Từ khi hoà bình độc lập lại năm 1954, miền Bắc nước ta đã bước vào thời kỳ quá độ tiến lên CNXH với đặc điểm như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói "Đặc điểm to nhất của ta trong thời kỳ quá độ là từ một nước nông nghiệp lạc hậu tiến thẳng lên CNXH không phải qua giai đoạn phát triển TBCN".
31 trang |
Chia sẻ: vietpd | Lượt xem: 1175 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Phân tích nền kinh tế hàng hoá nước ta trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
lời nói đầu
Từ khi hoà bình độc lập lại năm 1954, miền Bắc nước ta đã bước vào thời kỳ quá độ tiến lên CNXH với đặc điểm như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói "Đặc điểm to nhất của ta trong thời kỳ quá độ là từ một nước nông nghiệp lạc hậu tiến thẳng lên CNXH không phải qua giai đoạn phát triển TBCN".
Từ năm 1975, sau khi đất nước đã hoàn toàn độc lập và cả nước thống nhất, cách mạng dân tộc dân chủ đã hoàn toàn thắng lợi trên phạm vi cả nước thì cả nước cùng tiến hành cách mạng XHCN, cùng quá độ tiến lên chủ nghĩa xã hội. Đảng ta từ đại hội VI đã mở ra mô hình kinh tế mới đó là mô hình kinh tế thị trường có sự điều tiết của nhà nước. Đặc biệt Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh, thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta là một thời kỳ lịch sử mà: " Nhiệm vụ quan trọng nhất của chúng ta là phải xây dựng nền tảng vật chất và kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội,… tiến dần lên chủ nghĩa xã hội, có công nghiệp và nông nghiệp hiện đại, có văn hoá khoa học tiên tiến. Trong quá trình cách mạng xã hội chủ nghĩa, chúng ta phỉa cải tạo nền kinh tế cũ và xây dựng nền kinh tế mới, mà xây dựng là nhiệm vụ chủ chốt và lâu dài".
Nền kinh tế mới đó là phải xoá bỏ nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp, phát triển nền kinh tế thị trường với nhiều thành phần kinh tế có sự tiết của nhà nước. Trong nền kinh tế "mở" đó không thể thiếu được kinh tế hàng hoá đó là một mô hình kinh tế kích thích tính năng động, sáng tạo của chủ thể kinh tế. Song trong nền kinh tế hàng hoá không thể tránh khỏi những khó khăn khi quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Nhân đây, trong bài tiểu luận: "Nền kinh tế hàng hoá nước ta trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế", tôi xin được chỉ ra những đặc điểm và những điểm hạn chế của Nền kinh tế hàng hoá nước ta trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, cùng với những điều kiện và phương hướng phát triển kinh tế hàng hoá ở nước ta.
Mong thầy cô và bè bạn bổ sung và đóng góp ý kiến.
I. Kinh tế hàng hoá, đặc điểm và xu hướng của nó trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế
Trên bình diện chung của quốc tế hiện nay, không có một nước nào nền kinh tế hàng hoá hay kinh tế thị trường lại vận động hoàn toàn theo kinh tế thị trường "hoàn hảo" hoàn toàn do "bàn tay vô hình" theo cách nói của A.smith - nàh kinh tế chính trị học tư sản cổ điển Anh, ở thế kỷ XVIII và XIX. Trái lại, chúng đều vận động theo cơ chế thị trường có sự điều tiết của các doanh nghiệp lớn và nhà nước, với mức độ và phạm vi khác nhau, tuỳ thuộc điều kiện lịch sử của nước. Do vậy, có thể hiểu kinh tế hàng hoá là mô hình kinh tế mà trong đó hầu hết các quan hệ kinh tế được thực hiện trên thị trường dưới hình thái hàng hoá và dịch vụ; vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước.
Kinh tế hàng hoá tồn tại trong nhiều hình thái kinh tế xã hội. ở nước ta, những điều kiện chung của kinh tế hàng hoá vẫn còn, nền kinh tế hàng hoá tồn tại là một tất yếu khách quan. Thật vậy.
- Phân công lao động xã hội với tư cách là cơ sở của trao đổi, chẳng những không mất đi trái lại, ngày một phát triển cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Sự chuyên môn hoá và hợp tác háo lao động đã vượt khỏi biên giới quốc gia và ngày càng mang tính quốc tế.
