Trong bối cảnh toàn cầu hoá và quốc tế hoá nền kinh tế hiện nay, hội nhập và tham gia các tổ chức kinh tế quốc tế đã trở thành một xu thế không thể nào đảo ngược đối với mỗi quốc gia trong quá trình phát triển kinh tế của mình, và Việt Nam không nằm ngoài xu thế chung này.
81 trang |
Chia sẻ: vietpd | Lượt xem: 1439 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Một số cải cách chính sách thương mại của Trung Quốc kể từ sau khi gia nhập WTO và bài học kinh 5 nghiệm cho Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
1
MỤC LỤC
Trang
LỜI NÓI ĐẦU 4
Chương I: NHỮNG CAM KẾT CỦA TRUNG QUỐC KHI GIA NHẬP
WTO
6
I. Tiến trình Trung Quốc gia nhập WTO 6
1. Tiến trình đàm phán
1.1 Đàm phán đa phương
1.2 Đàm phán song phương
1.3 Nhận xét về tiến trình Trung Quốc đám phán để gia nhập WTO
6
6
9
10
2. Tác động của việc Trung Quốc gia nhập WTO
2.1 Đối với bản thân Trung Quốc
2.2 Đối với quốc tế
2.3 Đối với khu vực Châu Á - ASEAN
12
12
15
15
II. Cam kết của Trung Quốc trong quá trình gia nhập WTO 21
1. Nhận xét chung 21
2. Một số cam kết cụ thể
2.1 Thương mại hàng hoá
2.1.1 Ngành ô tô
2.1.2 Ngành dệt may
2.1.3 Lĩnh vực nông nghiệp
2.1.4 Lĩnh vực năng lượng – dầu mỏ
2.2 Thương mại dịch vụ
23
23
23
23
23
24
24
2
2.2.1 Lĩnh vực viễn thông
2.2.2 Chứng khoán
2.2.3 Ngành ngân hàng
2.2.4 Lĩnh vực bảo hiểm
2.2.5 Phân phối – bán lẻ
24
25
25
26
26
Chương II: MỘT SỐ CẢI CÁCH CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI
CỦA TRUNG QUỐC SAU KHI GIA NHẬP WTO
28
I. Nhận xét chung 28
II. Một số cải cách thương mại cụ thể 31
1. Một số cải cách thương mại cụ thể
1.1 Cải cách liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ
1.2 Đưa quyền tự chủ sản xuất và kinh doanh ngoại thương xuống các địa
phương
1.3 Cơ cấu lại nền kinh tế
1.4 Thay đổi các quy định phù hợp với thông lệ quốc tế
1.5 Tập trung cho các ngành công nghiệp mũi nhọn
1.6 Đủ ngũ cốc để nuôi sống 1,3 tỷ dân
1.7 Giữ tốc độ tăng trưởng bình quân 7% trong năm năm tới
1.8 Cơ chế quản lý
31
31
32
34
36
37
39
40
41
2. Kết quả sau một năm gia nhập WTO
2.1 Xuất nhập khẩu và nội tiêu
2.2 Kết quả FDI
2.3 Thực hiện nguyên tắc không phân biệt đối xử
2.4 Hội nhập kinh tế toàn cầu
43
43
50
53
54
Chương III: MỘT SỐ BÀI HỌC KINH NGHIỆM ĐỐI VỚI VIỆT 56
3
NAM
I. Trung Quốc gia nhập WTO mang đến cơ hội cho Việt Nam 56
1. Cơ hội cho việc tích cực cải cách để phát triển kinh tế
2. Cơ hội cho việc hình thành môi trường kinh doanh ở châu Á
3. Cơ hội đẩy nhanh tiến trình điều chỉnh cơ cấu kinh tế
4. Cơ hội thu hút FDI
5. Cơ hội học tập kinh nghiệm về điều chỉnh cơ cấu kinh tế
56
57
58
58
60
II. Một số bài học kinh nghiệm cho Việt Nam từ quá trình đàm phán
gia nhập WTO của Trung Quốc
61
1. Cần kiên trì “không nóng vội” và kiên định “bảo vệ lợi ích của mình”
2. Bài học về công tác chuẩn bị tốt, đầy đủ trong quá trình đàm phán
3. Bài học về sự điều hành hữu hiệu của Chính phủ
4. Bài học về tạo ra điều kiện mở cửa bằng cách “Thí điểm trước - áp
dụng rộng rãi sau”
5. Bài học về sự chủ động phát triển thương mại quốc tế dựa vào lợi thế
so sánh
6. Những việc Việt Nam cần thực hiện để chuẩn bị cho tiến trình gia nhập
WTO
61
62
64
65
65
66
KẾT LUẬN 69
PHỤ LỤC 71
TÀI LIỆU THAM KHẢO 76
4
LỜI NÓI ĐẦU
Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cảnh toàn cầu hoá và quốc tế hoá nền kinh tế hiện nay, hội
nhập và tham gia các tổ chức kinh tế quốc tế đã trở thành một xu thế không
thể nào đảo ngược đối với mỗi quốc gia trong quá trình phát triển kinh tế của
mình, và Việt Nam không nằm ngoài xu thế chung này.
