Cùng với công cuộc đổi mới nền kinh tế đất nước, chuyển từ nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước theo định hướng Xã hội chủ nghĩa, Ngân hàng No&PTNT Từ Liêm đã đạt được những thành tựu đáng kể trong tiến trình phát triển.
Ngân hàng xác định đối tượng phục vụ chính là “ nông nghiệp, nông thôn và nông dân”. Ngân hàng có mạng lưới gồm 5 chi nhánh cơ sở hoạt động có chất lượng cao với thị trường rộng lớn. Vốn tín dụng Ngân hàng đã giúp đỡ hàng nghìn hộ sản xuất trên địa bàn có đủ vốn kinh doanh góp phần phát triển kinh tế địa phương chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong nông nghiệp nông thôn theo hướng tích cực tạo ra nhiều công ăn việc làm và nâng cao thu nhập cho người nông dân.
Trong quá trình CNH HĐH đất nước đặc biệt là quá trình CNH HĐH nông nghiệp nông thôn , Đảng và Nhà nước có chính sách tín dụng hỗ trợ vốn cho vay hộ nông dân phát triển. Dư nợ tín dụng hộ sản xuất chiếm một vị trí đáng kể trong tổng dư nợ tín dụng tại Ngân hàng No&PTNT Từ Liêm.Tuy nhiên thực tế việc mở rộng cho vay hộ sản xuất ngày càng khó khăn do tính chất phức tạp của hoạt động này món vay nhỏ bé chi phí nghiệp vụ cao khả năng rủi ro ngày càng lớn. Việc nâng cao chất lượng tín dụng hộ sản xuất là vô cùng quan trọng và cấp thiết bởi nó ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh của NHNo Từ Liêm cũng như ảnh hưởng tới đời sống của các hộ vay vốn.
Xuất phát từ thực trạng của vấn đề này và nhận thấy tính cấp thiết của vấn đề sau một thời gian thực tập tại NHNo &PTNT Từ Liêm em đã chän đề tài : “ Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với hộ sản xuất tại Ngân hàng No&PTNT huyện Từ Liêm” làm đề tài tốt nghiệp.
75 trang |
Chia sẻ: oanhnt | Lượt xem: 1420 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với hộ sản xuất tại Ngân hàng No&PTNT huyện Từ Liêm, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi nãi ®Çu
I/Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Cùng với công cuộc đổi mới nền kinh tế đất nước, chuyển từ nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước theo định hướng Xã hội chủ nghĩa, Ngân hàng No&PTNT Từ Liêm đã đạt được những thành tựu đáng kể trong tiến trình phát triển.
Ngân hàng xác định đối tượng phục vụ chính là “ nông nghiệp, nông thôn và nông dân”. Ngân hàng có mạng lưới gồm 5 chi nhánh cơ sở hoạt động có chất lượng cao với thị trường rộng lớn. Vốn tín dụng Ngân hàng đã giúp đỡ hàng nghìn hộ sản xuất trên địa bàn có đủ vốn kinh doanh góp phần phát triển kinh tế địa phương chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong nông nghiệp nông thôn theo hướng tích cực tạo ra nhiều công ăn việc làm và nâng cao thu nhập cho người nông dân.
Trong quá trình CNH HĐH đất nước đặc biệt là quá trình CNH HĐH nông nghiệp nông thôn , Đảng và Nhà nước có chính sách tín dụng hỗ trợ vốn cho vay hộ nông dân phát triển. Dư nợ tín dụng hộ sản xuất chiếm một vị trí đáng kể trong tổng dư nợ tín dụng tại Ngân hàng No&PTNT Từ Liêm.Tuy nhiên thực tế việc mở rộng cho vay hộ sản xuất ngày càng khó khăn do tính chất phức tạp của hoạt động này món vay nhỏ bé chi phí nghiệp vụ cao khả năng rủi ro ngày càng lớn. Việc nâng cao chất lượng tín dụng hộ sản xuất là vô cùng quan trọng và cấp thiết bởi nó ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh của NHNo Từ Liêm cũng như ảnh hưởng tới đời sống của các hộ vay vốn.
