Đề tài Giáo dục giới tính cho trẻ vị thành niên trong gia đình hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN KHOA TÂM LÝ ( NIÊN LUẬN ĐỀ TÀI : GIÁO DỤC GIỚI TÍNH CHO TRẺ VỊ THÀNH NIÊN TRONG GIA ĐÌNH HIỆN NAY Giáo viên hướng dẫn : TS Lê Thị Minh Loan Sinh viên thực hiện : Nguyễn Thị Lan Lớp : K43 Tâm lý Phần I : Mở đầu lý do chọn đề tài Hiện nay vấn đề giáo dục giới tính ở lứa tuổi vị thành niên( tuổi dậy thì 12- 15 tuổi) đang được các cấp, các ngành giáo dục, các nhà nghiên cứu và xã hội quan tâm nhất là các bậc cha mẹ. Trước sự gia tăng của tệ nạn xã hội, điều đáng quan tâm là người nghiện ma tuý, gái mại dâm ở lứa tuổi vị thành niên ngày càng gia tăng so với vài năm trước đây, hàng năm ở nước ta có hàng trăm ca nạo hút thai mà trong đó 1/4số ca nạo hút thai là lứa tuổi vị thành niên và trong đó đã có ca nạo hút thai không an toàn mà nguyên nhân chính là do thiếu hiểu biết về giáo dục giới tính . Trong các trường phổ thông trung học môn dạy giáo dục giới tính là môn học quan trọng, tuy nhiên ít ai đề cập đến, nhất là các bật cha mẹ . Đã không ít cha mẹ cho rằng môn giáo dục giới tính hay là giáo dục tình dục cho con cái là một điều gì đó không trong sạch không trong sáng nên có ít sự trao đổi giữa người cha người mẹ với con cái mình . Không ít cha mẹ để cho con hoang mang, cô đơn tự mày mò, tìm hiểu không có sự hướng dẫn của cha mẹ về sự phát triển của cơ thể và sự khác biệt giữa nam và nữ, cho nên đa số các em thiếu hiểu biết về giới tính, nhiều em đã có tâm trạng hoang mang, lúng túng trước sự biến đổi về sinh lý trong cơ thể mình . Vì vậy cha mẹ cần có sự quan tâm đúng mức tới sự phát triển sinh lý của con cái mình hay sự cởi mở trong sự giáo dục giới tính cho con cái trong tuổi dậy thì đang chuấn bị bước sang tuổi trưởng thành về mặt sinh lý cũng như về mặt tâm lý để các em có sự hiểu biết đúng đắn về sự phát triển cuả cơ thể và giúp các em có những ứng xử phù hợp trong quan hệ bạn bè với người khác giới . vậy giáo dục giới tính cho thanh thiếu niên ở tuổi dậy thì cho cả nam lẫn nữ là một nhu cầu thiết yếu của cả gia đình và xã hội . Để cho các em có một cuộc sống lành mạnh, cho các em học tập tốt hơn để cho các em có một tương lai lành mạnh . Với lý do như vậy tôi nhận đề tài “Giáo dục giới tính cho trẻ vị thành niên trong gia đình hiện nay” làm đề tài nghiên cứa của mình . 2. Đối tượng nghiên cứu Nghiên cứa về giáo dục giới tính cho con cái ở lứa tuổi vị thành niên của các bậc cha mẹ . 3. Mục đích nghiên cứu Phân tích một số tác động của việc giáo dục giới tính từ phía cha mẹ đến nhận thức giới tính ở trẻ và sự phát triển tâm lý của trẻ. PHẦN II. NỘI DUNG Trước hết muốn hiểu biết được nhận thức của cha mẹ về giáo dục giới tính chúng ta phải biết được khái niệm của nhận thức , khái niệm về giới, khái niệm về giới tính, khái niệm về tuổi dậy thì và giáo dục giới tính. 1. Khái niệm về nhận thức Nhận thức là một quá trình con người phản ánh hiện thực khách quan cũng như chủ quan vào trí óc của mình thông qua hoạt động và giao lưu của mỗi người. Trong đó gồm có cả thuộc tính bản chất và không bản chất, những quy luật chi phối sự vận động phát triển của sự vật hiện tượng nhằm cho con người hiểu được sự vật hiện tượng khách quan cũng như khách quan có liên quan đến hoạt động giao lưu của mình. Vậy muốn hiểu biết một cái gì đó chúng ta phải thông qua hoạt động giao lưu, bởi thế chỉ có giao lưu con người mới có mối quan hệ với sự vật hiện tượng. “nhận thức là một trong ba mặt cơ bản của đời sống tâm lý con người . Nó là tiền đề của hai mặt và đồng thời có quan hệ chặt chẽ với nhau và với các hiện tượng tâm lý khác”.