Tham gia vào tổ chức thương mại quốc tế (WTO) - tổ chức thương mại
toàn cầu lớn nhất và quan trọng nhất, thu hút tới 144/ 200 1 nước thành viên
Liên hiệp quốc và chi phối tới 95% tổng kim ngạch thương mại toàn thế giới,
là đích hội tụ và mẫu số chung của các nước trong xu hướng mở cửa hội nhập
kinh tế.
Việc tham gia WTO sẽ mang lại cho quốc gia thành viên nhiều cơ hội
mới, lớn lao về mở rộng thị trường xuất - nhập khẩu, tiếp nhận những hàng
hoá, dịch vụ, công nghệ kỹ thuật và quản lý, được đối xử công bằng trên thị
trường quốc tế, cải thiện các điều kiện cần thiết cho phát triển kinh tế và nâng
cao chất lượng cuộc sống của nhân dân trong nước. Nhận thức được tầm quan
trọng và lợi ích của việc tham gia “sân chơi quốc tế” này, Chính phủ Việt
Nam đã đặt mục tiêu trở thành thành viên chính thức của WTO vào năm
2005. Để thực hiện được mục tiêu này, Việt Nam cần tham khảo, xem xét,
đánh giá và rút kinh nghiệm từ các nước đi trước trong quá trình đàm phán
gia nhập và kết quả sau khi gia nhập WTO nhằm tìm ra được hướng đi đúng
đắn, phù hợp với điều kiện Việt Nam nhưng vẫn đáp ứng được yêu cầu của
WTO.
Chính vì lý do này, em đã chọn vấn đề: “Một số cải cách chính sách
thương mại của Trung Quốc kể từ sau khi gia nhập WTO và bài học kinh
5
nghiệm cho Việt Nam” làm đề tài nghiên cứu cho khoá luận tốt nghiệp Đại
học Ngoại thương của mình.
1 Tính đến ngày 12/11/2001 Trung Quốc chính thức gia nhập WTO (Nguồn: www.wto.org/english/thewto-e)
Mục đích nghiên cứu:
- Phân tích vấn đề về mặt lý luận và thực tiễn trong quá trình gia nhập WTO
của Trung Quốc.
- Phân tích kết quả sau một năm Trung Quốc trở thành thành viên chính
thức của WTO cũng như một số cải cách chính sách thương mại.
- Rút ra những bài học cho Việt Nam trong quá trình đàm phán để sớm
gia nhập có hiệu quả vào WTO.
Đối tượng của phạm vi nghiên cứu:
- Đối tượng nghiên cứu của đề bài là những cam kết của Trung Quốc trong
quá trình gia nhập WTO, một số cải cách của chính sách thương mại của
Trung Quốc sau khi gia nhập WTO.
