Việt nam đang trong quá trình chuyển đổi nền kinh tế từ tập trung bao cấp sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.Để thực hiện mục tiêu dân giàu,nước mạnh,xã hội công bằng,văn minh tiến bộ thì cần phải phát triển nền kinh tế của đất nước và tăng trưởng kinh tế. Muốn thực hiện được điều đó thì một trong những biện pháp đó là cần phải có những dự án đầu tư tốt để có thể tiến hành sản xuất kinh doanh một cách có hiệu qủa.
Trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, hàng loạt các dự án đầu tư được hình thành, trong khi các nguồn lực của nền kinh tế còn hạn hẹp. Để lựa chọn dự án đầu tư phù hợp, có hiệu quả, vấn đề thẩm định dự án đầu tư là một vấn đề cần thiết hơn bao giờ hết.Đầu tư theo dự án là một trong những phương thức đầu tư được đánh giá là có hiệu quả nhất. Dự án là điều kiện, là tiền đề của sự đổi mới và phát triển. Để dự án mang lại hiệu quả thực sự, cần phải thẩm định chính xác các khía cạnh của dự án về các mặt : pháp lý, thị trường, tài chính, kỹ thuật, tổ chức quản lý kinh tế - xã hội. Bởi vậy, nghiên cứu về vấn đề "thẩm định dự án đầu tư" luôn thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư, chủ dự án cũng như các nhà quản lý. Đặc biệt trong điều kiện nền kinh tế nước ta chuyển đổi theo cơ chế thị trường và thực hiện sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, nhu cầu đòi hỏi cấp bách về vốn đầu tư theo dự án ngày càng mở rộng cả về số lượng, chất lượng, quy mô.Trong bối cảnh khả năng huy động vốn trong nước cho đầu tư đã và đang gặp phải những khó khăn nhất định, thì trình độ quản lý dự án nói chung và thẩm định dự án đầu tư nói riêng chưa đáp ứng được nhu cầu của xã hội và nhu cầu quản lý.
Mặt khác,do đặc thù của ngành ngân hàng là kinh doanh trên lĩnh vực tiền tệ, chủ yếu là dựa trên tiền của người khác để kinh doanh nên rủi ro cho hoạt động tín dụng là rất lớn, vì nó không những phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của ngân hàng mà còn phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.Do vậy,công tác thẩm định dự án đầu tư của ngân hàng đòi hỏi phải xem xét một cách cẩn thận trước khi cho vay vốn,trước hết là đảm bảo thu hồi vốn cho ngân hàng, sau là đảm bảo đồng vốn phát huy được hiêu quả kinh tế -xã hội trong hiện tại cũng như trong tương lai. Nhận thấy tính cấp thiết của vấn đề, sau một thời gian thực tập, tìm hiểu thực tế tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hà nội.Em đã chọn đề tài : “Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định dự án đầu tư trung và dài hạn tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hà nội” cho chuyên đề thực tập của mình.
Chuyên đề thực tập này gồm ba chương :
Chương 1 : Những vấn đề cơ bản về thẩm định dự án đầu tư
Chương 2 : Thực trạng vấn đề thẩm định dự án đầu tư tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hà nội
Chương 3 : Một số giải pháp kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng thẩm định dự án đầu tư trung và dài hạn tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hà nội.
Em xin chân thành cảm ơn Thầy Đặng Ngọc Đức cùng toàn thể Cán bộ công nhân viên công tác tại Phòng kinh doanh Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển Nông thôn Hà nội và các Thầy, Cô giáo trong Khoa Ngân hàng - Tài chính - Trường Đại học kinh tế Quốc dân đã tận tình giúp đỡ em hoàn thành bản chuyên đề này.
77 trang |
Chia sẻ: oanhnt | Lượt xem: 1342 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Chuyên đề Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định dự án đầu tư trung và dài hạn tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hà nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LỜI NÓI ĐẦU
Việt nam đang trong quá trình chuyển đổi nền kinh tế từ tập trung bao cấp sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.Để thực hiện mục tiêu dân giàu,nước mạnh,xã hội công bằng,văn minh tiến bộ thì cần phải phát triển nền kinh tế của đất nước và tăng trưởng kinh tế. Muốn thực hiện được điều đó thì một trong những biện pháp đó là cần phải có những dự án đầu tư tốt để có thể tiến hành sản xuất kinh doanh một cách có hiệu qủa.
Trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, hàng loạt các dự án đầu tư được hình thành, trong khi các nguồn lực của nền kinh tế còn hạn hẹp. Để lựa chọn dự án đầu tư phù hợp, có hiệu quả, vấn đề thẩm định dự án đầu tư là một vấn đề cần thiết hơn bao giờ hết.Đầu tư theo dự án là một trong những phương thức đầu tư được đánh giá là có hiệu quả nhất. Dự án là điều kiện, là tiền đề của sự đổi mới và phát triển. Để dự án mang lại hiệu quả thực sự, cần phải thẩm định chính xác các khía cạnh của dự án về các mặt : pháp lý, thị trường, tài chính, kỹ thuật, tổ chức quản lý kinh tế - xã hội... Bởi vậy, nghiên cứu về vấn đề "thẩm định dự án đầu tư" luôn thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư, chủ dự án cũng như các nhà quản lý. Đặc biệt trong điều kiện nền kinh tế nước ta chuyển đổi theo cơ chế thị trường và thực hiện sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, nhu cầu đòi hỏi cấp bách về vốn đầu tư theo dự án ngày càng mở rộng cả về số lượng, chất lượng, quy mô.Trong bối cảnh khả năng huy động vốn trong nước cho đầu tư đã và đang gặp phải những khó khăn nhất định, thì trình độ quản lý dự án nói chung và thẩm định dự án đầu tư nói riêng chưa đáp ứng được nhu cầu của xã hội và nhu cầu quản lý.
Mặt khác,do đặc thù của ngành ngân hàng là kinh doanh trên lĩnh vực tiền tệ, chủ yếu là dựa trên tiền của người khác để kinh doanh nên rủi ro cho hoạt động tín dụng là rất lớn, vì nó không những phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của ngân hàng mà còn phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.Do vậy,công tác thẩm định dự án đầu tư của ngân hàng đòi hỏi phải xem xét một cách cẩn thận trước khi cho vay vốn,trước hết là đảm bảo thu hồi vốn cho ngân hàng, sau là đảm bảo đồng vốn phát huy được hiêu quả kinh tế -xã hội trong hiện tại cũng như trong tương lai. Nhận thấy tính cấp thiết của vấn đề, sau một thời gian thực tập, tìm hiểu thực tế tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hà nội.Em đã chọn đề tài : “Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định dự án đầu tư trung và dài hạn tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hà nội” cho chuyên đề thực tập của mình.
Chuyên đề thực tập này gồm ba chương :
Chương 1 : Những vấn đề cơ bản về thẩm định dự án đầu tư
Chương 2 : Thực trạng vấn đề thẩm định dự án đầu tư tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hà nội
Chương 3 : Một số giải pháp kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng thẩm định dự án đầu tư trung và dài hạn tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hà nội.
Em xin chân thành cảm ơn Thầy Đặng Ngọc Đức cùng toàn thể Cán bộ công nhân viên công tác tại Phòng kinh doanh Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển Nông thôn Hà nội và các Thầy, Cô giáo trong Khoa Ngân hàng - Tài chính - Trường Đại học kinh tế Quốc dân đã tận tình giúp đỡ em hoàn thành bản chuyên đề này.
CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ
1.1. TỔNG QUAN VỀ DỰ ÁN ĐẦU TƯ
1.1.1. Khái niệm về dự án đầu tư :
Hiện nay,có rất nhiều khái niệm về dự án đầu tư được nêu ra nhưng chưa có một khái niệm nào được đồng nhất.
Theo Ngân hàng thế giới (WB) thì : “Dự án là tổng thể các chính sách, hoạt động và chi phí liên quan với nhau được hoạch định nhằm đạt được những mục tiêu nhất định trong một thời gian nhất định”.
Giáo trình quản trị dự án đầu tư trong nước và quốc tế của Phó giáo sư - Tiến sĩ Võ Thanh Thu đưa ra khái niệm : “Dự án đầu tư hay còn gọi là Luận chứng kinh tế kỹ thuật là văn kiện phản ánh trung thực kết quả nghiên cứu cụ thể các vấn đề : thị trường, kinh tế, kỹ thuật... có ảnh hưởng trực tiếp đến sự vận hành khai thác và tính sinh lợi của các công cuộc đầu tư”.
