Đề tài Phương Pháp Dạy và học hiệu qủa

Đại Học Quốc Gia Hà Nội Khoa Sư Phạm ------
Tiểu Luận Đề Tài : Phương Pháp Dạy và học hiệu qủa Hà Nội -2005 Lời mở đầu Dạy học là một bộ phận của quá trình sư phạm tổng thể, là một trong những con đường quan trọng để thực hiện mục đích giáo dục. Quá trình dạy học được tổ chức trong nhà trường bằng phương pháp sư phạm đặc biệt, nhằm trang bị cho học sinh hệ thống kiến thức khoa học và hình thành hệ thống kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn cuộc sống. Phương pháp dạy học và cách học hiệu quả tương ứng với nó là yếu tố hết sức quan trọng của quá trình dạy học. Khi đã xác định được mục đích, xây dựng được một nội dung chương trình dạy học, phương pháp dạy của thày và phương pháp học của trò sẽ quyết định chất lượng của quá trình giáo dục. Lứa tuổi THPT là lứa tuổi trưởng thành về mặt thể chất, công dân ( nhân cách ), trí tuệ và năng lực lao động cho nên, phương pháp dạy hiệu quả là rất cần thiết. Phương pháp dạy học là phương pháp của 2 chỉnh thể : Phương pháp dạy của thày và phương pháp học của học sinh. Dạy và học được thực hiện đồng thời với cùng một nội dung và hướng tới cùng một mục đích. Người giáo viên giữ vai trò chủ đạo trong toàn bộ tiến trình dạy học. Giáo viên là người hướng dẫn, giúp đỡ học sinh học tập và rèn luyện đồng thời là người kiểm tra, uốn nắn và giáo dục học sinh trên mọi phương diện. Trên nguyên tắc phát huy tính tích cực học tập của học sinh, giáo viên tìm tòi nghiên cứu những phương pháp giảng dạy nhằm cho việc học tập của học sinh trở thành một hoạt động độc lập và có ý thức. Từ đó khai thác tiềm năng trí tuệ, kiến thức và kinh nghiệm sống của học sinh, tổ chức cho học sinh tìm ra những phương pháp học tập sáng tạo nhất, tự nắm lấy kiến thức và hình thành các kỹ năng hoạt động. Người học vừa phải chủ động và sáng tạo trong học tập vừa tiếp thu chỉ dẫn, dạy bảo từ phía giáo viên đẻ tìm tòi những phương pháp học hiệu quả với phương pháp giảng dạy của giáo viên, bới chỉ người học quyết định chất lượng học tập của chính mình. Sau đây là một số phương pháp dạy học và học tập tương ứng với nó mà tôi cho rằng có hiệu quả : I. Phương pháp thuyết trình nêu vấn đề : 1. Phương pháp giảng dạy : _Giáo viên tìm tòi nghiên cứu, sau đó tạo ra các tình huống nhận thức, các tình huống này thường là các tình huống mâu thuẫn, thích hợp với nội dung của bài giảng, tốt nhất những tình huống đó là những vấn đề thuộc quy tắc chung nhất của vũ trụ, những quy luật phổ biến của tự nhiên, xã hội, loài người …Giáo viên dẫn dắt học sinh tìm cách giải đáp bằng cách thuyết trình nếu ra mâu thuẫn dể đưa học sinh vào tình huống nhận thức, tạo ra khó khắn và cả những điều hấp dẫn, lôi cuốn học sinh cùng với giáo viên tháo gỡ từng vấn đề . Như vậy học sinh phải tích cực tư duy, theo dõi bài giảng một cách tập trung. Mục đích : Sử dụng tối đa trí tuệ và tính tích cực của học sinh vào học tập. Có nhiều tình huống mâu thuẫn, một số kiểu tình huống mẫu thuẫn như sau : + Tình huống bất ngờ : là tình huống phát hiện ra những sự kiện là chưa từng thấy trong thực tiễn. + Tình huống không phù hợp : là tình huống mà sự kiện giải quyết trái với quan niệm thông thường, trái với kinh nghiệm đã có. + Tình huống đột biến : là tình huống mà sự kiện không thể giải quyết bằng kiến thức và tư duy kiểu cũ. + Tình huống