Công ty trách nhiệm hữu hạn(TNHH) đã xuất hiện từ lâu, đầu tiên ở Đức năm 1982 là kết quả của hoạt động lập pháp. Đúng như dự đoán của các nhà làm luật sau khi có Luật công ty TNHH, ngay lập tức nó nhận được sự hưởng ứng của các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư có vốn nên nó kết hợp được ưu điểm về chế độ trách nhiệm của công ty cổ phần và ưu điểm về chế độ trách nhiệm hữu hạn của công ty đối vốn, đồng thời nó còn kết hợp được ưu điểm về chế độ chịu trách nhiệm của công ty cổ phần và ưu điểm của các thành viên quen biết nhau trong công ty đối nhân. Từ khi ra đời đến nay, số lượng các công ty TNHH đã phát triển nhanh chóng, quy mô và là một trong những loại hình công ty quan trọng trên thế giới. Nhằm bảo vệ quyền lợi của các bên khi tham gia công ty, Nhà nước cần có sự điều chỉnh đối với các hoạt động của công ty. Năm 1990 với sự ra đời của Luật công ty và Luật doanh nghiệp tư nhân thì sự tồn tại và phát triển của khu vực kinh tế tư nhân mới được Chính phủ thừa nhận. Đây là bước chuyển biến cơ bản có vị trí đặc biệt quan trọng mở đầu cho quá trình đối mới nền kinh tế quốc dân và được lối phát triển nền kinh tế nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Đến kỳ họp ngày 12/6/1999 Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ban hành Luật doanh nghiệp thay thế cho Luật công ty và Luật doanh nghiệp tư nhân, trong đó quy định về công ty TNHH.
57 trang |
Chia sẻ: vietpd | Lượt xem: 1512 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Những vấn đề chung về công ty trách nhiệm hữu hạn, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Môc lôc
Trang
Lêi nãi ®Çu
3
Ch¬ng I
Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
5
I
Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
5
II
VÞ trÝ, vai trß cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
7
III
§Æc ®iÓm cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
9
Ch¬ng II
§Þa vÞ ph¸p lý cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n theo ph¸p luËt hiÖn hµnh
13
I
Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n theo ph¸p luËt hiÖn hµnh
13
1
C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n hai thµnh viªn trë lªn
13
2
c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n mét thµnh viªn
14
II
Thµnh lËp, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
16
1
Quy chÕ thµnh lËp c«ng ty
16
2
Quy chÕ gi¶i thÓ vµ ph¸ s¶n c«ng ty
23
III
QuyÒn vµ nghÜa vô cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
27
1
QuyÒn cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
27
2
C¸c nghÜa vô cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
31
IV
Quy chÕ thµnh viªn cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
35
1
X¸c lËp vµ chÊm døt t c¸ch thµnh viªn cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
35
2
QuyÒn vµ nghÜa vô cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
38
V
Tæ chøc qu¶n lý c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
39
1
§èi víi c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n hai thµnh viªn trë lªn
39
2
§èi víi c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n mét thµnh viªn
43
Ch¬ng III
VÊn ®Ò hoµn thiÖn ®Þa vÞ ph¸p lý cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n trong giai ®o¹n hiÖn nay
45
I
Nh÷ng ®æi míi cña LuËt doanh nghiÖp vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
45
1
Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
49
2
Nh÷ng vÊn ®Ò ph¸p lý ®Æt ra cÇn gi¶i quyÕt
51
II
Mét sè ý kiÕn vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n trong giai ®o¹n hiÖn nay
51
1
Mét sè ý kiÕn vÒ c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n trong giai ®o¹n hiÖn nay
51
2
C¸c gi¶i ph¸p ph¸p luËt b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
53
KÕt luËn
54
Tµi liÖu tham kh¶o
56
Lêi nãi ®Çu
C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n(TNHH) ®· xuÊt hiÖn tõ l©u, ®Çu tiªn ë §øc n¨m 1982 lµ kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng lËp ph¸p. §óng nh dù ®o¸n cña c¸c nhµ lµm luËt sau khi cã LuËt c«ng ty TNHH, ngay lËp tøc nã nhËn ®îc sù hëng øng cña c¸c nhµ ®Çu t, ®Æc biÖt lµ c¸c nhµ ®Çu t cã vèn nªn nã kÕt hîp ®îc u ®iÓm vÒ chÕ ®é tr¸ch nhiÖm cña c«ng ty cæ phÇn vµ u ®iÓm vÒ chÕ ®é tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n cña c«ng ty ®èi vèn, ®ång thêi nã cßn kÕt hîp ®îc u ®iÓm vÒ chÕ ®é chÞu tr¸ch nhiÖm cña c«ng ty cæ phÇn vµ u ®iÓm cña c¸c thµnh viªn quen biÕt nhau trong c«ng ty ®èi nh©n. Tõ khi ra ®êi ®Õn nay, sè lîng c¸c c«ng ty TNHH ®· ph¸t triÓn nhanh chãng, quy m« vµ lµ mét trong nh÷ng lo¹i h×nh c«ng ty quan träng trªn thÕ giíi. Nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c bªn khi tham gia c«ng ty, Nhµ níc cÇn cã sù ®iÒu chØnh ®èi víi c¸c ho¹t ®éng cña c«ng ty. N¨m 1990 víi sù ra ®êi cña LuËt c«ng ty vµ LuËt doanh nghiÖp t nh©n th× sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ t nh©n míi ®îc ChÝnh phñ thõa nhËn. §©y lµ bíc chuyÓn biÕn c¬ b¶n cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng më ®Çu cho qu¸ tr×nh ®èi míi nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ ®îc lèi ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. §Õn kú häp ngµy 12/6/1999 Quèc héi níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®· ban hµnh LuËt doanh nghiÖp thay thÕ cho LuËt c«ng ty vµ LuËt doanh nghiÖp t nh©n, trong ®ã quy ®Þnh vÒ c«ng ty TNHH.
LuËt doanh nghiÖp ®îc ban hµnh ®· thÓ chÕ ho¸ ®êng lèi ®æi míi nÒn kinh tÕ cña §¹i héi §¶ng VI thµnh ph¸p luËt vµ ®îc lèi nµy thùc tÕ ®· kh¼ng ®Þnh sù ®óng ®¾n cña nã. LuËt doanh nghiÖp ®îc ban hµnh lµ mét ®¶m b¶o ph¸p lý cho c¸c nhµ ®Çu t, gióp hä thùc hiÖn quyÒn tù do kinh doanh cña m×nh. LuËt doanh nghiÖp ra ®êi ®Ó thùc hiÖn ®êng lèi ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, huy ®éng vµ sö dông nguån vèn cã hiÖu qu¶, t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm, b¶o vÖ lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi gãp vèn ®Çu t, ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, t¨ng cêng hiÖu qu¶ qu¶n lý nhµ níc ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh. LuËt doanh nghiÖp quy ®Þnh vÒ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp trong ®ã cã c«ng ty TNHH, luËt ®· quy ®Þnh vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña c«ng ty, c¸ch thøc thµnh lËp, ph¹m vi ho¹t ®éng, ®iÒu kiÖn cña thµnh viªn c«ng ty. ¦u ®iÓm lín nhÊt cña c«ng ty lµ chÕ ®é TNHH, c«ng ty chØ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kho¶n nî cña c«ng ty trong ph¹m vi tµi s¶n cña m×nh. Do cã chÕ ®é TNHH mµ nã gióp cho c¸c nhµ ®Çu t m¹nh d¹n ®Çu t vµo bÊt kú lÜnh vùc nµo cña nÒn kinh tÕ. Thùc tÕ cho thÊy c«ng ty TNHH, c¸c tæ chøc th«ng thêng lµ ngêi quen biÕt, cã sù tin cËy nhÊt ®Þnh vµo nhau, nã rÊt phï hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp cã quy m« trung b×nh vµ nhá.
