Chuyên đề Kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng

Lêi më ®Çu Trong c¬ chÕ míi, víi sù ho¹t ®éng cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tÝnh ®éc lËp, tù chñ trong c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng cao h¬n mçi doanh nghiÖp ph¶i n¨ng ®éng s¸ng t¹o trong kinh doanh, ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc kÕt qu¶ kinh doanh cña m×nh, b¶o toµn ®­îc vèn kinh doanh vµ quan träng h¬n lµ kinh doanh cã l·i. Muèn nh­ vËy c¸c doanh nghiÖp ph¶i nhËn thøc ®­îc vÞ trÝ kh©u tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸ v× nã quyÕt ®Þnh ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña kinh doanh nghiÖp vµ lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp cã thu nhËp bï ®¾p chi phÝ bá ra, thùc hiÖn nghÜa vô víi Ng©n s¸ch Nhµ N­íc. Bªn c¹nh ®ã, móc ®Ých ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn nªn viÖc x¸c ®Þnh ®øng ®¾n KQKD nãi chung vÒ kÕt qu¶ b¸n hµng nãi riªng lµ rÊt quan träng. Do vËy bªn c¹nh c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý chung, viÖc tæ chøc hîp lý c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n h¸ng lµ rÊt cÇn thiÕt gióp doanh nghiÖp cã ®Çy ®ñ th«ng tin kÞp thêi vµ chÝnh x¸c ®Ó ®­a ra quyÕt ®Þnh kinh doanh ®øng ®¾n. Doanh nghiÖp kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao lµ c¬ së doanh nghiÖp cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ngµy cµng v÷ng ch¾c trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh s«i ®éng vµ quyÕt liÖt. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vËn dông lý luËn ®· ®­îc häc tËp t¹i tr­êng kÕt hîp víi thùc tÕ thu nhËn ®­îc tõ c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty cæ phÇn Ngäc Anh, ''em ®· chän ®Ò tµi'' KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng'' ®Ó nghiªn cøu vµ viÕt chuyªn ®Ò cña m×nh. Néi dung chuyªn ®Ò gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I: C¸c vÊn ®Ò chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng. Ch­¬ng II: Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. Ch­¬ng III: NhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i C«ng ty cæ phÇn Ngäc Anh. Ch­¬ng I: C¸c vÊn ®Ò chung. 1.1. Kh¸i niÖm vÒ thµnh phÈm, b¸n hµng vµ ý nghÜa cña c«ng t¸c b¸n hµng. 1.1.1. Kh¸i niÖm thµnh phÈm. Trong DNSXCN: Thµnh phÈm nh÷ng s¶n phÈm ®· kÕt thóc toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt do doanh nghiÖp tiÕn hµnh hoÆc thuªu ngoµi gia c«ng t¸c chÕ biÕn vµ ®· ®­îc kiÓm nghiÖm phï hîp víi tiªu chuÈn kü thuËt quy ®Þnh vµ ®· nhËp cho kho thµnh phÈm. * Ph©n biÖt gi÷a thµnh phÈm vµ s¶n phÈm . - XÐt vÒ mÆt giíi h¹n. + Thµnh phÈm lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ g¾n víi mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh trong ph¹m vi mét doanh nghiÖp . + S¶n phÈm lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cung