Đề tài Dù nhà tư bản trả đủ giá trị sức lao động thì người công nhân vẫn bị bóc lột

Gi¶ dô nhµ t­ b¶n thuª c«ng nh©n, tr¶ ®ñ gi¸ trÞ søc lao ®éng th× c«ng nh©n cã bÞ bãc lét hay kh«ng ? V× sao ? Lêi më ®©ï Trong sù ph¸t triÓn cña nÒn v¨n minh nh©n lo¹i tõ nÒn v¨n minh n«ng nghiÖp ®Õn nÒn v¨n minh c«ng nghiÖp vµ v­¬n tíi nÒn v¨n minh trÝ tuÖ ,víi mét nÒn khoa häc ph¸t triÓn nh­ ngµy nay .Trong sù ph¸t triÓn Êy chóng ta kh«ng thÓ phñ nhËn vai trß cña chñ nghÜa t­ b¶n .Tuy nhiªn ng­êi c«ng nh©n vÉn lµ yÕu tè nÒn t¶ng, quan träng ,cã tÝnh quyÕt ®Þnh vµ kh«ng thÓ thiÕu trong sù ph¸t triªn Êy. ë bªn ngoµi ®êi sèng x· héi t­ b¶n, c«ng nh©n lµm viÖc cho nhµ t­ b¶n trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, s¶n xuÊt ra mét lo¹i hµng ho¸ hay hoµn thµnh mét sè c«ng viÖc th× ®­îc nhµ t­ b¶n tr¶ cho mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh gäi lµ tiÒn l­¬ng.Nh­ng vÊn ®Ò ®Æt ra lµ: “Gi¶ sö nhµ t­ b¶n thuª c«ng nh©n ,tr¶ ®ñ gi¸ trÞ søc lao ®éng th× c«ng nh©n cã bÞ bãc lét hay kh«ng?”. §©y thùc sù lµ mét vÊn ®Ò lín mµ ch¾c nhiÒu ng­êi c«ng nh©n ch­a hiÓu râ vÒ nã. Em chän ®Ò tµi nµy lµ muèn hiÓu râ h¬n vÒ chÕ ®é tiÒn l­¬ng trong chñ nghÜa t­ b¶n vµ em muèn kh¼ng ®Þnh : “dï nhµ t­ b¶n tr¶ ®ñ gi¸ trÞ søc lao ®éng th× ng­êi c«ng nh©n vÉn bÞ bãc lét”. PhÇn néi dung1 I. Nh÷ng c¬ së lý luËn c¬ b¶n vÒ tiÒn l­¬ng: Trong x· héi t­ b¶n ,ng­êi c«ng nh©n lµm thuª cho chñ t­ b¶n vµ ®­îc chñ t­ b¶n tr¶ cho mét sè tiÒn. HiÖn t­îng ®ã lµm cho ng­êi ta nhÇm t­ëng ®ã lµ gi¸ c¶ cña lao ®éng. Sù thËt th× tiÒn c«ng kh«ng ph¶i lµ gi¸ c¶ cña lao ®éng v× lao ®éng kh«ng ph¶i lµ hµng ho¸. NÕu lao ®éng lµ hµng ho¸ th× nã ph¶i cã tr­íc ph¶i ®­îc vËt ho¸ trong mét h×nh thøc cô thÓ nµo ®ã. TiÒn ®Ò ®Ó lao ®éng vËt ho¸ ®­îc lµ ph¶i cã t­ liÖu s¶n xuÊt. Nh­ng nÕu ng­êi lao ®éng cã t­ liÖu s¶n xuÊt th× hä sÏ b¸n hµng ho¸ do m×nh s¶n xuÊt ra chø kh«ng b¸n lao ®éng. ViÖc thõa nhËn lao ®éng lµ hµng ho¸ dÉn tíi m©u thuÉn: nÕu lao ®éng lµ hµng ho¸ th× theo quy luËt gi¸ trÞ hµng ho¸ ®­îc trao ®æi ngang gi¸ nÕu nh­ vËy th× nhµ t­ b¶n sÏ kh«ng thu ®­îc gi¸ trÞ thÆng d­. §iÒu nµy phñ nhËn quy luËt gi¸ trÞ thÆng d­ trong chñ nghÜa t­ b¶n .Bëi t­ b¶n lµ gi¸ trÞ mang l¹i gi¸ trÞ thÆng d­. Theo C.M¸c “lao ®éng lµ nguån gèc cña mäi gi¸ trÞ”vµ “t­ b¶n lµ mét l­îng lao ®éng lao ®éng ®­îc giù tr÷”. Cßn nÕu “hµng ho¸ lao ®éng” ®­îc trao ®æi kh«ng ngang gi¸ ®Ó cã gi¸ trÞ thÆng d­ cho ng­êi t­ b¶n th× l¹i phñ nhËn quy luËt gi¸ trÞ. Vµ nÕu lao ®éng lµ hµng ho¸ th× lao ®éng còng ph¶i cã gi¸ trÞ, nh­ng b¶n th©n lao ®éng th× kh«ng cã gi¸ trÞ. V× thÕ lao ®éng kh«ng ph¶i lµ hµng ho¸, c¸i mµ c«ng nh©n b¸n cho t­ b¶n chÝnh lµ søc lao ®éng. Do ®ã tiÒn c«ng trong chñ nghÜa t­ b¶n lµ gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ søc lao ®éng nh­ng l¹i ®­îc biÓu hiÖn bªn ngoµi thµnh gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ cña lao ®éng . VËy th× t¹i sao ta l¹i kh¼ng ®Þnh “dï nhµ t­ b¶n tr¶ ®ñ gi¸ trÞ søc lao ®éng th× ng­êi c«ng nh©n vÉn bÞ bãc lét”. Nh­ chóng ta ®· biÕt ng­êi c«ng nh©n v× kh«ng cã tµi s¶n nªn chØ cã mét thø hµng ho¸ ®Ó b¸n ®Ó duy tr× cuéc sèng ®ã lµ søc lao ®éng cña chÝnh m×nh. Chñ t­ b¶n ®· t×m thÊy hµng ho¸ nµy trªn thÞ tr­êng vµ mua nã víi gi¸ rÎ m¹t. V× vËy gi¸ trÞ thùc cña søc lao ®éng kh«ng ®óng theo sè tiÒn l­¬ng mµ nhµ t­ b¶n ®· tr¶ cho c«ng nh©n ®©y míi chØ lµ nguyªn nh©n bªn ngoµi, ®Ó hiÓu râ h¬n vÒ thùc chÊt cña vÊn ®Ò chóng ta ®i t×m hiÓu tõng chi tiÕt, tõng ngãc ngh¸ch cña vÊn ®Ò bëi nã lµ nguån gèc, lµ nÒn t¶ng cho c¬ së lÝ luËn. 1. Hµng ho¸ søc lao ®éng: Chóng ta ®Òu biÕt trong bÊt cø x· héi nµo søc lao ®éng còng lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cña s¶n xuÊt. Nh­ng søc lao ®éng kh«ng ph¶i bao giê còng lµ hµng ho¸ nã chØ biÕn thµnh hµng ho¸ trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. Thø nhÊt ng­êi lao ®éng ph¶i ®­îc tù do vÒ th©n thÓ. Thø hai ng­êi lao ®éng ph¶i lµ ng­êi kh«ng cã t­ liÖu s¶n xuÊt, chØ trong ®iÒu kiÖn Êy ng­êi lao ®éng míi b¸n søc lao ®éng cña m×nh v× hä kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c ®Ó sinh sèng. ChÝnh v× ®iÒu nµy mµ nhµ t­ b¶n ®· dùa vµo ®ã ®Ó mua hµng ho¸ søc lao ®éng víi gi¸ rÎ m¹t kh«ng xøng ®¸ng víi nh÷ng g× mµ ng­êi lao ®éng ®· bá ra. Ng­êi c«ng nh©n ®­îc tr¶ 4 xu do lµm viÖc 6 giê, nh­ng ®· bÞ b¾t buéc lao ®éng trong 10 giê, sè 4 giê d­ bÞ nhµ t­ b¶n ¨n chÆn. Sù chuyÓn ho¸ søc lao ®éng thµnh hµng ho¸ lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh ®Ó tiÒn biÕn thµnh t­ b¶n. Còng nh­ mäi hµng ho¸ kh¸c, hµng ho¸ søc lao ®éng còng cã hai thuéc tÝnh gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông. Nh­ng nã kh¸c víi c¸c lo¹i hµng ho¸ kh¸c ë chç: Gi¸ trÞ sø lao ®éng bao hµm c¶ yÕu tè tinh thÇn vµ lÞch sö. Gi¸ trÞ hµng ho¸ bao gåm nh÷ng yÕu tè sau hîp thµnh. Mét lµ, gi¸ trÞ nh÷ng t­ liÖu sinh ho¹t vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn cÇn thiÕt ®Ó t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng, duy