Đề tài Hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty cổ phần tư vấn - Xây dựng công trình điện Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG ---o0o--- KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TƢ VẤN - XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH ĐIỆN HÀ NỘI Giáo viên hƣớng dẫn : Th.s Đoàn Thị Hồng Nhung Sinh viên thực hiện : Nguyễn Thị Ánh Mã sinh viên : A17768 Chuyên ngành : Kế toán HÀ NỘI – 2014 LỜI CẢM ƠN Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong bộ môn Kế toán, Trƣờng Đại học Thăng Long đã có những bài giảng hay và bổ ích, giúp em vận dụng những kiến thức chuyên môn đó vào bài khóa luận tốt nghiệp của mình. Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới cô giáo – Th.S Đoàn Thị Hồng Nhung đã hƣớng dẫn giúp đỡ em hoàn thành bài khóa luận này. Trong quá trình nghiên cứu và viết khóa luận, với sự chỉ bảo tận tình của cô, em đã giải đáp đƣợc nhiều thắc mắc và khó khăn còn mắc phải về kiến thức trên sách vở cũng nhƣ thực tế về công tác kế toán nguyên vật liệu tại các doanh nghiệp hiện nay. Không những vậy, cô còn chỉ bảo cho em những kiến thức quý báu hay những kinh nghiệm mà cô đã tích lũy đƣợc. Ngoài ra, để thực hiện đề tài khóa luận này, em còn nhận đƣợc sự giúp đỡ nhiệt tình từ các cô/chú, anh/chị ở đơn vị thực tập. Em xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo và toàn bộ cán bộ công nhân viên của Công ty cổ phần Tƣ vấn – Xây dựng công trình điện Hà Nội đã tạo điều kiện cho em đƣợc thực tập và đã chỉ bảo nhiệt tình giúp đỡ em trong thời gian thực tập công ty để hoàn thành bài khóa luận này. Hà Nội, ngày 20 tháng 1 năm 2014 Sinh viên Nguyễn Thị Ánh Thang Long University Library LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Khóa luận tốt nghiệp này là do tự bản thân thực hiện có sự hỗ trợ từ giáo viên hƣớng dẫn và không sao chép các công trình nghiên cứu của ngƣời khác. Các dữ liệu thông tin thứ cấp sử dụng trong Khóa luận là có nguồn gốc và đƣợc trích dẫn rõ ràng. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này! Sinh viên Nguyễn Thị Ánh MỤC LỤC CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HẠCH TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP .............................................................. 1 1.1.Những vấn đề chung về chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ............... 1 1.1.1. Chi phí sản xuất và các loại chi phí sản xuất ................................................. 1 1.1.2. Giá thành sản phẩm và các loại giá thành sản phẩm .................................... 3 1.1.3. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm ........................... 4 1.2.Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp ........................ 5 1.2.1.Đặc điểm hoạt động kinh doanh xây lắp có ảnh hưởng đến hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây dựng ................................................. 5 1.2.2.Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất ........................................................ 5 1.2.2.1.Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ............................................... 5 1.2.2.2.Kế toán chi phí nhân công trực tiếp ........................................................ 6 1.2.2.3.Kế toán chi phí sử dụng máy thi công ..................................................... 7 1.2.2.4.Kế toán chi phí sản xuất chung ............................................................... 9 1.2.2.5.Hạch toán chi phí sản xuất theo phƣơng thức khoán.......................... 11 1.2.3. Hạch toán thiệt hại sản xuất trong xây lắp ................................................... 13 1.2.4.Tổng hợp chi phí sản xuất .............................................................................. 15 1.2.5.Hạch toán sản phẩm dở dang trong doanh nghiệp xây lắp .......................... 16 1.2.6.Tính giá thành sản phẩm xây lắp ................................................................... 