Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, nền kinh tế phát triển kéo theo nhu cầu đi lại và vận chuyển hàng hóa tăng cao, mật độ tham gia giao thông ngày một dày đặc. Theo số liệu thống kê của Sở giao thông vận tải thành phố Hồ Chí Minh năm 2008, toàn thành phố có trên 4,2 triệu xe gắn máy, các công trình giao thông thi công chậm chạp, đây là nguyên nhân dẫn đến tình trạng ùn tắc và tai nạn giao thông. Theo báo cáo của Ủy ban an toàn giao thông quốc gia: sáu tháng đầu năm 2007 cả nước có 7.669 vụ tai nạn giao thông tăng 1,1% (86 vụ) so với cùng kỳ năm ngoái, có 6.910 người chết tăng 7,2% (464 người) và có 5.919 người bị thương (tăng 0.6 % (42 người) so với cùng kỳ năm ngoái.
Trước tình hình đó, Chính phủ đã ra Nghị quyết 32/2007/NQ-CP ngày 29/06/2007 nhằm giảm tai nạn và ùn tắc giao thông, trong đó có nội dung “Từ ngày 01 tháng 01 năm 2008, đình chỉ lưu hành ô tô đã hết niên hạn sử dụng, xe công nông, xe tự chế 3, 4 bánh”.
Theo thống kê mới nhất thì ở thành phố Hồ Chí Minh có 21,053 xe tự chế 3,4 bánh trong đó, xe 3, 4 bánh của người tàn tật (386 xe); xe tự chế đang hoạt động thu gom rác (2.938 xe); xe cơ giới 3 bánh có đăng ký biển số nhưng không có giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường (2.272 xe) và số còn lại là các phương tiện tự chế không có biển số đăng ký. Theo báo Sài gòn Giải phóng số ra ngày 4/5/2004 dẫn nguồn tin của Công an thành phố Hồ Chí Minh cho biết: số lượng những người sống bằng nghề chạy xe xích lô – ba gác đã lên tới 1,4 triệu người (chỉ tính những người có KT2, KT3), nếu tính cả những người có hộ khẩu ở thành phố và sống bằng nghề chạy xe xích lô – ba gác và tính tại thời điểm hiện nay (năm 2008) thì con số thống kê sẽ còn cao hơn nhiều.
107 trang |
Chia sẻ: vietpd | Lượt xem: 1444 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Ket qua nghien cuu du thi eureka 2008, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
PHẦN MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, nền kinh tế phát triển kéo theo nhu cầu đi lại và vận chuyển hàng hóa tăng cao, mật độ tham gia giao thông ngày một dày đặc. Theo số liệu thống kê của Sở giao thông vận tải thành phố Hồ Chí Minh năm 2008, toàn thành phố có trên 4,2 triệu xe gắn máy, các công trình giao thông thi công chậm chạp, đây là nguyên nhân dẫn đến tình trạng ùn tắc và tai nạn giao thông. Theo báo cáo của Ủy ban an toàn giao thông quốc gia: sáu tháng đầu năm 2007 cả nước có 7.669 vụ tai nạn giao thông tăng 1,1% (86 vụ) so với cùng kỳ năm ngoái, có 6.910 người chết tăng 7,2% (464 người) và có 5.919 người bị thương (tăng 0.6 % (42 người) so với cùng kỳ năm ngoái.
Trước tình hình đó, Chính phủ đã ra Nghị quyết 32/2007/NQ-CP ngày 29/06/2007 nhằm giảm tai nạn và ùn tắc giao thông, trong đó có nội dung “Từ ngày 01 tháng 01 năm 2008, đình chỉ lưu hành ô tô đã hết niên hạn sử dụng, xe công nông, xe tự chế 3, 4 bánh”.
Theo thống kê mới nhất thì ở thành phố Hồ Chí Minh có 21,053 xe tự chế 3,4 bánh trong đó, xe 3, 4 bánh của người tàn tật (386 xe); xe tự chế đang hoạt động thu gom rác (2.938 xe); xe cơ giới 3 bánh có đăng ký biển số nhưng không có giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường (2.272 xe) và số còn lại là các phương tiện tự chế không có biển số đăng ký. Theo báo Sài gòn Giải phóng số ra ngày 4/5/2004 dẫn nguồn tin của Công an thành phố Hồ Chí Minh cho biết: số lượng những người sống bằng nghề chạy xe xích lô – ba gác đã lên tới 1,4 triệu người (chỉ tính những người có KT2, KT3), nếu tính cả những người có hộ khẩu ở thành phố và sống bằng nghề chạy xe xích lô – ba gác và tính tại thời điểm hiện nay (năm 2008) thì con số thống kê sẽ còn cao hơn nhiều.
