Đại hội Đảng lần thứ VI năm 1986 đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong công cuộc đổi mới đất nước nói chung cũng như trong tiến trình mở cửa và hội nhập kinh tế thế giới nói riêng. Thị trường, vì thế, trở thành vấn đề sống còn đối với doanh nghiệp. Sẽ không một doanh nghiệp nào có thể thành công nếu bỏ qua yếu tố tiên quyết đó. Do đó công tác nghiên cứu và phát triển thị trường cả bề rộng lẫn bề sâu là điều kiện tồn tại của mọi doanh nghiệp. Công ty xuất nhập khẩu sách báo (Xunhasaba) của Việt Nam cũng không ngoài quy luật đó của quỹ đạo kinh tế thị trường.
96 trang |
Chia sẻ: vietpd | Lượt xem: 1805 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Công tác nghiên cứu và phát triển thị trường nhập khẩu sách báo của Công ty Xuất nhập khẩu sách báo Xunhasaba, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lời nói đầu
Đại hội Đảng lần thứ VI năm 1986 đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong công cuộc đổi mới đất nước nói chung cũng như trong tiến trình mở cửa và hội nhập kinh tế thế giới nói riêng. Thị trường, vì thế, trở thành vấn đề sống còn đối với doanh nghiệp. Sẽ không một doanh nghiệp nào có thể thành công nếu bỏ qua yếu tố tiên quyết đó. Do đó công tác nghiên cứu và phát triển thị trường cả bề rộng lẫn bề sâu là điều kiện tồn tại của mọi doanh nghiệp. Công ty xuất nhập khẩu sách báo (Xunhasaba) của Việt Nam cũng không ngoài quy luật đó của quỹ đạo kinh tế thị trường.
Trong thời gian thực tập tại Xunhasaba, em có cơ hội thực tế sinh động để củng cố thêm nhận định trên của bản thân. Vì vậy em quyết định chọn đề tài: "Công tác nghiên cứu và phát triển thị trường nhập khẩu sách báo của Công ty Xuất nhập khẩu sách báo Xunhasaba" cho khoá luận tốt nghiệp của mình.
Kết cấu khoá luận gồm ba chương :
Chương I - Khái quát chung về công tác nghiên cứu và phát triển thị trường trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Chương II - Thực trạng hoạt động kinh doanh nhập khẩu sách báo và công tác nghiên cứu, phát triển thị trường nhập khẩu sách báo của Công ty Xunhasaba.
Chương III - Giải pháp hoàn hiện công tác nghiên cứu và phát triển thị trường nhập khẩu sách báo của Công ty Xunhasaba.
Do những hạn chế về thời gian nghiên cứu, về tài liệu thu thập cũng như khả năng của người viết, nội dung khoá luận không tránh khỏi những sai sót và khiếm khuyết. Em rất mong nhận được sự chỉ dẫn tận tình của các thầy cô giáo cũng như sự đóng góp của đông đảo bạn đọc và xin chân thành cảm ơn.
Chương ICông tác nghiên cứu và phát triển thị trường trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệpC«ng t¸c nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn thÞ trêng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp
I - Khái quát công tác nghiên cứu thị trường trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
1. Một số nét chung về thị trường và nghiên cứu thị trường
1.1. Khái niệm thị trường
Thị trường là một phạm trù kinh tế gắn liền với hoạt động sản xuất hàng hoá. Quan niệm thị trường do vậy gắn liền với sự ra đời và phát triển của nền sản xuất hàng hóa. Cho đến nay, có rất nhiều khái niệm khác nhau về thị trường, tuỳ thuộc vào góc độ nghiên cứu và phương pháp tiếp cận. Những khái niệm này, qua từng giai đoạn phát triển được bổ sung mới cho phù hợp với tình hình thực tế. Có thể kể ra đây một số khái niệm về thị trường:
* Thị trường là địa điểm diễn ra trao đổi, là nơi tiến hành các hoạt động mua bán. Khái niệm này nhấn mạnh ở địa điểm mua bán, hiểu thị trường chỉ là "cái chợ" truyền thống hay "cửa hàng siêu thị" hiện đại. Nhưng thực tế giao dịch thương mại ngày nay cho thấy, khái niệm này không còn phù hợp nữa. Thật vậy, mặc dù không tồn tại một địa điểm cụ thể nào thì hoạt động mua bán hàng hoá bằng tiền tệ vẫn diễn ra, điển hình là thương mại điện tử. Trong thời đại công nghệ Internet ngày nay, sự phát triển nhanh chóng của các "văn phòng không người" hay "cửa hàng ảo" đã khẳng định những thay đổi sâu sắc của thương mại điện tử. Do vậy, khái niệm thị trường truyền thống cần được nhìn nhận khác.