17 1.3.Các hình thức sổ kế toán thƣờng dùng để hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ..................................................................................................... 19 1.3.1.Hình thức Nhật ký - Sổ cái ............................................................................. 19 1.3.2.Hình thức Nhật ký chung ............................................................................... 21 1.3.3. Hình thức Chứng từ ghi sổ ............................................................................ 22 1.3.4.Hình thức Nhật ký- Chứng từ ........................................................................ 23 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TƢ VẤN – XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH ĐIỆN HÀ NỘI ......................................................... 25 2.1.Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh và tổ chức kế toán của công ty cổ phần Tƣ vấn – Xây dựng công trình điện Hà Nội .................................................... 25 2.1.1.Quá trình hình thành và phát triển ................................................................ 25 2.1.2.Chức năng, nhiệm vụ sản xuất ....................................................................... 26 2.1.3.Đặc điểm bộ máy quản lý ở công ty ................................................................ 28 2.1.4.Đặc điểm tổ chức công tác kế toán tại công ty cổ phần Tư vấn – Xây dựng công trình điện Hà Nội ............................................................................................ 30 Thang Long University Library 2.2.Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty cổ phần Tƣ vấn – Xây dựng công trình điện Hà Nội .................................................... 32 2.2.1.Đối tượng tập hợp chi phí ............................................................................... 32 2.2.2.Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty cổ phần Tư vấn - Xây dựng công trình điện Hà Nội .................... 33 2.2.2.1.Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ............................................. 33 2.2.2.2. Kế toán chi phí nhân công trực tiếp .................................................. 37 2.2.2.3.Kế toán chi phí sử dụng máy thi công .................................................. 43 2.2.2.4.Kế toán chi phí sản xuất chung ............................................................. 49 2.2.3.Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất. ................................................................. 58 2.3.Đánh giá sản phẩm dở dang và tính giá thành công trinh xây lắp. .................. 65 CHƢƠNG 3: PHƢƠNG HƢỚNG HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TƢ VẤN – XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH ĐIỆN HÀ NỘI ............................ 70 3.1. Đánh giá về thực trạng công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành tại công ty cổ phần Tƣ vấn – Xây dựng công trình điện Hà Nội .................................. 70 3.1.1. Ưu điểm .......................................................................................................... 70 3.1.2. Nhược điểm .................................................................................................... 71 3.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty cổ phần Tu vấn – Xây dựng công trình điện Hà Nội ................................................................................................................... 72 KẾT LUẬN .................................................................................................................. 