Đề tài Hạch toán và tính giá thành sản xuất sản phẩm trong các doanh nghiệp công nghiệp

Mở đầu Trong nền kinh tế thị trường, cạnh tranh là một xu thế tất yếu, là động lực thúc đẩy sản xuất phát triển. Từ khi nền kinh tế nước ta chuyển sang nền kinh tế thị trường có sự định hướng của Nhà nước thì sự bao cấp không còn nữa, các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển cần tạo cho sản phẩm của mình có chỗ đứng trên thị trường. Hơn nữa, trong cơ chế mới, Nhà nước vẫn giám sát chặt chẽ mọi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp vừa để hướng doanh nghiệp hoạt động trong hành lang pháp lý, vừa hỗ trợ doanh nghiệp khi cần thiết. Vì lẽ đó, giá thành sản phẩm trở thành mối quan tâm của các cơ quan chức năng của Nhà nước thực hiện công tác quản lý doanh nghiệp và của chính bản thân doanh nghiệp. Đối với doanh nghiệp, ngoài các kế hoạch quảng cáo, thay đổi mẫu mã, cho ra sản phẩm mới,..., doanh nghiệp đặc biệt quan tâm tới việc giảm chi phí, hạ giá thành sản phẩm, từ đó có kế hoạch tiêu thụ sao cho vừa trang trải được mọi chi phí bỏ ra, vừa đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp.Đối với Nhà nước, ngoài những giám sát mang tính bao quát, chi phí sản xuất giá thành sản phẩm trở thành chỉ tiêu cần có trong việc phân tích so sánh với ngành, trong việc tính thuế,... Chính vì những lý do đó, chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm trở thành những chỉ tiêu kinh tế có ý nghĩa rất quan trọng trong quản lý hiệu quả và chất lượng sản xuất kinh doanh, luôn được các nhà quản lý quan tâm khi xây dựng kế hoạch sản xuất cho doanh nghiệp mình. Thông qua số liệu về chi phí và giá thành sản phẩm do bộ phận kế toán cung cấp, ban quản lý doanh nghiệp biết được chi phí thực tế bỏ ra là bao nhiêu, giá thành thực tế của sản phẩm có phù hợp không, kết quả kinh doanh so với kế hoạch ra sao?...Từ đó, ban giám đốc phân tích tình hình thực hiện định mức, dự toán chi phí sử dụng lao động, vật tư,..., đề ra những biện pháp hữu hiệu nhằm tiết kiệm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm trong các niên độ tới, đồng thời đề ra các chiến lược kinh doanh và kế hoạch quản trị cho phù hợp. Việc phân tích, đánh giá đúng đắn kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp chỉ có thể dựa trên việc tính giá thành sản phẩm chính xác. Do vậy, việc doanh nghiệp sử dụng phương pháp tính giá nào cho phù hợp(tùy từng loại hình doanh nghiệp) và tính gía như thế nào cần được quan tâm đúng mức, đặc biệt trong các doanh nghiệp công nghiệp - loại hình doanh nghiệp khá phức tạp về đối tượng và qui trình tính giá thành. Như vậy, chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm - trên cả góc độ lý luận và thực tiễn - luôn là đối tượng nghiên cứu của các nhà quản trị, nhà phân tích, nhà kinh tế học,...,của các sinh viên trong và ngoài ngành. Với khuôn khổ và thời gian hạn hẹp, em xin mạnh dạn trao đổi về vấn đề:"Hạch toán và tính giá thành sản xuất sản phẩm trong các doanh nghiệp công nghiệp", rất mong được sự giúp đỡ của thầy hướng dẫn và các bạn! NỘI DUNG Cơ sở lý luận của giá thành sản phẩm Bản chất của giá thành sản phẩm Nói đến bản chất của giá thành sản phẩm tức là nói đến nội dung kinh tế chứa đựng bên trong chỉ tiêu giá thành. Giá thành được cấu tạo bởi những gì và với cấu tạo đó thì giá thành chứa đựng những thông tin gì về hoạt động sản xuất kinh doanh. Điểm qua lịch