* Thị trường là khâu lưu thông, một trong ba khâu không tách rời của quá trình tái sản xuất hàng hoá. Thật vậy, khâu lưu thông phân phối ở đây là cầu nối giữa sản xất và tiêu dùng. Khâu này bao gồm toàn bộ hệ thống bán buôn và bán lẻ nhằm đưa nhanh chóng sản phẩm từ người sản xuất đến người tiêu dùng.
* Khái niệm thị trường của Samuelson: thị trường là quá trình trong đó người mua và người bán tác động qua lại lẫn nhau để xác định giá cả và sản lượng hàng hoá yêu cầu. Khái niệm này nhấn mạnh hai yếu tố. Thứ nhất là yếu tố chủ thể, tức là vai trò của người mua và người bán tác động qua lại lẫn nhau, trong đó người mua là chủ thể số một. Thứ hai là hàng hoá - yếu tố khách thể, là cái mà chủ thể hướng vào, đặc biệt là điều kiện giá cả.
* Thị trường là tổng thể các mối quan hệ kinh tế trong lĩnh vực trao đổi, thông qua đó, lao động kết tinh trong hàng hoá được xã hội thừa nhận. Đây là khái niệm tương đối thoả đáng và phù hợp với điều kiện trao đổi hiện nay. Khái niệm này phát triển thêm tính khách quan về tổng thể các mối quan hệ kinh tế trong lĩnh vực trao đổi và kết quả hoạt động các mối quan hệ đó, chứ không bị giới hạn bởi địa điểm mua bán cụ thể.
* Trên đây là những khái niệm truyền thống về thị trường. Bây giê ta lại đưa ra câu hỏi khác: "Liệu marketing quan niệm về thị trường như thế nào"? Theo quan điểm Marketing "thị trường là tổng thể những người mua sản phẩm (cả dịch vụ) gồm những người mua hiện tại và tiềm năng". Quan điểm này xuất phát từ triết lý hướng ngoại của marketing: nhà doanh nghiệp hướng đến những "thượng đế" của mình. Đó chính là những người quyết định khâu tiêu thụ sản phẩm và do đó, quyết định cả sự tồn tại của nhà doanh nghiệp.
Khái niệm này khác khái niệm truyền thống ở chỗ: một là, khái niệm này chỉ hướng vào người mua chứ không đề cập đến người bán. Tập hợp những người mua chính là thị trường tiêu thụ của doanh nghiệp. Hai là, nhà doanh nghiệp không chỉ chú ý đến những người mua hiện tại mà còn quan tâm đến những người mua tiềm năng trong tương lai. Điều này giúp doanh nghiệp xác định được kịp thời phương hướng phát triển cũng như khả năng mở rộng thị trường tiêu thụ của thị trường tương lai. Từ đó, nhà doanh nghiệp có thể Ên định được quy mô đầu tư sát đúng, đảm bảo được hiệu quả kinh doanh tối ưu.
* Ngoài ra còn một khái niệm nữa về thị trường được cho là khá hoàn thiện. Đó là khái niệm thị trường của Jean Pierre Lacour: thị trường là tổng thể lượng cầu về cùng một loại sản phẩm. Tác giả cũng lưu ý rằng tổng cầu ở đây tất nhiên phụ thuộc vào số khách hàng của doanh nghiệp. Tổng cầu này không chỉ là con số hiện tại mà còn phải tính tới trong tương lai. Khái niệm này nhấn mạnh kết quả tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp. Mặt khác, khái niệm này cũng hướng vào chủ thể và môi trường kinh doanh. Theo tác giả, doanh nghiệp phải quan tâm đến những thành phần sau: người tiêu dùng, nhà bán buôn, nhà bán lẻ, môi giới, nhà đại lý, nhà cố vấn. Về môi trường kinh doanh phải đề cập đến các yếu tố như: môi trường kinh tế, môi trường văn hoá - xã hội, môi trường chính trị - pháp luật, môi trường nhân khẩu học, môi trường địa lý - khí hậu, môi trường công nghệ và môi trường cạnh tranh.
