Ngay từ thuở sơ khai của đất nước, các bậc tiền nhân đã nói : "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia, nguyên khí thịnh thì đất nước thịnh, nguyên khí suy thì đất nước suy". Có thể nói lịch sử phát triển của hầu hết các quốc gia trên thế giới đều thấy rằng: giáo dục và đào tạo có vai trò hết sức quan trọng trong công cuộc xây dựng đất nước, trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Trong những năm gần đây Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm tới sự nghiệp chăm sóc và phát huy yếu tố con người. Điều đó xuất phát từ nhận thức sâu sắc những giá trị lớn lao và ý nghĩa quyết định của yếu tố con người, chủ thể của mọi sáng tạo, mọi nguồn của cải vật chất và văn hoá, mọi nền văn minh của mọi quốc gia. Xây dựng và phát triển con người có trí tuệ cao, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức là động lực, đồng thời là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội. Để đạt được điều đó, giáo dục - đào tạo có vai trò quyết định.
Ở nước ta hiện nay, đang diễn ra công cuộc đổi mới sâu sắc trong phạm vi toàn xã hội. Sự nghiệp giáo dục đang được coi trọng là quốc sách hàng đầu. Nghị quyết giáo dục đang được khoá VIII đã xác định mục tiêu phát triển giáo dục và đào tạo chủ yếu là “Thực hiện giáo dục toàn diện đạo đức, trí dục, thể dục, mỹ dục ở tất cả các bậc học; hết sức coi trọng giáo dục chính trị, tư tưởng, nhân cách, khả năng tư duy chính trị, đạo đức cho học sinh phổ thông, do đó cần được cải tiến và đẩy mạnh theo phương pháp nhất định, góp phần tích cực vào sự nghiệp giáo dục nhân cách phát triển toàn diện, đáp ứng yêu cầu mới của xã hội.
29 trang |
Chia sẻ: vietpd | Lượt xem: 2134 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ở trường THPT trường chinh huyện Eahleo tỉnh Đăklăk hiện nay, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐĂK LĂK
TRƯỜNG THPT TRƯỜNG CHINH
§Ò TµI
S¸NG KIÕN KINH NGHIÖM
mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh ë trêng thpt trêng chinh huyÖn eah’leo tØnh ®¨k l¨k hiÖn nay
Ngêi thùc hiÖn : Hoµng Quèc ViÖt
§¬n vÞ c«ng t¸c : Trêng thpt trêng chinh
eah’leo-®¨k l¨k
Easol, th¸ng 2 n¨m 2010
PHẦN MỞ ĐẦU.
Lý do chän ®Ò tµi.
Ngay tõ thuë s¬ khai cña ®Êt níc, c¸c bËc tiÒn nh©n ®· nãi : "HiÒn tµi lµ nguyªn khÝ cña quèc gia, nguyªn khÝ thÞnh th× ®Êt níc thÞnh, nguyªn khÝ suy th× ®Êt níc suy". Cã thÓ nãi lÞch sử ph¸t triÓn cña hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu thÊy r»ng: gi¸o dôc vµ ®µo t¹o cã vai trß hÕt søc quan träng trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt níc, trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y §¶ng vµ Nhµ níc ta lu«n quan t©m tíi sù nghiÖp ch¨m sãc vµ ph¸t huy yÕu tè con ngêi. §iÒu ®ã xuÊt ph¸t tõ nhËn thøc s©u s¾c nh÷ng gi¸ trÞ lín lao vµ ý nghÜa quyÕt ®Þnh cña yÕu tè con ngêi, chñ thÓ cña mäi s¸ng t¹o, mäi nguån cña c¶i vËt chÊt vµ v¨n ho¸, mäi nÒn v¨n minh cña mäi quèc gia. X©y dùng vµ ph¸t triÓn con ngêi cã trÝ tuÖ cao, cêng tr¸ng vÒ thÓ chÊt, phong phó vÒ tinh thÇn, trong s¸ng vÒ ®¹o ®øc lµ ®éng lùc, ®ång thêi lµ môc tiªu cña chñ nghÜa x· héi. §Ó ®¹t ®îc ®iÒu ®ã, gi¸o dôc - ®µo t¹o cã vai trß quyÕt ®Þnh.