- Do mức độ rộng lớn của vấn đề này trong phạm vi một khoá luận tốt
nghiệp đại học, phạm vi nghiên cứu của khoá luận tốt nghiệp này chỉ phân
tích những vấn đề liên quan đến một số chính sách cải cách về thương mại
nói chung, không đi sâu vào chính sách thương mại từng lĩnh vực cụ thể.
Phương pháp nghiên cứu:
Để hoàn thành đề tài này, tác giả đã vận dụng phương pháp luận của
chủ nghĩa Mác - Lênin về duy vật biện chứng và duy vật lịch sử; và quan
điểm, đường lối, chính sách phát triển kinh tế của Đảng. Đề bài này cũng sử
dụng các phương pháp nghiên cứu tổng hợp như: thu thập, so sánh, phân tích
và tổng hợp.
Bố cục của khoá luận:
Ngoài phần lời nói đầu và kết luận, kết cấu đề tài được chia thành 3 chương:
6
Chương 1: Những cam kết của Trung Quốc khi gia nhập WTO.
Chương 2: Một số cải cách chính sách thương mại của Trung Quốc sau khi
gia nhập WTO.
Chương 3: Một số bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam.
CHƯƠNG I
NHỮNG CAM KẾT CỦA TRUNG QUỐC KHI GIA NHẬP TỔ
CHỨC THƯƠNG MẠI THẾ GIỚI
I. TIẾN TRÌNH TRUNG QUỐC GIA NHẬP WTO
1. Tiến trình đàm phán
Nước cộng hoà nhân dân Trung Hoa vốn là một trong số 23 quốc gia tham
gia ký kết thành lập Hiệp định chung về Thuế quan và thương mại (GATT)
vào năm 1947. Tuy nhiên đến năm 1950, do chính phủ Quốc dân Đảng ở Đài
Loan tuyên bố rút lui nên Trung Quốc cũng đã rút khỏi GATT. Ngày
11/7/1986, đại sứ Trung Quốc ở Liên Hiệp Quốc Tiền Giai Đông đã gửi công
hàm cho GATT, chính thức đề xuất việc Chính phủ Trung Quốc xin khôi
phục địa vị nước tham gia ký kết GATT.
1.1 Đàm phán đa phương
Năm 1987, GATT đã thành lập “Nhóm công tác về địa vị nước tham gia
ký kết Hiệp định chung của Trung Quốc” để thảo luận các điều kiện trở thành
thành viên nhưng do hậu quả của sự kiện Thiên An Môn năm 1989, quá trình
đàm phán bị tạm hoãn lại. Đàm phán được khôi phục vào năm 1992, nhưng
Trung Quốc đã không đạt được thoả thuận về sự phê chuẩn đa phương không
chính thức với GATT trước khi GATT chính thức được thay thế bởi WTO
vào tháng 1/ 1995. Chính vì vậy mà quá trình đàm phán của Trung Quốc phải
tiếp tục. Trung Quốc nộp đơn xin trở thành thành viên WTO vào tháng
12/1993; đồng thời đổi tên “Tổ công tác về việc khôi phục lại vị trí của Trung
7
Quốc tại GATT” thành “Tổ công tác về việc đàm phán gia nhập WTO của
Trung Quốc”. Từ những năm 1993, 1994 Trung Quốc đã tổ chức một cuộc
vận động
để trở thành thành viên sáng lập của WTO nhưng cuộc vận động đã không
thành công.
