Đề tài Phân tích cơcấu huy động vốn và tín dụng tại Ngân hàng Quốc Tế Việt Nam – Chi nhánh An Giang

TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH LẠI THỊ ÁNH NGỌC PHÂN TÍCH CƠ CẤU HUY ĐỘNG VỐN VÀ TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUỐC TẾ VIỆT NAM CHI NHÁNH AN GIANG Chuyên ngành : TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Long Xuyên, tháng 05 năm 2010 TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC PHÂN TÍCH CƠ CẤU HUY ĐỘNG VỐN VÀ TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUỐC TẾ VIỆT NAM CHI NHÁNH AN GIANG Chuyên ngành : TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP Sinh viên thực hiện: LẠI THỊ ÁNH NGỌC Lớp: DH7TC - Mã số Sinh viên: DTC062294 Giáo viên hướng dẫn: Thạc sĩ NGUYỄN THỊ NGỌC DIỆP Long Xuyên, tháng 05 năm 2010 CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG ¾ Giảng viên hướng dẫn khoa học: Th.sĩ Nguyễn Thị Ngọc Diệp (Họ tên, học hàm, học vị, chữ ký) …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ¾ Người chấm, nhận xét 1: (Họ tên, học hàm, học vị, chữ ký) …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ¾ Người chấm, nhận xét 2 (Họ tên, học hàm, học vị, chữ ký) …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm bảo vệ luận văn Khoa Kinh tế - Quản Trị Kinh Doanh ngày……tháng……năm 2010 LỜI CẢM ƠN W U X Qua 4 năm trên giảng đường đại học, em đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, dạy bảo của các thầy cô trong trường Đại Học An Giang, nhất là các thầy cô khoa Kinh Tế - Quản Trị Kinh Doanh đã truyền đạt cho em những kiến thức hữu ích không chỉ trong chuyên ngành mà còn rất nhiều kiến thức thực tế ngoài xã hội. Em xin được phép gửi đến quý thầy cô trường Đại học An Giang, các thầy cô khoa Kinh Tế - Quản Trị Kinh Doanh lòng biết ơn chân thành và lời cảm ơn sâu sắc. Đặc biệt em xin gửi lời cám ơn đến cô Nguyễn Thị Ngọc Diệp, cô đã dành thời gian tận tình hướng dẫn, giúp đỡ em rất nhiều trong suốt quá trình thực hiện báo cáo khoá luận này. Bên cạnh đó, em xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Ngân hàng Quốc Tế Việt Nam – Chi nhánh An Giang, đặc biệt là các anh chị trong phòng Khách hàng cá nhân và Khách hàng doanh nghiệp đã tận tình giúp đỡ, tạo điều kiện cho em hoàn thành báo cáo khóa luận trong suốt thời gian thực tập tại Ngân hàng. Một lần nữa em xin chân thành cảm ơn và kính chúc sức khỏe Quý thầy cô trường Đại Học An Giang, chúc Ngân hàng Quốc Tế Việt Nam – Chi nhánh An Giang ngày càng phát triển vững mạnh. Long Xuyên, tháng 05 năm 2010 Sinh viên thực hiện Lại Thị Ánh Ngọc i TÓM TẮT W U X Trong những năm gần đây, nền kinh tế Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, nhu cầu về vốn của các tổ chức kinh tế và các cá nhân là rất lớn, Ngân hàng ngày càng phát huy vai trò vô cùng quan trọng của mình thông qua hai chức năng là: huy động các nguồn vốn nhàn rỗi trong các tổ chức kinh tế và trong dân cư, sau đó phân phối lại nguồn vốn này cho tất cả các thành phần kinh tế có nhu cầu sản xuất kinh doanh một cách hợp lý để sử dụng vốn có hiệu quả. Do tính chất hoạt động của các Ngân hàng thương mại là “đi vay để cho vay” nên hoạt động kinh doanh của Ngân hàng luôn tiềm ẩn những rủi ro, gây ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả kinh doanh của bản thân Ngân hàng và