ë níc ta hiÖn nay, ®ang diÔn ra c«ng cuéc ®æi míi s©u s¾c trong ph¹m vi toµn x· héi. Sù nghiÖp gi¸o dôc ®ang ®îc coi träng lµ quèc s¸ch hµng ®Çu. NghÞ quyÕt gi¸o dôc ®ang ®îc kho¸ VIII ®· x¸c ®Þnh môc tiªu ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o chñ yÕu lµ “Thùc hiÖn gi¸o dôc toµn diÖn ®¹o ®øc, trÝ dôc, thÓ dôc, mü dôc ë tÊt c¶ c¸c bËc häc; hÕt søc coi träng gi¸o dôc chÝnh trÞ, t tëng, nh©n c¸ch, kh¶ n¨ng t duy chÝnh trÞ, ®¹o ®øc cho häc sinh phæ th«ng, do ®ã cÇn ®îc c¶i tiÕn vµ ®Èy m¹nh theo ph¬ng ph¸p nhÊt ®Þnh, gãp phÇn tÝch cùc vµo sù nghiÖp gi¸o dôc nh©n c¸ch ph¸t triÓn toµn diÖn, ®¸p øng yªu cÇu míi cña x· héi.
NghÞ quyÕt héi nghÞ lÇn thø 2 Ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng kho¸ VIII ghi râ: “NhiÖm vô vµ môc tiªu c¬ b¶n cña gi¸o dôc lµ nh»m x©y dùng nh÷ng con ngêi vµ thÕ hÖ thiÕt tha g¾n víi lý tëng ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi cã ®¹o ®øc trong s¸ng, cã ý chÝ kiªn cêng x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc; c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc; gi÷ g×n vµ ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ d©n téc, cã n¨ng lùc tiÕp thu tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i; ph¸t huy tiÒm n¨ng cña d©n téc vµ con ngêi ViÖt Nam, cã ý thøc céng ®ång vµ ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña c¸ nh©n, lµm chñ tri thøc khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, cã t duy s¸ng t¹o, cã kü n¨ng thùc hµnh giái, cã t¸c phong c«ng nghiÖp cã tÝnh tæ chøc vµ kû luËt, cã søc khoÎ lµ nh÷ng ngêi thõa kÕ x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
§¬ng thêi Hå Chñ TÞch lu«n quan t©m ®Õn gi¸o dôc lý tëng ,®¹o ®øc cho thÕ hÖ trÎ. Trong di chóc cña Ngêi vÒ gi¸o dôc thanh niªn B¸c chØ râ : "Båi dìng ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho ®êi sau lµ mét viÖc lµm hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt", vµ “thanh niªn ta nãi chung lµ tèt, mäi viÖc ®Òu h¨ng h¸i xung phong kh«ng ng¹i khã kh¨n, cã chÝ tiÕn thñ, §¶ng cÇn båi dìng hä thµnh nh÷ng ngêi kÕ tôc sù nghiÖp c¸ch m¹ng võa hång võa chuyªn".
Trong ®êi sèng hiÖn nay, x· héi cã nh÷ng bíc chuyÓn biÕn kh«ng ngõng, s©u réng vµ to lín vÒ mäi mÆt. Song c¸i g× còng cã mÆt tr¸i cña nã, mÆt tr¸i cña c¬ chÕ thÞ trêng ®ang t¸c ®éng rÊt m¹nh ®Õn t tëng vµ lèi sèng cña mét bé phËn d©n c, trong ®ã phÇn lãn lµ thanh niªn, thiÕu niªn, ®Æc biÖt lµ tÖ n¹n x· héi ®ang x©m nhËp vµo c¸c trêng häc. Do vËy vÊn ®Ò ®Æt ra lµ gi¸o dôc cho thÕ hÖ trÎ ph¶i gi¸o dôc mét c¸ch toµn diÖn, ®Æc biÖt lµ t¨ng cêng gi¸o dôc lý tëng, ®¹o ®øc, gi¸o dôc nh÷ng gi¸ trÞ nh©n v¨n, gi¸ trÞ ®¹o ®øc, ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô.
Qua h¬n 20 n¨m thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi cña §¶ng, níc ta ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín vÒ kinh tÕ – x· héi, nhng ®iÒu ®¸ng tiÕc lµ vÒ t tëng, ®¹o ®øc cã phÇn bÞ gi¶m sót. §Æc biÖt lµ thÕ hÖ trÎ, mét bé phËn thanh niªn, thiÕu niªn, häc sinh, sinh viªn sèng kh«ng cã lý tëng, kh«ng cã môc ®Ých, sèng ch¹y theo c¸c nhu cÇu tÇm thêng, ng¹i cèng hiÕn, ng¹i khã kh¨n, sèng thÝch hëng thô, sèng thiÕu niÒm tin, sèng bu«ng th¶. Trong v¨n kiÖn Héi nghÞ Ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng 2 kho¸ VIII ®· ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng lµ “ §Æc biÖt ®¸ng lo ng¹i lµ trong mét bé phËn häc sinh, sinh viªn cã t×nh tr¹ng suy tho¸i vÒ ®¹o ®øc, mê nh¹t vÒ lý tëng, theo
lèi sèng thùc dông, thiÕu hoµi b·o lËp th©n, lËp nghiÖp v× t¬ng lai b¶n th©n vµ ®Êt níc”.
