Chuyên đề Tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng ở công ty vật tư thiết bị toàn bộ - MaTexim

LỜI NÓI ĐẦU Trong nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển, nhất định phải có phương án kinh doanh đạt hiệu quả kinh tế. Để đứng vững và phát triển trong điều kiện: có sự cạnh tranh gay gắt, doanh nghiệp phải nắm bắt và đáp ứng được tâm lý, nhu cầu của người tiêu dùng với sản phẩm có chất lượng cao, giá thành hạ, mẫu mã phong phú, đa dạng chủng loại. Muốn vậy, các doanh nghiệp phải giám sát tất cả các quy trình từ khâu mua hàng đến khâu tiêu thụ hàng hoá để đảm bảo việc bảo toàn và tăng nhanh tốc độ luân chuyển vốn, giữ uy tín với bạn hàng, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với Nhà nước, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của cán bộ công nhân viên, doanh nghiệp đảm bảo có lợi nhuận để tích luỹ mở rộng phát triển sản xuất kinh doanh. Hơn thế nữa nhu cầu tiêu dùng trên thị trường hiện nay đòi hỏi Doanh nghiệp phải tạo ra doanh thu có lợi nhuận.Muốn vậy thì Doanh nghiệp phải sản xuất cái thị trường cần chứ không phải cái mà doanh nghiệp có và tự đặt ra cho mình những câu hỏi"Sản xuất cái gì, sản xuất cho ai, sản xuất như thế nào và sản xuất bao nhiêu? Để đạt được mục tiêu lợi nhuận: Đạt lợi nhuận cao và an toàn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, công ty phải tiến hành đồng bộ các biện pháp quản lý , trong đó hạch toán kế toán là công cụ quan trọng, không thể thiếu để tiến hành quản lý các hoạt động kinh tế, kiểm tra việc sử dụng, quản lý tài sản, hàng hoá nhằm đảm bảo tính năng động, sáng tạo và tự chủ trong sản xuất kinh doanh, tính toán và xác định hiệu quả của từng hoạt động sản xuất kinh doanh làm cơ sở vạch ra chiến lược kinh doanh. C«ng ty cæ phÇn thuèc l¸ vµ chÕ biÕn thùc phÈm B¾c Giang lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®ãng trªn ®Þa bµn tØnh B¾c Giang, ngoµi viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm phôc vô nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc. Doanh nghiÖp cßn lµm nhiÖm vô xuÊt khÈu nh»m gi¶i quyÕt mét phÇn viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng t¹i ®Þa ph­¬ng, t¨ng nguån thu ngo¹i tÖ, ®ång thêi ®em l¹i nguån lîi nhuËn ®¸ng kÓ cho doanh nghiÖp. Sau thêi gian t×m hiÓu thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty, em nhËn thÊy kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng cña c«ng ty nãi riªng lµ mét bé phËn quan träng trong viÖc qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, nªn lu«n lu«n ®ßi hái ph¶i ®­îc hoµn thiÖn. v× vËy em quyÕt ®Þnh ®i s©u nghiªn cøu c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty víi ®Ò tµi “Tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë c«ng ty vËt t­ thiÕt bÞ toµn bé - MaTexim " ®Ó viÕt chuyªn ®Ò b¸o c¸o cña m×nh. Trong qu¸ tr×nh thùc tËp, em ®· ®­îc sù chØ dÉn, gióp ®ì cña c¸c thÇy, c« gi¸o bé m«n kÕ to¸n doanh nghiÖp s¶n xuÊt, trùc tiÕp lµ thÇy gi¸o NguyÔn Vò ViÖt cïng c¸c b¸c, c¸c c« c¸n bé kÕ to¸n c«ng ty cæ phÇn thuèc l¸ vµ chÕ biÕn thùc phÈm B¾c Giang. Tuy nhiªn, ph¹m vi ®Ò tµi réng, thêi gian thùc tÕ ch­a nhiÒu nªn khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù chØ b¶o, gióp ®ì cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¸c, c¸c c« phßng kÕ to¸n c«ng ty ®Ó chuyªn ®Ò cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! B¸o c¸o gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng 1: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trong Doanh nghiÖp. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ë c«ng ty c«ng ty vËt t­ thiÕt bÞ toµn bé - MaTexim Ch­¬ng 3: Mét sè ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ë c«ng ty vËt t­ thiÕt bÞ toµn bé - MaTexim. Ch­¬ng 1 lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trong DNTM 1.1. Sù cÇn thiÕt tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng trong Doanh nghiÖp. 1.1.1.Qu¸ tr×nh b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña con ng­êi lµ ho¹t ®éng tù gi¸c cã ý thøc vµ cã môc ®Ých, ®­îc lÆp ®i lÆp l¹i vµ kh«ng ngõng ®­îc ®æi míi, h×nh thµnh qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi, gåm c¸c giai ®o¹n: S¶n xuÊt - l­u th«ng - ph©n phèi - tiªu dïng. C¸c giai ®o¹n nµy diÔn ra mét c¸ch tuÇn tù vµ tiªu thô lµ kh©u cuèi cïng quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mét Doanh nghiÖp. S¶n phÈm cña doanh nghiÖp sau khi ®­îc s¶n xuÊt xong th× vÊn ®Ò hµng ®Çu mµ tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp quan t©m tíi lµ vÊn ®Ò tiªu thô. Tiªu thô hay b¸n hµng lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ vèn tõ h×nh th¸i hiÖn vËt sang h×nh th¸i gi¸ trÞ "tiÒn tÖ" vµ h×nh thµnh kÕt qu¶ b¸n hµng. HoÆc nãi mét c¸ch kh¸c b¸n hµng viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u s¶n phÈm hµng ho¸ g¾n víi phÇn lîi Ých hoÆc rñi ro cho kh¸ch hµng, ®ång thêi ®­îc kh¸ch hµng thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n. Mèi quan hÖ trao ®æi gi÷a doanh nghiÖp víi ng­êi mua lµ quan hÖ "thuËn mua võa b¸n" Doanh nghiÖp víi t­ c¸ch lµ ng­êi b¸n ph¶i chuyÓn giao s¶n phÈm cho ng­êi mua theo ®óng c¸c ®iÒu kho¶n quy ®Þnh trong hîp ®ång kinh tÕ ®· ký gi÷a hai bªn. qu¸ tr×nh b¸n hµng ®­îc coi lµ kÕt thóc khi ®· hoµn tÊt viÖc giao hµng vµ bªn mua ®· tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n cho sè s¶n phÈm hµng ho¸ ®ã. Khi qu¸ tr×nh b¸n hµng chÊm døt doanh nghiÖp sÏ cã mét kho¶n doanh thu vÒ tiªu thô s¶n phÈm, vËt t­ hµng ho¸ hay cßn gäi lµ doanh thu b¸n hµng. Nh­ chóng ta ®· biÕt ho¹t ®éng b¸n hµng chØ lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng cña doanh nghiÖp, th«ng qua ho¹t ®éng b¸n hµng doanh nghiÖp cã thÓ biÕt ®­îc lîi nhuËn cao hay thÊp? Tõ ®ã sÏ biÕt ®­îc t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghÞªp m×nh nh­ thÕ nµo ®Ó cã ph­¬ng h­íng qu¶n lý tèt h¬n. 1.1.2.Yªu cÇu qu¶n lý qu¸ tr×nh b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng. Qu¶n lý qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng lµ mét yªu cÇu thùc tÕ, nã xuÊt ph¸t tõ môc tiªu cña doanh nghiÖp. NÕu doanh nghiÖp qu¶n lý tèt kh©u b¸n hµng th× míi ®¶m b¶o ®­îc chØ tiªu hoµn thµnh kÕ ho¹ch tiªu thô vµ ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ã. Do vËy vÊn ®Ò ®Æt ra cho mçi doanh nghiÖp lµ: + Qu¶n lý kÕ ho¹ch vµ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch tiªu thô ®èi víi tõng thêi kú, tõng kh¸ch hµng, tõng ho¹t ®éng kinh tÕ. + Qu¶n lý chÊt l­îng, c¶i tiÕn mÉu m· vµ x©y dùng th­¬ng hiÖu s¶n