Theo nghị định 42/CP của Chính phủ ngày 16/7/1996 thì : “Dự án đầu tư là tập hợp các đề xuất về việc bỏ vốn để tạo mới, mở rộng hoặc cải tạo những đối tượng nhất định nhằm đạt được sự tăng trưởng về số lượng, cải tiến hoặc nâng cao chất lượng của sản phẩm hay dịch vụ nào đó trong một khoảng thời gian nhất định”.
Ở trên là những khái niệm nêu nên bản chất của dự án, còn về hình thức thì “Dự án đầu tư là tài liệu do chủ đầu tư chịu trách nhiệm lập,trong đó thể hiện một cách khoa học,đầy đủ và toàn diện, toàn bộ nội dung các vấn đề có liên quan đến công trình đầu tư.Nhằm giúp cho việc ra quyết định đầu tư được đúng đắn và đảm bảo hiệu quả của vốn đầu tư.
Với những khái niệm này thì dự án đầu tư là một trong những căn cứ quan trọng nhất để quyết định việc bỏ vốn đầu tư, là phương tiện tìm đối tác đầu tư, là phương tiện thuyết phục các Tổ chức tài chính, tiền tệ trong và ngoài nước tài trợ hoặc cho vay vốn.
1.1.2. Vai trò của dự án đầu tư :
Trong hoạt động đầu tư, DAĐT có vai trò rất quan trọng. Về mặt thời gian, nó tác động trong suốt quá trình đầu tư và khai thác công trình sau này. Về mặt phạm vi, nó tác động đến tất cả các mối quan hệ và các đối tác tham gia vào quá trình đầu tư. Khi nhà đầu tư phát hiện cơ hội đầu tư và có ý định để bỏ vốn đầu tư vào một lĩnh vực nào đó thì phải lập dự án đầu tư. Nói cách khác, để tiến hành đầu tư nhất thiết phải có dự án đầu tư.Do đó, dự án đầu tư có vai trò quan trọng đối với chủ đầu tư,nhà nước và các bên liên quan. Vai trò của dự án đầu tư được thể hiện như sau :
Dự án là căn cứ quan trọng để quyết định sự bỏ vốn đầu tư
Dự án là cơ sở để xây dựng kế hoạch đầu tư, theo dõi, đốn đốc và kiểm tra qúa trình thực hiện đầu tư
Dự án là cơ sở quan trọng để thuyết phục các tổ chức tài chính, tín dụng xem xét tài trợ dự án
Dự án là cơ sở để các cơ quan quản lý Nhà nước xem xét, phê duyệt,cấp giấy phép đầu tư
Dự án là căn cứ quan trọng để đánh giá,có những điều chỉnh kịp thời những tồn tại và những vướng mắc trong quá trình thực hiện và khai thác công trình.
Dự án là một trong những cơ sở pháp lý để xem xét, xử lý khi có tranh chấp giữa các bên tham gia liên doanh đầu tư.
Đối với các cơ quan thiết kế và lập dự án thì dự án đầu tư là những phác thảo hoặc định hướng ban đầu,giúp cơ quan thiết kế có thể hoàn thiện bản thiết kế của mình theo đúng ý mà chủ đầu tư muốn.
1.1.3 Nội dung của dự án đầu tư :
Thông thường.một dự án đầu tư phải trình bày theo những nội dung sau:
Một là : Các căn cứ lập dự án, sự cần thiết phải đầu tư xây dựng dự án. Cần nêu căn cứ pháp lý và căn cứ thực tiễn của toàn bộ quá trình hình thành và thực hiện toàn bộ dự án.
Hai là : Nghiên cứu về thị trường của dự án. Cần đề cập tới các vấn đề:
Giới thiệu sản phẩm, dịch vụ được lựa chọn đưa vào sản xuất, kinh doanh theo dự án;
Các luận cứ về thị trường đối với sản phẩm được lựa chọn
Dự báo nhu cầu hiện tại, tương lai của sản phẩm, dịch vụ đó
Xác định nguồn và các kênh đáp ứng nhu cầu đó
Xem xét, xây dựng màng lưới để tổ chức tiêu thụ sản phẩm của dự án
Ba là : Nghiên cứu về phương diện kỹ thuật- công nghệ của dự án theo các nội dung chủ yếu sau:
Xác định địa điểm xây dựng dự án
Xác định quy mô, chương trình sản xuất
Xác định nhu cầu các yếu tố đầu vào cho sản xuất, nguồn và phương thức cung cấp;
Lựa chọn công nghệ và thiết bị.
