Chuyên đề: Bảo quản trái cây sau thu hoạch

Theo Giám ñốc Viện Nghiên cứu và Phát triển Công nghệSinh học, Trường ðại học Cần Thơ, cho biết: “Nếu tiêu thụtrong nước, sau khi thu hoạch, xoài ñược phân loại, ñóng gói, vận chuyển và phân phối ñến người tiêu dùng. Nếu xuất khẩu, thì sau khi phân loại, sẽtiến hành các bước xử lý, tồn trữ(ñểvận chuyển xa), làm chín, ñóng gói, rồi mới vận chuyển và phân phối ñến nơi tiêu thụ”. Xoài Cát Hòa Lộc có vỏmỏng nên khó bảo quản lâu và vận chuyển xa, gây khó khăn cho việc xuất khẩu. Tiến sĩToàn cùng các cộng sự ñã nghiên cứu khắc phục hạn chếtrên bằng cách xửlý chần nước nóng ñểngăn bệnh thán thưvà ruồi ñục trái. Biện pháp này giúp ñảm bảo sản phẩm ñạt chất lượng theo yêu cầu kiểm dịch thực vật cho cây ăn trái. Sau ñó, trái ñược nhúng vào dung dịch Chitosan, tạo nên một lớp màng bao phủmỏng có tác dụng chống mất ẩm, giảm hao hụt trọng lượng và kéo dài thời gian tồn trữ. Qua các thí nghiệm, xoài ñược tồn trữtốt nhất là ởnhiệt ñộlạnh từ10-12oC. Kết luận: “Qua quá trình xử lý và tồn trữ, trái xoài ñược bảo quản tốt nhất trong 4 tuần, thậm chí có

pdf11 trang | Chia sẻ: lamvu291 | Lượt xem: 1544 | Lượt tải: 5download
Bạn đang xem nội dung tài liệu Chuyên đề: Bảo quản trái cây sau thu hoạch, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
phanquangthoai@yahoo - upload CHUYÊN ð: B O QU N TRÁI CÂY SAU THU HO CH Th c tr ng v n ñ b o qu n trái cây Vi t Nam Hi n nay, n ưc ta ch có m t s doanh nghi p l n và các siêu th có ph ươ ng th c t n tr trái cây nhi t ñ l nh. Còn l i, ña s các v a thu mua trái cây c ũng nh ư nông dân ñu thu ho ch và bán trái cây theo t p quán, không có qui trình b o qu n sau thu ho ch. ðiu này gây nh h ưng không nh ñ n ch t l ưng s n ph m và hi u qu kinh t . Th i gian g n ñây v n ñ này ñưc các nhà v ưn r t quan tâm và ñc bi t các công trình nghiên c u b o qu n trái cây sau thu ho ch c ũng ñang cho nh ng k t qu kh quan… Qui trình nghiên c u b o qu n xoài ñưc S Khoa h c và Công ngh TP Cn Th ơ nghi m thu ñ u n ăm 2007. Nông tr ưng Sông H u – n ơi nghiên cu hi n có 150.000 cây xoài cát Hòa L c, trung bình, m i h có 80-100 cây. V i s n l ưng hàng n ăm lên ñn c hàng nghìn t n xoài s n ph m… ð h ưng t i qui trình thu ho ch và b o qu n xoài có qui mô c a m t phân x ưng phân lo i, ñóng gói, b o qu n trái cây t ươ i chính qui, Nông tr ưng ñã h p tác v i Vi n Nghiên c u và Phát tri n Công ngh Sinh h c và B môn Công ngh Th c ph m, Tr ưng ð i h c C n Th ơ cùng Vi n Nghiên c u Cây ăn qu Mi n Nam nghiên c u thành công qui trình b o qu n xoài sau thu ho ch b ng công ngh hi n ñ i, ñ m b o ch t l ưng tt, giúp kéo dài th i gian t n tr , ñáp ng yêu c u xu t kh u và tiêu