Đề tài Một số định hướng và giải pháp để nâng cao vai trò điều tiết tiền tệ của ngân hàng trung ương

Ngân hàng trung ương là một cơ quan thuộc bộ máy nhà nước, được độc quyền phát hành giấy bạc ngân hàng và thực hiện chức năng quản lý nhà nước về hoạt động tiền tệ, tín dụng ngân hàng, với mục tiêu cơ bản là ổn định giá trị đồng tiền, duy trì sự ổn định và an toàn của hệ thống ngân hàng. Ngân hàng trung ương nắm giữ một trong những công cụ quan trọng nhất để quản lý nền kinh tế vĩ mô, đó là chính sách tiền tệ. Bởi vậy, Ngân hàng trung ương có vị trí đặc thù trong bộ máy điều hành và quản lý vĩ mô của nhà nước. ở Việt Nam, Ngân hàng trung ương là cơ quan của chính phủ, có trách nhiệm chủ trì và xây dựng dự án chính sách tiền tệ quốc gia, kế hoạch cung ứng lượng tiền bổ sung cho lưu thông hàng năm. Điều hành các công cụ chính sách tiền tệ, thực hiện việc đưa tiền ra lưu thông và rút tiền từ lưu thông về theo tín hiệu của thị trường trong phạm vi lượng tiền cung ứng đã được chính phủ phê duyệt. Chính vì vậy ngân hàng có vai trò to lớn trong điều tiết, kiểm soát thị trường tiền tệ. Thực tế ở Việt Nam cho thấy, trong những năm qua. thị trường tiền tệ Việt Nam đã được hình thành và từng bước hoàn thiện theo xu hướng năng động, tích cực, phù hợp với xu thế phát triển năng động của nền kinh tế. Các chủ thể tham gia thị trường tiền tệ khá phong phú với các cách khác nhau, nhưng đều hoạt động với mục tiêu duy nhất là phát triển thị trường tiền tệ tạo điều kiện cho kinh tế phát triển trong thời kì mới. Mặc dù đến nay qui mô của thị trường này còn rất khiêm tốn nhưng nó đã đóng góp vai trò nhất định trong việc kết nối cung cầu về vốn ngắn hạn cho các ngân hàng, doanh nghiệp, các tổ chức kinh doanh . Thị trường nội tệ liên ngân hàng được hình thành từ năm 1993, thị trường ngoại tệ liên ngân hàng hình thành năm và hoạt động khá hiệu quả đã chứng minh cho sự lớn mạnh của thị trường tiền tệ Việt Nam. Đặc biệt, thị trường tiền tệ Việt Nam đã góp phần tháo gỡ khó khăn cho các ngân hàng trong việc bảo đảm khả năng thanh toán, an toàn hệ thống, cũng như mở rộng nguồn vốn cho vay. Trong những kết quả đó, không thể không kể đến vai trò điều tiết của NHNN Việt Nam. Tuy nhiên TT trường tiền tệ của Việt Nam vẫn phát triển ở mức độ thấp xét trên cả góc độ qui mô, chủng loại hàng hoá và công cụ giao dịch. Các thành viên tham gia thị trường tiền còn có nhiều hạn chế, bản thân một số tổ chức chưa quản lý vốn một cách linh hoạt và hiệu quả, chưa chủ động tham gia thị trường tiền tệ để sinh lời nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi của mình. Nhất là hiện nay hệ thống ngân hàng còn đang trong giai đoạn cải cách, củng cố nên cũng ảnh hưởng đến khả năng tham gia của các tổ chức tổ chức, cá nhân vào thị trường tiền tệ. Luật pháp về ngân hàng còn nhiều vấn đề chưa phù hợp với tình hình thực tế, công nghệ ngân hàng chưa hiện đại đảm bảo khả năng thanh toán cũng như sự luân chuyển vốn nhanh giữa các tổ chức tín dụng. Ngân hàng chưa phát huy tốt vai trò hướng dẫn thị trường, khuyến khích các thành viên tham gia các giao dịch ngân hàng và sử dụng nguồn vốn. Chế độ lãi suất chưa hoàn toàn linh hoạt nhằm thu hút lượng vốn nhàn rỗi trong dân cũng như thu hút vốn đầu tư của nước ngoài. Một số mô hình định chế tài chính khá thành công trong việc đầu tư trên thị trường tiền tệ ở các nước cũng chưa được tạo điều kiện giới thiệu và hình thành. Chính vì thế trong bài viết này, tôi muốn đề cập đến một số vấn đề về vai trò điều tiết thị trường tiền tệ của ngân hàng trung ương Việt Nam trong nền kinh tế thị trường hiện nay, qua đó cũng xin mạn phép đưa ra một số giải pháp để ngân hàng nhà nước phát huy tốt hơn nữa vai trò của mình.