Quá trình đàm phán tiếp tục diễn ra trong nhiều năm nhưng không có
thành viên nào đi đến một thoả thuận cuối cùng cho việc gia nhập WTO của
Trung Quốc. Đối với Trung Quốc đây là một sự chờ đợi lâu dài và không có
kết quả. Chính phủ Trung Quốc đã tuyên bố rằng nếu không có được một
quyết định vào cuối năm 1994 thì Chính phủ Trung Quốc sẽ không chủ động
tìm kiếm đàm phán song phương và đa phương nữa. Sau những nỗ lực để trở
thành thành viên sáng lập của WTO nhưng không thành công, Trung Quốc có
phần nào trùng lại. Thay cho dự định sớm gia nhập WTO từ năm 1994, 1995,
Trung Quốc đã đưa ra một lịch trình mới không đẩy nhanh tiến trình gia nhập
WTO để hạn chế những tác động tiêu cực quá lớn của tổ chức này đối với nền
kinh tế trong nước. Các quan chức Trung Quốc trong một số xí nghiệp quốc
doanh và một số nghành công nghiệp được bảo hộ nhiều (xe hơi, tài chính,
động cơ điện ...) đề nghị kéo dài thời hạn gia nhập WTO để có thời gian
chuẩn bị và thích nghi trước những thách thức và cạnh tranh của thị trường
mở. Việc làm này của Trung Quốc làm cho sự nhiệt tình của các thành viên
WTO bị suy giảm. Qúa trình đàm phán được tổ công tác mở lại vào tháng
5/1995. Nhiều quốc gia trong đó có Nhật, Liên minh Châu Âu (EU), Mỹ đã
yêu cầu nối lại các cuộc nói chuyện với Trung Quốc. Cuối cùng thì Trung
Quốc cũng đã đồng ý nối lại các cuộc nói chuyện và trở lại bàn đàm phán ở
Geneva vào tháng 7/1995.
Trong cuộc gặp cấp cao không chính thức tại Diễn đàn hợp tác Kinh tế
Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) ở Osaka tháng 11/1995, Chủ tịch Giang
Trạch Dân đã thông báo, Trung Quốc sẽ tự nguyện giảm thuế hơn 4000 mặt
8
hàng với mức trung bình 30% và sẽ huỷ bỏ hạn ngạch nhập khẩu hơn 170
hạng mục hàng hoá vào năm 1996. Sau đó trong một buổi làm việc không
chính thức giữa các thành viên WTO vào tháng 12/1995, Trung Quốc tiếp tục
thông báo một số dự định mới:
- Rút ngắn lịch trình giảm thuế trong các ngành sản xuất và khai thác mỏ từ
6 năm xuống còn 3 năm, trong nông nghiệp từ 10 năm xuống còn 5 năm.
- Rút ngắn lịch trình huỷ bỏ quyền kinh doanh ngoại thương từ 8 năm xuống
5 năm.
- Giảm thuế nhập khẩu từ 35% xuống còn 23% bằt đầu từ tháng 4/1996.
Đến năm 1995, qúa trình đàm phán gia nhập WTO của Trung Quốc
dường như hoàn tất, nhưng một lần nữa việc đàm phán lại không đi được đến
thoả thuận và đàm phán lại diễn ra trong suốt năm 1996. Tại cuộc họp APEC
ở Manila tháng 11/1996, Trung Quốc đã thông báo cắt giảm thuế và chính
sách tiếp cận thị trường được đưa ra ngay trong chương trình hành động tình
nguyện của APEC. Trung Quốc đã đặt ra kế hoạch đằng sau chuyển động này
để tạo ra môi trường cho sự gia nhập WTO của Trung Quốc trước Nhật Bản
và một số nước Châu Á khác; đồng thời tìm kiếm sự ủng hộ từ các nước bên
ngoài khu vực. Trung Quốc giới thiệu các chương trình hành động riêng lẻ
bao gồm việc giảm thuế mới, mở cửa thị trường và quyền sở hữu trí tuệ. Theo
kế hoạch, Trung Quốc thông báo sẽ:
- giảm mức thuế trung bình từ 23% xuống còn 15% (vào năm 2000).
- xem xét lại các biện pháp phi thuế quan đang tồn tại với 384 mặt hàng và
bãi bỏ tất cả những biện pháp không phù hợp với luật lệ, quy tắc của
WTO.
- Mở cửa thị trường hơn trong các lĩnh vực như: ngân hàng, bảo hiểm,
chứng khoán, bán lẻ, vận tải, thông tin, du lịch và các lĩnh vực khác.
- Sửa đổi luật và các quy định có liên quan tới việc bảo vệ quyền sở hữu trí
tuệ.
9
- Thực hiện một cách đầy đủ các thoả thuận của vòng đàm phán Urugoay
sau khi gia nhập WTO.