- Trong nền kinh tế đã và đang tôn tại, nhiều hình thức sở hữu khác nhau về tư liệu sản xuất và sản phẩm lao động. Trình độ xã hội hoá sản xuất giữa các ngành, giữa các xí nghiệp trong cùng một hình thức sở hữu vẫn chưa đều nhau. Trong điều kiện đó, giữa các doanh nghiệp còn có sự tách biệt về kinh tế nhất định. Việc hạch toán kinh doanh, phân phối và trao đổi còn cần thiết phải thông qua hình thái hàng hoá tiền tệ để thực hiện.
Trên con đường đi của lịch sử phát triển kinh tế hàng hoá ở các nước xã hội chủ nghĩa đã xuất hiện mô hình "kinh tế chỉ huy" hay mô hình hoá tập trung quan liêu bao cấp. Mô hình này xét về mặt thực chất có sự xoá bỏ các thành phần kinh tế với tư cách là cơ sở kinh tế đó quan hệ hàng hoá hay kinh tế thị trường. Trong mấy thập niên gần đây, kinh tế hàng hoá phát triển mạnh mẽ nhờ tác động và thúc đẩy của công nghệ mới và lực lượng sản xuất mới. Vì vậy, xu thế chuyển sang kinh tế thị trường, trình độ phát triển của kinh tế hàng hoá đang có sức hấp dẫn mạnh mẽ đối với các nhà soạn thảo chiến lược phát triển kinh tế xã hội hiện nay ở các nước xã hội chủ nghĩa.
ở nước ta, Đảng và nhà nước đã xác định phương hướng phát triển kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước.
Tất nhiên, kinh tế hàng hoá hay kinh tế thị trường bên cạnh mặt tích cực là chủ yếu vẫn còn những khuyết tật nhất định, không được lý tưởng hoá một chiều trong quá trình tiếp tục mở rộng và phát triển kinh tế hàng hoá.
ở nước ta, đã và đang từng bước quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa, xu hướng vận động và phát triển kinh tế hàng hoá gắn liền với các đặc điểm sau đây.
1. Nền kinh tế nước ta trong đang quá trình chuyển biến từ nền kinh tế hàng hoá kém phát triển mang nặng tính tự túc tự cấp sang nền kinh tế hàng hoá phát triển từ thấp đến cao.
Điểm xuất phát của đặc điểm này gắn liền với thực trạng kinh tế biểu hiện ở các mặt:
- Kết cấu hạ tầng vật chất và xã hội thấp kém.
- Trình độ cơ sở vật chất và công nghệ trong các doanh nghiệp lạc hậu, không có khả năng cạnh tranh.
- Hầu như không có đội ngũ nhà doanh nghiệp có tầm cỡ.
- Thu nhập của người làm công ăn lương và nông dân thấp kém, sức mua hàng hoá của xã hội và dân cư thấp nên nhu cầu tăng chậm, dung lượng thị trường trong nước còn hạn chế.
Những biểu hiện trên, một mặt phản ánh trình độ thấp kém về dung lượng cung cầu hàng hoá và khả năng cạnh tranh của hàng hoá trên thị trường. Mặt khác, nó cũng tạo ra áp lực, buộc chúng ta phải vươn lene vượg qua thực trạng trên, đưa nền kinh tế hàng hoá phát triển cả về số lượng lẫn chất lượng và nâng dần khả năng cạnh tranh của nền kinh tế hàng hoá ở nước ta.
2. Nền kinh tế hàng hoá dựa trên cơ sở nền kinh tế tồn tại nhiều thành phần.
Tiếp cận đặc điểm này của kinh tế hàng hoá theo các khía cạnh sau:
- Nền kinh tế tồn tại nhiều thành phần với nhiều hình thức sở hữu khác nhau; về tư liệu sản xuất là cơ sở kinh tế, gắn liền với tự tồn tại và phát triển kinh tế hàng hoá.
- Thực trạng kinh tế hàng hoá kém phát triển ở nước ta do nhiều nhân tố, song nhân tố gây hậu quả nặng nề nhất là sự nhận thức không đúng dẫn đến nôn nống xoá bỏ nhanh các thần phần kinh tế, thực chất là xoá bỏ điều kiện tồn tại và phát triển kinh tế hàng hoá, làm mất khả năng cạnh tranh và tác dụng của kinh tế hàng hoá.
- Nền kinh tế nhiều thành phần là nguồn lực tổng hợp to lớn về nhiều mặt có khả năng đưa nền kinh tế vượt khỏi tình trạng thấp kém, đưa nền kinh tế hàng hoá phát triển cả trong điều kiện vốn ngân sách nhà nước còn hạn hẹp.