Tríc t×nh h×nh ®ã, trong b¸o c¸o kiÓm ®iÓm viÖc thùc hiÖn NghÞ quyÕt Trung ¬ng 2 kho¸ VIII vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn gi¸o dôc ®Õn 2010 cã nªu “Vn ®Ò bøc xóc nhÊt trong gi¸o dôc níc ta hiÖn nay lµ chÊt lîng gi¸o dôc toµn diÖn, tríc hÕt lµ chÊt lîng gi¸o dôc chÝnh trÞ, lý tëng, ®¹o ®øc vµ lèi sèng”, “Nç lùc phÊn ®Êu toµn diÖn lµm cho gi¸o dôc thùc sù lµ quèc s¸ch hµng ®Çu, trong ®ã gi¸o dôc ®¹o ®øc lµ c¸i gèc”.
Tríc t×nh h×nh vµ thùc tr¹ng ®ã, trong nh÷ng n¨m qua ®· ®îc c¸c cÊp, c¸c ngµnh, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c gi¸o dôc thùc sù quan t©m vµ sù cÇn thiÕt lµ ph¶i ®Çu t cho viÖc gi¸o dôc toµn diÖn. Nhng thùc tÕ th× vÊn ®Ò gi¸o dôc lý tëng ®¹o ®øc vÉn cã nh÷ng n¬i, nh÷ng lóc cßn bÞ xem nhÑ, cha ®îc chó träng.
Trong c«ng t¸c gi¸o dôc ®¹o ®øc ë trêng THPT Trêng Chinh huyÖn EaH’Leo tØnh §¨k L¨k ngay tõ khi thµnh lËp vµ d¹y buæi häc ®Çu tiªn ®· ®îc ®Æc biÖt coi träng, chØ míi qua mét n¨m häc ®Çu tiªn tõ khi thµnh lËp ®Õn nay ®· ®¹t ®îc nhiÒu kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ trong viÖc gi¸o dôc toµn diÖn cho häc sinh. §ã lµ nhê vµo sù quan t©m cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh ë ®Þa ph¬ng, sù ñng hé gióp ®ì cña ban ®¹i diÖn cha mÑ häc sinh, viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch cô thÓ trong viÖc gi¸o dôc nÒ nÕp kû c¬ng, nh©n c¸ch cho häc sinh cña nhµ trêng. B¶n th©n ®· tõng nhiÒu n¨m lµ c¸n bé §oµn, §éi vµ lµ gi¸o viªn chñ nhiÖm ë nhiÒu c¬ quan, nhiÒu ®Þa ph¬ng kh¸c nhau kh¸c nhau. T«i tù thÊy vai trß gi¸o dôc ®¹o ®øc, lý tëng, hoµi b·o cho häc sinh lu«n lu«n ph¶i ®îc coi träng vµ cã nhiÒu gi¶i ph¸p thÝch hîp tõ ®ã lµm nÒn t¶ng cho gi¸o dôc toµn diÖn ë trêng THPT nãi chung vµ ë trêng THPT Trêng Chinh huyÖn EaH’Leo tØnh §¨k L¨k nãi riªng.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do kh¸ch quan vµ lý do chñ quan nh ®· ph©n tÝch ë trªn, t«i m¹nh d¹n lùa chän ®Ò tµi:
“ Mét sè biÖn ph¸p chØ ®¹o nh»m n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh ë trêng THPT Trêng Chinh huyÖn EaH’Leo tØnh §¨k L¨k trong giai ®o¹n hiÖn nay”.
2. Môc ®Ých nghiªn cøu.
§Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh trêng THPT Trêng Chinh huyÖn EaH’Leo tØnh §¨k L¨k ®Ó gãp phÇn tÝch cùc vµo sù nghiÖp gi¸o dôc nh©n c¸ch ph¸t triÓn toµn diÖn, hµi hoµ, ®¸p øng yªu cÇu míi cña x· héi.
3. NhiÖm vô nghiªn cøu.
3.1 X¸c ®Þnh c¬ së khoa häc vµ c¬ së ph¸p lý cña mét sè biÖn ph¸p chØ ®¹o nh»m n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh trong trêng THPT Trêng Chinh huyÖn EaH’Leo tØnh §¨k L¨k.