1.2. Khái niệm nghiên cứu thị trường
Từ những khái niệm về thị trường nêu trên, có thể rót ra rằng, khi nghiên cứu tình hình thị trường thế giới của bất cứ một mặt hàng nào, người ta đều chú trọng nghiên cứu bốn nội dung chính: tình hình sản xuất, tình hình tiêu thụ, tình hình xuất nhập khẩu và tình hình giá cả. Vậy có thể nói, thực chất việc nghiên cứu thị trường là nghiên cứu quy luật vận động cung - cầu và giá cả, là phân tích tình hình hiện tại và dự đoán phương hướng trong tương lai của quy luật vận động đó.
Theo định nghĩa được chấp nhận nhiều nhất hiện nay, nghiên cứu thị trường là "phân tích định tính và định lượng một thị trường, có nghĩa là phân tích cung - cầu hiện tại và tiềm năng về một sản phẩm hoặc dịch vụ nhằm đưa ra các quyết định đúng đắn trong kinh doanh.
Như vậy nghiên cứu thị trường là hoạt động của con người diễn ra trong mối quan hệ với thị trường nhằm tìm hiểu, xác định các thông tin về thị trường. Nghiên cứu thị trường có chức năng liên kết công chúng với các nhà hoạt động thị trường thông qua những thông tin, mà những thông tin này có thể được sử dụng để nhận dạng, xác định, cải tiến, đánh giá các vấn đề cũng như các cơ hội marketing. Nghiên cứu thị trường không chỉ giới hạn vào việc tập hợp một khối lượng thống kê các dữ liệu liên quan đến một thị trường mà điều quan trọng và cần thiết là phải cân nhắc, giải thích, tổng hợp những dữ liệu đó và rót ra các kết luận hữu Ých cho hoạt động của doanh nghiệp.
1.3. Vai trò của thị trường và công tác nghiên cứu thị trường
Ngày nay, khi nền kinh tế hàng hoá càng phát triển, không một doanh nghiệp nào lại không gắn kinh doanh của mình với thị trường, nơi mà họ hoạt động và tìm kiếm lợi nhuận. Vì trong cơ chế thị trường, sự cạnh tranh rất khốc liệt, doanh nghiệp luôn phải tìm kiếm thông tin, nhu cầu thị trường để đáp ứng chúng, chỉ có như vậy doanh nghiệp mới hy vọng tồn tại và phát triển được.
Thị trường là khâu lưu thông - mét khâu quan trọng không tách rời của quá trình tái sản xuất xã hội. Do đó, thị trường là chiếc cầu nối giữa sản xuất và tiêu dùng, là mục tiêu của quá trình sản xuất hàng hoá, là nơi diễn ra các mối quan hệ giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp, giữa doanh nghiệp với Nhà nước và cả nền kinh tế quốc dân. Thị trường gắn liền với môi trường khách quan và các doanh nghiệp không thể thoát ly được những biến động của thị trường. Ngược lại, doanh nghiệp phải thường xuyên nghiên cứu, tiếp cận thị trường để thích nghi. Thị trường cũng là tấm gương để các doanh nghiệp nhận biết nhu cầu của xã hội và đánh giá hiệu quả kinh doanh của chính bản thân. Mặt khác, thị trường là nơi kiểm nghiệm các chi phí sản xuất, chi phí lưu thông, góp phần thực hiện yêu cầu của quy luật tiết kiệm.
Để hiểu rõ hơn về vai trò của thị trường, ta xem xét bốn chức năng cơ bản của nó. Đó là chức năng thừa nhận, chức năng thực hiện, chức năng điều tiết và kích thích, cuối cùng là chức năng thông tin (tài liệu tham khảo số [1])
* Chức năng thừa nhận phản ánh sự chấp nhận của khách hàng hay là được thị trường thừa nhận đối với một sản phẩm (dịch vụ) nào đó được đưa ra.
* Chức năng thực hiện đòi hỏi hàng hoá và/hoặc dịch vụ phải được thực hiện giá trị thông qua trao đổi: hoặc bằng tiền hoặc bằng hàng hoặc chứng từ có giá trị khác.
* Chức năng điều tiết của thị trường thể hiện ở sự vận động hàng hoá từ nơi cung đến nơi cầu, từ nơi giá thấp đến nơi giá cao,... Qua hành vi trao đổi, hàng hoá, dịch vụ trên thị trường được thị trường điều chỉnh và do đó, kích thích sản xuất, kinh doanh phát triển. Chức năng này cũng điều tiết sự gia nhập hoặc rút lui khỏi thị trường ngành của các doanh nghiệp.