- Trong nền kinh tế hàng hoá chịu tác động của sự thay đổi cơ cấu ngành theo hướng ngành kinh tế dịch vụ phát triển nhanh chóng, do vậy lao động dịch có khả năng thu hút nguồn lao động không nhỏ. Trong điều kiện đó, các thành phần kinh tế có khả năng mở rộng, có tác dụng làm cho kinh tế hàng hoá và dịch vụ phát triển, cơ cấu công - nông nghiệp và dịch vụ sớm hoàn thành theo định hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế mà đại hội Đảng lần thứ VIII đã đề ra.
- Đặc điểm này gắn liền với 2 khía cạnh sau đây:
+ Một là: Nó đảm bảo cho mọi người mọi doanh nghiệp dù ở thành phần kinh tế nào đều được tự do kinh doanh theo pháp luật, được pháp luật bảo hộ quyền sở hữu và quyền thu nhập hợp pháp.
+ Hai là: Các chủ thể kinh tế đều được hoạt động (kinh doanh) theo cơ chế tự chủ, hợp tác, cạnh tranh với nhau và để bình đẳng trước pháp luật.
3. Nền kinh tế hàng hoá phát triển theo cơ cấu kinh tế "mở" giữa nước ta với các nước trên thế giới.
- Cơ cấu kinh tế "khép kính" thường gắn liền với nền kinh tế phong kiến gắn với sản xuất nhỏ, với tình trạng "bế quan toả cảng", tự cung tự cấp, quẩn quanh trong luỹ tre làng. Sự ra đời nền kinh tế hàng hóa Tư Bản chủ nghĩa đã làm cho thị trường dân tộc hoạt động trong sự gắn bó với thị trường thế giới. Nền kinh tế hàng hoá này có bước phát triển nhanh chóng (tất nhiên không tránh khỏi những nhược điểm nhất định).
- Nền kinh tế hàng hoá với cơ cấu kinh tế "mở" ra đời bắt nguồn từ quy luật phân bố và phát triển không đều về tài nguyên thiên nhiên, sức lao động và thế mạnh giữa các nước; từ các nước phân công và hợp tác lao động quốc tế; đời sống mang tính quốc tế hoá… nói chung hiện nay, nền kinh tế hàng hoá của bất cứ nước nào, muốn phát triển với tốc độ nhanh và hiệu quả lớn, cũng phải xây dựng theo cơ cấu kinh tế mở cửa.
- Nền kinh tế hàng hoá theo cơ cấu "mở" thích ứng với chiến lược thị trường "hướng ngoại". Thông qua hoạt động xuất nhập khẩu dựa vào thế mạnh giữa các nước; nắm bắt được những ngành, mặt hàng "mũi nhọn", có tương lai gắn với công nghệ mới;cómẫu mã mới, cơ cấu phong phú, chất lượng cao và có khả năng cạnh tranh trên thị trường nhất là thị trường quốc tế.
4. Phát triển kinh tế hàng hoá theo định hướng xã hội chủ nghĩa với vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước và sự quản lý vĩ mô của Nhà nước.
a. Vai trò định hướng xã hội chủ nghĩa của kinh tế nhà nước.
- Trong cơ cấu kinh tế nhiều thành phần kinh tế nhà nước với bản chất vốn có của nó lại nắm giữ các ngành, lĩnh vực then chốt và trọng yếu, nên trở thành nhân tố kinh tế đảm bảocho kinh tế hàng hoá của các thành phần kinh tế khác phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
- Cần ý thức rằng tính hiện thực của vai trò định hướng xã hội chủ nghĩa của kinh tế nhà nước chỉ được khẳng định khi nó phát huy được sức mạnh tổng hợp của các thành phần kinh tế khác; khi nó sớm đổi mới cơ chế quản lý thoe hướng năng suất, chất lượng và hiệu quả, đứng vững và chiến thắng trong môi trường hợp tác và cạnh tranh giữa các thành phần kinh tế .
b. Vai trò quản lý của nhà nước nhân tố đảm bảo cho định hướng XHCN của nền kinh tế hàng hoá.
- Sự phát triển kinh tế hàng hoá bên cạnh mặt tích cực, đem lại sự phát triển lực lượng sản xuất, tăng trưởng kinh tế cao (đây là mặt chủ yếu) của nó, mặt khác, nó không tránh khỏi những khuyết tật về mặt xã hội như: Phá sản, khủng hoảng, phân hoá giàu nghèo, lừa đảo, giả dối, áp bức, bất công, tàn phá môi trường…. những khuyết tật này đòi hỏi có sự quản lý kinh tế vĩ mô của nhà nước.
