Đề tài Những lĩnh vực pháp luật kinh tế chịu tác động mạnh mẽ nhất sau khi Việt Nam gia nhập tổ chức WTO? Giải thích. Nhà nước Việt Nam đã có những chuẩn bị gì để thích ứng với tình hình mới đó
Bao gồm 14 hành vi điều chỉnh các quan hệ mua bán hàng hoá và dịch vụ liên quan trực tiếp đến mua bán hàng hoá. Thậm chí đối tượng của việc mua bán hàng hoá cũng bị giới hạn ở các động sản, chủ yếu là các máy móc, thiết bị, nguyên liệu, vật liệu phục vụ sản xuất, tiêu dùng, các động sản khác được lưu thông trên thị trường, nhà ở dùng để kinh doanh dưới hình thức cho thuê, mua bán (Điều 5 Luật Thương mại 1997). Các bất động sản như nhà máy, công trình xây dựng (không phải là nhà ở), các quyền tài sản như cổ phần, cổ phiếu, trái phiếu, các hành vi liên quan trực tiếp đến mua bán hàng hoá như vận chuyển hàng, thanh toán tiền mua hàng qua hệ thống ngân hàng cũng không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật thương mại 1997. Trong khi đó, ở các nước trên thế giới, khái niệm thương mại ngày càng được mở rộng ra với một nội hàm rộng lớn, bao gồm tất cả các hoạt động nhằm mục đích tìm kiếm lợi nhuận. Chẳng hạn như, Bộ luật thương mại số 48 của Nhật Bản ngày 9/3/1899, thuật ngữ thương mại được dùng để chỉ những hoạt động mua bán nhằm mục đích lợi nhuận và hầu hết các dịch vụ trên thị trường như dịch vụ vận tải, cung ứng điện hay khí đốt, uỷ thác, bảo hiểm, ngân hàng. Luật Thương mại của Philippin tuy không đưa ra các hành vi thương mại cụ thể mà quy định phạm vi điều chỉnh là các hoạt động nhằm thúc đẩy sự trao đổi hàng hoá và dịch vụ với mục đích thu lợi nhuận. Ngoài ra Luật Thương mại của Philippin còn điều chỉnh các giao dịch thương mại trong tất cả các lĩnh vực kể cả lĩnh vực vận chuyển hành khách. Bộ luật thương mại của Thái Lan cũng đưa ra khái niệm thương mại khá rộng không chỉ bao gồm việc mua bán hàng hoá mà cả các hoạt động thuê tài sản, thuê mua tài sản, tín dụng, thế chấp, đại diện, môi giới, bảo hiểm, công ty, hợp danh Cách hiểu khái niệm thương mại nêu trên cũng tương đồng với cách hiểu trong một số Hiệp định quan trọng của ASEAN, Hiệp định thành lập Tổ chức thương mại quốc tế gồm nhiều Hiệp định cấu thành như Hiệp định GATT, GATS, TRIMP, TRIPS,.
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đề tài Những lĩnh vực pháp luật kinh tế chịu tác động mạnh mẽ nhất sau khi Việt Nam gia nhập tổ chức WTO? Giải thích. Nhà nước Việt Nam đã có những chuẩn bị gì để thích ứng với tình hình mới đó, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
PHAÀN I
CHUÛ ÑEÀ TIEÅU LUAÄN
Nhöõng lónh vöïc phaùp luaät kinh teá chòu taùc ñoäng maïnh meõ nhaát sau khi Vieät Nam gia nhaäp toå chöùc WTO? Giaûi thích. Nhaø nöôùc Vieät Nam ñaõ coù nhöõng chuaån bò gì ñeå thích öùng vôùi tình hình môùi ñoù?
I. Khaùi Nieäm
Khaùi nieäm thöông maïi theo Luaät Thöông maïi 1997 ñöôïc hieåu theo nghóa heïp, bao goàm 14 haønh vi ñieàu chænh caùc quan heä mua baùn haøng hoaù vaø dòch vuï lieân quan tröïc tieáp ñeán mua baùn haøng hoaù.