cÊp dÞch vô. - XÐt vÒ mÆt ph¹m vi. + Thµnh phÈm duy nhÊt chØ lµ s¶n phÈm hoµn thµnh ë giai ®o¹n cuèi cïng cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt . + S¶n phÈm: Bao gåm thµnh phÈm vµ nöa thµnh phÈm. Thµnh phÇn lµ bé phËn chñ yÕu cña hµng ho¸ trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt .Hµng ho¸ trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh bao gåm: Thµnh phÈm, nöa thµnh phÈm, vËt t­ vµ dÞch vô cung cÊp vµ kh¸ch hµng. 1.1.2. Kh¸i niÖm vÒ b¸n hµng vµ b¶n chÊt cña qu¸ tr×nh b¸n hµng. B¸n hµng lµ qu¸ trinh s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra vµ b¸n s¶n phÈm mua vµo. Cung cÊp dÞch vô vµ thùc hiÖn c«ng viÖc ®· tho¶ m·n thuËn theo hîp ®ång trong mét kú ho¹c nhiÒu kú nh­: Cung cÊp dÞch vô vËn t¶i, du lÞch, cho thuª TSC§ theo ph­¬ng thøc cho thuªu ho¹t ®éng. Qu¸ tr×nh b¸n hµng lµ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh tÕ bao g«m 2 mÆt: Doanh nghiÖp ®em b¸n s¶n phÈm , hµng ho¸ cung cÊp dÞch vô ®ång thêi ®· thu ®­îc tiÒn hoÆc cã quyÒn thu tiÒn cña ng­êi mua. Qu¸ tr×nh b¸n hµng thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh trao ®æi quyÒn së h÷u gi÷a ng­êi b¸n vµ ng­êi mua trªn thÞ tr­êng ho¹t ®éng. ThÞ tr­êng ho¹t ®éng lµ thÞ tr­êng tho¶ m·n ®«ng thêi 3 ®iÒu kiÖn. a. C¸c s¶n phÈm ®­îc b¸n trªn thÞ tr­êng cã tÝnh t­¬ng ®ång. b. Ng­êi mua vµ ng­êi b¸n cã thÓ t×m thÊy nhau bÊt kú lóc nµo. c. GÝa c¶ ®­îc c«ng khai. Khi tiÕn hµnh giao dÞch gi÷a doanh nghiÖp víi bªn ngoµi ho¹c bªn sö dông tµi s¶n doanh thu ®­îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ hîp lý ®ã lµ gi¸ trÞ tµi s¶n cã thÓ trao ®æi ho¹c gi¸ trÞ mét kho¶n nî ®­îc thanh to¸n mét c¸ch tù nguyÖn gi÷a c¸c bªn cã ®Çy ®ñ hiÓu biÕt trong sù trao ®æi ngang gi¸ trªn thÞ tr­êng ho¹t ®éng. Hµnh h¸o cung cÊp nh»m ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c, c¸c c¸ nh©n bªn ngoµi C«ng ty, Tæng c«ng ty ho¹c tËp ®oµn s¶n xuÊt gäi lµ b¸n cho bªn ngoµi. Trong tr­êng hîp hµng ho¸ cung cÊp gi÷a c¸c ®¬n vÞ trong cïng mét c«ng ty, Tæng c«ng ty, tËp ®oµn… ®­îc gäi lµ b¸n hµng néi bé. C«ng t¸c b¸n hµng cã ý nghÜa hÕt søc to lín. Nã lµ giai ®o¹n t¸i s¶n xuÊt . Doanh nghiÖp khi thùc hiÖn tèt c«ng t¸c b¸n hµng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thu håi vèn, bï ®¾p chi phÝ, thùc hiÖn nghÜa vô víi Ng©n s¸ch Nhµ n­íc th«ng qua viÖc nép thuÕ, ®Çu t­ ph¸t triÓn tiÕp, n©ng cao ®êi sèng cña ngõ¬i lao ®éng. 1.2. C¸c ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ gèc thµnh phÈm. 1.2.1. Nguyªn t¾c ghi sæ kÕ to¸n thµnh phÈm. GÝa trÞ thµnh phÈm theo nguyªn t¾c ph¶i ®­îc ghi nhËn theo gi¸ gèc( trÞ gi¸ thùc tÕ) tr­êng hîp gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc thÊp h¬n gi¸ gèc th× gi¸ trÞ thµnh phÈm ph¶i ph¸n ¸nh theo gi¸ trÞ thuÇn theo gi¸ trÞ cã thùc hiÖn ®­îc. Trong thùc tÕ, doanh nghiÖp