- Nền kinh tế hàng hoá hay kinh tế thị trường giữa các nước ngoài sự khác nhau về trình độ phát triển về sự phân phối lợi ích kinh tế giữa các tầng lớp dân cư do kinh tế hàng hoá đem lại nhằm mục đích gì, có lợi cho ai? Còn có sự khác biệt không kém phần quan trọng là ở trình độ quản lý theo cơ chế thị trường của nhà nước. Những sự khác nhau này lại được quyết định bởi trình độ xã hội hoá sản xuất của nền kinh tế nhà nước và tính chất của nhà nước ở mỗi nước.
ở những nước có nền kinh tế hàng hoá đạt trình độ phát triển: nhờ biết sử dụng nhiều thành tựu khoa học, công nghệ; điều chỉnh lại các quan hệ sở hữu; sử dụng nhiều công cụ tính toán và nhiều lý thuyết quản lý kinh tế hiện đại lại trải qua nhiều thế kỷ hình thành và phát triển, nên đã đưa kinh tế hàng hoá từ hình thái tế bào sang hình thái bao trùm, tạo ra những một kiểu nhà nước mà sự tác động vĩ mô của nó vào nền kinh tế luôn tuân thủ các quy luật kinh tế của thị trường, đem lại hiệu quả kinh tế khá cao tạo điều kiện khắc phục khuyết tật về mặt xã hội của nó.
-Nước ta do chịu ảnh hưởng lâu ngày của cơ chế kế hoạch hoá tập trung quan liêu, bao cấp, nên hệ thống ngân hàng, tính dụng, thuế, giá cả, quỹ bảo hiểm… với tư cách là những công cụ để nhà nước điều hành vĩ mô nền kinh tế hàng hoá, nhưng lại chưa đồng bộ; xã hội chưa quen tập quán chấp hành luật pháp trong hoạt động kinh doanh bộ máy nhà nước hiểu biết ít về cơ chế thị trường, thiếu các chiến lược kinh tế mang tính khoa học và thực tiễn còn lúng túng trong cách quản lý vĩ mô. Trong điều kiện đó, phấn đấu nâng cao năng lực và tăng cường các công cụ và do đó nâng cao trình độ quản lý kinh tế vĩ mô của nhà nước là xu hướng vận động khách quan của nước ta trước mắt lẫn lâu dài. Chính vì thế mà Đảng ta chủ trương phát triển nền kinh tế nhiều thành phần vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. ở nhà nước "của dân, do dân, vì dân dưới sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định nhất bảo đảm tính định hướng xã hội chủ nghĩa". Nhờ kết quả của sự đổi mới của thập niên gần đây, vai trò quản lý của nhà nước đã được tăng cường. Bằng các công cụ pháp luật, kế hoạch, các thiết chế về tài chính, tiền tệ và những phương tiện vật chất khác, Nhà nước tạo điều kiện khuyến khích phát huy những mặt tích cực của kinh tế hàng hoá; ngăn ngừa, hạn chế tính tự phát và các khuyết tật của cơ chế thị trường.
Có htể nói các đặc điểm của kinh tế hàng hoá như đã phân tích ở trên có quan hệ mật thiết với nhau, phản ánh kết quả của sự phana tích thực trạng và xu hướng vận động nội tại của quá trình hình thành và phát triển kinh tế hàng hoá ở nước ta hiện nay và trong tương lai.
Các đặc điểm này bắt nguồn từ sự chi phối của các quy luật kinh tế của kinh tế hàng hoá (quy luật tiền tệ, quy luật lưu thông tiền tệ, quy luật cạnh tranh và quy luật cung cầu hàng hoá); bắt nguồn từ vai trò định hướng của kinh tế nhà nước và vai trò quản lý của Nhà nước ở nước ta. Nhà nước của dân do dân vì dân quyết định.
II. Thực trạng phát triển kinh tế hàng hoá nước ta trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế
1. Khái niệm về hội nhập:
Hội nhập kinh tế quốc tế là quá trình gắn bó một cách hữu cơ nền kinh tế quốc gia với nền kinh tế thế giới góp phần khai thác các nguồn lực bên trong một cách có hiệu quả.