3.2 Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ®¹o ®øc häc sinh ë trêng THPT Trêng Chinh huyÖn EaH’Leo tØnh §¨k L¨k.
3.3 §Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p qu¶n lý nh»m n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh ë trêng THPT Trêng Chinh huyÖn EaH’Leo tØnh §¨k L¨k.
4. §èi tîng nghiªn cøu.
4.1 Nghiªn cøu thùc tÕ ®èi tîng häc sinh cña trêng THPT Trêng Chinh huyÖn EaH’Leo tØnh §¨k L¨k.
4.2 Tõ thùc tr¹ng, nghiªn cøu nh÷ng gi¶i ph¸p chØ ®¹o nh»m n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh ë trêng THPT Trêng Chinh huyÖn EaH’Leo tØnh §¨k L¨k.
5. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu.
5.1 Nghiªn cøu th«ng qua c¸c tµi liÖu cña §¶ng vµ Nhµ níc vÒ c«ng t¸c gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, c¸c chØ thÞ cña Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, cïng víi c¸c híng dÉn cña c¸c ngµnh cã liªn quan.
5.2 Nghiªn cøu c¸c gi¸o tr×nh, tµi liÖu, qua tham quan häc tËp vµ c¸c kinh nghiÖm thùc tiÔn vÒ gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh ®îc tiÕp thu trong qu¸ tr×nh häc tËp t¹i häc viÖn qu¶n lý gi¸o dôc.
5.3 Qua kh¶o s¸t thùc tÕ, ®iÒu tra thùc tÕ, so s¸nh, thèng kª chÊt lîng gi¸o dôc ®¹o ®øc trong n¨m häc ®Çu tiªn, kÕt qu¶ cña häc sinh tõ n¨m häc tríc cña trêng THPT EaH’Leo ®· bµn giao l¹i cho trêng THPT Trêng Chinh.
PHẦN NỘI DUNG.
ch¬ng i: c¬ së khoa häc cña viÖc chØ ®¹o
gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh trong trêng thpt
1.1 Mét sè c¬ së lý luËn cña viÖc chØ ®¹o gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh trong trêng THPT.
Theo tæ chøc Y tÕ thÕ giíi WHO ®é tuæi vÞ thµnh niªn cã tõ 10 ®Õn 19 tuæi, ë ViÖt Nam quy ®Þnh ®é tuæi vÞ thµnh niªn tõ 10 ®Õn 18 tuæi, theo ®iÒu tra tû lÖ thanh niªn ë níc ta n¨m 1999 chiÕm 23% d©n sè, trong ®ã 81% ®ang theo häc.Nh vËy häc sinh THPT lµ løa tuæi cuèi løa tuæi vÞ thµnh niªn, giai ®o¹n nµy c¸c em ph¸t triÓn m¹nh vÒ thÓ chÊt, sinh lý. Lµ thêi kú chuyÓn tiÕp tõ trÎ em sang ngêi lín, c¸c em lu«n cã xu híng tù kh¼ng ®Þnh m×nh, cã ý thøc v¬n lªn lµm chñ b¶n th©n. ë giai ®o¹n ph¸t triÓn nµy sù chØ ®¹o, kiÓm tra, gi¸m s¸t cña ngêi lín lµm c¸c em c¶m thÊy rÊt khã chÞu, bùc béi vµ rÊt dÔ næi nãng. Trong løa tuæi nµy c¸c em muèn t×m tßi, ph¸t hiÖn kh¸m ph¸,t×m hiÓu nh÷ng ®iÒu cha biÕt cña cuéc sèng, c¸c em muèn cã quyÒn tù quyÕt ®Þnh trong c¸c c«ng viÖc vµ viÖc lµm cña m×nh vµ muèn kh«ng bÞ sù rµng buéc cña gia ®×nh, bè mÑ vµ c¸c ngêi lín tuæi.
