Đề tài Đổi mới phương pháp bình giảng thơ trong chương trình THPT

SỞ GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO BÌNH ĐỊNH TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ QUÝ ĐÔN -----oOo---- Đề tài ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP BÌNH GIẢNG THƠ TRONG CHƯƠNG TRÌNH THPT (Kinh nghiệm giảng dạy) Người thực hiện: Th.s Trần Hà Nam Tổ bộ môn: Văn Năm học 2008 – 2009 2 BÌNH GIẢNG THƠ TRONG CHƯƠNG TRÌNH THPT Phần 1 Mở đầu 1.1 Lí do chọn đề tài Bình giảng văn xuôi và bình giảng thơ là kiểu bài thuộc phân môn Làm văn của bộ môn Ngữ văn, cũng là kỹ năng không thể thiếu trong giờ Đọc văn. Trong đó, thể loại thơ chiếm địa vị quan trọng trong chương trình, sách giáo khoa Ngữ văn từ cấp Tiểu học đến Trung học phổ thông. Việc cảm thụ tác phẩm luôn là một yêu cầu hàng đầu giúp các em nâng cao năng lực cảm thụ tác phẩm, thẩm thấu được các giá trị Chân, Thiện, Mỹ của cuộc sống và văn chương, bồi đắp và nâng cao tâm hồn. Tuy nhiên, công việc này đòi hỏi không chỉ có năng lực sư phạm, kiến thức chuyên môn mà còn đòi hỏi người giáo viên phải tự nâng cao năng lực cảm thụ, bình giá tác phẩm. Trong các kỹ năng phân tích, bình giảng luôn đòi hỏi phải phát hiện cái hay, cái đẹp. gây hứng thú cho học sinh, giúp các em yêu thích môn Văn hơn. Thế nhưng, nhiều giáo viên chưa thật sự quan tâm đến khía cạnh này, việc tiếp cận văn bản chủ yếu dựa vào sách hướng dẫn cho giáo viên và tài liệu tham khảo có sẵn, do vậy việc sáng tạo, đầu tư chiều sâu trong bài giảng không khỏi hạn chế và có phần làm khô cứng và chai mòn cảm xúc khi tiếp xúc các bài đọc hiểu thể loại. Việc vận dụng các kỹ năng phân tích, bình giảng cũng không tránh khỏi máy móc và nhiều bất cập khi tiếp xúc với các văn bản văn xuôi và thơ phức tạp, đa thanh đa nghĩa. Trong phạm vi đề tài nhỏ này, người viết chỉ nêu một số kinh nghiệm của bản thân trong quá trình giảng dạy xung quanh kỹ năng bình giảng thể loại thơ. 1.2 Nhiệm vụ của đề tài Đề tài nhằm nêu lên một số kinh nghiệm riêng trong việc vận dụng kỹ năng bình giảng cũng như tìm tòi những cách thức để bình giảng một bài thơ hiệu quả nhất. Mong muốn của người viết cũng chỉ nhằm góp phần nhỏ trong việc làm cho môn Văn thật sự là một môn học hứng thú với học sinh và giáo viên, làm giờ dạy đọc hiểu các tác phẩm thơ sinh động và cuốn hút hơn. Về phía giáo viên có thể tự mình hướng dẫn các em học sinh thực hiện các thao tác bình giảng một cách thuần thục và tránh khuôn sáo, phát huy cao độ tính tích cực sáng tạo của học sinh trong quá trình học tập bộ môn Ngữ Văn. 1.3 Phương pháp tiến hành Chúng tôi thực hiện các phương pháp sau: + Phân tích văn bản, so sánh văn bản + Hệ thống hoá kỹ năng, mô hình hoá kỹ năng bình giảng 1.4 Cơ sở và thời gian nghiên cứu đề tài Dựa trên thực tế giảng dạy từ 1994 đến nay, trên cơ sở phân loại đối tượng học sinh và thực tế các bài đọc hiểu văn bản thơ trong chương trình phổ thông. Người viết cũng kế thừa và học tập kinh nghiệm từ các thầy giáo có kinh nghiệm bình giảng hay như GS. Nguyễn Đăng Mạnh, thầy Nguyễn Đức Quyền, thầy Trương Tham, thầy Đỗ Kim Hồi... Đặc biệt là các văn bản thơ soạn theo yêu cầu đổi mới phương pháp theo hướng phân ban từ năm 2006 đến nay ở các khối lớp 10, 11, 12. Những kinh nghiệm đúc kết trong quá trình dạy học và viết bài bình giảng tham khảo cho