Theo Giám ñốc Viện Nghiên cứu và Phát triển Công nghệSinh học, 
Trường ðại học Cần Thơ, cho biết: “Nếu tiêu thụtrong nước, sau khi thu 
hoạch, xoài ñược phân loại, ñóng gói, vận chuyển và phân phối ñến người 
tiêu dùng. Nếu xuất khẩu, thì sau khi phân loại, sẽtiến hành các bước xử
lý, tồn trữ(ñểvận chuyển xa), làm chín, ñóng gói, rồi mới vận chuyển và 
phân phối ñến nơi tiêu thụ”. Xoài Cát Hòa Lộc có vỏmỏng nên khó bảo 
quản lâu và vận chuyển xa, gây khó khăn cho việc xuất khẩu. Tiến sĩToàn 
cùng các cộng sự ñã nghiên cứu khắc phục hạn chếtrên bằng cách xửlý 
chần nước nóng ñểngăn bệnh thán thưvà ruồi ñục trái. Biện pháp này 
giúp ñảm bảo sản phẩm ñạt chất lượng theo yêu cầu kiểm dịch thực vật 
cho cây ăn trái. Sau ñó, trái ñược nhúng vào dung dịch Chitosan, tạo nên 
một lớp màng bao phủmỏng có tác dụng chống mất ẩm, giảm hao hụt 
trọng lượng và kéo dài thời gian tồn trữ. Qua các thí nghiệm, xoài ñược 
tồn trữtốt nhất là ởnhiệt ñộlạnh từ10-12oC. Kết luận: “Qua quá trình xử
lý và tồn trữ, trái xoài ñược bảo quản tốt nhất trong 4 tuần, thậm chí có
                
              
                                            
                                
            
 
            
                
11 trang | 
Chia sẻ: lamvu291 | Lượt xem: 1745 | Lượt tải: 5
              
            Bạn đang xem nội dung tài liệu Chuyên đề: Bảo quản trái cây sau thu hoạch, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
 phanquangthoai@yahoo - upload 
CHUYÊN ð : B  O QU  N TRÁI CÂY SAU THU HO  CH 
 Th  c tr  ng v  n ñ  b  o qu  n trái cây   
 Vi  t Nam 
 Hi  n nay,   n ư c ta ch   có m  t s   
 doanh nghi  p l  n và các siêu th   có 
 ph ươ ng th  c t  n tr   trái cây   nhi  t ñ  l  nh. Còn l  i, ña s   các v  a 
 thu mua trái cây c ũng nh ư nông dân ñ u thu ho  ch và bán trái cây 
 theo t  p quán, không có qui trình b  o qu  n sau thu ho  ch. ði u này 
 gây  nh h ư ng không nh   ñ  n ch  t l ư ng s  n ph  m và hi  u qu   
 kinh t  . Th  i gian g  n ñây v  n ñ  này ñư c các nhà v ư n r  t quan 
 tâm và ñ c bi  t các công trình nghiên c  u b  o qu  n trái cây sau thu 
 ho  ch c ũng ñang cho nh  ng k  t qu   kh   quan… 
 Qui trình nghiên c  u b  o qu  n xoài ñư c S   Khoa h  c và Công ngh   TP 
 C n Th ơ nghi  m thu ñ  u n ăm 2007. Nông tr ư ng Sông H  u – n ơi nghiên 
 c u hi  n có 150.000 cây xoài cát Hòa L  c, trung bình, m  i h   có 80-100 
 cây. V  i s  n l ư ng hàng n ăm lên ñ n c   hàng nghìn t  n xoài s  n ph  m… 
 ð  h ư ng t  i qui trình thu ho  ch và b  o qu  n xoài có qui mô c  a m  t 
 phân x ư ng phân lo  i, ñóng gói, b  o qu  n trái cây t ươ i chính qui, Nông 
 tr ư ng ñã h  p tác v  i Vi  n Nghiên c  u và Phát tri  n Công ngh   Sinh h  c 
 và B   môn Công ngh   Th  c ph  m, Tr ư ng ð  i h  c C  n Th ơ cùng Vi  n 
 Nghiên c  u Cây ăn qu   Mi  n Nam nghiên c  u thành công qui trình b  o 
 qu  n xoài sau thu ho  ch b  ng công ngh   hi  n ñ  i, ñ  m b  o ch  t l ư ng 
 t t, giúp kéo dài th  i gian t  n tr  , ñáp  ng yêu c  u xu  t kh  u và tiêu dùng 
 trong n ư c. 