nền kinh tế. Để hiểu được những rủi ro của Ngân hàng là gì và nó nảy sinh từ đâu ta phải phân tích các hoạt động của Ngân hàng. Phạm vi của đề tài này chỉ dừng lại ở việc phân tích tình hình huy động vốn và tình hình cho vay vốn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc Tế Việt Nam – Chi nhánh An Giang, qua đó đánh giá hiệu quả của hoạt động huy động vốn và hoạt động tín dụng của Ngân hàng, đồng thời tìm hiểu rủi ro lãi suất. Cuối cùng, dựa vào những phân tích trên, đề ra một số phương pháp để điều chỉnh cơ cấu vốn huy động và cơ cấu cho vay phù hợp hơn, hạn chế rủi ro lãi suất và những giải pháp nâng cao khả năng huy động vốn, cho vay vốn của Ngân hàng. ii MỤC LỤC --------------------------------------------------------------------------------------------------- Trang Chương 1: GIỚI THIỆU ……………………………………………..………...1 1.1 Cơ sở hình thành đề tài …………………………………………………….………...1 1.2 Mục tiêu nghiên cứu ……………………………………………………….………...2 1.3 Phạm vi nghiên cứu………………………………………………………..…………2 1.4 Phương pháp nghiên cứu…………………………………………………..…………2 1.5 Ý nghĩa……………………………………………………………………...………..2 Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN …………………………………..…….……….3 2.1 Tổng quan về Ngân hàng thương mại …………………………………….…………3 2.1.1 Khái niệm Ngân hàng thương mại ………………………………….………...3 2.1.2 Bản chất của Ngân hàng thương mại ……………………………….…………3 2.1.3 Chức năng của Ngân hàng thương mại …………………………….…………3 2.2. Nguồn vốn của Ngân hàng thương mại …………………………………..…………3 2.2.1. Khái niệm vốn……………………………………………………...…………3 2.2.2 Cơ cấu vốn của Ngân hàng ………………………………………….………..3 2.2.3 Vai trò của nguồn vốn và ý nghĩa của công tác huy động vốn …….…………4 2.2.4 Các hình thức huy động vốn của NHTM ………………………….………….5 2.3. Tín dụng Ngân hàng thương mại ………………………………………..…..………7 2.3.1 Khái niệm………………………………………………………….…..……....7 2.3.2 Các hình thức tín dụng ………………………………………………..……....7 2.3.3 Bản chất và chức năng của tín dụng ……………………………..……………8 2.3.4 Vai trò của tín dụng ……………………………………………….….……….8 2.3.5 Điều kiện, nguyên tắc và quy trình cho vay ……………………….………….8 2.4. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả HĐV và cho vay vốn của NHTM ………………...12 2.4.1 Các chỉ tiêu đánh giá hoạt động huy động vốn …………………….……......12 2.4.2 Các chỉ tiêu đánh giá hoạt động cho vay ………………………….…………12 Chương 3: GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ VIB AN GIANG ……………...14 3.1. Giới thiệu tổng quát về Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam ……………………14 3.2 Cơ cấu tổ chức và chức năng - nhiệm vụ của các phòng ban ……………………...15 3.2.1 Cơ cấu tổ chức .……………………………………………………..………..15 iii 3.2.2 Chức năng - nhiệm vụ của các phòng ban …………………………..……….15 3.3 Thuận lợi và khó khăn của VIB An Giang………………………………..………..17 3.3.1 Thuận lợi ………….……………………………………………………….…17 3.3.2 Khó khăn ……………..…………………………………………………..…18 3.4 Kết quả hoạt động kinh doanh của VIB An Giang từ 2007 đến 2009 ……………..18 3.4.1 Doanh thu ……………………………………………………………..……..20 3.4.2 Chi phí…………………………………………………………………..……20 3.4.3 Lợi nhuận …………………………………..................................................21 3.5 Định hướng phát triển và mục tiêu năm 2010 ………………………………...........21 3.5.1 Phương hướng phát triển ……………………………………………….……21 3.5.2 Kế hoạch năm 2010……………………………………………………..