Theo thèng kª thùc tÕ cho thÊy h¬n mêi n¨m qua trong c¶ níc ®· cã h¬n 35.000 doanh nghiÖp gåm c¸c doanh nghiÖp t nh©n, c«ng ty TNHH, c«ng ty cæ phÇn ®îc thµnh lËp. Nh×n chung sù ph¸t triÓn cña c«ng ty diÔn ra kh¸ nhanh. Trong mét thêi gian ng¾n nã ®· ph¸t huy ®îc t¸c dông tÝch cùc ®èi víi viÖc huy ®éng vèn, gi¶i quyÕt viÖc lµm, ®¸m øng ®îc yªu cÇu cña thÞ trêng, kÝch thÝch tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o vµ thøc tØnh ý thøc kinh doanh tù v¬n lªn h¹n chÕ sù tr«ng chê, û l¹i cña c¸c c«ng ty vµo Nhµ níc. Tuy nhiªn, cho ®Õn nay tríc yªu cÇu cña c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ, qua thùc tiÔn ¸p dông LuËt c«ng ty ë níc ta ®· xuÊt hiÖn nhiÒu ®iÓm bÊt cËp, kh«ng phï hîp víi nÒn kinh tÕ hiÖn nay. ChÝnh v× vËy, vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ph¶i ®îc nghiªn cøu, trao ®æi thªm nh»m gióp cho LuËt doanh nghiÖp cã thÓ thùc sù ph¸t huy t¸c dông vµ ®i vµo cuéc sèng, ®ång thêi nh»m hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña c«ng ty TNHH, mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp cã nhiÒu ®iÓm phï hîp víi ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ ë níc ta hiÖn nay.
Bè côc cña kho¸ luËn ®îc thùc hiÖn qua c¸c phÇn sau:
- Lêi nãi ®Çu.
- Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n.
- Ch¬ng II: §Þa vÞ ph¸p lý cña C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n.
- Ch¬ng III: VÊn ®Ò hoµn thiÖn ®Þa vÞ ph¸p lý cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n trong giai ®o¹n hiÖn nay.
- KÕt luËt.
- Tµi liÖu tham kh¶o.
Ch¬ng I
Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
I. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n.
Trong nÒn kinh tÕ níc ta hiÖn nay t tríc tíi nay cã nhiÒu ®¬n vÞ gäi lµ c«ng ty, kh¸i niÖm c«ng ty ®îc sö dông cho c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ chuyªn ho¹t ®éng th¬ng nghiÖp, dÞch vô ®Ó ph©n biÖt víi c¸c doanh nghiÖp chuyªn ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Kh¸i niÖm c«ng ty kh«ng ®îc hiÓu theo b¶n chÊt ph¸p lý mµ ®îc hiÓu theo h×nh thøc kinh doanh. Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ kh«ng cã LuËt c«ng ty.
Theo kh¸i niÖm trªn th× cã nhiÒu lo¹i c«ng ty, víi nh÷ng môc ®Ých kh¸c nhau trong ®ã cã c¸c lo¹i h×nh c«ng ty th¬ng m¹i hay kinh doanh lµ phæ biÕn ngoµi ra cßn cã c¸c lo¹i h×nh c«ng ty d©n sù.
Tõ kh¸i niÖm trªn, c«ng ty kinh doanh cã nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau:
- C«ng ty lµ sù liªn kÕt nhiÒu c¸ nh©n vµ ph¸p nh©n, sù liªn kÕt nµy ®îc thÓ hiÖn ë h×nh thøc bªn ngoµi lµ mét mét tæ chøc.
- C¸c thµnh viªn ph¶i bá ra mét sè tµi s¶n cña m×nh ®Ó gãp vèn vµo c«ng ty. §©y lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó thµnh lËp c«ng ty. Tuy nhiªn, vai trß gãp vèn cña c¸c lo¹i c«ng ty kh¸c nhau.
Môc ®Ých cña viÖc thµnh lËp c«ng ty lµ ®Ó kinh doanh kiÕm lêi. Nh vËy, vÒ thùc chÊt, c«ng ty kinh doanh lµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp cã sù liªn kÕt Ýt nhÊt lµ hai bªn, c¸c bªn tham gia cã thÓ lµ nh©n, ph¸p nh©n, nã hoµn toµn kh¸c víi doanh nghiÖp mét chñ së h÷u.
