Đề tài Khái niệm phủ định biện chứng trong triết học Mác – LêNin với việc phân tích đổi mới kinh tế ở Việt Nam

Đặt vấn đề Dưới ngọn cờ lãnh đạo tài tình của Đảng cộng sản Việt Nam quang vinh và Bác Hồ vĩ đại nhân dân ta đã từng đánh bại 2 đế quốc hùng mạnh nhất thế giới: Đế quốc Pháp và đế quốc Mỹ. Ngày nay trong công cuộc xây dựng kinh tế đất nước, Đảng lại lãnh đạo nhân dân đi hết từ thành công này đến thành công khác, mang lại sự đổi thay từng ngày từng giờ cho nền kinh tế Việt Nam cũng như mang lại sức sống mới cho nhân dân cả nước. Tuy rằng trước đây chúng ta đã duy trì kinh tế bao cấp, việc đó làm trí tuệ nền kinh tế, thế nhưng Đảng ta đã nhanh chóng nắm bắt tình thế và đã vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin vào tình hình mới, thời đại mới, Đảng ta đã chủ trương chuyển từ kinh tế bao cấp sang kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước vào năm 1986 công cuộc đổi mới đã đưa nước ta thoát khỏi khủng hoảng trầm trọng sang phát triển nhanh. Từ một nước phải nhập khẩu gạo trong những năm đầu giải phóng đất nước, đến nay, Việt Nam đã trở thành một trong 3 nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới sau Mỹ và Thái Lan. Quan hệ thương mại của nước ta cũng ngày càng được mở rộng với chủ trương “Việt Nam muốn làm bạn với tất cả các nước trên thế giới ”. Nước ta đã gia nhập ASEAN, AFTA... và sắp tới Việt Nam mong muốn được gia nhập WTO – tổ chức thương mại thế giới và đến khi đó thì nền kinh tế của Việt Nam sẽ có những bước tiến mới, hứa hẹn một sự tăng trưởng cao. Không chỉ trong lĩnh vực thương mại mà trong những ngành khoa khọc cơ bản cũng dần dần được đầu tư thích đáng hơn và có sự chú ý hơn của Nhà nước, bằng chứng là ngân sách Nhà nước cho những ngành này đã tăng lên đáng kể so với những năm đầu thập kỷ 90. Trong quá trình lãnh dạo đất nước để thực hiện mục tiêu “Dân giầu nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh” tiên lên CNXH Đảng ta đã kiên định đường lối lãnh đạo, kế thừa và phát huy chủ nghĩa Mác – Lênin và biết áp dụng thực tiễn phép biện chứng của Mác một cách linh hoạt trong những đường lối, định hướng, chính sách hoạch định phát triển kinh tế xã hội trong nước. Phép phủ định biện chứng với hai đặc trưng cơ bản là tính tất yếu khách quan và tính kế thừa được thể hiện rõ trong quá trình đổi mới nền kinh tế ở Việt Nam. Đó là sự ra đời của nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước phủ định lại nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp đã không còn phù hợp trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở Việt Nam qua những thành tựu mà nó mang lại ta có thể khẳng định chủ nghĩa duy vật biện chứng Mác – Lênin luôn là nền tảng vững chắc, là kim chỉ nam dẫn đường. Nhận thức được tầm quan trọng của chủ nghĩa duy vật biện chứng Mác – Lênin đặc biệt là phép phủ định biện chứng đối với công cuộc đổi mới kinh tế của Việt Nam mà bộ môn triết học Mác – LêNin đã nâng lên thành một đề tài nghiên cứu khoa khọc cho sinh viên, do đó em chọn đề tài “Khái niệm phủ định biện chứng trong triết học Mác – LêNin với việc phân tích đổi mới kinh tế ở Việt Nam ” để nghiên cứu. Trong quá trình nghiên cứu đề tài, em rất vui khi được tiếp xúc với những lý luận cơ bản cần thiết và rất vui mứng khi đựơc nâng cao kiến thức qua việc nghiên cứu. Tuy nhiên, vì đây là lần đầu tiên thử sức với một đề tài vừa mang tính lý luận, vừa mang tính thực tiễn cao nên em không tránh khỏi sai sót, em mong các thầy cô thông cảm và giúp đỡ em trong quá trình hoàn thiện tư duy và kiến thức của mình. Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo đã tận tình cung cấp phần lớn kiến thức và phương pháp để em hoàn thành bài tiểu luận này. Hà Nội, ngày tháng năm 2002 b. nội dung PhầnI: Nội dung lý luận I. Khái niệm phủ định biện chứng: 1. Định nghĩa phủ định biện chứng. Thế giới vật chất vận động và phát triển không ngừng. Một dạng nào đó của vật chất được sinh ra, tồn tại, rồi mất đi được thay thế bằng một dạng vật chất khác. Triết học Mác sinh ra, tồn tại, rồi mất đi được thay thế bằng một dạng về chất, sự đấu tranh của các mặt đối lập dẫn tới mâu thuẫn được giải quyết, sự vật cũ mất đi và sự vật mới ra đời. Triết học goị sự thay thế đó là sự phủ định. Phủ định bao gồm phủ định siêu hình và phủ định biện chứng. Trái với phủ định siêu hình làm chấm dứt sự phát triển thì phủ định biện chứng lại tạo ra những điều kiện tiền đề cho sự phát triển hay một thay đổi nào đó làm cho sự vật phát triển. ở đây ta chỉ nghiên cứu về phủ định biện chứng là hình thức giải quyết các mâu thuẫn nội tại của bản thân sự vật bị phủ định sự phủ định mà mỗi sự thay thế chuyển hoá làm thành một mắt khâu trong sợi dây xích phát triển của hiện thực và của tư duy. Từ những sự nhận định trên chủ nghĩa duy vật đã đưa ra khái niệm: Phủ định biện chứng là quá trình tự thân vận động phủ định, tự thân phát triển, là mắt khâu trên con đường dẫn tới sự ra đời của cái mới, tiến bộ hơn so với cái bị phủ định. 2. Đặc điểm của phủ định biện chứng. - Tính khách quan: Những người theo quan điểm siêu hình coi phủ định là do những nguyên nhân bên ngoài đưa lại, xem sự vật và hiện tượng là những cái cô lập, tách rời nhau. Phương pháp biện chứng khẳng định cái mới ra đời thay thế cái cũ nằm ngay trong bản thân sự vật, nó là kết quả của những mâu thuẫn được giải quyết trong bản thân mỗi sự vật. Khi đề cập tới vấn đề này, chúng ta lưu ý rằng, mỗi sự vật có phương thức phủ định biện chứng riêng, do đó mà có sự phát triển. Sự phủ định là kết quả hoạt động của quy luật mâu thuẫn và quy luật lượng chất trong đó mâu thuẫn mới phủ định mâu thuẫn cũ, chất mới thay thế chất cũ và xuất phát từ xu hướng vận động của sự vật hiện tượng, từ chính trong nội lực của sự vật. Ví dụ: CNXH phủ định CNTB là kết quả của việc giải quyết mâu thuẫn cơ bản, khách quan, vốn có trong lòng xã hội tư bản, mâu thuẫn giữa tính chất xã hội hoá của lực lượng sản xuất với tính chất chiếm hữu tư nhân TBCN về tư liệu sản xuất được biểu hiện về hoc thuyết khoa khọc ngày càng phát triển là kết quả của quá trình phủ định của những tri thức đúng đắn, sâu sắc đối với những tri thức sai lầm hoặc kém sâu sắc, không đầy đủ. - Tính kế thừa: Kế thừa là việc cái mới ra đời từ cái giữ lại trong đó những yếu tố tích cực tiến bộ từ cái cũ cải tạo đi cho phù hợp. Phủ định biện chứng là kết quả của sự tự thân phát triển trên cơ sở giải quyết những mâu thuẫn vốn có của các sự vật và hiện tượng, cho nên cái mới ra đời không thể là một sự phủ định tuyệt đối, phủ định, sạch trơn, đoạn tuyệt siêu hình đối với cái cũ, mà là một sự phủ định có kế thừa. Để dẫn tới sự ra đời của cái mới, quá trình phủ định biện chứng bao hàm trong đó nhân tố giữ lại những nội dung tích cực của cái phủ định. Phủ định biện chứng, do vậy, là sự phủ định mang tính kế thừa. Với ý nghĩa như vậy, phủ định đồng thời là khẳng định, diễn đạt tư tưởng đó, LêNin viết: “Không phải sự phủ định sạch trơ, không phải sự phủ định không suy nghĩ, không phải sự phủ định hoài nghi, không phải sự do dự, cũng không phải sự nghi ngờ là cái đặc trưng và cái bản chất trong phép biện chứng... mà lại sự phủ định coi như là vòng khâu của liên hệ, vòng khâu của sự phát triển, với sự duy trì cái khẳng định”. Giá trị của sự kế thừa biện chứng được quy định bởi vai trò của nó trong sự ra đời của cái mất. Không có cái mới nào lại ra đời từ hư vô, nhờ việc giữ lại nhân tố tích cực của cái phủ định mà cái mới có tiền đề cho sự xuất hiện của mình. Cái quá khứ không biến đổi đi mà không để lại một dấu vết nào trong dòng chảy vô tận của thời gian. Thật ra, nó đã tham gia vào việc tạo ra cái hiện tại, nó tạo thành mối liên hệ sống động trong thời gian. Một trong những hình thức quan trọng của cái được kế thừa trong đòi sống xã hội là truyền thống. Truyền thống là cái chứa đựng trong bản thân mình những năng lực to lớn để tạo ra cái mới. Song, ngay cả đối với nhân tố tích cực của cái phủ đinh được giữ lại, nó vẫn được duy trì dưới lớp lọc bỏ. Thực chất của sự phát triển là sự biến đổi, mà gia đoạn sau còn bảo tồn tất cả những gì tích cực đã được tạo ra ở giai đoạn trước chẳng hạn trong khi phủ định. Chủ nghĩa tư bản với tư cách là một chế độ lỗi thời chủ nghĩa xã hội cũng kế thừa toàn bộ những thành quả của sự phát triển tiến bộ xã hội đã đạt được trong chủ nghĩa tư bản, song, những yếu tố được giữ lại đó cũng phải được cải tạo, đựơc biến đổi trên cơ sở những nguyên tắc của chủ nghĩa xã hội để trở thành những yếu tố nội tại của CNXH. Trong quá trình đổi mới hiện nay, chúng ta phải biết kế thừa những di sản tích cực của dân tộc cũng như của thế giới. Nhưng có lúc, có nơi đã coi nhẹ việc khai thác vốn quý báu của dân tộc, có quan điểm phủ định sạch trơn. Ngược lại có lúc có nơi lại phục hồi cả những phong tục tập quán đã lỗi thời, không biết đứng trên yêu cầu mới của cách mạng mà cải biến và sử dụng những vốn cũ đó cho phủ hợp. 3. So sánh phủ định biện chứng với phủ định siêu hình để thấy nguyên nhân, động lực của sự phát triển là gì. Đối lập với quan điểm biện chứng, những người theo quan điểm siêu hình coi phủ định là sự xoá bỏ hoàn toàn cái cũ là chấm dứt sự liên hệ, sự vận động, sự phát triển của bản thân sự vật. Do đó quan điểm siêu hình không thấy được tiền đề của sự nảy sinh ra cái mới. Mặt khác, khi nói đến kế thừa, thì họ lại hiểu kế thừa một cách nguyên xi, không phê phán, không cải tiến cải tạo chúng hoặc lắp ghép các yếu tố của cái cũ vào cái mới một cách đơn giản, máy móc. Những người thuộc “Phái văn hoá vô sản” ở Nga đầu những năm cách mạng có thái độ phủ định sạch trơn nền văn hoá quá khứ. Theo họ nền văn hoá vô sản không có liên quan gì với nền văn hoá trước họ chủ trương xây dựng lại từ đầu nền văn hoá mới của giai cấp vô sản. Đây là quan điểm siêu hình xem phát triển chỉ là sự phát triển tăng lên hay giảm đi thuần tuý về lương, không có sự thay đổi về chất. Tất cả tính muôn vẽ về chất bất biến trong toàn bộ quá trình tồn tại của nó. Sự phát triển chỉ là thay đổi số lượng của từng loại đang có, không có sự nảy sinh những loại mới với những tính quy định mới về chất, có thay đổi về chất chăng nữa thì đó cũng chỉ diễn ra theo một vòng tròn khép kín. Quan điểm siêu hình về sự phát triển cũng xem sự phát triển như là một quá trình tiến