……21 Chương 4: TÌNH HÌNH HUY ĐỘNG VỐN TẠI VIB AN GIANG ………...22 4.1. Khái quát tình hình nguồn vốn của VIB – Chi nhánh An Giang …………….……23 4.1.1 Cơ cấu nguồn vốn của Ngân hàng qua 3 năm (2007 – 2009)………….…….23 4.1.2 Cơ cấu vốn huy động tại VIB An Giang từ 2007 đến 2009 …………………27 4.2 Hiệu quả huy động vốn của Ngân hàng. ………………………………………..…..36 4.2.1 Vốn huy động trên tổng nguồn vốn …………………………………….……37 4.2.2 Vốn điều chuyển trên tổng nguồn vốn ………………………………………38 4.2.3 Tiền gửi có kỳ hạn trên vốn huy động ………………………………….……39 4.2.4 Tiền gửi không kỳ hạn trên vốn huy động …………………………….…….40 Chương 5: TÌNH HÌNH CHO VAY VỐN TẠI VIB AN GIANG ……...…...41 5.1 Tình hình hoạt động tín dụng của Ngân hàng ………………………………..…….41 5.1.1 Doanh số cho vay……………………………..………………………...……44 5.1.2 Doanh số thu nợ ……………………………………………………….…….49 5.1.3 Dư nợ …………………………………………………………………..…….52 5.1.4 Nợ quá hạn ……………………………………………………………...……55 5.2 Hiệu quả hoạt động tín dụng tại Ngân hàng …………………………………..……56 5.2.1 Vòng quay tín dụng……………………………………………………..……57 5.2.2 Hệ số thu nợ ……………………………………………………………..…...57 5.2.3 Dư nợ trên tổng nguồn vốn …………………………………………….........57 5.2.4 Dư nợ trên vốn huy động ……………………………………………….……58 5.2.5 Nợ quá hạn trên dư nợ ………………………………………………….……58 iv Chương 6: TỐI ƯU HÓA CƠ CẤU HUY ĐỘNG VỐN – CHO VAY VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP……………………………………………...………..….59 6.1 Tối ưu hóa cơ cấu huy động vốn và cho vay ……………………………………….59 6.1.1 So sánh lãi suất huy động bình quân và lãi suất cho vay bình quân ………...59 6.1.2 Kết quả hoạt động tín dụng……………………………………………….….63 6.2 Giải pháp …………………………………………………………………………....64 6.2.1 Một số giải pháp nhằm nâng cao khả năng HĐV của Ngân hàng …………..64 6.2.2 Một số giải pháp nâng cao hiệu quả cho vay của Ngân hàng ……………….65 Chương 7: KIẾN NGHỊ VÀ KẾT LUẬN ………………….…………………66 7.1 Kiến nghị …………………………………………..……………………………….66 7.2 Kết luận ……………………………………………...……………………………...66 PHỤ LỤC………………………………………………………………………………68 TÀI LIỆU THAM KHẢO ……………………………………………………………80 v DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.2: KQHĐKD CỦA NGÂN HÀNG …………………………………………...20 Bảng 4.1: CƠ CẤU NGUỒN VỐN CỦA NGÂN HÀNG QUA BA NĂM …………..23 Bảng 4.4: CƠ CẤU VỐN HUY ĐỘNG QUA 3 NĂM TẠI NGÂN HÀNG ………….28 Bảng 4.6: TIỀN GỬI CỦA CÁC TCTD KHÁC ………………..................................30 Bảng 4.7: TIỀN GỬI CỦA CÁC TCKT…………………………………………….…31 Bảng 4.8: TIỀN GỬI CỦA CÁC CÁ NHÂN ……………………………………….…33 Bảng 4.10: CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HĐV TẠI VIB ……………….36 Bảng 5.1: TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG… ……….….41 Bảng 5.3: DOANH SỐ CHO VAY THEO THỜI HẠN…………………………….…45 Bảng 5.5: DOANH SỐ CHO VAY THEO LOẠI HÌNH CHO VAY …………………47 Bảng 5.7: DOANH SỐ THU NỢ THEO THỜI HẠN …………………………...........50 Bảng 5.8: DOANH SỐ THU NỢ THEO LOẠI HÌNH CHO VAY …………………...51 Bảng 5.9: DƯ NỢ THEO THỜI HẠN ………………………………………………...53 Bảng 5.10: DƯ NỢ THEO NGÀNH LOẠI HÌNH CHO VAY………………………..54 Bảng 5.11: CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG ……...………..56 Bảng 6.1: LÃI SUẤT HUY ĐỘNG BÌNH QUÂN VÀ LÃI SUẤT CHO VAY BÌNH QUÂN …………………………………………………………………………….…….59 Bảng 6.2: THỜI LƯỢNG TÀI SẢN NỢ VÀ TÀI SẢN CÓ …………………….…….61 Bảng 6.3: CHÊNH LỆCH THỜI LƯỢNG BÌNH QUÂN ……………………….