Đề tài Kiêng cữ và nghi lễ liên quan đến ngôi nhà của người Hmông

Người Hmụng ở Việt Nam hiện nay đều cú nguồn gốc từ phương Bắc. Theo cuộc tổng điều tra dõn số ở Việt Nam năm 1999 thỡ người Hmụng cú tổng số 787604 người. Người Hmụng cú mặt ở tất cả cỏc vựng trong cả nước, đụng nhất là ở khu vực Đụng Bắc cú 445782 người, tiếp đến là khu vực Tõy Bắc cú 289000 người, Bắc Trung Bộ cú 39373 người, Tõy Nguyờn cú 12392 người. Người Hmụng được chia hành cỏc nhúm: Hmụng Trắng, Hmụng Đen, Hmụng Đỏ, Hmụng Xanh, Hmụng Hoa, Hmụng Lai, Hmụng Nước. (Theo: Người Hmụng ở Việt Nam, trang 8-9, NXB Thụng Tấn). Ngụi nhà, hiểu theo nghĩa chung khụng chỉ là cụng trỡnh kiến trỳc để ở mà cũn mang cỏc giỏ trị văn hoỏ và chức năng xó hội, như tớnh thẩm mỹ, sự trao truyền tri thức, chăm súc và bảo vệ sức khoẻ, cỏc mối quan hệ trong gia đỡnh cũng như giữa gia đỡnh và cộng đồng ., qua đú gúp phần hỡnh thành và bồi dưỡng tõm lý, nhõn cỏch con người. Về vấn đề ngụi nhà của người Hmụng đó cú nhiều người nghiờn cứu. Bài này chỉ đề cập đến vấn đề kiờng cữ và nghi lễ liờn quan đến ngụi nhà của người Hmụng ở hai xó Hang Kia và Pà Cũ, huyện Mai Chõu, tỉnh Hoà Bỡnh. (Tài liệu tham khảo : Tạp chớ Dõn tộc học – số 2-2002, trang 39 - 47). Người Hmụng ở Hang Kia thuộc nhúm Hmụng Hoa, và người Hmụng ở Pà Cũ thuộc nhúm Hmụng Đen đang sống trong hai loại hỡnh nhà khỏc nhau, đú là nhà truyền thống và nhà kiểu mới. Tuy nhiờn, chủ nhõn của những ngụi nhà này vẫn coi trọng và thực hành nghiờm ngặt cỏc kiờng cữ và nghi lễ liờn quan đến ngụi nhà của mỡnh.