Xuất phát từ thực trạng của vấn đề này và nhận thấy tính cấp thiết của vấn đề sau một thời gian thực tập tại NHNo &PTNT Từ Liêm em đã chän đề tài : “ Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với hộ sản xuất tại Ngân hàng No&PTNT huyện Từ Liêm” làm đề tài tốt nghiệp.
II/Mục đích nghiên cứu của đề tài:
Nghiên cứu lý luận hộ sản xuất và vai trò của tín dụng ngân hàng đối với sản xuất, qua đó thấy được tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng tín dụng Ngân hàng đối với hộ sản xuất.
Phân tích đánh giá thực trạng chất lượng tín dụng hộ sản xuất tại Ngân hàng No&PTNT huyện Từ Liêm từ đó tìm ra những mặt tồn tại nâng cao chất lượng tín dụng hộ sản xuất và đề xuất một số kiến nghị để thực hiện giải pháp .
III/ Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Tập trung nghiên cứu thực tiễn cụ thể hoạt động cho vay hộ sản xuất tại Ngân hàng No&PTNT huyện Từ liêm
IV/ Kết cấu chuyên đề
Chuyên đề gồm 3 chương
Chương 1 : Những vấn đề chung về tín dụng Ngân hàng và chất lượng tín dụng đối với hộ sản xuất của NHTM.
Chương 2 : Thực trạng chất lượng tín dụng hộ sản xuất tại Ngân hàng No&PTNT huyện Từ Liêm.
Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng hộ sản xuất tại Ngân hàng No&PTNT huyện Từ Liêm.
CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI HỘ SẢN XUẤT
HỘ SẢN XUẤT TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 6 với đường lối đổi mới, nông nghiệp được xác định là “mặt trận hàng đầu”, tiếp tục đổi mới quản lý kinh tế nhằm giải phóng lực lượng sản xuất ở nông thôn chuyển nền nông nghiệp tự túc, tự cấp sang sản xuất hàng hoá theo cơ chế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước. Chính vì vậy những năm gần đây các nhà kinh tế bắt đầu quan tâm thực sự đến sự phát triển nông thôn, nông nghiệp vầ mô hình kinh tế hộ sản xuất. Sự quan tâm nghiên cứu về hộ sản xuất của các nhà khoa học đã đánh dấu thời kỳ thay đổi, thái độ đối với hộ sản xuất trong hệ thống lý thuyết chính thống và hệ thống chính sách kinh tế xã hội hiện thời.
Khỏi niệm hộ sản xuất
Nói đến sự tồn tại của hộ sản xuất trong nền kinh tế, trước hết chúng ta cần thấy rằng hộ sản xuất không chỉ có ở nước ta mà còn có ở tát cả các nước có nền sản xuất nông nghiệp trên thế giới. Hộ sản xuất đã tồn tại qua nhiều phương thức và vẫn dang tiếp tục phát triển. Chúng ta có thể xem xét một số khái niệm khác nhau về hộ sản xuất, trong một số từ điển chuyên ngành kinh tế cũng như từ điển ngôn ngữ, hộ là tất cả những người cùng sống trong một mái nhà, nhóm người đó cùng hộ sản xuất là hộ, hộ gia đình.
Ngày nay hộ sản xuất đang trở thành một nhõn tố qua trọng trong sự nghiệp CNH-HĐH đất nước và là sự tồn tại tất yếu trong quỏ trỡnh xõy dựng một nền kinh tế đa thành phần theo định hướng xó hội chủ nghĩa. Để phù hợp với xu thế phát triển chung, phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước, NHNO & PTNT Việt Nam ban hành phụ lục số 1 kèm theo quyết định 499A ngày 2/ 9/ 1993, theo đó thì khái niệm hộ sản xuất được hiểu như sau:
“ Hộ sản xuất là đơn vị kinh tế tự chủ, trực tiếp hoạt động sản xuất kinh doanh, là chủ thể trong mọi quan hệ sản xuất kinh doanh và tự chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động sản xuất của mình”.