Thaäm chí ñoái töôïng cuûa vieäc mua baùn haøng hoaù cuõng bò giôùi haïn ôû caùc ñoäng saûn, chuû yeáu laø caùc maùy moùc, thieát bò, nguyeân lieäu, vaät lieäu phuïc vuï saûn xuaát, tieâu duøng, caùc ñoäng saûn khaùc ñöôïc löu thoâng treân thò tröôøng, nhaø ôû duøng ñeå kinh doanh döôùi hình thöùc cho thueâ, mua baùn (Ñieàu 5 Luaät Thöông maïi 1997). Caùc baát ñoäng saûn nhö nhaø maùy, coâng trình xaây döïng (khoâng phaûi laø nhaø ôû), caùc quyeàn taøi saûn nhö coå phaàn, coå phieáu, traùi phieáu, caùc haønh vi lieân quan tröïc tieáp ñeán mua baùn haøng hoaù nhö vaän chuyeån haøng, thanh toaùn tieàn mua haøng qua heä thoáng ngaân haøng… cuõng khoâng thuoäc phaïm vi ñieàu chænh cuûa Luaät thöông maïi 1997. Trong khi ñoù, ôû caùc nöôùc treân theá giôùi, khaùi nieäm thöông maïi ngaøy caøng ñöôïc môû roäng ra vôùi moät noäi haøm roäng lôùn, bao goàm taát caû caùc hoaït ñoäng nhaèm muïc ñích tìm kieám lôïi nhuaän. Chaúng haïn nhö, Boä luaät thöông maïi soá 48 cuûa Nhaät Baûn ngaøy 9/3/1899, thuaät ngöõ thöông maïi ñöôïc duøng ñeå chæ nhöõng hoaït ñoäng mua baùn nhaèm muïc ñích lôïi nhuaän vaø haàu heát caùc dòch vuï treân thò tröôøng nhö dòch vuï vaän taûi, cung öùng ñieän hay khí ñoát, uyû thaùc, baûo hieåm, ngaân haøng. Luaät Thöông maïi cuûa Philippin tuy khoâng ñöa ra caùc haønh vi thöông maïi cuï theå maø quy ñònh phaïm vi ñieàu chænh laø caùc hoaït ñoäng nhaèm thuùc ñaåy söï trao ñoåi haøng hoaù vaø dòch vuï vôùi muïc ñích thu lôïi nhuaän. Ngoaøi ra Luaät Thöông maïi cuûa Philippin coøn ñieàu chænh caùc giao dòch thöông maïi trong taát caû caùc lónh vöïc keå caû lónh vöïc vaän chuyeån haønh khaùch. Boä luaät thöông maïi cuûa Thaùi Lan cuõng ñöa ra khaùi nieäm thöông maïi khaù roäng khoâng chæ bao goàm vieäc mua baùn haøng hoaù maø caû caùc hoaït ñoäng thueâ taøi saûn, thueâ mua taøi saûn, tín duïng, theá chaáp, ñaïi dieän, moâi giôùi, baûo hieåm, coâng ty, hôïp danh…
Caùch hieåu khaùi nieäm thöông maïi neâu treân cuõng töông ñoàng vôùi caùch hieåu trong moät soá Hieäp ñònh quan troïng cuûa ASEAN, Hieäp ñònh thaønh laäp Toå chöùc thöông maïi quoác teá goàm nhieàu Hieäp ñònh caáu thaønh nhö Hieäp ñònh GATT, GATS, TRIMP, TRIPS,...
