công ty bảo hiểm cũng phải tìm cách tự bảo hiểm cho chính bản thân mình thông qua việc nhợng tái bảo hiểm. Nhợng tái bảo hiểm là việc một công ty bảo hiểm chuyển một phần trách nhiệm bảo hiểm đã cam kết với khách hàng (ngời đợc bảo hiểm) của mình cho một hoặc nhiều DNBH khác. Nguồn vốn của một DNBH luôn là một số hữu hạn, nhng với hoạt động kinh doanh bảo hiểm gốc, tại cùng một thời điểm, số tiền bảo hiểm mà DNBH đã cam kết với khách hàng có thể là rất lớn. Nếu nh có tổn thất xảy ra mang tính thảm hoạ, thì doanh nghiệp sẽ có thể có nguy cơ mất khă năng thanh toán. Việc này, khiến cho không những doanh nghiệp bị phá sản mà cũng làm cho khách hàng dẫn đến việc không khắc phục đợc hạu quả tổn thất.Vì thế, hoạt động nhợng tái bảo hiểm giúp doanh nghiệp bảo hiểm ổn định đợc tình hình tài chính; giúp khách hàng tham gia bảo hiểm yên tâm về khả năng chi trả bồi thờng của DNBH; giúp DNBH chủ động tính toán đợc giới hạn trách nhiệm tài chính tối đa tại một thời điểm nhất định bất kỳ; giúp chia sẻ rủi ro trong cộng đồng..,Từ đó, tạo cho doanh nghiệp bảo hiểm một năng lực cạnh tranh tốt nhất để phát triển hoạt động kinh doanh bảo hiểm gốc của mình. Cũng tơng tự nh hoạt động nhận tái bảo hiểm nhng ở vị trí ngợc lại, công ty nhợng tái bảo hiểm cũng phải chuyển cho công ty nhận tái bảo hiểm một phần trong doanh thu phí bảo hiểm gốc tơng ứng với phần trách nhiệm chuyển đi. Bù lại, công ty nhợng tái bảo hiểm sẽ thu đợc một tỷ lệ hoa hồng tái bảo hiểm nhất định theo thoả thuận từ công ty nhận tái bảo hiểm. Trách nhiệm về giải quyết bồi thờng và khiếu nại phát sinh từ hợp đồng bảo hiểm gốc sẽ đợc chia sẻ giữa công ty nhợng và công ty nhận theo hợp đồng tái bảo hiểm. Tuy nhiên, trong cả hai trờng hợp nhợng và nhận tái bảo hiểm thì đầu mối giải quyết bồi thờng và khiếu nại với khách hàng vẫn là công ty bảo hiểm gốc - ngời trực tiếp giao kết hợp đồng bảo hiểm. 2.3. Hoạt động giám định, bồi thờng và đòi ngời thứ ba DNBH có thể đồng thời trực tiếp thực hiện hoạt động giám định, bồi thờng và đòi ngời thứ ba phục vụ cho hoạt động kinh doanh của chính doanh nghiệp hoặc là đại lý thực hiện dịch vụ giám định, bồi thờng và đòi ngời thứ ba cho các DNBH khác. Xem xét ở góc độ là hoạt động phục vụ cho hoạt động kinh doanh bảo hiểm trực tiếp của DNBH thì: Giám định là hoạt động do công ty bảo hiểm trực tiếp tiến hành hoặc thông qua một công ty hoặc đại lý giám định khác để thực hiện việc xác định nguyên nhân và mức độ tổn thất nhằm phục vụ cho công tác giải quyết bồi thờng và trả tiền bảo hiểm cho khách hàng. Bồi thờng hoặc trả tiền bảo hiểm là việc công ty bảo hiểm thực hiện cam kết trong hợp đồng bảo hiểm tức chi trả cho ngời đợc bảo hiểm một khoản tiền nhất định khi xảy ra sự kiện bảo hiểm. Đòi ngời thứ ba là hoạt động do công ty bảo hiểm trực tiếp tiến hành hoặc thông qua một công ty hoặc đại lý trung gian khác thực hiện để yêu cầu ngời thứ ba phải bồi hoàn cho những tổn thất do lỗi của ngời thứ ba đó gây nên sau khi công ty bảo hiểm đã bồi thờng và nhận thế quyền từ ngời đợc bảo hiểm. Giám định, bồi thờng và đòi ngời thứ ba là khâu cuối cùng khép lại hoạt động kinh doanh bảo hiểm của DNBH. Chất lợng hoạt động giám định, bồi