th­êng s¶n xuÊt nhiÒu mÆt hµng vµ ho¹t ®éng nhËp xuÊt thµnh phÈm trong doanh nghiÖp lu«n cã biÕn ®éng lín do nhiÒu nguyªn nh©n, ®Ó phôc vô cho viÖc ho¹ch to¸n hµng ngµy kÞp thêi, kÕ to¸n thµnh phÈm cßn cã thÓ sö dông gi¸ ho¹ch to¸n ®Ó ghi chÐp vµ phiÕu nhËp, phiÕu xuÊt vµ ghi sæ kÕ to¸n ghi tiÕp thµnh phÈm. 1.2.2. Gi¸ gèc thµnh phÈm nhËp kho. - Gi¸ gèc thµnh phÈm nhËp kho ®­îc x¸c ®Þnh theo tõng tr­êng hîp nhËp. + Thµnh phÈm do c¸c bé phËn s¶n xuÊt chÝnh vµ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra ph¶i ®­îc ghi nhËn theo gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ bao gåm. Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu, trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó s¶n xuÊt thµnh phÈm. + Thµnh phÈm thuª ngoµi gia c«ng ®Ó chÕ biÕn ®­îc ghi nhËn theo gi¸ thµnh thùc tÕ gia c«ng chÕ biÕn bao gåm. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Chi phÝ thuª gia c«ng. Chi phÝ vËn chuyÓn b«c giì khi giao, nhËn c«ng nh©n. 1.2.3. Gi¸ gèc thµnh phÈm xuÊt kho: Ph¶i tu©n thñ nguyªn t¾c tÝnh theo gi¸ gèc, nh­ng do thµnh phÈm nhËp tõ c¸c nguån nhËp vµ lµ ho¹t ®éng trong qu¸ khø cña c¸c kú kÕ to¸n kh¸c nhau. Do ®ã cã thÓ x¸c ®Þnh gi¸ gèc cña thµnh phÈm xuÊt kho, kÕ to¸n cã thÓ sö dông mét trong nh÷ng ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng tån kho sau. + Ph­¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ ®Ých danh ( gi¸ thùc tÕ cña tõng l« nhËp) + Ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn ( sau mçi lÇn nhËp hoÆc cuèi kú) + Ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc'' xuÊt sau ( Fi Fo ) + Ph­¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tr­íc( Li Fo) 1.3. Kh¸i niÖm doanh thu b¸n hµng, c¸c kho¶n d¶m ngoµi trõ doanh thu b¸n hµng, nguyªn t¾c x¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng. 1.3.1. Kh¸i niÖm doanh thu vµ ®iÒu kiÖn thu nhËn doanh thu. - Doanh thu lµ tæng gi¸ trÞ c¸c lîi Ých kinh tÕ doanh nghiÖp thu ®­îc trong kú kÕ to¸n, ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th«ng th­¬ng cña doanh nghiÖp , gãp phÇn vèn chñ së h÷u. Doanh thu trong doanh nghiÖp bao gåm: Tæng gi¸ trÞ cao cã lîi Ých kinh tÕ doanh nghiÖp ®· thu ®­îc ho¹c sÏ thu ®­îc nh­: Doanh thu b¸n hµng: doanh thu cung cÊp dÞch vô: doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh, tiÒn l·i, b¶n quyÒn, tæ chøc vµ lîi nhuËn ®­îc chia. + Doanh b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô: lµ toµn b« sè tiÒn thu ®­îc thu ®­îc tri c¸c giao dÞch vµ nghiÖp vô ph¸t sinh doanh thu nh­ b¸n s¶n phÈm , hµng ho¸ , cung cÊp dÞch vô cho kh¸ch hµng bao gåm c¶ c¸c kho¶n phô c¶ phÝ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n ( nÕu cã) Doanh thu b¸n hµng ®­îc thu ghi nhËn khi tho¶ m·n 5 ®iÒu kiÖn sau: a. Doanh nghiÖp ®· chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u s¶n phÈm ho¹c