Như vậy hộ sản xuất là một lực lượng sản xuất to lớn ở nông thôn. Hộ sản xuất hoạt động trong nhiều ngành nghề nhưng hiện nay phần lớn vẫn hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp, các hộ này tiến hành sản xuất kinh doanh đa dạng kết hợp trồng trọt với chăn nuôi. Chính điều này đã góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các hộ sản xuất ở nước ta trong thời gian qua.
1.1.2 Vai trò của hộ sản xuất trong nền kinh tế thị trường
Tõ khi NQ 10 – Bé chÝnh trÞ ban hµnh, hé n«ng d©n ®îc thõa nhËn lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ ®· t¹o nªn ®éng lùc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, n¨ng ®éng trong kinh tÕ n«ng th«n, nhê ®ã ngêi n«ng d©n g¾n bã víi ruéng ®Êt h¬n, chñ ®éng ®Çu t vèn ®Ó th©m canh, t¨ng vô, võa ®æi míi c¬ cÊu s¶n xuÊt, viÖc trao quyÒn tù chñ cho hé n«ng d©n ®· kh¬i dËy nhiÒu lµng nghÒ truyÒn thèng, m¹nh d¹n vËn dông tiÕn bé KHKT trong s¶n xuÊt ®Ó cã hiÖu qu¶ kinh tÕ lín nhÊt. §iÒu nµy cµng kh¼ng ®Þnh sù tån t¹i kh¸ch quan cña hé s¶n xuÊt víi vai trß lµ cÇu nèi trung gian gi÷a hai nÒn kinh tÕ, lµ ®¬n vÞ tÝch tô vèn, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguån lao ®éng, gi¶i quyÕt viÖc lµm ë n«ng th«n.
1.1.2.1 Hé s¶n xuÊt góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lao động giải quyết việc làm ở nông thôn.
Việt nam có gần 70% dân số và hơn 60% lao động sống ở nông thôn và hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp, nhưng việc khai thác và sử dụng nguồn nhân lực này còn đang ở mức thấp do trình độ chưa cao. Hiện nay ở nước ta có khoảng 15 triệu lao động chưa được sử dụng và quỹ thời gian của người lao động ở nông thôn cũng chưa sử dụng hết. Các yếu tố sản xuất chỉ mang lại hiệu quả thấp do có sự mất cân đối giữa lao động, đất đai và việc làm ở nông thôn nước ta cần phải phát triển kinh tế hộ sản xuất.
1.1.2.2 Hé s¶n xuÊt cã kh¶ n¨ng thÝch øng víi c¬ chÕ thÞ trêng thúc đẩy sản xuất hàng hoá.
Ngày nay, hộ sản xuất đang hoạt động theo cơ chế thị trường có sự tự do cạnh tranh. Là đơn vị kinh tế độc lập, tự chủ, các hộ sản xuất phải quyết định mục tiêu sản xuất kinh doanh của mình là: Sản xuất cái gì? Sản xuất như thế nào? để trực tiếp quan hệ với thị trường. Để đạt được điều này các hộ sản xuất đều phải không ngừng nâng cao chất lượng mẫu mã sản phẩm cho phù hợp với nhu cầu và một số biện pháp khác để kích thích cầu, từ đó mở rộng sản xuất đồng thời đạt được hiệu quả kinh tế cao nhất.
Với quy mô nhỏ, bộ máy quản lý gọn nhẹ, hộ sản xuất có thể dễ dàng đáp ứng được những thay đổi của nhu cầu thị trường mà không sợ ảnh hưởng về mặt chi phí cao. Thêm vào đó Đảng và Nhà nước luôn có các chính sách khuyến khích tạo điều kiện để hộ sản xuất phát triển tạo ra động lực thúc đẩy sản xuất hàng hoá phát triển cao hơn.
