Ngân hàng thương mại cũng như các doanh nghiệp khác hoạt động trên thị trường đều phải có khách hàng. Đối với Ngân hàng thương mại khách hàng có vai trò rất quan trọng vì: "Khách hàng vừa là người mua, đồng thời vừa là người cung ứng vốn cho Ngân hàng". Do đó, có thể nói khách hàng là nhân tố quyết định tới sự tồn tại và phát triển của Ngân hàng. Khi hoạt động kinh doanh của khách hàng có hiệu quả, Ngân hàng có điều kiện mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng kinh doanh của mình nhằm thoả mãn nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. Số lượng khách hàng và sự lớn mạnh của họ là tiền đề cho sự phát triển của Ngân hàng thương mại nói chung và chi nhánh Ngân hàng Công thương khu vực 2 - Hai Bà Trưng thành phố Hà Nội nói riêng.
Tuy nhiên, trong bối cảnh đất nước đang trong thời kỳ chuyển sang nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa có sự quản lý của Nhà nước ở nước ta hiện nay, môi trường kinh tế chưa ổn định, môi trường pháp lý đang dần được hoàn thiện thì hoạt động kinh doanh của các Ngân hàng thương mại cũng gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, chất lượng sản phẩm của Ngân hàng chưa cao; đồng thời Ngân hàng cũng chưa phát huy hết khả năng và vai trò của mình. Việc phân tích một cách chính xác, khoa học các nguyên nhân hạn chế quy mô tín dụng của Ngân hàng chưa thực sự có chất lượng nên đòi hỏi về các giải pháp hữu hiệu nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm tín dụng cũng như mở rộng quy mô hoạt động kinh doanh của Ngân hàng vẫn còn là một yêu cầu bức thiết. Xuất phát từ vấn đề nêu trên, với những kiến thức đã được học ở trường và qua thời gian thực tập, tiếp cận với thực tế ở chi nhánh Ngân hàng Công thương khu vực 2 Hai Bà Trưng thành phố Hà Nội, tôi mạnh dạn lựa chọn và đi sâu nghiên cứu đề tài:
" Những giải pháp nhằm mở rộng tín dụng tại chi nhánh Ngân hàng Công thương khu vực 2 Hai Bà Trưng thành phố Hà Nội”.
Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung của chuyên đề gồm 3 chương:
- Chương I: Cơ sở lý luận chung về tín dụng trong hoạt động kinh doanh Ngân hàng.
- Chương II: Thực trạng công tác tín dụng tại chi nhánh Ngân hàng Công thương khu vực 2 Hai Bà Trưng thành phố Hà Nội.
- Chương III: Mục tiêu, Giải pháp và kiến nghị nhằm mở rộng Tín dụng của chi nhánh Ngân hàng Công thương khu vực 2 Hai Bà Trưng thành phố Hà Nội.
71 trang |
Chia sẻ: oanhnt | Lượt xem: 1221 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Chuyên đề Những giải pháp nhằm mở rộng tín dụng tại chi nhánh Ngân hàng Công thương khu vực 2 Hai Bà Trưng thành phố Hà Nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lời c¶m ¬n
Qua thời gian 2 tháng thực tập tại ngân hàng cơ sở, mặc dù không nhiều nhưng tôi đã phần nào nắm bắt được những vấn đề cơ bản của hoạt động kinh doanh ngân hàng. Trên cơ sở thực tế ấy giúp tôi hiểu rõ thêm thế nào là Tín dụng ngân hàng và làm thế nào để phát triển mở rộng hoạt động tín dụng ngân hàng. Trên hết, đây còn là cơ hội quý báu để tôi có thể vận dụng những kiến thức đã được truyền thụ ở trường vào thực tế công việc.
Đúc kết từ hiểu biết về thực tế ấy,cùng với sự giúp đỡ của thầy giáo NguyÔn H÷u Tµi và chi nhánh ngân hàng Công thương khu vực 2 Hai Bà Trưng - thành phố Hà Nội, tôi đã hoàn thành chuyên đề thực tập tốt nghiệp của mình.
