Cạnh tranh xuất hiện cùng với nền kinh tế thị trường và nó như một tất yếu khách quan không thể xóa bỏ. Đồng thời, cạnh tranh cũng là một điều kiện thúc đẩy nền kinh tế thị trường phát triển. Đối với các doanh nghiệp, cạnh tranh quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp, thúc đẩy doanh nghiệp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp trên thị trường. Đối với người tiêu dùng, nhờ có cạnh tranh mà họ được thỏa mãn được nhu cầu về hàng hóa và dịch vụ: chất lượng sản phẩm ngày càng cao với một mức giá ngày càng phù hợp. Đối với nền kinh tế quốc dân, cạnh tranh là động lực thúc đẩy sự phát triển bình đẳng của mọi thành phần kinh tế, tạo điều kiện để phát huy lực lượng sản xuất, nâng cao tiến bộ khoa học kỹ thuật, hiện đại hoá nền sản xuất xã hội, đó cũng là điều kiện để xoá bỏ độc quyền bất hợp lý, xoá bỏ bất bình đẳng trong kinh doanh, phát huy tính tháo vát và năng động, óc sáng tạo của các doanh nghiệp, gợi mở nhu cầu thông qua việc tạo ra nhiều sản phẩm mới, nâng cao chất lượng đời sống xã hội.
Ở nước ta trong thời kỳ kinh tế tập trung quan liêu bao cấp, cạnh tranh hầu như không tồn tại. Mọi quan hệ kinh tế trong giai đoạn này đều do Nhà nước chi phối, độc quyền quyết định, các doanh nghiệp không có môi trường cạnh tranh để phát triển và tồn tại một cách bị động phụ thuộc hoàn cảnh vào nhà Nhà nước. Chính vì vậy, nền kinh tế luôn bị kìm hãm và không thể phát triển.
Trong giai đoạn hiện nay, Việt nam đang tiếp tục xây dựng nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo định hướng Xã hội chủ nghĩa có sự quản lý của Nhà nước và người ta bắt đầu đề cập nhiều đêná vấn đề cạnh tranh. Thực tế cho thấy rằng năng lực cạnh tranh của hầu hết các hàng hoá Việt nam trên thị trường trong nước cũng như nước ngoài còn rất yếu kém. Vấn đề càng trở nên bức xúc khi sản phẩm lực cạnh tranh do quá trình tự do hoá thương mại, trước hết là thời hạn có hiệu lực của CEPT trong khuôn khổ AFTA cứ mỗi lúc một gần. Trong khi đó, các doanh nghiệp Việt nam lại tỏ ra chưa sẵn sàng đối mặt với những thách thứ từ cuộc cạnh tranh gay gắt ấy. Nếu tình này vẫn tiếp tục được duy trì thì nguy cơ tụt hậu của nền kinh tế Việt nam sẽ rất nghiêm trọng, nhất là trong bối cảnh xu thế hội nhập kinh tế khu vực và trên thế giới đang gia tăng. Do vậy, để tồn tại, đứng vững và phát triển, khẳng định được của mình các doanh nghiệp phải tìm giải pháp tốt nhất để tăng cường năng lực cạnh tranh của mình trên cả thị trường trong và ngoài nước. Vấn đề là phải làm gì và làm như thế nào để phát huy được lợi thế cạnh tranh của từng doanh nghiệp và của cả đất nước, tận dụng có hiệu quả những cơ hội có được, nhất là Việt nam đã trở thành thành viên của ASEAN, APEC và không lâu nữa sẽ gia nhập AFTA, WTO.
61 trang |
Chia sẻ: lamvu291 | Lượt xem: 1090 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đầu tư nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty Cổ phần kinh doanh phát triển nhà và đô thị Hà Nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi nãi ®Çu
C¹nh tranh xuÊt hiÖn cïng víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ nã nh mét tÊt yÕu kh¸ch quan kh«ng thÓ xãa bá. §ång thêi, c¹nh tranh còng lµ mét ®iÒu kiÖn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn. §èi víi c¸c doanh nghiÖp, c¹nh tranh quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, thóc ®Èy doanh nghiÖp n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, ¶nh hëng ®Õn uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng. §èi víi ngêi tiªu dïng, nhê cã c¹nh tranh mµ hä ®îc tháa m·n ®îc nhu cÇu vÒ hµng hãa vµ dÞch vô: chÊt lîng s¶n phÈm ngµy cµng cao víi mét møc gi¸ ngµy cµng phï hîp. §èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n, c¹nh tranh lµ ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn b×nh ®¼ng cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t huy lùc lîng s¶n xuÊt, n©ng cao tiÕn bé khoa häc kü thuËt, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn s¶n xuÊt x· héi, ®ã còng lµ ®iÒu kiÖn ®Ó xo¸ bá ®éc quyÒn bÊt hîp lý, xo¸ bá bÊt b×nh ®¼ng trong kinh doanh, ph¸t huy tÝnh th¸o v¸t vµ n¨ng ®éng, ãc s¸ng t¹o cña c¸c doanh nghiÖp, gîi më nhu cÇu th«ng qua viÖc t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm míi, n©ng cao chÊt lîng ®êi sèng x· héi.