Còng nh c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c, c«ng ty ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh.
Trong x· héi, khi nÒn t¶ng hµng ho¸ ®· ph¸t triÓn ë lÜnh vùc nhÊt ®Þnh ®Ó më mang kinh doanh, c¸c nhµ kinh doanh cÇn ph¶i cã nhiÒu vèn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn buéc c¸c nhµ kinh doanh ph¶i liªn kÕt víi nhau trªn c¬ së vèn vµ tin tëng lÉn nhau, sù liªn kÕt theo c¸c h×nh thøc nhÊt ®Þnh t¹o ra m« h×nh tæ chøc míi lµ c«ng ty.
MÆt kh¸c, khi s¶n xuÊt hµng tiªu dïng, hµng ho¸ ph¸t triÓn th× sù c¹nh tranh trªn thÞ trêng ngµy cµng kh¾c nghiÖt h¬n. C¸c nhµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t thÊp thêng ë vµo vÞ trÝ bÊt lîi trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh v× vËy, c¸c nhµ kinh doanh ph¶i liªn kÕt víi nhau th«ng qua h×nh thøc lµ gãp vèn ®Ó thµnh lËp mét doanh nghiÖp v÷ng ch¾c trªn thÞ trêng. H¬n n÷a, trong kinh doanh thêng gÆp rñi ro, c¸c nhµ kinh doanh ph¶i liªn kÕt víi nhau ®Ó nÕu cã rñi ro x¶y ra th× nhiÒu ngêi cïng g¸nh chÞu, ®iÒu nµy cã lîi so víi doanh nghiÖp mét chñ. M« h×nh liªn kÕt nµy tá ra hÊp dÉn, phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ nh÷ng ngêi kinh doanh.
Do vËy, c«ng ty ®· ®îc c¸c nhµ kinh doanh tiÕp thu vµ ¸p dông. Nh vËy, sù ra ®êi cña c«ng ty lµ mét quy luËt kh¸ch quan trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
C«ng ty ra ®êi lµ kÕt qu¶ cña viÖc thùc hiÖn nguyªn t¾c tù do kinh doanh, tù do quy íc, tù do lËp héi. Sù ra ®êi cña c«ng ty kinh doanh ®· kÐo theo nh÷ng nhu cÇu cÇn ph¶i cã luËt vÒ c«ng ty. Ph¸p luËt c«ng ty lµ mét tËp hîp c¸c quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh nh÷ng quan hÖ ph¸t sinh trùc tiÕp trong qu¸ tr×nh thµnh lËp, ho¹t ®éng, ph¸t triÓn vµ kÕt thóc ho¹t ®éng cña c«ng ty. Ph¸p luËt c«ng ty b¶o vÖ lîi Ých chung cña c«ng ty.
ë ViÖt Nam, LuËt c«ng ty ra ®êi muén vµ chËm ph¸t triÓn. MÆc dï ho¹t ®éng th¬ng m¹i ®· cã tõ l©u vµ trong lÞch sö ho¹t ®éng th¬ng m¹i ®Ó ®iÒu chØnh c©n b»ng th«ng lÖ th¬ng m¹i, ë ViÖt Nam xuÊt hiÖn nhiÒu lo¹i c«ng ty díi h×nh thøc héi, v× thÕ LuËt c«ng ty g¾n liÒn víi LuËt d©n sù vµ LuËt th¬ng m¹i.
Tõ sau n¨m 1854 ®Êt níc chia lµm hai miÒn, do ®ã, cã hai hÖ thèng ph¸p luËt kh¸c nhau. ë miÒn B¾c b¾t ®Çu x©y dùng nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung víi hai thµnh phÇn kinh tÕ chñ yÕu lµ quèc doanh vµ tËp thÓ nªn kh«ng cã c«ng ty vµ LuËt c«ng ty. ë miÒn Nam, Bé luËt th¬ng m¹i Sµi Gßn 1972 còng cã quy ®Þnh vÒ héi YNHH gÇn gièng víi c¸c ®Æc ®iÓm ®Æc trng cña c«ng ty TNHH.
