Việt Nam đã đi được chặng đường hơn 20 năm đổi mới đất nước. Dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Nhà nước. công cuộc đổi mới đã thu được nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Có được kết quả này là nhờ sự đóng góp không nhỏ của những thành công trong hoạt động thương mại quốc tế của Việt Nam thông qua việc thực hiện tốt các chính sách mở cửa nền kinh tế và thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu theo.
Những năm qua, nền kinh tế nước ta đã trải qua những cột mốc quan trọng, nổi bật nhất là sự kiện Việt Nam gia nhập tổ chức thương mại quốc tế WTO. Quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng đem đến cho nền kinh tế Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp xuất nhập khẩu (XNK) nói riêng nhiều cơ hội phát triển, đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức. Vỡ cỏc doanh nghiệp Việt Nam tiềm lực kinh tế còn yếu, chưa có kinh nghiệm trên thị trường quốc tế, thiếu khoa học kỹ thuật hiện đại, trình độ nhân lực còn hạn chế. Do đó, khi tham gia vào môi trường kinh doanh toàn cầu khốc liệt, với sự khác biệt về hệ thống pháp luật, tập quán kinh doanh, đồng tiền sử dụng các doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt với nhiều rủi ro và nguy cơ tổn thất. Điều này đã làm nảy sinh một nhu cầu vô cùng bức thiết từ phớa cỏc doanh nghiệp muốn được tài trợ về vốn cũng như tư vấn về kinh nghiệm, kiến thức.
Xuất phát từ nhu cầu trên, với tư cách là một bộ phận quan trọng của hệ thống tài chính – tiền tệ, ngân hàng thương mại (NHTM) đóng vai trò đầu tàu hỗ trợ các doanh nghiệp hội nhập vào nền kinh tế thế giới. Bằng uy tín, tiềm lực tài chính, kiến thức và kinh nghiệm của mỡnh, cỏc ngân hàng thương mại đã triển khai nhiều hình thức tài trợ xuất nhập khẩu phong phú và đa dạng, tạo điều kiện cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp diễn ra thuận lợi. Hoạt động này cũng mang lại hiệu quả kinh tế cũng như thu nhập cho ngân hàng.
Trong môi trường cạnh tranh gay gắt nhằm chiếm lĩnh thị phần như hiện nay, nâng cao chất lượng hoạt động trong lĩnh vực tài trợ xuất nhập khẩu trở thành một tất yếu khách quan đối với các ngân hàng thương mại để có thể tồn tại và phát triển. Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này, trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá thực trạng hoạt động này tại Ngân hàng Thương mại cổ phần (TMCP) xuất nhập khẩu Việt Nam, chi nhánh Hà Nội, tác giả chọn đề tài: “Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu đối với Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – chi nhánh Hà Nội”.
75 trang |
Chia sẻ: oanhnt | Lượt xem: 1386 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Chuyên đề Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu đối với Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – chi nhánh Hà Nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LỜI MỞ ĐẦU
Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam đã đi được chặng đường hơn 20 năm đổi mới đất nước. Dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Nhà nước. công cuộc đổi mới đã thu được nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Có được kết quả này là nhờ sự đóng góp không nhỏ của những thành công trong hoạt động thương mại quốc tế của Việt Nam thông qua việc thực hiện tốt các chính sách mở cửa nền kinh tế và thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu theo.
Những năm qua, nền kinh tế nước ta đã trải qua những cột mốc quan trọng, nổi bật nhất là sự kiện Việt Nam gia nhập tổ chức thương mại quốc tế WTO. Quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng đem đến cho nền kinh tế Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp xuất nhập khẩu (XNK) nói riêng nhiều cơ hội phát triển, đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức. Vỡ cỏc doanh nghiệp Việt Nam tiềm lực kinh tế còn yếu, chưa có kinh nghiệm trên thị trường quốc tế, thiếu khoa học kỹ thuật hiện đại, trình độ nhân lực còn hạn chế. Do đó, khi tham gia vào môi trường kinh doanh toàn cầu khốc liệt, với sự khác biệt về hệ thống pháp luật, tập quán kinh doanh, đồng tiền sử dụng… các doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt với nhiều rủi ro và nguy cơ tổn thất. Điều này đã làm nảy sinh một nhu cầu vô cùng bức thiết từ phớa cỏc doanh nghiệp muốn được tài trợ về vốn cũng như tư vấn về kinh nghiệm, kiến thức.
Xuất phát từ nhu cầu trên, với tư cách là một bộ phận quan trọng của hệ thống tài chính – tiền tệ, ngân hàng thương mại (NHTM) đóng vai trò đầu tàu hỗ trợ các doanh nghiệp hội nhập vào nền kinh tế thế giới. Bằng uy tín, tiềm lực tài chính, kiến thức và kinh nghiệm của mỡnh, cỏc ngân hàng thương mại đã triển khai nhiều hình thức tài trợ xuất nhập khẩu phong phú và đa dạng, tạo điều kiện cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp diễn ra thuận lợi. Hoạt động này cũng mang lại hiệu quả kinh tế cũng như thu nhập cho ngân hàng.
Trong môi trường cạnh tranh gay gắt nhằm chiếm lĩnh thị phần như hiện nay, nâng cao chất lượng hoạt động trong lĩnh vực tài trợ xuất nhập khẩu trở thành một tất yếu khách quan đối với các ngân hàng thương mại để có thể tồn tại và phát triển. Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này, trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá thực trạng hoạt động này tại Ngân hàng Thương mại cổ phần (TMCP) xuất nhập khẩu Việt Nam, chi nhánh Hà Nội, tác giả chọn đề tài: “Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu đối với Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – chi nhánh Hà Nội”.
Mục đích nghiên cứu.
Chuyên đề hệ thống hóa lý luận cơ bản về hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu. Dựa trên nền tảng cơ bản đó, chuyên đề nghiên cứu thực trạng hoạt động tài trợ XNK tại Ngân hàng TMCP xuất nhập khẩu Việt Nam, chi nhánh Hà Nội, đánh giá những thành công cũng như tồn tại của Chi nhánh trong quá trình thực hiện nghiệp vụ này.
Từ đó, chuyên đề đề xuất các giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng hoạt động tài trợ XNK đối với Ngân hàng TMCP xuất nhập khẩu Việt Nam, chi nhánh Hà Nội.
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
Đối tượng của chuyên đề là việc nâng cao chất lượng hoạt động tài trợ XNK.
Phạm vi nghiên cứu của khóa luận là tình hình thực tế tại Ngân hàng TMCP xuất nhập khẩu Việt Nam, chi nhánh Hà Nội trong các năm 2008, 2009, 2010.
Phương pháp nghiên cứu.
Phương pháp cơ bản để tiến hành nghiên cứu là vận dụng phép duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. Đồng thời, kết hợp các phương pháp nghiên cứu tổng hợp, so sánh, phân tích tình huống… để nghiên cứu.
Kết cấu của đề tài
Ngoài mở đầu, kết luận, chuyền đề được kết cấu thành 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu của NHTM.
Chương 2: Thực trạng chất lượng hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu tại Ngân hàng TMCP xuất nhập khẩu Việt Nam, chi nhánh Hà Nội.
Chương 3: Các giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu đối với Ngân hàng TMCP xuất nhập khẩu Việt Nam, chi nhánh Hà Nội.
CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Khái quát về hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu
1.1.1. Khái niệm hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu
Thực tế cho thấy không một quốc gia nào có thể phát triển mà chỉ dựa vào sản xuất nội địa. Sự phân bố không đồng đều về điều kiện tự nhiên như đất đai, khoáng sản, khí hậu… cũng như cách biệt về trình độ khoa học kỹ thuật, nguồn nhân lực và năng lực quản lý đã tạo nên sự khác biệt về chi phí sản xuất và giá cả sản phẩm giữa các quốc gia. Từ đó, đòi hỏi các nước cần phải quan hệ giao dịch thương mại với nhau. Các quốc gia sẽ nhập khẩu các mặt hàng cần thiết mà trong nước không đủ điều kiện đế sản xuất hoặc không có lợi thế so sánh trong sản xuất. Tương tự đối với các nước có lợi thế về một số hàng hóa nào đó thì sẽ xuất khẩu sang các nước khác để tăng thu ngoại tệ cho nước mình.
