Đề tài Sáp ong, sáp lông cừu

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC BAÙCH KHOA –ÑHQG TPHCM KHOA KĨ THUẬT HÓA HỌC BOÄ MOÂN HOÙA HOÏC THÖÏC PHAÅM BÀI BÁO CÁO: GVBM: Toân Nöõ Minh Nguyeät SINH VIEÂN THÖÏC HIEÄN: 1. Đàm Thị Diệu 2. Nguyễn Thị Ngọc Nhung 3. Lê Triền Thảo MỤC LỤC I/ Tổng quan về sáp …………………………………………………………..Trang 4 A/ Định nghĩa và phân loại sáp……………………………………………Trang 4 B/ Tính chất của sáp………………………………………………………..Trang 5 II/ Sáp ong Thành phần hóa học…………………………………………………….Trang 7 Tính chất vật lý………………………………………………………....Trang 8 Tính chất hóa học……………………………………………………….Trang 8 Ứng dụng……………………………………………………………….Trang 9 Sáp ong và phương pháp khai thac, chế biến……………………….Trang12 III/ Sáp lông cưu……………………..………………………………….…Trang 13 Tính chất và thành phần hóa học………………………...……….….Trang 13 Ứng dụng…………………………………………………………..Trang 15 IV/ Sinh tổng hợp sáp………………………………………...…………….Trang 15 V/ Phương pháp phân tích sáp………………….………………………….Trang 19 A/ Phương pháp phân tích sáp đơn giản………………………………..Trang 20 B/ Phương pháp phân tích este của sáp………………………………….Trang 21 VI/ Các quá trình tinh chế sáp các lọai sáp từ sáp tự nhiên A/ Quá trình chiết tách sáp………………………………………………..Trang 25 B/ Quá trình tách các loại sáp khác nhau……………………………….Trang 25 C/ Định lượng – Định tính sáp………………………………………….Trang 27 Tài liệu tham khảo………………………………………………….Trang 29 TỔNG QUAN VỀ SÁP: A/ Ñònh nghóa vaø phaân loaïi saùp: Sáp thường được biết tới như là những hợp chất kỵ nước mạch dài, thường được tìm thấy trên bề mặt của cây cỏ và động vật. Bản chất hóa học sáp là ester của acid béo mạch dài và rượu đơn chức mạch dài phân tử lượng lớn. Dạng tổng quát là: R-O-C-R1 Với R: là gốc rượu cetilic, hexacozanol, mantanilic, cerilic, octacozanol, mirixilic…và R1là gốc acid béo như palmitic, cerotic… Ở trạng thái tự nhiên, Sáp là những chất rắn ở điều kiện thường, có trong dịch tiết của động vật (sáp ong, sáp cá voi, sáp cá nhà táng…) hoặc ở dạng dự trữ của một số thực vật (sáp tạo thành lớp mỏng bao phủ trên bề mặt lá, thân, quả của nhiều cây). Sáp có tác dụng bảo vệ là chính. Chẳng hạn sáp ong bảo vệ cho ấu trùng ong phát triển bình thường và mật ong khỏi bị hư hỏng; sáp lông cừu (lanolin) giữ cho lông cừu khỏi bị ướt; trực khuẩn lao có vỏ bọc bằng sáp, nên không bị diệt bằng acid và cồn. Ở thực vật, sáp bảo vệ cho lá, quả khỏi bị thấm nước, và ngăn ngừa vi sinh vật thâm nhập vào. Những tính chất nêu trên là đủ để phân biệt sáp và những vật phẩm thương mại khác. Trong hóa học, sáp tạo thành khá nhiều lớp hóa chất khác nhau: hydrocarbon, sáp ester, sterol ester, cetone, andehyde, rượu và sterol. Độ dài của những chất này rất khác nhau có thể từ C2 cho đếnC62. Sáp được phân loại dựa theo nguồn gốc tạo thành: sáp tự nhiên và sáp nhân tạo. +Saùp nhaân taïo: ngöôøi ta taïo ra baèng