ÔÛ Vieät Nam thuaät ngöõ “thöông maïi” ñöôïc söû duïng khaù roäng raõi trong ñôøi soáng xaõ hoäi vaø trong nhieàu caùc vaên baûn quy phaïm phaùp luaät, Trong moät ñaïo Luaät Thöông maïi. Naêm 1990, Quoác hoäi thoâng qua hai ñaïo luaät raát quan troïng, ñoù laø Luaät Coâng ty vaø Luaät Doanh nghieäp tö nhaân. Hai luaät naøy ñaõ ñöa ra moät khaùi nieäm môùi trong khoa hoïc phaùp lyù Vieät Nam coù lieân quan nhieàu ñeán vieäc aùp duïng phaùp luaät thöông maïi, ñoù laø khaùi nieäm “kinh doanh”. Khaùi nieäm “kinh doanh” cuõng ñöôïc nhaéc laïi trong Luaät Doanh nghieäp 1999, theo ñoù “kinh doanh laø vieäc thöïc hieän moät, moät soá hoaëc taát caû caùc coâng ñoaïn cuûa quaù trình ñaàu tö, töø saûn xuaát ñeán tieâu thuï saûn phaåm hoaëc cung öùng dòch vuï treân thò tröôøng nhaèm muïc ñích sinh lôïi” (Khoaûn 3 Ñieàu 2). Khaùi nieäm naøy trong moät chöøng möïc nhaát ñònh coù nhöõng ñieåm töông ñoàng vôùi khaùi nieäm thöông maïi theo nghóa roäng ñöôïc söû duïng phoå bieán treân theá giôùi hieän nay vaø cuõng ñöôïc giaûi thích taïi Luaät maãu veà troïng taøi thöông maïi quoác teá cuûa UNCITRAL naêm 1985. Phaùp leänh troïng taøi thöông maïi ra ñôøi vaø coù hieäu löïc ngaøy 1/7/2003 neâu roõ: “Hoaït ñoäng thöông maïi laø vieäc thöïc hieän moät hay nhieàu haønh vi thöông maïi cuûa caù nhaân, toå chöùc kinh doanh bao goàm mua baùn haøng hoùa, cung öùng dòch vuï; phaân phoái; ñaïi dieän, ñaïi lyù thöông maïi; kyù göûi; thueâ; cho thueâ; thueâ mua; xaây döïng; tö vaán; kyõ thuaät; li - xaêng; ñaàu tö; taøi chính, ngaân haøng; baûo hieåm; thaêm doø, khai thaùc; vaän chuyeån haøng hoaù, haønh khaùch baèng ñöôøng haøng khoâng, ñöôøng bieån, ñöôøng saét, ñöôøng boä vaø caùc haønh vi thöông maïi khaùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät”. Song coù theå noùi, khaùi nieäm thöông maïi ñöôïc hieåu theo nghóa roäng naøy môùi chæ ñöôïc toàn taïi trong moät vaên baûn phaùp quy mang tính chaát toá tuïng (luaät hình thöùc) maø chöa toàn taïi trong vaên baûn quy phaïm phaùp luaät coù giaù trò phaùp lyù cao mang tính noäi dung.
Söï ra ñôøi khaùi nieäm “kinh doanh” theo Luaät Doanh nghieäp 1999, söï toàn taïi khaùi nieäm “kinh teá” trong Phaùp leänh Hôïp ñoàng kinh teá 1989, cuõng nhö khaùi nieäm “thöông maïi” theo Phaùp leänh troïng taøi thöông maïi 2003 ñaõ taïo ra söï nhaän thöùc khaùc bieät trong caùch hieåu veà “thöông maïi” so vôùi Luaät Thöông maïi 1997. Phaïm vi ñieàu chænh roäng heïp cuûa khaùi nieäm thöông maïi trong heä thoáng phaùp luaät neâu treân ñaõ taïo ra söï maâu thuaãn, choàng cheùo trong vieäc aùp duïng caùc quy ñònh phaùp luaät veà luaät noäi dung (Luaät Doanh nghieäp 1999, Luaät Thöông maïi 1997, Phaùp leänh Hôïp ñoàng kinh teá 1989) cuõng nhö luaät toá tuïng (Phaùp leänh troïng taøi thöông maïi 2003). Ñaëc bieät, ñieàu naøy coøn aûnh höôûng ñeán quaù trình Vieät Nam thích öùng vôùi caùc quy ñònh vaø taäp quaùn thöông maïi quoác teá. Coù theå noùi ñaây laø moät trong nhöõng trôû ngaïi lôùn cuûa Vieät Nam trong quaù trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, cuï theå laø vieäc thöïc thi Hieäp ñònh thöông maïi Vieät Nam - Hoa Kyø cuõng nhö vieäc gia nhaäp Toå chöùc thöông maïi theá giôùi.