1.1.2.3 Hé s¶n xuÊt lµ cÇu nèi trung gian ®Ó chuyÓn nªn kinh tÕ tù nhiªn sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸
LÞch sö ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ ®· tr¶i qua giai ®o¹n ®Çu tien lµ kinh tÕ tù nhiªn sang kinh tÕ hµng ho¸ nhá trªn quy m« hé gia ®×nh, tiÕp theo lµ giai ®o¹n chuyÓn biÕn tõ kinh tÕ hµng ho¸ nhá lªn kinh tÕ hµng ho¸ quy m« lín, ®ã lµ nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng mua b¸n trao ®æi b»ng trung gian tiÒn tÖ.
Bíc chuyÓn biÕn tõ kinh tÕ tù nhiªn sang kinh tÕ hµng ho¸ nhá trªn quy m« é gia ®×nh lµ mét giai ®o¹n kÞch sö mµ nÕu cha tr¶i qua th× khã cã thÓ ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ quy m« lín gi¶i tho¸t khái t×nh tr¹ng nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn.
Chñ tr¬ng cña §¶ng vµ Nhµ níc vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ hé s¶n xuÊt
Níc ta lµ mét níc n«ng ngiÖp víi h¬n 70% d©n sè sèng ë n«ng th«n, chóng ta tiÕn lªn CNXH dùa trªn nÒn s¶n xuÊt thuÇn n«ng. Sím nhËn thøc râ vai trß cña n«ng nghiÖp trong qu¸ tr×nh x©y dùng ®Êt níc, §¶ng vµ Nhµ níc ta tõng bíc cã nh÷ng chñ tr¬ng chÝnh s¸ch vÒ n«ng nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn cho kinh tÕ hé ph¸t triÓn lµm nßng cèt ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n.
Th¸ng 1/1981, Ban bÝ th TW §¶ng ban hµnh chØ thÞ 100 vÒ kho¸n cho n«gn nghiÖp, thùc chÊt lµ gi¶i phãng “tù do ho¸” søc lao ®éng cña hµng chôc triÖu hé n«ng d©n tho¸t khái sù giµng buéc cña c¬ chÕ tËp trung.
§¹i hé §¶ng toµn quèc lÇn thø 6, víi ®êng lèi ®æi míi, n«ng nghiÖp ®îc x¸c ®Þnh lµ “mÆt trËn hµng ®Çu” tiÕp tôc ®æi míi qu¶n lý kinh tÕ nh»m gi¶i phãng lùc lîng s¶n xuÊt ë n«ng th«n, chuyÓn nÒn n«ng nghiÖp tù tóc, tù c¸p sang s¶n xuÊt hµng ho¸ theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc, ph¸t triÓn nÖn kinh tÐ nhiÒu thµnh phÇn. §µng vµ Nhµ níc ®· ban hµnh nh÷ng chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ®Ó thùc hiÖn ®Þnh híng nªu trªn. Nhê ®ã kinh tÕ hé s¶n xuÊt cÇn ®îc ®Æt vµo ®óngvÞ trÝ cña nã.
Th¸ng 4/ 1998 – Bé chÝnh trÞ ®· ban hµnh nghÞ quyÕt 10 nh»m cô thÓ ho¸ mét bíc quan ®iÓm ®æi míi cña §¹i h«i 6 ®èi víi lÜnh vùc qu¶n lý n«ng nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc h×nh thµnh vµ thóc ®Èy kinh tÕ hé s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Tõ ®©y hé n«ng d©n ®îc thõa nhËn lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ lµ ®¬n vÞ kinh tÕ c¬ së ë n«ng th«n.