Tõ n¨m 1986, §¶ng ta quyÕt ®Þnh chuyÓn nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Ngµy 12/12/1990 Quèc héi ®· th«ng qua LuËt c«ng ty, quy chÕ ph¸p lý cña c«ng ty TNHH vµ c«ng ty cæ phÇn. §iÒu nµy ®· ®¸nh dÊu mèc quan träng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi kinh tÕ ë ViÖt Nam. Thùc tÕ cho thÊy r»ng, LuËt c«ng ty ®· cã nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc vµo thµnh c«ng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë níc ta trong gÇn 10 n¨m qua. Tuy nhiªn, bªn c¹nh ®ã LuËt c«ng ty còng dÇn dÇn béc lé nhiÒu thiÕu sãt, cha theo kÞp sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ vµ sù héi nhËp quèc tÕ. NhËn thøc ®îc yªu cÇu cña thùc tÕ trªn, ngµy 12/6/1999 Quèc héi ®· th«ng qua LuËt doanh nghiÖp n¨m 1999 thay thÕ cho LuËt c«ng ty vµ LuËt doanh nghiÖp t nh©n.
II. VÞ trÝ, vai trß cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
Vai trß quan träng cña C«ng ty TNHH kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng nªn khi ViÖt Nam ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× cÇn ph¶i cã lo¹i h×nh c«ng ty nµy.
Ra ®êi n¨m 1982 t¹i §øc, c«ng ty TNHH ®îc luËt ph¸p c¸c níc Ch©u ¢u lôc ®Þa thõa nhËn vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ cho tíi ngµy nay. ë c¸c níc ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ c¸c níc t b¶n chñ nghÜa, c«ng ty TNHH ®ãng vai trß quan träng trong c¸c ho¹t ®éng th¬ng m¹i còng nh trong nÒn kinh tÕ tù t b¶n chñ nghÜa. §©y lµ lo¹i c«ng ty kÕt hîp ®îc nh÷ng u ®iÓm vÒ chÕ ®é TNHH cña c«ng ty cæ phÇn vµ u ®iÓm c¸c thµnh viªn quen biÕt nhau cña c«ng ty ®èi nh©n. Nã kh¾c phôc ®îc nhîc ®iÓm vÒ sù phøc t¹p khi thµnh lËp vµ qu¶n lý cña c«ng ty cæ phÇn, nhîc ®iÓm kh«ng ph©n chia ®îc rñi ro cña c«ng ty ®èi nh©n. ChÝnh v× vËy mµ hiÖn nay c«ng ty TNHH trë nªn quan träng bËc nhÊt vµ ®· ®îc phÇn lín c¸c nhµ kinh doanh lu t©m tíi. Trong nÒn kinh doanh thÞ trêng, chÕ ®é tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ kinh doanh h¹n chÕ rñi ro b»ng c¸ch chia sö tr¸ch nhiÖm cho nhiÒu ngêi, gióp cho c¸c nhµ ®Çu t m¹nh d¹n ®Çu t vµo bÊt kú lÜnh vùc kinh tÕ nµo cã lîi cho x· héi. C«ng ty ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho bÊt kú nhµ ®Çu t nµo còng cã thÓ gãp vèn cña hä. §iÒu nµy ®· thu hót ®îc nhiÒu c¸c nhµ ®Çu t còng nh ngêi cã vèn quan t©m ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. V× thÕ, cã thÓ nãi c«ng ty TNHH ®· chiÕm vÞ trÝ hÕt søc quan träng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. ViÖc thu hót ®Çu t tõng bíc ®a nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, më réng quy m« ®Þa bµn vµ ®a d¹ng ho¸ ngµnh nghÒ kinh doanh. Sè lîng c¸c c«ng ty TNHH ngµy cµng t¨ng ®· dÇn dÇn chøng minh ®îc tÇm quan träng cña nã. Thùc tÕ ë ViÖt Nam cho thÊy c¸c nhµ ®Çu t còng rÊt thÝch thó víi lo¹i h×nh kinh doanh nµy. NhÊt lµ trong t×nh h×nh hiÖn nay níc ta ®ang tõng bíc ®æi míi nªn kinh tÕ toµn diÖn trong ®ã cã c¬ cÊy kinh tÕ hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ cña c¸c níc trªn thÕ giíi.