 Theo Giám ñ c Vi  n Nghiên c  u và Phát tri  n Công ngh   Sinh h  c, 
 Tr ư ng ð  i h  c C  n Th ơ, cho bi  t: “N  u tiêu th   trong n ư c, sau khi thu 
 ho  ch, xoài ñư c phân lo  i, ñóng gói, v  n chuy  n và phân ph  i ñ  n ng ư i 
 tiêu dùng. N  u xu  t kh  u, thì sau khi phân lo  i, s   ti  n hành các b ư c x   
 lý, t  n tr   ( ñ  v  n chuy  n xa), làm chín, ñóng gói, r  i m  i v  n chuy  n và 
 phân ph  i ñ  n n ơi tiêu th  ”. Xoài Cát Hòa L  c có v   m  ng nên khó b  o 
 qu  n lâu và v  n chuy  n xa, gây khó kh ăn cho vi  c xu  t kh  u. Ti  n s ĩ To àn 
 cùng các c  ng s   ñã nghiên c  u kh  c ph  c h  n ch   trên b  ng cách x   lý 
 ch  n n ư c nóng ñ  ng ăn b  nh thán th ư và ru  i ñ  c trái. Bi  n pháp này 
 giúp ñ m b  o s  n ph  m ñ  t ch  t l ư ng theo yêu c  u ki  m d  ch th  c v  t 
 cho cây ăn trái. Sau ñó, trái ñư c nhúng vào dung d  ch Chitosan, t  o nên 
 m t l  p màng bao ph   m  ng có tác d  ng ch  ng m  t  m, gi  m hao h  t 
 tr  ng l ư ng và kéo dài th  i gian t  n tr  . Qua các thí nghi  m, xoài ñư c 
 t n tr   t  t nh  t là   nhi  t ñ  l  nh t   10-12oC. K  t lu  n: “Qua quá trình x   
 lý và t  n tr  , trái xo ài ñư  c b  o qu  n t  t nh  t trong 4 tu  n, th  m chí có 
 Ks.phanquangthoai page 11 
phanquangthoai@yahoo - upload 
kh   n ăng kéo dài 6 tu  n, có th   v  n chuy  n và phân ph  i ñi xa”. 
Năm 2006, Phó Tr ư ng Khoa Nông nghi  p và Sinh h  c  ng d  ng, 
Tr ư ng ð  i h  c C  n Th ơ và các c  ng s   ti  n hành nghiên c  u qui trình 
b o qu  n sau thu ho  ch các lo  i trái cây: quýt ñư ng, b ư i N ăm Roi, cam 
sành, cam m  t và cam xoàn. ðây là ñ  tài nghiên c  u ñư c th  c hi  n 
theo yêu c  u c  a S   Khoa h  c và Công ngh   t  nh H  u Giang. D   ki  n, ñ  
tài s   ñư c nghi  m thu vào n ăm 2009. Theo ñó vi  c nghiên c  u theo 
hư ng s  n xu  t trái cây s  ch nên th  c hi  n ph ươ ng pháp phòng tr   sinh 
h c tr ư c và sau thu ho  ch. Các hóa ch  t ñ  c h  i ñư c h  n ch   s   d  ng, 
thay vào ñó s   d  ng các ch  t không ñ  c h  i nh ư: dùng n  m ñ  i kháng ñ  
tr   b  nh, vôi, dung d  ch Chlorine (là ch  t th ư ng ñư c dùng trong x   lý 
nư c sinh ho  t)... Hi  n nay, chúng tôi ñã nghiên c  u xong qui trình b  o 
qu  n sau thu ho  ch trái quýt ñư ng; ñang ti  p t  c nghiên c  u qui trình 
b o qu  n các lo  i trái cây khác”. 