Việc ban hành nghị quyết 32/2007 dẫn đến một thực tế là đông đảo những người sống bằng nghề chạy xe xích lô – ba gác mất công ăn việc làm, vì không thể sử dụng phương tiện kiếm sống hàng ngày. Chính quyền tại nhiều quận huyện cũng rất lúng túng trong việc chuyển đổi ngành nghề cho người kiếm sống bằng việc chạy xe ba, bốn bánh tự chế. Mặt khác, việc thống kê về số lượng những người chạy xe ba bốn bánh tự chế hiện nay chưa đầy đủ.
Sau khi nội dung cấm xe 3,4 bánh tự chế lưu hành có hiệu lực thì cuộc sống của những người chạy xe xích lô – ba gác chịu tác động mạnh mẽ cả về vật chất và tinh thần và đặc biệt là những người khuyết tật vì xe 3,4 bánh tự chế chính là “đôi chân” của họ. Đó cũng là lý do nhóm tác giả nghiên cứu chọn đề tài “NGHỊ QUYẾT 32 VÀ KHẢ NĂNG ĐỔI NGHỀ CỦA NGƯỜI CHẠY XE TỰ CHẾ 3, 4 BÁNH” để tìm hiểu những khó khăn mà những người cuộc sống của họ phụ thuộc vào xe 3, 4 bánh tự chế, khả năng đổi nghề của họ và tìm ra hướng giúp chính quyền địa phương hỗ trợ công ăn việc làm cho người dân trong diện chuyển đổi này.
2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU:
2.1- Nghị quyết 32/2007/NQ-CP của Chính phủ nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đây là Nghị quyết về việc đưa ra một số giải pháp cấp bách nhằm kiềm chế tai nạn giao thông, thực hiện Chỉ thị số 22-CT/TW ngày 24 tháng 02 năm 2003 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông, Nghị quyết số 13/2002/NQ-CP ngày 19 tháng 11 năm 2002 của Chính phủ về các giải pháp kiềm chế gia tăng và tiến tới giảm dần tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông. Trong giải pháp thứ hai nhằm hạn chế ùn tắc và tai nạn giao thông có nội dung: “Từ ngày 01 tháng 01 năm 2008, đình chỉ lưu hành ô tô đã hết niên hạn sử dụng, xe công nông, xe tự chế 3, 4 bánh, trường hợp cố tình vi phạm sẽ bị tịch thu xử lý bán phế liệu, sung vào công quỹ”.
2.2- Bên cạnh những thông tin pháp lý, bài viết Ngày mai 1.1.2008: Xe 3,4 bánh tự chế ra đường sẽ bị tịch thu của tác giả Đức Trung, báo Thanh Niên số 365 (439) ra ngày 31.12.2007, đã đưa ra số liệu của cơ quan thống kê về số lượng người sống phụ thuộc vào xe tự chế 3,4 bánh (khoảng 60.000 người) và số hộ nghèo kiếm sống bằng nghề chạy xe xích lô-ba gác là 1.535 hộ. Bài viết cũng dẫn ý kiến của lãnh đạo Ban xoá đói giảm nghèo và việc làm thành phố Hồ Chí Minh sẽ hỗ trợ những hộ nghèo sống bằng nghề chạy xe 3,4 bánh tự chế là 7 triệu động/hộ. Đồng thời, yêu cầu các cơ sở đào tạo nghề cho những người này, sớm nghiên cứu loại xe phù hợp để thay thế xe 3,4 bánh tự chế.