tr× ®êi sèng c«ng nh©n, theo C.M¸c “Èn nÊp d­íi sù ph¸t triÓn cña ý thøc ®ã lµ c¸c con ng­êi tr­íc tiªn cÇn tíi ®å ¨n vµ n­íc uèng, quÇn ¸o vµ n¬i tró Èn tr­íc khi quan t©m tíi chÝnh trÞ, khoa häc, nghÖ thuËt t«n gi¸o”. Hai lµ, chi phÝ ®µo t¹o c«ng nh©n. Ba lµ, nh÷ng ®iÒu kiÖn sinh ho¹t vËt chÊt vµ tinh thÇn c©n thiÕt cho con c¸i hä. Gi¸ trÞ sö dông lµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra mét lo¹i hµng ho¸ nµo ®ã, ®ång thêi lµ qu¸ tr×nh t¹o ra gi¸ trÞ míi lín h¬n gi¸ trÞ cña b¶n th©n hµng ho¸ søc lao ®éng. PhÇn lín h¬n chÝnh lµ gi¸ trÞ thÆng d­ bÞ nhµ t­ b¶n chiÕm ®o¹t. Nh­ vËy gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ søc lao ®éng cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt lµ nguån gèc sinh ra gi¸ trÞ tøc lµ nã cã thÓ t¹o ra gi¸ trÞ míi lín h¬n gi¸ trÞ cña b¶n th©n nã. §©y lµ ch×a kho¸ ®Ó gi¶i thÝch c«ng thøc chung cña chñ ngi· t­ b¶n: T - H _T’ trong ®ã T’ = rT + T = T + m m: lµ gi¸ trÞ thÆng d­ bÞ nhµ t­ b¶n chiÕm kh«ng rT :lµ sè tiÒn d«i ra 2. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d­ cña chñ nghÜa t­ b¶n: Môc ®Ých cña s¶n xuÊt t­ b¶n kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ sö dông mµ lµ gi¸ trÞ, h¬n n÷a còng kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ ®¬n thuÇn mµ lµ gi¸ trÞ thÆng d­. Nh­ng ®Ó s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d­ tr­íc hÕt nhµ t­ b¶n ph¶i s¶n xuÊt ra mét gi¸ trÞ sö dông nµo ®ã v× gi¸ trÞ sö dông lµ vËt mang gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ thÆng d­. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong xÝ nghiÖp t­ b¶n ®ång thêi lµ qu¸ tr×nh nhµ t­ b¶n tiªu dïng søc lao ®éng vµ t­ liÖu s¶n xuÊt mµ nhµ t­ b¶n s· mua nªn ng­êi c«ng nh©n lµm viªc d­íi sù kiÓm so¸t cña chñ nghÜa t­ b¶n vµ s¶n phÈm ®­îc lµm ra thuéc së h­u cña nhµ t­ b¶n chø kh«ng ph¶i cña c«ng nh©n. B¶n chÊt bãc lét cña c«ng nh©n ®­îc v¹ch ra râ rµng. Ngµy nay, cïng víi viÖc ph¸t triÓn cña khoa häc kØ thuËt, nÒn kinh tÕ tri thøc ®ãng vai trß chñ ®¹o. Chñ t­ b¶n tuy cã ®iÒu chØnh nhÊt ®Þnh vÒ h×nh thøc së h÷u qu¶n lý vµ ph©n phèi ®Ó thÝch nghi ë møc ®é nµo ®ã víi ®iÒu kiÖn míi, nh­ng sù thèng trÞ cña chñ nghÜa t­ b¶n vÉn tån t¹i nguyªn vÑn, b¶n chÊt bãc lét cña chñ nghÜa t­ b¶n vÉn kh«ng thay ®æi, mµ ngµy cµng ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao h¬n, tinh vi h¬n.Víi sù ph¸t triÓn cña c«ng ty cæ phÇn mµ trong ®ã ng­êi c«ng nh©n vÉn cã cæ phiÕu vµ trë thµnh cæ ®«ng, ®· xuÊt hiÖn quan ®iÓm