Tôi xin chân thành cảm ơn ban lãnh đạo cùng toàn thể các cô chú cán bộ nhân viên chi nhánh ngân hàng Công thương khu vực 2 Hai Bà Trưng đã quan tâm giúp đỡ, chỉ bảo tận tình tạo điều kiện cho tôi hiểu biết hơn về những vấn đề thực tế hoạt động kinh doanh của Ngân hàng và hướng dẫn giúp tôi hoàn thành chuyên đề này.
Và tôi xin đặc biệt cảm ơn các thầy, cô giáo khoa Tµi chÝnh ng©n hµng - §H Kinh tÕ quèc d©n đã giảng dạy, truyền thụ những kiến thức vô cùng quý giá. Nhờ vào nền tảng kiến thức đó, tôi đã hoàn thành chuyên đề thực tập tốt nghiệp này và nó sẽ là hành trang cho tôi có thể đóng góp sức mình vào sự phát triển của kinh tế nước nhà nói chung và sự nghiệp của ngành Ngân hàng nói riêng.
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU
Ngân hàng thương mại cũng như các doanh nghiệp khác hoạt động trên thị trường đều phải có khách hàng. Đối với Ngân hàng thương mại khách hàng có vai trò rất quan trọng vì: "Khách hàng vừa là người mua, đồng thời vừa là người cung ứng vốn cho Ngân hàng". Do đó, có thể nói khách hàng là nhân tố quyết định tới sự tồn tại và phát triển của Ngân hàng. Khi hoạt động kinh doanh của khách hàng có hiệu quả, Ngân hàng có điều kiện mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng kinh doanh của mình nhằm thoả mãn nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. Số lượng khách hàng và sự lớn mạnh của họ là tiền đề cho sự phát triển của Ngân hàng thương mại nói chung và chi nhánh Ngân hàng Công thương khu vực 2 - Hai Bà Trưng thành phố Hà Nội nói riêng.
Tuy nhiên, trong bối cảnh đất nước đang trong thời kỳ chuyển sang nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa có sự quản lý của Nhà nước ở nước ta hiện nay, môi trường kinh tế chưa ổn định, môi trường pháp lý đang dần được hoàn thiện thì hoạt động kinh doanh của các Ngân hàng thương mại cũng gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, chất lượng sản phẩm của Ngân hàng chưa cao; đồng thời Ngân hàng cũng chưa phát huy hết khả năng và vai trò của mình. Việc phân tích một cách chính xác, khoa học các nguyên nhân hạn chế quy mô tín dụng của Ngân hàng chưa thực sự có chất lượng nên đòi hỏi về các giải pháp hữu hiệu nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm tín dụng cũng như mở rộng quy mô hoạt động kinh doanh của Ngân hàng vẫn còn là một yêu cầu bức thiết. Xuất phát từ vấn đề nêu trên, với những kiến thức đã được học ở trường và qua thời gian thực tập, tiếp cận với thực tế ở chi nhánh Ngân hàng Công thương khu vực 2 Hai Bà Trưng thành phố Hà Nội, tôi mạnh dạn lựa chọn và đi sâu nghiên cứu đề tài:
" Những giải pháp nhằm mở rộng tín dụng tại chi nhánh Ngân hàng Công thương khu vực 2 Hai Bà Trưng thành phố Hà Nội”.
Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung của chuyên đề gồm 3 chương:
Chương I: Cơ sở lý luận chung về tín dụng trong hoạt động kinh doanh Ngân hàng.
Chương II: Thực trạng công tác tín dụng tại chi nhánh Ngân hàng Công thương khu vực 2 Hai Bà Trưng thành phố Hà Nội.
Chương III: Mục tiêu, Giải pháp và kiến nghị nhằm mở rộng Tín dụng của chi nhánh Ngân hàng Công thương khu vực 2 Hai Bà Trưng thành phố Hà Nội.