sử về lý luận giá thành có thể thấy bản chất của giá thành được xác định qua các quan điểm sau: Quan điểm cho rằng giá thành là hao phí lao động sống và lao động vật hóa được dùng để sản xuất và tiêu thụ một đơn vị hoặc một khối lượng sản phẩm nhất định. Đây là quan điểm cơ bản của nhà kinh tế Xô Viết A. Vaxin. Ông cho rằng giá trị của sản phẩm bao gồm ba bộ phận: Giá trị tư liệu sản xuất đã hao phí để sản xuất ra sản phẩm; Giá trị lao động sáng tạo ra cho mình; Giá trị lao động sáng tạo ra cho xã hội. Theo ông, giá thành chủ yếu hai bộ phận đầu của giá trị sản phẩm:” Giá thành sản phẩm bao gồm toàn bộ giá trị tư liệu sản xuất chuyển vào sản phẩm và một phần giá trị mới tạo ra trả cho người lao động dưới hình thức tiền lương” và ”là sự phản ánh bằng tiền toàn bộ chi phí có liên quan đến sản xuất và tiêu thụ sản phẩm của xí nghiệp”. Ngoài ra, đây còn là quan điểm của các tác giả CHDC Đức với ba mục đích của giá thành: Giá thành bao giờ cũng là những phí tổn; là chỉ tiêu tổng luôn được đánh giá biểu hiện dưới hình thức tiền tệ; là hao phí có mục đích. Đây là quan điểm có tính cơ bản, phổ biến và được sử dụng thống nhất ở nước ta. Quan điểm cho rằng giá thành sản phẩm là toàn bộ các khoản chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra để sản xuất và tiêu thụ sản phẩm bất kể nó nằm ở bộ phận nào trong các bộ phận cấu thành giá trị sản phẩm. Quan điểm này tiếp cận giá thành qua hai loại chi phí: chi phí cố định và chi phí biến đổi. Tổng chi phí cố định( tổng chi phí bất biến) là toàn bộ những khoản tiền mà doanh nghiệp phải ứng chịu trong một khoảng thời gian cho các đầu vào cố định. Tổng chi phí cố định không phụ thuộc vào sản lượng sản phẩm sản xuất ra trong khoảng thời gian đó. Tổng chi phí biến đổi( tổng chi phí khả biến) là những chi phí mà khối lượng của nó sẽ tăng( giảm) cùng với sự tăng( giảm) của sản lượng sản phẩm sản xuất ra. Khi đó: Tổng chi phí = Tổng chi phí + Tổng chi phí cố định biến đổi Khái niệm tổng chi phí trên thực chất là khái niệm tổng giá thành sản phẩm. Như vậy, theo quan điểm này, giá thành sản phẩm là toàn bộ các khoản chi phí được bù đắp bằng thu nhập bán hàng( hay nó là toàn bộ các đầu vào của các yếu tố vật chất nhằm mục đích tạo ra những đầu ra tương ứng không phân biệt nó nằm trong bộ phận nào của các bộ phận thuộc giá trị sản phẩm. Quan điểm cho rằng giá thành là biểu hiện mối liên hệ tương quan giữa một bên là chi phí sản xuất và một bên là kết quả đạt được trong từng giai đoạn nhất định. Đây là quan điểm gắn liền với yêu cầu đánh giá chất lượng sản xuất ở từng giai đoạn sản xuất hoặc bộ phận sản xuất mà ở đó có thể xác định lượng chi phí tiêu hao và kết quả sản xuất đạt được. Quan điểm này không đi vào phân tích nội dung cấu thành giá thành sản phẩm mà chú trọng tìm một đại lượng tương quan phục vụ kịp thời cho việc kiểm tra, phân tích, đánh giá hiệu quả hoạt động theo yêu cầu của việc thực hiện chế độ hạch toán kinh tế nội bộ. Mặt bản chất của phạm trù giá thành được rút ra từ quan điểm trên: Bản chất của giá thành sản phẩm là sự chuyển dịch giá trị của các yếu tố vật chất vào giá trị sản phẩm được sản xuất tiêu thụ. Trong điều kiện kinh tế thị trường, giá thành sản phẩm gồm toàn bộ các khoản hao phí vật chất được bù đắp thực tế bất kể nó thuộc bộ phận nào trong cấu thành giá trị sản phẩm. Hạch toán giá thành chính là tính toán, xác định sự chuyển dịch các yếu