lên liên tục, không có những bước quanh co phức tạp. Như vậy, việc thừa nhận hay không thừa nhận sự phát triển vẫn không đủ căn cứ để phân biệt một quan điểm biện chứng với một quan điểm siêu hình. Điều chủ yếu để phân định hai quan điểm đó là phải làm rõ quá trình phát triển diễn ra như thế nào. trong quan điểm duy vật biện chứng, phát triển là một phạm trù triết học dùng để khái quát quá trình vận động tiến lên từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn. Theo quan điểm đó, phát triển là một trường hộp đặc biệt của sự vận động. Trong quá trình phát triển sẽ nảy sinh những tính quy định mới cao hơn về chất, nhờ vậy, làm tăng cường tính phức tạp của sự vật và của sự liên hệ, làm cho cả cơ cấu tổ chức, phương thức tồn tại và vận động của sự vật cùng chức năng vốn có của nó ngày càng hoàn thiện hơn. Trong quan điểm biện chứng, sự phát triển là kết quả của quá trình thay đổi về lượng dẫn tới sự thay đổi về chất, sự phát triển diễn ra theo đường xoay trôn ốc, nghĩa là trong quá trình phát triển dường như có sự quay trở lại điểm xuất phát, nhưng trên cơ sở mới cao hơn. Với đặc điểm như vậy, phủ định biện chứng không chỉ là nhân tố khắc phục cái cũ, mà còn là gắn liền cái cũ với cái mới, cái khẳng định với cái phủ định. Phủ định biện chứng trở thành vòng khâu tất yếu của sự liên hệ và sự phát triển. II. Tính đặc thù của phủ định biện chứng với đổi mới trong lĩnh vực kinh tế xã hội. Nền kinh tế xã hội nào cũng có những khuyết tật, những mâu thuẫn tồn tại trong lòng nó, và một xã hội mà luôn giữ một kiểu tổ chức sản xuất, phương thức sản xuất thì chắc chắn sẽ không thể tiến lên được. Vì vậy nền sản xuất phải luôn được đổi mới phù hợp với phép phủ định biện chứng. Nền sản xuất lỗi thời, không còn năng động nữa sẽ được thay thế bởi nền sản xuất tiến bộ, năng động và phát triển hơn phù hợp với thời đại. Công cụ sản xuất bằng cơ khí ra đời thay thế công cụ sản xuất bằng lao động thủ công là một tất yếu. Đến lượt nó sản xuất tự đồng hoá ra đời thay thế công cụ bằng cơ khí của quá trình sản xuất cũng là một tất yếu. Nguyên nhân của quá trình thay thế này là do những động lực tự thân của nền sản xuất xã hội quy định, do những nhu cầu không ngừng biến đổi và phát triển của con người. Sự thay thế đó không phải là vứt bỏ, phủ định sạch trơn phương thức sản xuất cũ mà chúng vẫn đựơc giữ lại, tồn tại song song với phương thức sản xuất mới và trở thành các ngành, các phương thức sản xuất truyền thống đôi khi chúng rất cần đối với nền kinh tế của một số nước. Phần II: Phép phủ định biện chứng đối với quá trình đổi mới kinh tế Việt Nam I. Tính khách quan tất yếu của sự ra đời nền kinh tế hh có sự quản lý của Nhà nước, phủ định lại nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp đã không còn phù hợp trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở Việt Nam. 1. Những tồn tại và bất cập của nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp tự cung tự cấp ở Việt Nam. Sau kháng chiến thắng lợi, dựa vào kinh nghiệm của các nước XHCN, đất nước ta bắt đầu xây dựng mô hình kinh tế kế hoạch hoá tập trung dựa trên hình thức sở hữu công cộng về tư liệu sản xuất. Với sự nổ lực của nhân dân ta và sự giúp đỡ tận tình của các nước XHCN khác mô hình kinh tế kế hoạch hoá đã phát huy đựơc tính ưu việt của nó, từ một nền kinh tế lạc hậu và phân tán, bằng công cụ kế hoạch hoá Nhà nước đã tập trung vào tay mình một lực lượng vật