phÈm lµ môc tiªu cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña doanh nghiÖp. + Qu¶n lý theo dâi tõng ph­¬ng thøc b¸n hµng, tõng kh¸ch hµng, t×nh h×nh thanh to¸n cña kh¸ch hµng, yªu cÇu thanh to¸n ®óng h×nh thøc, ®óng h¹n ®Ó tr¸nh hiÖn t­îng mÊt m¸t, thÊt tho¸t, ø ®äng vèn. Doanh nghiÖp ph¶i lùa chän h×nh thøc tiªu thô s¶n phÈm ®èi víi tõng ®¬n vÞ, tõng thÞ tr­êng, tõng kh¸ch hµng nh»m thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tiªu thô ®ång thêi ph¶i tiÕn hµnh th¨m dß, nghiªn cøu thÞ tr­êng, më réng quan hÖ bu«n b¸n trong vµ ngoµi n­íc. + Qu¶n lý chÆt chÏ vèn cña thµnh phÈm ®em tiªu thô, gi¸m s¸t chÆt chÏ c¸c kho¶n chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p, hîp lý cña c¸c sè liÖu, ®ång thêi ph©n bæ cho hµng tiªu thô, ®¶m b¶o cho viÖc x¸c ®Þnh tiªu thô ®­îc chÝnh x¸c, hîp lý. + §èi víi viÖc h¹ch to¸n tiªu thô ph¶i tæ chøc chÆt chÏ, khoa häc ®¶m b¶o viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cuèi cïng cña qu¸ tr×nh tiªu thô, ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi Nhµ n­íc ®Çy ®ñ, kÞp thêi. 1.1.3.Vai trß, nhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng kÕt qu¶ b¸n hµng. Nh×n trªn ph¹m vi Doanh nghiÖp tiªu thô thµnh phÈm hay b¸n hµng lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña doanh nghiÖp. Tiªu thô thÓ hiÖn søc c¹nh tranh vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. Nã lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c nã còng gi¸n tiÕp ph¶n ¸nh tr×nh ®é tæ chøc c¸c kh©u cung øng, s¶n xuÊt còng nh­ c«ng t¸c dù tr÷. B¶o qu¶n thµnh phÈm. Trªn ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ, b¸n hµng cã mét vai trß ®Æc biÖt , nã võa lµ ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕn hµnh t¸i s¶n xuÊt x· héi võa lµ cÇu nèi gi÷a nhµ s¶n xuÊt víi ng­êi tiªu dïng, ph¶n ¸nh sù gÆp nhau gi÷a cung vµ cÇu vÒ hµng ho¸, qua ®ã ®Þnh h­íng cho s¶n xuÊt, tiªu dïng vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n. Víi mét doanh nghiÖp viÖc t¨ng nhanh qu¸ tr×nh b¸n hµng tøc lµ t¨ng vßng quay cña vèn, tiÕt kiÖm vèn vµ trùc tiÕp lµm t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. Tõ ®ã sÏ n©ng cao ®êi sèng, thu nhËp cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô víi nhµ n­íc. Trong doanh nghiÖp kÕ to¸n lµ c«ng cô quan träng ®Ó qu¶n lý s¶n xuÊt vµ tiªu thô, th«ng qua sè liÖu cña kÕ to¸n nãi chung, kÕ to¸n b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng nãi riªng gióp cho doanh nghiÖp vµ cÊp cã thÈm quyÒn ®¸nh gi¸ ®­îc møc ®é hoµn thµnh cña doanh nghiÖp vÒ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh, tiªu thô vµ lîi nhuËn. §Ó thùc sù lµ c«ng cô cho qu¸ tr×nh qu¶n lý, kÕ to¸n b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng ph¶i thùc hiÖn tèt, ®Çy ®ñ c¸c nhiÖm vô sau: *Tæ chøc theo dâi, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, kÞp thêi gi¸m s¸t chÆt chÏ t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng cña tõng lo¹i s¶n phÈm. *ph¶n ¸nh vµ ghi chÐp ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c c¸c kho¶n doanh thu, c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu vµ chi phÝ cña tõng ho¹t ®éng trong doanh nghiÖp. *Ph¶n ¸nh vµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c kÕt