Tríc n¨m 1986, nÒn kinh tÕ níc ta cã ®Æc ®iÓm lµ x©y dùng nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung chñ yÕu lµ hai thµnh phÇn quèc doanh vµ tËp thÓ. Trong thêi kú nµy kinh tÕ t nh©n kh«ng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn do hoµn c¶nh lÞch sö. Thµnh phÇn kinh tÕ t nh©n l¹i dùa trªn c¬ së s¶n xuÊt nhá vµ lµ thµnh phÇn kinh tÕ kh«ng thuÇn nhÊt. Nãi chung vÒ mÆt kinh tÕ hä ®Òu lµ nh÷ng së h÷u nhá, tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh tÕ b»ng chÝnh lao ®éng cña m×nh. NÒn kinh tÕ ViÖt Nam giai ®o¹n nµy lµ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, quan liªu bao cÊp chø kh«ng ph¶i lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ víi sù ®a d¹ng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. ë ®ã kh«ng cã sù c¹nh tranh mµ chØ cã hai thµnh phÇn lµ kinh tÕ quèc doanh vµ tËp thÓ víi vai trß bao trïm cña Nhµ níc tõ kh©u s¶n xuÊt ®Õn kh©u ph©n phèi, lu th«ng, Nhµ níc kh«ng khuyÕn khÝch lµm giµu, kh«ng khuyÕn khÝch t nh©n ph¸t triÓn kinh tÕ. T nh©n kh«ng ®îc phÐp ®Çu t vµo c¸c dù ¸n lín, v× vËy thêi kú nµy kh«ng cã c¹nh tranh nªn kh«ng cã rñi ro. C¬ chÕ ®ã ®· lµm vai trß cña nÒn kinh tÕ t nh©n trong giai ®o¹n nµy kh«ng ph¸t triÓn vµ kh«ng cã vÞ trÝ trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, quan liªu bao cÊp ë níc ta.
Tõ §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI n¨m 1986 do cã sù nhËn thøc ®óng ®¾n t×nh h×nh kinh tÕ cña níc ta lóc bÊy giê nªn Nhµ níc ta chuyÓn nÒn kinh tÕ tËp trung, quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
NÒn kinh tÕ ViÖt Nam tríc ®©y chñ yÕu lµ tù cÊp tù tóc víi c¬ chÕ cÊp ph¸t giao nép tiÒn th× hiÖn nay nÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam ®· chuyÓn ®æi ®Ó phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc. Nhµ níc ®· dÇn dÇn gi¶m bít c¸c chØ tiªu ph¸p lÖnh cã tÝnh ¸p ®Æt vµ xo¸ bá sù kh«ng cã giíi h¹n vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ, chuyÓn dÇn viÖc ®iÒu chØnh cña m×nh th«ng qua viÖc qu¶n lý vÜ m« nh thuÕ, ph¸p luËt...
C¸c thµnh phÇn kinh tÕ níc ta, tËp thÓ vµ t nh©n cã thÓ thay ®æi vÒ vai trß vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng trong ®ã cã vai trß chñ ®¹i vÉn thuéc vÒ thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh, nghÜa lµ quèc doanh vÉn n¾m gi÷ mét sè ngµnh then chèt, th«ng qua kinh tÕ quèc doanh, Nhµ níc t¸c ®éng vµo nÒn kinh tÕ. Môc ®Ých cña viÖc gi÷ vai trß chñ ®¹o cho nÒn kinh tÕ quèc doanh lµ nh»m ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ cã hiÖu qu¶ cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Bªn c¹nh ®ã, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nh kinh tÕ tËp thÓ, hîp t¸c x· còng cã nh÷ng thay ®æi theo híng gi¶m dÇn sù can thiÖp cña Nhµ níc. V× vËy, viÖc chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cña ViÖt Nam kh«ng chØ ®¬n gi¶n lµ sù chuyÓn biÕn thuÇn tuý vÒ mÆt kinh tÕ mµ ph¶i g¾n liÒn víi sù thay ®æi c¨n b¶n vÒ mÆt x· héi vµ t¹o ra sù thèng nhÊt gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ víi c«ng b»ng tiÕn bé x· héi.