caùch ester hoùa caùc saûn phaåm oxyhoùa cuûa xerezin va parafin vôùi acid beùo. +Saùp töï nhieân: ngoaøi caùc ester noùi treân, coøn coù moät ít röôïu baäc cao töï do vaø acid baäc cao töï do vaø moät ít hydrocacbon luoân luoân coù soá C leû(27-33), caùc chaát maøu vaø caùc chaát thôm.Haøm löôïng toång soá cuûa caùc taïp chaát naøy coù theå ñeán 50%. Trong saùp thieân nhieân thöôøng gaëp caùc loaïi röôïu coù phaân töû lôùn vaø caùc acid beùo baäc cao sau: Acid acid palmitic : CH3-(CH2)14-COOH : Saùp ong, spermaxeti Acid cacraubic : CH3-(CH2)22-COOH : Saùp cuûa caây coï Acid xerotic : CH3-(CH2)24-COOH Acid montanic : CH3-(CH2)26-COOH : Saùp cuûa ong ,cuûa laù vaø cuûa quaû Acid melisic : CH3-(CH2)28-COOH Röôïu Ruôïu xetylic : CH3-(CH2)14-CH2OH : spermaxeti Röôïu xerylic : CH3-(CH2)24- CH2OH : Saùp ong Röôïu montanic : CH3-(CH2)26- CH2OH : Saùp cuûa ong, cuûa laù vaø cuûa quaû Röôïu mirixylic : CH3-(CH2)28- CH2OH Caên cöù vaøo nguoàn goác saùp töï nhieân laïi ñöôïc chia ra laøm 3 loïai goàm sáp động vật, thực vật, và sáp khoáng. + Saùp ñoäng vaät : tieát ra töø tuyeán saùp cuûa coân truøng, tuyeán xöông cuït cuûa chim vaø töø tuyeán da cuûa ñoäng vaät coù vuù. Coân truøng thöôøng duøng saùp laøm vaät lieäu xaây döïng. Sáp ong, sáp spermaceti (trong mỡ cá voi), sáp mỡ lông (cừu) và sáp lanolin (cũng là một hợp chất mỡ lông cừu) là những loại sáp động vật quan trọng nhất. Trong đó, sáp ong, sáp mỡ lông và sáp lanolin là những sản phẩm phụ từ các ngành công nghệ khác. + Sáp thực vật gồm có: sáp carnauba (cọ carnauba – theo từ điển hóa - còn được gọi là sáp Brazil) – được biết đến như là loại sáp phổ biến nhất, sáp ouricouri – một loại sáp thuộc họ cau dừa khác và sáp candelilla. Ba loại sáp trên tạo nên phần chính của sáp thực vật. Saùp thöôøng coù 1 löôïng khoâng lôùn laém ôû trong thöïc vaät, treân beà maët cuûa laù, quaû, thaân caønh …chuùng coù taùc duïng baûo veä traùi, laù, thaân choáng söï xaâm nhaäp cuûa vi sinh vaät vaø moâi tröôøng (maát nöôùc, choáng thaám nöôùc). Moät löôïng ñaùng keå cuûa lôùp saùp naøy laø hydrocacbon - daõy parafin. + Saùp khoaùng: chieát xuaát töø than ñaù linhit hoaëc than buøn nhôø dung moâi höõu cô vaø được phân ra sáp dầu mỏ, sáp ozocerite và sáp than nâu (montan). Dựa vào cấu tạo hóa học, sáp thể hiện 1 vùng quang phổ rộng của nhiều hóa chất khác nhau: từ polyethylene, polymer của ethylene oxide, dẫn xuất của sáp than nâu, alkyl ester của monocarboxylic acid, alkyl ester của hydroxy acid, rượu polydric ester của hydroxy acid, sáp Fisher-Tropsch và sáp đã được hyđro hóa cho đến sáp amide mạch dài. Tỉ trọng bằng 1, nhiệt nóng chảy 72-77oC, thành phần chính: acid montanilic và ester của nó B/ TÍNH CHAÁT: 1/ Tính chaát vaät lyù: Saùp laø chaát voâ ñònh hình, deã bò meàm ra khi ñun noùng, noùng chaûy ôû nhieät