Đề tài Biến đổi cơ cấu nguồn nhân lực tại công ty xăng dầu -Hà Sơn Bình trong giai đoạn hiện nay (2001-2003)

Lời nói đầu Con người không chỉ là chủ thể hoạt động sản xuất vật chất, là yếu tố hàng đầu, đóng vai trò quyết định trong sự phát triển của lực lượng sản xuất mà nó còn là chủ thế của quá trình lịch sử, của tiến bộ xã hội. Bằng hoạt động sản xuất, con người đã cải tạo tự nhiên để thoả mãn những nhu cầu của mình; đồng thời cải tạo bản thân và làm nên lịch sử của chính mình. Vậy để hoàn thành khoá luận tốt nghiệp nhằm khẳng định vai trò của con người, của yếu tố nhân lực trong những năm gần đây, tôi xin được bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới toàn thể cán bộ các phòng ban thuộc công ty xăng dầu Hà Sơn Bình, cùng sự giúp đỡ nhiệt tình của các thầy cô trong khoa xã hội học, trường Đại học Công đoàn; đặc biệt là sự giúp đỡ tận tình, cùng những lời khuyên quý báu của Th.S Tống Văn Chung về ý kiến đóng góp trong suốt thời gian em nghiên cứu đề tài. Song, do trình độ và thời gian hạn chế, khoá luận không tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Kính mong nhận được sự góp ý của các thầy cô và bạn bè. Em xin chân thành cảm ơn những đóng góp to lớn đó. Phần 1: Mở Đầu 1. Tính cấp thiết của đề tài. Trong những thập niên của thế kỷ XX trên thế giới diễn ra những thay đổi hết sức to lớn trong chiến lược phát triển kinh tế của mỗi quốc gia. Nhân loại đang chuyển từ nền kinh tế chủ yếu dựa vào nguồn tài nguyên thiên nhiên hạn hẹp của hành tinh sang nền kinh tế trí tuệ dựa trên cơ sở của Công nghệ trí tuệ cao, Công nghệ phần mền....Trong đó đầu tư phát triển nguồn nhân lực được đánh giá là sức mạnh quốc gia. Do đó nhiều nước đã đặt con người vào vị trí trung tâm của sự phát triển và đề ra hàng loạt chính sách, các chiến lược phát triển nguồn nhân lực phục vụ nhu cầu trước mắt và lâu dài của đất nước. Việt Nam cũng không nằm ngoài quy luật phát triển đó. Để có thể bắt kịp với sự phát triển chung của thế giới, chúng ta phải có sự phát triển vượt bậc về mọi mặt như kinh tế, chính trị, xã hội và con người. Bước vào thời kỳ Công nghiệp hoá- Hiện đại hoá đất nước đòi hỏi chúng ta phải nhận thức một cách sâu sắc, đầy đủ những giá trị to lớn và ý nghĩa quyết định của nhân tố con người, chủ thể của mọi sự sáng tạo. Vì vậy, thấy rõ tầm quan trọng này trong những năm gần đây Đảng và Chính Phủ có kế hoach chú trọng đầu tư phát triển nguồn nhân lực, đây là sự đầu tư có lãi. Phát triển nguồn nhân lực được coi là đòn bẩy để phát triển kinh tế, hiện đại hoá xã hội. Đảng và Nhà nước ta đã lấy mục tiêu xây dựng con người mạnh cả về thể lực và trí lực, luôn tạo cơ hội cho tất cả mọi người phát huy hết khả năng vốn có của họ và tiếp tục trau dồi kinh nghiệm sống để có được một nguồn nhân lực dồi dào, phục vụ cho sự phát triển của đất nước hiện tại cũng như lâu dài. Trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội năm 2001-2010 nêu mục tiêu phấn đấu về con người như sau: " Nâng cao rõ rệt đời sống vật chất, văn hoá, tinh thần của nhân dân...Nguồn lực con người , năng lực khoa học và công nghệ, kết cấu hạ tầng, tiềm lực kinh tế, quốc phòng, anh ninh được tăng cường; thể chế kinh tế thị trường Xã hội chủ nghĩa được hình thành về cơ bản; vị thế của nước ta trên trường quốc tế được nâng cao" (Văn kiện IX, tr24). Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước , các doanh nghiệp Việt Nam đã tiến hành đổi mới về mọi mặt như đổi mới về cơ chế quản lý từ cơ chế quan liêu bao cấp sang chế độ hạch toán kinh doanh , đổi mới công nghệ, nhất là chú trọng đầu tư nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nâng cao tay nghề, kỹ thuật chuyên môn, sắp xếp bố trí công việc phù hợp với từng người. Vì vậy, đòi hỏi phải có chiến lược đào tạo, đào tạo lại ngay tại chỗ và sử dụng hợp lý nguồn lao động cho phù hợp. Nhận thức rõ tầm quan trọng, tính cấp thiết của vấn đề con người, yếu tố nguồn nhân lực trọng giai đoạn hiện nay, nên tôi chọn đề tài " Biến đổi cơ cấu nguồn nhân lực tại công ty xăng dầu -Hà Sơn Bình trong giai đoạn hiện nay(2001-2003)" làm đề tài cho khoá luận này. Việc thực hiện đề tài không chỉ có ý nghĩa thực tiễn mà còn có ý nghĩa cả về mặt tư tưởng và lý luận, nó cung cấp một cách nhìn dưới góc độ xã hội học nhằm đóng góp cơ sở lý luận và hỗ trợ cho việc hoạch định các chiến lược, chính sách quản lý và sử dụng nguồn nhân lực sao cho phù hợp với sự phát triển nhanh, bền vững của Công ty giai đoạn tới. 2. ý nghĩa khoa học va ý nghĩa thực tiễn. 2.1.ý nghĩa khoa học. Kết quả nghiên cứu khoá luận đã từng bước khẳng định tầm quan trọng của yếu tố con người, của vai trò nguồn nhân lực trong giai đoạn đất nước bước vào công cuộc Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá đất nước. Qua đó chúng ta thấy rõ ý nghĩa lãnh đạo của đường lối đổi mới của Đảng trong bối cảnh kinh tế - chính trị - xã hội cụ thể. Đề tài dựa vào cách tiếp cận xã hội học để vận dụng lý thuyết cơ bản và khái niệm của xã hội học nhằm giải quyết, tìm hiểu hiện tượng biến đổi nguồn nhân lực tại Công ty xăng dầu - Hà Sơn Bình. 2.2.ý nghĩa thực tiễn. Đề tài góp phần chỉ ra được sự biến đổi cơ cấu nguồn nhân lực tại Công ty xăng dầu- Hà Sơn Bình trong những năm gần đây. Qua đó giúp chúng ta nhận thức sâu sắc, đầy đủ những giá trị to lớn và ý nghĩa quyết định của nhân tố con người trong mọi hoạt động. Để từ đó giúp cho lãnh đạo ngành xăng dầu có những giải pháp, chính sách phù hợp phát huy nguồn nhân lực trong sản xuất kinh doanh, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá đất nước. 3. Mục đích nghiên cứu. Khoá luận đi sâu vào phân tích sự biến đổi cơ cấu nguồn nhân lực tại Công ty xăng dầu - Hà Sơn Bình để thấy được ảnh hưởng của cơ cấu nguồn nhân lực tới hoạt động kinh doanh của Công ty. Trên cơ sở đó để xuất một số giải pháp, khuyến nghị giúp nhà quản lý tổ chức lao động, điều chỉnh hợp lý nguồn nhân lực sao cho phù hợp với thực tiễn Công ty, đáp ứng nhu cầu của hoạt động kinh doanh. 4. Đối tượng, phạm vi, khách thể nghiên cứu. 4.1. Đối tượng nghiên cứu. Biến đổi cơ cấu nguồn nhân lực ở Công ty xăng dầu - Hà Sơn Bình. 4.2. Khách thể nghiên cứu. Cán bộ, công nhân lao động làm việc tại Công ty. 4.3. Phạm vi nghiên cứu. - Không gian: Địa bàn khảo sát là Công ty xăng dầu - Hà Sơn Bình - Thị xã Hà Đông-Tỉnh Hà Tây. -Thời gian: Đề tài thực hiện trong 2 Tháng từ( T2- T5-2004). 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu. 5.1. Phương pháp luận chung. 5.1.1. Cách tiếp cận Macxít. Đề tài sử dụng phương pháp luận chủ nghĩa duy vật biến chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử của Marx - Lênin để làm phương pháp luận chung cho khoá luận. Cụ thể là nguyên lý về sự phát triển và mối liên hệ phổ biến của Marx vận dụng vào việc phân tích làm sáng tỏ vấn đề nghiên cứu. Karl Marx: Thế giới tồn tại xung quanh là thế giới vật chất không ngừng vận động, phát triển nói cách khác, phép duy vật biện chứng đòi hỏi phải xem xét xự vật, hiện tượng, trong mối liên hệ và tác động qua lại, trong mâu thuẫn và vận động phát triển không ngừng của lịch sử xã hội. Phép duy vật lịch sử xem xét xã hội với tư cách cơ cấu xã hội, nói theo thuật ngữ xã hội học hiện đại là cấu trúc xã hội, hệ thống xã hội. Xã hội được hiểu là một chỉnh thể gồm các bộ phận có mối liên hệ qua lại với nhau mà như giai cấp, thiết chế, chuẩn mực, văn hoá... các bộ phận không chỉ tác động qua lại với nhau mà còn mâu thuẫn đối kháng. Sự vận động biến đổi xã hội tuân theo các quy luật mà con người có thể nhận thức được và con người có khả năng vận dụng các quy luật đã nhận thức để cải tạo xã hội cho phù hợp với lợi ích của mình. Theo quy luật lịch sử xã hội phát triển từ cơ cấu đơn giản đến cơ cấu phức tạp. Chủ nghĩa duy vật lịch sử xem sự biến đổi xã hội là thuộc tính vốn có của xã hội, vì con người không ngừng làm ra lịch sử trong quá trình hoạt động nhằm thoả mãn nhu cầu ngày càng tăng lên của mình. Chủ nghĩa duy vật lịch sử coi sự phát triển toàn thế giới là lịch sử thay thế kế tiếp các hình thái kinh tế xã hội Marx chỉ ra 5 hình thái kinh tế tương ứng 5 phương thức sản xuất và 5 thời kỳ lịch sử. Sự phát triển biến đổi xã hội và sự phát triển lịch sử bắt nguồn từ hệ thống sản xuất, cơ cấu kinh tế của xã hội. Qua đó ta thấy tương ứng với mỗi nấc thang của lịch sử đó là sự phù hợp giữa quan hệ sản xuất và lực lượng sản xuất. ở mỗi thời kỳ phát triển lại có cơ cấu xã hội tương ứng. Đó là một tổng thể đa dạng, phức tạp và luôn luôn vận động, biến đổi, trong đó có cơ cấu nguồn nhân lực là nhân tố chủ yếu của một phương thức sản xuất - xã hội. Vận dụng phương pháp chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử khi nghiên cứu cơ cấu nguồn nhân lực, ta phải đứng trên quan điểm hệ thống toàn diện, giai đoạn lịch sử cụ thể và qúa trình vận động phát triển của nó. Nói cách khác, nghiên cứu sự biến đổi cơ cấu nguồn nhân lực phải đặt nó trong thời kỳ lịch sử nhất định. Để có một cơ cấu nguồn nhân lực phù hợp với sự phát triển của xã hội đòi hỏi trong quá trình phát triển biến đổi mau lẹ của xã hội. Phương pháp luận trên cho phép chúng ta đi đến một khẳng định rằng cùng với sự nghiệp đổi mới đất nước, sự biến đổi cơ cấu nguồn nhân lực là một tất yếu. Cơ sở lý luận cho phép chúng ta có một quan điểm toàn diện, cụ thể nhìn nhận, đánh giá quá trình nghiên cứu đề tài. 5.2.Các lý thuyết nghiên cứu. 5.2.1. Lý thuyết cấu trúc - chức năng Khi nghiên cứu đề tài này tôi đã sử dụng lý thuyết Cấu trúc - chức năng, đặc biệt là lý thuyết Cấu trúc - chức năng của Talcott Parsons một nhà xã hội học người Mỹ. Lý thuyết này coi khách thể nghiên cứu là một hệ thống, tức là ông muốn nhấn mạnh một tập hợp các yếu tố được xắp xếp theo một trật tự nhất định, nghĩa là được định hình vừa độc lập vừa liên tục trao đổi với hệ thống môi trường xung quanh. Parsons xem xét hệ thống trong một trục toạ độ ba chiều như sau. Thứ nhất là chiều cấu trúc - hệ thống nào cũng có cấu trúc của nó, thứ hai là chiều chức năng - hệ thống luôn nằm trong trạng thái động vừa tự biến đổi vừa trao đổi với môi trường và thứ ba là chiều kiểm soát - hệ thống có khả năng điều khiển và tự điều khiển. Theo cách tiếp cận của Parsons thì một chức năng là một phức hợp các