tố vật chất tham gia vào khối lượng sản phẩm vừa thoát khỏi quá trình sản xuất và tiêu thụ nhằm mục đích thực hiện các chức năng của giá thành sản phẩm( chức năng bù đắp chi phí, chức năng lập giá, chức năng đòn bẩy kinh tế). Theo quan điểm của Việt Nam hiện nay thì giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các khoản hao phí về lao động sống và lao động vật hóa có liên quan đến khối lượng công tác, sản phẩm, lao vụ đã hoàn thành. Những chi phí đưa vào giá thành phải là những chi phí tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào quá trình sản xuất, tiêu thụ, phải phản ánh được gía trị của các tư liệu sản xuất tiêu dùng cho sản xuất, tiêu thụ và các khoản chi tiêu khác có liên quan tới việc bù đắp giản đơn hao phí lao động sống của doanh nghiệp. Phân loại giá thành Để đáp ứng yêu cầu quản lý, hạch toán và kế hoạch hóa giá thành cũng như yêu cầu xây dựng giá cả hàng hóa, giá thành được xem xét dưới một số góc độ sau: Theo thời điểm tính và nguồn hình thành số liệu để tính giá thành: Giá thành được chia thành: Giá thành kế hoạch: Giá thành kế hoạch được xác định trước khi bước vào kinh doanh trên cơ sở giá thành thực tế kỳ trước và các định mức, dự toán chi phí kỳ kế hoạch. ý nghĩa: Việc xây dựng hệ thống giá thành kế hoạch có ý nghĩa cực kỳ quan trọng trong việc phân tích hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Giá thành kế hoạch là để xác định giá cả hàng hóa, là chỉ tiêu tương đối chuẩn để định hướng giá thành cho các kì thực tế, đồng thời giá thành kế hoạch cũng bị tác động trở lại nếu nó không phù hợp với thực tế. Để phân tích tình hình hoàn thành kế hoạch hạ giá thành sản phẩm của doanh nghiệp, thì giá thành kế hoạch là căn cứ chuẩn nhằm đánh giá giá thành kỳ báo cáo, từ đó tìm ra những nguyên nhân và hướng giải quyết chúng. Giá thành định mức: Giá thành định mức được xây dựng trước khi sản xuất sản phẩm. Tuy nhiên khác với giá thành kế hoạch được xây dựng dựa trên các định mức bình quân tiên tiến và không biến đổi trong suốt kì kế hoạch, giá thành định mức được xác định dựa trên các định mức về chi phí hiện hành tại từng thời điểm nhất định( thường là ngày đầu tháng) nên giá thành định mức luôn thay đổi phù hợp với sự thay đổi của các định mức chi phí đạt được trong quá trình thực hiện kế hoạch giá thành. ý nghĩa: Giá thành định mức là thước đo chính xác để xác định kết quả sử dụng tài sản, vật tư, tiền vốn của doanh nghiệp trong sản xuất giúp cho đánh giá đúng đắn các giải pháp kinh tế mà doanh nghiệp áp dụng trong quá trình sản xuất nhằm nâng cao hiệu quả của chi phí. Giá thành thực tế: Giá thành thực tế được xác định khi kết thúc quá trình sản xuất sản phẩm dựa trên cơ sở các chi phí phát sinh trong kỳ. ý nghĩa: Giá thành thực tế là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh kết quả phấn đấu của doanh nghiệp trong việc tổ chức và sử dụng các giải pháp kinh tế - tổ chức - kỹ thuật để thực hiện quá trình sản xuất sản phẩm. Giá thành thực tế là căn cứ xác định giá trị thực của sản phẩm, lao vụ doanh nghiệp thực hiện trong kỳ, là căn cứ quan trọng để xác định kết quả kinh doanh thực tế kỳ báo cáo. Hơn nữa, giá thành thực tế còn là đối tượng phân tích, đánh giá của các nhà quản trị doanh nghiệp, của khách hàng và những người quan tâm khác. Theo phạm vi phát sinh chi phí: Giá thành sản xuất( giá thành công xưởng): Phản ánh tất cả các khoản chi phí liên