ñoä khoaûng 40-90oC. Saùp khoâng bò meàm bôûi nöôùc, khoâng thaám nöôùc, khoâng daãn ñieän, chaùy ñöôïc, khoâng tan trong nöôùc vaø röôïu maïnh, tan toát trong benzen, chloroform, ete, hoøa tan trong caùc dung moâi baõo hoøa, ñoä tan phuï thuoäc nhieàu vaøo nhieät ñoä. Saùp coù ñoä deûo vaø nhieät ñoä chaùy cao. Nhieät ñoä chaùy laø nhieät ñoä maø taïi ñoù söï chaùy baét ñaàu xaûy ra neáu cho ngoïn löûa nhoû ñi qua beà maët cuûa maãu saùp. Nhieät hoùa deûo cuûa saùp laø nhieät ñoä maø taïi ñoù saùp töø theå raén baét ñaàu chuyeån thaønh daïng loûng. Traùi ngöôïc vôùi nhieät hoùa deûo laø nhieät hoùa raén. Tính chaát naøy ñöôïc ño nhö laø tyû soáä phaàn traêm co ruùt veà theå tích cuûa saùp. 2/ Tính chaát hoaù hoïc: So vôùi môõ trung tính taát caû caùc loaïi saùp ñeàu beàn hôn döôùi taùc duïng cuûa aùnh saùng, nhieät ñoä, caùc chaát oxi hoùa vaø caùc yeáu toá hoùa hoïc khaùc. Ngoaøi ra saùp cuõng khoù bò thuûy phaân, chæ bò xaø phoøng hoùa trong moâi tröôøng kieàm ôû 150-160oC vaø coù aùp suaát. Trong moâi tröôøng acid, saùp khoâng nhöõng khoâng bò thuûy phaân maø ngöôïc laïi, khi ñun noùng hoãn hôïp röôïu cao vaø acid beùo ngay caû khi coù maët cuûa nöôùc cuõng coù theå xaûy ra söï toång hôïp saùp. Saùp ñöôïc söû duïng roäng raõi trong nhieàu ngaønh coâng nghieäp nhö myõ phaåm hay döôïc. Đặc biệt là sáp động vật. Saùp ñoäng vaät ñöôïc tieát ra töø tuyeán giaùp cuûa coân truøng, töø tuyeán xöông cuït cuûa chim vaø töø tuyeán da cuûa ñoäng vaät coù vuù. Caùc coân truøng thöôøng duøng saùp laøm vaät lieäu xaây döïng. Trong đó tiêu biểu là sáp ong và sáp lông cừu. SÁP ONG: Tổ ong mật được công nhận là một trong những môi trường sống tinh khiết nhất trên thế giới nhờ vào một chất keo gắn kết gọi là Sáp ong. “Sáp ong” là một từ xuất phát từ tiếng Hy Lạp cổ và được hiểu là “người bảo vệ thành phố” (thành phố ở đây chính là tổ ong). Loaïi saùp naøy ñöôïc taïo ra ôû phaàn buïng cuûa con ong (Apis mellifera), Ong söû duïng chuùng ñeå naën thaønh nhöõng loã toå ong, baûo veä cho aáu truøng ong phaùt trieån bình thöôøng vaø giöõ cho maät ong khoûi bò hö toån. Ong mật thu lượm chất này từ nhiều loài thực vật khác nhau và mang nó về tổ của mình. Tại đây, lũ ong sẽ hòa trộn và làm thay đổi chất này, biến nó thành dạng chất keo giúp hàn kín tổ của chúng lại. Lớp sáp ong này đóng vai trò như là một chất kháng sinh tự nhiên giúp bảo vệ khỏi các sinh vật từ bên ngoài xâm chiếm vào. Chất bảo vệ này còn nổi tiếng đối với con người nhờ vào các đặc tính mang đến sức khỏe cho loài người. Người ta đã sử dụng sáp ong trong các phương thuốc cổ truyền từ đầu những năm 300 trước công nguyên. Thành phần hóa học: Thành phần chủ yếu của sáp ong là Palmitomilixilic . Ngoài ra còn có ester của acid béo không no hypogeic (C16:1 ∆2) với rượu mirixilic, rượu và acid có số C32-C34. Ngày