dùng trong n ưc. Theo Giám ñc Vi n Nghiên c u và Phát tri n Công ngh Sinh h c, Tr ưng ð i h c C n Th ơ, cho bi t: “N u tiêu th trong n ưc, sau khi thu ho ch, xoài ñưc phân lo i, ñóng gói, v n chuy n và phân ph i ñ n ng ưi tiêu dùng. N u xu t kh u, thì sau khi phân lo i, s ti n hành các b ưc x lý, t n tr ( ñ v n chuy n xa), làm chín, ñóng gói, r i m i v n chuy n và phân ph i ñ n n ơi tiêu th ”. Xoài Cát Hòa L c có v m ng nên khó b o qu n lâu và v n chuy n xa, gây khó kh ăn cho vi c xu t kh u. Ti n s ĩ To àn cùng các c ng s ñã nghiên c u kh c ph c h n ch trên b ng cách x lý ch n n ưc nóng ñ ng ăn b nh thán th ư và ru i ñ c trái. Bi n pháp này giúp ñm b o s n ph m ñ t ch t l ưng theo yêu c u ki m d ch th c v t cho cây ăn trái. Sau ñó, trái ñưc nhúng vào dung d ch Chitosan, t o nên mt l p màng bao ph m ng có tác d ng ch ng m t m, gi m hao h t tr ng l ưng và kéo dài th i gian t n tr . Qua các thí nghi m, xoài ñưc tn tr t t nh t là nhi t ñ l nh t 10-12oC. K t lu n: “Qua quá trình x lý và t n tr , trái xo ài ñư c b o qu n t t nh t trong 4 tu n, th m chí có Ks.phanquangthoai page 11 phanquangthoai@yahoo - upload kh n ăng kéo dài 6 tu n, có th v n chuy n và phân ph i ñi xa”. Năm 2006, Phó Tr ưng Khoa Nông nghi p và Sinh h c ng d ng, Tr ưng ð i h c C n Th ơ và các c ng s ti n hành nghiên c u qui trình bo qu n sau thu ho ch các lo i trái cây: quýt ñưng, b ưi N ăm Roi, cam sành, cam m t và cam xoàn. ðây là ñ tài nghiên c u ñưc th c hi n theo yêu c u c a S Khoa h c và Công ngh t nh H u Giang. D ki n, ñ tài s ñưc nghi m thu vào n ăm 2009. Theo ñó vi c nghiên c u theo hưng s n xu t trái cây s ch nên th c hi n ph ươ ng pháp phòng tr sinh hc tr ưc và sau thu ho ch. Các hóa ch t ñ c h i ñưc h n ch s d ng, thay vào ñó s d ng các ch t không ñ c h i nh ư: dùng n m ñ i kháng ñ tr b nh, vôi, dung d ch Chlorine (là ch t th ưng ñưc dùng trong x lý nưc sinh ho t)... Hi n nay, chúng tôi ñã nghiên c u xong qui trình b o qu n sau thu ho ch trái quýt ñưng; ñang ti p t c nghiên c u qui trình bo qu n các lo i trái cây khác”. Qua nhi u nghiên c u các nhà khoa h c ñã ñư a ra qui trình b o qu n trái quýt ñưng v i th i gian t n tr ñ n 8 tu n. ðó là b o qu n trái b ng cách bao màng Chitosan n ng ñ 0,25% k t h p v i bao Polyethylene (PE) ñc 5 l v i ñưng kính m i l 1 mm và ghép mí l i b ng máy ép. Sau ñó, bo qu n nhi t ñ 120C. V i ph ươ ng pháp này, ph m ch t bên trong trái nh ư: hàm l ưng ñưng, hàm l ưng vitamin C... luôn n ñ nh, t l hao ht tr ng l ưng th p, màu s c v trái ñ ng ñ u và ñp. Ngoài trái quýt ñưng, các nhà khoa h c c ũng nghiên c u thêm qui trình b o qu n trái quýt h ng (quýt Ti u) b ng cách b o qu n trong bao PE (nh ưng ch ñ c 3 l, m i l 1 mm) và b o qu n nhi t ñ l nh (150C). qui trình này cho phép th i gian t n tr kéo dài ñn 9 tu n. ðưc bi t: “S d ng bao PE bao trái nh m h n ch s b c h ơi n ưc, làm gi m b t c ưng ñ hô h p và sinh t ng h p ethylene... giúp kéo dài th i gian t n tr trái. Bao trái b ng bao PE ñã ñưc s d ng khá ph bi n trên nhi u lo i trái cây khác nhau, nhi u n ơi trên th gi i và ñt k t qu t t. Bo qu n trái cây trong nhi t ñ th p làm cho trái chín ch m h ơn, d ưng ch t trong trái ñưc duy trì lâu h ơn, h n ch các lo i n m b nh phát tri n, v trái ít b nh ăn nheo... Tuy nhiên, m i lo i trái cây có th ch u ñ ng nh ng ng ưng nhi t ñ khác nhau. Do ñó, vi c nghiên c u ñ tìm ra ng ưng nhi t ñ t t nh t cho t ng lo i trái cây là r t c n thi t”. Ngoài ra, B môn Khoa h c Cây tr ng, Khoa Nông nghi p và Sinh h c ng d ng, Tr ưng ð i h c C n Th ơ cùng các c ng s ñã th c hi n ñ tài “Nghiên c u b o qu n t ươ i, kéo dài th i gian t n tr trái cam sành, quýt ñưng và b ưi N ăm Roi t i C n Th ơ”. ð tài thc hi n nhi u bi n pháp ñ bo qu n trái cây nh ư: b o qu n nhi t ñ l nh, s d ng ch t trích th o mc ñ phòng tr n m b nh h i, s d ng bao PE, bao màng Chitosan… Ks.phanquangthoai page 11 phanquangthoai@yahoo - upload D ki n, cu i n ăm 2007, ñ tài s ñưc nghi m thu. Theo ñánh giá c a các nhà khoa h c, nhng nghiên c u b o qu n trái cây sau thu ho ch có th ng d ng r ng rãi trong các siêu th vì n ơi ñây có phòng l nh và các ñiu ki n c n thi t ñ b o qu n trái cây lâu dài. Ngoài ra, khi trái cây Vi t Nam h ưng ñ n th tr ưng xu t kh u thì vi c b o qu n trái sau thu ho ch ñ kéo dài th i gian t n tr trong quá trình v n chuy n là m t yêu c u b t bu c. Do ñó, nh ng công trình nghiên c u v b o qu n trái cây sau thu ho ch hi n nay là r t c n thi t, góp ph n nâng cao giá tr th ươ ng ph m cho trái cây trên th tr ưng trong và ngoài n ưc. Gi i thi u công ngh b o qu n rau qu , trái cây t ươ i b ng ch ph m sinh h c t Chitosan, không ñ c h i Phân lo i SPC: Ch bi n và b o qu n rau qu Lĩnh v c áp d ng: Công ngh th c ph m Mô t tóm t t công ngh thi t b T nguyên li u chitosan ñã ch t o ra ch ph m sinh h c ñ t o màng trên trái cây, rau qu . ðã có công ngh b o qu n trái cây t ươ i t khâu thu hái ñn khi bán s n ph6 m ra ngoài th tr ưng. CN/TB duoc ap dung: - B o qu n trái cây t ươ i - B o qu n rau t ươ i - B o qu n hoa t ươ i - B o qu n th c ph m t ươ i s ng (cá, th t, tr ng ...) Công su t / n ăng xu t : Tùy theo qui mô s n xu t c a khách hàng yêu cu Các ch tiêu kinh t - k thu t khác To màng sinh h c không ñ c h i, dùng an toàn cho ng ưi, gi m cho trái cây, rau qu t ươ i lâu, h n ch hô h p trên v nên trái cây lâu chín, lâu b khô nh ăn, ch ng n m m c Ưu ñim c a CN/TB - T ươ ng ñi ñơn gi n, ñ u t ư không nhi u - ðm b o an toàn v sinh th c ph m - Thích h p cho vi c s n xu t công nghi p Vn ñ b o qu n trái cây xu t kh u Ks.phanquangthoai page 11 phanquangthoai@yahoo - upload Sn ph m trái cây c a n ưc ta, ñ c bi t trái cây c a các t nh ð ng B ng Sông C u Long có nhi u l i th v ch ng lo i, s n l ưng và ch t l ưng ca trái cây mi n nhi t ñ i nh ưng vi c b o qu n ñ xu t kh u vào các th tr ưng l n nh ư Nh t, M , EU… ch ưa ngang t m v i s n l ưng thu ho ch hàng n ăm. Có nhi u nguyên nhân trong v n ñ này, trong ñó vi c b o qu n ch ưa ñưc ñ u t ư v công ngh và h th ng thi t b b o qu n m t cách t ươ ng xng v i doanh nghi p có th ươ ng hi u trái cây xu t kh u. Ti th tr ưng trong n ưc t nhi u n ăm nay giá bán trái cây vào th i ñim thu ho ch r th ưng b p bênh, do s n ph m cùng ch ng lo i nhi u vào th i ñim thu ho ch, bình quân kho ng 2 tháng / v , làm cho vi c ñiu ti t tiêu th s n ph m g p nhi u khó kh ăn, s n ph m trái cây ñưc tiêu th dng t ươ i là ch y u t i ñ a ph ươ ng và trong n ưc, nên th ưng gây ñng, s n ph m th ưng b h ư h ng. Trong th c t s n ph m trái cây th ưng ñưc thu ho ch th m chí khi ch ưa ñn th i ñim thu ho ch, ña s trái cây th ưng không qua khâu ki m tra ch t l ưng và v sinh an toàn th c ph m…Trong ñó ch m t s l ưng trái t ươ i ñ tiêu chu n ph m c p ñưc phân lo i b o qu kho l nh có nhi t ñ và ñ m thích h p cho tng lo i trái. ðáng chú ý, hi n do n ưc ta có r t ít các kho b o qu n nên chí phí b o qu n trong các khâu thu hái, bao gói và v n chuy n l nh ñ xu t kh u r t cao. ðây c ũng là nguyên nhân h n ch vi c ng d ng các ti n b k thu t v b o qu n s n ph m các trung tâm phát tri n cây ăn qu trong c n ưc. Va qua t i H i th o ch ươ ng trình Qu c Gia v phát tri n s n xu t và xu t kh u rau hoa qu t ươ i c a Vi t Nam do B Th ươ ng M i t ch c nhi u ñ i bi u các t nh và doanh nghi p c ũng ñã có ý ki n v v n ñ này. Theo ñó các doanh nghi p cho r ng: c n ti n hành xây d ng các kho b o qu n lnh ngay t i vùng nguyên li u và t i các c a kh u, b n c ng ñ ñ m b o ch t l ưng t t nh t trái cây xu t kh u. Tuy nhiên các doanh nghi p c ũng ñ ngh B có nh ng chính sách h tr các doanh nghi p v v n ñ ñ m bo th c hi n m c tiêu nói trên. I. Bo qu n xoài, nhãn Ph n l n nhãn xoài tiêu th trên th tr ưng hi n nay ñ u ñ ng trong s t tre, thùng g , thùng carton ñ trong ñiu ki n t nhiên, vì v y b tác ñ ng bi nhi t ñ , m ñ cao l i v n chuy n ñi xa nên ch b o qu n ñưc 7 – 10 ngày, t l d p nát ñ n 20 – 25%, có khi t i 30%. Các vi n nghiên c u, tr ưng ñ i h c ñã nghiên c u vá ng d ng thành công m t s ph ươ ng Ks.phanquangthoai page 11 phanquangthoai@yahoo - upload pháp b o qu n nhãn, xoài t ươ i nh ư sau: Công ngh b o qu n qu t ươ i nhi t ñ bình th ưng có s d ng ch t di t n m, vi sinh v t và côn trùng b ng xông khí SO2 v à các ph ươ ng pháp thay ñi thành ph n môi tr ưng b o qu n. Công ngh này có th b o qu n ñưc 15 – 16 ngày, t l hao h t 10 – 12%, có th v n chuy n ñi xa t các tình Nam B ra mi n B c. - Công ngh b o qu n qu t ươ i ñi v i xoài nhi t ñ th p 10 – 12oC, vi nhãn 5 – 7oC là ph ươ ng pháp b o qu n hi u qu nh t, th i gian b o qu n kéo dài trên 30 ngày, t l hao h t do d p nát 5 – 7%, có th v n chuy n ñi xa và xu t kh u (tr ưc khi b o qu n nhi t ñ th p ph i lo i b nh ng qu th i, d p nát và x lý các bi n pháp nh ư ñã nêu trên). V i xoài bo qu n nhi t ñ t nhiên (nh ư n ưc ta) th i gian gi ñưc r t ng n. Song b o qu n nhi t ñ th p d ưi 10oC, qu xoài g p nhi u h n ch : d b t n th ươ ng do nhi t ñ l nh làm trái chuy n màu, th t m m, mùi v không ñc tr ưng nh ư chín bình th ưng. Xoài sau khi thu ho ch, phân lo i, ra s ch r i ngâm trong dung d ch CaCl2 ho c Ca(NO3)2, n ng ñ s dng 4 – 6%, v t ra ñ khô ñiu ki n t nhiên, sau ñó ñng trong túi nilông kích thưc 15 x 25 cm, có 20 l thoát m trên túi. B o qu n nhi t ñ 11 – 11,5oC là t t nh t, th i gian b o qu n trên 30 ngày, xoài v n gi ñưc màu s c, ch t l ưng t t (VNCCAQ MN). - V bao bì b o qu n nhãn, xoài: 1. M t lo i truyên th ng dùng s t tre, n a, thùng g ( ñóng t ng thanh) có giá thành th p nh ưng t l d p nát, th i nh ũn cao. 2. Dùng thùng carton có ñc l thoát m, giá thành tuy có cao h ơn lo i truy n th ng song t l hao t, d p nát, th i ít h ơn nhi u nên hi u qu cu i cùng v n cao. Ngoài b o qu n t ươ i, ñi v i nhãn, còn s d ng bi n pháp s y ñ s ơ ch , bo qu n cho bán qu khô và ch bi n long nhãn (cùi khô). Hi n nay, ñang áp d ng bi n pháp s y cùi b ng cách xo n b h t ngay tù khi qu còn t ươ i, khi khô v n gi ñưc hình d ng c a qu và tiêu hao nhiên li u th p. Khôi l ưng ñưa vào s y chi m 30 – 35% t ng s n l ưng. Công ngh s y chính là th công, dùng than c i, than ñá. Công su t s y c a các lò trung bình t 8 – 10 t n/m , có th lên ñn 20 t n/m ; th i gian s y 1 m t 24 – 48 gi . Nh ng lò s y th ưng t p trung quanh v ùng nhãn, riêng tnh B n Tre có trên 100 lò s y. Do qui trình công ngh s y còn l c h u nên ch t l ưng s n ph m ch ưa cao, không ñng ñ u v màu s c, hình d ng, ch ưa ñáp ng yêu c u th tr ưng c a m t s n ưc khó tính. Ch bi n Nhãn, xoài ch bi n ñưc nhi u lo i s n ph m nh ư nhãn ngâm ñưng, xi- rô, n ưc nhãn, xoài gi i khát. Hi n nay có 8 nhà máy ch bi n th c ph m xu t kh u là Deltafood, LD Donanewtower, Interfood, Tân Bình, Delta Long An, Ti n Giang, An Giang, Kiên Giang; t ng công su t 65.500 t n Ks.phanquangthoai page 11 phanquangthoai@yahoo - upload