b¸n hµng cho ng­êi mua. b. Doanh nghiÖp kh«ng cßn n¾m gi÷ quyÒn qu¶n lý hµng ho¸ nh­ ng­êi së h÷u hµng ho¸ ho¹c kiÓm so¸t hµng ho¸ . c. Doanh thu ®­îc x¸c ®Þnh t­¬ng ®èi ch¾c ch¸n. b. Doanh nghiÖp ®· thu ®­îc hoÆc sÏ thu ®­îc sÏ thu ®­îc lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch b¸n hµng. e. X¸c ®Þnh ®­îc chi phÝ liªn quan ®Õn giao dÞch b¸n hµng. Doanh thu b¸n hµng bao gåm: Doanh thu b¸n hµng ra ngoµi vµ doanh thu b¸n hµng néi bé. 1.2.3. Kh¸i niÖm c¸c kho¶n trõ doanh thu: C¸c kho¶n trõ doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô bao gåm: - ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i:lµ c¸c kho¶n doanh nghiÖp b¸n gi¶m gi¸ niªm iÕt cho kh¸ch hµng mua hµng víi khèi l­îng lín. - Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: lµ gi¸ trÞ khèi l­îng hµng b¸n ®· x¸c ®Þnh lµ b¸n hµng hoµn thµnh bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i vµ tõ chèi thanh to¸n. - Gi¶m gi¸ hµng b¸n: lµ kho¶n gi¶m trõ cho kh¸ch hµng do kh¸ch hµng ho¸ kÐm ph¼m chÊt, sai quy c¸ch hoÆc l¹c hËu thÞ hiÕu. - ChiÕt khÊu thanh to¸n. - C¸c lo¹i thuÕ cã tÝnh vµo gi¸ b¸n: thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng… 1.4. C¸c ph­¬ng thøc b¸n vµ c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n. 1.4.1. C¸c ph­¬ng thøc b¸n hµng. 1.41.1. KÕ to¸n b¸n hµng theo ph­¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp: B¸n hµng trùc tiÕp lµ ph­¬ng thøc giao hµng cho ng­êi mua trùc tiÕp t¹i kho( hoÆc trùc tiÕp t¹i ph©n x­ëng kh«ng qua kho) cña doanh nghiÖp.Khi giao hµng hoÆc cung cÊp dÞch vô cho ng­êi mua, doanh nghiÖp ®· nhËn ®­îc tiÒn hoÆc cã quyÒn thu tiÒn cña ng­êi mua, gi¸ trÞ cña hµng ho¸ ®· hoµn thµnh, doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô ®· ®­îc ghi nhËn. 1.4.1.2. kÕ to¸n b¸n hµng theo ph­¬ng thøc göu hµng ®i cho kh¸ch hµng. Ph­¬ng thøc göu hµng ®i lµ ph­¬ng thøc bªn b¸n göu hµng ®i cho kh¸ch hµng theo c¸c ®iÒu kiÖn cña hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt. Sè hµng göu ®i vÉn thuéc quyÒn kiÓm so¸t cña bªn b¸n, khi kh¸ch hµng thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n th× lîi Ých vµ rñi ro ®­îc chuyÓn giao toµn bé cho ng­êi mua, gi¸ trÞ hµng ho¸ ®· ®­îc thùc hiÖn vµ lµ thêi ®iÓm bªn b¸n ®­îc ghi nhËn ®­îc ghi nhËn doanh thu b¸n hµng. 1.4.1.3. KÕ to¸n b¸n hµng theo ph­¬ng thøc göi ®¹i lý, ký göi b¸n ®óng gi¸ h­ëng hoa hång. Ph­¬ng thøc b¸n hµng göi ®¹i lý, ký göi b¸n ®óng gi¸ h­ëng hoa h«ng lµ ®óng ph­¬ng thøc bªn giao ®¹i lý, ký göi bªn ( bªn ®¹i lý) ®Ó b¸n hµng cho doanh nghiÖp.Bªn nhËn ®¹i lý, ký göi ng­êi b¸n hµng theo ®óng gi¸ ®· quy ®Þnh vµ ®­îc h­ëng thï lao d­íi h×nh thøc hoa hång. Theo luËt thuÕ GTGT, nÕu bªn ®¹i lý b¸n theo ®óng gi¸ quy ®Þnh cña bªn giao ®¹i lý th× toµn bé thuÕ GTGT ®Çu ra cho bªn giao ®¹i lý ph¶i tÝnh nép NSNN, bªn nhËn ®¹i lý kh«ng ph¶i nép thóª GTGT trªn