2.3- Đề tài: “Nghiên cứu về quy hoạch tổng thể giao thông đô thị và nghiên cứu khả thi về khu vực thành phố Hồ Chí Minh” (gọi tắt là HOUTRANS) do Công ty ALMEC triển khai với tư cách là công ty tư vấn tháng 8 năm 2002. Khu vực nghiên cứu này sẽ bao gồm toàn bộ Thành phố Hồ Chí Minh và 3 quận/huyện của tỉnh Đồng Nai, 2 quận/huyện của tỉnh Bình Dương và 8 quận/huyện của tỉnh Long An. Về dân số, theo kết quả Điều tra dân số năm 1999, khu vực nghiên cứu có khoảng 7 triệu người, trong đó có 5 triệu người sống ở thành phố Hồ Chí Minh. Cơ sở nghiên cứu của đề tài cho rằng: trong khu vực nghiên cứu, tình hình giao thông đô thị đang xấu đi một cách nhanh chóng, đặc biệt là ở những khu vực đã đô thị hoá cao hoặc mới hình thành. Tắc nghẽn giao thông ngày càng tăng đã dẫn tới an toàn giao thông ngày càng giảm, ô nhiễm không khí gia tăng, khả năng tiếp cận tới các dịch vụ đô thị cũng giảm sút. Tình hình đó tiếp tục gây ra những ảnh hưởng tiêu cực tới hoạt động kinh tế và đời sống sinh hoạt hàng ngày của người dân.
Từ các tài liệu có liên quan, nhóm tác giả đưa ra một số nét nổi bật của đề tài:
Về mặt lý luận:
Đề tài thực hiện nghiên cứu về khả năng đổi nghề của những người dân kiếm sống từ việc chạy xe 3, 4 bánh tự chế. Trên thực tế việc chuyển đổi này chịu sự ảnh hưởng từ rất nhiều yếu tố như nghị quyết 32, sức ép từ chính quyền cơ sở, gánh nặng kinh tế của gia đình... qua đó người dân là những người trực tiếp chịu những xung đột về lợi ích bản thân và pháp luật, từ đó họ cần cân nhắc hành động cho phù hợp. Đề tài ứng dụng các lý thuyết xã hội học như cấu trúc chức năng, lý tuyết xung đột và lý thuyết lựa chọn hợp lý để tìm hiểu, giải thích cho hành động của người dân trong việc đổi nghề.
Về mặt thực tiễn:
Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế lớn của cả nước, nó thu hút một số lượng khổng lồ lao động từ các vùng miền khác đến tìm kiếm cơ hội, việc làm, từ đó tạo nên sự giao thoa về văn hóa. Sự phát triển kinh tế kéo theo sự bùng nổ các ngành nghề thuộc dịch vụ để đáp ứng nhu cầu hàng ngày của khách hàng, trong đó có nhu cầu vận chuyển, đi lại… Theo quan sát đội ngũ chạy xe xích lô – ba gác ở thành phố Hồ Chí Minh rất lớn, hầu hết tập trung ở các bến xe (bến xe Miền Đông, bến xe Miền Tây…) và các chợ đầu mối (như chợ đầu mối Nông sản Thủ Đức, Tam Bình…), các nhà ga (Ga Sài Gòn)…Họ là những người có thu nhập thấp, công việc vất vả và bất ổn định. Mặt khác, với hệ thống đường nhỏ, nhiều hẻm và hệ thống các đại lý cửa hàng như ở thành phố Hồ Chí Minh hiện nay thì xe ba gác, xích lô sẽ thuận tiện trong việc vận chuyển hàng hoá. Khi xe tự chế ba bốn bánh bị cấm lưu hành thì không chỉ các chủ đại lý (thường là những người thuê mướn vận chuyển hàng hoá) bị ảnh hưởng, mà người bị ảnh hưởng lớn nhất ở đây là đông đảo những người sống bằng nghề chạy xích lô – ba gác và những người khuyết tật. Như vậy, khi thực hiện đề tài nhóm nghiên cứu sẽ tìm hiểu những người sống bằng nghề chạy xe xích lô – ba gác là ai, thu nhập của họ, đóng góp của họ vào kinh tế gia đình, tìm hiểu sự tác động của Nghị quyết 32/2007 đến đời sống vật chất tinh thần của đối tượng, tìm hiểu những tâm tư nguyện vọng, thu thập tổng hợp ý kiến của họ trong việc tìm kiếm một hướng đi để cải thiện cuộc sống đang bế tắc của họ, xem xét khả năng chuyển đổi ngành nghề của những người kiếm sống bằng nghề chạy xe xích lô-ba gác, xe đẩy tay khi hết hạn lưu hành của xe 3,4 bánh tự chế. Từ đó nêu ra một số khuyến nghị, hướng giải quyết cho các cơ quan hữu quan nhằm hỗ trợ trong việc đổi nghề của những người kiếm sống bằng nghề chạy xe xích lô-ba gác.
