Đề tài Nghiên cứu, đề xuất các giải pháp quản lý chất lượng môi trường cho các chung cư trên địa bàn Quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh

Ăn, ở, mặc, đi lại, làm việc, học tập, vui chơi giải trí là những nội dung cơ bản của cuộc sống con người. Ăn ngon, đủ dinh dưỡng, ở có vệ sinh, tiện nghi cao, đi lại với phương tiện thuận lợi, nhanh chóng, làm việc, học tập có điều kiện tốt, vui chơi giải trí lành mạnh, đó là một phần chất lượng của cuộc sống hàng ngày của con người. Tất cả những nội dung cơ bản của cuộc sống đều rất quan trọng, ảnh hưởng tác động, tương hỗ lẫn nhau. Nhưng phải nói rằng nội dung “ở” là một yếu tố ảnh hưởng khá nhiều đến các yếu tố khác, nó là một trong những bộ mặt quan trọng nhất của nội dung cuộc sống. Nhìn vào nhà ở, người ta biết mức sống, tri thức, phong cách, nghề nghiệp của con người, nhìn vào nhà ở người ta cũng biết cuộc sống của con người ở trong đó đã “lạc nghiệp” chưa. Vì thế, từ bao đời, trong suy nghĩ của người Việt Nam và nhiều dân tộc khác mới có câu: “Có an cư, mới lạc nghiệp”. Nhà ở là loại công trình xuất hiện sớm trong lịch sử phát triển của xã hội loài người. Đó là tổ ấm của gia đình nhằm tạo những môi trường thích nghi với cuộc sống của cá nhân và gia đình, trước hết đảm bảo cho con người có thể có nơi trú ẩn, chống được sự đe dọa của thú dữ, cũng như những điều kiện bất lợi của thiên nhiên như: nắng, mưa, bão, gió, nhiệt độ khắc nghiệt. Xã hội càng phát triển thì chức năng gia đình cũng có chuyển biến và nhà ở cũng được phát triển về hình thức và nội dung. Nhà ở không chỉ là nơi trú ẩn, nương thân đơn thuần mà còn là đơn vị sản xuất kinh tế ở quy mô gia đình, một cơ sở để bảo vệ nòi giống, để từng cá thể và gia đình phát triển một cách toàn diện và đã từng được xem là cơ sở tiêu thụ hàng hóa trong xã hội đương đại để tận hưởng những phúc lợi của xã hội, thành tựu của kỹ thuật và khoa học của thời đại. Ví dụ như ở xã hội nguyên thủy: với đời sống du cư, nhà ở sơ khai chỉ là kiến trúc chòi lều ken từ cành lá trên các ngọn cây cao để tránh thú dữ, hoặc là những góc khuất trên sường núi hay trong hang động có chèn lấp thêm cây cỏ đất đá để tạo nên môi trường sống tiện nghi an toàn hơn. Dần dần thì ngôi nhà trở thành các túp lều làm từ thảo mộc, đất, đá nằm sát mặt đất, hay các kiểu nhà đất nửa hầm hay nhà sàn để tạo ra không gian sinh hoạt thích ứng với cuộc sống luân canh định cư. Nhà ở hiện nay cuối cùng đã là một chuỗi nhiều không gian liên hoàn với mỗi không gian là một chức năng riêng biệt có đầy đủ trang thiết bị để thỏa mãn nhu cầu phong phú chất lượng cao của đời sống gia đình hiện đại. Như vậy nhà ở là sản phẩm do con người tạo ra và luôn luôn được con người cải tiến, hoàn thiện dựa trên kinh nghiệm chinh phục thiên nhiên, lợi dụng, khai thác thiên nhiên, đồng thời nhằm tận dụng phúc lợi do những tiến bộ khoa học kỹ thuật và mức sống xã hội luôn được nâng cao của văn minh nhân loại. Hơn bất kì công trình kiến trúc nào, nhà ở bao giờ cũng phản ánh trung thực nhất những điều kiện đặc thù của thiên nhiên (như khí hậu, địa hình, cảnh quan sinh thái của một vùng điạ lý), của mức sống kinh tế văn hóa(về đời sống tinh thần cũng như vật chất của dân tộc, thời đại). Khi nghiên cứu vế nhà ở, cần phải tìm hiểu những đặc điểm môi trường, khí hậu, xã hội, kinh tế, những tác nhân có ảnh hưởng đến công trình, để đảm bảo sự phát triển bền vững của xã hội. Các chương trình tái định cư của thành phố nằm trong quá trình phát triển toàn cầu hóa và chuyển đổi kinh tế chung của Việt Nam từ những năm 90. Việc hòa nhập vào sự tiến triển chung của Thế giới, hiện đại hóa kinh tế xã hội của đất nước, đẩy mạnh thêm quá trình phát triển đô thị và đặt ra những vấn đề cấp bách cho việc quản lý cuộc sống đô thị, việc xử lí các khu cư trú tạm bợ và tìm kiếm những giải pháp để đối phó với sự xuống cấp của môi trường. Quận 4 là quận nội thành có diện tích nhỏ nhất nhưng có mật độ dân số đứng hàng thứ hai so với 21 quận huyện khác TP Hồ Chí Minh. Về địa lý quận 4 có một vị trí khá quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển đô thị của Tp. Hồ Chí Minh. Hiện nay, do đang đứng trước một áp lực khá lớn của hoạt động phát triển đô thị và những xáo trộn bắt buộc trong việc bố trí lại sử dụng đất, xáo trộn về nơi ở của một số đông các hộ dân, nhu cầu nhà ở và sự thu hẹp đất ở, Quận 4 sẽ tiếp tục có những chung cư mới để phục vụ tái định cư và nhu cầu nhà ở của người dân. Kiến trúc cao tầng cận đại là sản phẩm của quá trình đô thị hóa và công nghiệp hóa. Do sự phát triển nhanh chóng của công nghiệp, thương nghiệp và do sự tăng nhanh dân số đô thị, sự khan hiếm về đất xây dựng đã thúc đẩy kiến trúc phát triển theo chiều cao. Việc phát triển mạnh các phương tiện và vật liệu xây dựng đã tạo cơ sở vật chất cho việc xây dựng nhà cao tầng, chung cư cao tầng. Bên cạnh đó, cũng còn tồn tại một số chung cư có tuổi thọ lâu năm, có hiện tượng ô nhiễm nặng, phát sinh nhiều vấn đề môi trường đòi hỏi phải có chiến lược bảo vệ môi trường phù hợp. Vì thế, chúng tôi tiến hành khảo sát các khu chung cư trong phạm vi quận 4 với đề tài: “Nghiên cứu, đề xuất các giải pháp quản lý chất lượng môi trường cho các chung cư trên địa bàn Quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh”