Đề tài Chương trình xây dựng diễn đàn trên mạng

BÁO CÁO TỐT NGHIỆP - Thưa các thầy cô giáo trong hội đồng bảo vệ - Thưa các thầy cô, và các bạn Hôm nay em xin được trình bày tới hội đồng bảo vệ đồ án của em trong đợt thực tập tốt nghiệp này đó là đồ án “ Xây dựng diễn đàn trên mạng”. Sau thời gian thực tập thì đồ án của em cũng được hoàn thành, đầu tiên em xin được cảm ơn tất cả các thầy cô giáo đã dạy em trong suốt quá trình học tập của em trong trường đại học, tất cả các bạn và đặc biêït là thầy Đỗ Như An đã hướng dẫn em trong quá trình thực tập. Bây giờ em xin đi vào vấn đề, báo cáo của em hôm nay bao gồm 6 phần: Đặt vấn đề Các công cụ trợ giúp Phân tích chương trình Phân tích thiết kế hệ thống Xây dựng chương trình Kết luận và đánh giá kết quả Đầu tiên em muốn giới thiệu tổng quan về chương trình của em. Như tất cả chúng ta đều biết, nếu ai đã từng sử dụng Internet chắc sẽ không ít lần nghe hoặc sử dụng dịch vụ nhóm thảo luận trên Internet (NewsGroup), đây là dịch vụ khá phổ biến hiện nay. Khi ta gặp một vấn đề thắc mắc, hoặc đang tìm kiếm một thông tin gì đó, thì NewsGroup sẽ là người trợ giúp đắc lực cho chúng ta. Dịch vụ này cho phép người dùng gửi lên mạng Internet những câu hỏi hoặc những thắc mắc của mình, sau đó nếu một người nào đó, ở đâu đó trên thế giới cũng tham gia vào nhóm thảo luận đó nếu họ đọc được được mẩu tin của chúng ta và biết về thông tin về vấn đề đó họ sẽ trả lời cho ta và ngược lại ta cũng có thể trở thành một người trả lời. Tác dụng lớn nhất của Diễn đàn trên web là mọi người khi tham gia vào mạng có thể đặt ra một vấn đề gì đó theo một chủ đề nhất định để có thể nhận được câu trả lời của nhiều người trên toàn thế giới. Và hướng xây dựng chương trình của em là: Khi nói đến diễn đàn mọi người liên tưởng đến ngay đến các cuộc bàn luận, phân tích về một vấn đề gì đó của một nhóm người nào đó. Trong diễn đàn mọi người đưa ra ý kiến của mình, các câu hỏi của mình để mọi người tham gia phân tích tìm câu trả lời, đó là diễn đàn trong cuộc sống hằng ngày chỉ diễn ra trong nội bộ một nhóm người. Ngày nay, với sự phát triển của mạng Internet ý tưởng đưa các cuộc nói chuyện, bàn luận xung quanh một vấn đề gì đó cũng được đưa lên mạng. Như vậy, khi tham gia diễn đàn trên mạng các thành viên không cần phải tập trung tại một địa điểm nào đó mà chỉ cần ngồi tại nhà cùng với chiếc máy tính và tham gia vào mạng là có thể tham gia được diễn đàn. ưu điểm của phương pháp này là ở chổ sẽ có nhiều người và rất nhiều nơi trên thế giới tham gia vào diễn đàn và vấn đề đặt ra trên diễn đàn chắc chắn sẽ mau chóng được giải thích. Diễn đàn trên web là một chương trình ứng dụng được xây dựng dưới dạng các trang web. Với web, mọi người sử dụng có thể truy xuất đến các trang ứng dụng này để trao đổi thông tin với người khác. Do chương trình xây dựng trên web có trao đổi thông tin giữa các người sử dụng với nhau nên các trang web của ứng dụng nhất thiết phải là các trang web có nội dung động. Trong những năm gần đây để xây dựng các trang web động người ta thường hay sử dụng các ngôn ngữ như: VBScript, Jscript, ASP. Ngoài ra các trang web cho phép người sử dụng trao đổi thông tin với nhau nên phải có một cơ sở dữ liệu để lưu trữ các thông tin mà người sử dụng trao đổi với nhau. Và đây là một số công cụ trợ giúp Môi trường làm việc của ứng dụng: - PWS (Personal Web Server) - Cơ sở dữ liệu: Microsoft Access 98 - Chuẩn kết nối: ODBC Web Server là một chương trình ứng dụng. Trên web server chứa những site mà các máy con có thể truy xuất đến các site này. Thông thường trên máy có hệ điều hành Windows 98 thì web server là Personal Web Server, trên máy WindowsNT Server thì dùng phần mềm IIS 4.0. Về cơ sở dữ liệu, các ứng dụng thực tế hiện nay người ta thường hay sử dụng SQL Server. Nhưng trong chương trình ta chỉ dùng cơ sở dữ liệu để lưu trữ thông tin vào các bảng nên việc chọn SQL Server hay MS Access là không quan trọng. Về chuẩn ODBC, ODBC là viết tắt của Open Database Connectivity (hệ thống kết nối CSDL mở). ODBC được coi như là một giao thức chuẩn để giao tiếp giữa chương trình ứng dụng với hệ thống các bảng của cơ sở dữ liệu. Các công cụ lập trình - Jscript: Jscript được phát triển bởi Microsoft nhằn làm tăng tính năng cho trình duyệt Internet Explorer. - Vbscript: Vbscript cũng do Microsoft phát triển. Cũng như Jscript, Vbscript được chèn vào trang web để làm tăng thêm tính năng tương tác cho trang web. - ASP: Microsoft Active Server Page (ASP) là một môi trường kịch bản trên máy chủ dùng để tạo ra những ứng dụng Web động và có tương tác. ASP có một tập các đối tượng có sẵn với nhiều tính năng phong phú, khả năng hỗ trợ VBScript và JScript cùng với một số thành phần ActiveX khác kèm theo. - Visual Inter Dev: Visual InterDev là một phần mềm được phát triển bởi Microsoft. Đây là một phần mềm có hỗ trợ cho lập trình thiết kế web đặc biệt phần mềm có cho phép người lập trình có thể nhìn thấy trực tiếp trang web của mình đang thiết kế. Visual InterDev hỗ trợ rất mạnh cho việc lập trình các trang web có tương tác. - DHTML: Là sự kết hợp giữa các thuộc tính của HTML, JavaScript và Vbscript. Sau khi đã trình bày những khái niệm cơ bản cũng như những công cụ trợ giúp để xây dựng đề án này thì bây giờ em xin được phân tích chương trình: Phân tích chương trình bao gồm : Đầu tiên là tổng quát về chức năng: Bao gồm - Gửi bài lên diễn đàn. - Xem bài đã được gửi theo các chủ đề khác nhau - Trả lời bài đã được gửi - Tìm kiếm một bài - Đăng ký trở thành thành viên của diễn đàn - Đánh dấu bài ưa thích - Xoá các bài đã có trên diễn đàn - Thêm người sử dụng - Xoá người sử dụng - Thêm chủ đề cho diễn đàn - Xoá chủ đề. Các vấn đề khi quyết các chức năng này là: Thiết kế tổng quát ứng dụng: nhằm giúp người lập trình dễ phát triển ứng dụng một cách có tổ chức, đúng hướng, đúng yêu cầu đã đề ra. Thiết kế cơ sở dữ liệu: đây là phần quan trọng, có liên quan đến tính tối ưu của hệ thống. Xây dựng giao diện: tạo điều kiện thuận lợi cho người sử dụng khi gửi các yêu cầu của mình đến web server. Viết các trang web để thực hiện các chức năng của chương trình: dựa vào ASP và các ngôn ngữ script để tạo ra những modul cho chương trình. Kiểm tra, sửa lỗi chương trình SƠ ĐỒ QUI TRÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC TRANG TRONG ỨNG DỤNG WEB FORUM Xem nội dung 1 bài Gửi bài mới Về trang hiển thị Quay về trang hiển thị Trang Login Trang đăng ký Thành công Thất bại Danh sách bài ghi nhớ Ghi nhớ bài Xem nội dung 1 bài Xem, gửi bài Tìm kiếm Đăng ký Login Danh sách bài Thêm chủ đề Xoá chủ đề Danh sách chủ đề Xoá bài Danh sách User Xoá User Thêm User  ‚ ƒ „  ‚ User Admin Hiển thị các bài Nội dung bài Soạn và gửi bài Trang nhập ND cần tìm kiếm Hiển thị kết quả tìm kiếm là danh sách các bài gửi  ‚ Quá trình tìm kiếm bµi ƒ Hoạt động của User đăng ký „ Các chức năng của người quản lý Quá trình xem, gửi và trả lời bài Hình 11: Qui trình hoạt động của các trang web Cụ thể qui trình hoạt động như sau: - Qui trình gửi và xem bài: Trang đầu tiên sẽ là trang hiển thị danh sách các bài được gửi dưới dạng các siêu liên kết. Người sử dụng muốn xem nội dung của một bài nào đó thì kích vào tiêu đề của bài. ở trang xem nội dung người sử dụng có thể trả lời cho bài có nội dung vừa đọc. Ngoài ra người sử dụng có thể gửi một bài mới. - Qui trình tìm kiếm bài: Khi người sử dụng muốn tìm kiếm một bài nào đó, sẽ có một trang tìm kiếm và ở trang tìm kiếm + Tìm kiếm theo chủ đề của bài gửi + Tìm kiếm theo nội dung của bài gửi + Tìm kiếm những bài trong một khoảng thời gian giới hạn nào đó - Qui trình đăng ký và login của người sử dụng, ghi nhớ bài: Để trở thành một thành viên của diễn đàn, người sử dụng phải đăng ký một account và sẽ được hệ thống cấp một tên truy nhập và mật khẩu riêng cho người đó. Khi yêu cầu được đăng ký, một trang đăng ký bao gồm các ô để nhập thông tin được hiện ra, người sử dụng sẽ nhập các thông tin vào các ô này và gửi đi, nếu được hệ thống chấp nhận thì người đăng ký sẽ nhận được một thông báo chúc mừng thành công, nếu không thành công hệ thống sẽ thông báo lỗi và hiện ra lại trang đăng ký cho người sử dụng sửa lại các thông tin đăng ký cho phù hợp. Khi đã trở thành một thành viên của diễn đàn người sử dụng ngoài việc có thể sử dụng các trang giống như một người sử dụng bình thường còn có thể đánh dấu những bài mà mình ưa thích. - Qui trình hoạt động của người quản lý: Để forum hoạt động tốt cần phải có một người quản lý, chức năng của người quản lý bao gồm: + Xoá bài + Thêm người sử dụng, xóa người sử dụng + Thêm chủ đề, xóa chủ đề Và em xin tiếp tục được trình bày phần phân tích thiết kế hệ thống của chương trình Như đã nói trong phần giới thiệu tổng quan về hoạt động của diễn đàn, người sử dụng khi gửi một bài lên diễn đàn thì các thành phần của một bài gửi: thông tin về người gửi, tiêu đề bài gửi, nội dung... đều phải được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu trên máy chủ. Thông thường người ta thường dùng các mô hình cơ sở dữ liệu quan hệ để chứa các thông tin về bài gửi như SQL Server hay MS Access. Trong đồ án này em chọn cơ sở dữ liệu là Access để lưu các thông tin về bài gửi. Do có liên quan nhiều đến cơ sở dữ liệu, đồng thời các thông tin của bài gửi đòi hỏi phải được tổ chức một cách hợp lý và chặt chẽ nên trong phần này chủ yếu trình bày về phần phân tích và thiết kế hệ thống. Những thông tin cần quản lý trên cơ sở dữ liệu Thông tin các bài mà người sử dụng gửi lên diễn đàn, mỗi bài phải có mã riêng, cấp của bài đó, nội dung của bài là gì. Thông tin về người dùng, khi người sử dụng đăng ký thì các thông tin về người sử dụng như: tên truy nhập, mật khẩu, cấp của người sử dụng (cấp Admin và cấp User) phải được lưu trữ trên cơ sở dữ liệu. Nội dung của bài sau khi gửi sẽ được tách ra thành các từ khoá, các từ khoá này sẽ tạo nên các bảng chỉ mục dùng cho mục đích tìm kiếm thông tin về các bài gửi đã gửi lên diễn đàn. Do vậy các từ khoá, các chỉ mục cũng phải được lưu giữ. Quản lý các chủ đề của bài gửi, các chủ đề này do người quản lý diễn đàn qui định và có thể thêm bớt. Quản lý các thông tin ghi nhớ bài của tất cả các thông tin về người sử dụng: họ tên, e-mail... Và đây là mô hình Sơ đồ dòng dữ liệu