76 DANH MỤC VIẾT TẮT Ký hiệu viết tắt Tên đầy đủ BHTN Bảo hiểm thất nghiệp BHXH Bảo hiểm xã hội BHYT Bảo hiểm y tế CCDC Công cụ dụng cụ CNTT Công nhân trực tiếp CP Chi phí CPNCTT Chi phí nhân công trực tiếp CPNVLTT Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp CPSDMTC Chi phí sử dụng máy thi công CPSX Chi phí sản xuất CPSXC Chi phí sản xuất chung DPTC Dự phòng tài chính GVHB Giá vốn hàng bán HĐ Hóa đơn KPCĐ Kinh phí công đoàn MTC Máy thi công NL Nhiên liệu NVL Nguyên vật liệu SPDD Sản phẩm dở dang SXKD Sản xuất kinh doanh TBA Trạm biến áp TSCĐ Tài sản cố định VL Vật liệu Thang Long University Library DANH MỤC ĐỒ THỊ, BẢNG BIỂU Sơ đồ 1.1: Sơ đồ hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp .................................... 6 Sơ đồ 1.2: Sơ đồ hạch toán chi phí nhân công trực tiếp ............................................ 7 Sơ đồ 1.3: Sơ đồ hạch toán chi phí sản xuất chung .................................................. 11 Sơ đồ 1.4: Kế toán chi phí và tính giá thành trong đơn vị giao khoán trong trƣờng hợp đơn vị nhận khoán không tổ chức bộ máy kế toán ........................................... 12 Sơ đồ 1.5: Kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong trƣờng hợp giao khoán nội bộ. ........................................................................................................ 13 Sơ đồ 1.6: Sơ đồ hạch toán thiệt hại trong xây lắp do sự cố công trình ................. 14 Sơ đồ 1.7: Sơ đồ hạch toán thiệt hại do ngừng xây lắp ngoài kế hoạch ................. 15 Sơ đồ 1.8: Sơ đồ hạch toán thiệt hại do ngừng xây lắp trong kế hoạch ................. 15 Sơ đồ 1.9: Sơ đồ hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất ............................................. 16 Sơ đồ 1.10: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức nhật ký – sổ cái ...................... 20 Sơ đồ 1.11: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức nhật ký chung ........................ 22 Sơ đồ 1.12: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức chứng từ ghi sổ ....................... 23 Sơ đồ 1.13:Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán nhật ký – chứng từ .... 24 Sơ đồ 2.1: Sơ đồ quy trình công nghệ chế tạo sản phẩm của công ty ..................... 27 Sơ đồ 2.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý................................................................... 28 Sơ đồ 2.3: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán của công ty cổ phần tƣ vấn – xây dựng công trình điện hà nội .................................................................................................. 31 Sơ đồ 2.4: Quy trình luân chuyển chứng từ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ...... 34 Biểu 2.5: Sổ chi tiết chi phí nguyên vật liệu .............................................................. 37 Sơ đồ 2.6: Quy trình luân chuyển chứng từ chi phí nhân công trực tiếp ............... 38 Biểu 2.7: Bản giao khoán công việc ............................................................................ 39 Biểu 2.8: Biên bản nghiệm thu khối lƣợng hoàn thành ........................................... 40 Biểu 2.9. Bảng thanh toán tiền lƣơng của công nhân trực tiếp xây lắp trong danh sách ................................................................................................................................ 41 Bảng 2.10 : Bảng phân bổ tiền lƣơng và các khoản trích theo lƣơng ..................... 42 Biểu 2.11: Sổ chi tiết tài khoản chi phí nhân công trực tiếp .................................... 43 Biểu 2.12: Quy trình luân chuyển chứng từ chi phí sử dụng máy thi công ........... 44 Bảng 2.13 : Bảng tính khấu hao tài sản cố định ....................................................... 46 Bảng 2.14: Bảng phân bổ khấu hao tài sản cố định ................................................. 46 Biểu 2.15: Sổ chi tiết chi phí máy thi công ................................................................ 49 Biểu 2.16: Quy trình luân chuyển chứng từ chi phí sử dụng máy thi công ........... 51 Biểu 2.17: Sổ chi tiết chi phí sản xuất chung ............................................................. 55 Biểu 2.18: Sổ chi tết chi phí sản xuất kinh doanh dở dang tháng 1 ........................ 