xung đột : là tình huống phải chứng minh để bác bỏ một quan điểm, luận điểm không đúng nào đó. + Tình huống lựa chọn : là tình huống phải tìm ra một phương án tối ưu trong các phương án đã có. + Tình huống giả thuyết : là tình huống giả định về bản chất một sự kiện và cần chứng minh giả định đó là đúng hay sai. 2.Phương pháp học tập : _ Học tập và nghiên cứu tài liệu lý thuyết hay thực tế đã có để trả lời giải quyết những mâu thuẫn mà thày giáo đã nêu ra. _ Rèn luyện kỹ năng phát biểu, sử dụng ngôn ngữ. _ Phản ứng nhanh nhạy với những mâu thuẫn mà giáo viên đã đưa ra. _ Tích cực học tập, trau dồi trí thức, kinh nghiệm, có ý thức tham gia xây dựng bài giảng cùng giáo viên. _ Có tinh thần phê phán : nghĩa là khi nhận thấy những ý kiến về tình huống giáo viên nêu ra không đúng, không phù hợp với nhũng gì mình biết thì phải phát biểu, bác bỏ hoặc không đồng ý với ý kiến về tình huống đã nêu. Đồng thời nêu những hiểu biết mà mình cho là đúng về tình huống đó. _ Thường xuyên tự đặt ra những vấn đề mâu thuẫn để tự mình tư duy tích cực giải quyết chúng, có thể bằng kiến thức, sự hiểu biết của mình hoặc tham khảo cách sách giáo khoa, tài liệu liên quan tới mâu thuẫn đó. Như vậy sẽ rèn luyện tư duy nhanh nhạy, tích cực trong học tập. 3.Cơ sở tâm lý : _ Dựa trên luận điểm tâm lý học cho rằng con người chỉ tích cực tư duy khi họ rơi vào hoàn cảnh có vấn đề. Hoàn cảnh có vấn đề nảy sinh khi con người phát hiện các mâu thuẫn của lý thuyết hay thực tiễn, mà tư duy kiểu cũ, những tri thức và kinh nghiệm cũ không thể giải quyết được, sự kiện này thúc đẩy con người tìm cách giải quyết theo một cách thức mới. _ Đối với lứa tuổi THPT, sự hình thành thế giới quan được thể hiện ở tính tích cực của nhận thức : Các em có hứng thú với những vấn đề thuộc quy tắc chung nhất của vũ trụ, những quy luật phổ biến của tự nhiên, xã hội và của tồn tại xã hội loài người … Từ đây, các em cố gắng xây dựng quan điểm riêng của mình trong các lĩnh vực khoa học, đối với các vấn đề xã hội, tư tưởng, chính trị, đạo đức. Chính vì vậy, người giáo viên đưa ra những tình huống mâu thuẫn liên quan đến những vấn đề đó sẽ kích thích học sinh tăng sự chú ý vào bài học bới sự chú ý của các em thời ký này phát triển hoàn thiện, đặc biệt là năng lực di chuyển và phân phối chú ý , giúp các em vừa nghe giảng, vừa chép bài, vừa tư duy.Với những tình huống mâu thuẫn đó, khi các em chú ý thì các em tích cực tư duy để phân tích, giải thích, tranh luận về vấn đề được nêu ra bởi ở lứa tuổi này là giai đoạn phát triển trí tuệ, giai đoạn tư duy lý luận. Các em thích tranh luận để muốn làm sáng tỏ những quan điểm của mình, có thể tập trung vào những vấn đề mà các em cảm thấy hứng thú, giai đoạn này lý luận trừu tượng tỏ ra hay hơn, thú vị hơn so với hoạt động thực tiễn . Khi các em muốn chứng tỏ tư duy lý luận của mình là đúng, hợp lý thì các em buộc phải học tập tích cực hơn , quan tâm nhiều tới môn học hơn và sẽ tìm tòi nghiên cứu tài liệu tích cực để dựa vào nó làm cơ sở tranh luận làm sáng tỏ quan điểm của mình. Như vậy các em sẽ ý thức hơn với việc học tập, tạo cho các em tính tự giác độc lập, sáng tạo trong học tập. _ Đối với từng tình huống mâu thuẫn mà các em phát triển tư duy lý luận và khả năng chú ý, tính độc lập, sáng tạo riêng của mình. Thể hiện : + Tình huống bất ngờ phát sinh những sự kiện chưa