HiÖn nay chóng ta ®ang x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu ®îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn. C¸c doanh nghiÖp ®Òu b×nh ®¼ng víi nhau trong ho¹t ®éng kinh doanh vµ b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt. Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, ph¹m vi ho¹t ®éng, lÜnh vùc ho¹t ®éng cña kinh tÕ quèc doanh sÏ thu hÑp nhng nã vÉn gi÷ vai trß chñ ®¹o bëi nã vÉn sÏ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ë nhiÒu ngµnh, nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau trong nÒn kinh tÕ. Nhµ níc cÇn ph¶i cã nh÷ng c«ng ty TNHH ë nh÷ng lÜnh vùc kh¸c nhau can thiÖp vµo nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Sù tån t¹i duy nhÊt cña c«ng ty TNHH trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ ®Æc biÖt lµ ë níc ta hiÖn nay lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. §Ó c«ng ty TNHH ph¸t huy ®îc vai trß chñ ®¹o cña m×nh ®ßi hái Nhµ níc ph¶i cã chÝnh s¸ch hîp lý víi c«ng ty TNHH. §ã lµ yÕu tè quan träng chi phèi qua tr×nh thµnh lËp vµ ®iÒu chØnh ph¸p lý ®èi víi viÖc tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c«ng ty TNHH.
III. ®Æc ®iÓm cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n.
Nh bÊt kú mét hiÖn tîng kinh tÕ nµo, c«ng ty ra ®êi ph¸t triÓn vµ tån t¹i trong nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö nhÊt ®Þnh. Trong x· héi, khi nÒn kinh tÕ x· héi ph¸t triÓn th× nhu cÇu më réng kinh doanh còng dÇn ®îc h×nh thµnh. §Ó ®¸p øng ®îc nhu cÇu vèn cho kinh doanh buéc c¸c nhµ kinh doanh ph¶i liªn kÕt víi nhau, hä ®· liªn kÕt theo h×nh thøc nhÊt ®Þnh vµ t¹o ra m« h×nh kinh doanh míi ®ã lµ c«ng ty. Lóc ®Çu c«ng ty chØ xuÊt hiÖn ë nh÷ng níc cã nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn, n¬i cã nh÷ng nguyªn nh©n, ®iÒu kiÖn, m«i trêng kinh doanh thuËn lîi. Sau ®ã c«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn vµ më réng trªn thÕ giíi.
Theo quy ®Þnh chung cña c¸c th¬ng gia trong qu¸ tr×nh ho¹t ®o¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, díi sù t¸c ®éng cña nh÷ng biÕn ®æi trong ®êi sèng kinh tÕ x· héi, tiÕn hµnh thµnh lËp c¸c doanh nghiÖp phï hîp víi ph¸p lý ®iÒu chØnh nã. Nhng ®èi víi c«ng ty TNHH l¹i cã con ®êng h×nh hµnh riªng. C«ng ty TNHH ra ®êi t¹i §øc n¨m 1892, lÞch sö h×nh thµnh cña nã sÏ chøng minh vµ lµm s¸ng tá b¶n chÊt ph¸p lý cña nã.