Bốn là : Nghiên cứu về tổ chức quản trị dự án. Tuỳ theo từng dự án cụ thể để xác định mô hình tổ chức bộ máy cho thích hợp, từ đó làm cơ sở cho việc tính toán nhu cầu nhân lực.
Năm là : Nghiên cứu về phương diện tài chính của dự án. Cần giải quyết các nội dung chủ yếu sau:
Xác định tổng vốn đầu tư, cơ cấu các loại vốn và nguồn tài trợ
Đánh giá khả năng sinh lời của dự án
Xác định thời gian hoàn vốn của dự án
Đánh giá mức độ rủi ro của dự án.
Sáu là : Xem xét về các lợi ích kinh tế- xã hội của dự án. Cần đánh giá, so sánh giữa lợi ích do dự án tạo ra cho xã hội, cho nền kinh tế và các chi phí mà xã hội phải trả trong việc sử dụng các nguồn lực cho đầu tư dự án...chủ yếu xem xét trên các mặt sau:
Khả năng tạo ra nguồn thu cho ngân sách
Tạo công ăn việc làm
Nâng cao mức sống của nhân dân
Tăng thu và tiết kiệm ngoại tệ.
Phát triển cơ sở hạ tầng, tạo điều kiện cho các ngành, các dự án khác phát triển theo.
Bảy là : Kết luận và kiến nghị: Thông qua những nội dung nghiên cứu trên, cần kết luận tổng quát về khả năng thực hiện của dự án, những khó khăn và thuận lợi trong quá trình chuẩn bị và thực hiện dự án, đồng thời đề xuất những kiến nghị đối với các cơ quan có liên quan đến dự án để cùng phối kết hợp trong quá trình triển khai xây dựng dự án đầu tư.
1.2 THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ
1.2.1. Khái niệm thẩm định dự án đầu tư:
Một dự án đầu tư khi được soạn xong dù được nghiên cứu tính toán rất kỹ càng thì chỉ mới qua bước khởi đầu. Để đánh giá tính hợp lý, tính hiệu quả,tính khả thi của dự án và ra quyết định dự án có được thực hiện hay không, phải có một quá trình xem xét kiểm tra, đánh giá một cách độc lập và tách biệt với quá trình soạn thảo dự án. Quá trình đó gọi là thẩm định dự án.
Vậy thẩm định dự án đầu tư là việc tổ chức xem xét một cách khách quan, khoa học và toàn diện các nội dung cơ bản có ảnh hưởng tới công cuộc đầu tư để ra quyết định đầu tư và cho phép đầu tư.
Đây là một quá trình kiểm tra, đánh giá các nội dung của dự án một cách độc lập, tách biệt với quá trình soạn thảo dự án.Thẩm định dự án đã tạo ra cơ sở vững chắc cho hoạt động đầu tư có hiệu quả.Các kết luận rút ra từ quá trình thẩm định là cơ sở để các cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước ra quyết định đầu tư, cho phép đầu tư.
1.2.2. Sự cần thiết phải thẩm định dự án đầu tư :
Thẩm định dự án đầu tư là cần thiết bắt nguồn từ vai trò quản lý vĩ mô của Nhà nước đối với các hoạt động đầu tư.Nhà nước với chức năng công quyền của mình sẽ can thiệp vào quá trình lựa chọn các dự án đầu tư.Tất cả các dự án đầu tư thuộc mọi nguồn vốn, mọi thành phần kinh tế đều phải đóng góp vào lợi ích chung của đất nước.Bởi vậy, trước khi ra quyết định đầu tư hay cho phép đầu tư, các cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước cần biết xem dự án đó có góp phần đạt được mục tiêu của quốc gia hay không ?Nếu có thì bằng cách nào và đến mức độ nào ?.Việc xem xét này được gọi là thẩm định dự án.