Vieäc xaùc ñònh phaïm vi ñieàu chænh theo dieän heïp cuûa Luaät Thöông maïi 1997 treân thöïc teá ñaõ phaùt sinh nhieàu vaán ñeà, khoâng chæ trong quaù trình thöïc hieän caùc giao dòch thöông maïi maø coøn aûnh höôûng ñeán vieäc giaûi quyeát caùc tranh chaáp thöông maïi, tieáp sau ñoù laø vieäc coâng nhaän vaø cho thi haønh caùc baûn aùn, phaùn quyeát cuûa troïng taøi nöôùc ngoaøi. Thöïc teá cho thaáy nhieàu baûn aùn cuûa toaø aùn vaø phaùn quyeát cuûa troïng taøi nöôùc ngoaøi, ñaëc bieät laø caùc vuï tranh chaáp lieân quan ñeán ñaàu tö, xaây döïng… ñaõ khoâng ñöôïc thöïc thi ôû Vieät Nam do naèm ngoaøi phaïm vi ñieàu chænh cuûa Luaät Thöông maïi. Ñieån hình laø vuï tranh chaáp hôïp ñoàng giöõa hai coâng ty xaây döïng ñoái vôùi hôïp ñoàng ñöôïc kyù keát naêm 1995 veà vieäc xaây döïng khu nghæ maùt taïi mieàn Trung Vieät Nam. Tranh chaáp ñöôïc ñöa ra Troïng taøi taïi Queensland, Australia vaø phaùn quyeát troïng taøi ñöôïc ñöa ra theo höôùng coù lôïi cho Coâng ty Tyco vaø sau ñoù ñöôïc chuyeån sang Vieät Nam ñeå ñeà nghò coâng nhaän vaø cho thi haønh. Ngaøy 23/5/2002, Toøa Kinh teá Toøa aùn nhaân daân thaønh phoá Hoà Chí Minh coâng nhaän phaùn quyeát troïng taøi. Moät trong caùc cô sôû chính ñöôïc Coâng ty Leighton ñöa ra ñeå khoâng coâng nhaän vaø thi haønh phaùn quyeát troïng taøi laø quan heä hôïp ñoàng lieân quan ñeán vuï tranh chaáp laø quan heä xaây döïng vaø quan heä naøy khoâng phaûi laø quan heä thöông maïi theo caùc quy ñònh cuûa Luaät Thöông maïi 1997. Thaùng 1/2003, Toøa Phuùc thaåm Toøa aùn nhaân daân toái cao taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ xeùt xöû laïi vuï vieäc vaø baùc quyeát ñònh cuûa Toøa sô thaåm bôûi leõ caùc giao dòch trong hôïp ñoàng 1995 lieân quan ñeán hoaït ñoäng xaây döïng nhöng hoaït ñoäng xaây döïng naøy laïi khoâng coù baûn chaát thöông maïi theo phaùp luaät Vieät Nam thôøi ñieåm ñoù cuõng nhö theo Luaät Thöông maïi 1997 vaø do vaäy, phaùn quyeát troïng taøi khoâng ñuû ñieàu kieän ñeå ñöôïc coâng nhaän vaø thi haønh taïi Vieät Nam.
Nhö vaäy, vaán ñeà ñaët ra laø khaùi nieäm thöông maïi caàn phaûi ñöôïc quy ñònh roõ vaø thoáng nhaát trong ñaïo luaät thöông maïi, theo ñoù phaïm vi ñieàu chænh cuûa noù caàn ñöôïc môû roäng phuø hôïp vôùi caùc quy ñònh vaø taäp quaùn thöông maïi quoác teá.
Theo Luaät thöông maïi cuûa quoác hoäi nöôùc coäng hoaø xaõ hoäi chuû nghóa vieät nam soá 36/2005/qh11 ngaøy 14 thaùng 6 naêm 2005 quy ñònh:
Hoaït ñoäng thöông maïi laø hoaït ñoäng nhaèm muïc ñích sinh lôïi, bao goàm mua baùn haøng hoaù, cung öùng dòch vuï, ñaàu tö, xuùc tieán thöông maïi vaø caùc hoaït ñoäng nhaèm muïc ñích sinh lôïi khaùc.
II. Nhöõng lónh vöïc phaùp luaät kinh teá chòu taùc ñoäng maïnh meõ nhaát sau khi Vieät Nam gia nhaäp toå chöùc WTO? Giaûi thích. Nhaø nöôùc Vieät Nam ñaõ coù nhöõng chuaån bò gì ñeå thích öùng vôùi tình hình môùi ñoù
Gia nhaäp WTO nghóa laø tham gia moät saân chôi bình ñaúng. Nhieàu nöôùc ñang phaùt trieån coù cuøng trình ñoä nhö Vieät Nam, coù caùc chuûng loaïi haøng hoùa, dòch vuï töông töï nhö chuùng ta, nhöng hoï ñaõ gia nhaäp WTO tröôùc vaø ñaõ ñöôïc höôûng moät soá öu ñaõi. Vieät Nam seõ laø ñoái thuû caïnh tranh vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån khaùc veà haøng xuaát khaåu vaøo caùc thò tröôøng lôùn nhö Myõ, EU… Ñeå duy trì lôïi theá caïnh tranh, caùc nöôùc naøy khoâng muoán chuùng ta coù nhöõng ñieàu kieän öu ñaõi hôn hoï khi chuùng ta gia nhaäp WTO. Vì vaäy, trong quaù trình ñaøm phaùn ña phöông vaø song phöông, Vieät Nam caàn khaúng ñònh quyeát taâm tham gia moät saân chôi bình ñaúng, toân troïng lôïi ích cuûa caùc quoác gia khaùc, ñaëc bieät laø vôùi caùc ñoái taùc coù tieàm naêng xung ñoät caïnh tranh nhöng ñoàng thôøi phaûi thuyeát phuïc ñeå hoï hieåu thöïc traïng kinh teá Vieät Nam vaø coù nhöõng nhaân nhöôïng thoûa ñaùng.