3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
3.1 Mục tiêu
Tìm hiểu khả năng chuyển đổi nghề của những người chạy xe 3, 4 bánh tự chế sau tác động của nghị quyết 32 và đưa ra một số giải pháp cho chính quyền cấp cơ sở.
3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu
Làm rõ cơ sở lý luận trong đề tài.
Phác họa chân dung những người sống bằng nghề chạy xe 3, 4 bánh tự chế tại thành phố Hồ Chí Minh.
Tìm hiểu nguyện vọng của những người sống bằng nghề chạy xe 3, 4 bánh tự chế.
Chỉ ra khả năng đổi nghề của họ.
Đưa ra một số khuyến nghị đối với chính quyền cấp cơ sở.
4. ĐỐI TƯỢNG, KHÁCH THỂ, PHẠM VI NGHIÊN CỨU:
4.1. Đối tượng nghiên cứu:
Khả năng đổi nghề của những người chạy xe 3, 4 bánh tự chế tại thành phố Hồ Chí Minh.
4.2. Khách thể nghiên cứu:
Những người sống bằng nghề chạy xe xích lô – ba gác, xe đẩy tay ở bến xe Miền Đông, thành phố Hồ Chí Minh.
4.3. Phạm vi nghiên cứu:
Khu vực bến xe Miền Đông.
5. GIỚI HẠN NGHIÊN CỨU
5.1 Không gian:
Nghiên cứu tại bến xe Miền Đông
5.2 Thời gian:
Nghiên cứu từ 01 tháng 3 năm 2008 đến 20 tháng 7 năm 2008.
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Phương pháp luận:
Đề tài nghiên cứu dựa trên nền tảng của phép duy vật biện chứng- lịch sử, đồng thời sử dụng cơ sở các lý thuyết xã hội học, trong đó chủ yếu áp dụng ba lý thuyết là lý thuyết cấu trúc chức năng, lý thuyết xung đột và lý thuyết lựa chọn hợp lý.
Phương pháp cụ thể:
Đề tài được tiến hành bằng phương pháp nghiên cứu định tính kết hợp với phân tích tài liệu có sẵn và phương pháp quan sát nhằm tìm hiểu tâm tư nguyện vọng của người dân – những người chạy xe ba gác, xích lô, xe đẩy tay.
Mỗi công cụ có những thế mạnh riêng trong việc thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu. Và mặc dù có một số công cụ cùng thực hiện một nhiệm vụ, nhưng chúng lại được sử dụng theo những tiêu chí khác nhau. Chính vì vậy mà những thông tin thu được sẽ đầy đủ, phong phú và mang tính chất bổ sung cho nhau.
Phương pháp thu thập thông tin:
6.2.1.1 Thu thập thông tin thứ cấp:
Đề tài sử dụng các nguồn dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các phương tiện truyền thông như báo, tạp chí, các trang web... các nghiên cứu, báo cáo khoa học, luận văn tốt nghiệp. Các nguồn dữ liệu này được trích lược, sàng lọc và đưa vào phân tích mở rộng, minh họa cho các luận điểm hoặc luận cứ được đề cập đến trong đề tài.
Phương pháp phỏng vấn:
Tiến hành phỏng vấn bán tiêu chuẩn (bán cấu trúc): là loại phỏng vấn được phân loại dựa trên mức độ chuẩn bị cũng như đặc tính của thông tin thu được. Trong phỏng vấn bán tiêu chuẩn các vấn đề nghiên cứu được xác định một cách rõ ràng và đầy đủ hơn, người đi phỏng vấn sử dụng một bộ câu hỏi (bảng hỏi) sơ thảo, chưa hoàn chỉnh, tuy nhiên người phỏng vấn không bị phụ thuộc chặt vào nội dung bảng hỏi. Nói cách khác, nhà nghiên cứu đã xác định một cách chính xác, rõ ràng những thông tin cần thu thập.
Trong đề tài, nhóm nghiên cứu thực hiện 17 cuộc phỏng vấn bán cấu trúc theo bảng câu hỏi soạn sẵn với 42 câu, trong đó có bắt buộc phải thu thập thông tin.
Xử lý và phân tích thông tin:
Các thông tin có được từ các hoạt động phỏng vấn sẽ được phân tích theo phương pháp phân tích đề mục.