Ở níc ta trong thêi kú kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, c¹nh tranh hÇu nh kh«ng tån t¹i. Mäi quan hÖ kinh tÕ trong giai ®o¹n nµy ®Òu do Nhµ níc chi phèi, ®éc quyÒn quyÕt ®Þnh, c¸c doanh nghiÖp kh«ng cã m«i trêng c¹nh tranh ®Ó ph¸t triÓn vµ tån t¹i mét c¸ch bÞ ®éng phô thuéc hoµn c¶nh vµo nhµ Nhµ níc. ChÝnh v× vËy, nÒn kinh tÕ lu«n bÞ k×m h·m vµ kh«ng thÓ ph¸t triÓn.
Trong giai ®o¹n hiÖn nay, ViÖt nam ®ang tiÕp tôc x©y dùng nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh híng X· héi chñ nghÜa cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc vµ ngêi ta b¾t ®Çu ®Ò cËp nhiÒu ®ªn¸ vÊn ®Ò c¹nh tranh. Thùc tÕ cho thÊy r»ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña hÇu hÕt c¸c hµng ho¸ ViÖt nam trªn thÞ trêng trong níc còng nh níc ngoµi cßn rÊt yÕu kÐm. VÊn ®Ò cµng trë nªn bøc xóc khi s¶n phÈm lùc c¹nh tranh do qu¸ tr×nh tù do ho¸ th¬ng m¹i, tríc hÕt lµ thêi h¹n cã hiÖu lùc cña CEPT trong khu«n khæ AFTA cø mçi lóc mét gÇn. Trong khi ®ã, c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam l¹i tá ra cha s½n sµng ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thø tõ cuéc c¹nh tranh gay g¾t Êy. NÕu t×nh nµy vÉn tiÕp tôc ®îc duy tr× th× nguy c¬ tôt hËu cña nÒn kinh tÕ ViÖt nam sÏ rÊt nghiªm träng, nhÊt lµ trong bèi c¶nh xu thÕ héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ trªn thÕ giíi ®ang gia t¨ng. Do vËy, ®Ó tån t¹i, ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn, kh¼ng ®Þnh ®îc cña m×nh c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m gi¶i ph¸p tèt nhÊt ®Ó t¨ng cêng n¨ng lùc c¹nh tranh cña m×nh trªn c¶ thÞ trêng trong vµ ngoµi níc. VÊn ®Ò lµ ph¶i lµm g× vµ lµm nh thÕ nµo ®Ó ph¸t huy ®îc lîi thÕ c¹nh tranh cña tõng doanh nghiÖp vµ cña c¶ ®Êt níc, tËn dông cã hiÖu qu¶ nh÷ng c¬ héi cã ®îc, nhÊt lµ ViÖt nam ®· trë thµnh thµnh viªn cña ASEAN, APEC vµ kh«ng l©u n÷a sÏ gia nhËp AFTA, WTO.
Tríc t×nh h×nh trªn, C«ng ty x©y dùng sè 7 lu«n ®Æt ra cho m×nh môc tiªu lµ ph¶i n©ng cao ®ù¬c n¨ng lùc c¹nh tranh cña m×nh trªn thÞ trêng. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c«ng ty ®· cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n lµ ph¶i tiÕp tôc ®æi míi c«ng nghÖ, ®æi míi vµ n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó cã thÓ duy tr× vµ ph¸t triÓn uy tÝn cña m×nh trªn thÞ trêng.
Nh»m vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· t×m hiÓu ®îc trong thêi gian qua vµ gãp mét vµi ý kiÕn trong qu¸ tr×nh ®©u t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña Công ty Cổ phần kinh doanh phát triển nhà và đô thị Hà Nội , em ®· lùa chän ®Ò tµi: “§Çu t nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña C«ng ty Cæ phÇn kinh doanh phát triển nhà và đô thị Hà Nội”.
VÊn ®Ò n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh lµ vÊn ®Ò phøc t¹p nªn chuyªn ®Ò nµy chØ tËp trung nghiªn cøu mét sè chØ tiªu, thùc tr¹ng, c¸c vÊn ®Ò tån t¹i, khã kh¨n vµ ®a ra gi¶i ph¸p vÒ ®Çu t nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña C«ng ty Cổ phần kinh doanh phát triển nhà và đô thị Hà Nội.