thờng khẳng định chất lợng sản phẩm của chính công ty bảo hiểm, bởi tại khâu này sản phẩm của công ty bảo hiểm mới thực sự đợc khách hàng sử dụng và đánh giá. Nếu chất lợng tốt, công ty bảo hiểm không những giữ đợc khách hàng cũ và còn thu hút thêm đợc khách hàng mới, tăng thị phần, tăng uy tín. Chính vì vậy, nhiều công ty bảo hiểm coi hoạt động giám định, bồi thờng là một hình thức quảng cáo không mất thêm chi phí của công ty. Bồi thờng bao gồm cả chi bồi thờng bảo hiểm gốc và bồi thờng tái bảo hiểm. Trong đó, bồi thờng tái bảo hiểm bao gồm chi bồi thờng nhận tái bảo hiểm và thu bồi thờng nhợng tái bảo hiểm. Giám định, bồi thờng đợc coi là một khoản chi thì kết quả đòi ngời thứ ba đợc coi là một khoản thu để giảm chi. Do đó, thực hiện tốt công tác đòi ngời thứ ba là một yếu tố quan trọng để nâng cao hiệu quả của hoạt động kinh doanh bảo hiểm, tăng lợi nhuận cho công ty. Xem xét ở góc độ là đại lý thực hiện dịch vụ giám định, bồi thờng và đòi ngời thứ ba thì: DNBH có thể sử dụng u thế sẵn có của mình với đội ngũ giám định viên, bồi thờng viên cung cấp dịch vụ giám định, bồi thờng cho các DNBH khác trong trờng hợp DNBH kia không có khả năng thực hiện tốt công việc đó. Lúc này, khoản thu thu đợc từ việc cung cấp dịch vụ này đợc coi là doanh thu của DNBH. Trong điều kiện nh hiện nay, đối với một số DNBH nhỏ, mới thành lập, mạng lới chi nhánh cha rộng khắp, thì việc thuê một số DNBH khác làm đại lý cho công tác giám định, bồi thờng khi sự kiện bảo hiểm xảy ra là việc cần thiết, góp phần giải quyết nhanh chóng quyền lợi cho khách hàng tham gia bảo hiểm, nâng cao chất lợng sản phẩm của doanh nghiệp. Còn đối với một số DNBH lớn, có uy tín, có bộ máy thực hiện công việc giám định, bồi thờng chuyên nghiệp thì việc cung cấp dịch vụ này đem lại cho các doanh nghiệp này một khoản doanh thu tơng đối và có ý nghĩa đặc biệt trong điều kiện hoạt động kinh doanh bảo hiểm gốc đang ngày càng khó khăn. 2.4. Hoạt động đầu t Bên cạnh hoạt động kinh doanh bảo hiểm gốc của công ty , thì hoạt động đầu t cũng mạng lại nguồn thu không nhỏ cho doanh nghiệp. Nguồn lợi nhuận từ hoạt động đầu t giúp doanh nấng cao khẳ năng tài chính của mình một cách đáng kể, do đó tất cả các công ty bảo hiểm trên thế giơí đều đặt hoạt động đầu t song song với hoạt động kinh doanh bảo hiểm trực tiếp, và hai hoạt đồng này có mối quan hệ hỗ trợ và bổ sung cho nhau. Hoạt động kinh doanh bảo hiểm có chu kỳ kinh doanh đảo ngợc, có nghĩa là doanh nghiệp sẽ có doanh thu trớc và chi phí kinh doanh thì lại đợc xác định sau. Chính vì đặc điểm này nên các doanh nghiệp bảo hiểm luôn nắm trong tay một lợng vốn tạm thời nhàn rỗi rất lớn. Và tất nhiên để tận dụng tối đa nguồn vốn này, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ sử dụng nó để đầu t vào các lĩnh vực đợc sự cho phép của nhà nớc nh : gửi ngân hàng, mua trái phiếu Chính phủ, đầu t chứng khoán, góp vốn liên doanh, đầu t bất động sản…Lợi nhuận từ hoạt động đầu t sẽ giúp cho doanh nghiệp nâng cao năng lực tài chính, từ đó tăng khả năng chi trả bảo hiểm cho khách hàng. Theo thống kê của một số công ty bảo hiểm lớn trên thế giới thì doanh thu phí bảo hiểm thu đợc từ hoạt đong kinh doanh bảo hiểm