Đồng thời kết hợp với việc phân tích các tài liệu sẵn có.
KHUNG PHÂN TÍCH
GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU
Người sống bằng nghề chạy xe xích lô – ba gác đa số là những người nhập cư có công việc không ổn định, không nhận được sự hỗ trợ từ phía xã hội.
Khả năng chuyển đổi giữa các nhóm (ba nhóm: chạy xe xích lô, ba gác, xe đẩy tay) không như nhau dưới tác động của nghị quyết 32.
Người dân sống bằng nghề chạy xe 3,4 bánh tự chế có kinh nghiệm và nhu cầu riêng, khi có sự hỗ trợ của Nhà nước thì họ có khả năng tự vươn lên bằng chính kinh nghiệm của mình.
PHẦN NỘI DUNG
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1 Các khái niệm liên quan:
1.1.1. Xe tự chế 3, 4 bánh: là loại xe được cải tiến từ xe hai bánh do các cơ sở sản xuất thủ công chế tạo nên. Hầu hết loại xe này không được đăng ký và không được cấp phép lưu hành kể cả xe có động cơ và xe không có động cơ. Các loại xe này bao gồm xe xích lô, ba gác, xe dành cho người khuyết tật…Xe ba bốn bánh tự chế khi tham gia giao thông chiếm một diện tích khá lớn và tốc độ di chuyển chậm, lại chở hàng cồng kềnh, chỉ số an toàn không cao nên đây là phương tiện dễ gây ra tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông,…Tuy nhiên, xe xích lô-ba gác là phương tiện vận chuyển hàng hóa rất phù hợp với hệ thống đường nhỏ hẹp, nhiều hẻm phố. Trong đề tài này nhóm nghiên cứu sẽ nghiên cứu nhóm những người chạy xe xích lô, xe ba gác và xe đẩy tay.
1.1.2. Nghị quyết: là văn bản hành chính pháp quy do Chính phủ hoặc Hội đồng nhân dân các cấp ban hành về các nhiệm vụ kế hoạch, chủ trương chính sách và những công tác khác.
1.1.3. Người nhập cư: là cụm từ dùng để chỉ những người từ các tỉnh đến các thành phố lớn, đặc biệt là thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội, họ không có hộ khẩu tại những nơi này. Ở thành phố Hồ Chí Minh, Báo SGGP số ra ngày 4/5/2004 dẫn nguồn tin của Công an cho biết số lượng này đã lên tới 1,4 triệu người. Đó mới chỉ tính những người có KT3, KT2, nếu như tính cả những người không có KT2, KT3 hoặc những người có hộ khẩu ở đây nhưng sống bằng nghề chạy xích lô- ba gác ở thành phố thì không tính hết được và hiện nay thì con số đó cũng tỷ lệ thuận với tốc độ phát triển kinh tế ở thành phố. Hầu hết họ là những người có thu nhập thấp, cuộc sống khó khăn, hơn nữa họ bị phân biệt đối xử về mặt hành chính,…
1.2 Lý thuyết áp dụng:
1.2.1. Thuyết cấu trúc chức năng:
Lyù thuyeát chöùc naêng ñöôïc hình thaønh bôûi Hebert Spencer nhaø lyù thuyeát ngöôøi Anh theá kæ XIX. OÂng laø ngöôøi ñaàu tieân cho raèng xaõ hoäi cuõng gioáng nhö moät cô theå sinh vaät moãi thaønh phaàn cô quan quan troïng trong cô sôû xaõ hoäi goùp phaàn moät caùch cuï theå nhaèm duy trì söï toàn taïi vaø nuoâi soáng xaõ hoäi. Tuy nhieân söï pheâ phaùn vaø nhöõng tìm toøi coù aûnh höôûng nhaát laø cuûa Emile Durkhiem, nhaø xaõ hoäi hoïc ngöôøi Phaùp, oâng ñaõ ñeà xuaát laïi nhöõng ñeà xuaát cuûa Spencer. Giaû ñònh then choát cuûa cuûa Emile Durkhiem laø caùc boä phaän hôïp thaønh cuûa xaõ hoäi thoáng nhaát vôùi nhau bôûi söï chia seû coù yù thöùc cuûa moät yù thöùc taäp theå. YÙ thöùc ñoù coù theå laø yù thöùc toân giaùo hay yù thöùc ñaïo ñöùc.