Qua nhi  u nghiên c  u các nhà khoa h  c ñã ñư a ra qui trình b  o qu  n trái 
quýt ñư ng v  i th  i gian t  n tr   ñ  n 8 tu  n. ðó là b  o qu  n trái b  ng cách 
bao màng Chitosan   n  ng ñ  0,25% k  t h  p v  i bao Polyethylene (PE) 
ñ c 5 l   v  i ñư ng kính m  i l   1 mm và ghép mí l  i b  ng máy ép. Sau ñó, 
b o qu  n   nhi  t ñ  120C. V  i ph ươ ng pháp này, ph  m ch  t bên trong 
trái nh ư: hàm l ư ng ñư ng, hàm l ư ng vitamin C... luôn  n ñ  nh, t   l   hao 
h t tr  ng l ư ng th  p, màu s  c v   trái ñ  ng ñ  u và ñ p. Ngoài trái quýt 
ñư ng, các nhà khoa h  c c ũng nghiên c  u thêm qui trình b  o qu  n trái 
quýt h  ng (quýt Ti  u) b  ng cách b  o qu  n trong bao PE (nh ưng ch   ñ  c 3 
l , m  i l   1 mm) và b  o qu  n   nhi  t ñ  l  nh (150C). qui trình này cho 
phép th  i gian t  n tr   kéo dài ñ n 9 tu  n. 
ðư c bi  t: “S   d  ng bao PE bao trái nh  m h  n ch   s   b  c h ơi n ư c, làm 
gi  m b  t c ư ng ñ  hô h  p và sinh t  ng h  p ethylene... giúp kéo dài th  i 
gian t  n tr   trái. Bao trái b  ng bao PE ñã ñư c s   d  ng khá ph   bi  n trên 
nhi  u lo  i trái cây khác nhau,   nhi  u n ơi trên th   gi  i và ñ t k  t qu   t  t. 
B o qu  n trái cây trong nhi  t ñ  th  p làm cho trái chín ch  m h ơn, d ư ng 
ch  t trong trái ñư c duy trì lâu h ơn, h  n ch   các lo  i n  m b  nh phát tri  n, 
v  trái ít b   nh ăn nheo... Tuy nhiên, m  i lo  i trái cây có th   ch  u ñ  ng 
nh  ng ng ư ng nhi  t ñ  khác nhau. Do ñó, vi  c nghiên c  u ñ  tìm ra 
ng ư ng nhi  t ñ  t  t nh  t cho t  ng lo  i trái cây là r  t c  n thi  t”. 
Ngoài ra, B   môn Khoa h  c Cây tr  ng, Khoa Nông nghi  p và Sinh h  c 
 ng d  ng, Tr ư ng ð  i h  c C  n Th ơ cùng các c  ng s   ñã th  c hi  n ñ  tài 
“Nghiên c  u b  o qu  n t ươ i, kéo dài th  i gian t  n tr   trái cam sành, quýt 
ñư ng và b ư i N ăm Roi t  i C  n Th ơ”. ð  tài th c hi  n nhi  u bi  n pháp ñ  
b o qu  n trái cây nh ư: b  o qu  n   nhi  t ñ  l  nh, s   d  ng ch  t trích th  o 
m c ñ  phòng tr   n  m b  nh h  i, s   d  ng bao PE, bao màng Chitosan… 
Ks.phanquangthoai page 11 
phanquangthoai@yahoo - upload 
D  ki  n, cu  i n ăm 2007, ñ  tài s   ñư c nghi  m thu. 
Theo ñánh giá c  a các nhà khoa h  c, nh ng nghiên c  u b  o qu  n trái cây 
sau thu ho  ch có th    ng d  ng r  ng rãi trong các siêu th   vì n ơi ñây có 
phòng l  nh và các ñi u ki  n c  n thi  t ñ  b  o qu  n trái cây lâu dài. Ngoài 
ra, khi trái cây Vi  t Nam h ư ng ñ  n th   tr ư ng xu  t kh  u thì vi  c b  o qu  n 
trái sau thu ho  ch ñ  kéo dài th  i gian t  n tr   trong quá trình v  n chuy  n 
là m  t yêu c  u b  t bu  c. Do ñó, nh  ng công trình nghiên c  u v   b  o qu  n 
trái cây sau thu ho  ch hi  n nay là r  t c  n thi  t, góp ph  n nâng cao giá tr   
th ươ ng ph  m cho trái cây trên th   tr ư ng trong và ngoài n ư c. 