qu¶ cña tõng ho¹t ®éng, gi¸m s¸t t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi nhµ n­íc. *Cung cÊp th«ng tin kÕ to¸n phôc vô cho viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vµ ®Þnh kú ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh b¸n hµng , x¸c ®Þnh vµ ph©n phèi kÕt qu¶. NhiÖm vô kÕ to¸n b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng ph¶i lu«n g¾n liÒn víi nhau. 1.2. Lý luËn c¬ b¶n vÒ b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng: 1.2.1.Ph­¬ng thøc b¸n hµng. C«ng t¸c tiªu thô thµnh phÈm trong doanh nghiÖp cã thÓ ®­îc tiÕn hµnh theo nh÷ng ph­¬ng thøc sau: *Ph­¬ng thøc b¸n bu«n: B¸n bu«n lµ viÖc b¸n s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c, c¸c cöa hµng, ®¹i lý...Víi sè l­îng lín ®Ó c¸c ®¬n vÞ tiÕp tôc b¸n cho c¸c tæ chøc kh¸c hay phôc vô cho viÖc kh¸c nh»m ®¸p øng nhu cÇu kinh tÕ. Cã 2 ph­¬ng thøc b¸n bu«n. + B¸n bu«n qua kho. + B¸n bu«n kh«ng qua kho. * Ph­¬ng thøc b¸n lÎ: B¸n lÎ lµ ph­¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp cho ng­êi tiªu dïng nh»m ®¸p øng nhu cÇu sinh ho¹t c¸ nh©n vµ bé phËn nhu cÇu kinh tÕ tËp thÓ. Sè lÇn tiªu thô cña mçi lÇn b¸n th­êng nhá, cã nhiÒu ph­¬ng thøc b¸n lÎ: + Ph­¬ng thøc b¸n hµng thu tiÒn trùc tiÕp. + Ph­¬ng thøc b¸n hµng ®¹i lý(ký göi). + Ph­¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp, tr¶ chËm. + C¸c ph­¬ng thøc b¸n hµng kh¸c. 1.2.2.Doanh thu b¸n hµng. Theo chuÈn mùc sè 14 ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 149 ngµy 31/12/2001 cña Bé tµi chÝnh th×: Doanh thu lµ tæng gi¸ trÞ c¸c lîi Ých kinh tÕ doanh nghiÖp thu ®­îc trong kú kÕ to¸n, ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th«ng th­êng cña doanh nghiÖp, gãp phÇn lµm t¨ng nguån vèn chñ së h÷u. Doanh thu ph¸t sinh tõ giao dÞch, sù kiÖn ®­îc x¸c ®Þnh bëi tho¶ thuËn gi÷a doanh nghiÖp víi bªn mua hoÆc bªn sö dông tµi s¶n. Nã ®­îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c kho¶n ®· thu ®­îc hoÆc sÏ thu ®­îc sau khi trõ c¸c kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ gi¸ trÞ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. ChØ ghi nhËn Doanh thu trong kú kÕ to¸n khi tho¶ m·n ®ång thêi c¸c ®iÒu kiÖn ghi nhËn doanh thu b¸n hµng sau: *Doanh nghiÖp ®· chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u s¶n phÈm hoÆc hµng ho¸ cho ng­êi mua. *Doanh nghiÖp kh«ng cßn n¾m gi÷ quyÒn qu¶n lý hµng ho¸ nh­ ng­êi së h÷u hµng ho¸ hoÆc quyÒn kiÓm so¸t hµng ho¸. *Doanh thu ®­îc x¸c ®Þnh t­¬ng ®èi ch¾c ch¾n. *Doanh nghiÖp ®· thu ®­îc hoÆc sÏ thu ®­îc lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch b¸n hµng. Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô = Doanh thu b¸n hµng theo ho¸ ®¬n - C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng 1.2.3.C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng. C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu nh­ : ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ GTGT nép theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, ®­îc tÝnh gi¶m trõ vµo doanh thu ghi nhËn ban ®Çu ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn, lµm c¬ së ®Ó tÝnh kÕt qu¶ kinh doanh trong kú kÕ to¸n. *ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i: lµ kho¶n tiÒn mµ doanh