từng thấy trong thực tế tạo ra sự tò mò, thúc đẩy các em tư duy, tập trung sự chú ý để tìm cách hiểu về vấn đề này. + Tình huống không phù hợp sự kiện phát sinh, yêu cầu giải quyết trái với quan niệm thông thường, trái với kinh nghiệm đã có, thúc đẩy các em tập trung chú ý, tranh luận, dựa vào những hiểu biết của mình về vấn đề này mà nêu ra những quan niệm, quan điểm đúng về nó. + Tình huống đột biến sự kiện phát sinh không thể giải quyết bằng kiến thức và tư duy kiểu cũ, thúc đẩy các em tích cực nghiên cứu tài liệu, tìm tòi những tri thức, tư duy mới để giải thích vấn đề đã nêu. + Tình huống lựa chọn buộc phải tìm ra phương án tối ưu nhất trong các phương án đã có. Tạo cho các em tính tích cực tìm hiểu tài liệu, những tri thức khoa học, những kinh nghiệm xem xét, phỏng đoán, khẳng định vấn đề. + Tình huống giả thuyết, giả định bản chất của sự kiện và cần phải chứng minh giả định đó. Tạo cho các em tính tích cực phân tích vấn đề để nhận ra bản chất của chúng, từ đó chứng minh giả định đó đúng hay sai. + Tình huống xung đột phải chứng minh để bác bỏ một luận điểm, một quan niệm không đúng nào đó. Tạo cho các em tính phê phán của tư duy, giúp các em phân tích mối quan hệ sự vật, hiện tượng trong thế giới khách quan, là cơ sở hình thành thế giới quan cho học sinh. Tóm lại, có thể thấy được rằng, với phương pháp dạy học thuyết trình nêu vấn đề này và phương pháp học tập hiệu quả đối với nó sẽ hoàn thành được mục đích đã đặt ra : giúp học sinh sử dụng tối đa trí tuệ và tính tích cực của học sinh vào học tập. Là con đường nâng cao chất lượng dạy học, giáo dục nhất là đối với đối tượng học sinh THPT. II. Phương pháp thuyết trình từng phần của bài học kết hợp với việc đặt câu hỏi kiểm tra khả năng nhận thức của học sinh ( TT+CH ) : 1.Phương pháp giảng dạy : _ Giáo viên chia bài học thành từng phần, thuyết trình từng phần, với mỗi phần kết hợp đặt câu hỏi kiểm tra khả năng nhận thức của học sinh với mỗi phần này. Các câu hỏi được sắp xếp theo một chủ đề từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp.Như vậy sẽ dẫn học sinh từng bước đến mục tiêu nắm vững kiến thức. Trong các bài luyện tập bằng các hệ thống câu hỏi, giáo viên gợi ý cho học sinh tìm ra phương pháp sáng tạo nhất để hoàn thành bài tập. Trong thuyết trình, giáo viên phối hợp với câu hỏi hợp lý sẽ dẫn dắt học sinh tự đi tìm chân lý. Phương pháp này làm cho bài học trở nên sinh động và hấp dẫn, thu hút học sinh tích cực tham gia vào bài học hơn. Hình thức hỏi _ đáp buộc học sinh tư duy tích cực hơn, để sẵn sàng đóng góp ý kiến của mình vào việc học tập của cả lớp. _ Để sử dụng phương pháp này, đòi hỏi người giáo viên sắp xếp từng phần của bài học một cách hợp lý, phân tích kỹ từng vấn đề học tập, chuẩn bị hệ thống câu hỏi phù hợp với nội dung bài học, với trình độ nhận thức của học sinh THPT. _ Sau khi thuyết trình mỗi phần, câu hỏi được đặt ra trước cả lớp , tạo ra một tình huống nhận thức chung, đòi hỏi học sinh dựa vào những kiến thức cũ két hợp với kiến thức mới vừa tiếp thu được, tư duy tích cực để tham gia trả lời câu hỏi do giáo viên đặt ra. Câu hỏi được đặt ra sắp xếp theo trình tự từ đơn giản tới phức tạp, học sinh xung phong trả lời hoặc giáo viên gọi học sinh trả lời. Giáo viên chú ý tới từng học sinh, khai thác kiến thức và kinh nghiệm của từng em, khả năng tiếp thu kiến thức