Sau nghÞ quyÕt 10 cña Bé chÝnh trÞ, råi ®Õn NQ 66 cña H§BT ngµy 2/ 3/ 1992 cïng luËt doanh nghiÖp t nh©n nghÞ ®Þnh 29 ngµy 29/ 3/ 1998, luËt c«ng ty…th× hé s¶n xuÊt ®· ®îc thõa nhËn lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ b×nh ®¼ng nh c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. §iÒu nµy ®îc kh¼ng ®Þnh t¹i ®iÒu 21 HiÕn ph¸p níc CHXHCN ViÖt Nam n¨m 1992 : “Kinh tÕ gia ®×nh ®îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn”.
§¹i héi lÇn thø 7 cña §¶ng víi chñ tr¬ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ tr¬ng ®Þnh híng XHCN cã sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc. Chñ tr¬ng ®óng ®¾n cña §¹i héi 7 ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ níc ta nãi chung vµ ®Æc biÖt ®èi víi kinh tÕ hé gia ®×nh nãi riªng.
Th¸ng 6/ 1993 t¹i kú häp lÇn thø 5 (kho¸ 7) §¶ng ®· ban hµnh nghÞ quyÕt TW 5, tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh quyÒn tù chñ cña hé víi t c¸ch lµ mét chñ thÓ kinh tÕ ë n«ng th«n dîc luËt thõa nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®ai (5 quyÒn), quyÒn vay vèn tÝn dông, quyÒn lùa chän ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh cã lîi nhÊt, quyÒn tù do lu th«ng tiªu thô s¶n phÈm.
NghÞ quyÕt TW 5 cïng c¸c v¨n b¶n luËt, N§ cña ChÝnh phñ ®· t¹o hµnh lang ph¸p lý, kh¬i dËy ®éng lùc cho h¬n 10 triÖu hé n«ng d©n ph¸t triÓn. Tõ ®ã ph¸t triÓn m¹nh n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n.
§¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø 8 víi chñ tr¬ng CNH – H§H n«ng nghiÖp n«ng th«n th× n«ng nghiÖp n«ng th«n nãi chung, hé s¶n xuÊt nãi riªng ®· ®îc ®Æt lªn vÞ trÝ quan träng hµng ®Çu cña sù nghiÖp CNH – H§H ®Êt níc. NghÞ quyÕt TW 6 lÇn 1 víi chñ tr¬ng “tiÕp tôc c«ng cuéc ®æi míi, ®Èy m¹nh CNH – H§H ®Êt níc nhÊt lµ CNH – H§H n«ng th«n” ®· kh¼ng ®Þnh nghiÖp n«ng th«n lµ lÜnh vùc cã vai trß cùc kú quan träng c¶ tríc m¾t vµ vÒ l©u dµi lµm c¬ së ®Ó æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Cïng víi chÝnh s¸ch vÒ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, kinh tÕ hé dîc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn : “ Kinh tÕ hé gia ®×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn l©u dµi, lu«n lu«n cã vÞ trÝ quan träng”.
Tín dụng ngân hàng và vai trò của nó đối với sự phát triển kinh tế hộ sản xuất
Khái niệm tín dụng ngân hàng
Tín dụng Ngân hàng là quan hệ chuyển nhượng vốn giữa Ngân hàng và mọi chủ thể kinh tế khác trong xã hội, trong đó Ngân hàng giữ vai trò vừa là người đi vay vừa là người cho vay.
Điều 20 luật các tổ chức tín dụng quy định:
“Hoạt động tín dụng là việc tổ chức tín dụng sử dụng nguồn vốn tự có , nguồn vốn huy động để cấp tín dụng”.
“Cấp tín dụng là việc tổ chức tín dụng thoả thuận để khách hàng sử dụng một khoản tiền với nguyên tắc có hoàn trả bằng các nghiệp vụ cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính, bảo lãnh Ngân hàng và các nghiệp vụ khác”.