…….61 Bảng 6.4: GIÁ TRỊ THIỆT HẠI/ THU NHẬP TIỀM NĂNG ĐỐI VỚI NGÂN HÀNG KHI LÃI SUÂT TĂNG/ GIẢM ………………………………………………….…….62 vi DANH MỤC BIỂU ĐỒ VÀ HÌNH Hình 2.1: SƠ ĐỒ QUY TRÌNH CHO VAY ………………………….……………….10 Hình 3.1: CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA VIB AN GIANG ………………………………15 Biểu đồ 3.3: KQKD CỦA VIB AN GIANG TỪ 2007 ĐẾN 2009 ……………………20 Biểu đồ 4.2: TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG NGUỒN VỐN TỪ 2007 ĐẾN 2009 ………24 Biểu đồ 4.3: CƠ CẤU NGUỒN VỐN CỦA NGÂN HÀNG TỪ 2007 – 2009 ……….25 Biểu đồ 4.5: CƠ CẤU VỐN HUY ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG TRONG GIAI ĐOẠN 2007 – 2009… ………………………….......................................................................29 Biểu đồ 4.9: TIỀN KÝ QUỸ TẠI NGÂN HÀNG TỪ 2007 – 2009 …………………..35 Biểu đồ 4.11: TỶ LỆ VỐN HUY ĐỘNG TRÊN TỔNG VỐN CỦA VIB AN GIANG TRONG 3 NĂM (2007 – 2009) ……….......................................................................37 Biểu đồ 4.12: TỶ LỆ VỐN ĐIỀU CHUYỂN TRÊN TỔNG VỐN CỦA VIB AN GIANG TRONG 3 NĂM (2007 – 2009) ……….........................................................38 Biểu đồ 4.13: TỶ LỆ TIỀN GỬI CÓ KỲ HẠN TRÊN VỐN HUY ĐỘNG CỦA VIB AN GIANG QUA 3 NĂM (2007 – 2009)………………………………………………39 Biểu đồ 4.14: TỶ LỆ TIỀN GỬI KHÔNG KỲ HẠN TRÊN VHĐ CỦA VIB AN GIANG QUA 3 NĂM (2007 – 2009) …………………………………………………..40 Biểu đồ 5.2: TÌNH HÌNH TÍN DỤNG TẠI VIB AN GIANG ………………………..42 Biểu đồ 5.4: TỶ TRỌNG DSCV THEO THỜI HẠN TẠI VIB AN GIANG QUA BA NĂM TỪ 2007 ĐẾN 2009 ………………………………………………….………….45 Biểu đồ 5.6: TỶ TRỌNG DSCV THEO LOẠI HÌNH CHO VAY TẠI VIB AN GIANG TRONG 3 NĂM (2007 – 2009)…………………………………………………………47 vii viii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BĐS : Bất động sản CSTT : Chính sách tiền tệ DN : Doanh nghiệp DSTN : Doanh số thu nợ DSCV : Doanh số cho vay DURgap : Chênh lệch thời lượng bình quân ĐVT : Đơn vị tính GTCG : Giấy tờ có giá KH : Khách hàng KQHĐKD : Kết quả hoạt động kinh doanh LSĐVBQ : Lãi suất đầu vào bình quân LSCVBQ : Lãi suất cho vay bình quân NHNN : Ngân hàng Nhà nước NHTM : Ngân hàng thương mại NV : Nguồn vốn TCTD : Tổ chức tín dụng TCKT : Tổ chức kinh tế TKKKH : Tiết kiệm không kỳ hạn TMCP : Thương mại cổ phần SXKD : Sản xuất kinh doanh VĐC : Vốn điều chuyển VHĐ : Vốn huy động VIB An Giang : Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc Tế Việt Nam – Chi nhánh An Giang Phân tích cơ cấu huy động vốn và tín dụng tại Ngân hàng Quốc Tế Việt Nam – Chi nhánh An Giang CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU 1.1 Cơ sở hình thành đề tài Hội nhập kinh tế quốc tế là một xu thế khách quan, chi phối sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia và quan hệ quốc tế, nền kinh tế của Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế đó. Báo cáo về mục tiêu và phương hướng phát triển đất nước 5 năm 2006 – 2010 của nước ta đã nêu rõ “Đẩy mạnh hơn nữa hoạt động kinh tế đối ngoại, hội nhập kinh tế quốc tế sâu hơn và đầy đủ hơn với các thể chế kinh tế toàn cầu, khu vực và song phương”. Tuy nhiên, hội nhập không chỉ mang lại các cơ hội mà còn kèm theo đó rất nhiều những thách thức cho nền kinh tế nước ta. Theo cam kết khi gia nhập WTO, Việt Nam đang thực hiện lộ trình nới lỏng dần các quy định về hoạt động của các doanh nghiệp nước ngoài bao gồm lĩnh vực ngân hàng, việc gỡ bỏ hoàn toàn hàng rào