Lyù thuyeát caáu truùc ñoàng thuaän noåi tieáng nhaát, ñöôïc hình thaønh thöïc söï bôûi Emile Durkhiem vaø sau ñoù laø Malinoiski vaø nhaân vaät khaùc laø Radcliffe – Brown vaø nhaân vaät noåi tieáng sau naøy laø Tacolt Parson vaø cuoái cuøng laø Robert Merton. Nhöõng nguoàn goác vaø ñaëc tröng cuûa lyù thuyeát chöùc naêng laø söï phaân tích veà nhöõng löïc löôïng xaõ hoäi vaän haønh beân ngoaøi vaø ñoäc laäp vôùi nhöõng ñaëc tröng sinh hoïc vaø taâm lyù cuûa con ngöôøi laø moái quan taâm lôùn cuûa xaõ hoäi hoïc caáu truùc. Emile Durkhiem cho raèng ñieåm coát yeáu cuûa xaõ hoäi laø caáu truùc cuûa nhöõng chuaån möïc vaø giaù trò. Theo höôùng tieáp caän naøy söï toàn taïi caùc ñaëc tính cuûa cuûa caáu truùc xaõ hoäi gioáng nhö söï vaän hanøh cuûa caùc yeáu toá trong cô theå sinh hoïc. Moãi cô quan toàn taïi vì noù thoaû maõn nhu caàu nhaát ñònh cuûa cô theå. Nhö vaäy lí do cuûa söï toàn taïi caùc caáu truùc laø thöïc hieän moät chöùc naêng nhaát ñònh ñoái vôùi toaøn heä thoáng. Emlie Durkhiem cho raèng caùc boä phaän chính cuûa xaõ hoäi laø caùc thieát cheá chuû yeáu: gia ñình, phaùp luaät, chính trò, kinh teá, giaùo duïc, toân giaùo… Moãi thieát cheá naøy bao goàm moät taäp hôïp caùc quy taéc vaên hoaù taäp trung xung quanh nhöõng nhu caàu cô baûn cuûa xaõ hoäi. Caáu truùc cuûa caùc quy taéc vaên hoaù hình thaønh vaø cuûng coá caùc quan nieäm, nieàm tin, nhöõng caùch haønh ñoäng cuûa xaõ hoäi vaø xaùc ñònh caùc thaønh vieân phaûi thích nghi vôùi noù. Söï toàn taïi caùc thieát cheá xaõ hoäi khoâng phaûi laø keát quaû cuûa caùc thaønh vieân cuûa xaõ hoäi quyeát ñònh ñoái vôùi caùch haønh ñoäng vaø suy nghó cuaû hoï maø vì chuùng thöïc hieän nhöõng chöùc naêng nhaát ñònh ñoái vôùi söï toàn taïi xaõ hoäi.
Thuyeát chöùc naêng höôùng vaøo giaûi quyeát vaán ñeà baûn chaát cuûa caáu truùc xaõ hoäi vaø heä quaû cuûa noù. Ñoái vôùi baát kyø söï kieän, hieän töôïng xaõ hoäi naøo, nhöõng ngöôøi theo thuyeát caáu truùc chöùc naêng ñeàu höôùng vaøo phaân tích caùc thaønh phaàn taïo neân caáu truùc cuûa chuùng, xem caùc thaønh phaàn ñoù coù moái lieân heä vôùi nhau nhö theá naøo vaø ñaëc bieät xeùt quan heä cuûa chuùng ñoái vôùi nhu caàu chung cuûa söï toàn taïi, phaùt trieån söï kieän hieän töôïng ñoù.
Khi vận dụng lý thuyết cấu trúc chức năng sẽ giúp tác giả làm rõ loại phương tiện xe tự chế 3-4 bánh là một loại phương tiện nằm trong hệ thống các loại phương tiện vận chuyển của Việt Nam, đồng thời là loại phương tiện truyền thống vẫn còn có giá trị thích hợp với đặc điểm cơ sở hạ tầng của Việt Nam nói chung và Tp.HCM nói riêng hiện nay. Nó đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa của hoạt động kinh tế, nhu cầu đi lại của một lực lượng không nhỏ người dân có thu nhập thấp. Tương tự như vậy, đối với người sống bằng nghề chạy xe tự chế 3-4 bánh, họ là một bộ phận trong gia đình trong xã hội, họ có vai trò về kinh tế, trụ cột,…cho gia đình và đồng thời là một thành viên của xã hội. Với lý thuyết cấu trúc chức năng, khi nghiên cứu đề tài, nhóm tác giả sẽ tìm hiểu về vai trò của những người chạy tự chế 3-4 bánh xem họ là ai, có chức năng gì đối với sự phát triển của gia đình và xã hội. Chức năng của Pháp luật và các văn bản dưới luật có liên quan đến vấn đề tác giả nghiên cứu.