Khi gia nhaäp WTO, Vieät Nam cuõng seõ phaûi caïnh tranh vôùi caùc nöôùc ñaõ phaùt trieån. Vieät Nam mong muoán giöõ nguyeân möùc trôï caáp xuaát khaåu nhö hieän nay vaø daàn daàn giaûm xuoáng phuø hôïp vôùi caùc ñieàu khoaûn cuûa WTO. Chính vì vaäy, vieäc ñieàu chænh heä thoáng phaùp luaät cuûa vieät nam, ñaëc bieät laø phaùp luaät kinh teá laøm sao cho phuø hôïp, thích öùng vôùi su höôùng toaøn caàu, phuø hôïp vôùi caùc ñieåu khoaûn trong caùc hieäp öôùc quoác teá maø vieät nam laø thaønh vieân.
Maëc duø ñaõ traûi qua gaàn 20 naêm môû cöûa vaø ñoåi môùi, nhöng hieän nay, Vieät Nam vaãn laø nöôùc ñang phaùt trieån ôû trình ñoä thaáp. Gaàn 80% daân soá vaãn soáng döïa vaøo noâng nghieäp, neàn kinh teá thò tröôøng ñang trong giai ñoaïn hình thaønh vaø coøn nhieàu aûnh höôûng cuûa thôøi kinh teá taäp trung bao caáp. Tình traïng ñoäc quyeàn vaãn toàn taïi khaù naëng neà trong moät soá lónh vöïc, nhaát laø taøi chính, ngaân haøng, ñieän, böu chính vieãn thoâng; khaû naêng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp coøn raát thaáp; heä thoáng phaùp luaät hieän haønh chöa ñaùp öùng caùc yeâu caàu cuûa hoäi nhaäp… Taát caû caùc yeáu toá aáy laøm cho tieán trình hoaøn taát caùc thuû tuïc vaø ñaùp öùng caùc ñieàu kieän tham gia WTO cuûa ta chaäm treã. Nhöõng yeâu caàu veà môû cöûa thò tröôøng do caùc thaønh vieân WTO ñöa ra raát cao, trong khi Vieät Nam chæ ñuû söùc ñöa ra nhöõng cam keát thaáp. Song song vôùi vieäc ñöa ra nhöõng cam keát trong thöông thuyeát. Vieät nam caàn phaûi gaáp ruùt chænh söûa heä thoáng phaùp lyù cho phuø hôïp vôùi cam keát, moät loaït caùc vaên baûn phaùp luaät ñöôïc ban haønh sau khi chænh söûa, quy ñònh laïi cho phuø hôïp vôùi tieán boä vaø hoäi nhaäp. Maëc duø bieát tröôùc nhöõng khoù khaên maø Vieät Nam seõ phaûi ñoái maët tröôùc maét vaø sau khi gia nhaäp WTO. Nhöng vì lôïi ích laâu daøi, beàn vöõng, cho duø coù raát nhieàu khoù khaên, baát lôïi. Nhöng vieäc Vieät Nam thaønh coâng sau caùc voøng ñaøm phaùn, vieäc vieät nam ñöôïc chính thöùc laø thaønh vieân cuûa WTO laø moät söï thaønh coâng lôùn, mang nhieàu cô hoäi, lôïi ích daøi laâu cho neàn kinh teá nöôùc ta.