CHƯƠNG I
LÝ LUẬN CHUNG VỀ TÍN DỤNG
TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH NGÂN HÀNG
Tæng quan vÒ ng©n hµng th¬ng m¹i
Theo luËt c¸c tæ chøc tÝn dông ®· ®îc Quèc héi níc Céng hoµ x· hé chñ nghÜa ViÖt Nam th«ng qua ngµy 12/12/1997:
“ Tæ chøc tÝn dông lµ doanh nghiÖp ®ùoc thµnh lËo theo quy ®Þnh cñaLuËt c¸c tæ chøc tÝn dông vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ, lµm dÞch vô Ng©n hµng víi néi dông nh©n tiÒn göi vµ sö dông tiÒn ®Ó cÊp tÝn dông, cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n cho kh¸ch hµng...”
Ng©n hµng lµ mét lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông, do ®ã ®îc thùc hiÖn toµn bé ho¹t ®éng ng©n hµng vµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c cã liªn quan. ng©n hµng tiÕn hµnh c¸c ho¹t c¬ b¶n sau:
* Ho¹t ®éng huy ®éng vèn
§Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh th× Ng©n hµng ph¶i cã vèn. Nguån vèn cu¶ Ng©n hµng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó. Cô thÓ Ng©n hµng huy ®éng tõ c¸c nguån chñ yÕu sau;
- NhËn tiÒn göi: TiÒn göi bao gåm tiÒn göi tiÕt kiÖm vµ tiÒn göi thanh to¸n. TiÒn göi tiÕt kiÖm ®îc chia thµnh tiÒn göi cã kú h¹n vµ tiÒn göi kh«ng kú h¹n. §©y lµ nguån vèn chñ yÕu cña Ng©n hµng th¬ng m¹i theo ®óng nghÜa cña nã. C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn quy m« tiÒn göi cña kh¸ch hµng t¹i Ng©n hµng nh: ChÝnh s¸ch lai suÊt, ph¬ng thøc tr¶ l·i cña Ng©n hang, t×nh h×nh kinh tÕ x· héi trong tõng thêi kú, phong tôc tËp qu¸n, thãi quen cña tõng vïng, uy tÝn cña Ng©n hµng, vÞ trÝ cña Ng©n hµng, c¸c dÞch vô do Ng©n hµng cung cÊp.... N¾m ®îc yÕu tè nµy, Ng©n hµng cã thÓ ®iÒu chØnh lîng vèn huy ®éng sao cho phï hîp víi nhu cÇu vèn cña m×nh
- Vèn ®i vay: Ng©n hµng chØ ®i vay khi cã nhøng t×nh huèng ph¸t sinh ®Æc biÖt nh ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh kho¶n, ®¶m b¶o ty lÖ dù tr÷ b¾t buéc theo quy ®Þnh, ®¸p øng nh cÇu më réng tÝn dông... Tuú vµo trêng hîp cô thÓ mµ Ng©n hµng cã thÓ huy ®éng vèn trªn thÞ trêng liªn Ng©n hµng, vay vèn Ng©n hµng trung ¬ng qua h×nh thøc t¸i cÊp vèn, vay c¸c tæ chøc tÝn dông trong vµ ngoµi níc kh¸c, vay cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, cña d©n c th«ng qua ph¸t hµnh kú phiÕu, tr¸i phiÕu...
- Vèn tù cã vµ c¸c quü cña Ng©n hµng: Lµ nguån vèn chiÕm tØ träng nhá trong tæng nguån vèn, song l¹i lµ bé phËn rÊt quan träng. Nã lµ c¬ së ®Ó thu hót tiÒn göi cña kh¸ch hµng, ®ång thêi lµ tÊm ®Öm gi¶m sãc gióp Ng©n hµng tr¸nh khái nguy c¬ khñng ho¶ng, mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n.
Ngoµi ra Ng©n hµng cßn cã thÓ tËn dông c¸c nguån vèn kh¸c nh: nguån uû th¸c cña c¸c tæ chøc tÝn dông lín, c¸c tæ chøc tÝn dông níc ngoµi, nguån ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thanh to¸n gi÷a c¸c Ng©n hµng. Tuy nhiªn c¸c nguån vèn nµy thêng kh«ng æn ®Þnh vµ kh«ng ph¶i Ng©n hµng nµo còng cã ®iÒu kiÖn sö dông
* Ho¹t ®éng sö dông vèn
Ho¹t ®éng sö dông vèn cña mét Ng©n hµng gåm c¸c ho¹t ®éng sau: ng©n quü, ho¹t ®éng tÝn dông, ho¹t ®éng ®Çu t.