của từng học sinh để gọi học sinh trả lời sao cho hợp lý . Như vậy bài học sẽ được hiểu nhanh chóng và điều quan trọng hơn là phát triển hết khả năng trí tuệ của học sinh. Phương pháp này giúp học sinh hiểu bài nhanh ngay tại trên lớp học. _ Có nhiều loại câu hỏi, một số câu hỏi phổ biến mà giáo viên thường dùng : + Câu hỏi để nhớ lại vấn đề cũ. + Câu hỏi gợi ý vấn đề mới. + Câu hỏi giúp học sinh tìm ra phương pháp mới. + Câu hỏi chỉ dẫn hành động nhằm hình thành một loại kỹ năng mới. 2. Phương pháp học tập : _ Học sinh chú ý nghe giảng, chuẩn bị tâm thế trả lời những câu hỏi do giáo viên đặt ra. _ Đọc trước tài liệu chuẩn bị cho bài học, đồng thời ôn kỹ bài học cũ. _ Rèn luyện kỹ năng phát biểu, sử dụng ngôn ngữ. _ Có ý thức tham gia xây dựng bài giảng. _ Tự đặt ra những câu hỏi cho từng phần để kiểm tra trình độ, khả năng nhận thức của bản thân. Nếu những vấn đề này chưa được giải quyết có thể đưa ra trước lớp để giáo viên hướng dẫn, gợi ý trả lời hoặc học sinh khác hiểu biết hơn về vấn đề đó giải quyết. 3.Cơ sở tâm lý _ Trong bài thuyết trình của mình , người giáo viên đảm bảo truyền tải nội dung kiến thức thích hợp với trình độ tiếp thu, với nhu cầu, hứng thú của học sinh. Tuy nhiên, nếu chỉ thuyết trình không thì học sinh sẽ rơi vào tình trạng thụ động phải cố gắng nghe để hiểu, để ghi nhớ, không có cơ hội trình bày ý kiến của riêng mình, những hiểu biết của mình về vấn đề đang học . Như vậy sẽ làm cho các em thụ động trước kiến thức và chờ đợi ý kiến giải thích của giáo viên, thiếu tính chủ động tìm tòi và nghiên cứu vấn đề và tất yếu dẫn đến chất lượng học tập kém. _ Đối với học sinh THPT, các em đang ở giai đoạn phát triển trí tuệ, tư duy lý luận, các em thích nêu ra ý kiến tranh luận để làm sáng tỏ ý kiến của mình và tích cực tìm tòi nghiên cứu những kiến thức mới. Đây là thời kỳ các em hình thành động cơ hoạt động bên trong, nghĩa là muốn chiếm lĩnh chính nội dung, kiến thức môn học nhằm nâng cao năng lực của mình, nâng cao khả năng tiếp thu. Do vậy, việc giáo viên thuyết trình kết hợp với đặt câu hỏi hướng dẫn, gợi ý để kiểm tra kiến thức, khả năng tiếp thu của các em là rất cần thiết. _ Hệ thống các câu hỏi do giáo viên đưa ra tạo một tình huống nhận thức chung, các em xung phong trả lời, giáo viên gọi học sinh trả lời sẽ tạo ra một không khí học tập tích cực, bài học trở nên sinh động và rất hấp dẫn, sẽ thu hút các em tập trung sự chú ý tích cực tham gia đóng góp ý kiến xây dựng bài học. Bới ở lứa tuổi này, các em cố gắng xây dựng những quan điểm của mình về những tri thức mới, những vấn đề mới nảy sinh. Như vậy , hình thành ở các em hứng thú với bài học, môn học, tính tích cực tham gia xây dựng bài, phát triển khả năng tư duy lý luận và khả năng phát biếu sử dụng ngôn ngữ rất cần cho các em sau này . _ Đối với hệ thống các câu hỏi đặt ra phù hợp với trình độ của mỗi học sinh, sẽ giúp cho cách em nhanh chóng nắm vững cơ bản kiến thức của bài học. Các em tiếp thu bài học nhanh hơn, sâu sắc hơn, giúp cho các em phát triển hết khả năng tư duy, sự hiểu biết của bản thân mình. Kiến thức được các em tiếp thu một cách đồng đều hơn như vậy sẽ tránh cho các em sự thụ động trong nhận thức. _Việc chia bài học thành từng phần giúp học sinh hiểu bài một cách dễ dàng hơn các em giải quyết vấn đề theo từng công đoạn một, từng bước một, dẫn dắt các