( Tâm lý học tập 1 trang 117.) Về nhận thức thế giới, con người cũng đạt được những mức độ nhận thức khác nhau từ đơn giản đến phức tạp và từ thấp đến cao . Hoạt động của nhận thức bao gồm mức độ và quá trình phản ánh khác nhau và mang lại sản phẩm khác nhau về góc độ khách quan. Trong phạm vi nghiên cứu này nhận thức được xem như là quá trình tâm lý mà kết quả của nó được đánh giá trong vốn hiểu biết của cha mẹ về khái niệm giáo dục giới tính. 2. Khái niệm về giới Khái niệm về giới được xuất hiện lần đầu tiên ở nước Anh vào những năm 60, và lần đầu tiên ở nước ta vào những năm 80. Sự ra đời của khái niệm về giới này làm rõ sự khác biệt giữa nam giới với phụ nữ trên hai khía cạnh sinh học và xã hội . Giới bao gồm các khía cạnh liên quan đến địa vị giữa nam giới và phụ nữ trong một hoàn cảnh cụ thể hay nói cách khác nói về giới là nói đến sự khác bịêt giữa nam và nữ về mặt xã hội. Theo quan điểm sinh học dựa trên cơ sở di truyền và giải phẫu giải thích cho chúng ta biết đâu là nam giới đâu là nữ giới . Giới di truyền còn nêu rõ các đặc điểm của nhiễm sắc thể hoóc- môn . Giới giải phẫu là giới cơ quan sinh dục chỉ rõ . Giới di truyền và giới giải phẫu thực chất được hiểu là giới tính. Ngày nay giới đã và đang trở thành đối tượng nghiên cứu của một số ngành khoa học mới- khoa học về giới . Khoa học này nghiên cứu mối quan hệ qua lại của ba thành phần: xã hội – kinh tế – chính trị có nghĩa là chúng ta nghiên cưú vai trò của mỗi giới trong xã hội. 3. Khái niệm về giới tính Theo như quan niệm của bác sỹ Nguyễn Khắc Viện thì giới tính được coi như là một khái niệm sinh học đực và cái, nhưng ở con người mang tính xã hội rõ rệt, sự phân chia giới tính không chỉ phân chia trong hoạt động lao động mà còn cả trong các lĩnh vực khác như : Gia đình, phong tục, tập quán…Nếu như ở các sự vật khác sự phân chia giới tính mang tính chất tự nhiên thuần tuý thì ở con người mang tính chất xã hội rõ rệt. Như vậy giới tính được hình thành từ hai nguồn gốc đó là nguồn gốc sinh học và nguồn gốc xã hội. Nguồn gốc sinh học. Trong tế bào của nam( gọi là tinh trùng ) có hai loại nhiễm sắc thể quy định giới tính, đó là nhiễm sắc thể X quy định là giới nữ, nhiễm sắc thể Y quy định là giới nam, tế bào của nữ ( đó là trứng ) chỉ chứa một nhiễm sắc thể đó là X . Khi một nhiễm sắc thể Y của nam kết hợp với nhiễm sắc thể X của nữ thì sẽ sinh ra một bé trai . Còn nếu nhiễm sắc thể của nam là X kết hợp với nhiễm sắc thể của nữ là X thì sẽ sinh ra bé gái. Nguồn gốc xã hội : Giới tính không chỉ là giới hạn của những đặc điểm về giải phẫu tâm lý mà còn có đặc điểm của xã hội đó là tác phong, tính tình, những đặc điểm về giới của con người chỉ thông qua và hình thành qua sự giao tiếp với những người xung quanh dưới ảnh hưởng của giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội . Các mối quan hệ của mỗi người khác nhau sẽ chi phối giới tính của mỗi con người cũng khác nhau, mỗi xã hội phân công lao động khác nhau theo chuẩn mực của đạo đức, văn hoá từ nguồn gốc sinh học sẽ tạo nên vai trò của giới trong xã hội cũng khác nhau . Phân tích một số tác