cho r»ng, kh«ng cßn tån t¹i gi¸ trÞ thÆng d­, chñ t­ b¶n ngµy nay ®· thay ®æi b¶n chÊt .Song trªn thùc tÕ c«ng nh©n chØ cã mét sè cæ phiÕu kh«ng ®¸ng kÓ do ®ã hä chØ lµ ng­êi së h­u danh nghÜa, kh«ng cã vai trß chi phèi doanh nghiÖp, phÇn lín lîi tøc cæ phÇn n»m trong tay c¸c nhµ t­ b¶n, thu nhËp chñ yÕu cña c«ng nh©n vÉn lµ tiÒn l­¬ng. Chóng ta sÏ quay l¹i t×m hiÓu kÜ h¬n vÒ vÊn ®Ò tiÒn l­¬ng, ®Ó lµm râ h¬n sù bãc lét cña chñ nghÜa t­ b¶n . 3. TiÒn l­¬ng danh nghÜa vµ tiÒn l­¬ng thùc tÕ: a) TiÒn l­¬ng danh nghÜa: TiÒn l­¬ng danh nghÜa lµ sè tiÒn mµ ng­êi c«ng nh©n nhËn ®­îc do b¸n søc lao ®éng cña m×nh cho nhµ t­ b¶n. TiÒn l­¬ng danh nghÜa øng víi gi¸ c¶ søc lao ®éng cña ng­êi c«ng nh©n mµ nhµ t­ b¶n mua vµ sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nªn tiÒn l­¬ng danh nghÜa rÊt dÔ dao ®éng theo møc cung- cÇu vÒ hµng ho¸ søc lao ®éng trªn thÞ tr­êng. NÕu c¸c nhµ t­ b¶n- giai cÊp duy nhÊt cã kh¶ n¨ng mua hµng ho¸ trªn quy m« lín –kh«ng mua n÷a, tøc lµ lóc nµy cung vÒ hµng ho¸ søc lao ®éng lín h¬n cÇu, th× giai cÊp c«ng nh©n ph¶i l©m vµo c¶nh thÊt nghiÖp, ®iÒu nµy sÏ dÉn ®Õn møc l­¬ng gi¶m trªn ph¹m vi réng. Mét ng­êi c«ng nh©n chØ së h÷u n¨ng lùc lµm viÖc cña m×nh do ®ã hä kh«ng cã sù xa xØ nh­ «ng chñ t­ b¶n, ng­êi cã thÓ cã sè hµng ho¸ hoÆc tµi s¶n kh¸c nhiÒu h¬n sè c«ng nh©n “b»ng x­¬ng b»ng thÞt” mµ chñ t­ b¶n ®ang së h÷u. b) TiÒn l­¬ng thùc tÕ: TiÒn l­¬ng thùc tÕ lµ tiÒn l­¬ng ®­îc biÓu hiÖn b»ng l­îng hµng ho¸ t­ liÖu tiªu dïng vµ dÞch vô mµ c«ng nh©n mua ®­îc b»ng tiÒn c«ng danh nghÜa cña m×nh .Ttong mét thêi gian nµo ®ã nÕu tiÒn c«ng danh nghÜa kh«ng thay ®æi, nh­ng gi¸ c¶ t­ liÖu tiªu dïng t¨ng lªn hoÆc gi¶m xuèng th× tiÒn l­¬ng thùc tÕ sÏ gi¶m xuèng hoÆc t¨ng lªn. c)Nh©n tè quyÕt ®Þng sù biÕn ®æi tiÒn l­¬ng: TiÒn l­¬ng lµ gi¸ c¶ søc lao ®éng nªn sù vËn ®éng cña nã g¾n lion víi sù biÕn ®æi cña søc lao ®éng. L­îng gi¸ trÞ cña søc lao ®éng chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè t¸c ®éng ng­îc chiÒu nhau. Nh©n tè lµm t¨ng gi¸ trÞ søc lao ®éng nh­ n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cña ng­êi lao ®éng. Sù t¨ng c­êng ®é lao ®éng vµ sù t¨ng lªn cña nhu cÇu víi sù ph¸t triÓn cña x· héi. Trong ®iÒu kiÖn cña chñ nghÜa t­ b¶n ngµy nay, d­íi sù t¸c ®éng cña khoa häc kØ thuËt, sù kh¸c biÖt cña c«ng nh©n tr×nh ®é lµnh nghÒ, sù phøc t¹p vÒ lao ®éng vµ møc ®é sö dông n¨ng lùc trÝ ãc cña hä t¨ng lªn. §iÒu nµy ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ trÞ søc lao ®éng. Nh©n tè lµm gi¶m gi¸ trÞ søc lao ®éng ®ã lµ sù t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng lµm cho gi¸ c¶ t­ liÖu tiªu dïng rÏ ®i, l­¬ng c«ng nh©n sÏ bÞ gi¶m xuèng. Theo C.M¸c nhËn ®Þnh “trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña t­ b¶n chñ nghÜa, tiÒn c«ng danh nghÜa cã xu h­íng t¨ng lªn, nh­ng møc t¨ng cña nã nhiÒu khi kh«ng theo kÞp møc t¨ng cña gi¸ c¶ t­ liÖu tiªu dïng vµ dich vô, ®ång thêi thÊt nghiÖp lµ hiÖn t­îng th­êng xuyªn khiÕn cho cung vÒ lao ®éng lµm thuª v­ît qu¸ cÇu vÒ lao ®éng, ®iÒu ®ã cho phÐp nhf t­ b¶n mua søc lao ®éng d­íi gi¸ trÞ cña nã, v× vËy tiÒn c«ng thùc tÕ cña giai cÊp c«ng nh©n cã xu h­íng h¹ thÊp”. ViÖc cã sè lín ng­êi thÊt nghiÖp cã nghÜa lµ c¸c nhµ t­ b¶n tù do mua søc lao ®éng, do ®ã dÉn tíi viªc h¹ thÊp chÊt l­îng sèng cña ng­êi c«ng nh©n lao ®éng nãi chung. T¹i Mü hiÖn cã kho¶ng 9 triÖu ng­êi thÊt nghiÖp, kho¶ng 2 triÖu ng­êi trong sè ®ã kh«ng cã kh¶ n¨ng kiÕm ®­îc viÖc lµm trong vßng 27 th¸ng tíi (theo th«ng tin nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn ,cña häc viÖn chÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh, sè 15, th¸ng 8/2004). ThÊt nghiÖp lµ ®Æc tr­ng cã hÖ thèng cña chñ nghÜa t­ b¶n, viÖc tiÕp tôc thu lîi nhuËn vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt lµ trung t©m cña tæ chøc t­ b¶n chñ nghÜa, bÊt chÊp hËu qu¶ x¶y ra cho hµng triÖu c«ng nh©n cã n¨ng lùc. L¹m ph¸t lµm gi¶m søc mua cña ®ång tiÒn, gi¸ c¶ hµng ho¸ tiªu dïng vµ dÞch vô t¨ng cao, lµ nh©n tè lµm gi¶m tiÒn l­¬ng thùc tÕ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. V× vËy viÖc t¨ng tiÒn l­¬ng danh nghÜa hoµn toµn cã thÓ phï hîp víi viÖc gi¶m tiÒn l­¬ng thùc tÕ, nÕu tèc ®é l¹m ph¸t v­ît qu¸ tèc ®é t¨ng tiÒn l­¬ng danh nghÜa. Cuéc ®Êu tranh cña c«ng nh©n ®ßi t¨ng tiÒn l­¬ng, ®ßi c¶i thiÖn ®êi sèng vµ viÖc lµm t¨ng thªm lµm cho gi¸ trÞ søc lao ®éng t¨ng lªn. 4.Hai h×nh thøc cña tiÒn l­¬ng: a) TiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian: TiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian lµ h×nh thøc tiÒn l­¬ng mµ sè l­îng cña nã Ýt hay nhiÒu tuú thuéc vµo thêi gian lao ®éng cña ng­êi c«ng nh©n dµi hay ng¾n.Theo ®ã tiÒn l­¬ng tû lÖ thuËn víi thêi gian lµm viÖc cña ng­êi c«ng nh©n.TiÒn c«ng ngµy vµ tiÒn c«ng tuÇn ch­a nãi râ ®­îc míc tiÒn c«ng ®ã cao hay thÊp v× nã cßn tuú theo ngµy lao ®éng dµi hay ng¾n. Do ®ã muèn tÝnh chÝnh x¸c møc tiªn c«ng kh«ng chØ c¨n cø vµo tiÒn c«ng ngµy mµ ph¶i c¨n cø vµo ®é dµi cña ngµy