học sinh theo chương trình phân ban. 3 Phần 2 Nội dung đề tài 2.1 Thực trạng việc dạy và học thơ ở nhà trường phổ thông 2.1.1 Cấu trúc chương trình, sách giáo khoa Thời lượng dành cho các tiết học thơ thường giới hạn trong một tiết học, cá biệt có một tiết phải học cả hai bài thơ. Phần lớn các bài thơ dài mới có thời lượng 2 tiết/bài. Cấu trúc của sách giáo khoa hiện nay chú trọng dạy theo thể loại một cách tập trung, vì vậy các em học tập trung đọc hiểu văn bản thơ rồi mới học sang các văn bản thuộc thể loại khác. Cấu trúc như vậy vừa có thuận lợi khi có thể so sánh các văn bản thơ cùng một cảm hứng, khuynh hướng nhưng lại có hạn chế là các em chủ yếu tiếp xúc văn bản theo thể loại mà khó hệ thống hoá kiến thức văn học sử vì sự đan xen tác phẩm của nhiều chặng đường, giai đoạn văn học khác nhau, dễ hệ thống về đặc điểm thể loại nhưng khó hệ thống các vấn đề tư tưởng thuộc về thời đại, lịch sử. 2.1.2 Những thuận lợi và khó khăn + Giáo viên Nắm vững phương pháp, kỹ năng bình giảng trên cơ sở định hướng dạy học, sách giáo viên. Có quá trình nghiên cứu sâu trên nhiều khía cạnh khác nhau của bài giảng, có quá trình tích lũy tư liệu trong nhiều năm. Tuy nhiên thời lượng dành cho tiết dạy thơ hạn chế, khó phát huy hết các thao tác bình giảng trong tiết dạy. + Học sinh Thể loại bình giảng thơ thích hợp với đặc điểm tâm lý lứa tuổi, kích thích óc sáng tạo và trí tưởng tượng phong phú của tuổi học trò. Tuy nhiên, thiên hướng các năm gần đây ngả về phía các bộ môn tự nhiên hơn bộ môn xã hội nên các em không mặn mà với môn Văn. Kỹ năng bình giảng lại là một kỹ năng khó, nhiều em chưa nắm được phương pháp, năng lực cảm thụ yếu. Hạn chế của học sinh tập trung chủ yếu ở sự nghèo nàn về vốn sống, thiếu kiến thức về lịch sử cũng như văn chương. Hơn nữa, cách ra đề thi những năm gần đây liên quan đến văn bản thơ thường cho sẵn văn bản, học sinh không thuộc tác phẩm, không hiểu nội dung cũng như phương pháp tiếp cận văn bản thơ, vì vậy thường bình tán, suy diễn chủ quan vô căn cứ. 2.2 Vận dụng kỹ năng bình giảng thơ trong thực tế giảng dạy 2.2.1 Chuẩn bị tư liệu Để bình giảng tốt một tác phẩm thơ, khâu quan trọng là chuẩn bị tư liệu, càng có nhiều cách tiếp cận, người giáo viên càng có nhiều cảm hứng và hướng xử lý văn bản, chọn lọc được chi tiết bình giảng đắt giá. Tư liệu được sắp xếp theo nhiều mảng đề tài khác nhau, sắp xếp dựa theo phân kỳ văn học từng thời kỳ, giai đoạn, chặng đường văn học. Bên cạnh đó, các hồ sơ tư liệu còn phân loại theo thể loại thơ, tác giả, đề tài, chủ đề. Một số tư liệu sưu tầm được vi tính hoá để tiện việc sử dụng, tra cứu. Trong thời đại hiện nay, môi trường làm việc có internet là công cụ hỗ trợ hiệu quả để tham khảo các nguồn bài bình giảng, các bản ghi âm giọng đọc, giọng ngâm, các bài bình giảng hay xung quanh tác phẩm ở trên mạng toàn cầu. Do vậy, giáo viên thành thục thao tác tra cứu trên mạng, sẽ tiết kiệm được khá nhiều thời gian. Tuy nhiên việc chuẩn bị tư liệu chỉ là bước khởi đầu cần thiết, không phải là nhân tố quyết định để đánh giá chất lượng của bài bình giảng. 