động của việc giáo dục giới tính từ phía cha mẹ và đến sự nhận thức của trẻ và sự phát triển tâm lý của trẻ . Theo quan điểm của các nhà khoa học nghiên cứu về giới tính hiện đại cho rằng : Tuổi dậy thì thời kỳ trung gian giữa trẻ và người lớn, đó là giai đoạn phân biệt hoá giới tính mạnh nhất như thay đổi về cơ quan sinh dục, phát triển đặc tính sinh dục phụ và thay đổi kích thức hình thái cơ thể … Những đặc tính này có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển sinh lý, tâm lý của lứa tuổi thiếu niên . Thời kỳ dậy thì kéo dài khoảng từ 2- 4 năm có thể chia ra làm 2 giai đoạn : Giai đoạn dậy thì ở nữ từ 12 đến 15 tuổi còn ở nam giai đoạn dậy thì muộn hơn so với nữ, nam từ 14 đến 16 tuổi, giai đoạn dậy thì chính được tính ở nữ từ lúc thấy kinh nguyệt lần đầu tiên, còn ở nam được tính từ lúc xuất tinh đầu tiên về đêm (người ta còn gọi hiện tượng này là mộng tinh ). Đây là hiện tượng sinh lý bình thường, thể hiện về sự trưởng thành về mặt sinh lý . Qua các công trình nghiên cứu hiện tượng dậy thì ở lứa tuổi vị thành niên càng ngày càng sớm hơn so với trước kia vì chế độ ăn uống đầy đủ, sinh hoạt vật chất được nâng cao . Bây giờ sách báo, truyền hình , truyền thanh …. có nói rất nhiều về tuổi dậy thì nhưng để hiểu biết đầy đủ về nó thì chưa . Có thể coi đặc trưng tiêu biểu nhất của tuổi dậy thì là sự phát triển “tăng tốc” nó được bộc lộ ở hệ cơ, các em trai lúc này có một lượng tế bào rất lớn cho nên các em trai rất khoẻ, các mô ở dưới da của các em gái, em trai giảm đi một cách đáng kể, chính sự biến đổi này chính là vấn đề dẫn đến sự biến đổi sinh lý trong cơ thể của các em : Tiêu biểu và biểu hiện ở con trai thì cao lên, vai rộng ra, còn các em gái thì tròn trịa dần, xương chậu thì phát triển, các bộ phận sinh dục cũng thay đổi như ở các em gái thì phát triển tuyến vú, mọc lông ở vàng bẹn … ở một số em gái khác cũng có sự biến đổi như biến đổi ở bộ phận sinh dục bên trong như buồng trứng, âm đạo… Sự phát triển một cách tối đa, còn ở các em trai cũng biến đổi và bắt đầu bằng sự phát triển của tinh hoàn và các bộ phận bên trong cũng bắt đầu phát triển như mọc lông bẹn, lông nách, mọc dâu cuối giai đoạn này, thì các em có biến đổi mà chúng ta thấy rõ nhất là nói vỡ giọng và ăn rất nhiều … Ở giai đoạn này tâm lý của các em cả trai lẫn gái diễn biến rất phức tạp lúc vui lúc buồn diễn biến rất thất thường lúc thì uỷ mị lúc thì nóng nẫy … Chính vì những đặc tính và tình cảm của các em trong giai đoạn này diễn biến như vậy nên cha mẹ cần phải tôn trọng nhịp độ sinh học tự nhiên trong sự phát triển của con cái, phải quan tâm đến sự thay đổi về tâm lý, sinh lý của con cái để có những chỉ bảo đúng lúc và kịp thời. Ngày nay ngoài việt chăm lo đời sống vật chất cho con cái, tạo điều kiện trong việc học tập, sinh hoạt vui chơi, giải trí thì cha mẹ còn đặc biệt quan tâm đến sự phát triển thay đổi tâm sinh lý của con cái, ngày nay trẻ luôn được tiếp súc với những phương tiện thông tin đại chúng, nhu cầu tìm tòi, khám phá về tự nhiên - xã hội và bản thân cũng như nhu cầu tìm tòi học hỏi về đời sống tình cảm xã hội, tình dục bên cạnh của những kiến thức khác . Ngoài việc học tập ở nhà trường, bạn bè, thì giáo dục trong gia đình được cha mẹ chỉ bảo, phân tích cho nghe về những thắc mắc của các em về giới tính hay những thắc mắc khác mà quan trọng nhất đối với sự phát triển