Thương mại quốc tế dựa trên cơ sở phân công lao động, chuyên môn hóa sản xuất giữa các quốc gia để đạt tới quy mô sản xuất tối ưu nhất, cho phép mỗi quốc gia có thể phát huy tối đa lợi thế của mình và kết quả là lực lượng sản xuất của thế giới sẽ được sử dụng một cách hiệu quả hơn. Đặc biệt đối với các nước đang phát triển, hoạt động ngoại thương (xuất nhập khẩu) đem lại cơ hội tạo công ăn việc làm, góp phần tăng thu nhập, cải tạo cơ sở vật chất kỹ thuật lạc hậu, tăng khả năng tiếp cận công nghệ mới và học hỏi kinh nghiệm bí quyết từ các quốc gia khác... Ngoài ra, thông qua mối quan hệ rộng rãi vượt ngoài biên giới lãnh thổ quốc gia, hoạt động ngoại thương sẽ trở thành cầu nối nền kinh tế trong nước với nền kinh tế bên ngoài, tạo ra động lực thúc đẩy hội nhập kinh tế ở mỗi khu vực và trên toàn thế giới.
Cùng với xu thế toàn cầu hóa, thương mại quốc tế trở thành một tất yếu khách quan của nên kinh tế, đáp ứng đồng thời mong muốn đạt được hiệu quả kinh tế và nhu cầu tiêu dùng ngày càng phong phú, đa dạng của mỗi nước.
Hoạt động ngoại thương có những đặc thù riêng là: thông thường hàng hóa phải di chuyển qua biên giới quốc gia; áp dụng các phương thức thanh toán quốc tế như chuyển tiền, ghi sổ, nhờ thu hay tín dụng chứng từ; liên quan đến các đồng tiền khác nhau dẫn đến phải mua bán chuyển đổi tiền tệ; Quy tắc giao dịch thông tuân thủ luật lệ và thông lệ quốc tế, tuy nhiên cũng không loại trừ những đặc điểm luật lệ riêng mang tính quốc gia, đòi hỏi các nhà kinh doanh XNK phải am hiểu cả luật lệ quốc tế, tập quán và ngôn ngữ quốc gia.
Những đặc thù này khiến hoạt động ngoại thương tiềm ẩn nhiều nguy cơ dẫn đến rủi ro và tổn thất cho các bên tham gia. Ngoài ra, do khả năng tài chính có hạn nên không phải lúc nào doanh nghiệp xuất nhập khẩu nào cũng có đủ tiền để thanh toán hàng nhập khẩu hay có đủ vốn thu mua chế biến hàng xuất khẩu. Những nguyên nhân trên dẫn đến sự tham gia của ngân hàng trong các nghiệp vụ thương mại quốc tế. Ngân hàng không chỉ là chỗ dựa về mặt tài chính, uy tín mà còn đem lại cho các doanh nghiệp các dịch vụ thanh toán và dịch vụ tư vấn, đảm bảo việc mua bán quốc tế diễn ra được thuận lợi, an toàn và mang lại khả năng sinh lời cao nhất.
Có thể định nghĩa và quan niệm về tài trợ xuất nhập khẩu như sau:
“Tài trợ xuất nhập khẩu là tập hợp các biện pháp và hình thức hỗ trợ về mặt tài chính hoặc uy tín hoặc cả hai một cách trực tiếp hay gián tiếp cho các doanh nghiệp hoặc đơn vị kinh tế tham gia hoạt động kinh doanh thương mại trong một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình đầu tư, từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng trên thị trường thế giới nhằm mục đích sinh lời”.
