Đề tài Phân tích nguyên tắc xác định thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính

Đề bài số 25: Phân tích nguyên tắc xác định thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, cho ví dụ Từ ngữ viết tắt: VPHC – Vi phạm hành chính TQXP VPHC – Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính. Bài làm: Ngay phần mở đầu của pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002 ( bài làm có bổ sung Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của pháp lệnh xử phạt vi phạm hành chính….ngày 02/04/2008) có đoạn: “đấu tranh phòng ngừa và chống vi phạm hành chính, góp phần giữ vững an ninh, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, nâng cao hiệu lực quản lý của Nhà nước”. Vậy vi phạm hành chính ( VPHC) là gì? Các nguyên tắc xác định thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính ( TQXP VPHC) được tiến hành như thế nào? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu…… Về khái niệm VPHC và TQXP VPHC. VPHC là hành vi do cá nhân hoặc tổ chức thực hiện với lỗi cố ý hay vô ý, vi phạm các quy định của pháp luật về quản lí Nhà nước mà không phải là tội phạm và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt VPHC. Tại khoản 2, Điều 1 Pháp lệnh xử lí vi phạm hành chính năm 2002, VPHC được định nghĩa một cách gián tiếp: “Xử phạt vi phạm hành chính được áp dụng đối với cá nhân, cơ quan, tổ chức (sau đây gọi chung là cá nhân, tổ chức) có hành vi cố ý hoặc vô ý vi phạm các quy định của pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là tội phạm và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt hành chính.” TQXP VPHC là khả năng được áp dụng các biện pháp xử lí hành chính trong giới hạn nhất định cho cá nhân hoặc tổ chức. Thẩm quyền xử lí vi phạm hành chính của chủ thể nào đó được xác định bằng những quyền hạn mà pháp luật quy định cho các chủ thể đó được áp dụng biện pháp xử lí với mức độ được xác định cụ thể. Theo pháp luật hiện hành, rất nhiều chủ thể có thẩm quyền trong xử phạt vi phạm hành chính. TQXP VPHC được quy định tại Điều 42 Pháp lệnh xử lí vi phạm hành chính năm 2002. Nội dung của Điều 42 quy định nguyên tắc xác định TQXP VPHC. Nguyên tắc này được xây dựng dựa trên ba tiêu chí, đó là thẩm quyền quản lí, mức tối đa của khung phạt tiền và hình thức xử phạt. Nội dung của nguyên tắc xác định TQXP VPHC (3 nguyên tắc). 1. Xác định thẩm quyền xử phạt theo thẩm quyền quản lí. Pháp luật quy định TQXP VPHC chính dựa theo thẩm quyền quản lí nhằm tạo điều kiện để việc xử lí vi phạm hành chính có thể tiến hành nhanh chóng, kịp thời và chính xác. Song không phải bất kì chủ thể nào cũng có thẩm quyền quản lí cũng đều có TQXP VPHC mà chỉ có các chủ thể được quy định tại Điều 28 đến Điều 40 của Pháp lệnh xử lí vi phạm hành chính năm 2002 mới có TQXP VPHC. Trong đó, từ điều 28 đến điều 30 là theo thẩm quyền quản lí thì chủ tịch ủy ban nhân dân các cấp có TQXP VPHC trong các lĩnh vực quản lí Nhà nước ở địa phương. Còn từ điều 31 đến điều 40 là người có TQXP VPHC có thẩm quyền xử lí vi phạm hành chính thuộc các lĩnh vực ngành mình quản lí. Vấn đề này bổ sung và tạo điều kiện để hiểu rõ hơn về khía cạnh thẩm quyền xử phạt khi áp dụng nguyên tắc xử lí vi phạm hành chính được quy đinh tại khoản 3 Điều 3 Pháp lệnh xử lí vi phạm hành chính năm 2002; “ Một vi phạm hành chính chỉ bị xử phạt một lần” tránh trường hợp nhiều người cùng xử phạt một vi phạm hành chính. Ví dụ: Đối với hành vi kinh doanh dịch vụ văn hóa nơi công cộng gây ồn ào quá mức cho phép thì cảnh sát nhân dân, Thanh tra chuyên ngành văn hóa thông tin, Chủ tịch Ủy ban nhân dân địa phương đều có quyền xử phạt Hoặc đối với hành vi xả rác