nay, nhiều nghiên cứu đã xác định được các đặc tính có lợi của sáp ong. Sáp ong có chứa các chất caffeic acid phenethyl ester (CAPE) và bioflavonoids. Flavonoids có đến 20 -30 loại khác nhau, trong đó quan trọng nhất là chrysin, pinocembrin và galangin. Khả năng ngăn cản sự hình thành các gốc hóa học tự do của chất flavonoids đã có thể giải thích được một số đặc tính có lợi được tìm thấy trong sáp ong. Sáp ong còn chứa các chất monosaccharides, cellulose, các axít amin, các nhóm vitamin như B1, B2, pro-vitamin A, E và D, nicotinic acid, folic acid, các chất khoáng như canxi, magnesium, sắt, đồng, kẽm và manganese. Các chất đã được xác định trong sáp ong hoàn toàn giống với các thành phần có trong thực phẩm, các chất phụ gia thực phẩm và được công nhận là những chất dinh dưỡng an toàn. Tính chất vật lý: Sáp ong là một chất rắn vô định hình, thường là màu vàng cho đến màu hổ phách tùy thuộc vào nguồn gốc và khâu chế tạo. Maøu saéc cuûa chuùng phuï thuoäc vaøo nhöõng boâng hoa ñöôïc thu thaäp bôûi nhöõng con coân truøng. Có thể gồm sáp trong trắng hoặc sáp vàng có cấu trúc hạt, có màu vàng nhạt, da cam và nâu, có màu đặc biệt dễ chịu hoặc sáp trắng ( ngoài không khí hoặc bởi phương pháp hoá học), có màu trắng hoặc gần như vàng vàng. Bảo vệ mật ong khỏi hư hỏng và tổn thất, cũng như bào vệ ấu trùng phát triển bình thường. Và có mùi nhẹ. Sáp ong có độ hòa tan cao trong benzene, toluene, chloroform và những dung môi hữu cơ phân cực khác. Tính chất hoá học: Saùp ong deã daøng bò xaø phoøng hoùa vaø nhuõ hoùa do trong thaønh phaàn cuûa noù coøn caùc acid beùo töï do, diol vaø hydroxyacid. Baûn baùo caùo ñaàu tieân veà vieäc phaân tích saùp ñöôïc thöïc hieän bôûi Chevreul H naêm 1824. Sau khi tieán haønh xaø phoøng hoùa, oâng ta nhaän thaáy trong 1g saùp chöùa 0,346g lipid coù tính acid (coù theå laø acid margaric, oleic vaø stearic) vaø 0,567g phaàn coøn laïi khoâng coù tính acid khoâng phaûi laø glycerine. Sau naøy, Brodie BC tieán haønh phaân tích saùp ong ñaõ phaùt hieän ra vaø ñaët teân chuùng laø acid cerotic, mellissic vaø röôïu melissic. Pheùp phaân tích hieän ñaïi ñaõ chöùng minh söï toàn taïi cuûa caùc thaønh phaàn khaùc nhau: este palmitate, palmitoleate, hydroxypalmitate cuûa caùc röôïu maïch daøi (C30-32), (chieám khoaûng 70%-80% khoái löôïng toång coäng). Tyû leä cuûa triancontanylpalmitate (hoaëc melissylpalmitate, este cuûa röôïu C30 vôùi acid beùo C16) so vôùi acid cerotic (C26:0), moät phaàn chuû yeáu cuûa saùp ong laø 6:1. Caùc ethyleste cuõng coù maët, ñaëc bieät nhieàu nhaát laø ethyl palmitate, ethyl tetracosanoate, vaø ethyl oleate. Caùc hydrocacbon beùo (10-18% heptacosane, nonacosane vaø caùc chaát khaùc coù maïch C töø 17-25), caùc hydrocacbon khoâng no coù maïch C töø 21-35 vôùi 1 hay 2 noái ñoâi trong phaân töû, sterol (hôn 2% cholesterol, lanosterol, b-sitosterol), pheromone (geraniol, farnesol) vaø terpenoid cuõng ñöôïc tìm thaáy. Nhieät ñoä noùng chaûy cuûa chuùng vaøo khoaûng 62-65oC. 4) Ứng dụng: Saùp ong giuùp baûo quaûn thöïc phaåm raát toát, khoâng tan, raát trôn, khoâng bò taùc ñoâng veà maët hoùa hoïc. Sáp ong là một trong những loại sáp hữu dụng và đáng giá nhất. Công dụng của nó không chỉ ở công nghiệp đèn cầy, ngành công nghiệp lâu đời nhất về sáp, mà còn được dùng nhiều trong những ngành công nghiệp khác như công nghiệp tĩnh điện, công nghiệp thực phẩm, giấy và cao su. Sáp ong được dùng nhiều để chế sáp nến thờ, vải dầu, giấy dầu, chế matít, chế xi đánh giầy hoặc xi đánh gỗ. Nến làm bằng sáp ong tốt hơn nhiều và vô hại + Nến làm bằng sáp ong là loại nến làm từ sáp ong tự nhiên, không hàm chứa chì và kẽm, nên tinh khiết, sạch và nóng hơn các loại nến thông thường. + Nến sáp ong không phát thải các sản phẩm độc hại và khi cháy chỉ thải ra các ion âm tính. Các ion âm tính này sẽ loại bỏ các chất gây dị ứng trong bầu không khí và tạo nên cảm giác tỉnh táo và sảng khoái, cân bằng được chất serotorine trong cơ thể. Sáp ong là chất hoàn toàn có từ tự nhiên vì không hàm chứa chì và kẽm. Theo Thế Giới Phụ Nữ Saûn löôïng saùp treân theá giôùi vaøo khoaûng 7000 taán moãi naêm vaø 60% soá aáy ñöôïc duøng trong ngaønh myõ phaåm vaø döôïc. Từ tháng 8.2007, công ty Rohto-Mentholatum (Việt Nam) đã tung ra thị trường son dưỡng môi Lipice Sheer Color mới, với thành phần bổ sung dầu olive kết hợp với sáp ong thiên nhiên giúp tôn thêm sắc hồng tự nhiên và duy trì hiệu quả độ ẩm mượt của đôi môi. Với những dưỡng chất như khoáng chất, sáp tinh thể, sáp ong, dầu olive, chiết xuất nha đam... Lipice Sheer Color có tác dụng dưỡng môi và ngăn ngừa nứt môi, đồng thời tô hồng thêm cho đôi môi mà không cần dùng thêm các loại son khác. Chất đặc tính đặc biệt của sáp ong còn là một thành phần tuyệt vời trong việc tạo độ ẩm cho da. Được kết hợp với các loại thảo mộc tự nhiên có tác dụng lâu năm trong việc chăm sóc da là chamomile và lô hội, Aloe Propolis Creme là một loại kem giữ ẩm hoàn hảo cho làn da khô và còn đóng vai trò là một chất mát-xa thư giãn.  Sản phẩm Forever Living đã tạo được sự quan tâm của nhiều người trên toàn thế giới. Điều này đã khiến cho nhu cầu sử dụng sáp ong tăng cao trên phạm vi toàn thế giới. Trong y hoc, sáp ong được sử dụng nhiều trong việc chữa bệnh. Sáp ong giàu vitamin A. Trong 10g sáp ong tổ chứa 4.096 đơn vị quốc tế vitamin A. Tính chất chữa bệnh của sáp ong được công nhận từ thời cổ xưa. Hyppocrate đề nghị bôi một lớp sáp lên đầu và cổ khi bị viêm họng, mọi loại sáp đều có tính làm dịu và làm ấm, nhất là sáp mới. Sáp tinh khiết là vách ngăn các bánh tổ ong trong đó ong đẻ trứng, nuôi ấu trùng và bảo quản mật... là chất cơ bản của các thuốc