hoạt động trực tiếp hướng tơí sự gặp gỡ một nhu cầu hay "những nhu cầu" của tổng thể hệ thống đó là vấn đề thích nghi, hướng đích, thống nhất và duy trì khuôn mẫu. Các nhu cầu của hệ thống đòi hỏi các bộ phận cấu thành của nó phải đáp ứng tức là có chức năng hoạt động để thoả mãn nhu cầu tồn tại, phát triển của hệ thống. Các nhu cầu không đúng chức năng sẽ phải thay đổi hay bị phá vỡ và hình thành bộ phận thay thế. Bộ phận nào hoạt động có hiệu quả sẽ trưởng thành, lớn mạnh. Hệ thống xã hội được cấu thành từ các tiểu hệ thống khác nhau như chính trị, kinh tế, văn hoá... các tiểu hệ thống này có mối quan hệ qua lại với nhau theo nguyên lý chức năng để tạo thành một chỉnh thể toàn vẹn. Công ty xăng dầu Hà Sơn Bình được tìm hiểu với tư cách là một tổ chức xã hội, một hệ thống xã hội, và như thế ta không thể xem xét cơ cấu nguồn nhân lực của công ty này một cách riêng lẻ mà đặt nó trong chỉnh thể toàn vẹn luôn vận động và có mối liên hệ với các yếu tố môi trường. Lập luận của ông đưa ra rằng: Giữa cấu trúc - chức năng có mối quan hệ với nhau. Trong đó chức năng giữ vai trò quyết định. Sự thay đổi về mặt chức năng sẽ làm hoàn thiện cấu trúc của nó. Cấu trúc của hệ thống đảm bảo tính cân bằng cho tổng thể và đáp ứng những chức năng của hệ thống đó. Khi nghiên cứu một hệ thống cụ thể thì Parsons miêu tả cấu trúc và chức năng của hệ thống, rồi nghiên cứu xem trạng thái ổn định, khả năng thích nghi của hệ thống trong quá trình hình thành cũng như được duy trì như thế nào. Bất kỳ sự thay đổi ở thành phần này cũng kéo theo sự thay đổi ở các thành phần khác. Sự biến đổi của cấu trúc tuân theo quy luật tiến hoá, thích nghi khi môi trường thay đổi, sự biến đổi của cấu trúc luôn thiết lập lại trạng thái cân bằng ổn định. Đối với cấu trúc xã hội học hiện đại của chủ thuyết chức năng (mà đại diện là nhà xã hội học ngươì Mỹ Parsons) vừa nhấn mạnh tính hệ thống của nó vừa đề cao vai trò quan trọng của hệ giá trị, chuẩn mực xã hội trong việc tạo dựng sự ổn định trật tự xã hội. Qua đó ta thấy, Cấu trúc - chức năng cùng tham gia vào việc duy trì sự vận hành của các bộ phận khác trong hệ thống. Nếu như mỗi chức năng không thực hiện đúng vai trò của mình trong cấu trúc nhất định thì tất yếu sẽ dẫn tới phá vỡ hệ thống. Bởi mỗi chức năng, cấu trúc luôn có mối tương quan với các chức năng cấu trúc khác trong hệ thống. Và chức năng chính là sự đóng góp của hoạt động duy trì cấu trúc . Hay nói cách khác theo Merton nếu chức năng trong cấu trúc mà không được thực hiện gây rối loạn, là giảm khả năng tồn tại, thích ứng của cấu trúc. Vận dụng lý thuyết này vào đề tài ta thấy hoạt động của Công ty xăng dầu Hà Sơn Bình là nằm trong một hệ thống nhất định. Trong đó tổ chức lao động và quản lý nguồn nhân lực là một bộ phận, có chức năng riêng trong cơ cấu vận hành của hệ thống. Để đáp ứng kịp thời sự chuyển dịch này và sử dụng một cách hợp lý nguồn nhân lực, tránh lãng phí đem lại kết quả cao thì khâu tổ chức và quản lý lao động trong Công ty cũng phải từng bước biến đổi chức năng hoạt động để phù hợp với thực tiễn. 5.2.2. Lý thuyết phân công lao động theo cách tiếp cận của E.Durkheim. Tiêu biểu cho lý thuyết này là nhà xã hội học người Pháp E.Durkheim. Trong cuốn " Sự phân công lao động xã hội. Nghiên cứu về tổ chức của xã hội ưu việt"(1893), ông đã nêu ra quan hệ giữa phân công lao động và đoàn kết xã hội. Durkheim cho rằng phân công lao động không chỉ thuần tuý là sự chuyên môn hoá lao động, phân chia các công đoạn các thao tác kỹ thuật để làm giàu, nâng cao năng suất lao động hơn mà còn "thực hiện chức năng vô cùng to lớn và quan trọng đối với đời sống con người. Đó là tạo ra sự đoàn kết xã hội, sự hội nhập xã hội...