lao ®éng vµ c­êng ®é lao ®éng. Gi¸ c¶ cña mét ngµy lao ®éng lµ th­íc ®o chÝnh x¸c møc tiÒn c«ng tÝnh theo thêi gian. Khi tr¶ l­¬ng theo thêi gian nhµ t­ b¶n cã thÓ kÐo dµi ngµy lao ®éng, ®ång thêi t¨ng c­êng dé bãc lét cña ng­êi c«ng nh©n. Nhµ t­ b¶n cã thÓ linh ho¹t ¸p dông l­¬ng giê khi cã Ýt viÖc lµm, l­¬ng ngµy, l­¬ng tuÇn khi cã nhiÒu viÖc lµm. b) TiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm: TiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc tiÒn l­¬ng mµ sè l­îng cña nã phô thuéc vµo sè l­îng s¶n phÈm mµ c«ng nh©n ®· s¶n xuÊt ra .Mçi s¶n phÈm ®­îc tr¶ c«ng theo mét thêi gian nhÊt ®Þnh. V× vËy tiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc chuyÓn ho¸ cña h×nh thøc tiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian. Víi viÖc thùc hiÖn tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm mét mÆt gióp nhµ t­ b¶n qu¶n lý gi¸m s¸t qu¸ tr×nh lao ®éng cña c«ng nh©n dÔ dµng h¬n, mÆt kh¸c kÝch thÝch c«ng nh©n lao ®éng tÝch cùc h¬n, khÈn tr­¬ng t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm ®Ó nhËn tiÒn c«ng cao h¬n.ThÕ nh­ng cã mét nghich lý lµ c«ng nh©n lµm viÖc cµng nhiÒu, tuy r»ng tiÒn l­¬ng cao h¬n nh­ng nh­ng hä l¹i bÞ bãc lét nhiÒu h¬n. Bëi cµng lµm nhiÒu, sè l­îng s¶n phÈm cña hä s¶n xuÊt ra nhiÒu th× lîi nhuËn mµ nhµ t¬ b¶n thu ®­îc cang t¨ng dÉn ®Õn c«ng nh©n bÞ bãc lét nhiÒu h¬n. Nh­ vËy qua viÖc nghiªn cøu vÒ tiÒn l­¬ng trong chñ nghÜa t­ b¶n, cã thÓ thÊy r»ng cho dï nhµ t­ b¶n cã tr¶ ®ñ gi¸ trÞ søc lao ®éng cho c«ng nh©n lµm thuª th× vÉn cßn mét phÇn gi¸ trÞ d«i ra (gi¸ trÞ thÆng d­) bÞ nhµ t­ b¶n chiÕm kh«ng lµm lîi riªng. Chñ t­ b¶n chiÕm lÊy gi¸ trÞ thÆng d­ tõ lao ®éng cña ng­êi c«ng nh©n b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau.Cô thÓ h¬n lµ h×nh thøc tiÒn c«ng vµ viÖc tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n. TiÒn c«ng ®· che ®Ëy mäi dÊu vÕt cña sù ph©n chia ngµy lao ®éng thµnh thêi gian lao ®éng tÊt yÕu vµ thêi gian lao ®éng thÆng d­, thµnh lao ®éng ®­îc tr¶ c«ng vµ lao ®éng kh«ng ®­îc tr¶ c«ng, do ®ã tiÒn c«ng che ®Ëy mÊt b¶n chÊt bãc lét cña chñ nghÜa t­ b¶n. II.Liªn hÖ thùc tÕ ë ViÖt Nam: ë ViÖt Nam mét sè doanh nghiÖp t­ nh©n hay doanh nghiÖp n­íc ngoµi th­êng tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n cao h¬n doanh nghiÖp nhµ n­íc. ThÕ nh­ng ta vÉn kh¼ng ®Þnh r»ng hä vÉn bÞ bãc lét.Ta gi¶i thÝch ®iÒu nµy thÕ nµo. Ng­êi c«ng nh©n lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n hay n­íc ngoµi, hä ®­îc tr¶ l­¬ng cao nh­ng ®æi l¹i hä l¹i ph¶i lµm viÖc trong mét chÕ ®é hµ kh¾c, lu«n ë trong t×nh tr¹ng c¨ng th¼ng mÖt mái, hä ph¶i lµm viÖc hÇu hÕt thêi gian cña m×nh, d­êng nh­ ch¼ng cã thêi gian nghÜ ng¬i. MÆt kh¸c chñ xÝ nghiÖp ®Çu t­ m¸y mãc vµ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i cè lµm t¨ng sè l­îng s¶n phÈm vµ quü l­¬ng cña c«ng nh©n, nh­ng tiÒn l­¬ng trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm l¹i gi¶m ®i, tiÒn l­¬ng cña hä cao lµ do thêi gian lµm thªm giê chø kh«ng ph¶i lµ thùc chÊt cña hä ®­îc h­ëng. V× vËy dï chñ xÝ nghiÖp cã tr¶ l­¬ng cao cho c«ng nh©n th× hä vÉn bÞ bãc lét. Cßn trong doanh nghiÖp nhµ n­íc ng­êi c«ng nh©n ®­îc lµm viªc trong mét chÕ ®é vµ thêi gian nghÜ ng¬i hîp lý, cã møc l­¬ng æn ®Þnh lµm nhiÒu h­ëng nhiÒu lµm Ýt h­ëng Ýt, kh«ng ë trong t×nh tr¹ng c¨ng th¼ng. HiÖn nay cïng víi c¬ chÕ më cöa, bªn c¹nh xuÊt khÈu l­¬ng thùc phÈm, vËt liÖu x©y dùng, nguyªn vËt liÖu….Chóng ta cßn xuÊt khÈu mét lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt n÷a lµ hµng ho¸ søc lao ®éng. Nh÷ng ng­êi lao ®éng cña chóng ta víi cÇu mong cuéc sèng tèt h¬n, víi møc l­¬ng cao h¬n, nªn hä chÊp nhËn ra n­íc ngoµi lµm viÖc qua c¸c m«i giíi,hay c¸c trung t©m dich vô viªc lµm. ë ®©y em kh«ng xÐt ®Õn nh÷ng tr­êng hîp bÞ lõa, em chØ xin xÐt ®Õn mét khÝa c¹nh nhá ®ã lµ “liÖu ng­êi lao ®éng lµm viªc ë n­íc ngoµi hä cã bÞ ¨n chÆn tiÒn l­¬ng hay kh«ng”?. Ph¶i thõa nhËn r»ng nh÷ng ng­¬i lao ®éng sao khi ®i xuÊt khÈu lao ®éng vÒ hä cã ®êi sèng kh¸ h¬n, hä cã ®ñ vèn ®Ó lµm ¨n. ThÕ nh­ng Èn chøa sau ®ã lµ c¶ mét vÊn ®Ò, hä ph¶i lµm viªc trong mét chÕ ®é v« cïng hµ kh¾c, trong khi ®ã l­¬ng mµ hä ®­îc h­ëng th­êng thÊp h¬n nh÷ng ng­êi lao ®éng b¶n ®Þa, vµ nh÷ng g× mµ hä ®ù¬c h­ëng kh«ng ®óng víi thùc chÊt nh÷ng g× hä ®· bá ra, ch­a kÓ gi¸ t­ liÖu tiªu dung cao, tiÒn phÝ cho c¸c nhµ m«i giíi. §Ó chøng minh cho lËp luËn cña m×nh em xin ®­a ra dÉn chøng vÒ nh÷ng thuyÒn viªn ViÖt Nam lµm trªn c¸c tµu n­íc ngoµi. §i “®¸nh thuª” (xuÊt khÈu lao ®éng) trªn c¸c tµu n­íc ngoµi lu«n lµ mong ­íc cña kh«ng Ýt thuyÒn viªn ViÖt Nam, bëi l­¬ng tr¶ th­êng cao h¬n c¸c c«ng ty vËn t¶i trong n­íc mÆc dï ph¶i lao ®éng vÊt v¶ nÆng nhäc vµ nguy hiÓm h¬n trªn nh÷ng con tµu lín, ®i biÓn xa dµi ngµy….ThÕ nh­ng cã ph¶i lóc nµo vµ ë ®©u møc l­¬ng cao ®ã thuyÒn viªn ®ã còng ®­îc h­ëng. Hîp ®ång lao ®éng víi thuyÒn viªn ®­îc t¸ch ra 2 kho¶n thu, kho¶n tiÒn thu tr¶ cho ®¹i lý cung cÊp thuyÒn viªn, ®¸ng chó ý lµ thuÕ thu nhËp ph¶i nép rÊt cao, tõ kho¶ng 40%- 80% tæng l­¬ng kÝ nhËn, khiÕn ®ång l­¬ng cña ng­êi lao ®éng thùc nhËn rÊt thÊp so víi møc l­¬ng kÝ, chñ tµu tr¶ l­¬ng 740 USD/th¸ng, ng­êi lao ®éng chØ ®­îc nhËn 426 USD thu nhËp cßn l¹i chñ yÕu ph¶i v¾t søc lao ®éng lµm thªm giê. Ngµy nay trong c¸c doanh ngiÖp n­íc ngoµi cßn cã hiÖn t­îng c«ng nh©n bÞ kÐo dµi thêi gian lao ®éng, gi¶n ca t¨ng ca mµ kh«ng ®­îc t¨ng l­¬ng, lµm ngoµi giê hµnh chÝnh mµ kh«ng ®­îc tr¶ l­¬ng tho¶ ®¸ng, c«ng nh©n kh«ng ®­îc ký hîp ®ång lao ®éng, bÞ ®¸nh ®Ëp, hµnh h¹ th©n thÓ, bÞ ph¹t nÆng vµo tiÒn l­¬ng nÕu ph¹m lçi hay ®×nh c«ng ph¶n ®èi c¸ch qu¶n lý cña chñ vµ nhiÒu tai n¹n lao ®éng ®· x·y ra do c«ng nh©n kh«ng ®­îc ®¶m b¶o c©n ®èi gi÷a lao ®éng vµ nghØ ng¬i. PhÇn kÕt luËn Qua viÖc nghiªn cøu vÒ ®Ò tµi nµy em thÊy, vÊn ®Ò ¨n chÆn tiÒn l­¬ng c«ng nh©n cña r­ b¶n chñ nghia ®· trë thµnh vÊn ®Ò cña x· h«i vÊn ®Ò nµy kh«ng thÓ ®­îc gi¶ quyÕt dùa trªn c¬ së c¸ nh©n, mµ c¸c cÊp, c¸c nghµnh, c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ c¶ ng­êi lao ®éng ph¶i cè g¾ng kh«ng ngõng ®Ó c¶i thiÖn nh÷ng khã kh¨n gÆp ph¶i trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp, ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ nãi chung. Em xin ®­îc kÕt thóc bµi viÕt cña m×nh b»ng mét ®o¹n trÝch tõ th«ng tin lý luËn cña Häc viÖn CTQG Hå ChÝ Minh, sè 15, th¸ng 8/2004 “Thay v× g¸nh nÆng lªn nh÷ng ng­êi c«ng nh©n, con ng­êi sÏ cã nhiÒu thêi gian h¬n ®Ó thùc hiÖn tÊt c¶ c«ng viÖc trong c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x·. Thay vµo viÖc gi¶m c¸c yÕu tè cÊu thµnh s¶n xuÊt ®­îc mua vµ b¸ trªn thÞ tr­êng cung víi tÊt c¶ c¸c hµng ho¸ kh¸c, loµi ng­êi sÏ b¾t ®Çu vµo mét qu¸ tr×nh kiÓm so¸t s¶n xuÊt, ph©n phèi vµ trao ®æi mét c¸ch d©n chñ vµ cã ý thøc. Chóng ta sÏ x©y dùng mét x· héi dùa trªn nhu cÇu cña con ng­êi h­n lµ dùa trªn sù thÌm kh¸t lîi nhuËn vµ sù nghÌo ®ãi” Phô lôc Trang Lêi më ®Çu ……………………………………………………. 1 PhÇn néi dung .………………………………………………. 2 – 10 I. Nh÷ng c¬ së lý luËn c¬ b¶n vÒ tiÒn l­¬ng …………………… 2 – 8 1/ Hµng ho¸ søc lao ®éng ………………………………. 3 – 4 2/ Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d­ …………………… 4 – 5 3/ TiÒn l­¬ng danh nghÜa vµ tiÒn l­¬ng thùc tÕ …………. 5 – 6 4/ Hai h×nh thøc cña tiÒn l­¬ng ………………………… 7 – 8 II. Liªn hÖ thùc tÕ ViÖt Nam …………………………………… 8 – 10 PhÇn kÕt bµi.. …. .……………………………………………………… 10 Tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c- Lªnin B¸o tiÒn phong , sè 75 , thø 6 ngµy 15/4/2005