thờng xấp cxỉ bằng số tiền mà doanh nghiệp phải chi trả bồi thờng. Vì thế nếu không có hoạt động đầu t thì lợi nhuận của doanh nghiệp gần nh là không có, do đó hoạt động đàu t sẽ là yếu tố để quyết định về lợi nhuận của doanh nghiệp bảo hiểm. Nguồn vốn từ dự phòng nghiệp vụ của doanh nghiệp đợc coi là khoản nợ mà doanh nghiệp bảo hiểm nợ khách hàng. Vì thế để tránh tình trạng mất khả năng thanh toán của doanh nghiệp cũng nh quyền lợi của khách hàng đợc đảm bảo thì Nhà nớc cần qui định chặt chẽ về việc sử dựng quỹ này, cả về hạn mức và lĩnh vực đợc đầu t. . 3. Đăc trng cơ bản của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ 3.1. Mục đích bảo hiểm Bảo hiểm nói chung, bảo hiểm phi nhân thọ nói riêng đợc biết đến là một phơng pháp chuyển gia rủi ro rất hữu hiệu, ngời mua bảo hiểm thay vì phải đối mặt với những rủi ro có thể gặp phải , họ sẽ dùng một khoản tiền đợc gọi là phí bảo hiểm nộp cho doanh nghiệp bảo hiểm, còn doanh nghiệp bảo hiểm sẽ phải cam kết chấp nhận những rủi ro mà khách hàng chuyển giao cho. Và ý nghĩa nữa là khi khách hàng muốn mua sản phẩm bảo hiểm nhân thọ để chuyển giao những rủi ro có tổn thất lớn, vợt quá khả năng chống đỡ của mình. Vì thế bảo hiểm phi nhân thọ đã, đang và sẽ không bao giờ phục vụ cho nhu cầu làm giầu, sinh lợi tiền nhàn rỗi của dân chúng. Trong kỹ thuật bảo hiểm, các nguyên tắc bồi thờng, thế quyền; các phơng pháp xác định giới hạn trách nhiệm bảo hiểm, bồi thờng bảo hiểm; các biện pháp chia sẻ trách nhiệm bồi thờng đối với bảo hiểm trùng…đợc coi trọng và thực hiện triệt để cũng phần lớn là bảo toàn ý nghĩa: giúp bên đợc bảo hiểm khắc phục hậu quả về mặt vật chất, tài chính của rủi ro - sự kiện bảo hiểm. Ngoài ra cũng vì một số lý do rất đặc biệt mà có thêm rát nhiều hợp động bảo hiểm phi nhân thọ đợc lý kết: nhằm đáp ứng các qui định về bảo hiểm bắt buộc của luật pháp, các tập quán, các điều kiện cần thiết cho hoạt động sản xuất kinh doanh, hoạt động nghề nghiệp , và các thông lệ quốc tế. Để loại hình bảo hiểm phi nhân thọ phát huy đợc tối đa vai trò của mình, cũng nh tạo ra lợi ích cho cộng đồng, luật pháp đã có một số bắt buộc khá đa dạng đối với nghiệp vụ này, tuy nhiên lai không bao giờ áp dụng với loại hình bảo hiểm nhân thọ. Do đó mục đích của bảo hiểm phi nhân thọ cũng đợc coi là một đặc trng rất riêng của nghiệp vụ bảo hiểm này. 3.2. Sự chênh lệch về “ giá trị” giữa các dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ Bảo hiểm phi nhân thọ có sự đa dạng về đối tợng bảo hiểm, rủi ro bảo hiểm, thị trờng tiềm năng..,các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ buộc phải tận dụng mọi khả năng có thể, khai thác triệt để mọi cơ hội để thực hiện luật số lớn cho dù đó có là đề nghị về một hợp đồng bảo hiểm khiêm tốn với số tiền bảo hiểm rất nhỏ hay những hợp đồng bảo hiểm lớn mà số tiền bảo hiểm lên tới con số đôi ba trăm tỷ VND; những hợp đồng bảo hiểm có giới hạn trách nhiệm bảo hiểm đợc tính bằng vài chục triệu VND/1 sự cố hoặc một hợp đồng bảo hiểm với mức trách nhiệm đợc tính bằng đơn vị nhiều tỷ VND. Vì lẽ đó mà phơng pháp đồng bảo hiểm và nhất là tái bảo hiểm đợc khai thác tối đa trong bảo hiểm phi nhân thọ. Nếu tái bảo hiểm