Gi  i thi  u công ngh   b  o qu  n rau qu  , trái cây t ươ i b  ng ch   ph  m 
sinh h  c t  Chitosan, không ñ  c h  i 
Phân lo  i SPC: Ch   bi  n và b  o qu  n rau qu   
Lĩnh v  c áp d  ng: Công ngh   th  c ph  m 
Mô t   tóm t  t công ngh   thi  t b   
T  nguyên li  u chitosan ñã ch   t  o ra ch   ph  m sinh h  c ñ  t  o màng 
trên trái cây, rau qu  . ðã có công ngh   b  o qu  n trái cây t ươ i t   khâu thu 
hái ñ n khi bán s  n ph6  m ra ngoài th   tr ư ng. 
CN/TB duoc ap dung: 
- B  o qu  n trái cây t ươ i - B  o qu  n rau t ươ i - B  o qu  n hoa t ươ i - B  o 
qu  n th  c ph  m t ươ i s  ng (cá, th  t, tr  ng ...) 
Công su  t / n ăng xu  t : Tùy theo qui mô s  n xu  t c  a khách hàng yêu 
c u 
Các ch   tiêu kinh t   - k   thu  t khác 
T o màng sinh h  c không ñ  c h  i, dùng an toàn cho ng ư i, gi    m cho 
trái cây, rau qu   t ươ i lâu, h  n ch   hô h  p trên v   nên trái cây lâu chín, lâu 
b  khô nh ăn, ch  ng n  m m  c 
Ưu ñi m c  a CN/TB 
- T ươ ng ñ i ñơn gi  n, ñ  u t ư không nhi  u - ð m b  o an toàn v   sinh th  c 
ph  m - Thích h  p cho vi  c s  n xu  t công nghi  p 
V n ñ  b  o qu  n trái cây xu  t kh  u 
Ks.phanquangthoai page 11 
phanquangthoai@yahoo - upload 
S n ph  m trái cây c  a n ư c ta, ñ  c bi  t trái cây c  a các t  nh ð  ng B  ng 
Sông C  u Long có nhi  u l  i th   v   ch  ng lo  i, s  n l ư ng và ch  t l ư ng 
c a trái cây mi  n nhi  t ñ  i nh ưng vi  c b  o qu  n ñ  xu  t kh  u vào các th   
tr ư ng l  n nh ư Nh  t, M  , EU… ch ưa ngang t  m v  i s  n l ư ng thu ho  ch 
hàng n ăm. 
Có nhi  u nguyên nhân trong v  n ñ  này, trong ñó vi  c b  o qu  n ch ưa 
ñư c ñ  u t ư v   công ngh   và h   th  ng thi  t b   b  o qu  n m  t cách t ươ ng 
x ng v  i doanh nghi  p có th ươ ng hi  u trái cây xu  t kh  u. 
T i th   tr ư ng trong n ư c t   nhi  u n ăm nay giá bán trái cây vào th  i ñi m 
thu ho  ch r   th ư ng b  p bênh, do s  n ph  m cùng ch  ng lo  i nhi  u vào 
th  i ñi m thu ho  ch, bình quân kho  ng 2 tháng / v  , làm cho vi  c ñi u ti  t 
tiêu th   s  n ph  m g  p nhi  u khó kh ăn, s  n ph  m trái cây ñư c tiêu th     
d ng t ươ i là ch   y  u   t  i ñ  a ph ươ ng và trong n ư c, nên th ư ng gây   
ñ ng, s  n ph  m th ư ng b   h ư h  ng. Trong th  c t   s  n ph  m trái cây 
th ư ng ñư c thu ho  ch th  m chí khi ch ưa ñ n th  i ñi m thu ho  ch, ña s   
trái cây th ư ng không qua khâu ki  m tra ch  t l ư ng và v   sinh an toàn 
th  c ph  m…Trong ñó ch   m  t s   l ư ng trái t ươ i ñ  tiêu chu  n ph  m c  p 
ñư c phân lo  i b  o qu     kho l  nh có nhi  t ñ  và ñ   m thích h  p cho 
t ng lo  i trái. ðáng chú ý, hi  n do n ư c ta có r  t ít các kho b  o qu  n nên 
chí phí b  o qu  n trong các khâu thu hái, bao gói và v  n chuy  n l  nh ñ  
xu  t kh  u r  t cao. ðây c ũng là nguyên nhân h  n ch   vi  c  ng d  ng các 
ti  n b   k   thu  t v   b  o qu  n s  n ph  m   các trung tâm phát tri  n cây ăn 
qu   trong c   n ư c. 