phÇn hoa hång ®­îc h­ëng. 1.41.4. kÕ to¸n b¸n hµng theo ph­¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp. B¸n hµng theo tr¶ chËm, tr¶ gãp lµ ph­¬ng thøc b¸n hµng thu tiÒn nhiÒu lÇn, ng­êi mua thanh tãan lÇn ®Çu ngay t¹i thêi ®iÓm mua. Sè tiÒn cßn l¹i, ng­êi mua chÊp nhËn tr¶ dÇn ë c¸c kú tiÕp theo vµ ph¶i chÞu mÆt tû lÖ l·i xuÊt nhÊt ®Þnh. XÐt vÒ b¶n chÊt, hµng b¸n tr¶ chËm tr¶ gãp vÉn ®­îc quyÒn së h÷u cña ®¬n vÞ b¸n, nh­ng quyÒn kiÓm so¸t t¸i s¶n vµ lîi Ých kinh tÕ sÏ thu ®­îc cña tµi s¶n ®· ®­îc chuyÓn giao cho ng­êi mua. V× vËy, doanh nghiÖp thu nhËn doanh thu b¸n hµng theo gi¸ b¸n tr¶ ngay vµ ghi nhËn vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh phÇn l·i tr¶ chËm tÝnh trªn kho¶n ph¶i tr¶ nh­ng tr¶ chËm, phï hîp víi thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu ®­îc x¸c nhËn. 1.4.1.5.KÕ to¸n b¸n hµng theo ph­¬ng thøc hµng ®æi hµng. Ph­¬ng thøc hµng ®æi hµng lµ ph­¬ng thøc b¸n hµng doanh nghiÖp ®em s¶n phÈm , vËt t­, hµng ho¸ ®Ó ®æi lÊy hµng ho¸ kh¸c kh«ng t­¬ng tù gi¸ trao ®æi lµ gi¸ hiÖn hµnh cña hµng ho¸ , vËt t­ t­¬ng øng trªn thÞ tr­êng. 1.4.2. Ph­¬ng thøc thanh to¸n: 1.4.2.1. Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt: 1.5. NhiÖm vô cña kÕ to¸n thµnh phÈm, b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh. §Ó phôc vô qu¶n lý chÆt chÏ thµnh phÈm, thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c, tiÕn hµnh ph©n phèi kÕt qu¶ kinh doanh ®¶m b¶o c¸c lîi Ých kinh tÕ, kÕ to¸n cÇn hoµn thµnh c¸c nhiÖm vô sau: - Tæ chøc theo dâi ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ kÞp thêi vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ vÒ t×nh h×nh hiÖn cã sù biÕn ®éng cña lo¹i thµnh phÈm hµng ho¸ vÒ c¸c mÆt sè l­îng, quy c¸ch chÊt l­îng vµ gi¸ trÞ. - Theo dâi, ph¶n ¸nh, kiÓm so¸t chÆt chÏ ho¹t ®éng b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô, ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c. Ghi nhËn ®Çy ®ñ kÞp thêi vµo c¸c kho¶n chi phÝ thu nhËp cña tõng ®Þa ®iÓm kinh doanh , tõng mÆt hµng, tõng ho¹t ®éng. - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ tõng ho¹t ®éng trong doanh nghiÖp , ph¶n ¸nh vµ kiÓm tra, gi¸m s¸t t×nh h×nh qu©n phèi kÕt qu¶ kinh doanh ®«n ®èc, kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi NSNN. - Cung cÊp nh÷ng th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt cho c¸c ®èi t­îng sö dông th«ng tin liªn quan. §Þnh kú, tiÕn hµnh qu©n tÝch kinh tÕ ho¹t ®éng b¸n hµng, kÕt qu¶ kinh doanh vµ t×nh h×nh ph©n phèi lîi nhuËn. 