* Chức năng thông tin là chức năng quan trọng nhất, cho biết thực trạng hoạt động của thị trường, là cơ sở cho các quyết định kinh doanh của doanh nghiệp. Thị trường vừa là đối tượng, vừa là cơ sở, căn cứ cho công tác kế hoạch hoá sản xuất, kinh doanh ngắn hạn cũng như dài hạn, là căn cứ đề ra những chiến lược, chiến thuật kinh doanh thích hợp và hiệu quả.
Thị trường đóng vai trò sống còn như vậy đối với doanh nghiệp. Vì vậy, việc hiểu biết và nắm bắt được biến động thị trường là rất cần thiết đối với bất kỳ doanh nghiệp nào khi bắt đầu kinh doanh, đang kinh doanh, nếu doanh nghiệp muốn phát triển hoạt động kinh doanh của mình. Do đó công tác nghiên cứu thị trường có vai trò cực kỳ quan trọng trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Nó là công cụ giúp doanh nghiệp hiểu được khách hàng và chinh phục họ. Bởi vì thông qua việc thu thập những thông tin đáng tin cậy về thị trường, những dự báo biến động của thị trường, doanh nghiệp bằng khoa học và nghệ thuật kinh doanh của mình có thể tiếp cận, thâm nhập và thích ứng linh hoạt với những thay đổi của thị trường.
Theo phương pháp truyền thống, nghiên cứu thị trường phải nghiên cứu cả thị trường nguồn hàng và thị trường bán hàng của doanh nghiệp. Khi nghiên cứu thị trường nguồn hàng hay người cung cấp, doanh nghiệp cần xem xét nhiều yếu tố: đặc điểm của nguồn sản xuất, tổ chức sản xuất, phương thức bán hàng, chính sách tiêu thụ sản phẩm của người cung cấp, mối quan hệ bạn hàng, chi phí vận chuyển hàng hoá và những thoả thuận của người cung cấp với các bạn hàng khác về cung cấp hàng hoá. Nghiên cứu thị trường bán hàng của doanh nghiệp lại quan trọng hơn cả. Đó là nghiên cứu khách hàng cuối cùng nhằm hiểu rõ họ cần hàng hoá sử dụng để làm gì và nghiên cứu khách hàng trung gian có nhu cầu và khả năng đặt hàng như thế nào. Trên địa bàn doanh nghiệp đã và đang hoạt động, doanh nghiệp cần biết thị phần của mình, khả năng khách hàng hiện tại cũng như trong tương lai. Có thể nói, nghiên cứu thị trường bán hàng bằng phương pháp tiếp cận khoa học để tìm hiểu điều mà khách hàng mong muốn cũng như xác định lượng cung thương mại tương đối về sản phẩm, dịch vụ và xác định giá cả.
Nhìn chung, vai trò cơ bản của nghiên cứu thị trường thể hiện cụ thể như sau (tài liệu tham khảo số [2]):
* Thông qua nghiên cứu thị trường để thu thập thông tin, hoạch định những chiến lược và kế hoạch marketing để phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh, tổ chức và thực hiện có hiệu quả, kiểm soát các hoạt động marketing và đánh giá chính xác việc thực hiện.
* Nghiên cứu thị trường hỗ trợ cho mọi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp có đối sách linh hoạt và hiệu quả trong kinh doanh để chinh phục khách hàng và nâng cao uy tín, vị thế cho doanh nghiệp trên thị trường, từ đó nâng cao hiệu quả kinh doanh.
* Nghiên cứu thị trường nhằm thu thập thông tin cần thiết cho việc tìm hiểu những cơ hội kinh doanh mới trên thị trường và khai thác triệt để thời cơ đó khi chúng xuất hiện. Tiềm năng của doanh nghiệp sẽ được tận dụng tối đa để khai thác có hiệu quả cơ hội kinh doanh này.
* Nghiên cứu thị trường cung cấp những thông tin hữu Ých cho doanh nghiệp nhằm tránh và giảm bớt những rủi ro, do biến động không ngừng của thị trường, đến hoạt động kinh doanh, đồng thời đề ra những biện pháp ứng phó kịp thời với những biến động đó.