chất quan trọng về đất đai, tài sản và tiền bạc để ổn định và phát triển kinh tế. Nền kinh tế kế hoạch hoá trong thời kỳ đầu thực hiện ở nước ta đã tỏ ra phủ định, nó đã tạo ra một bước chuyển biến quan trọng về mặt kinh tế xã hội. Đồng thời nó cũng thích hợp với nền kinh tế thời chiến và đóng vai trò quan trọng việc tạo ra chiến thắng vĩ đại của dân tộc. Nó đã cho phép Đảng và Nhà nước huy động ở mức độ cao nhất sức người và sức của cho tiền tuyến. Nhưng sai giải phóng Miền Nam, bức tranh toàn cảnh về hiện trạng kinh tế đã có nhiều thay đỏi to lớn. Trong một nền kinh tế cùng một lúc tồn tại cả 3 loại hình kinh tế tự cấp, tự túc, nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung và nền kinh tế hh. Đó là thực tế khách quan tồn tại sau năm 1975 nhưng chúng ta vẫn tiếp tục chủ trương xây dựng kinh tế chỉ huy như ở Miền Bắc trước đây. Do các quan hệ kinh tế đã thay đổi rất nhiều, việc áp dụng cơ chế quản lý cũ vào điều kiện nền kinh tế đã thay đổi làm xuất hiện hàng loạt các hiện tượng tiêu cực. Trong nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp có sự phân phối một cách mạnh mẽ mọi sản phẩm lao động, giá cả thì bị ấn định trước theo những chỉ tiêu của Nhà nước, điều này dẫn đến việc những quy luật kinh tế khách quan như quy luật giá cả, quy luật cung cầu, quy luật giá trị bị vi phạm nghiêm trọng, làm cho tình hình lưu thông tiền tệ, giá cả bị vi phạm nghiêm trọng, làm cho tình hình lưu thông tiền tệ , giá cả không kiểm soát được, đặc biệt là trong những năm 80, lạm phát của nước ta đã lên đến 3 con số làm cho đời sống nhân dân vô cùng khó khăn và tình hình kinh tế nước ta lâm vào tình trạng khủng hoảng. Nền sản xuất kém phát triển được sự bảo hộ của Nhà nước lại càng trở nên trì trệ. Bộ máy quản lý doanh nghiệp không hiệu quả, cồng kềnh, có nhiều cấp trung gian và không năng động, phong cách thì cửa quyền dưới chính sách bù lỗ của Nhà nước ngày càng không đem lại bất cứ một hiệu quả kinh tế nào. Đồng thời do chủ quan cứng nhắc không cân nhắc tới sự phủ hợp của cơ chế quản lý kinh tế, chúng ta đã không quản lý có hiệu quả các nguồn tài nguyên sản xuất của đất nước, trái lại đã dẫn tới việc sử dụng lãng phí một cách nghiêm trọng các nguồn tài nguyên đó. Tài nguyên thiên nhiên bị phá hoại, môi trường bị ô nhiễm, sản xuất kém hiệu quả, Nhà nước thực hiện bao cấp tràn lan. Những việc đó gây ra rất nhiều hậu quả xấu cho nền kinh tế, sự tăng trưởng kinh tế gặp nhiều khó khăn, sản phẩm trở nên khan hiếm, ngân sách bị thâm hụt nặng nền, thu nhập từ nền kinh tế không đủ tiêu dùng, tích luỹ hàng năm hầu như không có vốn đầu tư chủ yếu vào vay và viện trợ của nước ngoài. Đến cuối những năm 80, giá cả leo thang, khủng hoảng kinh tế đi liều với lạm phát cao đã làm cho đời sống nhân dân bị giảm sút thậm chí một số địa phương nạn đói đang rình rập. Nguyên nhân sâu xa về sự xuy thoái nền kinh tế ở nước ta là do đã áp dụng dập khuôn một mô hình kinh tế chưa thích hợp và kém hiệu quả. Trước sự suy thoái kinh tế nghiêm trọng như trên, thêm vào đó viện trợ nước ngoài bị giảm sút đã đặt nền kinh tế nước ta với sự bức bách đòi hỏi phải đổi mới. Đổi mới để thoát khỏi khủng hoảng và phát triển đi lên. 2. Sự ra đời của nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần có sự quản lý của Nhà nước là một xu hướng phát triển tất yếu khách quan. Trước những tồn tại và bất cập trên của nền kinh tế chỉ huy, tại Đại hội Đảng VI (1986) đã chủ chương phát triển nền kinh tế nhiều thành phần và thực hiện hạch toán kinh doanh XHCN. Đến Đại hôi Đảng VII Đảng ta xác định rõ việc đổi mới cơ chế kinh tế ở nước ta là một tất yếu khách quan và trên thực tế đã diễn ra ở đó, tức là chuyển nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng XHCN. Đây là một sự thay đổi về nhận thức có ý nghĩa rất quan trọng trong lý luận cũng như trong thực tế lãnh đạo của Đảng trên mặt trận làm kinh tế. Xét dưới góc độ triết học, việc chuyển sang nền kinh tế thị trường là đúng đắn và phù hợp với quy luật phủ định của phủ định và xu thế của thời đại. Thứ nhất, nếu không thay đổi cơ chế kinh tế vẫn giữ cơ chế kinh tế cũ thì không thể nào có đủ sản phẩm để tiêu dùng chứ chưa muốn nói đến tích luỹ vốn để mở rộng sản xuất. Thực tế những năm cuối của thập kỷ 80 đã chỉ rõ được thực hiện cơ chế kinh tế cũ cho dù chúng ta liên tục đổi mới hoàn thiện cơ chế quản lý kinh tế nhưng hiệu quả đạt được của nèn sản xuất xã hội rất thấp sản xuất không đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng xã hội tích luỹ hầu như không có đôi khi còn ăn làm vào cả vón vay nước ngoài. Thứ hai, do đặc trưng của nền kinh tế tập trung còn rất cứng nhắc nên nó chỉ có tác dụng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn ngắn và chỉ có tác dụng phát triển nền kinh tế theo chiều rộng. Nền kinh tế chỉ huy ở nước ta tồn tại quá dài do đó nó không những không có tác dụng đáng kể trong việc thúc đẩy phát triển sản xuất mà nó còn sản sinh ra nhiều hiện tượng tiêu cực làm giảm năng suất chất lượng và hiệu quả sản xuất. Thứ ba, xét về những nhân tố của kinh tế thị trường. Về vấn đề này có rất nhêìu ý kiến đánh giá khác nhau. Nhiều ý kiến cho rằng thị trường nước ta là thị trường mới hình thành còn non yếu và là thị trường sơ khai. Thực tế thị trường đã hình thành và phát triển được những mức phát triển khác nhau ở hầu hết các đô thị và các vùng đồng bằng ven biển. Thị trường trong nước đã được thông suốt và vươn tới những vùng hẻo lánh xa xôi và đang được mở rộng với thị trường quốc tế. Nhưng thị trường ở nước ta phát triển chưa đồng bộ, còn thiếu hẳn thị trường các yếu tố sản xuất như thị trường lao động, thị trường vốn và thị trường đất đai và về cơ bản vẫn là thị trường tự do, mức độ can thiệp của Nhà nước còn tất thấp, chưa có sự quản lý chặt chẽ sự hệ thống và liên kết các thị trường một cách đồng bộ theo pháp luật. Thứ tư, xét về mối quan hệ kinh tế đối ngoại ta thấy nền kinh tế nước ta đang hoà nhập với nền kinh tế thị trường thế giới, sự giao lưu về hàng hoá, dịch vụ và đầu tư trực tiếp của nước ngoài làm cho sự vận động của nền kinh tế nước ta gần gủi hơn với nền kinh tế thị trường thế giới. Tương quan giá cả của các loại hàng hoá quốc tế. Thứ năm, xu hướng chung phát triển kinh tế của thế giới là sự phát triển kinh tế của mỗi nước không thể tách rời với sự phát triển hoà nhập quốc tế, sự cạnh tranh giữa các quốc gia đã làm thay đổi hẳn về chất, không còn là dân số đông, vũ khí nhiều, quân đội mạnh mà là tiền lực kinh tế. Mục đích của các quốc gia là tạo ra được nhiều của cải vật chất trong quốc gia của mình đạt tốc độ phát triển kinh tế cao, đời sống nhân dân được cải thiện, thất nghiệp thấp. Tiềm lực kinh tế đã trở thành thước đo chủ yếu vai trò và sức mạnh của mỗi dân tộc là công cụ chủ yếu để bảo vệ uy tín và duy trì sức mạnh của các Đảng cầm quyền. Vì vậy chúng cần phải đ