Khi chöa gia nhaäp WTO, Vieät Nam nhö con thuyeàn nhoû loanh quanh trong heä thoáng soâng ngoøi noäi ñòa. Caùc quan heä kinh teá thuaàn tuùy veà buoân baùn goùi goïn trong quan nieäm tieâu thuï haøng hoùa ñôn thuaàn cuûa moät quoác gia coù neàn kinh teá ñoùng, ít caùc yeáu toá luaät phaùp quoác teá. Chính vì theá heä thoáng phaùp luaät cuûa Vieät Nam, ñaëc bieät laø heä thoáng phaùp luaät kinh teá cuõng thieáu söï bình ñaúng, khuyeán khích ñoái vôùi caùc yeáu toá nöôùc ngoaøi. Ñieàu naøy laø moät trôû ngaïi lôùn ñoái vôùi quaù trình ñaøm phaùn ñeå Vieät Nam gia nhaäp WTO.
Sau khi Vieät nam thöïc hieän chính saùch kinh teá môû, ñoåi môùi tö duy veà quan heä vaø phaùt trieån kinh teá, tham gia nhieàu hieäp öôùc quoác teá, laø thaønh vieân WTO. Nhöõng baát caäp veà chính saùch kinh teá ñaõ boäc loä söï khoâng phuø hôïp, heä thoáng phaùp lyù cuûa Vieät nam coøn nhieàu baät caäp. Ñaëc bieät laø heä thoáng phaùp luaät kinh teá coøn quaù nhieàu baát oån, khoâng phuø hôïp. Khoâng chæ coù söï baát phuø hôïp giöõa phaùp luaät Vieät nam vôùi caùc ñieàu öôùc quoác teá, maø giöõa caùc vaên baûn phaùp luaät trong nöôùc cuõng coù nhöõng ñieàu khoaûn cuûa boä luaät naøy veânh vôùi nhöõng quy ñònh trong boä luaät khaùc coù lieân quan vôùi nhau trong caùc hoaït ñoäng kinh teá cuõng nhö trong heä thoáng phaùp lyù. Chính ñieàu ñoù, khi laø thaønh vieân WTO, Nhöõng lónh vöïc phaùp luaät kinh teá chòu taùc ñoäng maïnh meõ nhaát ñoù laø Luaät Caïnh tranh; Luaät Thöông maïi; Luaät Ñaàu tö, Sôû höõu trí tueä, Baûo veä gioáng caây troàng, vaät nuoâi vaø luaät veà quyeàn cuûa nöôùc thaønh vieân nhö Phaùp leänh Choáng baùn phaù giaù, Phaùp leänh Choáng trôï caáp… Nhöõng lónh vöïc naøy caàn phaûi hoaëc laø ñieàu chænh, hoaëc laø ban haønh môùi cho phuø hôïp vôùi caùc cam keát khi vieät nam laø thaønh vieân cuûa caùc toå chöùc thöông maïi quoác teá. Ngoaøi ra Vieät Nam höùa seõ tuaân thuû caùc cam keát cuûa mình ngay sau khi gia nhaäp WTO cho duø caùc cam keát naøy coù theå maâu thuaãn vôùi phaùp luaät hieän haønh.
Ñeå tham gia WTO, Nhaø nöôùc Vieät Nam ñaõ coù nhöõng chuaån bò ñeå thích öùng vôùi tình hình môùi ñoù nhö laø :Vieät Nam khoâng nhöõng phaûi hoaøn thieän khung luaät phaùp ñaùp öùng ñieàu kieän cuûa moät nöôùc thaønh vieân maø coøn phaûi nghieâm tuùc thöïc hieän cam keát ñoù. Ñeå ñaùp öùng caùc yeâu caàu treân, Chính phuû Vieät Nam ñaõ ñeà ra Chöông trình xaây döïng luaät phaùp ñeå gia nhaäp WTO vôùi hai phaàn: luaät phuïc vuï nghóa vuï cuûa caùc nöôùc thaønh vieân WTO (baét buoäc) nhö: Luaät Caïnh tranh; Luaät Thöông maïi; Luaät Ñaàu tö (khoâng phaân bieät ñaàu tö trong hay ngoaøi nöôùc); Sôû höõu trí tueä, Baûo veä gioáng caây troàng, vaät nuoâi… vaø luaät veà quyeàn cuûa nöôùc thaønh vieân (khoâng baét buoäc) nhö Phaùp leänh Choáng baùn phaù giaù, Phaùp leänh Choáng trôï caáp… Vieät Nam höùa seõ tuaân