em tìm tới tri thức.Bởi ở lứa tuổi này sự chú ý có chủ định và khả năng tư duy của các em phát triển khá hoàn thiện, cho nên việc chia nhỏ bài học thành từng phần làm cho các em dễ dàng hiểu vấn đề của bài theo từng bước, từng bước một, đồng thời sẽ hiểu vấn đề này sâu hơn, kỹ hơn. Từ đó kiến thức sẽ đước các em tổng hợp lại, tư duy phát triển và nội dung của bài học sẽ được ghi nhớ lâu hơn, hiệu quả của giảng dạy sẽ cao hơn. _ Đối với từng loại câu hỏi, giúp các em hoàn thiện những kỹ năng, kỹ xảo, tư duy lý luận và sự hiểu biết của mình: + Câu hỏi để nhớ lại vấn đề cũ giúp các em tăng khả năng ghi nhớ đồng thời tập trung và chủ động hơn trong quá trình học tập. yêu cầu học sinh giải thích những điều các em vừa nghe trên lớp kết hợp với kiến thức cũ sẽ kích thích nỗ lực học tập, đồng thời dung hợp được kiến thức cũ và mới làm cho hiểu biết của các em ngày càng sâu rộng . + Câu hỏi gợi ý để nhận biết vấn đề mới giúp các em hiểu kỹ hơn về vấn đề mới được nêu ra, khả năng tư duy phát triển hơn, tập trung sự chú ý cao hơn. + Câu hỏi giúp học sinh tìm ra phương pháp mới, giúp học sinh tìm phương pháp để giải quyết vấn đề vừa nêu, tăng khả năng tích cực trong tư duy. + Câu hỏi để chỉ dẫn hành động nhằm hình thành một loại kỹ năng mới giúp các em hình thành một kỹ năng xác dịnh do yêu cầu đặt ra Tóm lại : Với phương pháp này, sẽ giúp các em tiếp thu bài học dễ dàng hơn, hiểu biết về vấn đề mới sâu hơn, kỹ hơn ngay tại trên lớp, đặc biệt điều quan trọng nhất là khả năng trí tuệ của học sinh được khai thác triệt để, các em tập trung hứng thú hơn vào môn học. III. Phương pháp thảo luận tập thể kết hợp giáo viên đứa ra những câu hỏi trắc nghiệm liên quan : 1.Phương pháo giảng dạy : _ Giáo viên tổ chức cho học sinh thảo luận tập thể, dùng hệ thống các câu hỏi giúp học sinh cùng tranh luận đẻ nắm sâu hơn về vấn đề đang học. Giờ học thảo luận tập thể được thực hiện bằng cách phát tài liệu về vấn đề đang học cho từng nhóm học sinh thảo luận, mỗi nhóm thảo luận một phần của vấn đề, giáo viên đưa ra câu hỏi trắc nghiệm cho mỗi nhóm, trước hết mỗi nhóm dựa vào tài liệu để tìm ra phương án trả lời đúng nhất ( theo quan điểm của nhóm ), luân phiên từng nhóm. Cuối cùng, giáo viên tổng kết và khắc sâu vấn đề đã thảo luận. Việc tiếp thu bài học như vậy sẽ trở nên nhẹ nhàng, kiến thức hình thành từ trí tuệ của tập thể, vấn đề học tập sẽ được hiểu kỹ hơn, nhớ lâu hơn và có thể vẫn dụng tốt vào thực tiễn cuộc sống. _ Như vậy giáo viên cần thu thập, xử lý tài liệu sao cho phù hợp với khả năng, trình độ nhận thức của học sinh THPT. Hệ thống câu hỏi trắc nghiệm được sắp xếp từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, sau đó có thể nêu ra một số câu hỏi để mở rộng vấn đề giúp các em có hiểu biết sâu hơn về vấn đề đã thảo luận. Hệ thống câu hỏi trắc nghiệm có thể là : + Câu hỏi đúng _ sai. + Câu hỏi chọn một trong nhiều phương án trả lời. + Đối với phương pháp này sẽ giúp học sinh quen dần với cách kiểm tra, thi cử bằng trắc nghiệm trong tương lai, tránh lối học tủ học lệch, cho ta kết quả khách quan đúng với trình độ thực có của học sinh đã đạt được. 2. Phương pháp học tập : _ Từng nhóm học sinh đọc kỹ tài liệu, kết hợp với tri thức, kinh nghiệm sẵn có để trả lời những câu hỏi trắc nghiệm do giáo viên đưa ra ( lựa chọn ). _ Có tinh thần ý thức tập thể để xây dụng