nghiÖp ®· gi¶m trõ hoÆc ®· thanh to¸n cho ng­êi mua hµng do viÖc ng­êi mua hµng ®· mua hµng (s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô) víi l­îng lín theo tho¶ thuËn vÒ chiÕt khÊu th­¬ng m¹i ®· ghi trong hîp ®ång kinh tÕ mua b¸n hoÆc c¸c cam kÕt mua, b¸n hµng. *Gi¶m gi¸ hµng b¸n: Lµ gi¶m trõ ®­îc doanh nghiÖp (bªn b¸n) chÊp thuËn mét c¸ch ®Æc biÖt trªn gi¸ ®· tho¶ thuËn trªn ho¸ ®¬n, v× lý do hµng b¸n bÞ kÐm phÈm chÊt, kh«ng ®óng quy c¸ch, hoÆc kh«ng ®óng thêi h¹n ghi trong hîp ®ång. *Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: Lµ sè s¶n phÈm, hµng ho¸ doanh nghiÖp ®· x¸c ®Þnh tiªu thô, nh­ng bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i do vi ph¹m c¸c ®iÒu kho¶n ®· cam kÕt trong hîp ®ång kinh tÕ. Nh­ hµng kÐm phÈm chÊt, sai quy c¸ch, chñng lo¹i. Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ph¶i cã v¨n b¶n ®Ò nghÞ cña ng­êi mua ghi râ lý do tr¶ l¹i hµng , sè l­îng hµng bÞ tr¶ l¹i, gi¸ trÞ hµng bÞ tr¶ l¹i, ®Ýnh kÌm ho¸ ®¬n(nÕu tr¶ l¹i toµn bé) hoÆc b¶n sao ho¸ ®¬n(nÕu tr¶ l¹i mét phÇn). *ThuÕ TT§B, thuÕ XK, thuÕ GTGT lµ kho¶n thuÕ gi¸n thu tÝnh trªn doanh thu b¸n hµng, c¸c kho¶n thuÕ nµy tÝnh cho c¸c ®èi t­îng tiªu dïng hµng ho¸, dÞch vô ph¶i chÞu, c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh chØ lµ ®¬n vÞ thu nép thuÕ thay cho ng­êi tiªu dïng hµng ho¸, dÞch vô ®ã. +ThuÕ TT§B: Lµ kho¶n thuÕ doanh nghiÖp ph¶i nép trong tr­êng hîp doanh nghiÖp tiªu thô nh÷ng hµng ho¸ ®Æc biÖt thuéc danh môc vËt t­, hµng ho¸ chÞu thuÕ TT§B. +ThuÕ XK: Lµ kho¶n thuÕ doanh nghiÖp ph¶i nép khi xuÊt khÈu hµng ho¸ mµ hµng ho¸ ®ã ph¶i chÞu thuÕ xuÊt khÈu. + ThuÕ GTGT trong tr­êng hîp doanh nghiÖp nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ. ThuÕ GTGT ph¶i nép = ThuÕ GTGT ®Çu ra - thuÕ GTGT ®Çu vµo. Trong ®ã: ThuÕ GTGT ®Çu ra = Gi¸ tÝnh thuÕ cña hµng ho¸ dÞch vô b¸n ra x ThuÕ suÊt thuÕ GTGT(%) ThuÕ GTGT ®Çu vµo = tæng sè thuÕ GTGT ®· thanh to¸n ®­îc ghi trªn ho¸ ®¬n GTGT mua hµng ho¸, dÞch vô hoÆc hµng ho¸, dÞch vô nhËp khÈu. Trong chØ tiªu doanh thu b¸n hµng cßn cã c¶ thuÕ ph¶i nép vÒ hµng tiªu thô(tæng gi¸ thanh to¸n). Tæng sè doanh thu b¸n hµng sau khi trõ c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n, doanh thu cña sè hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, thuÕ tiªu thu ®Æc biÖt, thuÕ XNK ®­îc gäi lµ doanh thu thuÇn. 1.2.4. Gi¸ vèn hµng tiªu thô, gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp tÝnh cho hµng tiªu thô. * Gi¸ vèn hµng tiªu thô. Lµ toµn bé c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh b¸n hµng, bao gåm gi¸ trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®· b¸n, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph©n bæ cho hµng ®· b¸n trong kú. TrÞ gi¸ vèn cña hµng b¸n ra = TrÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt ra ®· b¸n - CP BH, CPQLDN ph©n bæ cho hµng ®· b¸n * TrÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®· b¸n. TrÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®· b¸n ®­îc x¸c ®Þnh b»ng 1 trong 4 ph­¬ng ph¸p vµ ®ång thêi phô thuéc vµo tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp cô thÓ. + §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt. TrÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®· b¸n hoÆc thµnh phÈm hoµn thµnh kh«ng nhËp kho ®­a b¸n ngay chÝnh lµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña thµnh phÈm xuÊt kho hoÆc gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm hoµn thµnh, cã 4 ph­¬ng ph¸p tÝnh. - Ph­¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ ®Ých danh: Theo ph­¬ng ph¸p nµy khi xuÊt kho thµnh phÈm th× c¨n cø vµo sè l­îng xuÊt kho thuéc l« nµo vµ gi¸ thµnh thùc tÕ nhËp kho cña l« ®ã ®Ó tÝnh gi¸ trÞ xuÊt kho. - Ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc, xuÊt tr­íc: víi gi¶ thiÕt thµnh phÈm nµo nhËp kho tr­íc th× sÏ xuÊt tr­íc, thµnh phÈm nhËp kho theo gi¸ nµo th× xuÊt kho theo gi¸ ®ã, sau ®ã c¨n cø vµo sè l­îng xuÊt kho ®Ó tÝnh thùc tÕ xuÊt kho. Nh­ vËy gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm tån kho cuèi kú ®­îc tÝnh theo gi¸ thµnh thùc tÕ cña thµnh phÈm thuéc c¸c lÇn nhËp sau cïng. - Ph­¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tr­íc: Víi gi¶ thiÕt thµnh phÈm nµo nhËp kho sau th× xuÊt tr­íc, thµnh phÈm nhËp theo gi¸ nµo th× xuÊt theo gi¸ ®ã, sau ®ã c¨n cø vµo sè l­îng xuÊt kho ®Ó tÝnh ra gi¸ trÞ xuÊt kho. Nh­ vËy gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm tån kho ®­îc tÝnh theo gi¸ thµnh thùc tÕ cña thµnh phÈm thuéc c¸c lÇn nhËp ®Çu tiªn. - Ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn: Theo ph­¬ng ph¸p nµy trÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm xuÊt kho ®Ó b¸n ®­îc c¨n cø vµo sè l­îng thµnh phÈm xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn (gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ ®¬n vÞ b×nh qu©n). Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®¬n vÞ b×nh qu©n = Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña thµnh phÈm tån kho ®Çu kú + Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña thµnh phÈm tån kho trong kú Sè l­îng thµnh phÈm tån kho ®Çu kú + Sè l­îng thµnh phÈm tån kho trong kú Gi¸ thµnh cña thµnh phÈm xuÊt kho = Sè l­îng thµnh phÈm xuÊt kho - Gi¸ thµnh thùc tÕ ®¬n vÞ b×nh qu©n Trªn ®©y lµ c¸ch tÝnh ®¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn cè ®Þnh cña toµn bé sè thµnh phÈm tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú. Ngoµi ra cã thÓ tÝnh theo ®¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn liªn hoµn (®¬n gi¸ b×nh qu©n ®­îc x¸c ®Þnh sau mçi lÇn nhËp). Mçi ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña thµnh phÈm xuÊt kho trªn ®Òu cã ­u ®iÓm, nh­îc ®iÓm riªng. Lùa chän ph­¬ng ph¸p phï hîp nhÊt th× doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ yªu cÇu h¹ch to¸n cña doanh nghiÖp, ®ång thêi ®¶m b¶o nguyªn t¾c nhÊt qu¸n ®Ó c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cã thÓ so s¸nh ®­îc vµ ®¶m b¶o nguyªn t¾c c«ng khai. C¶ ba ph­¬ng ph¸p ®Çu muèn ¸p dông ®­îc ®Òu ph¶i cã ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho cña tõng lÇn nhËp, trong khi hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®Òu kh«ng thÓ lµm ®­îc ®iÒu ®ã víi thµnh phÈm cho nªn hÇu nh­ nã kh«ng ®­îc sö dông trong thùc tÕ. + §èi víi doanh nghiÖp th­¬ng m¹i: - TrÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®· b¸n bao gåm: TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho ®· b¸n vµ chi phÝ mua hµng ph©n bæ cho sè hµng ®· b¸n. - TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho ®· b¸n ®­îc x¸c ®Þnh theo mét trong 4 ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ t­¬ng tù nh­ trªn. - Chi phÝ mua hµng ph©n bæ cho sè hµng ®· b¸n: Do chi phÝ mua hµng liªn quan ®Õn nhiÒu chñng lo¹i hµng ho¸, liªn quan c¶ ®Õn khèi l­îng hµng ho¸ trong kú vµ hµng ho¸ ®Çu kú, cho nªn cÇn ph©n bæ chi phÝ mua hµng cho hµng ®· b¸n trong kú vµ hµng tån cuèi kú. Tiªu chuÈn ph©n bæ chi phÝ mua hµng ®­îc lùa chän lµ: - Sè l­îng. - Träng l­îng . - TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng ho¸. Chi phÝ mua hµng ph©n bæ cho hµng ho¸ ®· b¸n trong kú = Chi phÝ mua hµng cña hµng ho¸ tån kho ®Çu kú + Chi phÝ mua hµng cña hµng ho¸ ph¸t sinh trong kú x Tiªu chuÈn ph©n bæ cña hµng ho¸ ®· xuÊt b¸n trong kú Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña hµng ho¸ tån cuèi kú vµ hµng ho¸ ®· xuÊt b¸n trong kú (Hµng ho¸ tån cuèi kú bao gåm:hµng ho¸ tån kho, hµng ho¸ ®· mua nh­ng cßn ®ang ®i trªn ®­êng vµ hµng ho¸ göi ®i b¸n nh­ng ch­a ®­îc chÊp nhËn) *Chi phÝ b¸n hµng: Lµ toµn bé c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸ vµ cung cÊp dÞch vô bao gåm: +Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng. +chi phÝ vËt liÖu, bao b×. +Chi phÝ dông cô ®å dïng. + Chi phÝ khÊu hao TSC§. + Chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm. + Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. Chi phÝ b¸n hµng thùc tÕ ph¸t sinh trong kú cÇn ®­îc ph©n lo¹i râ rµng vµ tæng hîp theo ®óng néi dung quy ®Þnh. Cuèi kú kÕ to¸n cÇn ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. ViÖc ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ nµy tuú vµo tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh. - §èi víi doanh nghiÖp trong kú kh«ng cã s¶n phÈm ,hµng ho¸ tiªu thô th× toµn bé chi phÝ b¸n hµng ®­îc kÕt chuyÓn sang theo dâi ë "chi phÝ chê kÕt chuyÓn". - §èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã chu kú s¶n xuÊt kinh doanh dµi, trong kú cã s¶n phÈm tiªu thô Ýt hoÆc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i kinh doanh hµng ho¸ cã dù tr÷ vµ lu©n chuyÓn hµng ho¸ lín (tèn nhiÒu, xuÊt b¸n nhiÒu) th× cuèi kú cÇn ph¶i ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng cho hµng tån kho cuèi kú, tøc lµ chuyÓn mét phÇn chi phÝ b¸n hµng thµnh "chi phÝ chê kÕt chuyÓn" vµ phÇn chi phÝ b¸n hµng cßn l¹i ph©n bæ cho hµng ®· ®­îc b¸n trong kú ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶. Chi phÝ b¸n hµng ph©n bæ cho hµng cßn l¹i cuèi kú ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Chi phÝ mua hµng ph©n bæ cho hµng cßn l¹i cuèi kú = Chi phÝ b¸n hµng ph©n bæ cho hµng tån ®Çu kú + Chi phÝ b¸n hµng cÇn ph©n bæ ph¸t sinh trong kú x TrÞ gi¸ hµng mua cßn l¹i cuèi kú TrÞ gi¸ mua cßn l¹i cuèi kú + TrÞ gi¸ mua hµng xuÊt trong kú Tõ ®ã x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ b¸n hµng ph©n bæ cho kh¸ch hµng ®· b¸n trong kú theo c«ng thøc sau: Chi phÝ b¸n hµng ph©n bæ cho hµng b¸n ra trong kú = Chi phÝ b¸n hµng ph©n bæ cho hµng tån ®Çu kú + Chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh trong kú _ Chi phÝ b¸n h¸ng ph©n bæ cho hµng cßn l¹i cuèi kú *ChÝ phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ toµn bé chi phÝ