V a qua t  i H  i th  o ch ươ ng trình Qu  c Gia v   phát tri  n s  n xu  t và xu  t 
kh  u rau hoa qu   t ươ i c  a Vi  t Nam do B   Th ươ ng M  i t   ch  c nhi  u ñ  i 
bi  u các t  nh và doanh nghi  p c ũng ñã có ý ki  n v   v  n ñ  này. Theo ñó 
các doanh nghi  p cho r  ng: c  n ti  n hành xây d  ng các kho b  o qu  n 
l nh ngay t  i vùng nguyên li  u và t  i các c  a kh  u, b  n c  ng ñ  ñ  m b  o 
ch  t l ư ng t  t nh  t trái cây xu  t kh  u. Tuy nhiên các doanh nghi  p c ũng 
ñ  ngh   B   có nh  ng chính sách h   tr   các doanh nghi  p v   v  n ñ  ñ  m 
b o th  c hi  n m  c tiêu nói trên. 
I. B o qu  n xoài, nhãn 
 Ph  n l  n nhãn xoài tiêu th   trên th   tr ư ng hi  n nay ñ  u ñ  ng trong s  t 
tre, thùng g  , thùng carton ñ  trong ñi u ki  n t   nhiên, vì v  y b   tác ñ  ng 
b i nhi  t ñ  ,  m ñ  cao l  i v  n chuy  n ñi xa nên ch   b  o qu  n ñư c 7 – 10 
ngày, t   l   d  p nát ñ  n 20 – 25%, có khi t  i 30%. Các vi  n nghiên c  u, 
tr ư ng ñ  i h  c ñã nghiên c  u vá  ng d  ng thành công m  t s   ph ươ ng 
Ks.phanquangthoai page 11 
phanquangthoai@yahoo - upload 
pháp b  o qu  n nhãn, xoài t ươ i nh ư sau: 
 Công ngh   b  o qu  n qu   t ươ i   nhi  t ñ  bình th ư ng có s   d  ng ch  t 
di  t n  m, vi sinh v  t và côn trùng b  ng xông khí SO2 v à các ph ươ ng pháp 
thay ñ i thành ph  n môi tr ư ng b  o qu  n. Công ngh   này có th   b  o 
qu  n ñư c 15 – 16 ngày, t   l   hao h  t 10 – 12%, có th   v  n chuy  n ñi xa 
t  các tình Nam B   ra mi  n B  c. 
- Công ngh   b  o qu  n qu   t ươ i ñ i v  i xoài   nhi  t ñ  th  p 10 – 12oC, 
v i nhãn 5 – 7oC là ph ươ ng pháp b  o qu  n hi  u qu   nh  t, th  i gian b  o 
qu  n kéo dài trên 30 ngày, t   l   hao h  t do d  p nát 5 – 7%, có th   v  n 
chuy  n ñi xa và xu  t kh  u (tr ư c khi b  o qu  n   nhi  t ñ  th  p ph  i lo  i b   
nh  ng qu   th  i, d  p nát và x   lý các bi  n pháp nh ư ñã nêu trên). V  i xoài 
b o qu  n   nhi  t ñ  t   nhiên (nh ư   n ư c ta) th  i gian gi   ñư c r  t ng  n. 
Song b  o qu  n   nhi  t ñ  th  p d ư i 10oC, qu   xoài g  p nhi  u h  n ch  : 
d  b   t  n th ươ ng do nhi  t ñ  l  nh làm trái chuy  n màu, th  t m  m, mùi v   
không ñ c tr ưng nh ư chín bình th ư ng. Xoài sau khi thu ho  ch, phân lo  i, 
r a s  ch r  i ngâm trong dung d  ch CaCl2 ho  c Ca(NO3)2, n  ng ñ  s   
d ng 4 – 6%, v  t ra ñ  khô   ñi u ki  n t   nhiên, sau ñó ñ ng trong túi 
nilông kích thư c 15 x 25 cm, có 20 l   thoát  m trên túi. B  o qu  n   nhi  t 
ñ  11 – 11,5oC là t  t nh  t, th  i gian b  o qu  n trên 30 ngày, xoài v  n gi   
ñư c màu s  c, ch  t l ư ng t  t (VNCCAQ MN). 