thuû caùc cam keát cuûa mình ngay sau khi gia nhaäp WTO cho duø caùc cam keát naøy coù theå maâu thuaãn vôùi phaùp luaät hieän haønh. Tuy vaäy, vieäc thöïc thi caùc cam keát laø khoù vì yeâu caàu cuûa caùc nöôùc raát cao trong khi heä thoáng phaùp luaät cuûa ta chöa hoaøn chænh, nhieàu quy ñònh môùi ñöôïc thoâng qua, hoaëc môùi ban haønh nhöng chöa ñöôïc aùp duïng trong thöïc tieãn. Nhöng vieät nam quyeát taâm tuaân thuû vaø caûi thieän ñeå daùp öùng nhu caàu theo cam keát. Cuï theå nhö sau:
“Vieät Nam laø thaønh vieân WTO: Vieäc thöøa nhaän taùc ñoäng cuûa nhöõng cam keát WTO leân heä thoáng phaùp luaät cuûa Vieät Nam theå hieän tröôùc heát trong vaên kieän cuûa Quoác Hoäi: Nghò Quyeát soá 71/2006/QH 11 ngaøy 29/11/2006 cuûa Quoác Hoäi pheâ chuaån Nghò ñònh thö gia nhaäp Hieäp ñònh thaønh laäp Toå chöùc Thöông maïi theá giôùi ( WTO) cuûa nöôùc Coäng Hoaø XHCN Vieät Nam. Nghò quyeát ñeà caäp ñeán nguyeân taéc cô baûn trong vieäc coâng nhaän vaø thöïc thi caùc ñieàu öôùc quoác teá ñaõ cam keát. Ñoù laø “Trong tröôøng hôïp quy ñònh cuûa phaùp luaät Vieät Nam khoâng phuø hôïp vôùi quy ñònh cuûa Hieäp ñònh thaønh laäp Toå chöùc thöông maïi theá giôùi, Nghò ñònh thö vaø caùc taøi lieäu ñính keøm thì aùp duïng quy ñònh cuûa Hieäp ñònh thaønh laäp Toå chöùc thöông maïi theá giôùi, Nghò ñònh thö vaø caùc taøi lieäu ñính keøm”. Nghò Quyeát cuõng ghi nhaän vieäc aùp duïng tröïc tieáp caùc cam keát cuûa Vieät Nam (ñöôïc ghi taïi Phuï luïc ñính keøm) vaø caùc cam keát khaùc cuûa Vieät Nam vôùi WTO neáu nhöõng quy ñònh naøy ñuû roõ, chi tieát. Böôùc ñaàu thöïc thi cam keát, Nghò Quyeát cuûa Quoác Hoäi yeâu caàu Chính phuû, Toaø aùn nhaân daân toái cao, Vieän kieåm saùt nhaân daân toái cao trong phaïm vi nhieäm vuï, quyeàn haïn cuûa mình coù traùch nhieäm:
Raø soaùt caùc cam keát cuûa Vieät Nam vôùi Toå chöùc thöông maïi theá giôùi ñöôïc quy ñònh ñuû roõ, chi tieát trong Nghò ñònh thö, caùc Phuï luïc ñính keøm vaø Baùo caùo cuûa Ban coâng taùc veà vieäc Vieät Nam gia nhaäp WTO( nhöng chöa ñöôïc ghi trong Phuï luïc ñính keøm Nghò quyeát )ñeå aùp duïng tröïc tieáp vaø baùo caùo Uyû ban thöôøng vuï Quoác hoäi;
Raø soaùt caùc vaên baûn quy phaïm phaùp luaät ñeå trình Quoác hoäi, Uyû ban thöôøng vuï Quoác hoäi söûa ñoåi, boå sung hoaëc ban haønh môùi; söûa ñoåi, boå sung hoaëc ban haønh môùi caùc vaên baûn quy phaïm phaùp luaät thuoäc thaåm quyeàn phuø hôïp vôùi cam keát cuûa Vieät Nam vôùi WTO;
Treân cô sôû ñaùnh giaù nhöõng cô hoäi vaø thaùch thöùc, thuaän lôïi vaø khoù khaên, nhöõng taùc ñoäng cuûa vieäc Vieät Nam gia nhaäp WTO xaây döïng chöông trình, keá hoaïch haønh ñoäng cuï theå vaø toå chöùc trieån khai thöïc hieän caùc cam keát cuûa Vieät Nam vôùi WTO, phuïc vuï söï nghieäp phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc, ñaåy maïnh hoäi nhaäp saâu roäng vaøo neàn kinh teá theá giôùi.