2. Nội dung của hội nhập kinh tế quốc tế:
2.1. Nguyên tắc của hội nhập kinh tế quốc tế:
Bất kì một quốc gia nào khi tham gia vào các tổ chức kinh tế trong khu vực cũng như trên thế giới đều phải tuân thủ theo những nguyên tắc của các tổ chức đó nói riêng và nguyên tắc của hội nhập kinh tế quốc tế nói chung.
Sau đây là một số nguyên tắc cơ bản của hội nhập:
Không phân biệt đối xử giữa các quốc gia; tiếp cận thị trường các nước, cạnh tranh công bằng, áp dụng các hành động khẩn cấp trong trường hợp cần thiết, dành ưu đãi cho các nước đang và chậm phát triển.
Đối với từng tổ chức có nguyên tắc cụ thể riêng biệt.
2.2. Nội dung của hội nhập (chủ yếu là nội dung hội nhập WTO):
Nội dung của hội nhập kinh tế quốc tế là mở cửa thị trường cho nhau, thực hiện thuận lợi hoá, tự do hoá thương mại và đầu tư:
Về thương mại hàng hoá: các nước cam kết bãi bỏ hàng rào phi thuế quan như QUOTA, giấy phép xuất khẩu..., biểu thuế nhập khẩu được giữ hiện hành và giảm dần theo lịch trình thoả thuận...
Về thương mại dịch vụ, các nước mở cửa thị trường cho nhau với cả bốn phương thức: cung cấp qua biên giới, sử dụng dịch vụ ngoài lãnh thổ, thông qua liên doanh, hiện diện
Về thị trường đầu tư: không áp dụng đối với đầu tư nước ngoài yêu cầu về tỉ lệ nội địa hoá, cân bằng xuất nhập khẩu và hạn chế tiếp cận nguồn ngoại tệ, khuyến khích tự do hoá đầu tư...
3. Vai trò của hội nhập kinh tế quốc tế đối với Việt Nam:
Trong thời đại ngày nay, mở rộng quan hệ kinh tế quốc tế đã và đang là 1 trong những vẫn đề thời sự đối với hầu hết các nước. Nước nào đóng cửa với thế giới là đi ngược xu thế chung của thời đại, khó tránh khỏi rơi vào lạc hậu. Trái lại, mở cửa hội nhập kinh tế quốc tế tuy có phải trả giá nhất định song đó là yêu cầu tất yếu đối với sự phát triển của mỗi nước. Bởi với những tiến bộ trên lĩnh vực khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ truyền thông và tin học, thì giữa các quốc gia ngày càng có mối liên kết chặt chẽ, nhất là trên lĩnh vực kinh tế. Xu hướng toàn cầu hoá được thể hiện rõ ở sự phát triển vượt bậc của nền kinh tế thế giới. Về thương mại: trao đổi buôn bán trên thị trường thế giới ngày càng gia tăng. Từ sau chiến tranh thế giới lần thứ hai, giá trị trao đổi buôn bán trên thị trường toàn cầu đã tăng 12 lần. Cơ cấu kinh tế có sự thay đổi đáng kể. Công nghiệp nhường chỗ cho dịch vụ.
Về tài chính, số lượng vốn trên thị trường chứng khoán thế giới đã tăng gấp 3 lần trong 10 năm qua. Sự ra đời và ngày càng lớn mạnh của các tổ chức kinh tế quốc tế là một phần của quốc tế hoá. Nó góp phần thúc đẩy nền kinh tế của các nước phát triển mạnh hơn nữa.
Tuy nhiên trong xu thế toàn cầu hoá các nước giàu luôn có những lợi thế về lực lượng vật chất và kinh nghiệm quản lý. Còn các nước nghèo có nền kinh tế yếu kém dễ bị thua thiệt, thường phải trả giá đắt trong quá trình hội nhập.
Là một nước nghèo trên thế giới, sau mấy chục năm bị chiến tranh tàn phá, Việt Nam bắt đầu thực hiện chuyển đổi từ cơ chế kế hoạch hoá tập trung sang cơ chế thị trường, từ một nền kinh tế tự túc nghèo nàn bắt đầu mở cửa tiếp xúc với nền kinh tế thị trường rộng lớn đầy rẫy những sức ép, khó khăn. Nhưng không vì thế mà chúng ta bỏ cuộc. Trái lại, đứng trước xu thế phát triển tất yếu, nhận thức được những cơ hội và thách thức mà hội nhập đem lại, Việt Nam, một bộ phận của cộng đồng quốc tế không thể khước từ hội nhập. Chỉ có hội nhập Việt Nam mới khai thác hết những nội lực sẵn có của mình để tạo ra những thuận lợi phát triển kinh tế.