(13,tr 137). ở đây, ông hiểu khái niệm đoàn kết không phải với ý nghĩa truyền thống là tập hợp hoặc là khái niệm đấu tranh như phong trào công nhân. Ông hiểu khái niệm đoàn kết như là phương thức của những mối quan hệ xã hội. Đối với ông đoàn kết là một kiểu quan hệ xã hội, một hình thức của khả năng xã hội, mô tả mối quan hệ giữa cấu trúc và chức năng của xã hội với hệ thống các giá trị phù hợp. Xuất phát từ điểm này mà ông phân biệt hai hình thức của đoàn kết, đoàn kết máy móc, đoàn kết có tổ chức, trong đó đoàn kết máy móc sẽ dần bị thay thế bởi đoàn kết có tổ chức; Đoàn kết máy móc tương ứng với xã hội có sự phân công lao động tự giác. Trong xã hội này xuất hiện sự khác nhau giữa các cá nhân này với cá nhân khác, từng cá nhân đã ý thức được chính mình và quan hệ giữa mình với người khác. Có sự phân công vị trí, vai trò cụ thể nên phải có sự liên hệ với nhau. Sự liên hệ này là tất yếu đó là sự liên hệ hữu cơ nhất thiết phải có, phải xảy ra để cùng tồn tại và phát triển trong một xã hội. Đoàn kết hữu cơ ngày càng cao thì sự phân công lao động càng cao càng chặt chẽ. Chúng ta biết rằng sự phân công lao động trong xã hội dựa trên các tiêu chí khác nhau về đặc điểm tự nhiên của chủ thể lãnh đạo và đặc điểm yêu cầu phát triển của nền kinh tế xã hội. Ngay từ buổi sơ khai thì hình thức phân công lao động đầu tiên là lao động theo giới và theo độ tuổi. Xã hội càng phát triển hiện đại hơn thì sự phân công lao động không chỉ dựa trên hai yếu tố đó mà sự phân công lao động ngày càng phức tạp như theo trình độ học vấn, theo chuyên môn kỹ thuật, nghiệp vụ, theo năm công tác...Mỗi một lao động chỉ làm một khâu trong dây truyền sản xuất đó là hình thức chuyên môn hoá trong xã hội hiện đại. Đòi hỏi người lao động phải có trình độ chuyên môn, tay nghề cao luôn có sự trau dồi kiến thức để theo kịp được sự phát triển của xã hội. Sử dụng cơ cấu nguồn nhân lực sao cho hợp lý và có hiệu quả là một trong những yêu cầu đặt ra cho Công ty xăng dầu Hà Sơn Bình. Trong điều kiện đổi mới về công nghệ, kỹ thuật và cách thức tổ chức hoạt động và quản lý đội ngũ nhân lực, sự phân công lao động của Công ty không chỉ dựa trên hai tiêu chí giới và tuổi mà chủ yếu dựa vào trình độ học vấn, trình độ chuyên môn kỹ thuật... Mỗi một thành viên trong Công ty là một bộ phận trong dây truyền sản xuất liên tục. Vì vậy, nhiệm vụ công việc của họ được chuyên môn hoá sâu sắc. Vì thế, tạo ra mối liên kết chặt chẽ giữa các khâu, mọi người phải có trách nhiệm cao đối với khâu của mình. Mặt khác, sự phân công lao động phải đảm bảo cho cá nhân những vị trí tương ứng với trình độ, năng lực, nguyện vọng của họ. Có như vậy, giữa các cá nhân mới có sự phụ thuộc, trao đổi, hợp tác lẫn nhau. Điều này có tác dụng làm tăng hiệu quả năng suất lao động, giảm bớt căng thẳng trong quan hệ sản xuất. 5.2.3. Thuyết Biến đổi xã hội. Theo Marx, sự phát triển của xã hội loài người là quá trình lịch sử - tự nhiên. Động lực quyết định sự tồn tại và phát triển kế tiếp các hình thái kinh tế xã hội mà thực chất là các phương thức sản xuất. Marx nói: " Tôi coi sự phát triển của những