Ngoµi lêi më ®Çu, kÕt luËn, danh môc tµi liÖu tham kh¶o, néi dung cña chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp:
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc canh tranh t¹i doanh nghiÖp
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng vÒ n¨ng lùc c¹nh vµ t×nh h×nh ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña C«ng ty .
Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Ó ®Çu t n©ng cao ®îc n¨ng lùc c¹nh tranh cña C«ng ty Cæ phÇn kinh doanh phát triển nhà và đô thị Hà Nội
Ch¬ng I
Lý luËn chung vÒ ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc
c¹nh tranh t¹i doanh nghiÖp
I. Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ ®Çu t
1. Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t vµ ®Çu t ph¸t triÓn
XuÊt ph¸t tõ ph¹m trï ph¸t huy t¸c dông cña c¸c kÕt qu¶ ®Çu t chóng ta cã thÓ cã nh÷ng c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ ®Çu t.
§Çu t lµ viÖc bá ra mét lîng vèn ban ®Çu vµ thu ®îc mét sè lîng lín h¬n trong t¬ng lai.
§Çu t theo nghÜa réng, nãi chung lµ sù hy sinh c¸c nguån lùc ë hiÖn t¹i ®Ó tiÕn hµnh c¸c häat ®éng nµo ®ã nh»m thu vÒ c¸c kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh trong t¬ng lai lín h¬n nguån lùc ®· bá qua ®Ó ®¹t ®îc c¸c kÕt qu¶ ®ã.
Nh÷ng kÕt qu¶ ®ã cã thÓ lµ sù t¨ng thªm c¸c tµi s¶n tµi chÝnh (tiÒn vèn), tµi s¶n vËt chÊt (nhµ m¸y, ®êng x¸, c¸c cña c¶i vËt chÊt kh¸c), tµi s¶n trÝ tuÖ (tr×nh ®é v¨n hãa, chuyªn m«n, khoa häc kü thuËt) vµ nguån nh©n lùc cã ®iÒu kiÖn ®Ó lµm viÖc víi n¨ng suÊt cao h¬n trong nÒn s¶n xuÊt x· héi.
Trong kÕt qu¶ ®· ®¹t ®îc nh trªn ®©y, nh÷ng kÕt qu¶ lµ nh÷ng tµi s¶n vËt chÊt, trÝ tuÖ.
Trong c¸c kÕt qu¶ ®· ®¹t ®îc nh trªn ®©y, nh÷ng kÕt qu¶ lµ c¸c tµi s¶n vËt chÊt, tµi s¶n trÝ tuÖ vµ nguån nh©n lùc t¨ng thªm cã vai trß quan träng trong mäi lóc, mäi n¬i, kh«ng chØ ®èi víi ngêi bá vèn mµ cßn ®èi víi c¶ nÒn kinh tÕ.
Theo nghÜa hÑp, ®Çu t chØ bao gåm nh÷ng ho¹t ®éng sö dông c¸c nguån lùc ë hiÖn t¹i nh»m ®em l¹i cho nÒn kinh tÕ - x· héi nh÷ng kÕt qu¶ trong t¬ng lai lín h¬n c¸c nguån lùc ®· sö dông ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ ®ã.
Nh vËy, nÕu xem xÐt trong ph¹m vi quèc gia th× chØ cã ho¹t ®éng sö dông c¸c nguån lùc ë hiÖn t¹i trùc tiÕp lµm t¨ng c¸c tµi s¶n vËt chÊt, nguån nh©n lùc s½n cã thuéc ph¹m trï ®Çu t theo nghÜa hÑp hay ®Çu t ph¸t triÓn. §èi víi mét quèc gia, hay mét nÒn kinh tÕ th× ho¹t ®éng ®Çy t ph¸t triÓn lu«n ®ãng mét vai trß quyÕt ®Þnh trong sù ®i lªn ph¸t triÓn hay hng thÞnh cña chÝnh quèc gia ®ã. Cã thÓ hiÓu ®Çu t ph¸t triÓn lµ ho¹t ®éng sö dông c¸c nguån lùc tµi chÝnh, nguån lùc vËt chÊt, nguån lùc lao ®éng vµ trÝ tuÖ ®Ó x©y dùng, söa ch÷a nhµ cöa vµ cÊu tróc h¹ tÇng, mua s¾m trang thiÕt bÞ vµ l¾p ®Æt chóng trªn nÒn bÖ, båi dìng ®µo t¹o nguån nh©n lùc, thùc hiÖn chi phÝ thêng xuyªn g¾n liÒn víi c¸c ho¹t ®éng cña c¸c tµi s¶n nµy nh»m duy tr× tiÒm lùc ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së ®ang tån t¹i vµ t¹o tiÒm lùc míi cho nÒn kinh tÕ - x· héi, t¹o viÖc lµm vµ n©ng cao ®êi sèng cña mäi thµnh viªn trong x· héi. Víi nh÷ng t¸c dông to lín trªn, chóng ta nhËn thÊy r»ng chØ cã ®Çu t ph¸t triÓn míi lµm cho nÒn kinh tÕ t¨ng trëng, ph¸t triÓn theo môc tiªu ta lùa chän.
2. Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng ®Çu t ph¸t triÓn.
Ho¹t ®éng ®Çu t ph¸t triÓn cã c¸c ®iÓm kh¸c biÖt víi c¸c lo¹i h×nh ®Çu t kh¸c lµ:
§Çu t ph¸t triÓn ®ßi hái mét lîng vèn lín vµ ®Ó n»m khª ®äng trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t. §©y lµ c¸i gi¸ ph¶i tr¶ kh¸ lín cho ®Çu t ph¸t triÓn.
Thêi gian ®Ó tiÕn hµnh mét c«ng cuéc ®Çu t cho ®Õn khi c¸c thµnh qu¶ cña nã ph¸t huy t¸c dông thêng ®ßi hái nhiÒu n¨m th¸ng víi nhiÒu biÕn ®éng x¶y ra.
Thêi gian cÇn ho¹t ®éng ®Ó cã thÓ thu håi vèn ®· bá ra ®èi víi c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt, phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh thêng ®ßi hái nhiÒu n¨m th¸ng vµ do ®ã kh«ng tr¸nh khái sù t¸c ®éng hai mÆt tÝch cùc vµ tiªu cùc cña c¸c yÕu tè kh«ng æn ®Þnh vÒ tù nhiªn, x· héi, chÝnh trÞ, kinh tÕ...
C¸c thµnh qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t ph¸t triÓn cã gi¸ trÞ sö dông l©u dµi trong nhiÒu n¨m, cã khi hµng tr¨m n¨m, thËm chÝ tån t¹i vÜnh viÔn.
VÞ trÝ cña c¸c c«ng tr×nh x©y dùng lµ cè ®Þnh, c¸c c«ng tr×nh nµy sÏ ho¹t ®éng ë ngay n¬i mµ nã ®îc t¹o dùng nªn. Do ®ã, c¸c ®iÒu kiÖn vÒ ®Þa h×nh cã ¶nh hëng lín ®Õn qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t còng nh t¸c ®éng sau nµy cña kÕt qu¶ ®Çu t.
Ngoµi ra, c¸c yÕu tè rñi ro ®Çu t lu«n lu«n r×nh rËp. NÕu ngêi ®Çy t, ngêi qu¶n lý kh«ng ®¸nh gi¸ ®óng hay nhËn d¹ng ®ñ c¸c nh©n tè rñi ro cã thÓ x¶y ra vµ cã kÕ ho¹ch qu¶n lý phßng ngõa th× rÊt dÔ g©y ra sù ®æ vì cho dù ¸n.
3. Vai trß cña ®Çu t ph¸t triÓn
3.1. Trªn gãc ®é toµn bé nÒn kinh tÕ cña ®Êt níc
3.1.1. §Çu t võa t¸c ®éng ®Õn tæng cung, võa t¸c ®éng ®Õn tæng cÇu
VÒ mÆt cÇu: ®Çu t lµ mét yÕu tè chiÕm tû träng lín trong tæng cÇu cña toµn bé nÒn kinh tÕ. Theo sè liÖu cña Ng©n hµng ThÕ giíi, ®Çu t thêng chiÕm kho¶ng 24 - 28% trong c¬ cÊu tæng cÇu cña tÊt c¶ c¸c níc trªn thÕ giíi. §èi víi tæng cÇu, t¸c ®éng cña ®Çu t lµ ng¾n h¹n. Víi tæng cung cha kÞp thay ®æi, sù t¨ng lªn cña ®Çu t lµm cho tæng cÇu t¨ng, kÐo theo møc s¶n lîng c©n b»ng t¨ng vµ gi¸ c¶ cña c¸c ®Çu vµo cña ®Çu t t¨ng.