Một dự án đầu tư dù được tiến hành soạn thảo kỹ lưỡng đến đâu cũng vấn mang tính chủ quan của người soạn thảo.Vì vậy, để đảm bảo tính khách quan của dự án,cần thiết phải thẩm định.Người soạn thảo thường đứng trên giác độ hẹp để nhìn nhận các vấn đề của dự án.Các nhà thẩm định thường có cách nhìn rộng hơn trong việc đánh giá dự án.Họ xuất phát từ lợi ích chung của toàn xã hội,của cả cộng đồng để xem xét các lợi ích kinh tế xã hội mà dự án đem lại.
Mặt khác,khi soạn thảo dự án có thể có những sai sót,các ý kiến có thể mâu thuẫn, không logic,thậm chí có thể có những câu văn,những chữ dùng sơ hở có thể gây ra những tranh chấp giữa các đối tác tham gia đầu tư.Thẩm định dự án sẽ phát hiện và sửa chữa những sai sót đó.
Như vậy, thẩm định dự án là cần thiết,nó là một bộ phận của công tác quản lý nhằm đảm bảo cho hoạt động đầu tư có hiệu quả.
1.2.3. Yêu cầu của việc thẩm định dự án đầu tư :
Thẩm định dự án được tiến hành đối với tất cả các dự án thuộc mọi nguồn vốn,thuộc các thành phần kinh tế bao gồm các dự án đầu tư thuộc nguồn vốn Nhà nước như :Vốn ngân sách,vốn tín dụng ưu đãi... và các dự án đầu tư không sử dụng vốn Nhà nước.Tuy nhiên, yêu cầu của công tác thẩm định với các dự án này cũng khác nhau.Theo Nghị định 42/CP ngày 16/7/1996 của Thủ tướng Chính phủ : Tất cả các dự án đầu tư có xây dựng thuộc mọi thành phần kinh tế đều phải thẩm định về quy hoạch xây dựng các phương án kiến trúc,công nghệ, sử dụng đất đai,tài nguyên,bảo vệ môi trường sinh thái,phòng cháy nổ và các khía cạnh của dự án.Đối với các dự án đầu tư sử dụng vốn Nhà nước còn phải được thẩm định về phương diện tài chính và hiệu quả kinh tế của dự án.Đối với các dự án đầu tư sử dụng vốn ODA phải phù hợp với quy định của Nhà nước và thông lệ quốc tế.
1.2.4. Mục đích của việc thẩm định dự án đầu tư :
Đánh giá tính hợp lý của dự án : Tính hợp lý được biểu hiện một cách tổng hợp (biểu hiện trong tính hiệu quả và tính khả thi )và được biểu hiện ở từng nội dung, cách thức tính toán của dự án.
Đánh giá tính hiệu quả của dự án : Hiệu quả của dự án được xem xét trên hai phương diện là hiệu quả tài chính và hiệu quả kinh tế -xã hội của dự án.
Đánh giá tính khả thi của dự án :Đây là mục đích hết sức quan trọng trong thẩm định dự án.Một dự án hợp lý và hiệu quả cần phải có tính khả thi.Tất nhiện, hợp lý và hiệu quả là hai điều kiện quan trọng để dự án có tính khả thi.Nhưng tính khả thi còn phải xem xét với nội dung và phạm vi rộng hơn của dự án (xem xét các kế hoạch tổ chức thực hiện, môi trường pháp lý của dự án...)
Ba mục đích trên đồng thời cũng là những yêu cầu chung đối với mọi dự án đầu tư.Một dự án muốn được đầu tư hoặc được tài trợ vốn thì dự án đó phải đảm bảo được các yêu cầu trên.Tuy nhiên, mục đích cuối cùng của việc thẩm định dự án còn phụ thuộc vào chủ thể thẩm định dự án.
Các chủ thể đầu tư trong và ngoài nước thẩm định dự án khả thi để đưa ra quyết định đầu tư.
Các định chế tài chính (Ngân hàng, Tổng cục đầu tư và phát triển...)thẩm định dự án đầu tư để tài trợ hoặc cho vay vốn
Các cơ quan quản lý vĩ mô của Nhà nước (Bộ kế hoạch và đầu tư, Bộ và các Cơ quan ngang bộ, Uỷ ban nhân dân Tỉnh,Thành phố....) thẩm định dự án đầu tư để ra quyết định cho phép đầu tư hoặc cấp giấy phép đầu tư.