* Trong điều kiện hoạt động Ýt có hiệu quả, nghiên cứu thị trường có thể phát hiện ra các nguyên nhân gây ra tình trạng này, từ đó đưa ra các giải pháp khắc phục bằng cách loại bỏ hay cải tiến cách làm cò.
Như vậy công tác nghiên cứu thị trường có vai trò đặc biệt quan trọng đối với bất kỳ một doanh nghiệp nào. Sự thành bại của doanh nghiệp có phần đóng góp rất lớn của hoạt động nghiên cứu thị trường.
1.4. Quan điểm và nguyên tắc nghiên cứu thị trường
Công tác nghiên cứu thị trường, để thực sự có ý nghĩa, hỗ trợ tối ưu cho hoạt động kinh doanh, tránh gây lãng phí, đem lại hiệu quả cao nhất, phải tuân thủ một số quan điểm và nguyên tắc sau khi thực hiện nghiên cứu (tài liệu tham khảo số [2], [3]) :
1.4.1. Quan điểm
* Quan điểm hiệu quả.
Hiệu quả là vấn đề quan trọng nhất và là mục tiêu hoạt động kinh doanh của tất cả các doanh nghiệp. Công tác nghiên cứu thị trường là hoạt động mang tính chất quyết định và bổ trợ cho mọi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong hoạt động nghiên cứu thị trường, doanh nghiệp luôn phải cân nhắc giữa chi phí bỏ ra và lợi Ých thu được sao cho có hiệu quả kinh tế cao nhất. Vì vậy, trước khi tiến hành một dự án hay một kế hoạch nghiên cứu thị trường, doanh nghiệp phải dự tính được những chi phí bỏ ra và dự đoán được những kết quả có thể mang lại. Muốn như vậy doanh nghiệp phải xác định được những mục đích cụ thể khi thực hiện nghiên cứu thị trường, lập kế hoạch chi tiết và thực hiện nó một cách hiệu quả nhất. Tất cả những vấn đề này sẽ được đề cập đến trong phần quy trình nghiên cứu.
* Quan điểm toàn diện.
Quan điểm toàn diện đòi hỏi người nghiên cứu phải xem xét và giải quyết vấn đề một cách tổng thể, bao quát, không chủ quan, phiến diện. Thị trường vốn là một thực thể khách quan và mang tính hệ thống, trong đó tất cả các yếu tố cung, cầu, giá cả được quyết định bởi hành vi của người tham gia vào thị trường trong mối quan hệ tác động qua lại lẫn nhau. Vì vậy, quan điểm toàn diện chỉ ra rằng, khi nghiên cứu thị trường phải xem xét vấn đề trong mối liên hệ tác động qua lại lẫn nhau.
Tuy nhiên, quan điểm toàn diện không cho phép người nghiên cứu xem xét, đánh giá tất cả các vấn đề một cách chung chung mà nghiên cứu theo tầm quan trọng của chúng. Doanh nghiệp phải xác định đâu là vấn đề chính, đâu là nguyên nhân, đâu là kết quả, yếu tố nào ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp và mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố, nhằm tập trung vào nghiên cứu các vấn đề chủ yếu, cốt lõi và đi sâu vào bản chất của vấn đề.
1.4.2. Nguyên tắc
* Đảm bảo tính mục tiêu.
Trước khi tiến hành nghiên cứu phải xác định đúng vấn đề nghiên cứu và nó chi phối toàn bộ các khâu khác của quá trình nghiên cứu, nếu không xác định đúng vấn đề sẽ dẫn đến tình trạng lãng phí, hoặc dễ bỏ qua các cơ hội kinh doanh khác.
* Đảm bảo tính năng động.
Nguyên tắc này đòi hỏi từng mức độ nghiên cứu phải có được thông tin kịp thời. Nghiên cứu thị trường được xây dựng trên cơ sở nghiên cứu chọn mẫu, bởi vậy nó chỉ có tích chất đặc trưng tương đối và chỉ thích hợp trong từng hoàn cảnh xác định. Nguyên tắc này đòi hỏi người nghiên cứu phải tiếp cận kịp thời và thích ứng nhanh nhạy với tình hình biến động của thị trường.
* Đảm bảo tính hệ thống.
Hoạt động nghiên cứu thị trường vừa đặt trong mối quan hệ với trật tự diễn biến thời gian của việc quan sát, theo dõi, và thu thập thông tin, vừa đặt trong mối quan hệ với tính kịp thời của ứng xử thị trường và tạo lập tính hệ thống của nghiên cứu.