VÒ mÆt cung: khi thµnh qu¶ c¶u ®Çu t ph¸t huy t¸c dông, c¸c n¨ng lùc míi ®i vµo ho¹t ®éng th× tæng cung, ®Æc biÖt lµ tæng cung dµi h¹n t¨ng lªn, kÐo theo s¶n lîng tiÒm n¨ng t¨ng vµ do ®ã gi¸ c¶ gi¶m. S¶n lîng t¨ng, gi¸ c¶ gi¶m cho phÐp t¨ng tiªu dïng. T¨ng tiªu dïng ®Õn lît m×nh l¹i tiÕp tôc kÝch thÝch s¶n xuÊt h¬n n÷a. S¶n xuÊt ph¸t triÓn lµ nguån gèc c¬ b¶n ®Ó t¨ng tÝch luü, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng, n©ng cao ®êi sèng cña mäi thµnh viªn trong x· héi.
3.1.2. §Çu t cã t¸c ®éng hai mÆt ®Õn sù æn ®Þnh kinh tÕ
Sù t¸c ®éng kh«ng ®ång thêi vÒ mÆt thêi gian cña ®Çu t ®èi víi tæng cÇu vµ tæng cung cña nÒn kinh tÕ lµm cho mçi sù thay ®æi cña ®Çu t, dï lµ t¨ng hay gi¶m ®Òu cïng mét lóc võa lµ yÕu tè duy tr× sù æn ®Þnh võa lµ yÕu tè ph¸ vì sù æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ cña mäi quèc gia.
Ch¼ng h¹n, khi t¨ng ®Çu t, cÇu cña c¸c yÕu tè cña ®Çu t t¨ng lªn lµm cho gi¸ cña hµng ho¸ cã liªn quan t¨ng ®Õn møc mét møc ®é nµo ®ã dÉn ®Õn t×nh tr¹ng l¹m ph¸t. §Õn lît m×nh, l¹m ph¸t lµm cho s¶n xuÊt ®×nh trÖ, ®êi sèng cña ngêi lao ®éng gÆp nhiÒu khã kh¨n do tiÒn l¬ng ngµy cµng thÊp h¬n, th©m hôt ng©n s¸ch, kinh tÕ ph¸t triÓn chËm l¹i. MÆt kh¸c, t¨ng ®Çu t lµm cho cÇu cña c¸c yÕu tè cã liªn quan t¨ng, s¶n xuÊt cña c¸c ngµnh nµy ph¸t triÓn, thu hót thªm nhiÒu lao ®éng, gi¶n t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp, n©ng cao ®êi sèng cña ngêi lao ®éng, gi¶m tÖ n¹n x· héi. TÊt c¶ c¸c t¸c ®éng nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ.
Khi gi¶m ®Çu t còng dÉn ®Õn t¸c ®éng hai mÆt, nhng theo chiÒu híng ngîc l¹i so víi c¸c t¸c ®éng trªn ®©y. V× vËy, trong ®iÒu hµnh vÜ m« nÒn kinh tÕ, c¸c nhµ ho¹t ®éng chÝnh s¸ch cÇn thÊy hÕt t¸c ®éng hai mÆt nµy ®Ó ®a ra c¸c chÝnh s¸ch nh»m h¹n chÕ c¸c t¸c ®éng xÊu, ph¸t huy t¸c ®éng tÝch cùc, duy tr× ®îc sù æn ®Þnh cña toµn bé nÒn kinh tÕ.
3.1.3. §Çu t t¸c ®éng ®Õn tèc ®é t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ
KÕt qu¶ nghiªn cøu cña c¸c nhµ kinh tÕ cho thÊy: muèn gi÷ tèc ®é t¨ng trëng ë møc ®é trung b×nh th× tû lÖ ®Çu t ph¶i ®¹t ®îc tõ 15 - 25% so víi GDP tuú thuéc vµo ICOR cña mçi níc.
Tõ ®ã suy ra:
NÕu ICOR kh«ng ®æi, møc t¨ng GDP hoµn toµn phô thuéc vµo vèn ®Çu t.
ë c¸c níc ph¸t triÓn, ICOR thêng lín, tõ 5 - 7 do thõa vèn, thiÕu lao ®éng, vèn ®îc sö dông nhiÒu ®Ó thay thÕ cho lao ®éng, do sö dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cã gi¸ trÞ cao. Cßn ë c¸c níc chËm ph¸t triÓn, ICOR thÊp tõ 2 - 3 do thiÕu vèn, thõa lao ®éng nªn cã thÓ cÇn ph¶i sö dông lao ®éng ®Ó thay thÕ cho vèn, do sö dông c«ng nghÖ kÐm hiÖn ®¹i, gi¸ rÎ.