quan đến việc sản xuất, chế tạo sản phẩm phát sinh trong kỳ trong phạm vi phân xưởng sản xuất. ý nghĩa:Giá thành sản xuất là đối tượng quan tâm của kế toán và ban quản trị doanh nghiệp . Đối với kế toán: Đây là căn cứ để xác định giá thành một đơn vị sản phẩm, lao vụ hoàn thành, từ đó xác định giá vốn hàng tiêu thụ và lãi gộp. Đối với ban quản trị doanh nghiệp: Giá thành sản xuất thường được phân tích theo các khoản mục chi phí. Ban quản trị đánh giá sự thay đổi của giá thành sản xuất thông qua sự tác động, ảnh hưởng của từng khoản mục chi phí. Giá thành toàn bộ( giá thành tiêu thụ, giá thành đầy đủ): Phản ánh toàn bộ chi phí liên quan đến sản xuất và tiêu thụ sản phẩm phát sinh trong kỳ. Giá thành = Giá thành + Chi phí + Chi phí toàn bộ công xưởng bán hàng quản lý doanh nghiệp ý nghĩa: Đối với công tác kế toán, giá thành toàn bộ là căn cứ xác định lãi trước thuế thu nhập doanh nghiệp. Đối với ban quản trị, nó được so sánh với giá bán để xác định điểm hoà vốn, đồng thời được sử dụng để phân tích mức lợi nhuận trong quan hệ với sản lượng, doanh thu. Đối tượng và phương pháp tính giá thành Đối tượng tính giá thành Xác định đối tượng tính giá thành chính là xác định sản phẩm, bán thành phẩm, công việc, lao vụ nhất định đòi hỏi phải tính giá thành một đơn vị. Đối tượng có thể là sản phẩm cuối cùng của quá trình sản xuất hay đang trên dây truyền sản xuất tuỳ theo yêu cầu của hạch toán kinh tế nội bộ và tiêu thụ sản phẩm. Đối tượng tính giá thành có sự khác biệt với đối tượng hạch toán chi phí sản xuất. Do vậy, để xác định chính xác đối tượng tính giá thành cần dựa vào đặc điểm qui trình công nghệ( giản đơn hay phức tạp), vào loại hình sản xuất( đơn chiếc hay hàng loạt), vào yêu cầu quản lý,... Các phương pháp tính giá thành Do sự đa dạng về loại hình sản xuất cũng như giai đoạn công nghệ sản xuất sản phẩm mà có thể gồm các phương pháp tính giá thành sau: Phương pháp trực tiếp( hay phương pháp giản đơn) Phương pháp tổng cộng chi phí Phương pháp hệ số Phương pháp tỷ lệ Phương pháp loại trừ Phương pháp liên hợp Ngoài ra, tuỳ từng loại hình doanh nghiệp cụ thể mà có các phương pháp khác nhau (thực chất là sự phối hợp của các phương pháp trên). Hạch toán và tính giá thành sản xuất sản phẩm, lao vụ trong các doanh nghiệp công nghiệp Đặc điểm các doanh nghiệp công nghiệp Công nghiệp là ngành sản xuất vật chất hàng đầu của nền kinh tế. Sản phẩm do ngành công nghiệp sản xuất ra phục vụ hầu hết trên các mặt sản xuất và đời sống của xã hội, không những thế còn có một bộ phận quan trọng được xuất khẩu nhằm phục vụ cho sự phát triển của nền kinh tế, góp phần hội nhập quốc tế. Ngành công nghiệp được chia thành hai ngành lớn: Ngành khai thác và chế biến gia công. Sản phẩm do ngành công nghiệp sản xuất ra rất đa dạng, bao gồm tư liệu tiêu dùng và tư liệu sản xuất. Trong một doanh nghiệp công nghiệp có thể sản xuất ra một hoặc nhiều loại sản phẩm khác nhau, có thể thực hiện theo qui trình sản xuất giản đơn hay phức tạp, công việc sản xuất có thể được thực hiện ở một hoặc nhiều phân xưởng, ngoài sản xuất tập chung thì cũng có những doanh nghiệp bao gồm nhiều phân xưởng nằm trên những địa bàn khác mà mỗi phân xưởng có thể thực hiện một hoặc một số chức năng sản xuất độc lập nào đó. Tính chất đa dạng về sản xuất, về qui trình sản xuất và loại sản phẩm chi phối trực tiếp đến việc tổ chức chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Nội