nhân cách của các em . Để cho các em hiểu biết về giới tính, về cách ứng sử với người khác giới, biểu hiện trong tình bạn, tình yêu … Hôn nhân và gia đình để rèn luyện và tự giáo dục về nhân cách phù hợp về giới tính của bản thân góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp . Tâm lý của lứa tuổi dậy thì có nhiều biến đổi phức tạp, các em rễ bị ảnh hưởng của những bạn bè xung quanh, các em rất rễ bị lôi cuốn bởi lối sống hiện đại, các em rất rễ bị xa ngã vào lối sống buông thả và có nhiều khả năng dẫn đến những lối sống không lành mạnh như nghiện hút, mại dâm …Vì vậy cha mẹ phải quan tâm đến con cái ở lứa tuổi nàyđể nhận biết đúng sự thay đổi của con cái để có sự uốn nắn kịp thời . Để cho các em ít hoang mang lo lắng trước sự thay đổi của bản thân, bởi vậy việc giáo dục giới tính cho các em là hết sức cần thiết, và các bậc cha mẹ cũng không nên hiểu rằng giáo dục giới tính là chỉ cho trẻ hiểu biết những cơ sở của lối sống tình dục. Giáo dục giới tính, như nhà nghiên cứu V.Vladi- D.CapuXtin trong cuốn Giáo dục giới tính tuổi thơ đã chỉ rõ: “là bộ phận không thể tách rời của giáo dục đạo đức, gắn liền với một loạt các vấn đề giáo dục học và y học. Nó giúp cho trẻ hiểu biết được vai trò của con trai hoặc con gái, của một thanh niên hoặc một phụ nữ, tiếp đó là phải hiểu vai trò của người đàn ông hoặc người đàn bà, cả vai trò của người chồng hoặc người vợ, người bố hoặc người mẹ cho phù hợp với các nguyên tắc đạo đức xã hội…” Cũng như giáo dục nói chung, giáo dục giới tính phải được tiến hành có phân hoá tuỳ theo từng lứa tuổi, có khối lượng và hình thức phù hợp để đứa trẻ có thể nhận thức được. Muốn giáo dục đúng thì các bậc cha mẹ phải nắm bắt được và biết tất cả các giai đoạn phát triển thông thường và những dấu hiệu không bình thường. Để cho đứa trẻ sớm có những hiểu biết về giới tính của mình thì ngay từ lúc đang còn nhỏ, người mẹ có thể nựng con bằng những câu như : (Ôi tóc của con dài buộc nơ này trông xinh quá , hoặc là con yêu của mẹ mặc chiết váy trông đẹp quá .) Chính những lời nói như vậy người mẹ đã làm công việc giáo dục giới tính cho con mình rồi, chính những sự chỉ bảo nhỏ nhoi, những lời nói bâng qua của cha mẹ như vậy đã tác động rất lớn đến sự phát triển và hình thành nhân cách cho con mình . Giai đoạn khoảng từ 5 đến 8 tuổi đã có sự phân biệt rõ rệt giữa con trai và con gái, trong gia đình con gái thường ngã về phía mẹ còn con trai ngã về phía bố chính vì vậy người lớn là tấm gương soi đường chỉ lối cho các em đi sau này, dù người bố có nói tốt đẹp thế nào về phụ nữ thì người bố phải gương mẫu trong lời nói và hành động của mình để con cái thấy đó làm tấm gương noi theo . Ngày nay các em đang sống trong cảnh thanh bình, kinh tế đã khá, y tế cũng đảm bảo hơn và học hành cũng tiến bộ và cũng có rất nhiều các phương tiện thông tin đại trúng như : phát thanh, báo chí không còn xa lạ nữa, các em còn được học giáo dục giới tính ở trường song phẩm chất của thiếu niên chưa chắc đã tốt hơn thế hệ trước . “Riêng trong giáo dục giới tính cũng chưa có gì thay đổi đúng như lời nói của thầy … vấn đề sinh lý trẻ em nước ta chưa được đặt ra, chưa ai hoặc ít người nghĩ tới … Nhưng giờ phút này nó lại quyết định phần lớn hiện tại và tương lai của các em chúng ta … Hiện nay nói ra hoặc đặt ra trước mặt các bật phụ huynh, nhà giáo để ai nấy ý thức được tầm quan