User Chưa đăng ký Gởi bài lên diễn đàn Admin gởi yêu cầu Yêu cầu tìm kiếm các thông tin trên diễn đàn Yêu cầu xem các bài trên diễn đàn Các bài viết trên diễn đàn Kết quả tìm kiếm Các trang Web Admin Login Xem các bài đã được gởi 1 Phân tích bài được gởi 3 Tìm kiếm 4 Xử lý yêu cầu của Admin 7 Login 5 Admin User đã đăng ký Xử lý yêu cầu của User đã đăng ký 6 User Login User gởi yêu cầu Đăng ký 2 Đăng ký Bảng chỉ mục, bảng từ khoá Dữ liệu các bài gởi Danh sách User Các chủ đề của forum User chưa đăng ký User đã đăng ký Admin SƠ ĐỒ DÒNG DỮ LIỆU DFD Qua sơ đồ dòng dữ liệu ta thu thập được : a. Dữ liệu về bài gửi Mỗi bài gửi bao gồm các thuộc tính như sau: - Mã bài gửi - Cấp của bài gửi - Mã bài cha (nếu là bài mới trường này có giá trị là 0, bài trả lời trường này chứa mã bài của bài được nó trả lời) - Thứ tự - Thuộc chủ đề nào - Tiêu đề của bài viết - Họ tên người gửi - Địa chỉ mail của người gửi - Ngày giờ gửi - Nội dung của bài gửi. b. Dữ liệu về người sử dụng Mỗi người sử dụng khi đăng ký sẽ có những thuộc tính sau: - Mã người sử dụng - Tên truy nhập - Mật khẩu - Quyền truy cập (Admin hay User) - Địa chỉ Email c. Dữ liệu về chủ đề của các bài gửi Các chủ đề của các bài trên web forum có các thuộc tính sau: - Mã chủ đề - Tên chủ đề Từ đó ta xây dựng Mô Hình Quan Niệm Dữ Liệu: ChủĐề Ghinhớbài BàiGửi MãChủĐề TênChủĐề Mã Mãbài MãNgườiSD MãNgườiSD TênTruyNhập MậtKhẩu QuyềnTruyCập NgườiSD MãTừKhoá TừKhoá TừKhoá MãChỉMục MãBàiGửi MãTừKhoá ChỉMục MãBàiGửi Cấp MãBàiTrước ThứTự MãChủĐề Tiêu Đề NgườiGửi Email NgàyGiờGửi NộiDung 1-1 0-n 1-1 0-n 1-1 0-n 1-n 1-1 1-1 0-n Và sau đây là phần XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH Phần này gồm hai phần chính: Phần 1: Phân tích các chức năng chung như thuật toán quản lý các bài như thế nào, trật tự cách hiển thị thông tin về các bài lên web. Phần 2: Đi sâu vào cách viết các trang theo yêu cầu của người sử dụng: ví dụ các trang đáp ứng yêu cầu của người quản lý, của người sử dụng Đầu tiên em xin trình bày việc quản lý các bài gởi lên diễn đàn: Tất cả các bài viết gửi lên diễn đàn đều có đặc điểm chung giống nhau như sau: - Thuộc về một chủ đề nào đó - Có thể là câu hỏi hoặc là câu trả lời cho một vấn đề nào đó. Vậy để quản lý các bài viết trên diễn đàn ta phải biết: - Bài đó thuộc chủ đề nào - Phải phân biệt được đâu là câu hỏi đâu là câu trả lời - Nếu là câu trả lời thì phải biết trả lời cho bài nào Để dễ hình dung cách quản lý các bài viết trên diễn đàn ta đưa ra ví dụ sau: Giả sử ta đã có các bài gửi có mã bài từ: 1 đến 8 trong đó có cả các câu hỏi và câu trả lời. Khi tham gia vào diễn đàn, muốn xem các bài đã gửi chúng ta sẽ thấy xuất hiện một trang trông giống như hình sau: Hình 20: Trang hiển thị các bài viết Như đã thấy trong hình, một bài viết được hiển hiện lên trang web bao gồm các thông tin về: tiêu đề của bài viết, người gửi, ngày giờ gửi. Tiêu đề được hiển thị dưới dạng một siêu liên kết và khi người sử dụng nhắp vào đây sẽ xem được nội dung của bài viết. Và các bài viết sẽ được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu như sau: Mãbài Cấpbài Bàicha Thứtự Tiêuđề Chủđề Ngườigưi Nộidung ... 1 1 0 1 ... ... ... ... ... 2 1 0 1 ... ... ... ... ... 3 2 2 1 ... ... ... ... 4 2 2 2 ... ... ... ... 5 3 3 1 ... ... ... ... 6 4 5 1 ... ... ... ... 7 1 0 1 ... ... ... ... 