- Ho¹t ®éng Ng©n quü; Lµ ho¹t ®éng nh»m thóc ®Èy kh¶ n¨ng thanh to¸n thêng xuyªn cñang©n hµng cho kh¸ch hµng. §©y lµ tµi s¶n kh«ng sinh lêi hoÆc cã sinh lêi còng rÊt thÊp. Bï l¹i kh¶ n¨ng thanh to¸n thêng xuyªn cña mét Ng©n hµng ®îc ®¶m b¶o b»ng nh÷ng tµi s¶n láng nh: tiÒn mÆt t¹i quü, iÌn göi t¹i c¸c Ng©n hµng trung ¬ng vµ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i kh¸c, tiÒn ®ang trong qu¸ tr×nh thu. Tuy nhiªn ®©y lµ lo¹i tµi s¶n cã kh¶ n¨ng sinh lêi rÊt thÊp nªn viÖc ®Ó l¹i nhiÒu tµi s¶n nµy lµ mét møc ®é hîp lý sao cho võa ®¶m b¶o tÝnh thanh kho¶n võa ®¶m b¶o kh¶ n¨ng sinh lêi
- Ho¹t ®éng tÝn dông
Lµ ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh vµ sinh lêi chñ yÕu cña Ng©n hµng
Ho¹t ®éng tÝn dông lµ c¸c quan hÖ giao dÞch gi÷a ngêi cho vay vµ ngêi ®i vay. Trong quan hÖ giao dÞch nµy thÓ hiÖn c¸c néi dung sau:
- Ngêi cho vay chuyÓn giao cho ngêi ®i vay mét lîng gi¸ trÞ nhÊt ®Þnh. Gi¸ trÞ nµy cã thÓ díi h×nh thøc tiÒn tÖ hoÆc h×nh th¸i hiÖn vËt nh hµng ho¸, m¸y mãc thiÕt bÞ, bÊt ®éng s¶n
- Ngêi ®i vay chØ ®îc sö dông t¹m thêi trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Sau khi hÕt h¹n sö dông, theo tho¶ thuËn ngêi ®i vay ph¶i hoµn tr¶ cho ngêi cho vay
- Gi¸ trÞ hoµn tr¶ th«ng thêng lín h¬n gi¸ trÞ lóc cho vay hoÆc nãi c¸ch kh¸c ngêi ®i vay ph¶i tr¶ thªm lîi tøc
Tham gia quan hÖ nµy cã nhiÒu chñ thÓ: Nhµ níc, doanh nghiÖp, c¸ nh©n ngêi tiªu dïng... t¬ng øng víi c¸c tªn goi kh¸c nhau nh TÝn dông Ng©n hµng, tÝn dông th¬ng m¹i..
* Ho¹t ®éng ®Çu t
C¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i thùc hiÖn ho¹t ®éng ®Çu t b»ng c¸ch tiÕn hµnh mua b¸n chøng kho¸n trªn thÞ trêng ®Ó t×m kiÕm lîi nhuËn. C¸c chøng kho¸n Ng©n hµng n¾m gi÷ thêng lµ chøng kho¸n cã ®é an toµn vµ tÝnh láng cao sÏ gióp cho Ng©n hµng ®¶m b¶o ®îc kh¶ n¨ng thanh kho¶n ®îc tèt h¬n mµ kh«ng lµm gi¶m hiÖu qu¶ kinh doanh
*Ho¹t ®éng trung gian
Ho¹t ®éng trung gian lµ ho¹t ®éng mµ Ng©n hang cung cÊp cho kh¸ch hµng c¸c dÞch vô cã liªn quan ®i kÌm, qua ®ã Ng©n hµng còng nhËn ®îc mét kho¶n thu díi h×nh thøc phÝ, hoa hång. C¸c dÞch vô cña ng©n hµng ngµy cµng phong phó vµ tiªn lîi, ®¸p øng ®ùoc nhu cÇu lín cña kh¸ch hµng vµ yªu cÇu cña ho¹t ®éng kinh doanh
2. Tín dụng và ph©n lo¹i tín dụng
Tín dụng là gì
Tín dụng (credit) xuất phát từ chữ La tinh là credo (tin tưởng, tín nhiệm). Trong thực tế cuộc sống, thuật ngữ tín dụng được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau, ngay cả trong quan hệ tài chính, tùy theo từng bối cảnh cụ thể mà thuật ngữ tín dụng có một nội dung riêng. Trong quan hệ tài chính, tín dụng có thể hiểu theo các nghĩa sau:
Xét trên góc độ chuyển dịch cho vay từ chủ thể thặng dư tiết kiệm sang chủ thể thiếu hụt tiết kiệm thì tín dụng được coi là phương pháp chuyển dịch quỹ từ người cho vay sang người đi vay.