- V   bao bì b  o qu  n nhãn, xoài: 
1. M  t lo  i truyên th  ng dùng s  t tre, n  a, thùng g   ( ñóng t  ng thanh) có 
giá thành th  p nh ưng t   l   d  p nát, th  i nh ũn cao. 
2. Dùng thùng carton có ñ c l   thoát  m, giá thành tuy có cao h ơn lo  i 
truy  n th  ng song t   l   hao 
 t, d  p nát, th  i ít h ơn nhi  u nên hi  u qu   cu  i cùng v  n cao. 
Ngoài b  o qu  n t ươ i, ñ i v  i nhãn, còn s   d  ng bi  n pháp s  y ñ  s ơ ch  , 
b o qu  n cho bán qu   khô và ch   bi  n long nhãn (cùi khô). Hi  n nay, 
ñang áp d  ng bi  n pháp s  y cùi b  ng cách xo  n b   h  t ngay tù khi qu   
còn t ươ i, khi khô v  n gi   ñư c hình d  ng c  a qu   và tiêu hao nhiên li  u 
th  p. Khôi l ư ng ñưa vào s  y chi  m 30 – 35% t  ng s  n l ư ng. Công 
ngh   s  y chính là th   công, dùng than c  i, than ñá. Công su  t s  y c  a các 
lò trung bình t   8 – 10 t  n/m  , có th   lên ñ n 20 t  n/m  ; th  i gian s  y 1 
m  t   24 – 48 gi  . Nh  ng lò s  y th ư ng t  p trung quanh v ùng nhãn, riêng 
t nh B  n Tre có trên 100 lò s  y. 
Do qui trình công ngh   s  y còn l  c h  u nên ch  t l ư ng s  n ph  m ch ưa 
cao, không ñ ng ñ  u v   màu s  c, hình d  ng, ch ưa ñáp  ng yêu c  u th   
tr ư ng c  a m  t s   n ư c khó tính. 
Ch   bi  n 
Nhãn, xoài ch   bi  n ñư c nhi  u lo  i s  n ph  m nh ư nhãn ngâm ñư ng, xi-
rô, n ư c nhãn, xoài gi  i khát. Hi  n nay có 8 nhà máy ch   bi  n th  c ph  m 
xu  t kh  u là Deltafood, LD Donanewtower, Interfood, Tân Bình, Delta 
Long An, Ti  n Giang, An Giang, Kiên Giang; t  ng công su  t 65.500 t  n 
Ks.phanquangthoai page 11 
phanquangthoai@yahoo - upload 
s n ph  m/n ăm. Th   tr ư ng tiêu th   các s  n ph  m này còn r  t nhi  u h  n 
ch  , giá thành cao (riêng chi hí bao bì ñã chi  m t  i 20% giá thành s  n 
ph  m), các s  n ph  m n ư c n ư c gi  i khát ch   y  u tiêu th   trong n ư c 
nh ưng còn ch  m nên các nhà máy ch ưa phát huy h  t công su  t. 
II. B  o qu  n và ch   bi  n chu  i 
Chu  i là lo  i trái cây thông d  ng   Vi  t Nam , t   qu   chu  i, hoa chu  i, thân 
chu  i. Có th   ch   bi  n ra nhi  u món ăn nh ư chu  i khô, chu  i s  y, m  t chu  i, 
rư u chu  i, n ư c c  t chu  i, b  t chu  i... 
Chu  i khô 
Chu  i chín t  i ho  c chu  i xanh bóc v  , thái lát, tr  i lên khay th  ng, xông l ưu 
hu ỳnh 15 phút, sau ñó ñem ph ơi ho  c s  y khô   55 – 91OC trong 18 ñ n 20 gi  . 
ð  ngu  i cho vào túi nilông. Có th   gi   ñư c trong 25 ngày. N  u sau khi cho vào 
túi hàn kín l  i ñ  ñư c 90 ngày. 