8 2 7 1 ... ... ... ... Cấp của bài viết Để có thể quản lý được bài viết gửi lên diễn đàn thì mỗi một bài được gửi sẽ được gán cho một mã số, nhưng để có thể quản lý theo kiểu phân cấp giữa bài cha, bài con thì phải có thêm một trường phân bài ra thành các cấp khác nhau. Cấp của bài phải tuân theo qui tắc sau đây: - Bài được gửi lần đầu tiên không trả lời cho bài nào cả sẽ là cấp 1 - Các bài trả lời cho bài cấp 1 sẽ có cấp là 2 - Bài trả lời cho bài cấp 2 sẽ có cấp là 3... Lưu trữ mã bài cha Đây là cách đi kèm với cách xác định cấp bài để xem bài nào là bài cha, bài nào là bài con và bài con đó thuộc về bài cha nào. Trường bài cha được tổ chức theo cách: - Nếu là bài gửi đầu tiên, không trả lời cho một bài nào cả thì giá trị của trường này bằng 0 - Nếu là bài trả lời thì giá trị của trường này là số mã bài của bài cha (bài mà nó trả lời). Ví dụ: Nhìn vào trong bảng sau ta có thể thấy được qui luật tổ chức trường bài cha như thế nào. Bài 1, 2, 7 là các câu hỏi, bài đầu tiên. Bài 3, 4 là bài trả lời của bài 2, 5 là bài trả lời của bài 3... Cách tổ chức trường thứ tự Để giúp cho việc xác định thứ tự của các bài gửi lên diễn đàn. Được tổ chức theo luật sau: câu hỏi (không trả lời cho bài nào cả) có thứ tự bằng 1. Câu trả lời cho một bài theo luật sau: - Nếu có một câu trả lời thì thứ tự của câu trả lời bằng 1 - Nếu có từ hai câu trả lời cho một bài (hai câu trả lời có cấp bài bằng nhau) thì bài trả lời thứ nhất cũng có giá trị thứ tự bằng 1, bài trả lời thứ hai sẽ có thứ tự bằng 2... Chúng ta sẽ thấy được tác dụng của trường này một cách rõ rệt là khi in danh sách các bài theo qui luật cây thư mục. Hiển thị bài theo qui luật cây thư mục Với cách quản lý trên ta có thể viết những đoạn chương trình cho phép hiển thị các bài viết theo luật hiển thị của một cây thư mục, tức là bài con hiển thị ngay sau dưới bài cha. Hình vẽ sau hiển thị tất cả các bài trong bảng trên. Mã bài Cấp bài Thứ tự Bài cha 7 8 2 3 5 6 4 1 1 2 3 4 5 1 0 1 2 7 1 3 0 1 4 2 1 5 3 1 6 5 1 7 2 2 8 0 1 Trong hình trên, đầu tiên bài cấp 1 sẽ được hiển thị đầu tiên, sau đó là các cấp lớn hơn nhưng phải là bài con của bài đã hiển thị. Ví dụ bài 7 có một bài con là bài 8. Tương tự cho các bài khác. Trong các hiển thị trên ta thấy bài bài 2 có tất cả 4 bài trả lời, trong đó có hai bài trả lời cùng cấp là 3 và 4, như vậy trường thứ tự của chúng khác nhau để có thể in ra được đúng trật tự (in ngang hàng với bài 3). Tiếp theo em xin trình bày việc xây dựng trang web dựa vào yêu cầu người sử dụng 1. Xem bài: Để xem được nội dung một bài cần phải biết bài đó thuộc chủ đề nào và có mã số bằng bao nhiêu. Do vậy, khi một người tham gia vào diễn đàn thì trang đầu tiên mà người sử dụng nhìn thấy là một danh sách các chủ đề của diễn đàn. Thuật toán hiển thị danh sách các bài theo chủ đề Đầu vào: chủ đề cần hiển thị Đầu ra: Nếu có tồn tại chủ đề: danh sách các bài theo chủ đề đã chọn Nếu không tồn tại chủ đề: hiển thị thông báo không tìm thấy Hình 22: Chủ đề của diễn đàn 2. Xem nội dung một bài: Để xem nội dung một bài, người sử dụng nhắp vào liên kết của bài được hiển thị, ví dụ nhắp vào liên kết “Hay dung len” sẽ đọc được nội dung như hình: Hình 23: Xem nội dung bài gửi 3. Gởi bài: - Khi người dùng muốn gửi một bài mới lên diễn đàn, người dùng nhắp vào nút gửi bài - Có hai hình thức gửi bài đó là gửi bài mới và gửi bài trả lời. Hình 24: Trả lời một bài Thuật toán như sau: Kiểm tra tính chính xác của các thông tin {email, người gửi,