ë løa tuæi nµy sù giao tiÕp víi b¹n bÌ lµ mét nhu cÇu rÊt lín. C¸c em cã xu híng tô tËp thµnh tõng nhãm cã cïng së thÝch, phï hîp víi t×nh t×nh ®Ó vui ch¬i, ®ïa nghÞch, cã nh÷ng lóc, nh÷ng n¬i c¸c em cã c¸c hµnh ®éng kh«ng ®óng, kh«ng phï hîp víi løa tuæi cña m×nh. Trong gia ®o¹n nµy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn sinh lý ¶nh hëng ®Õn rÊt nhiÒu tÝnh c¸ch cña c¸c em: c¸c em rÊt dÔ bÞ xóc ®éng khi cã mét t¸c ®éng nµo ®ã, b¶n th©n c¸c em dÔ bÞ l«i kÐo, kÝch ®éng, lßng kiªn tr× vµ kh¶ n¨ng tù kiÒm chÕ yÕu. ë løa tuæi nµy tÝnh t×nh kh«ng æn ®Þnh, dÔ næi c¸u, khi th× qu¸ s«i næi nhiÖt t×nh nhng cã trë ng¹i l¹i dÔ bu«ng xu«i, ch¸n n¶n. §èi víi c¸c em ë løa tuæi nµy, c¸i g× còng dÔ dµng, ®¬n gi¶n, c¸c em lu«n ë tr¹ng th¸i hiÕu th¾ng hoÆc tù ti v× thÕ dÔ dµng ®i ®Õn nh÷ng hµnh ®éng thiÕu suy nghÜ chÝn ch¾n, nhiÒu lóc vi ph¹m mµ vÉn kh«ng biÕt.
ChÝnh v× vËy, c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c bËc phô huynh vµ mäi tæ chøc trong x· héi ph¶i cã tr¸ch nhiÖm quan t©m s¸t sao, ®éng viªn kÞp thêi ®Ó híng c¸c em cã nh÷ng suy nghÜ vµ hµnh ®éng ®óng. §Ó chØ ®¹o vµ qu¶n lý tèt qu¸ tr×nh gi¸o dôc ®¹o ®øc trong trêng THPT, ngêi c¸n bé qu¶n lý cÇn n¾m v÷ng vÊn ®Ò cô thÓ nh sau:
1.1.1 §¹o ®øc.
Cã nhiÒu c¸ch ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ kh¸i niÖm ®¹o ®øc, nhng cã thÓ hiÓu kh¸i niÖm ®¹o ®øc díi 2 gãc ®é:
- Gãc ®é x· héi: §¹o ®øc lµ mét h×nh th¸i x· héi ®Æc biÖt ®îc ph¶n ¸nh díi d¹ng nguyªn t¾c, yªu cÇu, chuÈn mùc, ®iÒu chØnh (hoÆc chi phèi) hµnh vi cña con ngêi trong c¸c mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi tù nhiªn, gi÷a con ngêi víi x· héi, gi÷a con ngêi víi nhau vµ víi chÝnh b¶n th©n m×nh.
- Gãc ®é c¸ nh©n: §¹o ®øc chÝnh lµ nh÷ng s¶n phÈm, nh©n c¸ch cña con ngêi, ph¶n ¸nh ý thøc, t×nh c¶m, ý chÝ, hµnh vi, thãi quen vµ c¸ch øng xö cña hä trong c¸c mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi tù nhiªn, víi x· héi, gi÷a b¶n th©n hä víi ngêi kh¸c vµ víi chÝnh b¶n th©n m×nh.
1.1.2 Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®¹o ®øc.
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®¹o ®øc cña c¸ nh©n, cña con ngêi lµ qu¸ tr×nh t¸c ®éng qua l¹i gi÷a x· héi vµ c¸ nh©n ®Ó chuyÓn ho¸ nh÷ng nguyªn t¾c, yªu cÇu, chuÈn mùc, gi¸ trÞ ®¹o ®øc – x· héi thµnh nh÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc c¸ nh©n, lµm cho c¸ nh©n ®ã trëng thµnh vÒ mÆt ®¹o ®øc, c«ng d©n ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña x· héi.
1.1.3 Qu¸ tr×nh gi¸o dôc ®¹o ®øc.
Lµ mét ho¹t ®éng cã tæ chøc, cã môc ®Ých, cã kÕ ho¹ch nh»m biÕn chøng nh÷ng nhu cÇu, chuÈn mùc, gi¸ trÞ ®¹o ®øc theo yªu cÇu cña x· héi thµnh nh÷ng s¶n phÈm, gi¸ trÞ ®¹o ®øc cña c¸ nh©n, nh»m gãp phÇn ph¸t triÓn nh©n c¸ch cña mçi c¸ nh©n vµ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn, tiÕn bé cña x· héi.
1.1.4 C¸c ®Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh gi¸o dôc ®¹o ®øc.
- Cã ®Þnh híng thèng nhÊt c¸c yªu cÇu, môc ®Ých gi¸o dôc gi÷a c¸c tæ chøc gi¸o dôc trong vµ ngoµi nhµ trêng.
- TÝnh biÖn chøng, phøc t¹p trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, biÕn ®æi vÒ nh©n c¸ch cña häc sinh vÒ mÆt ®¹o ®øc.
- Cã sù g¾n kÕt chÆt chÏ víi qu¸ tr×nh d¹y häc trªn líp vµ gi¸o dôc ngoµi giê lªn líp.