2.2.2 Đọc văn bản Bước tiếp theo, đọc văn bản là một khâu không thể thiếu đối với giáo viên. Với văn bản thơ cần đọc đi đọc lại theo nhiều cách khác nhau, từ đọc thầm đến đọc diễn cảm 4 để chọn ra cách đọc đúng tinh thần văn bản nhất. Nhiều giáo viên không chú ý khâu đọc, không thuộc văn bản, lệ thuộc vào sách giáo khoa nên không tránh khỏi lúng túng khi diễn đạt cũng như bình vào chi tiết không chính xác. Thực tế cho thấy việc đọc rõ ràng, chính xác và truyền cảm một bài thơ trên lớp sẽ giúp ích rất nhiều cho giáo viên truyền thụ cảm xúc vào bài giảng, tạo hứng thú cho các em cùng khám phá cái hay cái đẹp của tác phẩm. 2.2.3 Bình giảng trên lớp Thao tác bình giảng trên lớp tỏ ra có ưu thế hơn so với phương pháp phân tích, diễn giảng theo lối truyền thống. Trước kia, giáo viên thường phải “làm thay” việc cảm thụ tác phẩm cho học sinh, cách dạy ấy không tránh khỏi những áp đặt mà học sinh cũng không dám phát biểu tranh luận với giáo viên. Còn dạy theo phương pháp bình giảng, theo tôi cần phải tạo môi trường thân thiện, hướng học sinh cùng tham gia cảm thụ tác phẩm theo định hướng và những gợi ý từ giáo viên. Theo người viết, một tiết bình giảng thơ trên lớp cần thực hiện được các thao tác cơ bản sau đây: - Giáo viên giới thiệu khái quát những vấn đề trọng tâm, cơ bản của tác phẩm, nhấn mạnh vào các trọng tâm cần khai thác trong bài thơ. - Trên cơ sở câu hỏi hướng dẫn học bài, giáo viên xây dựng lại hệ thống câu hỏi theo hướng bình giảng, bám sát những đặc trưng thể loại của tác phẩm để học sinh hình dung tổng thể kết cấu nghệ thuật cũng như nội dung tư tưởng cần phải khai thác. Trong khâu này, giáo viên cần khuyến khích học sinh mạnh dạn phát biểu suy nghĩ riêng của bản thân, trên cơ sở chỉ định ngẫu nhiên học sinh phát biểu ý kiến (không theo cách truyền thống lâu nay là chờ học sinh giơ tay phát biểu, sẽ chỉ có một nhóm nhỏ làm việc trong khi phần lớn không chú ý vào bài!). Học sinh qua đó cũng tập được thói quen chủ động và tự tin nêu những cảm nhận ban đầu, dù rất chủ quan hoặc suy diễn ý vô căn cứ thì giáo viên cũng hình dung được cách tiếp cận của học sinh để điều chỉnh, định hướng kịp thời. - Giáo viên chọn lọc những ý thơ, đoạn thơ trọng tâm bình giảng mẫu, sau đó yêu cầu học sinh dựa vào cách trình bày, diễn đạt của giáo viên để bình giảng các đoạn thơ, ý thơ tương tự. Đây chính là khâu quan trọng nhất vì học sinh được truyền đạt phương pháp như là “chìa khoá” để mở những cánh cửa vào thế giới nghệ thuật của tác phẩm. - Cuối cùng, giáo viên hệ thống hoá, chốt lại những trọng tâm. Trong điều kiện hạn chế về thời lượng hiện nay, có những bài thơ giảng theo phương pháp bình giảng sẽ giúp cho giáo viên truyền thụ được những kiến thức cơ bản đầy đủ đồng thời tạo hứng thú cho học sinh tiếp cận tác phẩm, kích thích năng lực sáng tạo cho các em tiếp tục tìm hiểu tác phẩm theo cảm nhận riêng của mình. Muốn vậy, giáo viên phải nắm chắc kết cấu tác phẩm, chọn lọc được những từ ngữ, hình ảnh đắt giá, đúng trọng tâm để bình thật trúng ý, vừa mang tính bao quát vừa thể hiện chiều sâu trong bài giảng. 