Do đặc điểm riêng của mình, tín dụng Ngân hàng có được những hình thức tín dụng khác nhau về khối lượng, thời hạn và phạm vi đầu tư. Với đặc điểm tín dụng bằng tiền, vốn tín dụng Ngân hàng có khả năng đầu tư chuyển đổi vào bất cứ lĩnh vực nào của sản xuất và lưu thông hàng hoá. Vì vậy mà tín dụng Ngân hàng ngày càng trở thành một hình thức tín dụng quan trọng trong các hình thức tín dụng hiện có.
Trong ho¹t ®éng tÝn dông cña tÝn dông Ng©n hµng cßn sö dông thuËt ng÷ “tÝn dông hé s¶n xuÊt”. TÝn dông hé s¶n xuÊt lµ quan hÖ tÝn dông ng©n hµng gi÷a mét bªn lµ Ng©n hµng víi mét bªn lµ hé s¶n xuÊt hµng ho¸. Tõ khi ®îc thõa nhËn lµ chñ thÓ trong mäi quan hÖ x· héi, cã thõa kÕ, quyÒn së h÷u tµi s¶n, cã ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh hiÖu qu¶, cã tµi s¶n thÕ chÊp th× hé s¶n xuÊt míi cã kh¶ n¨ng vµ ®ñ t c¸ch ®Ó tham gia quan hÖ tÝn dông víi Ng©n hµng. §©y còng chÝnh lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó hé s¶n xuÊt ®¸p øng ®iÒu kiÖn vay vèn Ng©n hµng.
§èi víi Ng©n hµng tõ khi chuyÓn sang hÖ thèng Ng©n hµng 2 cÊp, h¹ch to¸n kinh tÕ vµ kinh doanh ®éc lËp, c¸c Ng©n hµng ph¶i tù t×m kiÕm thÞ trêng víi môc tiªu an toµn vµ lîi nhuËn. Thªm vµo ®ã lµ nghÞ ®Þnh 14/ CP ngµy 2/ 3/ 1993 cña Thñ tíng ChÝnh phñ, th«ng t 01/ TD – NH ngµy 26/ 3 /1993 cña thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ níc híng dÉn thùc hiÖn nghÞ ®Þnh 14 CP vÒ chÝnh s¸ch cho hé s¶n xuÊt vay vèn ®Ó ph¸t triÓn n«ng l©m ng nghiÖp. Vµ gÇn ®©y lµ quy ®Þnh sè 67/ 1999/ Q§ - TTG cña Thñ tíng ChÝnh phñ, v¨n b¶n sè 320/ CV – NHNN14 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ níc thùc hiÖn quy ®Þnh trªn, v¨n b¶n sè 791/ NHNN – 06 cña Tæng gi¸m ®èc Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam vÒ thùc hiÖn mét sè chÝnh s¸ch Ng©n hµng phôc vô ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n. TiÕp sau ®ã mét lo¹t c¸c th«ng t, v¨n b¶n cña Ng©n hµng Nhµ níc ra ®êi nh v¨n b¶n sè 283/ Q§ - NHNN14 ngµy 25/ 8 /2000 vÒ viÖc ban hµnh quy chÕ b¶o l·nh Ng©n hµng, v¨n b¶n 284 Q§ - NHNN1 ngµy 25/ 8 /2000 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ níc vÒ viÖc ban hµnh quy chÕ cho vay cña tæ chøc tÝn dông ®èi víi kh¸ch hµng thay cho v¨n b¶n 324 cò. Th«ng t sè 10 NHNN ngµy 31/ 8/ 2000 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ níc híng dÉn thùc hiÖn gi¶i ph¸p vÒ b¶o ®¶m tiÒn vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông theo Q§ sè 11/ 2000/ NQ – CP cña ChÝnh phñ ngµy 31/ 7/ 2000. QuyÕt ®Þnh sè 06/ H§QT – NHNo & PTNT ViÖt Nam vÒ viÖc quy ®Þnh cho vay ®èi víi kh¸ch hµng ngµy 18/ 1/ 2001 thay cho quyÕt ®Þnh 180 cò. Tõ ®ã ®· gi¶i quyÕt c¬ b¶n nh÷ng khã kh¨n th¾c m¾c vÒ c¬ chÕ thñ tôc t¹o m«i trêng ph¸p lý cho ho¹t ®éng tÝn dông ph¸t triÓn. Víi c¸c v¨n b¶n trªn ®· më ra mét thÞ trêng míi cho Ng©n hµng trong ho¹t ®éng tÝn dông. Trong khi ®ã hé s¶n xuÊt ®· cho thÊy s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ nhng cßn thiÕu vèn ®Ó më réng tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh. §øng tríc t×nh tr¹ng ®ã, viÖc tån t¹i mét h×nh thøc tÝn dông Ng©n hµng ®èi víi hé s¶n xuÊt lµ mét tÊt yÕu vµ phï hîp víi cung cÇu trªn thÞ trêng ®îc m«i trêng x· héi, ph¸p luËt cho phÐp.