sn ph m/n ăm. Th tr ưng tiêu th các s n ph m này còn r t nhi u h n ch , giá thành cao (riêng chi hí bao bì ñã chi m t i 20% giá thành s n ph m), các s n ph m n ưc n ưc gi i khát ch y u tiêu th trong n ưc nh ưng còn ch m nên các nhà máy ch ưa phát huy h t công su t. II. B o qu n và ch bi n chu i Chu i là lo i trái cây thông d ng Vi t Nam , t qu chu i, hoa chu i, thân chu i. Có th ch bi n ra nhi u món ăn nh ư chu i khô, chu i s y, m t chu i, rưu chu i, n ưc c t chu i, b t chu i... Chu i khô Chu i chín t i ho c chu i xanh bóc v , thái lát, tr i lên khay th ng, xông l ưu hu ỳnh 15 phút, sau ñó ñem ph ơi ho c s y khô 55 – 91OC trong 18 ñn 20 gi . ð ngu i cho vào túi nilông. Có th gi ñưc trong 25 ngày. N u sau khi cho vào túi hàn kín l i ñ ñưc 90 ngày. Chu i khô có th nghi n ra làm b t chu i ho c làm th c ăn li n. Ly 5 kg chu i chín, bóc v , thái lát, ngâm vào dung d ch bicacbonat sedium ( ½ thìa cà phê pha v i 2 lít n ưc), x p vào khay ñem xông l ưu hu ỳnh trong 1 gi , ñem ra ph ơi n ng hay s y trong lò có nhi t ñ 55 – 60OC trong 20 gi . ð ngu i cho vào h p s t ñ y kín. Lát chu i khô có mùi th ơm nh ư mùi bánh m ỳ, dùng làm n m qu khô, kem ñ u ñưc Chu i khô (ph ươ ng pháp dân gian) Chu i chín bóc v , thái lát ngang m ng, tr i ñ u trên nong, nia. S y b ng than c i kho ng 10 gi . Chu i khô giòn, mùi th ơm. Cho vào l th y tinh dành ăn d n. Chui chín bóc v , ñ c qu tr i trên nia, ph ơi héo, ñư a vào s y b ng than c i mt ñêm. Chu i khô, d o , ăn ng t. Cho vào l ñ y kín ho c túi bu c kín. Chu i khô dùng làm món tráng mi ng v i n ưc trà ñc. Ko chu i khô Chu i khô thái ch , cho ñưng vào n ưc c t d a ñun sôi, th chu i, g ng non thái ch , d a n o tr n ñ u, ñun nh l a, t i khi chu i ñ c s n s t v a khô, b c xu ng. Chu i ñã ng t nên ch c n cho thêm m t ít ñưng, 1 kg chu i khô ch c n cho 0,2 kg ñưng là ñ. ð chu i vào khuôn ñã láng m t l p du d a, nén ch t. R c ít l c Ks.phanquangthoai page 11 phanquangthoai@yahoo - upload rang vàng b v , tách ñôi lên trên. Dùng chày cán nh lên chu i cho l c dính vào chu i. ð ngu i, c t thành thanh, cho vào l thu tinh ho c b c gi y bóng. K o chu i th ơm, ngon, màu ñ óng r t ñ p. Chu i h p Chu i chín bóc v , thái lát d c qu , b vào lon lùn, ñ ng p sirô ñưng 25 – 30o Brix và 0,2% axit xitric, ñ chu i có ñ pH = 4,5 – 5,3. D p kín n p, thanh trùng trong n ưc sôi 100o C 15 phút h õc trong n i áp su t, r i làm ngu i nhanh ñ tránh sirô thay ñi màu, ñc trong th i gian b o qu n, làm gi m ch t l ưng. Chu i h p th ơm, ngon, màu h ng, r t ñưc ng ưi n ưc ngoài ưa thích Nưc c t chu i Chu i chín bóc v , ch n n ưc sôi ho c h ơi n ưc sôi (88o C), xay nhuy n, thêm ñưng và axit xitric ñ ñ t ñ pH = 4,2 – 4,3 (kho ng 100 ga axit xitric cho 45,50 kg n ưc c t). ðun sôi, ñóng h p, hàn kín, l t ng ưc h p xu ng trong 5 phút, làm ngu i ñ n 35oC. Khi ñóng h p hàn lon ph i nhanh ñ tránh không khí l t vào làm gi m ch t l ưng s n ph m. Dưa chu i chát Chu i chát (chu i h t) g t sch v , thái m ng, ngâm vào n ưc có pha chanh kho ng 10 phút cho chu i ñ chát, v t ra ép ráo, r i l i ngâm vào n ưc chanh có thêm tý mu i, ñ chu i chuy n màu tr ng. X p vào th u, ñ ng p n ưc chanh pha mu i, gài ch t, ñ m t ngày. V t chu i ra, ép ráo n ưc chanh, l i x p vào th u, di n ưc mu i, ñưng, gi m ñun sôi ñ ngu i, gài ch t. Sau 4 ngày là ăn ñưc. Tr ưc khi ăn thái g ng, t, t i, b ăm nh hoà thêm n ưc m m, ngâm chu i vào. Ăn kèm ch , ném, tré. Món ăn c a ng ưi Hu . Rưu chu i Chu i tây già bóc v, thái m ng, h p chín. B chu i vào l th y tinh, ñ ng p nưc ñưng ñun sôi ñ ngu i, cho men r ưu vào, ñy kín (c 1 kg chu i cho kho ng 300 kg ñưng và 5 viên men). Sau 1 tháng, g n l y n ưc trong cho vào chai, ñy kín. R ưu chu i u ng th ơm, ngon, d tiêu. . III. Bo qu n khoai lang theo kinh nghi m nhà nông ð b o qu n khoai lang t ươ i ñưc lâu, xin gi i thi u m t vài kinh nghi m mà bà con nông dân Trà Nóc v n áp d ng. Ks.phanquangthoai page 11 phanquangthoai@yahoo - upload 1. B o qu n trong h m ñào sâu d ưi ñ t Ch n 2. B o qu n trong h m bán l thiên: Hm này c ũng ch n ch ñt n ơi cao ráo, s ch s , không có n ưc ng m. ðào h m theo ki u lòng chum có np ñ y kín và có rãnh thoát n ưc. H m ñào xong ph i ñ khô m i ch a khoai. Khoai thu ho ch v ch n c t t, không xây sát, ít l m ñ t, không có c hà. Nh p khoai vào h m vào nh ng ngày khô ráo và th n tr ng khi v n chuy n vào h m. Mt tháng ñ u m n p 1 – 2 l n ñ thoát nhi t ñ trong h m, tránh b c nóng. N u m ñ trong h m quá cao, ph i dùng ch t hút m. ñ t cao ráo và khô, không có mch n ưc ng m. H m ñào sâu trên 1m, phía trên m t h m ñp m t b c t ưng ñ t quanh mi ng h m, có m t c a ñ lên xu ng, h m ph i có n p ñ y kín và có mái che. B o qu n b ng hai cách này s cách ly ñưc v i môi tr ưng và khoai gi ñưc lâu h ơn. 3. B o qu n b ng cách cát khô: ñu c quay ra ngoài, t d ưi lên trên. N u khoai ñóng trong s t thì ñ nguyên và ch ng 2 – 3 s t lên nhau, sau ñó l y cát khô ph kín lên khoai. Tr ưng h p b o qu n ngoài tr i ph i làm lán che m ưa n ng. ñ u nhau và x p thành t ng ñ ng ho c tng lu ng và ph i ñ n ơi cao ráo, thoáng mát, tránh nh ng ch n ng h t vào và không có m ưa d t. ðây là ph ươ ng pháp b o qu n t ươ ng ñi kín, c ũng gi ng nh ư trong h m kín nh ưng ñơ n gi n và d làm. Song b o qu n b ng cách cát khô có nh ưc ñim là không ñưc kín hoàn toàn, nên v n ch u nh h ưng c a nhi t ñ và m ñ bên ngoài. Ch n nh ng c khoai c