Trong một quan hệ tài chính cụ thể, tín dụng là một giao dịch về tài sản trên cơ sở có hoàn trả giữa hai chủ thể. Như một công ty công nghiệp hoặc thương mại bán hàng trả chậm cho một công ty khác, trong trường hợp này người bán chuyển giao hàng hoá cho bên mua và sau một thời gian nhất định theo thoả thuận bên mua phải trả tiền cho bên bán. Phổ biến hơn cả là giao dịch giữa ngân hàng và các định chế tài chính khác với các doanh nghiệp và cá nhân thể hiện dưới hình thức cho vay, tức là ngân hành cấp tiền cho bên đi vay và sau một thời hạn nhất định người đi vay phải thanh toán vốn gốc và lãi.
Tín dụng còn có nghĩa là một số tiền cho vay mà các định chế tài chính cung cấp cho khách hàng.
Trong một số ngữ cảnh cụ thể thuật ngữ tín dụng đồng nghĩa với thuật ngữ cho vay. Ví dụ: tín dụng ngắn hạn (Short-term Credit) đồng nghĩa với cho vay ngắn hạn (Short-term Loans); hoặc từ tín dụng tuần hoàn (Revolving Credit) là một loại cho vay cụ thể.
Trên cơ sở tiếp cận theo chức năng hoạt động của ngân hàng thì tín dụng được hiểu như sau: Tín dụng là một giao dịch về tài sản (tiền hoặc hàng hoá) giữa bên cho vay (Ngân hàng và các định chế tài chính khác) và bên đi vay (cá nhân, doanh nghiệp và các chủ thể khác), trong đó bên cho vay chuyển giao tài sản cho bên đi vay sử dụng trong một thời hạn nhất định theo thoả thuận, bên đi vay có trách nhiệm hoàn trả vô điều kiện vốn gốc và lãi cho bên cho vay khi đến hạn thanh toán.
Ph©n lo¹i tín dụng ngân hàng
Phân loại cho vay là việc sắp xếp các khoản cho vay theo từng nhóm dựa trên một số tiêu thức nhất định. Việc phân loại có cơ sở khoa học là tiền đề để thiết lập các quy trình cho vay thích hợp và nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng. Phân loại cho vay được dựa vào các căn cứ sau đây:
Ph©n lo¹i theo mục đích cho vay
Dựa vào căn cứ này cho vay thường được chia làm các loại sau:
Cho vay bất động sản là loại cho vay liên quan đến việc mua sắm và xây dựng bất động sản nhà ở, đất đai, bất động sản trong lãnh vực công nghiệp, thương mại và dịch vụ.
Cho vay công nghiệp và thương mại là loại cho vay ngắn hạn để bổ sung vốn lưu động cho các doanh nghiệp trong lãnh vực công nghiệp, thương mại và dịch vụ.
Cho vay nông nghiệp là loại cho vay để trang trải các chi phí sản xuất như phân bón thuốc trừ sâu, giống cây trồng, thức ăn gia súc, lao động, nhiên liệu...