dung giá thành sản xuất sản phẩm, lao vụ trong các doanh nghiệp công nghiệp Theo thông tư số 63/1999/TT-BTC ngày 07/06/1999 về hướng dẫn việc quản lý doanh thu, chi phí và giá thành sản phẩm, dịch vụ tại các doanh nghiệp Nhà nước, thì giá thành sản phẩm, dịch vụ gồm giá thành sản xuất sản phẩm, lao vụ và giá thành toàn bộ sản phẩm, dịch vụ đã tiêu thụ. Theo đó, giá thành sản xuất sản phẩm, lao vụ bao gồm các khoản mục chi phí trực tiếp: Chi phí vật tư trực tiếp( chi phí nguyên vật liệu trực tiếp): Gồm các chi phí về nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu và động lực tiêu dùng trực tiếp cho sản xuất sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp. Chi phí nhân công trực tiếp: Gồm các khoản trả cho người lao động trực tiếp sản xuất: tiền lương, tiền công và các khoản phụ cấp có tính chất lương, chi ăn ca, chi bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn của công nhân trực tiếp. Chi phí sản xuất chung: Gồm các khoản chi phí chung phát sinh ở các phân xưởng, bộ phận kinh doanh của doanh nghiệp như: tiền lương, phụ cấp, ăn ca trả cho công nhân viên phân xưởng, chi phí vật liệu, công cụ dụng cụ xuất dùng cho phân xưởng, khấu hao tài sản cố định, chi phí dịch vụ mua ngoài và các chi phí bằng tiền khác ngoài các chi phí kể trên. Tập hợp chi phí và hạch toán giá thành sản xuất sản phẩm, lao vụ trong các doanh nghiệp công nghiệp Các tài khoản sử dụng Tài khoản 621” Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp”: Tập hợp tất cả các khoản chi phí về nguyên, nhiên, vật liệu được sử dụng trực tiếp trong quá trình sản xuất sản phẩm, lao vụ. Tài khoản 621 được mở chi tiết theo từng đối tượng hạch toán chi phí hoặc đối tượng tính giá thành( nếu được). Kết cấu: Nợ 621 Có Tập hợp chi phí thực tế - Trị giá nguyên vật liệu sử dụng không phát sinh hết trả lại kho. Kết chuyển nguyên vật liệu trực tiếp vào tài khoản tính giá thành. Cuối kỳ không có số dư. Tài khoản 622” chi phí nhân công trực tiếp”: Tập hợp tất cả các khoản chi phí liên quan đến bộ phận lao động trực tiếp sản xuất sản phẩm, lao vụ. Tài khoản này mở chi tiết cho từng đối tượng hạch toán chi phí hoặc đối tượng tính giá thành( nếu được). Kết cấu: Nợ 622 Có Tập hợp chi phí nhân công Kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp trực tiếp thực tế phát sinh vào tài khoản tính giá thành Cuối kỳ không có số dư. Tài khoản 627” Chi phí sản xuất chung”: Tập hợp chi phí quản lý, phục vụ sản xuất ở phân xưởng, bộ phận sản xuất kinh doanh và phân bổ chi phí này vào các đối tượng hạch toán chi phí hoặc tính giá thành. Tài khoản này được mở chi tiết theo phân xưởng hoặc bộ phận sản xuất kinh doanh. Theo qui định, tài khoản này được mở cho các tài khoản cấp 2: TK6271” Chi phí nhân viên phân xưởng” TK6272” Chi phí vật liệu” TK6273” Chi phí dụng cụ sản xuất” TK6274” Chi phí khấu hao TSCĐ” TK6277” Chi phí dịch vụ mua ngoài” TK6278” Các chi phí bằng tiền khác” Kết cấu: Nợ 627 Có Tập hợp chi phí sản xuất - Các khoản làm giảm chi phí sản xuất chung thực tế phát sinh chung. Phân bổ và kết chuyển chi phí sản xuất chung vào TK tính giá thành. Cuối kỳ không có số dư. Tài khoản 154 và 631: ( Nếu doanh nghiệp hạch toán theo phương pháp kê khai thường xuyên: Doanh nghiệp chỉ sử dụng TK154 để tập hợp chi phí và tính giá thành. Tài khoản 154” Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang”: Tổng hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm. TK154 mở chi tiết theo từng đối tượng hạch toán chi phí và đối tượng tính giá thành( nếu được). Kết cấu: ( Nếu doanh nghiệp áp dụng phương pháp kiểm kê định kì thì các TK sử dụng gồm: TK621, TK622, TK622 (với nội dung và kết cấu như trên ): TK631 “Giá thành sản xuất”, TK154 “Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang” TK154 chỉ được dùng để phản ánh chi phí sản xuất kinh doanh dở dang đầu và cuối kì căn cứ vào kiểm kê và đánh giá sản phẩm làm dở, TK631 được sử dụng để tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm, lao vụ hoàn thành. Kết cấu các TK như sau: Phương thức phân bổ chi phí Đối với chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Đối với những nguyên vật liệu trực tiếp sử dụng để sản xuất ra nhiều loại sản phẩm (Chủ yếu là nguyên vật liệu chính ) thì không thể xác định trực tiếp mức tiêu hao thực tế cho từng loại sản phẩm (hoặc đối tượng chịu chi phí ) thì kế toán phải tiến hành phân bổ theo tiêu thức phù hợp các tiêu thức có thể sử dụng: định mức tiêu hao cho từng loại sản phẩm, hệ số phân bổ, . . . Công thức phân bổ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: Đối với chi phí nhân công trực tiếp Nếu tiền lương công nhân trực tiếp xản xuất liên quan đến nhiều đối tượng chịu chi phí thì cần tiến hành phân bổ theo các tiêu thức như: mức tiền lương của các đối tượng, hệ số phân bổ, số giờ hoặc ngày công tiêu chuẩn, . . . Công thức phân bổ: Đối với chi phí sản xuất chung Chi phí sản xuất chung được tập hợp theo từng phân xưởng hoặc bộ phận sản xuất kinh doanh. Việc tập hợp diễn ra hàng tháng, đến cuối tháng tiến hành phân bổ và kết chuyển vào đối tượng hạch toán chi phí. Nếu phân xưởng (bộ phận ) sản xuất ra 2 loại sản phẩm trở lên thì cần phân bổ theo một trong các tiêu thức như: tỷ lệ tiền lương công nhân sản xuất, tỷ lệ chi phí NVL trực tiếp, tỷ lệ với số giờ máy chạy, . . . Công thức phân bổ: Sơ đồ tổng hợp hạch toán giá thành Theo phương pháp kiểm kê định kỳ Theo phương pháp kê khai thường xuyên Kế toán tính giá thành sản xuất sản phẩm của hoạt động sản xuất chính Đặc điểm sản xuất chính Sản xuất chính là hoạt động sản xuất cơ bản, chủ yếu của doanh nghiệp nhằm tạo ra các loại sản phẩm hàng hoá. kết quả kinh doanh của sản xuất chính quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Tính đa dạng và phức tạp của sản xuất chính về loại sản phẩm, qui trình công nghệ, tổ chức quá trình sản xuất, về yêu cầu kiểm tra và đánh giá hiệu quả sản xuất chi phối trực tiếp và thường xuyên đến việc tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Chi phí sản xuất cấu tạo nên giá thành sản phẩm của sản xuất chính bao gồm 3 bộ phận: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung. Các khoản mục chi phí này được tổ chức theo dõi riêng và cuối mỗi kỳ mới tiến hành tổng hợp để tính giá thành sản phẩm hoàn thành. Công thức tổng quát để tính giá thành: Đánh giá sản phẩm dở dang Đánh giá sản phẩm dở dang là vấn đề có ý nghĩa quan trọng trong việc tính toán giá thành và xác đúng đắn kết quả kinh doanh trong kỳ. Để đánh giá, doanh nghiệp sử dụng một trong các phương pháp sau( nếu doanh nghiệp sử dụng phương pháp nào thì nên áp dụng thống nhất trong nhiều kỳ kinh doanh): Đánh giá theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp( nguyên vật liệu chính): Điều kiện áp dụng: Cách đánh giá này phù hợp với những doan