cao dán, làm mát hay làm nóng làm mềm các khối u cứng, sáp ong hút chất độc ra. Dùng sáp ong chữa trị viêm ống tai ngoài . Viêm ống tai ngoài là hiện tượng viêm tuyến bã nhờn và nang lông ở ống tai ngoài. Bệnh tương đối hay gặp do thói quen ngoáy tai bằng các dụng cụ không vô khuẩn, lau tai quá nhiều làm xước da, qua đó vi khuẩn, nấm xâm nhập vào và gây viêm. Điều trị tại chỗ xông hơi sáp ong được thực hiện trong 5 ngày. Bệnh nhân trong tư thế nằm nghiêng vuông góc với mặt giường, ống tai bị viêm hướng lên trên, đốt một đầu ống giấy cuộn tẩm sáp, đầu kia úp thẳng góc với lỗ tai cách ống tai ngoài khoảng 0,2 - 0,3cm. Che mặt bằng một tờ giấy thường để tránh tàn rơi vào mặt. Mỗi lần điều trị đốt 3 cuộn giấy, mỗi cuộn đốt cho đến khi còn khoảng 3cm thì thay cuộn mới. Hơi sáp ong có tác dụng chống viêm, giảm đau, sát khuẩn, thúc đẩy quá trình tạo mủ. Nếu những bệnh nhân sau điều trị 5 ngày mà không hiệu quả sẽ được chích rạch và làm thuốc tai tại chỗ theo y học hiện đại. Tuy nhiên, điều trị nhọt ống tai ngoài bằng xông hơi sáp ong là một phương pháp điều trị có hiệu quả, đặc biệt ở những bệnh nhân được điều trị sớm. ( Theo nguồn Báo Sức Khỏe và Đời Sống) Ngoài ra, sáp ong kết hợp với nha đảm tử còn có tác dụng chữa kiết lỵ có máu mủ, rong huyết; kết hợp với phèn phi chữa ung nhọt. Sáp ong mật và vị thuốc bạch lạp: Sáp ong được chế từ tổ ong, (gọi tầng ong), sau khi đã lấy hết mật và gỡ hết ong non.Theo Nam dược thần hiệu, dùng nguyên tầng ong đốt thành than, tán nhỏ cho trẻ uống với sữa hoặc nước cơm với liều 2-4g một ngày để chữa viêm họng, bí đại tiểu tiện. Sáp ong được dùng trong y học cổ truyền với tên thuốc là hoàng lạp hay bạch lạp. Sáp có màu vàng, hơi trong, chất mềm và mịn như có dầu mỡ, không lẫn tạp chất, không nứt vỡ, có mùi thơm của mật ong, vị nhạt là loại tốt. Những loại thuốc tễ, thuốc hoàn to và dẻo như quy tỳ hoàn, hà xa đại tạo hoàn được bọc bằng sáp ong có thể bảo quản được rất lâu. Sáp ong tham gia vào thuốc dán, thuốc mỡ như một chất kết dính Tầng ong nướng lên, xác ve sầu (thuyền thoái) bỏ miệng và chân, đem sao. Hai thứ lượng bằng nhau, tán riêng, rây bột mịn, rồi trộn đều; ngày uống 3 lần, mỗi lần 4g với rượu chữa da khô nóng và ngứa ngáy. Tầng ong phối hợp với tóc rối, xác rắn lột, lượng bằng nhau, đốt tồn tính, tán bột, uống mỗi lần 4-6g với rượu chữa miệng lưỡi lở loét. Tổ được chế biến thành sáp theo cách làm sau: Tầng ong được cắt nhỏ, rải đều và mỏng lên một lớp xơ mướp đặt trên vỉ tre trong nồi hoặc chõ đã có sẵn nước. Đậy vung cho thật kín. Đun sôi nước. Hơi nước sôi bốc lên sẽ làm tầng ong mềm và chảy thành giọt qua xơ mướp để lại những cặn bẩn. Tiếp tục đun đến khi không còn mảnh tầng ong trên xơ mướp là được. Bắc nồi ra, để nguội. Lớp váng đóng trên mặt nước trong nồi có độ dày hoặc mỏng tùy số lượng tầng ong. Vớt