Về bản chất, hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu của NHTM cũng giống như mọi loại hình tín dụng ngân hàng khác, nghĩa là cũng dựa trên cơ sở “uy tớn” và “niềm tin”. Bên cạnh hình thức cấp tín dụng truyền thống và cơ bản của các NHTM là nghiệp vụ cho vay vốn giỳp cỏc doanh nghiệp hoàn thành nghĩa vụ tài chính của mình khi tham gia vào các hoạt động XNK, hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu còn bao gồm các hình thức hỗ trợ phi vốn, ví dụ như hỗ trợ bằng uy tín thông qua các dịch vụ bảo lãnh, hỗ trợ bằng các dịch vụ thanh toán quốc tế, xúc tiến thương mại… Đây là những dịch vụ tài trợ mới, ngày càng được chú trọng bởi các ngân hàng hiện đại nhằm tạo ra sự khác biệt, nâng cao tính cạnh tranh và mang lại nhiều tiện ích cho khách hàng.
Hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu của NHTM có một số đặc điểm sau:
Người được tài trợ là các nhà kinh doanh XNK trong quá trình hoạt động xuất nhập khẩu
Được thực hiện dưới hình thức NHTM cung ứng vốn hoặc bảo lãnh cho doanh nghiệp
Số vốn mà ngân hàng cung ứng cho doanh nghiệp không phải toàn bộ giá trị của thương vụ
Thời hạn tài trợ chủ yếu là ngắn hạn và trung hạn. Tài trợ dài hạn chiếm tỷ trọng rất thấp.
Thường gắn liền với dịch vụ thanh toán quốc tế mà ngân hàng cung ứng cho khách hàng của mình.
Vật thế chấp hay đảm bảo cho các khoản tài trợ là chứng từ thanh toán hay hợp đồng ngoại thương.
1.1.2.Vai trò của hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu
1.1.2.1. Đối với nền kinh tế
Tăng tính năng động của nền kinh tế, ổn định của thị trường.
Hoạt động tài trợ XNK của NHTM góp phần khai thác lợi thế so sánh giữa các quốc gia, đa dạng hóa và chất lượng hóa cỏc mặt hàng theo yêu cầu của thị trường, tạo điều kiện để hàng hóa XNK lưu thông trôi chảy, thuận lợi. Khi hoạt động XNK được thực hiện thường xuyên, liên tục, đáp ứng nhu cầu trong nước và quốc tế thỡ nó sẽ là động lực để tăng tính ổn định của thị trường và tính năng động của nền kinh tế
Là động cơ thúc đẩy nền kinh tế phát triển.
Nhờ các hình thức tài trợ vốn, uy tín của NHTM, các doanh nghiệp có đủ khả nâng về tài chính để đổi mới thiết bị, dây chuyền công nghệ, nâng cao năng suất lao động, chất lượng sản phẩm, hạ giá thành, chuẩn bị đầy đủ điều kiện tài chính để thực hiện nghĩa vụ của bên bán hoặc bên mua. Qua đó, doanh nghiệp nâng cao vị thế cạnh tranh của mình, tạo dựng được hình ảnh và uy tín với bạn hàng cũng như tạo nên thương hiệu cho quốc gia. Sự phát triển của doanh nghiệp không chỉ tác động đến hoạt động XNK nói riêng mà còn thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế nói chung.
Tăng thu nhập, giảm tỷ lệ thất nghiệp trong xã hội.
Hoạt động tài trợ XNK đem lại cho các quốc gia nguồn thu nhập to lớn từ nước ngoài, đóng góp vào thu nhập quốc dân. Doanh nghiệp XNK nhờ có các hình thức hỗ trợ của ngân hàng có vốn để mở rộng sản xuất kinh doanh, hiện đại hóa trang thiết bị làm tăng năng suất lao động. Qua đó, góp phần làm tăng thu nhập của người lao động, tạo công ăn việc làm, đồng thời hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế của Nhà nước và tăng phúc lợi xã hội.
Hỗ trợ các chương trình, mục tiêu phát triển kinh tế.
Tài trợ XNK cũng được coi là một trong những công cụ để triển khai có hiệu quả các chiến lược phát triển kinh tế xã hội của quốc gia, góp phần đáng kể cân bằng cán cân thanh toán, góp phần mở rộng quan hệ đối ngoại với các nước trên thế giới.
1.1.2.2. Đối với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu
Hỗ trợ về vốn cho các doanh nghiệp.