Chu  i khô có th   nghi  n ra làm b  t chu  i ho  c làm th  c ăn li  n. 
L y 5 kg chu  i chín, bóc v  , thái lát, ngâm vào dung d  ch bicacbonat sedium ( ½ 
thìa cà phê pha v  i 2 lít n ư c), x  p vào khay ñem xông l ưu hu ỳnh trong 1 gi  , 
ñem ra ph ơi n  ng hay s  y trong lò có nhi  t ñ  55 – 60OC trong 20 gi  . ð  ngu  i 
cho vào h  p s  t ñ  y kín. 
Lát chu  i khô có mùi th ơm nh ư mùi bánh m ỳ, dùng làm n  m qu   khô, kem ñ  u 
ñư c 
Chu  i khô (ph ươ ng pháp dân gian) 
Chu  i chín bóc v  , thái lát ngang m  ng, tr  i ñ  u trên nong, nia. S  y b  ng than c  i 
kho  ng 10 gi  . Chu  i khô giòn, mùi th ơm. Cho vào l   th  y tinh dành ăn d  n. 
Chu i chín bóc v  , ñ  c   qu   tr  i trên nia, ph ơi héo, ñư a vào s  y b  ng than c  i 
m t ñêm. Chu  i khô, d  o , ăn ng  t. Cho vào l   ñ  y kín ho  c túi bu  c kín. Chu  i 
khô dùng làm món tráng mi  ng v  i n ư c trà ñ c. 
K o chu  i khô 
Chu  i khô thái ch  , cho ñư ng vào n ư c c  t d  a ñun sôi, th   chu  i, g  ng non thái 
ch  , d  a n  o tr  n ñ  u, ñun nh   l  a, t  i khi chu  i ñ  c s  n s  t v  a khô, b  c xu  ng. 
Chu  i ñã ng  t nên ch   c  n cho thêm m  t ít ñư ng, 1 kg chu  i khô ch   c  n cho 0,2 
kg ñư ng là ñ . ð  chu  i vào khuôn ñã láng m  t l  p d u d  a, nén ch  t. R  c ít l  c 
Ks.phanquangthoai page 11 
phanquangthoai@yahoo - upload 
rang vàng b   v  , tách ñôi lên trên. Dùng chày cán nh   lên chu  i cho l  c dính vào 
chu  i. ð  ngu  i, c  t thành thanh, cho vào l   thu   tinh ho  c b  c gi  y bóng. K  o 
chu  i th ơm, ngon, màu ñ  óng r  t ñ  p. 
Chu  i h  p 
Chu  i chín bóc v  , thái lát d  c qu  , b   vào lon lùn, ñ  ng  p sirô ñư ng 25 – 30o 
Brix và 0,2% axit xitric, ñ  chu  i có ñ  pH = 4,5 – 5,3. D  p kín n  p, thanh trùng 
trong n ư c sôi 100o C 15 phút h  õc trong n  i áp su  t, r  i làm ngu  i nhanh ñ  
tránh sirô thay ñ i màu, ñ c trong th  i gian b  o qu  n, làm gi  m ch  t l ư ng. 
Chu  i h  p th ơm, ngon, màu h  ng, r  t ñư c ng ư i n ư c ngoài ưa thích 
Nư c c  t chu  i 
Chu  i chín bóc v  , ch  n n ư c sôi ho  c h ơi n ư c sôi (88o C), xay nhuy  n, thêm 
ñư ng và axit xitric ñ  ñ  t ñ  pH = 4,2 – 4,3 (kho  ng 100 ga axit xitric cho 45,50 
kg n ư c c  t). ðun sôi, ñóng h  p, hàn kín, l  t ng ư c h  p xu  ng trong 5 phút, làm 
ngu  i ñ  n 35oC. Khi ñóng h  p hàn lon ph  i nhanh ñ  tránh không khí l  t vào làm 
gi  m ch  t l ư ng s  n ph  m. 