57 Biểu 2.19: Sổ nhật ký chung ....................................................................................... 59 Biểu 2.20: Sổ cái tài khoản chi phí nguyên vật liệu trực tiếp .................................. 61 Biểu 2.21: Sổ cái tài khoản chi phí nhân công trực tiếp ........................................... 62 Biểu 2.22: Cổ cái chi phí sử dụng máy thi công ........................................................ 63 Biểu 2.23: Sổ cái chi phí sản xuất chung ................................................................... 64 Biểu 2.24: Sổ cái chi phí sản xuất kinh doanh dở dang tháng 1 .............................. 65 Biểu 2.25: Sổ chi tết chi phí sản xuất kinh doanh dở dang tháng 2 ........................ 68 Bảng 2.26 : Bảng tính giá thành sản phẩm xây lắp hoàn thành ............................. 69 Biểu 2.27: Bảng trích và phân bổ khấu hao mẫu số 06 ............................................ 76 Thang Long University Library LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong giai đoạn hiện nay, Việt Nam đang bƣớc vào thời kỳ Công nghiệp hoá - hiện đại hoá với tốc độ phát triển nhanh của nhiều ngành nghề. Một trong các ngành phát triển nhanh và mạnh là ngành xây dựng cơ bản. Công nghiệp-xây dựng là nhóm ngành kinh tế lớn nhất, trong nhiều năm qua đã trở thành động lực và là đầu tàu tăng trƣởng của toàn bộ nền kinh tế. Ngành xây dựng cơ bản dùng nguồn vốn khá lớn trong tổng chi ngân sách nhà nƣớc nên trong quản lý kinh tế việc quản lý chi phí trong xây dựng cơ bản là vấn đề cần đƣợc hết sức quan tâm. Trong nền kinh tế thị trƣờng, cạnh tranh là điều không thể tránh khỏi và là động lực thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, lợi nhuận luôn là mục tiêu hàng đầu của các doanh nghiệp. Một trong những biện pháp tối ƣu mà các doanh nghiệp sử dụng để nâng cao lợi nhuận và tăng sức cạnh tranh với các đối thủ trên thị trƣờng là nâng cao chất lƣợng sản phẩm, giảm chi phí sản xuất và hạ giá thành sản phẩm. Các doanh nghiệp xây lắp cũng nhƣ mọi doanh nghiệp sản xuất khác, muốn tồn tại và phát triển bền vững thì phải không ngừng học hỏi, làm mới mình, tạo ra sự khác biệt. Để đạt đƣợc mục đích đó, các doanh nghiệp xây lắp phải quản lý chặt chẽ chi phí sản xuất, đồng thời tìm kiếm biện pháp tốt nhất để tiết kiệm chi phí, tránh lãng phí không cần thiết. Tuy nhiên việc cắt giảm chi phí phải hợp lý, phải đảm bảo chất lƣợng và tiến độ thi công của công trình. Đứng trƣớc những yêu cầu của nền kinh tế đòi hỏi các doanh nghiệp cần phải có những sự thay đổi trong quản lý phù hợp với điều kiện thực tiễn. Hạch toán kế toán là một bộ phận quan trọng trong hệ thống quản lý kinh tế tài chính của doanh nghiệp, giữ vai trò trong kiểm soát hoạt động kinh doanh. Năm 2011, sau khi mà cuộc khủng hoảng kinh tế xảy ra đƣợc 3 năm, kéo theo hệ lụy là một số ngành nghề lâm vào tình trạng khó khăn và gần nhƣ mất kiểm soát. Trƣớc giai đoạn khủng hoảng, ngành nghề xây lắp đƣợc coi là ngành thịnh vƣợng nhất, chiếm tỷ lệ phần trăm nhiều nhất trong tổng GDP đóng góp cho xã hội, thế nhƣng từ sau cuộc khủng hoảng cho đến hiện nay, các doanh nghiệp xây lắp đang lâm vào tình trạng thua lỗ, khi mà thành phẩm làm ra không bán đƣợc cho ngƣời tiêu dùng vì giá thành quá cao so với thu nhập của đại bộ phận ngƣời dân. Một số công ty lớn phá sản, thị trƣờng bất động sản tụt dốc. Thực tiễn yêu cầu các doanh nghiệp xây lắp phải làm thế nào để vƣợt qua cuộc khủng hoảng này, điều cần làm lúc này là những cuộc vận động ngay từ chính bản thân doanh nghiệp mà quan trọng nhất vẫn là khâu quản lý chi phí, giá thành để tạo ra sự khác biệt và lợi thế cạnh tranh. Nhận thức đƣợc tầm quan trọng của công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm, em đã đƣợc thực tập tại công ty cổ phần Tƣ vấn – Xây dựng công trình điện Hà Nội để tìm hiểu về khâu quản lý chi phí và tính giá thành sản phẩm. Công ty cổ phần Tƣ vấn – Xây dựng