váng ra, đun cách thủy cho chảy, rồi đổ khuôn sẽ được sáp ong. 5) Sáp ong và phương pháp khai thác, chế biến: Sáp ong do ong thợ tiết ra để xây bánh tổ. Sáp thô là sáp chưa qua tinh chế-thực chất đó là sáp bánh tổ, sáp lưỡi mèo, sáp cắt vít nắp... Muốn có 1kg sáp phải nấu 13-15 cầu ong ý, hoặc 20-25 cầu ong nội (cầu loại). Muốn có sáp ong tốt phải tổ chức khai thác sáp. Xử lý sáp thô tại các cơ sở nuôi ong Hiện nay cách nấu sáp đơn giản là: Đối với sáp lưỡi mèo, người ta thu gom nấu cho tan sau đó sáp sẽ đông thành bánh sáp theo khuôn. Đối với các loại sáp khác: bẻ nhỏ sáp thành miếng 2-3cm x 4-5cm cho vào túi, sau đó nấu cho tan (nồi nấu sáp có cho nước để sáp chảy). Sau đó lấy ra ép lại rồi lại đưa vào nấu tiếp và ép cho đến khi sáp trong túi chỉ còn lại dạng cặn bã, không có độ dẻo. Nếu nấu nhiều có thể cho sáp vụn vào nồi nấu rồi đổ vào túi đưa lên bàn để ép cho sáp chảy ra và cũng làm 2-3 lần như trên. Nấu xong ta được nước sáp, để lắng trong xô, chậu sẽ được sáp ong có lẫn tạp chất. Nước sáp còn đang nóng trong xô cần sử dụng vải, giấy, chăn... ủ để phần cặn bã còn lại có đủ thời gian lắng xuống đáy, khi nguội cạo bỏ phần cặn sáp ở mặt dưới tảng sáp, nấu lại và lọc qua lưới sau đó đổ vào khuôn (khuôn có thể là máng gỗ ngâm nước), đổ sáp thành khuôn theo hình dáng máng và khi sáp nguội bóc ra khỏi máng. Khi đã cho vào khuôn, thì không nên nấu lại nữa. Chú ý, khi nấu sáp đã chảy thì luôn giữ ngọn lửa nhỏ để tránh hỏa hoạn do sáp trào ra và giữ độ dẻo, màu sắc của sáp. Nuôi ít ong, sáp ít có thể đổ nước sáp vào xô, chậu, ống tre làm khuôn. Dùng sáp ong sản xuất chân tầng Sáp ong nội thường có màu sắc và độ dẻo thích hợp cho việc sản xuất chân tầng ong nội. Khi sản xuất chân tầng, không dùng sáp ong ở đàn ong bị bệnh, nếu không có điều kiện khử trùng. Do đó, sản xuất chân tầng phải biết rõ nguồn gốc của sáp ong. Nếu sáp có lẫn tạp chất trước khi sản xuất chân tầng cần phải lọc lại. Một số yêu cầu chất lượng của chân tầng: Chân tầng phải rõ gờ, đáy đều không lệch. Màu sắc chân tầng vàng nếu trắng là sáp đã nấu lại nhiều lần. Sáp dẻo, mặt xén không bị vỡ và cắt nhẵn theo vết dao. Đúng kích thước chân tầng 37x20cm, hàng lỗ ngay ngắn. Hong khô trước khi đóng gói. Có giấy mềm ngăn cách giữa các tấm, có hộp bìa cứng để đựng chân tầng, một hộp từ 10-20 chiếc. Bảo quản sáp ong và chân tầng Cần giữ sáp và chân tầng trong thùng kín, đặt nơi khô, các hộp chân tầng không được chồng lên nhau nhiều. Tránh tình trạng làm hỏng gờ lỗ tổ, chân tầng để lâu, mặt sẽ bị cứng, hoặc bị mốc, biến màu do đó sản xuất chân tầng đến đâu dùng đến đó không để đến vụ sau. Để chống sâu phá tổ có thể định kỳ vài tháng một lần xông lưu huỳnh. Đốt 60 gam lưu huỳnh cho 1m3 có chứa sáp ong trong phòng kín.   (Nguồn: Kinh tế kỹ thuật nuôi ong, NXB Thanh Hóa, 2000, tr.110-113)