Chuyên đề Bảo quản nông sản sau thu hoạch

Chuyên   1đề I.  t v n Đặ ấ đề 1. Khái ni mệ       B o qu n nông s n là m t môn khoa ả ả ả ộ h c k  thu t bao g m b o qu n gi ng và ọ ĩ ậ ồ ả ả ố b o  qu n  các  nông  s n  ph m  khác.  Nó ả ả ả ẩ òi  h i  ph i  n m  v ng  b n  ch t  c a đ ỏ ả ắ ữ ả ấ ủ các hi n t ng s ng c a nông s n, m i ệ ượ ố ủ ả ố quan  h   kh ng  khít  gi a  môi  tr ng ệ ă ữ ườ v i s n ph m và nh ng ho t  ng sinh ớ ả ẩ ữ ạ độ h c  có  nh  h ng  tr c  ti p  n  nông ọ ả ưở ự ế đế s n.ả 2. M c  íchụ đ ­ B o qu n gi ng    m b o cho quá ả ả ố để đả ả trình tái s n xu t m  r ng. ả ấ ở ộ ­ m b o cung c p nguyên li u cho Đả ả ấ ệ công nghi p ch  bi n. ệ ế ế ­ B o qu n bán thành ph m s  ch .ả ả ẩ ơ ế 3. Yêu c uầ ­ m b o hao h t th p nh t v  Đả ả ụ ấ ấ ề tr ng l ngọ ượ ­ H n ch  s  thay  i v  ch t l ngạ ế ự đổ ề ấ ượ ­ Chi phí giá thành th p nh t trên ấ ấ m t  n v  s n ph m b o qu nộ đơ ị ả ẩ ả ả 4. Vai trò  ­ An toàn l ng th c qu c gia; ươ ự ố gi ng v  mùaố ụ ­ Cung c p nguyên li uấ ệ ­ Bán thành ph m s  ch , ch t ẩ ơ ế ấ l ng, giá thànhượ ­ B o t n cho nghiên c u ả ồ ứ ­ Nguyên  t c:  Kh i  NS  (h t)  ti p  xúc ắ ố ạ ế tr c  ti p  v i  môi  tr ng  không  khí ự ế ớ ườ t   nhiên,  do  ó  h   th ng  kho  ph i ự đ ệ ố ả thông  thoáng  t t  và  ng c  l i  có ố ượ ạ th  kín khi c n thi t. ể ầ ế ­ Ví d :  m   trong kho th p, nhi t ụ Ẩ độ ấ ệ   cao  trong  khi  ngoài  kho  m   độ ẩ độ cao,  nhi t    th p,  c n  óng  kín ệ độ ấ ầ đ h n ch  th t thoát nhi t ra ngoài và ạ ế ấ ệ h n ch  s  xâm nh p  m   vào nhà.ạ ế ự ậ ẩ độ ­ Khi c n th i h i nóng ho c xông h i ầ ổ ơ ặ ơ hóa  ch t  c n  óng  kín  kho,  thoáng ấ ầ đ khi x . ả ­    Yêu  c u:  NS  ph i  c  x   lý  t t ầ ả đượ ử ố tr c khi nh p. ướ ậ ­  B o qu n thông thoáng có 2 ki u:   ả ả ể +  Thông  thoáng  t   nhiên:  s   d ng  gió, ự ử ụ không khí t  nhiên lùa vào qua các h  ự ệ th ng c a. ố ử +  Thông  thoáng  tích  c c:  dùng  thi t  b  ự ế ị  lùa không khí vào kho. để Nguyên t c: B o qu n trong  i u ki n hoàn toàn ắ ả ả đ ề ệ cách bi t v i môi tr ng. ệ ớ ườ ­ Ví  d :  ng  trong  chai  l ,  chum  v i,  túi ụ đự ọ ạ Polyetylen (PE).  ­ L u ý: B o qu n kín không nên dùng v i h t ư ả ả ớ ạ gi ng qui mô l n   lâu n m. Vì hô h p trong ố ớ để ă ấ i u ki n thi u oxy s  t o ra r u etylic và đ ề ệ ế ẽ ạ ượ h p ch t h u c  khác gây  c cho phôi, làm ợ ấ ữ ơ độ cho m t kh  n ng n y m m. ấ ả ă ả ầ ­    V i  l ng  nh ,  nông  dân  b o  qu n  theo ớ ượ ỏ ả ả ph ng pháp này t t. ươ ố ­  Nguyên t c: Dùng nhi t   th p làm ắ ệ độ ấ ng ng  tr   các  ho t  ng  s ng  c ng ư ệ ạ độ ố ũ nh  sinh v t h i. ư ậ ạ ­  Ph ng pháp: có 2 ph ng pháp làm ươ ươ l nh:  ạ  + Làm l nh t  nhiên: tranh th  không ạ ự ủ khí l nh ngoài tr i lùa vào qua  h  ạ ờ ệ th ng tích c c  ố ự  + Làm l nh nhân t o: b ng máy l nh. ạ ạ ằ ạ ­  V i  rau  qu   th c  ph m  t i  th ng ớ ả ự ẩ ươ ườ b o  qu n  theo  ph ng  pháp  này  t t. ả ả ươ ố Có 2 ki u b o qu n l nh.  ể ả ả ạ Nh c  i m c a hai ph ng pháp : ượ đ ể ủ ươ + M t s  tính ch t sinh hóa b  ộ ố ấ ị bi n  i ế đổ + Khi ra ngoài  á tan, n c t  đ ướ ừ trong ch y ra mang theo ch t ả ấ dinh d ng c a NS b o qu n, môi ưỡ ủ ả ả tr ng sau l nh r t thu n l i ườ ạ ấ ậ ợ cho vi sinh v t gây h i, NS d  ậ ạ ễ b  h  h ng. ị ư ỏ + Chi phí thi t b  l nh giá thành ế ị ạ cao.  ­    Nguyên  t c:  dùng  máy  i u ắ đ ề ch nh thành ph n các ch t khí ỉ ầ ấ tr c  khi  vào  kho  kín,  ng ướ đồ th i  gi m  nhi t  .  Trong ờ ả ệ độ i u  ki n  này  m i  ho t  ng đ ề ệ ọ ạ độ s ng  c a  NS  và  vi  sinh  v t ố ủ ậ u d ng l i. đề ừ ạ ­  T  nghiên c u ghi nh n: N ng   ừ ứ ậ ồ độ  [O2]        <  3­5%  ho t  ng  trao ạ độ i ch t gi m,   n ng    [CO2]  đổ ấ ả ở ồ độ > 3­5% vi sinh v t b   c ch , NS ậ ị ứ ế ít h  h ng. Có th  thay m t ph n ư ỏ ể ộ ầ O2 = N2 ho c CO2 (không thay hoàn ặ toàn) vì không có O2 nông s n s  ả ẽ b  m t s  sông.ị ấ ự Hi n nay ch  y u dùng CO2 k t ệ ủ ế ế h p  i u ki n l nh   b o qu n ợ đ ề ệ ạ để ả ả rau qu  r t có hi u qu . ả ấ ệ ả ­    t o [CO2 ] c n thi t, Để ạ ầ ế ng i ta th ng dùng tuy t CO2 ườ ườ ế hay khí CO2 nén vào phòng b o ả qu n kín. ả ­  K t qu  nghiên c u g n   ây ế ả ứ ầ đ ghi nh n [CO2] là 10­12% rau ậ qu  chín ch m  i 2­3 l n so v i ả ậ đ ầ ớ i u ki n bình th ng và ít h  đ ề ệ ườ ư h ng ỏ nh t. ấ ­  Nh ng nghiên c u khác cho ữ ứ th y: có th   i u ch nh khí ấ ể đ ề ỉ quy n theo cách  