- TÝnh l©u dµi cña qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ph¸t triÓn c¸c phÈm chÊt ®¹o ®øc.
- Ph¸t triÓn th«ng qua c¸c ho¹t ®éng vµ giao lu tËp thÓ.
- TÝnh ®ét biÕn vµ kh¶ n¨ng tù biÕn ®æi.
- TÝnh c¸ thÓ ho¸ cao.
- Chøa nhiÒu m©u thuÉn.
- Cã sù t¬ng t¸c hai chiÒu gi÷a nhµ gi¸o dôc vµ ®èi tîng gi¸o dôc.
1.1.5 Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña qu¸ tr×nh gi¸o dôc ®¹o ®øc.
- Gi¸o dôc ®¹o ®øc ®îc coi lµ nÒn t¶ng, gèc rÔ t¹o ra néi lùc tiÒm n¨ng v÷ng ch¾c cho c¸c mÆt gi¸o dôc kh¸c.
- Qu¸ tr×nh gi¸o dôc ®¹o ®øc lµ mét bé phËn cÊu thµnh qu¸ tr×nh gi¸o dôc trong trêng THPT. T¹o ra nhÞp cÇu g¾n kÕt gi÷a nhµ trêng vµ x· héi; con ngêi víi cuéc sèng
- Gi¸o dôc ®¹o ®øc ph¶i gióp cho häc sinh thÊm nhuÇn s©u s¾c thÕ giíi quan M¸c – Lªnin, t tëng ®¹o ®øc c¸ch m¹ng Hå ChÝ Minh, tÝnh ch©n lý kh¸ch quan cña gi¸ trÞ ®¹o ®øc nh©n v¨n, nh©n b¶n cña c¸c t tëng, coi ®ã lµ kim chØ nam cho hµnh ®éng cña m×nh.
- Gi¸o dôc ®¹o ®øc ph¶i thÊm nhuÇn c¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, biÕt sèng vµ lµm viÖc theo ph¸p luËt, sèng cã kû c¬ng nÒn nÕp, cã v¨n ho¸ trong c¸c mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi tù nhiªn, víi x· héi vµ gi÷a con ngêi víi nhau.
- Trªn c¬ së th«ng qua viÖc tiÕp cËn víi cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña d©n téc vµ ho¹t ®éng cña c¸ nh©n ®Ó cñng cè niÒm tin vµ lÏ sèng, lý tëng sèng theo con ®êng chñ nghÜa x· héi.
- Gi¸o dôc ®¹o ®øc ph¶i lµm cho nhËn thøc ngµy cµng s©u s¾c c¸c nguyªn t¾c, yªu cÇu, chuÈn mùc vµ c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc x· héi chñ nghÜa. BiÕn c¸c gi¸ trÞ ®ã thµnh ý thøc, t×nh c¶m, hµnh vi, thãi quen vµ c¸ch øng xö trong ®êi sèng hµng ngµy.
- Qu¸ tr×nh gi¸o dôc ®¹o ®øc cã nhiÖm vô: Ph¸t triÓn nhu cÇu ®¹o ®øc c¸ nh©n, h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ý thøc ®¹o ®øc; rÌn luyÖn ý chÝ, hµnh vi; h×nh thµnh thãi quen øng xö ®¹o ®øc; ph¸t triÓn c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc c¸ nh©n theo nh÷ng ®Þnh híng gi¸ trÞ mang tÝnh ®Æc thï d©n téc vµ thêi ®¹i.
- Qu¸ tr×nh gi¸o dôc ®¹o ®øc kh«ng chØ ®Þnh híng cho c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc ®¹o ®øc mµ cßn ®Þnh híng cho ho¹t ®éng d¹y häc nãi chung. Víi t c¸ch lµ mét ngêi qu¶n lý gi¸o dôc, tríc hÕt cÇn ph¶i hiÓu biÕt mét c¸ch s©u s¾c nh÷ng vÊn ®Ò chung cña qu¸ tr×nh gi¸o dôc ®¹o ®øc. Tõ ®ã, cã nh÷ng ®Þnh híng, môc tiªu s¸t thùc, x©y dùng ®îc nh÷ng ch¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch kh¶ thi vµ cã nh÷ng biÖn ph¸p tæ chøc chØ ®¹o thÝch hîp ®Ó n©ng cao chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ cña qu¶n lý gi¸o dôc nãi chung, qu¸ tr×nh gi¸o dôc ®¹o ®øc nãi riªng.