trọng của nó tưởng không phải là vô ích, vấn đề thật là tế nhị nói đến là ít nhiều gây khó chịu cho tâm hồn thấm nhuần luân lý phương đông”. (Trang5 bàn về giới tính của nhà xuất bản trẻ . ) Chính vì vậy mà gia đình có ưu thế trong việc giáo dục giới tính cho thế hệ trẻ do đặc trưng của giáo dục giới tính so với nhà trường và xã hội, bởi các thành viên trong gia đình cùng sống một nhà, quan hệ giao lưu giữa cha mẹ và con cái và anh chị em trong gia đình nó trực tiếp và thường xuyên so với các mối quan hệ khác trong cuộc sống của trẻ, điều đó có nghiã là bố mẹ có nhiều cơ hội để tác động đến con trẻ để cho con trẻ giải bầy những băn khoăn thắc mắc có tính thầm kín để cha mẹ có thể giải đáp và kịp thời tránh cho trẻ những hiểu lầm có thể dẫn đến nguy hiểm . Sự giao tiếp thường xuyên của các em đối với cha mẹ sẽ giúp cho cha mẹ có thể phát hiện kịp thời những biểu hiện về giới tính của trẻ để khuyến khích giúp đỡ hay tư vấn điều này góp phần quan trọng đảm bảo sự phát triển giới tính của các em đúng hướng . Cha mẹ là người thầy đầu tiên về mặt nữ tính, nam tính, về mẫu người đàn ông, đàn bà và sự quan hệ qua lại của hai giới, cha mẹ có thể là tấm gương giáo dục giới tính sinh động đối với trẻ thông qua tiếp xúc hàng ngày . Trẻ có thể học từ cha -mẹ về hình mẫu của mối quan hệ khác giới mang tính văn hoá và đạo đức cao về tình bạn, tình yêu sự bình đẳng tôn trọng lẫn nhau, quan hệ yêu thương và trách nhiệm trong quan hệ vợ chồng và cả vai trò chức năng làm cha làm mẹ, trong tình huống cụ thể của cuộc sống gia đình, không chỉ bằng tấm gương của mình, ở các gia đình có cả con trai và con gái cha mẹ cần phải tổ chức quan hệ mang ý nghĩa giáo dục về giới tính gữa anh trai và em gái hoặc giữa chị gái và em trai trong cuộc sống gia đình. Để sự phát triển tâm lý giới tính đúng đắn của cả con trai và con gái trong gia đình thì phải cần cả bố lẫn mẹ, lòng tốt và sự quan tâm chu đáo, đức hy sinh, nhường nhịn của người mẹ, tính cứng rắn nghiêm khắc, ý chí cao và sự dũng cảm của người cha tạo ra sự phong phú bổ xung lẫn nhau của phẩm chất người nuôi dưỡng tâm hồn và hình thành hài hoà nhân cách cho trẻ. Trong những gia đình không đầy đủ thiếu cha hoặc thiếu mẹ tức là thiếu mất đại diện của một giới sẽ ảnh hưởng không thuận lợi cho sự phát triển giới tính trẻ. Trong những trường hợp như vậy để lấy lại được sự cân bằng cho trẻ thì cần phải tạo điều kiện để trẻ có cơ hội tiếp xúc nhiều hơn với người thuộc giới mà gia đình thiếu vắng. Đồng thời bố mẹ phải thực hiện đúng vai trò chức năngvà các đặc điểm giới tính trong sinh hoạt hàng ngày. Mặc dù trong gia đình hiện đại vợ chồng thường giúp đỡ chia sẻ với nhau mọi công việc nhưng người cha vẫn đảm nhiệm vai trò trụ cột trong gia đình như người lái con tàu đúng hướng và đến đích còn người mẹ chăm lo vun đắp tình cảm và đảm nhiệm công việc quản lý, hậu cần trong gia đình. Nói một cách hình tượng hoá thì người cha là cái đầu còn người mẹ là trái tim của một cơ thể gia đình. Thông thường, người con trai sẽ sống theo hình mẫu của bố và chọn người vợ tương lai theo hình mẫu của mẹ, người con gái sẽ sống theo hình mẫu của mẹ và chọn người chồng tương lai theo hình mẫu của bố . Nếu các chức năng vai trò của bố mẹ giao hoà cho nhau thì sẽ làm cho sự phát triển tâm lý giới tính của trẻ sẽ ảnh hưởng méo mó, chẳng hạn những cậu con trai trong gia đình