1.2.5. Ý nghĩa của việc thẩm định dự án đầu tư :
Thẩm định dự án đầu tư giúp cho bảo vệ các dự án tốt khỏi bị bác bỏ,ngăn chặn các dự án tồi,góp phần bảo đảm cho việc sử dụng có hiệu quả vốn đầu tư.
Bất kỳ một dự án đầu tư nào mà chưa được tổ chức thẩm định thì dự án đó chưa đủ độ tin cậy và sức thuyết phục thu hút nhà đầu tư mạnh dạn bỏ vốn vào đầu tư.Vì vậy thẩm định dự án đầu tư là công việc cần thiết và có nhiều ý nghĩa.Ý nghĩa khác nhau tuỳ thuộc vào các chủ thể tiến hành thẩm định
Thông qua việc thẩm định dự án đầu tư giúp cho chủ đầu tư lựa chọn được phương án đầu tư tốt nhất.
Qua thẩm định sẽ giúp xác định tư cách pháp nhân của các bên tham gia đầu tư.
Giúp cho việc xác định được những cái lợi,cái hại của dự án trên các mặt khi đi vào hoạt động,từ đó có biện pháp khai thác các khía cạnh có lợi và hạn chế các mặt có hại.
Giúp cho các cơ quan quản lý vĩ mô của Nhà nước đánh giá được tính phù hợp của dự án đối với quy hoạch phát triển chung của nghành, của địa phương và của cả nước trên các mặt mục tiêu, quy mô, quy hoạch và hiệu quả.
Giúp các nhà tài chính ra quyết định chính xác về việc cho vay hoặc tài trợ dự án.
Đối với Ngân hàng, thẩm định có ý nghĩa sau :
Có quyết định chủ trương bỏ vốn đầu tư đúng đắn có cơ sở đảm bảo hiệu quả của vốn đầu tư.
Phát hiện và bổ sung thêm các giải pháp nhằm nâng cao tính khả thi cho việc triển khai thực hiện dự án, hạn chế giảm bớt các yếu tố rủi ro.
Tạo ra căn cứ để kiểm tra viêc sử dụng vốn đúng mục đích, đối tượng và tiết kiệm vốn đầu tư trong quá trình thực hiện.
Có cơ sở tương đối vững chắc để xác định được hiệu quả đầu tư của dự án cũng như khả năng hoàn vốn, trả nợ của dự án và chủ đầu tư.
Rút kinh nghiệm và bài học để thực hiện các dự án sau được tốt hơn.
1.3. Phương pháp thẩm định cho vay đối với dự án đầu tư :
Dự án đầu tư sẽ được thẩm định đầy đủ và chính xác khi có phương pháp thẩm định khoa học kết hợp với các kinh nghiệm quản lý thực tiễn và các nguồn thông tin đáng tin cậy.Việc thẩm định dự án có thể được tiến hành theo nhiều phương pháp khác nhau tuỳ thuộc vào từng nôị dung của dự án cần xem xét.Những phương pháp thường được sử dụng đó là phương pháp so sánh, phương pháp phân tích độ nhạy cảm của dự án,phương pháp thẩm định theo trình tự.
1.3.1. Phương pháp so sánh các chỉ tiêu :
Đây là phương pháp phổ biến và đơn giản,các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật chủ yếu của dự án được so sánh với các dự án đã và đang xây dựng hoặc đang hoạt động.Sử dụng phương pháp này giúp cho việc đánh giá tính hợp lý và chính xác các chỉ tiêu của dự án.Từ đó có thể rút ra các kết luận đúng đắn về dự án để đưa ra quyết định đầu tư được chính xác.Phương pháp so sánh thường sử dụng các chỉ tiêu sau để đối chiếu :
Tiêu chuẩn thiết kế xây dựng,tiêu chuẩn về cấp công trình do Nhà nước quy định hoặc điều kiện tài chính mà dự án có thể chấp nhận được.
Tiêu chuẩn về công nghệ thiết bị trong quan hệ chiến lược đầu tư công nghệ quốc gia,quốc tế.
Tiêu chuẩn đối với loại sản phẩm của dự án mà thị trường đòi hỏi,
Các chỉ tiêu tổng hợp như cơ cấu vốn đầu tư,suất đầu tư
Các định mức về sản xuất,tiêu hao năng lượng,nguyên liệu, nhân công...của ngành theo các định mức kinh tế - kỹ thuật
Các chỉ tiêu về hiệu quả đầu tư
Các tỷ lệ tài chính doanh nghiệp theo thông lệ phù hợp với hướng dẫn,chỉ đạo của Nhà nước,của Ngành đối với Doanh nghiệp cùng loại.