Vốn là tiền đề, cơ sở để phát triển sản xuất. Không có vốn, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn trong mọi khâu từ mua nguyên vật liệu, máy móc thiết bị đến sản xuất và lưu thông hàng hóa ra thị trường, đặc biệt trong các thương vụ có giá trị lớn. Nhờ sự cung ứng vốn kịp thời qua hoạt động tài trợ xuất nhập của NHTM, các doanh nghiệp có thể sản xuất và tái sản xuất, mở rộng hoạt động kinh doanh của mình, tồn tại và phát triển trong nền kinh tế hội nhập.
Tăng tính an toàn trong các giao dịch thương mại.
Hoạt động kinh doanh quốc tế bao gồm rất nhiều rủi ro như rủi ro chính trị, rủi ro lãi suất, rủi ro tỷ giá, rủi ro do không am hiểu thị trường cũng như bạn hàng… Thông qua các hình thức tài trợ XNK, các rủi ro này sẽ được gánh vác bởi NHTM. Tuy nhiên, doanh nghiệp phải đáp ứng những yêu cầu chặt chẽ và trả phí cho việc gánh vác rủi ro này.
Ngoài ra, NHTM với đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn cao sẽ tư vấn giỳp cỏc doanh nghiệp ký được các hợp đồng đảm bảo lợi ích và an toàn cho cả hai.
Nâng cao uy tín của doanh nghiệp XNK.
Khi tìm kiếm đối tác, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn về uy tín, đặc biệt là đối với những doanh nghiệp vừa và nhỏ. Với các hình thức hỗ trợ của mình, NHTM giúp doanh nghiệp tăng được uy tín và tạo dựng niềm tin với bạn hàng. Từ đó, các DN trong nước có cơ hội mở rộng quan hệ kinh doanh với các đối tác lớn ở nước ngoài, gia tang thị phần cũng như khả năng cạnh tranh của DN trên trường quốc tế.
Tăng tính linh hoạt, hiệu quả của thương mại quốc tế.
Tài trợ XNK giỳp cỏc nhà NK kịp thời nắm bắt các cơ hội kinh doanh mà không quá phụ thuộc vào quy trình sẵn có bằng các hình thức tài trợ như ký hậu vận đơn, phát hành bảo lãnh nhận hàng… Hoạt động thanh toán tiền hàng của DN được thực hiện một cách linh hoạt thông qua các hình thức tài trợ chiết khấu bộ chứng từ, chiết khấu hối phiếu… tạo điều kiện đẩy nhanh tốc độ quay vòng vốn, gia tăng tính hiệu quả khi thực hiện thương vụ
1.1.2.3. Đối với ngân hàng thương mại
Lợi ích kinh tế.
Cũng như nghiệp vụ tín dụng, hoạt động tài trợ XNK mang lại cho ngân hàng khoản thu đáng kể từ lãi và phớ. Cỏc khoản thu từ lãi và phí bao gồm: phí phát hành thư tín dụng (L/C), phí thông báo xác nhận, phí nhờ thu, lãi chiết khấu hối phiếu, lãi cho vay thanh toán, lãi cho vay bắt buộc. Tiền lãi và phí ngân hàng thu được lớn do giá trị của các thương vụ XNK thường ở mức vừa và lớn. Tại nhiều quốc gia, mảng dịch vụ tài trợ XNK đóng góp tới hơn 70% tổng doanh thu từ các nghiệp vụ ngân hàng quốc tế của ngân hàng.
Phát triển các nghiệp vụ khác.
Các NHTM hiện nay đang có xu hướng phát triển dịch vụ ngân hàng đa năng. Nghiệp vụ tài trợ xuất nhập khẩu là một màng nghiệp vụ quan trọng, gắn kết với các mảng nghiệp vụ khác nhau của ngân hàng. Phát triển nghiệp vụ tài trợ XNK sẽ góp phần xây dựng được uy tín với và mối quan hệ chặt chẽ với doanh nghiệp. Từ đó, NH có thể cung cấp cho doanh nghiệp các nghiệp vụ NH khác như tư vấn, nghiệp vụ kinh doanh ngoại hối, thanh toán quốc tế…
Tăng tính an toàn cho ngân hàng.