Trong hoµn c¶nh lÞch sö lóc ®ã, bªn c¹nh c¸c c«ng ty cæ phÇn ra ®êi tríc víi mét quy m« lín, c¸c nhµ ®Çu t thÊy thiÕu mét lo¹i h×nh c«ng ty thÝch hîp cho c¸c lo¹i h×nh ®Çu t võa vµ nhá. Song hä muèn tËn dông kh¶ n¨ng “®èi vèn” cña c«ng ty cæ phÇn l¹i kh«ng chÞu quy chÕ tr¸ch nhiÖm v« h¹n nh c«ng ty hîp danh. Hä muèn cã mét m« míi ®¸p øng ®îc yªu cÇu vèn võa vµ nhá, sè lîng thµnh viªn Ýt, quy chÕ hîp ph¸p ®¬n gi¶n vµ chÞu TNHH. Tríc yªu cÇu nµy, c¸c nhµ lËp ph¸p ngêi §øc ®· nghiªn cøu vµ ban hµnh LuËt c«ng ty TNHH vµo n¨m 1892, c«ng ty TNHH kÕt hîp ®îc nhiÒu lîi thÕ c¬ b¶n cña c¸c lo¹i h×nh lµ c«ng ty hîp danh vµ c«ng ty cæ phÇn. Do ®ã, ngay tõ khi míi ra ®êi nã ®· kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ ®éc lËp cña m×nh vµ trë thµnh mét lo¹i h×nh c«ng ty quan träng ®îc c¸c nhµ kinh doanh u chuéng, sè lîng c«ng ty TNHH t¨ng nhanh vµ hiÖn nay nã lµ mét trong nh÷ng c«ng ty quan träng nhÊt ë Céng hoµ liªn bang §øc. Sau n¨m 1892 hÇu hÕt c¸c níc Ch©u ¢u lôc ®Þa, Nam MÜ còng cã LuËt c«ng ty TNHH. Thùc tÕ chøng minh ë ViÖt Nam còng cã rÊt nhiÒu c¸c nhµ ®Çu t thÝch thµnh lËp c«ng ty TNHH. Tõ khi cã LuËt c«ng ty ®Õn nay, sè lîng c«ng ty TNHH nhiÒu h¬n h¼n c«ng ty cæ phÇn. Tuy nhiªn ®Æc ®iÓm cña c«ng ty ®èi nh©n lµ sù quen biÕt gi÷a c¸c thµnh viªn nhng c«ng ty TNHH vÉn ®îc s¾p xÕp vµo lo¹i c«ng ty ®èi vèn.
Theo LuËt doanh nghiÖp 1999, c«ng ty TNHH ®îc hiÓu nh sau: C«ng ty TNHH lµ lo¹i h×nh c«ng ty, gåm kh«ng qu¸ n¨m m¬i thµnh viªn gãp vèn thµnh lËp vµ c«ng ty chØ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c kho¶n nî cña c«ng ty b»ng tµi s¶n cña m×nh.
Theo §iÒu 2 vµ §iÒu 46 LuËt doanh nghiÖp Nhµ níc th× c«ng ty TNHH cã nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau:
VÒ thµnh viªn: c«ng ty TNHH lµ lo¹i h×nh c«ng ty kh«ng qu¸ n¨m m¬i thµnh viªn trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. Thµnh viªn c«ng ty cã thÓ lµ c¸c c¸ nh©n, tæ chøc kinh tÕ cã t c¸ch ph¸p nh©n hay tæ chøc x· héi. Th«ng thêng c¸c thµnh viªn quen biÕt nhau tuy r»ng kh«ng th©n thiÕt nh lo¹i h×nh c«ng ty ®èi nh©n. Nh vËy, theo quy ®Þnh cña lo¹i LuËt doanh nghiÖp 1999 c«ng ty TNHH ®îc chia lµm hai lo¹i: C«ng ty TNHH cã tõ hai thµnh viªn trë lªn vµ c«ng ty TNHH 1 thµnh viªn. Trong trêng hîp c«ng ty TNHH mét thµnh viªn chñ së h÷u ph¶i lµ mét tæ chøc.
VÒ t c¸ch ph¸p lý: c«ng ty TNHH cã t c¸ch ph¸p nh©n, cã tµi s¶n ®éc lËp, cã c¸c quyÒn tµi s¶n vµ c¸c quyÒn kh¸c. C«ng ty chØ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c kho¶n nî vµ c