công trình Điện Hà Nội đang áp dụng các chuẩn mực kế toán theo quyết định 15/2006/QĐ-BTC của Bộ tài chính, cách hạch toán chi phí và tính giá thành, cách tổ chức tài khoản, sổ sách kế toán đƣợc áp dụng theo đúng quy định của nhà nƣớc. Trong quá trình thực tập em đã nhận đƣợc sự giúp đỡ của các anh chị trong phòng kế toán, cùng với đó là sự giúp đỡ nhiệt tình của giảng viênTh.s Đoàn Thị Hồng Nhung bộ môn kinh tế trƣờng Đại học Thăng Long, em đã chọn đề tài: “ Hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty cổ phần Tƣ vấn – Xây dựng công trình điện Hà Nội” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là làm rõ cơ sở lý luận chung và thực trạng công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty cổ phần Tƣ vấn – Xây dựng công trình điện Hà Nội để từ đó đƣa ra các biện pháp nhằm hoàn thiện công tác tính giá thành, nâng cao chất lƣợng và giảm chi phí sản phẩm hoàn thành. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu là công tác tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp của công ty cổ phần Tƣ vấn – Xây dựng công trình điện Hà Nội. Phạm vi nghiên cứu là kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty cổ phần Tƣ vấn – Xây dựng công trình điện trong tháng 1 năm 2013. 4. Kết cấu khóa luận gồm Ngoài lời mở đầu, kết luận, nội dung chính của khóa luận còn có 3 phần chính: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong các doanh nghiệp Chƣơng 2: Thực trạng hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong công ty cổ phần Tƣ vấn – Xây dựng công trình điện Hà Nội Chƣơng 3: Phƣơng hƣớng hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty cổ phần Tƣ vấn – Xây dựng công trình điện Hà Nội Thang Long University Library 1 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HẠCH TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP 1.1. Những vấn đề chung về chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm 1.1.1. Chi phí sản xuất và các loại chi phí sản xuất Quá trình sản xuất kinh doanh của bất kỳ một loại hình doanh nghiệp nào dù lớn hay nhỏ, dù sản xuất hay kinh doanh trong lĩnh vực nào đều cần sự kết hợp của 3 yếu tố cơ bản sau: đối tƣợng lao động, tƣ liệu lao động và sức lao động. Trong quá trình sản xuất tạo ra hiện vật con ngƣời sử dụng tất cả vật lực và tài lực và bằng chính sức lao động của mình tạo nên thứ mình muốn. Tất cả những thứ góp phần tạo nên hiện vật qua một thời gian nhất định đƣợc gọi là chi phí sản xuất. Vậy để tiến hành sản xuất sản phẩm ngƣời ta phải bỏ chi phí về thù lao lao động về tƣ liệu lao động, đối tƣợng lao động. Vì thế hình thành nên các CPSX để tạo ra giá trị sản phẩm sản xuất là tất yếu khách quan không phụ thuộc vào ý chí chủ quan của ngƣời sản xuất. Mặc dù các loại hao phí bỏ ra cho hoạt động sản xuất kinh doanh bao gồm nhiều loại, nhiều yếu tố khác nhau, trong điều kiện tồn tại quan hệ hàng hoá - tiền tệ thì chúng vẫn đƣợc biểu hiện dƣới hình thức giá trị. Ngành xây dựng cũng nhƣ các ngành khác, chi phí sản xuất của đơn vị xây lắp, xây dựng cơ bản là toàn bộ chi phí về lao động sống và lao động vật hoá phát sinh trong quá trình sản xuất và cấu thành nên giá thành sản phẩm xây lắp. Thực chất chi phí là sự dịch chuyển vốn, dịch chuyển của các yếu tố sản xuất vào đối tƣợng tính giá (sản phẩm công trình và hạng mục công trình). Về mặt lƣợng chi phí sản xuất phụ thuộc vào hai yếu tố: + Khối lƣợng sức lao động và tƣ liệu sản xuất đƣợc chia ra trong một thời kỳ nhất định. + Giá trị tƣ liệu sản xuất đã tiêu hao trong quá trình sản xuất và tiền lƣơng của một đơn vị lao động đã hao phí. Tóm lại chi phí sản xuất – kinh doanh là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí mà doanh nghiệp phải tiêu dùng trong một kỳ để thực hiện quá trình sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Thực chất chi phí là sự chuyển dịch vốn – chuyển dịch giá trị của các yếu tố sản xuất vào đối tƣợng tính giá (sản phẩm, lao vụ, dịch vụ). Phân loại chi phí sản xuấ