Tài trợ của NH trong lĩnh vực XNK là hình thức cho vay mang lại hiệu quả cao, an toàn, đảm bảo sử dụng vốn đúng mục đích vì:
Thời gian tài trợ ngắn hạn do gắn liền với thời gian thực hiện thương vụ. Thời gian thực hiện thương vụ đối với nhà XK là thời gian kể từ lúc gom hàng, xuất hàng đi cho đến lúc nhận được tiền thanh toán của người mua. Đối với nhà NK, thời gian này kể từ lúc nhận hàng tại cảng đích cho đến khi bán hết hàng và thu tiền về. Kỳ hạn tài trợ ngắn hạn phù hợp với kỳ hạn huy động vốn của các NHTM thường là dưới 1 năm. Điều này giúp ngân hàng tránh được rủi ro về thanh khoản.
Việc tài trợ gắn liền với các thương vụ ngoại thương, hơn nữa khi thực hiện tài trợ, NH thường đưa ra quy định: Các khoản thu chi có liên quan đến hàng hóa XNK phỉa được thực hiện thông qua tài khoản tại ngân hàng. Do vậy, ngân hàng dễ dàng kiểm soát được tình hình sử dụng vốn của DN cú đỳng mục đích không và kịp thời thu hồi các khoản nợ khi DN có nguồn thu, nhờ đó mà NH giảm thiều được rủi ro tín dụng.
Tăng uy tín cho ngân hàng.
Thông qua việc thực hiện tài trợ XNK, cũng như các nghiệp vụ kinh doanh đối ngoại khác, ngân hàng duy trì mối quan hệ với các doanh nghiệp trong nước, mở rộng mối quan hệ với các ngân hàng nước ngoài. Từ đó, gián tiếp nâng cao cơ hội sinh lời của NH, đồng thời nâng cao chất lượng phục vụ, uy tín và khả năng cạnh tranh của ngân hàng trên cả thị trường trong nước và thị trường thế giới.
1.2. Nâng cao chất lượng hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu của ngân hàng thương mại
1.2.1. Khái niệm về nâng cao chất lượng hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu của NHTM
1.2.1.1. Khái niệm về nâng cao chất lượng hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu của NHTM
“Chất lượng hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu thể hiện ở mức độ đáp ứng nhu cầu tài trợ vốn và phi vốn của khách hàng (nhà xuất khẩu và nhà nhập khẩu), đổng thời đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn cao, hạn chế rủi ro, mang lại hiệu quả kinh tế cho các bên tham gia (ngân hàng và khách hàng), phù hợp và phục vụ sự phát triển kinh tế xã hội”.
Nâng cao chất lượng hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu thể hiện ở các mặt sau:
Doanh số hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu phải không ngừng tăng lên cả về mặt số lượng và chất lượng, tức là tăng lên đồng thời ở cả số lượng thương vụ tài trợ và giá trị mỗi thương vụ.
Phạm vi và đối tượng khách hàng không ngừng được mở rộng, xây dựng được mạng lưới khách hàng truyển thống cũng như thu hút thêm được nhiều khách hàng mới.
Đa dạng hóa các loại hình tài trợ, cung cấp các loại hình tài trợ phù hợp với từng đối tượng khách hàng, đáp ứng nhu cầu tài trợ ngày càng phong phú và đảm bảo lợi ích tối đa cho khách hàng.
Nâng cao hiệu quả kinh doanh thể hiện ở việc đảm bảo sử dụng một cách hiệu quả các nguồn lực, phát huy các thế mạnh của ngân hàng, cụ thể là sự cải thiện ở các chỉ tiêu: khả năng sinh lợi cho ngân hàng, khả năng thu hồi cả gốc và lãi đúng hạn, khả năng thanh khoản từ phớa cỏc nguồn.
Đảm bảo hiệu quả về kinh tế - xã thể hiện ở việc sử dụng nguồn vốn tài trợ của ngân hàng để thúc đẩy hoạt động kinh doanh XNK, góp phần làm tăng tốc độ công nghiệp hóa – hiện đại hóa, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, xóa đói giảm nghèo, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động
1.2.1.2. Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu của NHTM
Trong bối cảnh hiện nay, quá trình toàn cầu hóa, quốc tế hóa nền kinh tế đang diễn ra mạnh mẽ, hoạt động xuất nhập khẩu vì thế mà không ngừng phát triển và đóng góp to lớn vào sự phát triển kinh tế của các quốc gia. Nâng cao chất lượng hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu góp phần thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu nói riêng và phát triển kinh tế nói chung.