3.1.4. §Çu t vµ sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ
Kinh nghiÖm cña c¸c níc trªn thÕ giíi cho thÊy con ®êng tÊt yÕu cã thÓ t¨ng trëng nhanh tèc ®é mong muèn (tõ 9 - 10%) lµ t¨ng cêng ®Çu t nh»m t¹o ra sù ph¸t triÓn nhanh ë khu vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. §èi víi c¸c ngµnh n«ng, l©m, ng nghiÖp do nh÷ng h¹n chÕ vÒ ®Êt ®ai vµ c¸c kh¶ n¨ng sinh häc, ®Ó ®¹t ®îc tèc ®é t¨ng trëng tõ 5 - 6% lµ rÊt khã kh¨n. Nh v©y, chÝnh s¸ch ®Çu t quyÕt ®Þnh qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ë c¸c quèc gia nh»m ®¹t ®îc tèc ®é t¨ng trëng nhanh cña toµn bé nÒn kinh tÕ.
VÒ c¬ cÊu l·nh thæ, ®Çu t cã t¸c dông gi¶i quyÕt nh÷ng mÊt c©n ®èi vÒ ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng l·nh thæ, ®a nh÷ng vïng kÐm ph¸t triÓn tho¸t khái t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo, ph¸t huy tèi ®a nh÷ng lîi thÕ so s¸nh vÒ tµi nguyªn, ®Þa thÕ, kinh tÕ, chÝnh trÞ, ... cña nh÷ng vïng cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn nhanh h¬n, lµm bµn ®¹p thóc ®Èy nh÷ng vïng kh¸c cïng ph¸t triÓn.
3.1.5. §Çu t víi viÖc t¨ng cêng kh¶ n¨ng khoa häc vµ c«ng nghÖ cña ®Êt níc
C«ng nghÖ lµ trung t©m cña c«ng nghiÖp ho¸, §Çu t lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cña sù ph¸t triÓn vµ t¨ng cêng kh¶ n¨ng c«ng nghÖ cña níc ta hiÖn nay.
Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia c«ng nghÖ, tr×nh ®é c«ng nghÖ cña ViÖt nam l¹c hËu nhiÒu thÕ hÖ so víi thÕ giíi vµ khu vùc. Theo UNIDO, nÕu chia qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghÖ thÕ giíi lµm 7 giai ®o¹n th× ViÖt nam n¨m 1990 ë vµo giai ®o¹n 1 vµ 2. ViÖt nam ®ang lµ mét trong 90 níc kÐm nhÊt vÒ c«ng nghÖ. Víi tr×nh ®é c«ng nghÖ l¹c hËu nµy, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ cña ViÖt nam sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n nÕu kh«ng ®Ò ra ®îc mét chiÕn lîc ®Çu t ph¸t triÓn c«ng nghÖ nhanh vµ v÷ng ch¾c.
Chóng ta ®Òu biÕt r»ng cã hai con ®êng c¬ b¶n ®Ó cã c«ng nghÖ lµ tù nghiªn cøu ph¸t minh ra c«ng nghÖ vµ nhËp c«ng nghÖ tõ níc ngoµi. Dï lµ tù nghiªn cøu hay nhËp tõ níc ngoµi cÇn ph¶i cã tiÒn, cÇn ph¶i cã vèn ®Çu t. Mäi ph¬ng ¸n ®æi míi c«ng nghÖ kh«ng g¾n víi nguån vèn ®Çu t sÏ lµ nh÷ng ph¬ng ¸n kh«ng kh¶ thi.
3.2. §èi víi c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô
§Çu t quyÕt ®Þnh sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi c¬ së.
Ch¼ng h¹n, ®Ó t¹o dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho sù ra ®êi cña bÊt kú c¬ së nµo ®Òu cÇn ph¶i x©y dùng nhµ xëng, cÊu tróc h¹ tÇng, mua s¾m vµ l¾p ®Æt thiÕu bÞ m¸y mãc trªn nÒn bÖ, tiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n vµ thùc hiÖn c¸c chi phÝ kh¸c g¾n liÒn víi sù ho¹t ®éng trong mét chu kú cña c¸c c¬ së vËt chÊt - kü thuËt võa t¹o ra. C¸c ho¹t ®éng nµy chÝnh lµ ho¹t ®éng ®Çu t ®èi víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh dÞch vô ®ang tån t¹i: sau mét thêi gian ho¹t ®éng, c¸c c¬ së vËt chÊt - kü thuËt cña c¸c c¬ së nµy hao mßn, h háng. §Ó duy tr× ®îc sù ho¹t ®éng b×nh thêng cÇn ®Þnh kú tiÕn hµnh söa ch÷a lín hoÆc thay míi c¸c c¬ së vËt chÊt - kü thuËt ®· h háng, hao mßn nµy hoÆc ®æi míi ®Ó thÝch øng víi ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng míi cña sù ph¸t triÓn khoa häc - kü thuËt vµ nhu cÇu tiªu dïng cña nÒn s¶n xuÊt x· héi, ph¶i mua s¾m c¸c trang thiÕt bÞ míi thay thÕ cho c¸c trang thiÕt bÞ cò ®· lçi thêi, còng cã nghÜa lµ ph¶i ®Çu t.