Veà luaät vaø phaùp leänh trong lónh vöïc thöông maïi haøng hoaù: caàn söûa ñoåi Luaät thueá Tieâu thuï ñaëc bieät ñeå thöïc thi cam keát veà thueá ñoái vôùi röôïu, bia;
Bieåu thueá XNK cuõng caàn xem xeùt ñeå coù giaûi phaùp phuø hôïp, ñoù laø ban haønh bieåu thueá quan toái hueä quoác thay cho bieåu thueá xuaát nhaäp khaåu hieän haønh, ñaûm baûo phuø hôïp vôùi heä thoáng haøi hoaø hoaù ( HS) trong cam keát.
Trong lónh vöïc sôû höõu trí tueä phaûi coù vaên baûn lieân ngaønh höôùng daãn moät soá vaán ñeà trong toá tuïng lieân quan ñeán sôû höõu trí tueä; ñieàu chænh caùc quy ñònh trong Boä Luaät Hình söï vaø Luaät Sôû höõu trí tueä ñeå ñaûm baûo caùc cam keát veà bieän phaùp cheá taøi lieân quan ñeán thöïc thi quyeàn sôû höõu trí tueä.
Trong lónh vöïc thöông maïi dòch vuï caàn ñieàu chænh caùc quy ñònh trong Luaät Ñieän aûnh, Phaùp leänh Böu chính vieãn thoâng, Luaät Doanh nghieäp.
Veà quy ñònh veà tính minh baïch, coâng khai phaûi ñieàu chænh moät soá quy ñònh trong hai luaät ban haønh Vaên baûn quy phaïm phaùp luaät;
Veà vaên baûn döôùi luaät phaûi ban haønh moät soá vaên baûn quy ñònh ôû caáp boä ñeå höôùng daãn thi haønh caùc cam keát cuûa VN ñoái vôùi WTO.
Ngoaøi ra coøn caùc vaên baûn caàn ñöôïc ban haønh ñeå thöïc thi quyeàn lôïi cuûa thaønh vieân trong quan heä thöông maïi quoác teá vôùi caùc nöôùc.
Moät vaán ñeà cuõng ñaùng quan taâm trong quaù trình hoaøn thieän vaø xaây döïng moâi tröôøng phaùp lyù sau WTO laø phaûi söûa ñoåi moät soá khaùi nieäm phaùp lyù. Ví duï, khaùi nieäm thöông maïi, laâu nay quan nieäm cuûa phaùp luaät Vieät Nam thöôøng hieåu theo nghóa heïp, töùc laø chæ khu bieät trong caùc haønh vi nhö mua baùn vaø caùc taùc vuï coù lieân quan, trong khi ñoù theo quan nieäm vaø caùc chuaån möïc quoác teá, khaùi nieäm thöông maïi ñöôïc hieåu raát roäng. Luaät Thöông maïi 2005 ñaõ ñöa ra moät khaùi nieäm roäng veà thöông maïi, theo ñoù thöông maïi ñöôïc hieåu laø toaøn boä nhöõng hoaït ñoäng saûn xuaát, mua baùn, dòch vuï vaø noùi chung laø toaøn boä nhöõng hoaït ñoäng nhaèm muïc ñích sinh lôïi. Tuy nhieân, phaïm vi ñieàu chænh cuï theå cuûa Luaät Thöông maïi 2005 cuõng coøn töông ñoái heïp; vieäc ñieàu chænh caùc haønh vi khaùc nhö dòch vuï baûo hieåm, böu chính vieãn thoâng,…vaãn ñöôïc ñieàu chænh bôûi caùc luaät chuyeân ngaønh.
Quan nieäm veà haøng hoaù, WTO khoâng ñöa ra khaùi nieäm haøng hoaù nhöng döïa vaøo quy ñònh cuûa coâng öôùc cuûa toå chöùc haûi quan theá giôùi veà heä thoáng haøi hoaø veà maõ soá vaø moâ taû haøng hoaù( coâng öôùc HS) ñeå xöû lyù. Vieät Nam ñaõ tham gia coâng öôùc naøy, (coù hieäu löïc thi haønh töø 01/01/2000) theo ñoù