Cho vay các định chế tài chính (financial institution loans) bao gồm cấp tín dụng cho các Ngân hàng, công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính, công ty bão hiểm, quỹ tín dụng và các định chế tài chính khác.
Cho vay cá nhân là loại cho vay để đáp ứng các nhu cầu tiêu dùng như mua sắm các vật dụng đắt tiền, và các khoản cho vay để trang trải các chi phí thông thường của đời sống thông qua phát hành thẻ tín dụng
Cho thuê: Lµ viÖc ng©n hµng bá tiÒn mua tµi s¶n ®Ó cho kh¸ch hµng thuª theo nh÷ng tho¶ thuËn nhÊt ®Þnh vµ kh¸ch hµng sÏ ph¶i tr¶ l·i vµ gèc cho ng©n hµng. Cho thuê của các định chế tài chính bao gồm hai loại cho thuê vận hành và cho thuê tài chính. Tài sản cho thuê bao gồm bất động sản và động sản, trong đó chủ yếu là máy móc – thiết bị.
Ph©n lo¹i theo thêi gian
Theo căn cứ này cho vay được chia làm 3 loại sau:
Cho vay ngắn hạn
Loại cho vay này có thời hạn thời hạn đến 12 tháng và được sử dụng để bù đắp sự thiếu hụt vốn lưu động của các doanh nghiệp và các nhu cầu chi tiêu ngắn hạn của cá nhân.
Cho vay trung hạn
Theo quy định hiện nay của Nhà nước Việt Nam, cho vay trung hạn có thời hạn trên 12 tháng đến 5 năm.
Tín dụng trung hạn chủ yếu được sử dụng để đầu tư mua sắm tài sản cố định, cải tiến hoặc đổi mới thiết bị, công nghệ, mở rộng sản xuất kinh doanh, xây dựng các dự án mới có quy mô nhỏ và thời gian thu hồi vốn nhanh.
Bên cạnh đầu tư cho tài sản cố định, cho vay trung hạn còn là nguồn hình thành vốn lưu động thường xuyên của các doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp mới thành lập.
- Cho vay dài hạn
Cho vay dài hạn là loại cho vay có thời hạn trên 5 năm và thời hạn tối đa có thể lên đến 20 – 30 năm, một số trường hợp cá biệt có thể lên đến 40 năm.
Tín dụng dài hạn là loại tín dụng được cung cấp để đáp ứng các nhu cầu dài hạn như xây dựng nhà ở, các thiết bị, phương tiện vân tải có quy mô lớn, xây dựng các xí nghiệp mới.
Nghiệp vụ truyền thống của các ngân hàng thương mại là cho vay ngắn hạn, nhưng từ những năm 70 trở lại đây các ngân hàng thương mại đã chuyển sang kinh doanh tổng hợp và một trong những nội dung đổi mới đó là nâng cao tỷ trọng cho vay trung và dài hạn trong tổng số dư nợ của ngân hàng.
Ph©n lo¹i theo tµi s¶n ®¶m b¶o
Theo căn cứ này, cho vay được chia làm hai loại:
Cho vay không bảo đảm: là loại cho vay không có tài sản thế chấp, cầm cố hoặc sự bảo lãnh của người thứ ba, mà việc cho vay chỉ dựa vào uy tín của bản thân khách hàng. Đối với những khách hàng tốt, trung thực trong kinh doanh, có khả năng tài chính mạnh, quản trị có hiệu qủa thì ngân hàng có thể cấp tín dụng dựa vào uy tín của bản thân khách hàng mà không cần một nguồn thu nợ thứ hai bổ sung.
Cho vay có bảo đảm: là loại cho vay dựa trên cơ sở các bảo đảm như thế chấp hoặc cầm cố, hoặc phải có sự bảo lãnh của người thứ ba.
Đối với các khách hàng không có uy tín cao đối với ngân hàng, khi vay vốn đồi hỏi phải có bảo đảm. Sự bảo đảm này là căn cứ pháp lý để ngân hàng có thêm một nguồn thứ 2, bổ sung cho nguồn thu nợ thứ nhất thiếu chắc chắn.
Trong những năm 90 các ngân hàng chỉ được phép cho vay có bảo đảm trừ các doanh nghiệp nhà nước kinh doanh có hiệu quả và cho vay hộ nông dân, từ 5 triệu trở xuống. Ngày 29/12/1999 Chính phủ đã ban hành Nghị định số 178/1999/NĐ - CP về bảo đảm tiền vay của các tổ chức tín dụng; theo Nghị định này việc cho vay không bảo đảm được mở rộng hơn so với trước đây, cho phép các tổ chức tín dụng được lựa chọn khách hàng để cho vay không bảo đảm khi cho vay ngắn hạn, trung hạn, dài hạn để thực hiện các dự án đầu tư phát triển hoặc phương án sản xuất kinh doanh, dịch vụ và đời sống. Tuy nhiên khách hàng vay không bảo đảm phải hội đủ các điều kiện sau:
Có tín nhiệm với tổ chức tín dụng cho vay trong việc sử dụng vốn vay và trả nợ đầy đủ, đúng hạn cả gốc và lãi.
Có dự án đầu tư, hoặc phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ khả thi có khả năng hoàn trả nợ; hoặc có dự án, phương án phục vụ đời sống khả thi phù hợp với qui định của pháp luật.
Có khả năng tài chính để thực hiện nghĩa vụ trả nợ.
Cam kết thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tài sản theo yêu cầu của tổ chức tín dụng nếu sử dụng vốn vay không đúng cam kết trong hợp đồng tín dụng; cam kết trả nợ trước hạn nếu không thực hiện được các biện pháp bảo đảm bằng tài sản.
Tổng mức cho vay không bảo đảm và điều kiện cho vay không bảo đảm do Ngân hàng Nhà nước qui định.
Phương pháp hoàn trả
Dựa vào căn cứ này cho vay của ngân hàng thương mại được chia làm hai loại:
Cho vay có thời hạn là loại cho vay có thoả thuận thời hạn trả nợ cụ thể theo hợp đồng. Cho vay có thời hạn bao gồm các loại sau:
Cho vay chỉ có một kỳ hạn trả nợ (hay còn gọi là phi trả góp): Là loại cho vay thanh toán một lần theo thời hạn đã thoả thuận.
Cho vay có nhiều kỳ hạn trả nợ cụ thể (hay còn gọi là cho vay trả góp): Là loại cho vay mà khách hàng phải hoàn trả vốn gốc và lãi theo định kỳ. Loại cho vay này chủ yếu được áp dụng trong cho vay bất động sản nhà ở thương mại, cho vay tiêu dùng, cho vay đối với những người kinh doanh nhỏ (cho vay chợ), cho vay để mua sắm máy móc – thiết bị.
Cho vay hoàn trả nợ nhiều lần nhưng không có kỳ hạn nợ cụ thể, mà việc trả nợ phụ thuộc vào khả năng tài chính của người đi vay. Hoặc cho vay này được áp dụng theo kỹ thuật thấu chi.
Đối với loại cho vay có thời hạn khách hàng có thể trả nợ trước hạn, nhưng ngân hàng được quyền thu lãi toàn bộ kỳ hạn trả nợ theo hợp đồng, trừ trường hợp có những thoả thuận khác.
Cho vay không có thời hạn cụ thể.
Đối với loại cho vay không có thời hạn thì ngân hàng có thể yêu cầu hoặc người đi vay tự nguyện trả nợ bất cứ lúc nào, nhưng phải báo trước một thời gian hợp lý, thời gian này có thể được thoả thuận trong hợp đồng.
Ph©n lo¹i theo h×nh thøc
Dựa vào căn cứ này cho vay chia làm 4 loại.
ChiÕt khÊu th¬ng phiÕu:
Lµ viÖc ng©n hµng øng tríc tiÒn cho kh¸ch hµng t¬ng øng víi gi¸ trÞ cña th¬ng phiÕu trõ ®i phÇn thu nhËp cña ng©n hµng ®Ó së h÷u mét th¬ng phiÕu cha ®Õn h¹n ( hoÆc 1 giÊy nî). VÒ mÆt ph¸p lý th× ng©n hµng kh«ng ph¶i ®· cho vay ®èi víi chñ th¬ng phiÕu. §©y chØ lµ h×nh thøc trao ®æi tr¸i quyÒn, tuy nhiªn ®©y cã thÓ ®îc coi lµ mét ho¹t ®éng tÝn dông.