bài học. _ Tích cực đóng góp ý kiến, bổ sung cho vấn đề mà nhóm mình đang thảo luận, sau đó quyết định đưa ra được phương án mà mình cho là đúng ( theo quan điểm hiểu biết của nhóm học sinh ). _ Tích cực tư duy, tìm hiểu kỹ tài liệu, tìm tòi khám phá những tri thức mới, kết hợp những kiến thức cũ và mới đẻ hàon thành bài học. _ Rèn luyện kỹ năng phát biểu sử dụng ngôn ngữ, mạnh đạn đưa ra ý kiến, quan điểm của bản thân. 3.Cơ sở tâm lý : _ Ở lứa tuổi THPT, các em thích tranh luận để làm sáng tỏ vấn đề bằng quan điểm của chính mình. Với hình thức thảo luận theo từng nhóm sẽ kíhc thích các em có hứng thú với vấn đề học tập đang được nêu ra, tạo cho các em hứng thú với bài học, môn học. Các em sẽ tập trung sự chú ý vào bài học bởi chú ý có chủ định của các em chiếm ưu thế và có mục đích. _ Lứa tuổi THPT, các em đang ở giai đoạn tích cực trong nhận thức. Chính vì vậy, với mỗi câu hỏi trắc nghiệm, các em sẽ có sự quan tâm, hứng thú để giải quyết chúng theo quan điểm, sự hiểu biết của bản thân mình.Từ đây sẽ giuú cho giáo viên được những chỗ mạnh yếu của từng học sinh nhằm mục đích điều chỉnh quá trình dạy học cho hợp lý để giúp cho học sinh khắc phục được những chỗ yếu và phát huy những chỗ mạnh. Như vậy sẽ nâng cao kết quả của quá trình dạy học. _ Qua thảo luận tập thể, các em sẽ nâng cao ý thức tập thể _ một kỹ năng rất cần thiét cho sau này và đặc biệt phát triển mối quan hệ tình bạn của các em. Bởi ở lứa tuổi này các mối quan hệ xã hội của các em phong phú hơn, đặc biệt là quan hệ bạn bè cùng lứa tuổi ( cùng lớp ). _ Đối với những câu trả lời trắc nghiệm buộc các em tư duy tích cực để lựa chọn ra phương án đúng. Điều này sẽ giúp các em khắc sâu hơn về vấn đề đang học và tăng thêm trí nhớ về vấn đề cũ, những kinh nghiệm, những hiểu biết sẵn có ở các em . Đồng thời các em sẽ phân biệt được những điều đúng sai trong mỗi câu hỏi trắc nghiệm, tăng khả năng tư duy, lý luận. _ Qua mỗi câu trả lời của mỗi nhóm, bản thân học sinh sẽ tự xét được những điều mình còn thiếu, những kiến thức cần bổ sung và những kinh nghiệm cần phải học hỏi, như vậy quá trình nhận thức ở mỗi học sinh sẽ được nâng cao hơn. Tóm lại : Với phương pháp này giúp cho học sinh tăng thêm ý thức và tinh thần tập thể, khả năng tư duy lý luận và khả năng tiếp thu tài liệu mới, kết hợp với những hiểu biết và kinh nghiệm cũ, hình thành nên những kỹ năng kỹ xảo mới và ngày càng hoàn thiện tri thức hơn. Tạo cho các em cơ sở thích ứng với hình thức kiểm tra và thi cử trắc nghiệm trong tương lai. Đồng thời giúp cho quá trình học tập của các em trở nên chủ động, tích cực, đạt hiệu quả hơn, giúp cho các em có cơ sở và một tâm thế cho các cấp học cao hơn, phương pháp học mới cho tương lai. Kết Luận Phương pháp dạy học rất đa dạng và phong phú. Sử dụng thành công các phương pháp dạy học là khoa học, là kỹ thuật và cũng là nghệ thuật. Nghệ thuật sư phạm là sự vận dụng sáng tạo các phương pháp dạy học để đạt kết quả cao nhất. Dạy học lấy học sinh làm trung tâm và sử dụng phương pháp tích cực, là phương pháp hướng tới người học sinh, khai thác hết tiềm năng trí tuệ của học sinh , phát huy tối đa tính tích cực và sáng tạo của học sinh. “ Người giáo viên trong quá trình dạy học không phải đem chân lý đến cho học sinh mà là người chỉ đường giúp học sinh tự tìm ra chân lý ”. Đó chính là con đường nâng cao c