Chính vì vậy mà đại hội Đảng VII của Đảng Cộng Sản Việt Nam năm 1991 đã đề ra đường lối chiến lược: “ Thực hiện đa dạng hoá, đa phương hoá quan hệ quốc tế, mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại “. Đến đại hội đảng VIII, nghị quyết TW4 đã đề ra nhiệm vụ: ” giữ vững độc lập tự chủ, đi đôi với tranh thủ tối đa nguồn lực từ bên ngoài, xây dựng một nền kinh tế mới, hội nhập với khu vực và thế giới “.
3.2 Thời cơ đối với nền kinh tế Việt Nam trong quá trình hội nhập:
Tham gia vào các tổ chức kinh tế thế giới và khu vực sẽ tạo điều kiện cho Việt Nam phát triển một cách nhanh chóng. Những cơ hội của hội nhập đem lại mà Việt Nam tận dụng được một cách triệt để sẽ làm bàn đạo để nền kinh tế sớm sánh vai với các cường quốc năm châu.
3.2.1 Hội nhập kinh tế quốc tế góp phần mở rộng thị trường xuất nhập khẩu của Việt Nam:
Nội dung của hội nhập là mở cửa thị trường cho nhau, vì vậy, khi Việt Nam gia nhập các tổ chức kinh tế quốc tế sẽ mở rộng quan hệ bạn hàng. Cùng với việc được hưởng ưu đãi về thuế quan, xoá bỏ hàng rào phi thuế quan và các chế độ đãi ngộ khác đã tạo điều kiện cho hàng hoá của Việt Nam thâm nhập thị trường thế giới. Chỉ tính trong phạm vi khu vực mậu dịch tự do ASEAN (AFTA) kim ngạch xuất khẩu của ta sang các nước thành viên cũng đã tăng đáng kể. Năm 1990, Việt Nam đã xuất khẩu sang ASEAN đạt 348,6 triệu USD, nhưng đến năm 1998 đạt 2349 triệu USD. Nếu thực hiện đầy đủ các cam kết trong AFTA thì đến năm 2006 hàng công nghiệp chế biến có xuất xứ từ nước ta sẽ được tiêu thụ trên tất cả các thị trường các nước ASEAN. Nếu sau 2000 nước ta gia nhập WTO thì sẽ được hưởng ưu đãi dành cho nước đang phát triển theo quy chế tối huệ quốc trong quan hệ với 132 nước thành viên của tổ chức này. Do vậy, hàng của ta sẽ xuất khẩu vào các nước đó dễ dàng hơn. Đối với các nước EU cũng vậy, tiềm năng mở rộng thị trường hàng hoá Việt Nam tại các nước đó là rất lớn. Dĩ nhiên nước ta có bán được hàng ra bên ngoài hay không còn phụ thuộc vào chất lượng, giá cả, mẫu mã...hay nói cách khác là sức cạnh tranh của hàng hoá Việt Nam ra sao? Nếu hàng hoá Việt Nam có mẫu mã đẹp, chất lượng tốt, giá thành rẻ...thì việc chiếm lĩnh thị trường thế giới là tất yếu. Nhưng do hiện nay nước ta còn thiếu vốn, khoa học kĩ thuật chưa được cải tiến đồng bộ, do đó chất lượng hàng hoá chưa cao, giá thành chưa rẻ, mặc dù có được hưởng những ưu đãi về thuế.
3.2.2 Hội nhập kinh tế quốc tế cũng góp phần tăng thu hút đầu tư nước ngoài, viện trợ phát triển chính thức và giải quyết vấn đề nợ quốc tế:
Thu hút vốn đầu tư nước ngoài: Tham gia hội nhập kinh tế quốc tế là cơ hội để thị trường nước ta được mở rộng, điều này sẽ hấp dẫn các nhà đầu tư. Họ sẽ mang vốn và công nghệ vào nước ta sử dụng lao động và tài nguyên sẵn có của nước ta làm ra sản phẩm tiêu thụ trên thị trường khu vực và thế giới với các ưu đãi mà nước ta có cơ hội mở rộng thị trường, kéo theo cơ hội thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Đây cũng là cơ hội để doanh nghiệp trong nước huy động và sử dụng vốn có hiệu quả hơn.
Hiện nay đã có trên 70 nước và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư vào Việt Nam, trong đó có nhều công ty và t