1.1.6 Néi dung gi¸o dôc ®¹o ®øc.
Trong giai ®o¹n hiÖn nay, ë níc ta ®ang diÔn ra c«ng cuéc ®æi míi s©u s¾c trong ph¹m vi toµn x· héi. Sù nghiÖp gi¸o dôc ®îc coi träng lµ “Quèc s¸ch hµng ®Çu”. C«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ t tëng, ®¹o ®øc cho häc sinh cÇn ®îc coi träng vµ ®Æt lªn vÞ trÝ hµng ®Çu.
Gi¸o dôc chÝnh trÞ, t tëng ®¹o ®øc cÇn ph¶i t¨ng cêng gi¸o dôc thÕ giíi quan khoa häc. Trªn c¬ së t¨ng cêng thÕ giíi quan khoa häc cÇn t¨ng cêng gi¸o dôc t tëng c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa cho häc sinh. Qua gi¸o dôc ®¹o ®øc ph¶i n©ng cao lßng yªu níc, t¨ng cêng ý thøc lao ®éng vµ tù lao ®éng (®éng c¬, th¸i ®é ®óng ®¾n, ch¨m chØ, nç lùc v¬n lªn lµm chñ khoa häc c«ng nghÖ). Bªn c¹nh ®ã còng ph¶i ®ång thêi t¨ng cêng gi¸o dôc ph¸p luËt, gi¸o dôc lßng yªu th¬ng con ngêi vµ hµnh vi øng xö cã v¨n ho¸ (biÕt øng xö lÔ phÐp tÕ nhÞ, lÞch sù).
Trong nhµ trêng phæ th«ng c¸c phÈm chÊt ®¹o ®øc cÇn ®îc trau dåi cho häc sinh mét c¸ch liªn tôc, khoa häc, hîp lý vµ ®îc ph©n thµnh tõng nhãm theo tõng quan hÖ x· héi nh: quan hÖ c¸ nh©n víi x· héi; céng ®ång (trung thµnh víi lý tëng chñ nghÜa x· héi vµ chñ nghÜa céng s¶n, lßng yªu níc x· héi chñ nghÜa, yªu hoµ b×nh, tù hµo d©n téc, cã niÒm tin yªu víi §¶ng vµ B¸c Hå kÝnh yªu); quan hÖ c¸ nh©n víi lao ®éng (ch¨m chØ häc tËp, say mª khoa häc kü thuËt, quý träng du lÞch); quan hÖ c¸ nh©n víi b¶n th©n, víi ngê kh¸c nh ruét thÞt, b¹n bÌ, ®ång chÝ; ®ång thêi còng ph¶i gi¸o dôc ®¹o ®øc gia ®×nh, quan hÖ b¹n bÌ.
1.2 Mét sè c¬ së ph¸p lý cña viÖc chØ ®¹o gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh trong trêng THPT.
Trong v¨n kiÖn Héi nghÞ lÇn thø 2 Ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng kho¸ VIII ®· nªu râ: “NhiÖm vô môc tiªu c¬ b¶n cña gi¸o dôc lµ nh»m x©y dùng nh÷ng con ngê vµ thÕ hÖ thiÕt tha g¾n bã víi lý tëng ®é lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi, cã ®¹o ®øc trong s¸ng, cã ý chÝ kiªn cêng x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc, c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, gi÷ g×n vµ ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña d©n téc, cã n¨ng lùc tiÕp thu tinh hoa v¨n ho¸ cña nh©n lo¹i, ph¸t huy tiÒm n¨ng cña d©n téc vµ con ngêi ViÖt Nam, cã ý thøc céng ®ång vµ ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña c¸ nh©n, lµm chñ tri thøc khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, cã t duy s¸ng t¹o, cã tÝnh tæ chøc kû luËt cao lµ nh÷ng con ngêi kÕ thõa vµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi võa hång võa chuyªn”.
§iÒu 2 Ch¬ng I cña LuËt gi¸o dôc 2005 nªu râ; ‘Môc tiªu gi¸o dôc lµ ®µo t¹o con ngêi ViÖt Nam ph¸t triÓn toµn diÖn, cã ®¹o ®øc, tri thøc, søc khoÎ, thÈm mü vµ nghÒ nghiÖp, trung thµnh víi lý tëng ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi; h×nh thµnh vµ båi dìng nh©n c¸ch, phÈm chÊt vµ n¨ng lùc cña c«ng d©n; ®¸p øng yªu cÇu cña sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc”.