1.2.2. Thuyết xung đột:
Lý thuyết xung đột nhấn mạnh đến sự mâu thuẫn- xung đột và sự biến đổi xã hội. Nguyên nhân chính là do sự khan hiếm nguồn lực, phân công lao động và sự phân bổ không công bằng các nguồn lực đó. Thuyết này cũng nhấn mạnh, không chỉ có nguyên nhân kinh tế mà nguyên nhân về xã hội chính trị và văn hóa cũng đóng vai trò quan trọng trong nguyên nhân xảy ra xung đột… sự xung đột là động lực phát triển xã hội.
Lý thuyết xung đột có thể ứng dụng rất hiệu quả trong đề tài này. Do tình trạng ùn tắc giao thông và tai nạn giao thông có diễn biến phức tạp nên Chính phủ đã ra Nghị quyết 32/2007/NQ-CP nhằm hạn chế tình trạng trên. Đây là một yếu tố có tác động mạnh mẽ đến sự phân công lao động xã hội, sự phân bổ những nguồn lực trong xã hội và cũng là một yếu tố dẫn đến tình trạng phân tầng xã hội. Những người chạy 3-4 bánh tự chế với tư cách là một công dân họ muốn thực hiện tốt nghĩa vụ của mình là chấp hành tốt những chính sách chủ trương của Nhà nước và Chính Phủ đề ra. Nhưng mặt khác, khi họ chấp hành các chính sách chủ trương đó thì lợi ích kinh tế của họ sẽ bị ảnh hưởng, đời sống vật chất tinh thần của họ sẽ bị suy giảm, họ rất khó khăn để tìm ra một nghề khác để thay thế nghề nghiệp hiện tại khi cuộc sống của họ đang phải lo từng ngày, trình độ hạn chế, nhất là trong một xã hội đang chuộng bằng cấp như Việt Nam hiện nay. Như thế, có sự mâu thuẫn giữa việc thực hiện vai trò của một công dân và vai trò lao động-nguồn thu nhập chính trong gia đình.
Vận dụng lý thuyết này vào đề tài nhóm tác giả sẽ đi sâu vào việc xem xét mâu thuẫn giữa lợi ích của cá nhân người lái xe tự chế 3-4 bánh với lợi ích sự phát triển của thành phố. Xung đột xảy ra khi các nhà làm chính sách không tìm hiểu nhu cầu của người dân mà ra quyết định, chính điều này làm ảnh hưởng lớn đến đời sống của họ do đó họ sẽ chỉ tuân theo trên nguyên tắc mà thôi.
1.2.3. Thuyết sự lựa chọn hợp lý:
Maëc duø khoâng phaûi naèm trong doøng lyù thuyeát xaõ hoäi hoïc chuû ñaïo nhöng lyù thuyeát löïa choïn hôïp lyù ñaõ trôû neân moät trong nhöõng lyù thuyeát noùng cuûa xaõ hoäi ñöông ñaïi. Nhaéc ñeán lyù thuyeát naøy laø nhaéc ñeán teân tuoåi cuûa James S.Coleman ngöôøi ñaõ coù nhöõng ñoùng goùp neàn taûng cho lyù thuyeát naøy. Moät trong nhöõng quan ñieåm cô baûn cuûa oâng laø “khi caù nhaân nhaän moät loaït caùc kích thích töø beân ngoaøi thì khoâng phaûi caù nhaân ngay laäp töùc seõ phaûn öùng laïi taát caû maø seõ tieán haønh löïa choïn nhöõng kích thích naøo caûm thaáy phuø hôïp vôùi baûn thaân. Coøn nhöõng kích thích naøo toû ra khoâng phuø hôïp khoâng mang laïi lôïi ích thì seõ bò töø boû”. Lyù thuyeát löïa choïn hôïp lyù trong xaõ hoäi hoïc co