thải nơi công cộng thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Thanh tra chuyên ngành Y tế, thanh tra chuyên ngành Bảo vệ môi trường, Cảnh sát nhân dân đều có quyền xử phạt... 2. Xác định thẩm quyền xử phạt theo mức tối đa của khung phạt tiền. Xác định thẩm quyền xử phạt theo mức tối đa của khung phạt tiền là quy định đối với từng vi phạm cụ thể nhằm phân định thẩm quyền xử phạt giữa những người có thẩm quyền xử phạt trong cùng mọt lĩnh vực, một ngành quản lí. Mức tối đa của khung phạt tiền quy định đối với từng hành vi là một trong những tiêu chí làm căn cứ để xác định thẩm quyền xử phạt, bởi lẽ phạt tiền là biện pháp xử phạt hành chính được áp dụng đối với hầu hết các vi phạm hành chính trong tất cả các lĩnh vực trong quản lí hành chính Nhà nước. Mức phạt tiền thể hiện tính nguy hiểm của hành vi, cũng như sự đánh giá của Nhà nước với hành vi đó. Khoản 2 Điều 42 Pháp lệnh xử lí vi phạm hành chính năm 2002 quy định: ‘Thẩm quyền xử phạt của những người từ Điều 28 đến Điều 40 pháp lệnh này là thẩm quyền áp dụng đối với một hành vi vi phạm hành chính. Trong trường hợp phạt tiền, thẩm quyền xử phạt được xác định căn cứ vào mức tối đa của khung phạt tiền quy định đối với từng hành vi vi phạm cụ thể” Ví dụ: Một người có bằng lái xe ô tô đã hết hạn sử dụng điều khiển ô tô đi vào đường cấm khi xe ô tô trong tình trạng còi, đèn không hoạt động được. Trường hợp này người lái xe đã thực hiện 03 hành vi vi phạm hành chính cùng một lúc. Trong khi đó, thẩm quyền của Trạm trưởng, Đội trưởng của chiến sỹ cảnh sát nhân dân được phạt tiền đến 200.000 đồng thì chức danh này có quyền phạt đối với cả ba vi phạm chính trên Theo pháp luật hiện hành, nếu vi phạm hành chính có khung phạt tiền kéo dài qua ranh giới thẩm quyền của hai cấp xử phạt thì thẩm quyền xử phạt đối với vi phạm đó sẽ thuộc thẩm quyền của cấp xử phạt cao hơn mà khoản 2 Điều 57 Pháp lệnh xử lí vi phạm hành chính năm 2002 quy định: ‘ …Mức tiề phạt cụ thể đối với một hành vi vi phạm hành chính là mức trung bình của khung tiền phạt đó được quy định đối với hành vi đó..” 3. Xác định thẩm quyền xử phạt theo hình thức xử phạt Mỗi vi phạm hành chính đều được quy định đồng thời với các hình thức xử phạt tương ứng. Chủ thể có thẩm quyền xử phạt đối với vi phạm hành chính phải là chủ thể có thẩm quyền áp dụng hình thức xử phạt đã được quy định cho hành vi đó. Hình thức xử phạt là một trong những tiêu chí xác định thẩm quyền xử phạt được thể hiện rõ nét đối với các trường hợp một người thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính ( khoản 3 Điều 42 ). Việc quy định thẩm quyền xử phạt trong trường hợp này phụ thuộc vào hình thức, mức phạt đối với từng hành vi chứ không phụ thuộc vào số tiền đối với hành vi vi phạm đó. Nếu một trong các hành vi có hình thức, mức phạt được quy định vượt quá thẩm quyền của người xử phạt thì người đó phải chuyển đến cấp có thẩm quyền xử phạt. Trong xử phạt hành chính tất cả các chủ thể có thẩm quyền xử phạt đều có quyền áp dụng hình thức phạt tiền và cảnh cáo vì vậy nếu theo tiêu chí hình thức xử phạt thì các chủ thể có thẩm quyền khác nhau đối với việc áp dụng các biện pháp xử phạt bổ sung và áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả. Ví dụ: Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ 2010: Điều 5: Hình thức xử phạy vi phạm hành chính và các biện pháp khắc phục hậu quả, tại khoản 2: “Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính còn có thể bị áp dụng một hoặc các hình thức xử phạt bổ sung sau đây:a) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc không thời hạn;b) Tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính.”