Các chỉ tiêu trong trường hợp có dự án và chưa có dự án.
Trong việc sử dụng phương pháp so sánh cần lưu ý các chỉ tiêu dùng để tiến hành so sánh phải được vận dụng phù hợp với điều kiện và đặc điểm cụ thể của dự án và Doanh nghiệp,tránh khuynh hướng so sánh máy móc,cứng nhắc.
1.3.2. Phương pháp thẩm định theo trình tự
Việc thẩm định dự án được tiến hành theo một trình tự biện chứng từ tổng quát đến chi tiết,từ kết luận trước làm tiền đề cho kết luận sau.
*/ Thẩm định tổng quát : là việc xem xét tổng quát các nội dung cần thẩm định của dự án.Qua đó phát hiện các vấn đề hợp lý hay chưa hợp lý cần phải đi sâu xem xét.Thẩm định tổng quát cho phép hình dung khái quát dự án, hiểu rõ quy mô, tầm quan trọng của dự án. Vì xem xét tất cả các nội dung của dự án, do đó ở giai đoạn này khó phát hiện được các vấn đề cần phải bác bỏ, hoặc các sai sót của dự án cần bổ sung hoặc sửa đổi. Chỉ khi tiến hành thẩm định chi tiết, những vấn đề sai sót của dự án mới được phát hiện.
*/ Thẩm định chi tiết: Được tiến hành sau thẩm định tổng quát. Việc thẩm định này được tiến hành với từng nội dung của dự án từ việc thẩm định các điều kiện pháp lý đến phân tích hiệu quả tài chính và kinh tế- xã hội của dự án. Mỗi nội dung xem xét đều đưa ra những ý kiến đánh giá đồng ý hay cần phải sửa đổi thêm hoặc không thể chấp nhận được. Tuy nhiên mức độ tập trung cho những nội dung cơ bản có thể khác nhau tuỳ theo đặc điểm và tình hình cụ thể của dự án.
Trong bước thẩm định chi tiết, kết luận rút ra nội dung trước có thể là điều kiện để tiếp tục nghiên cứu. Nếu một số nội dung cơ bản của dự án bị bác bỏ thì có thể bác bỏ dự án mà không cần đi vào thẩm định toàn bộ các chỉ tiêu tiếp sau. Chẳng hạn thẩm định mục tiêu của dự án không hợp lý, nội dung phân tích kỹ thuật và tài chính không khả thi thì dự án sẽ không thực hiện được.
1.3.3. Phương pháp thẩm định dự án dựa trên việc phân tích độ nhạy cảm của dự án :
Phương pháp này thường dùng để kiểm tra tính vững chắc và hiệu quả tài chính của dự án.
Cơ sở của phương pháp này là dự kiến một số tình huống vững chắc có thể xảy ra trong tương lai đối với dự án, như vượt chi phí đầu tư, sản lượng đạt thấp, giá các chi phí đầu vào tăng và giá tiêu thụ sản phẩm giảm, có thay đổi về chính sách thuế theo hướng bất lợi... Khảo sát tác động của những yếu tố đó đến hiệu quả đầu tư và khả năng hoà vốn của dự án.
Mức độ sai lệch so với dự kiến của các bất trắc thường được chọn từ 10% đến 20% và nên chọn các yếu tố tiêu biểu để xảy ra tác động xấu đến hiệu quả của dự án để xem xét. Nếu dự án vẫn tỏ ra có hiệu quả kể cả trong trường hợp có nhiều bất trắc phát sinh đồng thời thì đó là những dự án vững trắc có độ an toàn cao. Trong trường hợp ngược lại, cần xem lại khả năng phát sinh bất trắc đề suất kiến nghị các biện pháp hữu hiệu để khắc phục hay hạn chế.
Nội dung biện pháp này được áp dụng với các dự án có hiệu quả cao hơn mức bình thường nhưng có nhiều yếu tố thay đổi do khách quan.
1.4. NỘI DUNG THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ
(Dựa theo thông tư số 09 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, văn bản hướng dẫn thẩm định dự án đầu tư trong hệ thống Tổng cục Đầu tư Phát triển theo nghị quyết số