Vai trò của tín dụng Ngân hàng đối với hộ sản xuất
1.2.2.1 Thúc đẩy quá trình huy động vốn trong nền kinh tế và đáp ứng nhu cầu vốn nhằm phát triển và mở rộng sản xuất hàng hoá.
Với đặc trưng sản xuất kinh doanh của hộ sản xuất cùng với sự chuyên môn hoá sản xuất trong xã hội ngày càng cao, đã dẫn đến tình trạng các hộ sản xuất khi chưa thu hoạch sản phẩm, chưa có hàng hoá để bán thì chưa có thu nhập, nhưng khi đó họ vẫn cần tìên để trang trải cho các chi phí sản xuất, mua sắm đổi mới trang thiết bị và rất nhiều khoản chi phí khác. Trong những lúc này các hộ sản xuất cần có sự trợ giúp của tín dụng Ngân hàng để có đủ vốn duy trì sản xuất liên tục. Nhờ có sự hỗ trợ về vốn, các hộ sản xuất có thể sử dụng hiệu quả các nguồn lực sẵn có khác như lao động, tài nguyên để tạo ra sản phẩm cho xã hội, thúc đẩy việc sắp xếp tổ chức lại sản xuất, hình thành cơ cấu kinh tế hợp lý. Từ đó nâng cao đời sống vật chất cũng như tinh thần cho mọi người. Còn khi người nông dân tiêu thụ sản phẩm thu tiền về chưa đầu tư tiếp, Ngân hàng sẽ là tổ chức sẵn sàng tiếp nhận các nguồn vốn nhàn rỗi đó dưói hình thức ký thác.
Như vậy có thể khẳng định rằng tín dụng Ngân hàng có vai trò rất quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu vốn cho hộ sản xuất ở nước ta trong giai đoạn hiện nay. Nhu cầu vay vốn để phát triển sản xuất là cần thiết và rất lớn, khu vực nông thôn trở thành một thị trường to lớn của tín dụng Ngân hàng .
1.2.2.2 Thúc đẩy quá trình tập trung vốn và tập trung sản xuất từ đó góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, tăng tính hàng hoá của sản phẩm nông nghiệp
Hiệu quả hoạt động kinh doanh là vấn đề sống còn đối với các Ngân hàng, do đó Ngân hàng phải đảm bảo được độ an toàn và có lợi nhuận tránh rủi ro trong cho vay.
Thực hiện tốt chức năng là cầu nối giữa tiết kiệm và đầu tư, Ngân hàng phải quan tâm đến nguồn vốn đã huy động được để cho hộ sản xuất vay. Vì vậy Ngân hàng sẽ thúc đẩy các hộ sản xuất sử dụng vốn tín dụng có hiệu quả, tăng nhanh vòng quay vốn, tiết kiệm vốn cho hộ sản xuất và lưu thông. Trên cơ sở đó hộ sản xuất biết phải tập trung vốn như thế nào để sản xuất góp phần tích cực vào quá trình vận động liên tục của nguồn vốn.