§iÒu 27 môc 2 ch¬ng III luËt gi¸o dôc 2005 kh¼ng ®Þnh “Môc tiªu cña gi¸o dôc phæ th«ng lµ gióp häc sinh ph¸t triÓn toµn diÖn vÒ ®¹o ®øc, trÝ tuÖ, thÓ chÊt, thÈm mü vµ c¸c kü n¨ng c¬ b¶n, ph¸t triÓn n¨ng lùc c¸ nh©n, tÝnh n¨ng ®éng vµ s¸ng t¹o, h×nh thµnh nh©n c¸ch con ngêi ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa, x©y dùng t c¸ch vµ tr¸ch nhiÖm c«ng d©n; chuÈn bÞ cho häc sinh tiÕp tôc häc lªn hoÆc ®i vµo cuéc sèng lao ®éng, tham gia x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc”.
- Gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh ph¶i ®îc tiÕn hµnh b»ng nhiÒu biÖn ph¸p, cã môc tiªu phï hîp. Ph¶i ®îc x©y dùng néi dung, kÕ ho¹ch cô thÓ vµ ®îc thùc hiÖn thêng xuyªn liªn tôc vµ ®¶m b¶o tÝnh hÖ thèng míi ®¹t ®îc kÕt qu¶ cao.
- Gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh ph¶i ®îc tiÕn hµng b»ng nhiÒu h×nh thøc phong phó, linh ho¹t, phï hîp víi t©m sinh lý vµ løa tuæi cña häc sinh. Th«ng qua c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc trong vµ ngoµi trêng. §ång thêi ph¶i biÕt kÕt hîp gi¸o dôc gi÷a 3 m«i trêng: Nhµ trêng – Gia ®×nh – x· héi ®Ó t¹o nªn søc m¹nh tæng hîp. Huy ®éng mäi nguån lùc, mäi sù hç trî cña tÊt c¶ c¸c tæ chøc, c¸c c¬ quan ban ngµnh, cïng ®oµn thÓ cïng phèi hîp ®Ó thùc hiÖn tèt x· héi ho¸ gi¸o dôc, gãp phÇn n©ng cao ®¹o ®øc, chÊt lîng häc sinh, gãp phÇn ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cã trÝ tuÖ, ®ång thêi t¹o ra nguån nh©n lùc lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
Ch¬ng II
thùc tr¹ng cña viÖc chØ ®¹o nh»m n©ng cao
chÊt lîng gi¸o dôc ®¹o ®øc cña häc sinh trêng THPT Trêng chinh huyÖn eah’leo tØnh ®¨k l¨k.
2.1 Mét sè nÐt vÒ trêng THPT Trêng Chinh, huyÖn EahLeo, tØnh §¨k L¨k.
EaH’Leo lµ mét huyÖn thuéc miÒn nói, ®ang lµ mét huyÖn ®îc coi lµ vïng khã kh¨n, vïng s©u xa cña tØnh §¨k L¨k, kinh tÕ chñ yÕu lµ trång c©y c«ng nghiÖp, trång cµ phª, cao su… nhng nh×n chung do ®Æc thï cña vïng kinh tÕ míi nªn cha ph¸t triÓn, nguån thu nhËp vµ ®êi sèng cßn thÊp, giao th«ng ®i l¹i, tiÕp cËn c¸c nguån th«ng tin ®ang hÕt søc khã kh¨n.
Trêng THPT Trêng Chinh lµ trêng thuéc c¸nh §«ng cña huyÖn, trêng ®îc thµnh lËp theo c«ng v¨n cña UBND tØnh nh»m gi¶i quyÕt khã kh¨n trong trong viÖc ®i l¹i häc hµnh cña con em ë 3 x· vïng III cña huyÖn (x· Easol, Eahiao, Dleyjang). C¸ch trung t©m thÞ trÊn huyÖn Eah’leo 8 km vÒ phÝa §«ng, d©n c chñ yÕu sèng nhê vµo nguån thu nhËp tõ n¬ng rÉy, trång c©y cµ phª, cao su… trªn ®Þa bµn rÊt réng vµ r¶i r¸c.
Trêng ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh cña UBND tØnh §¨k L¨k vµo ngµy 20 th¸ng 7 n¨m 2007, trêng THPT Trêng Chinh chÝnh thøc vµo häc buæi häc ®Çu tiªn lµ ngµy 25 th¸ng 8 n¨m 2008 trong bèi c¶nh trêng vÉn thi c«ng, thÇy vµ trß vÉn h¨ng say lao ®éng vµ häc tËp, cho ®Õn nay trêng ®ang chuÈn bÞ hoµn thiÖn c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh cuèi cïng.
Trong bèi c¶nh c¬ së vËt chÊt cha ®¸p øng ®ñ, t×nh h×nh an ninh chÝnh trÞ cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, phô huynh