1.6. Chøng tõ kÕ to¸n vµ c¸c ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n thµnh phÈm. 1.6.1. Chøng tõ kÕ to¸n: Mäi chøng tõ lµm biÕn ®éng thµnh phÈm ®Òu ph¶i ®­îc ghi chÐp, ph¶n ¸nh vµo chøng tõ ban ®Çu phï hîp vµo theo ®óng nh÷ng néi dung vµ ph­¬ng ph¸p ghi chÐp chøng tõ kÕ to¸n ®· quy ®Þnh theo chÕ ®é. C¸c chøng tõ kÕ to¸n chñ yÕu gåm: - PhiÕu nhËp kho ( MÉu sè 01- VT ) - Ho¸ ®¬n GTGT ( MÉu sè 01- GTVT ) Ho¸ ®¬n b¸n hµng. 1.6.2. C¸c ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n: KÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm ®­îc thùc hiÖn t¹i phßng kÕ to¸n ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt ®­îc ¸p dông cã thÓ lµ mét trong ba ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt sau: a. Ph­¬ng ph¸p thÎ song song: - Nguyªn t¾c: + ë kho: Thñ kho më thÎ kho cho tõng thø, tõng lo¹i vËt liÖu ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho vËt liÖu, c«ng cô dông cô vÒ mÆt sè l­îng vµ tÝnh ra sè tån kho. + ë kÕ tãan: KÕ tãan còng më mét thÎ t­¬ng øng vµ mét sæ chi tiÕt ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho c¶ vÒ mÆt l­îng vµ gi¸ trÞ. S¬ ®å: PhiÕu nhËp ThÎ kho PhiÕu xuÊt Sæ chi tiÕt vËt t­ hoÆc thÎ kho B¶ng tæng hîp NhËp -xuÊt- tån KÕ to¸n tæng hîp (3) (1) (1) (2) (2) (4) - ¦u ®Øªm- Nh­îc ®iÓm: + ¦u ®iÓm: §¬n gi¶n, dÔ ghi chÐp, dÔ dèi chiÕu, kiÓm tra. + Nh­îc ®iÓm: Cßn ghi chÐo trïng lËp nhau vÒ mÆt sè l­îng. - §iÒu kiÖn ¸p dông: ChØ ¸p dông cã nh÷ng doanh nghiÖp cã chñng lo¹i vËt t­ Ýt, nhËp xuÊt kh«ng th­êng xuyªn, tr×nh ®é kÕ to¸n kh«ng cao. b. Ph­¬ng ph¸p ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. KÕ to¸n kh«ng më thÎ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu mµ së ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ho¹ch to¸n sè l­îng vµ sè tiÒn cña tõng lo¹i vËt t­ theo tõng kho. Sæ nµy ghi theo mçi th¸ng mét lÇn vµo cuèi th¸ng trªn c¬ së tæng hîp c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt ph¸t sinh trong th¸ng mçi thø chØ ghi mét dßng trong sæ. Cuèi th¸ng ®èi chiÕu sè l­îng vËt t­ trªn sæ ®èi chiÕu sè lu©n chuyÓn víi thÎ kho, ®èi chiÕu sè tiÒn víi kÕ to¸n tæng hîp. (2) S¬ ®å: B¶ng thèng kª B¶ng thèng kª PhiÕu nhËp (4) (3) (4) KÕ to¸n t«ng hîp Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ThÎ kho (3) (2) B¶ng kª xuÊt B¶ng kª xuÊt B¶ng thèng kª B¶ng kª xuÊt PhiÕu xuÊt c. Ph­¬ng ph¸p s¬ ®å d­: S¬ ®å: PhiÕu nhËp ThÎ kho PhiÕu xuÊt (5) (1) Sæ sè d­ KÕ to¸n tæng hp B¶ng lòy kÕ nhËp- xuÊt- tån PhiÕu dao nhËn chøng tõ xuÊt PhiÕu dao nhËn chõng tõ nhËp (1) (2) Chó thÝch: 1.7. KÕ to¸n tæng hîp thµnh phÈm: 1.7.1. Tµi kháan kÕ to¸n sö dông: ''TK 155 thµnh phÈm'' TK 155'' Thµnh phÈm'' sö dông ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ gèc thµnh phÈm hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng trong kho cña doanh nghiÖp . KÕt cÊu vµ n«i dung ph¶n ¸nh cña TK 155 thµnh phÈm. TK 155- thµnh phÈm. - Gi¸ trÞ cña thùc tÕ cña ph¸t triÓn xuÊt - TrÞ gi¸ cña ph¸t triÓn ph¸t hiÖn thõa khi kiÓm kª. KÕt chuyÓn gi¸ trÞ thùc tÕ thµnh phÈm tån kho cuèi kú( ph­¬ng ph¸p KK§K) D ck: Gi¸ trÞ thùc tÕ thµnh phÈm tån kho - Gi¸ trÞ thùc tÕ thµnh phÈm - TrÞ gi¸ cña thµnh phÈm thiÕu hôt ph¸t hiªn khi kiÓm kª kÕt chuyÓn kiÓm kª kÕt chuyÓn gi¸ trÞ thùc tÕ cña thµnh phÈm kho cuèi kú ( ph­¬ng ph¸p KK§K) 1.7.2. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu. * Tr­êng hîp kÕ tãan hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn: 1. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ thµnh phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt hoÆc thuª ngoµi gia c«ng, chÕ biÕn nhËp kho. Nî TK 155: Thµnh phÈm. Cã TK 154: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. 2. TrÞ gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho. 2.1. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho. 2.1. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho b¸n trùc tiÕp. Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n. Cã TK 155: Thµnh phÈm. 2.2. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho ®Ó b¸n theo ph­¬ng thøc chuyÓn hµng ®i cho kh¸ch hµng hoÆc göi ®i c¬ së nhËn b¸n hµng ®¹i lý,ký göi. Nî TK 157: Hµng göi ®i b¸n. Cã TK 155: Thµnh phÈm. 2.3. TrÞ gi¸n vèn thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho ®æi lÊy vËt t­ hµng ho¸ cña ®¬n vÞ kh¸c( hµng ®æi hµng kh«ng t­¬ng tù) Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n. Nî TK 157: Hµng göi ®i b¸n Cã TK 155: Thµnh phÈm. 2.4. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho ®Ó biÕu tÆng thanh to¸n tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng cho c¸c c¸n bé CNV. Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n. Cã TK 155: Thµnh phÈm. 3. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm nhËp kho kh¸ch hµng tr¶ l¹i hµng göi ®¹i lý, ký göi b¸n hµng kh«ng ®­îc. Nî TK 155: Thµnh. Cã TK 157: Hµng göi ®i b¸n. Cã TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n. 4. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho gãp vèn liªn doanh. Tr­êng hîp gi¸ ghi sæ kÕ to¸n lín h¬n gi¸ trÞ vèn gãp do héi ®ång liªn doanh ®¸nh gi¸ l¹i. Nî Tk 128: Gi¸ trÞ gãp vèn LD ng¾n h¹n. Nî Tk 222: Gi¸ trÞ gãp vèn LD dµi h¹n. Cã TK 155: Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm. Cã Tk 412: Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i TS - chªnh lÖch ®¸nh gi¸ t¨ng. Tr­êng hîp gi¸ ghi sæ kÕ to¸n lín h¬n gi¸ trÞ gãp vèn th× sè chªnh lÖch ®­îc ph¶n ¸nh vµo bªn Nî TK 412- CL§GLTS. 5. Tr­êng hîp ®¸nh gi¸ l¹i thµnh phÈm trong kho. 5.1: §iÒu chØnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm ®¸nh gi¸ t¨ng. Nî TK 155: Thµnh phÈm. Cã TK 157: Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n. 5.2. §iÒu chØnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm do ®¸nh gi¸ gi¶m. Nî TK 412: Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i s¶n phÈm Cã TK155 : Thµnh phÈm. 6. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm do ®¸nh gi¸ gi¶m. 6.1. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm ph¸t hiÖn thõa khi kiÓm. Tr­êng hîp ®· x¸c ®Þnh ®­îc nguyªn nh©n vµ xö lý. Nî TK 111,334,1388: Thu båi th­êng, tæ thøc, c¸ nh©n. Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n ( sè chªnh lÖch) Cã TK 155: Thµnh phÈm( TrÞ gi¸ vèn thµnh phÈm thiÕu) Tr­êng hîp ch­a x¸c ®Þnh nguyªn nh©n. Nî TK 1381: Tµi s¶n thiÕu chê xö lý. Cã TK 155: Thµnh phÈm( TrÞ gi¸ vèn thµnh phÈm thiÕu) S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp thµnh phÈm theo §KKTX TK 154 TK 155 TK 157 TK 154 TK 154 TrÞ gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm phµnh phÈm göi ®i b¸n Gi¸ s¶n xuÊt thùc tÕ thµnh phÈm nhËp xuÊt kho TK 632 TK 338(3381) TrÞ gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm b¸n, tr¶ l­¬ng, tÆng… TrÞ gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm thõa ch­a râ NN TK 412 TK 111,334,338 §¸nh gi¸ t¨ng tµi s¶n TrÞ gi¸ thµnh phÈm thiÕu ®¸nh gi¸ gi¶m tµi s¶n 1.8. KÕ to¸n tæng hîp qu¸ tr×nh b¸n hµng theo c¸c ph­¬ng thøc b¸n. 1.8.1. C¸c tµi kho¶n sù dông. 1. TK 157: Hµng göi ®i b¸n. Dïng thÎ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ s¶n phÈm, hµng ho¸ ®· göi hoÆc chuyÓn ®Õn cho kh¸ch hµng, göi b¸n ®¹i lý, ký göi, trÞ gi¸ lao vô, dÞch vô ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng nh­ng ch­a ®­îc chÊp nhËn thanh to¸n. KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 157- hµng göi ®i b¸n. TK 157- Hµng göi ®i b¸n TrÞ gi¸ hµng ho¸ , thµnh phÈm ®· ®­îc chÊp nhËn thanh to¸n - TrÞ gi¸ hµng hãa, thµnh phÈm dÞch vô ®· ®­îc göi ®i b¸n bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i KÕt chuyÓn ®Çu kú trÞ gi¸ hµng ho¸ thµnh phÈm ®· göi ®i b¸n ch­a ®­¬c kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n ®Çu kú ( ph­¬ng ph¸p KK§K ) TrÞ gi¸ hµng hãa, dÞch vô ®· göi cho kh¸ch hµng, ®¹i lý, ký göi. - TrÞ gi¸ dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng nh­ng ch­a ®­îc thanh to¸n. - KÕt chuyÓn cuèi kú trÞ gi¸ hµng ho¸ ®· göi ®i b¸n ®­îc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n ( ph­¬ng ph¸p KK§K) Sè d­: TrÞ gi¸ hµng ho¸ thµnh phÈm ®· g­i ®i, dÞch vô ®· cung cÊp ch­a ®­îc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n 2. TK 632- Gi¸ vèn hµng b¸n. Dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸ , thµnh phÈm, dÞch vô ®· cung cÊp, gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña x©y l¾p ( ®èi víi doanh nghiÖp x©y l¾p ) ®· b¸n trong kú. Ngoµi ra cßn ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n d¬ dang v­ît trªn møc b×nh th­êng, sè trÝch lËp hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 632- GVHB. TK nµy cã thÎ cã sè d­ bªn cã: Ph¶n ¸nh s« tiÒn nhËn tr­íc hoÆc sè tiÒn d­ ®· thu nhiÒu h¬n sè ph¶i thu cña kh¸ch hµng, khi nhËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ph¶i lÊy sè d­ chi tiÕp cña tõng ®èi t­îng TK nµy ®Ó ghi cña 2 chØ tiªu bªn'' Tµi s¶n'' vµ bªn nguån vèn. TK 632- Gi¸ vèn hµng b¸n