Mặt khác, tính hệ thống còn liên quan đến trật tự có tổ chức của phân công trách nhiệm với phạm vi và cấp bậc nghiên cứu, các dòng thông tin và các khâu, các giai đoạn trong một quá trình nghiên cứu thị trường.
* Đảm bảo tính đồng bộ.
Trước hết việc nghiên cứu thị trường phải được hoạch định và phân công phù hợp giữa các bộ phận. Sự phối hợp và phân công chặt chẽ cho phép loại bỏ sự trùng lập, các thông tin phải thống nhất với nhau và có thể tổng hợp được, cho phép đánh giá tổng quát tình hình.
* Đảm bảo tính có thể so sánh được.
Nguyên tắc này đòi hỏi các chỉ tiêu phải thống nhất về phương pháp luận nghiên cứu, các đơn vị đo lường phải thống nhất với nhau làm cơ sở cho các phân tích và tính toán.
2. Nội dung nghiên cứu thị trường
Theo phương pháp truyền thống, một hoạt động nghiên cứu thị trường sẽ xử lý những vấn đề chính sau: nghiên cứu môi trường, nghiên cứu khách hàng, nghiên cứu sản phẩm và đánh giá, dự báo quy mô thị trường. Bằng cách đó, nghiên cứu thị trường phải đề cập được đầy đủ nội dung của Marketing hỗn hợp cho những sản phẩm mà doanh nghiệp đang cung cấp nhằm đảm bảo hiệu quả kinh doanh tối ưu. Muốn vậy doanh nghiệp không thể bỏ qua được việc nghiên cứu và phân tích toàn diện các yếu tố của môi trường marketing.
2.1. Nghiên cứu môi trường
Doanh nghiệp tồn tại và hoạt động trong môi trường marketing cho nên, luôn luôn chịu sự tác động trực tiếp của môi trường. Nghiên cứu môi trường cho phép doanh nghiệp đưa ra những thông tin cơ bản cho mọi hoạt động của mình. Những thông tin này thường xuyên chi phối sâu sắc tình hình biến động cung - cầu về sản phẩm và dịch vụ. Vậy nên, việc hiểu rõ những mức độ, những biến động và những dự báo mà nghiên cứu môi trường có thể mang lại là rất quan trọng. Nghiên cứu môi trường là nghiên cứu những nội dung sau:
* Nghiên cứu môi trường kinh tế. Là xem xét đến tình hình kinh tế và trình độ phát triển kinh tế ảnh hưởng thị trường hàng hoá theo mức độ, ở từng thời điểm như thế nào. Cụ thể xem xét các yếu tố như thu nhập quốc dân, tổng sản phẩm quốc nội, trình độ sản xuất, các dòng thương mại, việc làm,...
* Nghiên cứu môi trường chính trị-pháp luật. Là đánh giá hệ thống pháp luật, hành lang pháp lý liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp, có thuận lợi hay không, ở mức độ như thế nào. Và đặc biệt cũng cần xác định được vị trí của người nắm quyền trong mối quan hệ với nội các, các bộ ngành liên quan.
* Nghiên cứu môi trường văn hoá - xã hội. Là nghiên cứu về trình độ dân trí, văn hoá, phong tục truyền thống lâu đời, lối sống, các tầng líp xã hội,... Những yếu tố này nói lên tập tính mua hàng cũng như nhu cầu, mong muốn, tâm lý, thị hiếu của khách hàng.
* Nghiên cứu môi trường công nghệ. Môi trường công nghệ có liên quan chặt chẽ đến hai công cụ canh tranh hiệu quả, đó là chất lượng và dịch vụ. Công nghệ hiện đại tạo ra những sản phẩm chất lượng tốt, tạo ra những dịch vụ đi kèm kịp thời để thúc đẩy việc bán sản phẩm. Nghiên cứu môi trường công nghệ là xem xét khả năng độc quyền công nghệ của doanh nghiệp, từ đó có thể biết được khả năng cạnh tranh và chiếm lĩnh thị trường của doanh nghiệp.
* Nghiên cứu môi trường cạnh tranh. Quy luật cạnh tranh tồn tại một cách khách quan trong nền kinh tế thị trường. Cạnh tranh thực chất là cuộc chạy đua về kinh tế, là sự giành giật những lợi thế từ phía đối thủ về phía mình để đạt những mục tiêu chủ yếu