Trong quá trình đàm phán 15 năm qua, Trung Quốc đã tiến hành 37 lần
hội nghị nhóm công tác địa phương, trong đó có 19 lần hội nghị đa phương
được tổ chức với GATT (diễn ra trong thời gian từ 22/10/1987 - 20/10/1994)
và 18 lần hội nghị với WTO (bắt đầu từ 22/3/1996).
1.2 Đàm phán song phương
Bên cạnh việc đạt được sự thoả thuận trong các cuộc đàm phán đa
phương, Trung Quốc cũng đã thực hiện thành công các đàm phán song
phương với Mỹ, Canada, Brasil, Thuỵ Sĩ, Na-uy, ... Trung Quốc đã vượt qua
trở ngại lớn nhất của qúa trình đàm phán bằng việc ký kết hiệp định Thương
mại song phương với Mỹ ngày 15/11/1999. Để đạt được kết quả như vậy,
trong giai đoạn 1986 -1989, hai bên đã thực hiện 10 lần đàm phán, nhiều lần
hàn gắn rạn nứt trong quan hệ hai nước cũng như sự nhượng bộ và kiên định
của Chính phủ Trung Quốc trong nỗ lực cố gắng gia nhập WTO, tổng cộng 13
năm thoả thuận và 6 ngày thương lượng nước rút.
Ngày 18/6/2001, bên lề hội nghị Bộ trưởng thương mại APEC tại
Thượng Hải, Trung Quốc đã đạt được thoả thuận với Mỹ về việc gia nhập
WTO, giải quyết những bất đồng còn tồn tại giữa hai nước kể từ sau thoả
thuận song phương về mở cửa thị trường.
Cho đến ngày 26/9/1999, Trung Quốc đã đàm phán với 36 nước và EU,
đạt được thoả thuận với trên 20 nước và ký hiệp định chính thức với 12 nước.
Một đối tác quan trọng trong đàm phán song phương khác của Trung
Quốc là EU. Sau nhiều phiên thảo luận, thương lượng, ngày 20/5/2000, Trung
Quốc và EU đã chính thức ký kết hiệp định về việc Trung Quốc gia nhập
WTO.
10
Ngày 17/9/2001, Hội nghị lần thứ 18 tổ công tác WTO họp tại Geneva
đã thông qua văn kiện pháp lý của Nhóm công tác Trung Quốc gia nhập WTO
bao gồm: nghị định thư gia nhập, báo cáo của tổ công tác bao gồm các phụ
lục của Nghị định thư. Hội nghị quyết định trình các văn kiện này lên Đại hội
đồng WTO. Như vậy, tổ công tác đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử 15 năm của
mình. Mặc dù văn kiện pháp luật gia nhập WTO của Trung Quốc còn phải
được kiểm tra và thông qua tại Hôị nghị cấp Bộ trưởng lần thứ 4 cuả WTO tổ
chức ngày 9 - 13/11/2001 tại Doha, Quatar, song trên thực tế, Hội nghị này
thuần tuý là vấn đề thủ tục. Toàn bộ quá trình đàm phán gia nhập WTO của
Trung Quốc về cơ bản đã kết thúc.
Ngày 11/12/2001, Trung Quốc đã chính thức được kết nạp, trở thành
thành viên đầy đủ của WTO.
1.3 Nhận xét về tiến trình Trung Quốc đàm phán để gia nhập WTO
Trải qua 15 năm nỗ lực và cố gắng, cuối cùng Trung Quốc đã bước
chân vào WTO. Quá trình đàm phán gia nhập của WTO của Trung Quốc đã
khẳng định việc Trung Quốc đã chủ động tham gia vào toàn cầu hoá kinh tế,
đơn phương đưa ra các chương trình hành động cụ thể với việc giảm thuế
quan, bãi bỏ các biện pháp phi thuế quan ... Nhưng hết lần này đến lần khác,
Trung Quốc vẫn vấp phải những trở ngại trong đàm phán. Nguyên nhân có
thể thấy ở cả nhân tố chủ quan và khách quan gồm:
Vấn đề tư cách gia nhập của Trung Quốc: Trung Quốc luôn xác định là
một nước đang phát triển, có nghĩa Trung Quốc thực hiện những quyền lợi
và nghĩa vụ phù hợp với những đIều kiện của một nước đang phát triển.
Nhưng các nước tham gia ký kết lại đánh gia cao trình độ và thực lực phát
triển kinh tế của Trung Quốc, tuyên bố Trung Quốc nên gia nhập WTO
theo những điều kiện của một nước phát triển. Điều này không những
không phù hợp với thực trạng kinh tế TQ mà còn mâu thuẫn với hàng loạt
11
các chính sách Trung Quốc. Chính điều này đã gây ra những bất đồng dai
dẳng trong khi đàm phán ký kết các thoả thuận song phương và đa
phương.
Các bên đàm phán quan trọng như Mỹ đã không ngừng đưa ra cái “giá vào
cửa” quá cao và hà khắc, tạo ra những trở ngại lớn trong việc Trung Quốc
khôi phục lại địa vị tại GATT và gia nhập WTO. Về mặt thuế quan, đàm
phán chủ yếu yêu cầu Trung Quốc thực hiện thuế suất 0% hoặc yêu cầu
điều chỉnh mức thuế suất đối với hàng nhập khẩu. Đối với biện pháp phi
thuế quan, Trung Quốc đã cam kết lịch trình bãi bỏ 600 trong tổng số hơn
700 các biện pháp được áp dụng nhưng các bên đàm phán lại yêu cầu
Trung Quốc đưa ra lịch trình huỷ bỏ toàn bộ các biện pháp phi thuế. Về
thương mại dịch vụ, Trung Quốc phải mở cửa và cam kết tiếp tục mở cửa
các ngành: viễn thông, du lịch, vận tải, hàng không, ngân hàng ... mặc dù
Trung Quốc đã tiến hành mở cửa 36 ngành nghề trên phạm vi toàn quốc
trong lĩnh vực thương mại dịch vụ
Tiến trình đàm phán gia nhập WTO chịu ảnh hưởng nặng nề của các nhân
tố chính trị. Nước Mỹ trong khi đàm phán với Trung Quốc đã đưa ra rất
nhiều các điều kiện hà khắc, có mục đích chính trị rõ ràng, đặc biệt là một
số còn mong muốn cản trở việc Trung Quốc gia nhập WTO để ngăn chặn
việc nâng cao hơn nữa địa vị và sự phát triển của Trung Quốc. Mỹ đã
chính trị hoá việc đàm phán gia nhập WTO của Trung Quốc, làm tăng
thêm mức độ khó khăn trong đàm phán, đồng thời kéo dài tiến trình đàm
phán.
Cùng với việc “giá vào cửa” tăng lên, mức độ khó khăn của việc gia nhập
cũng tăng theo. Khi vòng đàm phán thương mại đa phương Urugoay bắt
đầu, ngoài việc thảo luận những vấn đề mang tính truyền thống còn tăng
12
thêm 3 vấn đề mới: thương mại dịch vụ, bảo hộ độc quyền sở hữu trí tuệ
và các biện pháp đầu tư có liên quan đến thương mại.
Ảnh hưởng của các nhân tố bảo hộ trong nước. Chế độ kinh tế vẫn có
nhiều điểm chưa hoàn thiện, vẫn tồn tại sự cách biệt nhất định so với
những yêu cầu của WTO, mức độ mở cửa của không ít các ngành còn thấp
hơn so với mức tổng thể của các nước đang phát triển.
Nói tóm lại, một mặt Trung Quốc không ngừng đẩy mạnh cải cách sâu
rộng, hoà nhập vào quỹ đạo phát triển của thế giới, hội nhập vào thị trường
quốc tế, mặt khác các khó khăn và trở ngại trên thể hiện việc Trung Quốc
phản đối chủ nghĩa bá quyền, ra sức xây dựng một trật tự mới trong đó đề cao
quyền lợi của Trung Quốc về mặt kinh tế, thương mại, từ đó dẫn đến ảnh
hưởng của Trung Quốc trong WTO về những mặt khác.