mà người mẹ nắm quyền lực và người bố thụ động … Sẽ rơi vào vị thế không thuận lợi có ảnh hưởng xấu đến sự hình thành những nét nam tính trong tính cách và hành vi, mặt khác bố mẹ muốn giáo dục và chỉ bảo cho con về giới tính thì trước hết bố mẹ phải gương mẫu và phải là tấm gương đẹp về hình mẫu quan hệ giữa hai giới, cho con cái như : ( Chung thuỷ, tôn trọng lẫn nhau và có trách nhiệm cao với nhau nó có tác động đến sự phát triển tình cảm giới tính của trẻ ) . Tình yêu của cha mẹ nếu không biết thể hiện một cách có văn hoá và tế nhị trong tình cảm của mình cũng gây hình ảnh tiêu cực đến sự phát triển giới tính của trẻ, sự âu yếm ôm hôn nhau thoạt đầu gây cho trẻ sự quan tâm, sau đó bắt trước rồi sẽ dẫn đến sự nhận thức những điều mới lạ … Ngay từ nhỏ, nhiều em gái đã muốn thu hút sự chú ý của người xung quanh, đặc biệt là những người lớn cho nên các em thường làm dáng, cha mẹ cần quan tâm đến điều này không nên chế diễu, không nên ngăn cản các em muốn làm đẹp, mà cần phải trau rồi cho các em thị hiếu thẩm mỹ tốt, ý thức, mức độ, tính khiêm tốn để cho con em mình ăn mặc một cách đúng đắn, phù hợp với chuẩn mực xã hội . Một số bậc cha mẹ chưa coi trọng biểu hiện này của con cái hồi nhỏ nên ngày nay chúng ta mới gặp những phụ nữ không biết ăn mặc đẹp và có khiếu thẩm mỹ có những cách cư xử như đàn ông hoặc chạy theo mốt mù quáng . Cha mẹ cần phải chỉ dẫn cho con những chuẩn mực trong quan hệ với người khác giới, như biết tự trọng và tôn trọng người khác để biết ứng xử trong quan hệ người với người nó là nguyên tắc cơ bản nhất và tập trung nhất trong quan hệ giữa nam và nữ . Ngày nay ở lứa tuổi thanh thiếu niên có hiện tượng quan hệ tình dục bừa bãi là do các em không nhận thức được cho nên các cha mẹ cần phải góp phần cũng cố lại giá trị đạo đức truyền thống trong lĩnh vực này, cha mẹ cần giúp cho con ở lứa tuổi này hiểu được ý nghĩa tinh thần bản chất xã hội trong quan hệ tình dục của con người, để biết giữ gìn nhân phẩm của mình . Đồng thời phải trao đổi tâm tình với con về hậu quả trong việc sinh hoạt tình dục bừa bãi ở các khía cạnh sức khỏe, tâm lý xã hội của nó . Cha mẹ phải khéo léo phân tích một cách thuyết phục để con cái hiểu : “Nếu quan hệ tình dục không đúng lúc, không đúng đối tượng sẽ mất đi khả năng cảm thụ cái xúc cảm thiêng liêng của quan hệ tình dục . ” ( Trang 19 của giáo dục giới tính cho con nhà xuất bản giáo dục . ) Đồng thời cha mẹ cần kết hợp nêu lên những dẫn chứng sinh động trong cuộc sống, chỉ ra cho con thấy những hậu quả cụ thể, sự tiều tụy chán trường của những người sống buông thả trong quan hệ này để tạo niềm tin vững chắc cho con . Cha mẹ phải nhận biết được rằng trong giáo dục giới tính cho con mình thì tình cảm xấu hổ là yếu tố cốt lõi trong điều chỉnh các hành vi đạo đức giữa hai giới “ Tình cảm xấu hổ có được cơ sở đạo đức, lương tâm và sự đánh giá dựa trên những giá trị nhân phẩm”. (Trang 19 của giáo dục giới tính cho con của nhà xuất bản giáo dục). Để giúp cho trẻ có lòng tự trọng, biết xấu hổ, cha mẹ cần chỉ dẫn cho trẻ hiểu về cái đúng, cái sai, cái xấu, cái đẹp, cái cao thượng cái thấp hèn trong hành vi quan hệ với người khác giới, cha mẹ không thể bỏ qua những tình huống con thất thố trong cách ứng xử và ăn mặc trước người khác giới và cần tế nhị phân tích cặn kẽ để con rút kinh nghiệm . Ngoài ra cha mẹ cần phải hướng dẫn trẻ