2.2.4 Viết bài bình giảng Không chỉ thực hiện thao tác bình giảng trên lớp, giáo viên phải có khả năng tự viết bài bình giảng để giúp học sinh thật sự nắm được phương pháp bình giảng và đủ tự tin thực hiện các bài tự luận bình giảng. Trong thực tế giảng dạy, giáo viên có thể giới thiệu cho học sinh những bài bình giảng hay của các cây bút chuyên nghiệp để học sinh 5 tham khảo cách viết. Tuy nhiên nhiều khi điều này dẫn đến việc học sinh bị rập khuôn, không dám sáng tạo, thể hiện những suy nghĩ riêng nhiều khi táo bạo và bất ngờ, mới mẻ của chính các em. Bởi vậy, khả năng viết bài bình giảng của giáo viên còn làm tăng sức thuyết phục đối với học sinh về cách thức tiếp cận, cảm thụ tác phẩm theo nhiều hướng khác nhau. Đồng thời giúp học sinh nhận thức sự khác biệt giữa cách diễn đạt bình giảng dạng nói với cách diễn đạt bình giảng dạng viết. Để làm tốt điều này, cần phải trải qua hai khâu chính: + Xây dựng đề cương bình giảng: xác định đúng trọng tâm bình giảng, định hướng tiếp cận văn bản. Việc tìm ý và lập ý của giáo viên tuân thủ định hướng về kỹ năng bình giảng, học tập thêm một số kinh nghiệm của các nhà giáo sở trường ở thể loại bình giảng như Đỗ Kim Hồi, Nguyễn Đăng Mạnh đã đúc kết trong các tài liệu đồng thời rút tỉa từ kinh nghiệm của bản thân để xây dựng thành đề cương. Bản thân tôi thường chú trọng phát triển đề cương theo hướng Tổng – Phân - Hợp. Trong đó: - Phần Tổng: xác định đặc điểm đề tài, cảm hứng chủ đạo. So sánh những cách hiểu quen thuộc về bài thơ trước đây, từ đó đề xuất hướng tiếp cận phù hợp, có thể tiếp thu và phát triển, bổ sung hoàn chỉnh ý cần bình giảng. - Phần Phân: chia nội dung bình giảng thành nhiều khía cạnh nhỏ, dựa trên định hướng ở phần Tổng. Bám sát các tiêu chí về ngôn ngữ thơ, hình ảnh thơ, khai thác lối diễn đạt độc đáo của tác giả. Phân đoạn bình giảng trên cơ sở chọn lọc chi tiết đắt giá nhất để chỉ ra vẻ đẹp tiêu biểu trong ý thơ, câu thơ, kết cấu… - Phần Hợp: đánh giá tổng quát, nhấn mạnh vào những khám phá riêng để khái quát giá trị của đoạn thơ được bình giảng. Liên hệ mở rộng làm rõ tư tưởng, phong cách của tác giả và chỉ ra những đóng góp nâng cao giá trị của tác phẩm. + Viết bài bình giảng thơ: Công việc này phục vụ trực tiếp việc giảng dạy, giúp học sinh nắm được các thao tác làm bài trong khuôn khổ nhà trường, có thể vận dụng phương pháp bình giảng theo cảm nhận của chính các em. Điều quan trọng nhất là phải tìm ra được tác phẩm tâm đắc thật sự, chọn lựa phương pháp diễn đạt thể hiện được cách cảm, cách đánh giá của bản thân. Việc viết bài bình giảng không đòi hỏi giáo viên phải thể hiện năng lực cảm thụ, diễn đạt như một nhà phê bình chuyên nghiệp mà cần chú trọng đáp ứng các yêu cầu sau: - Bảo đảm truyền đạt các ý trọng tâm trong bài giảng theo định hướng chuẩn kiến thức cần đạt của bài. - Linh hoạt trong cách diễn đạt, cần chọn lọc được những chi tiết trọng tâm của tác phẩm để viết bình giảng. Các ý bình giảng phải thể hiện được sự tìm tòi thật sự của giáo viên, không rập khuôn lối diễn đạt trong các bài văn mẫu, bài tham khảo trong các tài liệu của người khác. - Giáo viên cần đầu tư chọn lọc từ ngữ diễn đạt “trúng” ý, tạo được ấn tượng và cảm xúc mạnh đối với học sinh. Điều này đòi hỏi chính người giáo viên phải trau dồi vốn từ, năng lực diễn đạt đa dạng, tránh theo lối mòn câu chữ có sẵn, dễ dãi thiếu sự đầu tư (vốn là “bệnh nghề nghiệp” của giáo viên lâu năm). Sau quá trình viết xong một bài bình giảng luôn luôn phải có kiểm định bằng phép thử - sai để điều chỉnh các ý bình giảng cho phù hợp, có thể vận dụng vào trong quá trình giảng dạy và hướng dẫn được cho học sinh phương pháp triển khai ý. Công việc này hoàn toàn không phải là viết sẵn bài văn mẫu mà chỉ mang tính tham khảo, gợi mở cho học sinh. 6 Viết bài bình thơ: Đây