2. Tác động của việc Trung Quốc gia nhập WTO
2.1 Đối với bản thân Trung Quốc
2.1.1 Tác động tích cực:
Việc gia nhập WTO giúp Trung Quốc duy trì và phát triển kinh tế
trong khi tiếp tục trương trình cải cách và cơ cấu của mình. Những lợi ích
được thể hiện ở mấy điểm sau đây:
- Duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế cao trong suốt hai thập kỷ qua với
mức tăng trưởng bình quân gần 10%/ năm.
- Tham gia hình thành luật thương mại và đầu tư quốc tế với vai trò thành
viên WTO
- Bảo vệ lợi ích thương mại qua hệ thống giải quyết tranh chấp WTO
Mở rộng thị phần quốc tế cho các sản phẩm Trung Quốc và thúc đẩy
thương mại phát triển. Hiện có tới 90% kim ngạch ngoại thương của Trung
Quốc là với các thành viên WTO, xuất khẩu của Trung Quốc, đặc biệt là
13
xuất khẩu hàng dệt may sẽ nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường thế giới. Dệt
may được coi là hàng xuất khẩu chủ lực, chiếm tới 25% kim ngạch xuất
khẩu của Trung Quốc. Dự tính vào năm 2005 kim ngạch xuất khẩu mặt
hàng này sẽ tăng gấp đôi mức hiện nay và đạt 70 tỷ USD. Cộng với thu
nhập từ các mặt hàng khác, hàng năm Trung Quốc có thể thu được thêm
116 tỷ USD, tương đương 1% tăng trưởng GDP 2. Bên cạnh việc mở rộng
xuất khẩu hàng hoá trong nước, Trung Quốc còn tận dụng cơ hội từ nhập
khẩu như lựa chọn nhập những hàng hoá có kỹ thuật cao, những công nghệ
mới nhất, để nhanh chóng phát triển ngành có kỹ thuật cao, những ngành
mũi nhọn, nhanh chóng đuổi kịp các nước phát triển trên thế giới .
- Tăng sức cạnh tranh trong mọi thành phần kinh tế. Gia nhập WTO dẫn đến
cơ chế cạnh tranh buộc các xí nghiệp Trung Quốc phải dựa vào tiêu chuẩn
2 Nguồn: " Trung Quốc gia nhập WTO tác động đến Châu Á " - Ngoại thương 17 - 23/12/1999
quốc tế, vào yêu cầu thị trường để tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh,
thúc đẩy tiến bộ kĩ thuật và nâng cao trình độ quản lý, từ đó nâng cao chất
lượng tổng thể của xí nghiệp. Từ đây, người tiêu dùng Trung Quốc trực
tiếp hưởng lợi: có thêm nhiều lựa chọn sản phẩm, giá thành hạ hơn, chất
lượng cao hơn, nhận thức về quyền sở hữu trí tuệ và quyền người tiêu
dùng được nâng cao, và tăng tính hiệu quả và sản lượng sản xuất.
- Tăng thu hút vốn đầu tư và kỹ thuật nước ngoài. Theo tính toán của các
chuyên gia, đến năm 2005, vốn đầu tư nước ngoài vào Trung Quốc có
thể đạt 100 tỷ USD so với mức hơn 50tỷ USD/năm hiện nay3. Nhiều
công ty nước ngoài đầu tư vào Trung Quốc sẽ đem theo công nghệ tiên
tiến vào chuyển giao, tạo thêm nhiều việc làm và tăng thu thuế cho
chính phủ.
- Thúc đẩy nhanh hơn cải cách trong nước, xây dựng hệ thống luật pháp
thông thoáng. Để nhập cuộc được cũng như để có thể tồn tại trong sân chơi
14
này, Trung Quốc phải thúc đẩy mạnh mẽ công cuộc cải cách, đổi mới các
chính sách kinh tế, hoàn thiệ