Dưa chu  i chát 
Chu  i chát (chu  i h  t) g  t s ch v  , thái m  ng, ngâm vào n ư c có pha chanh 
kho  ng 10 phút cho chu  i ñ  chát, v  t ra ép ráo, r  i l  i ngâm vào n ư c chanh có 
thêm tý mu  i, ñ  chu  i chuy  n màu tr  ng. X  p vào th  u, ñ  ng  p n ư c chanh pha 
mu  i, gài ch  t, ñ  m  t ngày. V  t chu  i ra, ép ráo n ư c chanh, l  i x  p vào th  u, 
d i n ư c mu  i, ñư ng, gi  m ñun sôi ñ  ngu  i, gài ch  t. Sau 4 ngày là ăn ñư c. 
Tr ư c khi ăn thái g  ng,  t, t  i, b ăm nh   hoà thêm n ư c m  m, ngâm chu  i vào. 
Ăn kèm ch  , ném, tré. Món ăn c  a ng ư i Hu  . 
Rư u chu  i 
Chu  i tây già bóc v , thái m  ng, h  p chín. B   chu  i vào l   th  y tinh, ñ  ng  p 
nư c ñư ng ñun sôi ñ  ngu  i, cho men r ư u vào, ñ y kín (c   1 kg chu  i cho 
kho  ng 300 kg ñư ng và 5 viên men). Sau 1 tháng, g  n l  y n ư c trong cho vào 
chai, ñ y kín. R ư u chu  i u  ng th ơm, ngon, d   tiêu. 
 . 
III. B o qu  n khoai lang theo kinh nghi  m nhà nông 
 ð  b  o qu  n khoai lang t ươ i ñư c lâu, xin gi  i thi  u m  t vài kinh nghi  m mà bà 
con nông dân   Trà Nóc v  n áp d  ng. 
Ks.phanquangthoai page 11 
phanquangthoai@yahoo - upload 
1. B  o qu  n trong h  m 
ñào sâu d ư i ñ  t 
Ch  n 
2. B  o qu  n trong h  m bán l   thiên: 
H m này c ũng ch  n ch   
ñ t n ơi cao ráo, s  ch s  , không có n ư c ng  m. ðào h  m theo ki  u lòng chum có 
n p ñ  y kín và có rãnh thoát n ư c. H  m ñào xong ph  i ñ  khô m  i ch  a khoai. 
Khoai thu ho  ch v   ch  n c   t  t, không xây sát, ít l  m ñ  t, không có c   hà. Nh  p 
khoai vào h  m vào nh  ng ngày khô ráo và th  n tr  ng khi v  n chuy  n vào h  m. 
M t tháng ñ  u m   n  p 1 – 2 l  n ñ  thoát nhi  t ñ  trong h  m, tránh b  c nóng. N  u 
 m ñ  trong h  m quá cao, ph  i dùng ch  t hút  m. ñ  t cao ráo và khô, không có 
m ch n ư c ng  m. H  m ñào sâu trên 1m, phía trên m  t h  m ñ p m  t b  c t ư ng ñ  t 
quanh mi  ng h  m, có m  t c  a ñ  lên xu  ng, h  m ph  i có n  p ñ  y kín và có mái 
che. B  o qu  n b  ng hai cách này s   cách ly ñư c v  i môi tr ư ng và khoai gi   
ñư c lâu h ơn. 
3. B  o qu  n b  ng cách   cát khô: 
ñ u c   quay ra ngoài, t   d ư i lên trên. N  u khoai ñóng trong s  t thì ñ  nguyên và 
ch  ng 2 – 3 s  t lên nhau, sau ñó l  y cát khô ph   kín lên khoai. Tr ư ng h  p b  o 
qu  n ngoài tr  i ph  i làm lán che m ưa n  ng. ñ  u nhau và x  p thành t  ng ñ  ng ho  c 
t ng lu  ng và ph  i ñ  n ơi cao ráo, thoáng mát, tránh nh  ng ch   n  ng h  t vào và 
không có m ưa d  t. 
ðây là ph ươ ng pháp b  o qu  n t ươ ng ñ i kín, c ũng gi  ng nh ư trong h  m kín nh ưng 
ñơ n gi  n và d   làm. Song b  o qu  n b  ng cách   cát khô có nh ư c ñi m là không 
ñư c kín hoàn toàn, nên v  n ch  u  nh h ư ng c  a nhi  t ñ  và  m ñ  bên ngoài. 
Ch  n nh  ng c   khoai c