§èi víi c¸c c¬ së v« vÞ lîi (ho¹t ®éng kh«ng ®Ó thu lîi nhuËn cho b¶n th©n m×nh) ®ang tån t¹i, ®Ó duy tr× sù ho¹t ®éng, ngoµi tiÕn hµnh söa ch÷a lín ®Þnh kú c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn ph¶i thùc hiÖn c¸c chi phÝ thêng xuyªn. TÊt c¶ nh÷ng ho¹t ®éng vµ chi phÝ nµy ®Òu lµ nh÷ng ho¹t ®éng ®Çu t.
4. §Çu t x©y dùng c¬ b¶n
4.1. Kh¸i niÖm
§Çu t x©y dùng c¬ b¶n trong nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ mét bé phËn cña ®Çu t ph¸t triÓn. §©y lµ qu¸ tr×nh bá vèn ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng x©y dùng c¬ b¶n nh»m t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n xuÊt më réng ra c¸c tµi s¶n cè ®Þnh trong nÒn kinh tÕ. Do vËy ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n lµ tiÒn ®Ò quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña nÒn kinh tÕ nãi chung vµ cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh nãi riªng. §Çu t x©y dùng lµ ho¹t ®éng chñ yÕu t¹o ra tµi s¶n cè ®Þnh ®a vµo ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh tÕ x· héi, nh»m thu ®îc lîi Ých díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. §Çu t x©y dùng c¬ b¶n trong nÒn kinh tÕ quèc d©n ®îc th«ng qua nhiÒu h×nh thøc nh x©y dùng míi, c¶i t¹o, më réng, hiÖn ®¹i ho¸ hay kh«i phôc tµi s¶n cè ®Þnh cho nÒn kinh tÕ.
4.2. Vai trß cña ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n
§Ó ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ x· héi kh«ng ngõng ph¸t triÓn, ®iÒu kiÖn tríc tiªn vµ cÇn thiÕt lµ ph¶i ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n. Trong mét nÒn kinh tÕ x· héi, ®èi víi bÊt kú mét ph¬ng thøc s¶n phÈm nµo còng ®Òu ph¶i cã c¬ së vËt chÊt, kü thuËt t¬ng øng. ViÖc ®¶m b¶o tÝnh t¬ng øng ®ã lµ nhiÖm vô cña ho¹t ®éng ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n.
§Çu t x©y dùng c¬ b¶n lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n vµ thay ®æi tû lÖ c©n ®èi gi÷a chóng. Nh÷ng n¨m qua, ë níc ta do t¨ng cêng ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n mµ c¬ cÊu kinh tÕ ®· cã nh÷ng biÕn ®æi quan träng. Còng víi viÖc ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ míi ®· b¾t ®Çu xuÊt hiÖn nh bu ®iÖn, hµng kh«ng ... NhiÒu khu c«ng nghiÖp, nhiÒu vïng kinh tÕ míi ®· vµ ®ang ®îc h×nh thµnh.
MÆt kh¸c, ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n lµ tiÒn ®Ò cho viÖc x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt dÞch vô, tõ ®ã n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt cho tõng nhµnh vµ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn s¶n xuÊt x· héi, t¨ng nhanh gi¸ trÞ s¶n xuÊt vµ gi¸ trÞ tæng s¶n phÈm trong níc, t¨ng tÝch luü, ®ång thêi n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña nh©n d©n lao ®éng, ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô c¬ b¶n vÒ chÝnh trÞ, x· héi....
II. Doanh nghiÖp - doanh nghiÖp ngµnh x©y dùng
1. Kh¸i niÖm chung vÒ doanh nghiÖp
Doanh nghiÖp lµ mét tæ chøc kinh tÕ ®îc thµnh lËp ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, thùc hiÖn chøc n¨ng s¶n xuÊt, mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô nh»m ®¸p øng c¸c nhu cÇu cña con ngêi, x· héi, vµ kiÕm lîi nhuËn th«ng qua c¸c ho¹t ®éng h÷u Ých ®ã.