là khâu bổ sung kỹ năng, kỹ xảo cho chính giáo viên, nhằm tự kiểm tra năng lực cảm thụ của bản thân, phát hiện những chi tiết đắt giá trong văn bản thơ, luyện tập phương pháp diễn đạt. Bên cạnh một bài bình giảng theo định hướng chuẩn, cần có những ý cô đọng nhất để viết lại thành bài bình thơ, mang dấu ấn cá nhân của giáo viên. Có thể thực hiện bằng cách rút gọn văn bản bình giảng hoặc viết bài bình thơ độc lập. Công việc này đòi hỏi lòng kiên trì và sự say mê của giáo viên, là cách giúp giáo viên không bị nhàm chán vì phải lặp đi lặp lại những thao tác quen thuộc khi phải bình giảng lặp đi lặp lại một tác phẩm cho nhiều lớp học sinh khác nhau. Một tác phẩm thơ luôn ẩn chứa những giá trị, vẻ đẹp độc đáo trong nội dung và nghệ thuật, luôn luôn chứa đựng những yếu tố bất ngờ mà nếu giáo viên chịu khó đọc đi đọc lại thì sẽ có nhiều phát hiện mới mẻ, sâu sắc. Giáo viên nên tiến hành một cách thường xuyên sẽ tạo được thói quen tốt trong tư duy cũng như nâng cao kỹ năng viết, suy luận phán đoán vấn đề theo nhiều hướng khác nhau. Tuy nhiên, bình thơ là một công việc hứng thú nhưng cũng mang đậm dấu ấn chủ quan, có lúc không tránh khỏi ngộ nhận, sai lầm nên giáo viên cần thận trọng cân nhắc trước khi giới thiệu cho học sinh. Giáo viên cần có sổ ghi chép để tập bình những ý thơ, đoạn thơ mình tâm đắc nhất trong bài giảng, nhằm tích lũy và bổ sung làm phong phú thêm bài bình giảng cho học sinh. 2.2.5 Đổi mới việc kiểm tra đánh giá học sinh Kiểm tra trên lớp: đổi mới cách ra đề theo hướng kích thích hứng thú của học sinh, tạo điều kiện cho các em phát triển cảm xúc và kỹ năng diễn đạt ý, tăng cường chất văn cho đoạn nghị luận, bài nghị luận. Các dạng đề có thể ra cho học sinh: “Cảm nhận vẻ đẹp của đoạn thơ…”, “Ấn tượng đậm nét nhất về đoạn thơ, bài thơ….”, “Sắc thái tạo hình và biểu cảm trong hình tượng thơ…”. Các yêu cầu của bài làm không bó buộc khả năng sáng tạo của học sinh, giúp các em có khả năng nhận diện các chi tiết, tình tiết trong một bài thơ. Trên cơ sở đó, các em có thể có những lựa chọn hướng tiếp cận riêng, khuyến khích những bài viết thể hiện tìm tòi sáng tạo trong diễn đạt ý, trong cách hiểu khác với giáo viên nhưng có lý hoặc trình bày theo hệ thống lập luận rõ ràng. Giáo viên cần mạnh dạn cho điểm khá, giỏi trong bài làm của học sinh, phần lời phê cần chỉ rõ những ưu khuyết điểm trong lập luận, diễn đạt, hành văn… Công việc kiểm tra này có thể tiến hành bằng nhiều hình thức khác nhau như kiểm tra viết 15 phút đầu giờ, luyện tập viết trong thời gian 5 phút – 10 phút – 15 phút giữa giờ hoặc kiểm tra 1 tiết, 2 tiết…tùy theo điều kiện thời gian và phân phối chương trình cho phép. Bài viết về nhà: phát huy năng lực sáng tạo của học sinh, hạn chế tối đa việc sao chép các tài liệu tham khảo có sẵn. Trong xu thế đổi mới phương pháp dạy học hiện nay, giáo viên có thể cho các dạng đề mở, không gò bó sự sáng tạo của học sinh, đây cũng là dạng đề thích hợp nhất với thao tác bình giảng, không bắt buộc học sinh gò vào khuôn trình bày hết nội dung bài giảng trên lớp. Một trong những biện pháp hạn chế việc sao chép mẫu của học sinh là yêu cầu các em lập dàn ý trước khi viết bài, khi nộp bài đồng thời với nộp dàn ý sẽ tập cho học sinh có thói quen tìm tòi, xây dựng hệ thống lập luận của riêng mình và hạn chế sự trùng lặp ý tưởng, lời