1.2.2.3 Tạo điều kiện phát huy các ngành nghề truyền thống ngành nghề mới
Trong điều kiện hiện nay bên cạnh việc thúc đẩy sự chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo huớng CNH chúng ta cũng phải quan tâm đến ngành nghề truyền thống có khả năng đạt hiệu quả kinh tế, đặc biệt trong quá trình thực hiện CNH-HĐH nông nghiệp, nông thôn. Phát huy được làng nghề truyền thống cũng chính là công cụ tài trợ cho các ngành nghề mới thu hút được số lao động nhàn rỗi giải quyết việc làm cho người lao động, phát huy tối đa nội lực của các hộ kinh tế. Từ đó góp phần làm phát triển toàn diện nông lâm ngư nghiệp gắn với công nghiệp chế biến nông- lâm - thuỷ sản, công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng và hàng xuất khẩu, mở rộng thương nghiệp, du lịch, dịch vụ ở cả thành thị và nông thôn, đẩy mạnh các hoạt động kinh tế đối ngoại.
1.2.2.4 Giữ vai trò trung gian giữa sản xuất nông nghiệp với các ngành sản khác
Do tính mùa vụ của sản xuất nông nghiệp thì tín dụng nông nghiệp có đặc điểm riêng. Vào vụ mùa thu hoạch, tín dụng nông nghiệp phục vụ chủ yếu cho thu mua, tiêu thụ hàng hoá do ngành nông nghiệp sản xuất ra. Điều này cho phép sử dụng hình thức tín dụng gián tiếp đối với hình thức cho vay các tổ chức tiêu thu hàng hoá để các tổ chức này mở rộng khả năng dự trữ hàng hoá cho ngành nông nghiệp. Nguồn vốn để cung cấp cho ngành nông nghiệp có thể phải tìm kiếm các ngành sản xuất khác chứ không phải trong nội bộ của ngành nông nghiệp.
Do đó phải có sự kết hợp chặt chẽ giữa các ngành sản xuất để tạo điều kiện cho nhau cùng phát triển. Sản xuất nông nghiệp giữ vai trò cơ bản nên luôn đòi hỏi các ngành khác có một sự tài trợ nhất định. Ngân hàng làm người trung gian cho quá trình kết hợp này. Sự đầu tư của các ngành công nghiệp chế biến luôn phải quan tâm đến đầu tư sản xuất ra nguyên vật liệu trong đó ngân hàng giữ vị trí trung gian để đưa hàng hoá từ nông nghiệp vào sản xuất công nghiệp và ngược lại.
1.2.2.5 Vai trò của tín dụng Ngân hàng về mặt chính trị xã hội
Tín dụng Ngân hàng không những có vai trò quan trọng trong việc thúc đÈy phát triển kinh tế mà còn có vai trò to lớn về mặt xã hội.
Thông qua việc cho vay mở rộng sản xuất đối với các hộ sản xuất đã góp phần giải quyết công ăn việc làm cho người lao động. Đó là một trong những vấn đề cấp bách hiện nay ở nước ta. Có việc làm, người lao động có thu nhập sẽ hạn chế được những tiêu cực xã hội. Tín dụng Ngân hàng thúc đẩy các hộ sản xuất phát triển nhanh làm thay đổi bộ mặt nông thôn, các hộ nghèo trở nên khá hơn, hộ khá trở nên giàu hơn. Chính vì lẽ đó các tệ nạn xã hội như : rượu chè ,cờ bạc, mê tín dị đoan... dần dần được xoá, nâng cao trình độ dân trí, trình độ chuyên môn của lực lượng lao động. Qua đây chúng ta thấy được vai trò của tín dụng Ngân hàng trong việc củng cố lòng tin của nông dân nói chung và của hộ sản xuất nói riêng vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.
Yếu tố ảnh hưởng đến quan hệ tín dụng giữa Ngân hàng và hộ sản xuất
Quan hệ tín dụng giữa Ngân hàng và hộ sản xuất một mặt cũng giống như