bảo hộ đối với lĩnh vực ngân hàng đang đem đến những thách thức rất lớn cho hệ thống Ngân hàng thương mại trong nước, nếu không đủ sức cạnh tranh với hệ thống ngân hàng nước ngoài sẽ có không ít Ngân hàng thương mại trong nước phải chấp nhận bị thâu tóm, sáp nhập hoặc rút lui khỏi thị trường. Đối với đa số các Ngân hàng thương mại ở Việt Nam thì hoạt động tín dụng là hoạt động chính, mang lại nguồn thu nhập chủ yếu cho Ngân hàng nhưng nguồn vốn điều lệ khi thành lập không đủ để Ngân hàng thực hiện các hoạt động kinh doanh như cấp tín dụng và các dịch vụ Ngân hàng khác, do đó để có vốn phục vụ cho các hoạt động này Ngân hàng phải huy động vốn từ khách hàng. Nếu Ngân hàng chỉ mạnh về hoạt động huy động vốn mà hoạt động tín dụng không đạt hiệu quả sẽ dẫn đến tình trạng thừa vốn, khi đó Ngân hàng sẽ không thể đảm bảo việc chi trả lãi cho nguồn vốn mà mình huy động. Nếu Ngân hàng cho vay nhiều mà không thể huy động đủ nguồn vốn để đáp ứng hoạt động cho vay sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận của Ngân hàng hay nói chung là ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh. Qua đó ta có thể nhận thấy hoạt động huy động và cho vay có mối quan hệ mật thiết với nhau. Ngân hàng huy động vốn để cho vay mà muốn huy động được nhiều vốn để mở rộng hoạt động tín dụng của mình thì các khoản cho vay của Ngân hàng phải đạt hiệu quả cao để có thể đảm bảo được việc chi trả lãi cho nguồn vốn mà mình huy động, đồng thời để củng cố lòng tin ở khách hàng làm cho họ an tâm khi gửi tiền vào Ngân hàng. Chính vì vậy để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của mình thì hoạt động huy động vốn và cho vay vốn của các Ngân hàng thương mại ở Việt Nam nói chung và ngân hàng Quốc tế Việt Nam - chi nhánh An Giang nói riêng cần được quản trị một cách tốt nhất, để đảm bảo sẽ huy động được nguồn vốn đáp ứng đủ nhu cầu của nền kinh tế và cho vay vốn có hiệu quả. Xuất phát từ những lý do trên, tôi quyết định chọn đề tài: “Phân tích cơ cấu huy động vốn và tín dụng tại Ngân hàng Quốc Tế Việt Nam – Chi nhánh An Giang”. GVHD: Ths.Nguyễn Thị Ngọc Diệp 1 SVTH: Lại Thị Ánh Ngọc Phân tích cơ cấu huy động vốn và tín dụng tại Ngân hàng Quốc Tế Việt Nam – Chi nhánh An Giang 1.2 Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu của khóa luận này là: Thứ nhất là tìm hiểu, phân tích tình hình huy động vốn và cho vay tại Ngân hàng Quốc Tế Việt Nam – Chi nhánh An Giang. Thứ hai là đánh giá hiệu quả hoạt động huy động vốn và cho vay, từ đó đề xuất giải pháp thu hút vốn huy động và tăng trưởng tín dụng. 1.3 Phạm vi nghiên cứu Tại Ngân hàng Quốc Tế Việt Nam – Chi nhánh An Giang Các thông tin, số liệu sử dụng trong đề tài là những số liệu phản ánh quá trình hoạt động của Ngân hàng qua ba năm (2007 – 2009). Đề tài này chỉ đi sâu vào nghiên cứu hiệu quả huy động vốn và cho vay vốn tại Ngân hàng Quốc Tế Việt Nam – Chi nhánh An Giang qua ba năm (2007 – 2009). 