hình thái kinh tế xã hội là một quá trình lịch sử tự nhiên". Marx lập luận lịch sử loài người trải qua 5 phương thức sản xuất tương ứng 5 hình thái kinh tế xã hội và 5 thời đại lịch sử. Sự biến đổi xã hội và sự phát triển của lịch sử bắt nguồn từ hệ thống sản xuất, cơ cấu kinh tế của xã hội. Lịch sử thay thế kế tiếp các phương thức sản xuất tuân theo quy luật quan hệ sản xuất phù hợp vơí tính chất và trình độ của lực lượng sản xuất. Quy luật phát triển lịch sử có thể diễn đạt như sau. Lực lượng sản xuất phát triển tới một giai đoạn lịch sử nhất định mâu thuẫn với quan hệ sản xuất hiện có, đòi hỏi xoá bỏ quan hệ sản xuất cũ, lỗi thời để hình thành quan hệ sản xuất mới phù hợp với lực lượng sản xuất đang phát triển, phương thức sản xuất cũ bị thay thế bởi phương thức sản xuất mới, hình thái kinh tế xã hội cũ mất đi hình thái kinh tế mới xuất hiện. Tất cả sự kiện, hiện tượng của tự nhiên cũng như của xã hội luôn vận động, biến đổi. Vì vậy, biến đổi là một tất yếu khách quan. Việc vận dụng quan điểm này của Marx vào phân tích sự biến đổi cơ cấu nguồn nhân lực Công ty xăng dầu Hà Sơn Bình chúng ta phải thấy sự biến đổi cơ cấu nguồn nhân lực là một tất yếu của công cuộc đổi mới đang diễn ra tại Việt Nam hiên nay. Lực lượng sản xuất được cấu thành từ công cụ sản xuất và con người. Khi lực lượng sản xuất phát triển thì tất yếu quan hệ của con người trong quá trình lao động cũng phải vận động biến đổi theo để phù hợp với quy luật của chính nó. Sự biến đổi cơ cấu nguồn nhân lực tại Công ty xăng dầu Hà Sơn Bình cũng tuân theo quy luật phát triển của xã hội. 6. Quan điểm của chủ nghĩa Marx-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng về vai trò con người và phát triển nguồn nhân lực. Đại hội Đảng Toàn quốc lần thứ VIII và nghị quyết trung ương 2( khoá VIII ) chỉ rõ: " Cùng với khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Coi trọng ba mặt: mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng và phát huy hiệu quả, phương hướng chung của lĩnh vực giáo dục đào tạo trong 5 năm tới là phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá, tạo điều kiện cho nhân dân, đặc biệt là thanh niên có việc làm khắc phục những tiêu cực yếu kém trong giáo dục và đào tạo". ( Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội lần VIII, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội,1996, tr 107 ). Định hướng phát triển trong giai đoạn mới, giai đoạn đẩy mạnh Công nghiêp hoá - Hiện đại hoá đất nước ở nước ta hiện nay là "Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh". Đây là mục tiêu phấn đấu của chúng ta ngày nay. Dân giàu, nước mạnh, nhưng con người còn phải phấn đấu cho một xã hội công bằng , dân chủ, văn minh, chính là khái quát lời dạy của Hồ Chí Minh về xây dựng xã hội mới và con người mới. Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá vì mục tiêu phát triển con người như Đảng ta đã khẳng định, chỉ có thể thắng lợi với việc phát huy cao độ chất lượng nguồn nhân lực. Chủ nghĩa Marx thường xuyên lên án chế độ Tư Bản đã làm cho con người bị tha hoá sâu sắc và tạo ra những con người phát triển một chiều, những con người què quặt, những con người chỉ là công cụ cho lợi nhuận. Chủ nghĩa Marx coi con người phải là mục tiêu cao nhất của con người. Con người không chỉ là động lực, mà luôn luôn phải là mục tiêu. Con người chỉ là động lực khi động lực ấy gắn liền với mục tiêu đó