n gi n sau: ể đơ ả + Dùng túi PE  âm l  nh  có bu c đ ỗ ỏ ộ kín mi ng ệ + Dùng túi PE lót trong các hòm  g  hay bìa carton, k t h p  i u ỗ ế ợ đ ề ki n l nh. ệ ạ  + Dùng dung d ch keo t ng h p ị ổ ợ phun t o màng m ng b c nông s n ạ ỏ ọ ả (qu ). ả ­  Nguyên t c: Dùng hóa ch t h n ch  ho t  ng ắ ấ ạ ế ạ độ trao  i ch t c a nông s n và hóa ch t di t đổ ấ ủ ả ấ ệ sâu b nh h i. Ph ng pháp này dùng ph  bi n ệ ạ ươ ổ ế hi u qu  cao. ệ ả ­  L u ý: ư + Ng ng n ng   thích h p, quá ng ng s   c ưỡ ồ độ ợ ưỡ ẽ độ h i ạ + Ảnh h ng s c kh e con ng i và ph m ch t NS ưở ứ ỏ ườ ẩ ấ + Ảnh h ng kh  n ng n y m m và n ng su t v  ưở ả ă ả ầ ă ấ ề sau  + Ô nhi m môi tr ng. ễ ườ ­  Hóa ch t th ng dùng: ấ ườ + V i h t: Chloropicrin ớ ạ (CCl3NO2) Dichloroetan  (Cl2C2H4), Bromuametyl  (CH3Br), Bekapos (AlP)  + V i rau qu : Anhydric sunfure ớ ả (SO3), Acid Sorbic, a.Boric,  a.Oxalic, a.Benzoic..  + Hóa ch t ch ng m c m m: ấ ố ọ ầ  M1 (EsterMetyl c a   Naphtyl ủ α acetic)   M2 (Esterdimetyl cu    Naphtyl ả α acetic)    HAM (MH) Hydrazyl c a Acid ủ Maleic  Th ng b o qu n khoai tây, hành, ườ ả ả t i, carrot.. ỏ ­  Nguyên t c: Dùng tia phóng ắ x  di t vi sinh v t gây h i ạ ệ ậ ạ nông s n. ả ­  Chú ý: Ph ng pháp này c n ươ ầ tính toán ng ng phóng x  ưỡ ạ không    l ng phóng x  d . để ượ ạ ư ­ Ph ng pháp: Dùng  èn chi u ươ đ ế tia vào NS trong kho kín.  ­  M i ph ng pháp có m t  u ỗ ươ ộ ư khuy t   i m nh t  nh, tùy ế đ ể ấ đị theo NS  i u ki n t  nhiên, đ ề ệ ự kinh t  xã h i mà ch n ế ộ ọ ph ng pháp thích h p t i ươ ợ ố u, hi u qu  kinh t  cao, ư ệ ả ế không  nh h ng t i s c kh e ả ưở ớ ứ ỏ con ng i. ườ III. Tài li u tham kh oệ ả ­  Tr n Minh Tâm (1997), B o ầ ả qu n và ch  bi n: ả ế ế Nông S n Sau ả Thu Ho chạ , NXB Nông Nghi p ệ TP.HCM. ­ ng Quang L c (1996), Đặ ộ Bài  gi ng B o Qu n Nông S n.ả ả ả ả ­ Ph m V n Hi n (2009), ạ ă ề Bài gi ng ả B o Qu n Nông S n.ả ả ả Nhóm 1 ­ Lê Xuân H oả ­ Nguy n Th  Bích H ngễ ị ằ ­ Nguy n Th  L  Huy nễ ị ệ ề ­ Tr n Lê Thiên H ngầ ươ ­ T  Duy Khánhạ ­ Nguy n Thành Luânễ ­ Lê Th  Thúy Loanị ­ Tr n Th  Ng cầ ị ọ ­ Mai Qu c Quânố ­ Ph m V n Th ngạ ă ắ ­ Hoàng Ngh a Th ngĩ ắ ­ Tr n  c Thầ Đứ ọ ­ L ng Th  H i Y nươ ị ả ế