1.4 Phương pháp nghiên cứu 7 Phương pháp thu thập số liệu: - Số liệu sơ cấp: trao đổi với cán bộ tín dụng và giao dịch viên trong Ngân hàng. - Số liệu thứ cấp: + Thu thập số liệu qua các báo cáo tổng kết cuối năm ở phòng tín dụng, phòng giao dịch của ngân hàng trong giai đoạn 2007 – 2009. + Tìm hiểu thông tin trên báo chí, Internet, truyền hình. 7 Phương pháp phân tích số liệu: phương pháp so sánh và phương pháp thống kê. 1.5 Ý nghĩa Nghiên cứu vấn đề đặt ra để có thể đánh giá hiệu quả hoạt động của ngân hàng về tình hình huy động vốn và cho vay. Nghiên cứu này giúp mở rộng hoạt động tín dụng là thu hút thêm nhiều đối tượng khách hàng, vẫn đảm bảo an toàn đồng vốn vay và nâng cao hiệu quả kinh doanh. Cung cấp vốn kịp thời cho các phương án sản xuất, thúc đẩy phát triển nền kinh tế. GVHD: Ths.Nguyễn Thị Ngọc Diệp 2 SVTH: Lại Thị Ánh Ngọc Phân tích cơ cấu huy động vốn và tín dụng tại Ngân hàng Quốc Tế Việt Nam – Chi nhánh An Giang GVHD: Ths.Nguyễn Thị Ngọc Diệp 3 SVTH: Lại Thị Ánh Ngọc CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN 2.1 Tổng quan về Ngân hàng thương mại(1) 2.1.1 Khái niệm Ngân hàng thương mại Luật tín dụng do Quốc hội khóa X thông qua vào ngày 12 tháng 12 năm 1997, định nghĩa: “Ngân hàng thương mại là một loại hình tổ chức tín dụng được thực hiện toàn bộ hoạt động Ngân hàng và các hoạt động khác có liên quan” (Điều 10 Luật các tổ chức tín dụng). 2.1.2 Bản chất của Ngân hàng thương mại Bản chất của NHTM thể hiện qua các khía cạnh sau: - NHTM là một loại hình DN và là một đơn vị kinh tế. - Hoạt động của NHTM là hoạt động kinh doanh. - Hoạt động kinh doanh của NHTM là hoạt động kinh doanh tiền tệ và dịch vụ Ngân hàng. 2.1.3 Chức năng của Ngân hàng thương mại Ngân hàng thương mại có 3 chức năng cơ bản: - Chức năng trung gian tài chính, bao gồm trung gian tín dụng và trung gian thanh toán giữa các doanh nghiệp trong nền kinh tế. - Chức năng tạo tiền, tức là chức năng sáng tạo ra bút tệ góp phần gia tăng khối tiền tệ cho nền kinh tế. - Chức năng sản xuất, bao gồm việc huy động và sử dụng các nguồn lực để tạo ra sản phẩm và dịch vụ Ngân hàng cung cấp cho nền kinh tế. 2.2. Nguồn vốn của Ngân hàng thương mại(2) 2.2.1. Khái niệm vốn Nguồn vốn của Ngân hàng thương mại là toàn bộ các nguồn tiền tệ mà Ngân hàng tạo lập và huy động được để đầu tư cho vay và đáp ứng cho các nhu cầu khác trong hoạt động kinh doanh của Ngân hàng. Các nguồn vốn của Ngân hàng thương mại bao gồm: vốn tự có, vốn huy động, vốn vay các tổ chức tín dụng khác và các nguồn vốn khác. 2.2.2 Cơ cấu vốn của Ngân hàng 7 Vốn tự có Vốn tự có, còn được gọi là vốn chủ sở hữu, là vốn riêng của một Ngân hàng thương mại. Đây là số vốn ban đầu và được gia tăng không ngừng cùng với quá trình phát triển của NHTM. Về phương diện quản lý, vốn tự có là số vốn tối thiểu, bắt buộc 1 Nguyễn Đăng Dờn, 2005: 126-135. 2 Nguyễn Đăng Dờn, 2009: 40-53. Phân tích cơ cấu huy động vốn và tín dụng tại Ngân hàng Quốc Tế Việt Nam – Chi nhánh An Giang một NHTM phải có để được cấp giấy phép kinh doanh, đồng thời là cơ sở để thu hút các nguồn vốn khác. Vốn tự có của Ngân hàng gồm 2 cấp: - Vốn cấp 1 bao gồm: vốn điều lệ, quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ, quỹ đầu tư phát triển nghiệp vụ, quỹ dự phòng tài chính và lợi nhuận chưa chia. - Vốn cấp 2 bao gồm: + 50% giá trị tăng thêm của tài sản cố định và 40% giá trị tăng thêm của các loại chứng khoán đầu tư được định giá lại theo qui định của pháp luật. + Dự phòng chung. + Các trái phiếu chuyển đổi và một số các công cụ nợ khác thỏa mãn điều kiện do Ngân hàng Nhà nước qui định. 7 Vốn huy động Vốn huy động là tài sản bằng tiền của các tổ chức và cá nhân mà Ngân hàng tạm thời q