Khi mà cạnh tranh trong lĩnh vực ngân hàng ngày càng gay gắt, nâng cao chất lượng hoạt động tài trợ XNK là một tất yếu để ngân hàng có thể đáp ứng được nhu cầu tài trợ đang tăng lên nhanh chóng của các doanh nghiệp, từ đó mở rộng được đối tượng khách hàng, mở rộng thị phần, đồng thời gia tăng lợi nhuận.
1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu của NHTM
1.2.2.1. Chỉ tiêu về doanh số và số món tài trợ xuất nhập khẩu.
Doanh sè tài trợ xuất nhập khẩu là chỉ tiêu tuyệt đối phản ánh tổng thể số tiền ngân hàng tài trợ cho doanh nghiệp XNK trong thời kỳ nhất định thường là một năm tài chính, nó phản ánh một cách khái quát nhất về quy mô hoạt động tài trợ XNK của ngân hàng trong một năm tài chính đó. Ngân hàng chỉ có thể mở rộng quy mô hoạt động tài trợ XNK được mở rộng, thể hiện ở sự tăng lên về doanh số và số món tài trợ khi chất lượng hoạt động tài trợ cũng được cải thiện.
1.2.2.2. Chỉ tiêu về số lượng khách hàng sử dụng dịch vụ tài trợ xuất nhập khẩu của ngân hàng.
Số lượng khách hàng phản ánh thị phần của hoạt động hoạt động tài trợ. Ngoài ra, chỉ tiêu này tăng đồng nghĩa với khách hàng hài lòng về sản phẩm tài trợ của ngân hàng. Hoạt động tài trợ XNK được coi là có hiệu quả, có chất lượng tốt khi nó giỳp NH thu hút được nhiều khách hàng, ở nhiều mặt hàng khác nhau. Vì vây, sự tăng lên ở chỉ tiêu này thể hiện sự cải thiện về chất lượng của hoạt động tài trợ XNK.
1.2.2.3. Chỉ tiêu về dư nợ tài trợ xuất nhập khẩu.
Tổng dư nợ tài trợ xuất nhập khẩu là chỉ tiêu phản ánh khối lượng tiền cấp cho doanh nghiệp XNK tại một thời điểm. Tổng dư nợ này bao gồm tài trợ ngắn hạn, tài trợ trung và dài hạn, cho vay ủy thác. Tổng dư nợ thể hiện quy mô hoạt động, khả năng mở rộng mạng lưới khách hàng của doanh nghiệp. Chỉ tiêu dư nợ tài trợ XNK cao chứng tỏ nghiệp vụ tài trợ XNK ở ngân hàng có chất lượng tốt.
1.2.2.4. Chỉ tiêu về nợ quá hạn tài trợ xuất nhập khẩu.
Nợ quá hạn tài trợ XNK là những khoản tài trợ XNK đã đến hạn thanh toán nhưng khách hàng chưa trả được. Đây là chỉ tiêu quan trọng thể hiện hiệu quả hoạt động tài trợ XNK vỡ nó tác động trực tiếp đến thu nhập và bảo toàn vốn của ngân hàng.
Bên cạnh chỉ tiêu tuyệt đối ngân hàng cũng thường xuyên sử dụng các chỉ tiêu như:
Dư nợ quá hạn tài trợ XNK
Hệ số nợ quá hạn TTXNK =
Tổng dư nợ tài trợ XNK
Nếu hệ số nợ quá hạn thấp nghĩa là số dư nợ quá hạn trên tổng số dư nợ tài trợ XNK nhỏ chứng tỏ ngân hàng đã thực hiện tốt hoạt động thu nợ tài trợ XNK, đánh giá phân tích khách hàng chặt chẽ, và hoạt động tài trợ XNK của ngân hàng có chất lượng và ít gặp rủi ro.