nhân thọ gặp không ít khó khăn từ việc phải đáp ứng yêu cầu về môi trờng đầu t để có thể đảm bảo lãi suất đầu t kỹ thuật trong cam kết của hợp đồng bảo hiểm gốc khi thực hiện tái bảo hiểm tài chính (bằng không chỉ có thể tái bảo hiểm đối với phần phí rủi ro; số tiền bảo hiểm rủi ro của hợp đồng bảo hiểm) vấn đề hóc búa đã không xuất hiện nh một vật cản trong sự phối hợp, liên kết giữa ngời bảo hiểm gốc và ngời nhận tái bảo hiểm; giữa các ngời đồng - tái bảo hiểm. Sự phát triển rất mạnh về qui mô, trình độ công nghệ bảo hiểm của thị trờng tái bảo hiểm phi nhân thọ phần nào là một hệ quả tất yếu của sự đa dạng về nhu cầu bảo hiểm trong bảo hiểm phi nhân thọ. 3.3. Mức độ ràng buộc về các cam kết trong hợp đồng bảo hiểm Trong mỗi hợp đồng bảo hiểm đều thể hiện sự thoả thuận và cam kết ràng buộc giữa các bên trong một khoảng thời gian nhất định giữa bên mua bảo hiểm và bên phía doanh nghiệp bảo hiểm. Và pháp luật cũng qui định rõ ràng về các trờng hợp huỷ bỏ, ngừng hay chấm dứt hợp đồng bảo hiểm, và các tình huống này có thể đựơc qui định chung bởi pháp luật kinh doanh bảo hiểm hoặc là theo thoả thuận của từng hợp đồng, tất nhiên là phải nằm trong khuôn khổ của pháp luật. Tuy nhiên, đặc thù kinh doanh “bán lời hứa” của doanh nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm khiến luật pháp của các quốc gia thờng phải can thiệp bằng cách đa ra các qui định nhằm hạn chế tới mức thấp nhất các hậu quả của việc “rút lại lời hứa” của DNBH. Các trờng hợp đợc phép chấm dứt hợp đồng bảo hiểm phi nhân thọ đợc xác định rõ và thậm chí là khác nhau giữa các nghiệp vụ bảo hiểm. Trên cơ sở qui định chung, DNBH không thể đa vào hợp đồng các qui định quá trái ngợc và quản lý Nhà nớc về bảo hiểm sẽ hạn chế sự tuỳ tiện bằng thẩm định, xem xét khi quyết định cho phép DNBH bán ra thị trờng sản phẩm bảo hiểm. Đối với bên mua bảo hiểm, sự ràng buộc về cam kết trớc DNBH cũng phải đợc xác định rõ và cũng giống nh DNBH, bên mua bảo hiểm có nghĩa vụ theo đuổi đến cùng, ngoại trừ lý do rơi vào các tình huống phải chấm dứt hợp đồng bảo hiểm theo qui định của pháp luật. Điều này rất khác với bảo hiểm nhân thọ - trong bảo hiểm nhân thọ bên mua bảo hiểm có quyền chấm dứt hợp đồng vào bất cứ thời điểm nào và không cần viện dẫn lý do. Khi chấm dứt hợp trớc thời hạn, các bên sẽ phải gánh chịu một số trách nhiệm pháp lý theo qui định của nhà nớc, những hậu quả pháp lý trong bảo hiểm phi nhân thọ là rất đa dạng. Đặc biệt đó là trong bảo hiểm phi nhân thọ, trong một số trờng hợp nhất định, doanh nghiệp bảo hiểm đựơc phép khởi kiện đòi bên mua bảo hiểm đóng phí bảo hiểm thì trong bảo hiểm nhân thọ điều này là không thể. 3.4. áp dụng kỹ thuật phân chia Thời hạn các hợp đồng bảo hiểm phi nhân thọ ngắn và có sự khác nhau rõ rệt giữa các nghệp vụ bảo hiểm. Đối với bảo hiểm xe cơ giới thời hạn bảo hiểm thờng là một năm, trong khi đó, có những hợp đồng bảo hiểm hàng hoá vận chuyển kéo dài một vài tháng, thậm chí thời hạn bảo hiểm của bảo hiểm tai nạn hành khách có thể chỉ là dăm ba giờ. Nh vậy, thông thờng thời hạn bảo hiểm của các hợp đồng bảo hiểm thờng nằm gọn trong một năm tài chính (từ 1/1 đến 31/12) hoặc kéo dài qua 2 năm tài chính liê