Công pháp quốc tế 1 - Đề 6

Bài 6: Do không đồng ý với chính sách kinh tế của chính phủ, phe đối lập đã huy động người dân tại thủ đô của quốc gia Kata tiến hành biểu tình với quy mô lớn trước trụ sở của đảng cầm quyền. Ngay lập tức, thủ tướng Kata đã ra lệnh cho lực lượng cảnh sát trấn áp những người biểu tình. Tuy nhiên, quyết định này đã khiến hàng loạt các cuộc biểu tình chống chính phủ tiếp tục diễn ra tại nhiều thành phố lớn. Bất đồng tại Kata đã trở thành xung đột vũ trang sau khi thủ tướng Kata điều động máy bay chiến đấu bắn vào người biểu tình trong khi phe đối lập cũng huy động xe tăng và máy bay chống lại đảng cầm quyền. Nhiều người bị chết và bị thương, bao gồm cả công dân Kata và những nước ngoài. Các dòng người bỏ chạy khỏi Kata sang nước láng giềng đã ảnh hưởng đến an ninh khu vực. Trước tình bất ổn nghiêm trọng tại Kata (quốc gia thuộc liên hiệp quốc), Hội đồng bảo an liên hợp quốc đã thông qua một nghị quyết về việc triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình tại quốc gia này. Thực hiện nghị quyết của hội đồng bảo an, năm nước Ủy viên thường trực và một số quốc gia thành viên khác đã cử lực lượng quân đội tham gia vào lực lượng liên quân của liên hợp quốc để tới Kata. Hãy cho biết việc thông qua nghị quyết của hội đồng bảo an và sự có mặt của lực lượng liên quân tại Kata có phù hợp với Luật quốc tế hay không? Tại sao? Việc thông qua nghị quyết của hội đồng bảo an và sự có mặt của lực lượng liên quân tại Kata phù hợp với Luật quốc tế, Vì: Trong các nguyên tắc cơ bản của luật quốc tế, có nguyên tắc không can thiệp vào công việc nội bộ của quốc gia khác. Khái niệm "công việc nội bộ" của mỗi quốc gia: công việc nội bộ của mỗi quốc gia là công việc nằm trong thẩm quyền giải quyết của mỗi quốc gia độc lập xuất phát từ chủ quyền của mình, đó là quyền tối thượng của quốc gia trong phạm vi lãnh thổ của mình (như: quyền tự do lựa chọn, tự do xây dựn và phát triển chế độ chính trị, kinh tế, văn hóa-xã hội phù hợp với nguyện vọng của nhân dân; quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp...) và quyền độc lập trong quan hệ quốc tế (như: quyền độc lập thiết lập mối quan hệ với bất kỳ quốc gia nào, quyên tự do tham gia vào các tổ chức quốc tế khu vực và phổ cập...). Nội dung của nguyên tắc: Nguyên tắc này không cho phép bất kỳ quốc gia nào dù lớn hay nhỏ, dù giàu hay nghèo, dù văn minh hay lạc hậu được quyền can thiệp vào các lĩnh vực thuộc thẩm quyền riêng biệt của mỗi quốc gia, xuất phát từ chủ quyền của mình. Cụ thể:  - Cấm can thiệp vũ trang và các hình thức can thiệp hoặc đe dọa can thiệp khác nhằm chống lại chủ quyền, nền tảng chính trị, văn hóa-xã hội của quốc gia;  - Cấm dùng các biện pháp kinh tế, chính trị và các biện pháp khác để bắt buộc quốc gia khác phụ thuộc vào mình;  - Cấm tổ chức, khuyến khích các phần tử phá hoại hoặc khủng bố nhằm lật đổ chính quyền của quốc gia khác;  - Cấm can thiệp vào cuộc đấu tranh nội bộ của quốc gia khác;  - Tôn trọng quyền của mỗi quốc gia tự do lựa chọn chế độ chính trị, kinh tế, văn hóa-xã hội không có sự can thiệp từ phía các quốc gia khác. Theo khoản 7 Điều 2 Hiến chương liên hợp quốc “Tổ chức liên hợp quốc không có quyền can thiệp vào công việc thực chất thuộc thẩm quyền nội bộ của bất kỳ quốc gia nào”. Như vậy, cuộc nội chiến xảy ra ở Kata là vấn đề nội bộ của Kata, liên hợp quốc và tất cả các thành viên của cộng đồng quốc tế có nghĩa vụ không can thiệt vào công việc của quốc gia này. Tuy nhiên, cuộc nội chiến này đã trở thành ngoại lệ của nguyên tắc này. Theo chương VII Hiến chương liên hiệp quốc (Kata cũng là thành viên) Liên hiệp quốc có thể dùng các biện pháp cưỡng chế trong trường hợp có đe dọa hòa bình hoặc hành động xâm lược. Như vậy, nếu Hội đồng bảo an liên hiệp quốc xác định một sự biến nào đó xảy ra trong phạm vi lãnh thổ một quốc gia mà đe dọa hòa bình, an ninh quốc tế. Mà trong cuộc nội chiến của chính phủ Kata và phe đối lập không chỉ còn là cuộc nội chiến nữa, mà đã dẫn tới việc làm nhiều người chết và bị thương trong đó có cả công dân Kata và người nước ngoài. Từ cuộc nội chiến đã khiến dòng người bỏ chạy khỏi Kata sang nước láng giềng đã ảnh hưởng đến an ninh khu vực. Vì vậy, cuộc nội chiến đó không còn đơn thuần là công việc nội bộ của quốc gia và hành động của Liên hiệp quốc trong trường hợp này không được coi là sự can thiệp vào công việc nội bộ quốc gia đó. Việc mà năm nước Ủy viên thường trực và một số quốc gia thành viên khác đã cử lực lượng quân đội tham gia vào lực lượng liên quân của liên hợp quốc để tới Kata. Hoàn toàn phù hợp với Hiến chương liên hiệp quốc “ Để góp phần vào việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, theo yêu cầu của Hội đồng Bảo an và phù hợp với những hiệp ước đặc biệt hoặc các hiệp ước cần thiết cho việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, tất cả các nước thành viên Liên Hiệp Quốc có nghĩa vụ cung cấp cho Hội đồng Bảo an những lực lượng vũ trang, sự yểm trợ, và mọi phương tiện khác, kể cả việc cho phép quân đội Liên Hiệp Quốc đi qua lãnh thổ của mình” (khoản 1 điều 43 Hiến chương liên hiệp quốc). Như vậy, việc thông qua nghị quyết của hội đồng bảo an và sự có mặt của lực lượng liên quân tại Kata hoàn toàn phù hợp với Luật quốc tế. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO. 1. Chương II Giáo trình luật quốc tế, Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, 2007, tr. 39 - 56. 2. Chương 4 Luật quốc tế - lí luận và thực tiễn, Lê Mai Anh & Trần Văn Thắng, Nxb. Giáo dục, Hà Nội, 2001 3. Hiến chương Liên hợp quốc và Tuyên bố năm 1970 về các nguyên tắc điều chỉnh quan hệ hợp tác giữa các quốc gia.