Theo §iÒu 3 LuËt Doanh nghiÖp do Quèc héi th«ng qua ngµy 12/6/1999, "Doanh nghiÖp lµ tæ chøc kinh tÕ cã tªn riªng, cã trô së giao dÞch æn ®Þnh, ®îc ®¨ng ký kinh doanh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt nh»m môc ®Ých thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh". Theo kh¸i niÖm nµy, trõ lo¹i h×nh kinh doanh c¸ thÓ, c¸c tæ chøc kinh tÕ ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn vÒ tµi s¶n, tªn riªng, trô së giao dÞch vµ cã giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh ®Òu ®îc gäi lµ doanh nghiÖp.
Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i doanh nghiÖp, nhng c¸ch ph©n lo¹i thêng ®îc sö dông nhiÒu nhÊt vµ cã vai trß quan träng nhÊt trong viÖc nghiªn cøu ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lµ ph©n lo¹i theo h×nh thøc së h÷u. Theo ®ã, doanh nghiÖp ®îc ph©n thµnh c¸c nhãm sau:
Doanh nghiÖp nhµ níc.
Doanh nghiÖp t nh©n.
C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n vµ c«ng ty cæ phÇn.
Hîp t¸c x·.
Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi.
2. Doanh nghiÖp ngµnh x©y dùng
Nh÷ng n¨m tríc ®©y, trong thêi kú bao cÊp víi nÒn kinh tÕ tËp trung mÖnh lÖnh, dÞch vô x©y dùng do c¸c doanh nghiÖp cña Nhµ níc ®éc quyÒn cung øng theo kÕ ho¹ch. §Õn nay, mÆc dï c¸c doanh nghiÖp thuéc së h÷u Nhµ níc vÉn cßn chiÕm tû lÖ cao trong lÜnh vùc cung øng dÞch vô x©y dùng, nhng còng cã kh¸ nhiÒu doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ t nh©n ®îc thµnh lËp. §Æc biÖt lµ cã sù tham gia cña c¸c nhµ cung øng dÞch vô níc ngoµi.
2.1. Vai trß cña doanh nghiÖp ngµnh x©y dùng
C¸c doanh nghiÖp ngµnh x©y dùng cã nhiÖm vô t¸i s¶n xuÊt c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cho mäi lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ phi s¶n xuÊt cña ®Êt níc. Cã thÓ nãi kh«ng mét ngµnh s¶n xuÊt nµo, kh«ng mét ho¹t ®éng v¨n ho¸ - x· héi nµo lµ kh«ng sö dông s¶n phÈm cña ngµnh x©y dùng.
C¸c c«ng tr×nh x©y dùng cña c¸c doanh nghiÖp cã vai trß t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña chÝnh doanh nghiÖp m×nh, ®ång thêi t¹o sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc vµ t¹o thªm chç lµm cho ngêi lao ®éng, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho hä.
C¸c doanh nghiÖp ngµnh x©y dùng ph¶i sö dông mét lîng vèn lín, do ®ã mét sai lÇm trong x©y dùng cã thÓ dÉn ®Õn l·ng phÝ lín lao rÊt khã söa ch÷a trong nhiÒu n¨m.
Ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ngµnh x©y dùng ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo gi¸ trÞ tæng s¶n phÈm x· héi vµ thu nhËp quèc d©n.
2.2. §Æc ®iÓm vµ néi dung ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ngµnh x©y dùng
T×nh h×nh vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp ngµnh x©y dùng lu«n thiÕu tÝnh æn ®Þnh, lu«n biÕn ®æi theo ®Þa ®iÓm x©y dùng vµ giai ®o¹n x©y dùng. §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp x©y dùng ph¶i chó ý t¨ng cêng tÝnh c¬ ®éng, linh ho¹t, gän nhÑ vÒ mÆt trang bÞ tµi s¶n cè ®Þnh s¶n xuÊt, lùa chän c¸c h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt linh ho¹t, phÊn ®Êu gi¶m chi phÝ cã liªn quan ®Õn vËn chuyÓn, lùa chän vïng ho¹t ®éng thÝch hîp, lîi dông tèi ®a lùc lîng x©y dùng t¹i chç vµ liªn kÕt t¹i chç ®Ó cã thÓ tróng thÇu x©y dùng.
Thêi gian x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thêng dµi. §Æc ®iÓm nµy lµm cho vèn ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh vµ vèn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp x©y dùng thêng bÞ ø ®äng l©u t¹i c«ng tr×nh ®ang cßn x©y dùng, c¸c doanh nghiÖp x©y dùng dÔ gÆp ph¶i c¸c rñi ro ngÉu nhiªn theo thêi gian, c«ng tr×nh x©y dùng xong dÔ bÞ hao mßn v« h×nh.
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y dùng rÊt phøc t¹p, cã nh÷ng thêi ®iÓm ®ßi hái mét sè