B¶o l·nh
Lµ viÖc ng©n hµng cam kÕt thùc hiÖn c¸c nghÜa vô tµi chÝnh hé kh¸ch hµng cña m×nh. MÆc dï ng©n hµng kh«ng xuÊt tiÒn ra nhng ng©n hµng ®· cho kh¸ch hµng sö dông uy tÝn cña m×nh ®Ó thu lîi. Tuy nhiªn khi ngêi b¶o l·nh kh«ng thÓ thùc hiÖn nghÜa vô theo hîp ®ång th× ngêi b¶o l·nh ph¶i thay thÕ ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô thanh to¸n. ChÝnh v× lý do trªn mµ ngêi ta gäi h×nh thøc cam kÕt b¶o l·nh ng©n hµng lµ tÝn dông b»ng ch÷ ký
Cho thuª
Lµ viÖc ng©n hµng bá tiÒn mua tµi s¶n ®Ó cho kh¸ch hµng thuª theo nh÷ng tho¶ thuËn nhÊt ®Þnh. Sau thêi gian nhÊt ®Þnh, kh¸ch hµng ph¶i tr¶ c¶ gèc lÉn l·i cho ng©n hµng
Cho vay: Chia lµm 2 lo¹i
Cho vay trực tiếp:
Ngân hàng cấp vốn trực tiếp cho người có nhu cầu, đồng thời người đi vay trực tiếp hoàn trả nợ vay cho ngân hàng.
Thanh toán nợ (2)
Ngân hàng
Khách hàng
Cấp vốn
(1)
Cho vay gián tiếp ( Ph©n lo¹i theo h×nh thøc)
Là khoản cho vay được thực hiện thông qua việc mua lại các khế ước hoặc chứng từ nợ đã phát sinh và còn trong thời hạn thanh toán.
Mô hình cho vay gián tiếp được thể hiện như sau:
Người thanh toán nợ
Cấp tín dụng (1)
Ngân hàng
Khách hàng nhận vốn vay
Thanh toán nợ (2)
Các ngân hàng thương mại cho vay gián tiếp theo các loại sau:
Chiết khấu thương phiếu (discount).
Mua các phiếu bán hàng (dealer paper) tiêu dùng và máy móc trả góp.
Do sự tác động của phương thức tiêu thụ hàng hoá gắn phương pháp tiếp thị mới đã thúc đẩy các ngân hàng thương mại đưa vào áp dụng loại cho vay gián. Trong điều kiện hiện nay các doanh nghiệp thương mại đang tìm mọi biện pháp đã cạnh tranh trong việc tiêu thụ hàng hoá, trong đó bán chịu hàng hoá được coi là biện pháp để mở rộng tiêu thụ hàng có hiệu qủa nhất. Tuy nhiên nguồn tài trợ của ngân hàng thông qua nhượng lại các phiếu bán hàng trả góp.
Cho vay gián tiếp thông qua mua các phiếu bán hàng được thực hiện quy trình như sau:
Ngân hàng
Doanh nghiệp thương mại
(2)
(1)
(3)
Người mua
Doanh nghiệp thương mại bán chịu hàng hoá cho người mua – người tiêu dùng hoặc người nông dân.
Doanh nghiệp thương mại chuyển nhượng phiếu bán hàng trả góp cho ngân hàng để được tài trợ vốn.
Người mua thanh toán cho ngân hàng theo định kỳ.
Một số điểm cần lưu ý trong việc thực hiện cho vay gián tiếp:
+ Trước khi thực hiện hợp đồng mua lại các phiếu bán hàng trả góp, ngân hàng phải thoả thuận với người bán các điều kiện bắt buộc khi thực hiện việc bán trả góp và ngân hàng chỉ mua những hồ sơ bán hàng theo đúng các điều ki