văn, rập khuôn theo tài liệu có sẵn. 2.3 Hệ thống hoá các bước bình giảng thơ 7 Bình giảng thơ là công việc đầy hứng thú và không bị gò bó vào một khuôn khổ chuẩn mực nào nhất định. Tuy nhiên, để có những định hướng tốt cho bình giảng thơ, thiết tưởng mỗi giáo viên cũng hình thành hệ thống các bước bình giảng cơ bản để tránh lan man tùy hứng khi tiếp cận văn bản thơ. Đối với giảng dạy theo hướng bình giảng trên lớp: - Trước hết là xây dựng khung bình giảng, tạo cái nhìn tổng thể cho học sinh. - Bước tiếp theo là phân ý bình giảng, bám sát các đặc trưng thể loại thơ như ngôn ngữ thơ, hình ảnh thơ, bút pháp, thủ pháp tiêu biểu của tác giả. Chú trọng bám sát văn bản, tránh lối bình tán vô căn cứ. - Tiến hành bình giảng trên lớp chủ yếu là mang tính gợi mở, không nên sa đà quá nhiều vào chi tiết dù cho bản thân thật sự tâm đắc mà có thể đề nghị học sinh phát biểu cảm nhận, sau đó giáo viên điều chỉnh cách hiểu cách cảm phù hợp nhất. Xây dựng hệ thống bài viết bình giảng phải lưu ý: - Tính thống nhất, cân đối giữa các phần trong bài viết. - Chú trọng từ khâu mở bài, có thể đưa ra cùng lúc nhiều cách mở đề khác nhau để chọn lựa cách mở đề phù hợp với định hướng của người viết. - Xây dựng thân bài bảo đảm theo kết cấu lập luận Tổng – Phân - Hợp, trong đó: phần Tổng giữ vai trò định hướng tìm hiểu xung quanh tác phẩm (hoàn cảnh sáng tác, ý nghĩa, mối quan hệ với cuộc đời tác giả, những đặc điểm cảm hứng trong thời đại), phần Phân chỉ ra từng khía cạnh cụ thể. Phần Hợp là rút ra những đánh giá nhận xét trên cơ sở phân tích ở phần trên. - Kết bài phải thể hiện được ấn tượng đậm nét nhất, sâu sắc và chân thành nhất với tác phẩm. Phần 3 Kết luận 3.1 Một số kết luận thực tiễn: Nắm vững nguyên tắc bình giảng thơ, vận dụng thành thục kỹ năng bình giảng là yêu cầu không thể thiếu đối với giáo viên dạy Văn trong nhà trường phổ thông. Vì vậy mỗi giáo viên cần tự trau dồi nâng cao trình độ, kiến thức và kỹ năng bình giảng. Vận dụng bình giảng thơ một cách hợp lý sẽ giúp giờ học trở nên sinh động, môn Văn có sức cuốn hút và phát huy được tính tích cực chủ động trong giờ học môn Văn của cả giáo viên và học sinh. Bình giảng thơ là công việc khó khăn đòi hỏi sự nỗ lực của bản thân giáo viên để tự nâng cao trình độ chuyên môn, rèn luyện năng lực tiếp nhận và cảm thụ văn chương nói chung và thể loại thơ nói riêng. 3.2 Lợi ích và khả năng vận dụng Bình giảng thơ góp phần nâng cao tâm hồn và nhận thức của học sinh, hướng các em vào suy nghĩ sâu sắc về các sự vật hiện tượng trong đời sống được phản chiếu trong thơ . Không những thế, bình giảng còn giúp các em rèn luyện các thao tác phân tích bình giảng thơ, phát huy năng lực liên tưởng, có khả năng quan sát và phát hiện những vẻ đẹp Chân - Thiện - Mỹ của cuộc sống và văn chương. Qua đó cũng có thể phát hiện và bồi dưỡng những học sinh có chất văn, có năng khiếu trở thành học sinh giỏi môn Ngữ văn. 8 Đề tài này trao đổi với đồng nghiệp nhằm cùng tìm ra giải pháp nâng cao chất lượng giờ dạy môn Ngữ văn trong nhà trường, trau dồi nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Những kinh nghiệm của bản thân được nêu ra trong đề tài này đã được vận dụng trong quá trình dạy học trên lớp, bồi dưỡng học sinh giỏi, viết sách bồi dưỡng nâng cao Ngữ văn, tạo được hứng thú học tập cho các em và đã có n