Đề tài Thực trạng hiện tượng nghiện hút ma túy tại thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh - Nguyên nhân và giải pháp

Thực trạng hiện tượng nghiện hút ma túy tại thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh - nguyên nhân và giải pháp PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết chọn đề tài Đất nước ta dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản Việt Nam và cùng với sự quyết tâm nỗ lực của toàn dân, sau hơn 20 năm tiến hành công cuộc đổi mới nền kinh tế xã hội, chuyển từ nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần theo định hướng XHCN có sự điều tiết của Nhà nước, chúng ta đã đạt được nhiều thành tựu to lớn về kinh tế xã hội. Nền kinh tế tăng trưởng liên tục ở mức cao, đời sống nhân dân được cải thiện và nâng cao đáng kể. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, nền kinh tế thị trường cũng nảy sinh hàng loạt những vấn đề về xã hội phức tạp. Trong đó có tệ nạn xã hội nói chung và nghiện hút ma túy nói riêng đang làm nhức nhối toàn xã hội. Từ nhiều thập kỉ qua ma túy là nỗi ám ảnh, mối hiểm họa của toàn cầu và cho tới nay hầu hết các dân tộc trên thế giới đều chịu hiểm họa ma túy. Hiện nay số người nghiện ma túy trên thế giới là hơn 200 triệu người (Nguồn: Kiến thức cần cho thanh niên phòng chống ma tuý, NXB Thanh Niên), hậu quả của việc nghiện ma túy gây ra rất cao đặc biệt là tiêm chích ma túy, một trong những con đường dẫn tới đại dịch HIV. Theo chương trình kiểm soát ma túy của Liên Hợp Quốc (UNDCP) thì tình trạng sử dụng bất hợp pháp ma túy sẽ dẫn tới sự hủy hoại và tiêu vong của cả dân tộc. Tại diễn đàn LHQ, nguyên tổng thư kí LHQ B.Ghali đã đánh giá: “Tình trạng nghiện hút đã trở thành hiểm họa lớn của toàn nhân loại. Không một quốc gia nào, dân tộc nào có thể thoát khỏi vòng xoáy khủng khiếp của nó, ma túy làm gia tăng bạo lực, tham nhũng làm cạn kiệt nguồn nhân lực, tài lực, hủy diệt những nguồn tiềm năng quý báu khác mà lẽ ra phải được huy động để phát triển KT_XH, mang lại ấm no hạnh phúc cho toàn dân”. Nghiện hút ma túy gây ra nhiều hậu quả cho cả người nghiện, gia đình và toàn xã hội. Nó làm biến dạng các quan hệ xã hội, thay đổi các định hướng giá trị theo hướng tiêu cực và nhất là sự suy giảm đạo đức, nhân cách của con người, gây ảnh hưởng xấu đến đời sống sinh hoạt, phong tục tập quán của cộng đồng dân tộc Việt Nam, gây rối trật tự an toàn xã hội … Hiện nay trên thế có khoảng hơn 40 triệu người có HIV/AIDS, trong đó có 80% ở các nước đang phát triển, 75% người có HIV do lây nhiễm qua đường tiêm chích ma túy, đã đến lúc cuộc chiến chống ma túy là cuộc chiến toàn cầu. Nước ta nằm trong khu vực Đông Nam Á, phải chịu ảnh hưởng nặng nề của ma túy, tình hình tội phạm ma túy ở Việt Nam đang rất phức tạp, đặc biệt là các đường dây buôn bán ma túy xuyên quốc Tỉnh Quảng Ninh là điểm nóng trong cả nước về người nghiện ma túy và nhiễm HIV do tiêm chích ma túy. Thành phố Hạ Long nằm giữa trung tâm tỉnh Quảng Ninh, có một vị trí địa lý và kinh tế xã hội đặc biệt quan trọng. Mặt khác, do trên địa bàn có ngành khai thác mỏ, có nhiều người lao động từ khắp thập phương kéo đến. Cuộc sống xa gia đình tạm bợ, cộng với lối sống buông thả ăn chơi xa đọa của những lao động địa phương đã sa vào con đường nghiện hút, gây nhiều khó khăn cho công tác quản lý. Trên đây là một số lý do để tác giả chọn đề tài : “Thực trạng hiện tượng nghiện hút ma túy tại thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh - nguyên nhân và giải pháp”. 2. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn - Ý nghĩa khoa học: Với đề tài nghiên cứu này người làm nghiên cứu đã vận dụng các chuyên ngành và lý thuyết khoa học xã hội nói chung, XHH nói riêng. Ở nghiều góc độ khác nhau, nghiên hút ma tuý cũng là đối tượng của nhiều ngành khoa học: Khoa học Quản lý. tâm lý học, xã hội học, công tác xã hội, tội phạm học, luật học…Qua đó chúng ta có thể thấy được tính chất liên ngành của đề tài. Đề tài này còn sử dụng nhiều thuật ngữ của XHHĐC và các chuyên ngành của XHH: XHH quản lý, chính sách xã hội…và cách tiếp cận xã hội học về tệ nạn ma tuý nhìn dưới giác độ sai lệch xã hội. Qua đó báo cáo góp phần làm phong phú thêm kho tàng tri thức và lý luận khoa học của khoa học xã hội nói chung và XHH nói riêng. * Ý nghĩa thực tiễn: Kết quả nghiên cứu này góp phần giúp những cá nhân nghiện hút ma tuý thoát khỏi tình trạng lệ thuộc vào ma tuý, tìm cho họ một số con đường để đoạn tuyệt với ma tuý, hòa nhập vào cộng đồng xã hội. Bên cạnh đó, báo cáo cũng phần nào giúp các nhà quản lý xã hội có cái nhìn đúng đắn và toàn diện về tệ nạn nghiện hút ma tuý để từ đó có những biện pháp kiến nghị để giải quyết những khó khăn đang tồn đọng và đưa ra những khuyến nghị thúc đẩy công việc phòng chống tệ nạn xã hội nói chung và tệ nạn nghiện hút ma tuý nói riêng. 3. Mục tiêu nghiên cứu Thông qua việc sử dụng các kiến thức XHHĐC, chuyên ngành XHH và kết quả nghiên cứu XHH thực nghiệm để phân tích và làm rõ các mục tiêu sau: - Mô tả thực trạng, nguyên nhân và xu hướng phát triển của hiện tượng nghiện hút ma túy của những người nghiện tại thành phố Hạ Long. - Đưa ra những dự báo và khuyến nghị cụ thể phần nào giúp cho các nhà quản lý, lãnh đạo tại địa phương có những giải pháp khả thi nhằm khắc phục tệ nạn xã hội này. 4. Đối tượng, phạm vi khách thể nghiên cứu * Đối tượng nghiên cứu: Thực trạng hiện tượng nghiện hút ma túy tại thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh * Khách thể nghiên cứu: Người nghiện hút ma tuý tại thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh. * Phạm vi nghiên cứu: - Phạm vi không gian: thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh. - Phạm vi thời gian: Từ ngày 1-3 đến ngày 30- 3- 2008. 5. Phương pháp nghiên cứu * Phương pháp quan sát Chúng tôi đã tiến hành quan sát điều kiện sống của những người nghiện tại thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh. * Phương pháp phỏng vấn sâu Chúng tôi đã tiến hành phỏng vấn sâu 10 cá nhân. *Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Chúng tôi đã đọc và phân tích một số tài liệu có liên quan tới thực trạng nghiện hút ma tuý tại thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh - nguyên nhân và giải pháp. Bên cạnh đó chúng tôi còn sử dụng một số báo cáo tình hình và tổng kết về vấn đề TNXH nói chung và nghiện hút ma tuý nói riêng của thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh. 6. Giả thuyết nghiên cứu Bên cạnh những thành tựu về kinh tế xã hội, thành phố Hạ Long nổi cộm lên tình trạng nghiện hút ma túy, nó có xu hướng giảm nhưng vẫn còn ở mức cao, gây ra nhiều hậu quả xã hội khó lường. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên, đó là do nhận thức và hành vi của bản thân người nghiện, của gia đình và môi trường xã hội. 7. Khung lý thuyết   Chương I: Cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài 1. Cơ sở phương pháp luận 1.1. Quan điểm duy vật biện chứng và duy vật lịch sử Để thực hiện đề tài nghiên cứu này, chúng tôi đã vận dụng một số nguyên lý của phép biện chứng làm phương pháp luận khoa học. Tệ nạn nghiện hút ma tuý được coi như một hiện tượng xã hội, là sản phẩm của điều kiện kinh tế cụ thể. Vậy khi nghiên cứu vấn đề này phải đứng trên lập trường quan điểm của chủ nghĩa Mác Lê Nin, đó là chủ nghĩa duy vật biện chứng. Chủ nghĩa duy vật lịch sử thể hiện với tính cách là phương pháp luận khoa học để nhận thức và giải thích hiện tượng, các quá trình xã hội trong mối liên hệ và phụ thuộc lẫn nhau, có tính quy luật giữa chúng. Cơ sở phương pháp luận của triết học Mác đòi hỏi nghiên cứu tệ nạn ma tuý trong mối liên hệ phổ biến với tệ nạn xã hội khác, tệ nạn ma tuý không độc lập với các tệ nạn xã hội khác mà nó có quan hệ chặt chẽ với nhau như: cờ bạc, rượu chè, mại dâm…Từ đó chúng ta tìm ra đâu là nguyên nhân chủ yếu và những nhân tố ảnh hưởng. Quan điểm duy vật biện chứng khi giải thích các hiện tượng xã hội, quá trình xã hội đòi hỏi từ hoàn cảnh lịch sử cụ thể của đời sống xã hội, hoạt động sống của con người trong từng thời gian và không gian cụ thể. Chúng tôi xin được đề cập đến tình trạng nghiện hút ma tuý ở TP.Hạ Long tỉnh Quảng Ninh trong những năm gần đây. *Tiếp cận XHH về tệ nạn xã hội. Vấn đề tệ nạn ma tuý có nhiều quan niệm, phương thức tiếp cận, nhiều cách lý giải cũng như góc độ nhìn nhận vì vậy mà có những phương sách ứng xử và tổ chức quản lý khác nhau. Tuy nhiên ở đây chúng tôi xin trình bày cách tiếp cận XHH về tệ nạn ma tuý nhìn từ góc độ sai lệch xã hội. 1.2. Sai lệch xã hội và chuẩn mực xã hội Sai lệch xã hội là hành vi của cá nhân hay một nhóm xã hội không phù hợp với giá trị và chuẩn mực đang được xã hội thừa nhận. Giá trị và chuẩn mực xã hội là cơ sở quan trọng quyết định việc phán xét một hành vi nào đó có phải là sai lệch xã hội hay không. Giá trị chuẩn mực xã hội, là tập hợp những quy tắc xử sự, những yêu cầu mong muốn được đưa ra thành những khuôn mẫu cho hành vi của những cá nhân hoặc nhóm xã hội thực hiện, ở đây những giá trị chuẩn mực về luật pháp, về đạo đức, về phong tục tập quán, lối sống có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Những giá trị chuẩn mực xã hội có thể biểu hiện dưới dạng ngôn ngữ thành văn như: Các đạo luật, nội quy, hương ước…họăc không ghi thành văn như: Đạo đức, phong tục tập quán, lối sống truyền thống…các chuẩn mực không ghi thành văn bản không lệ thuộc vào hệ thống pháp lý nhưng nó quan hệ chặt chẽ với pháp luật. 1.3. Sai lệch xã hội và tệ nạn ma tuý Từ khái niệm sai lệch xã hội, ta có thể khẳng định tệ nạn ma tuý là hành vi sai lệch xã hội và khi tiếp cận từ giác độ xã hội học thì tệ nạn ma tuý là thuộc nhóm sai lệch tiêu cực. Vì tệ nạn ma tuý gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho xã hội, những người mắc nghiện ma tuý không chỉ sa sút về sức khoẻ, ảnh hưởng đến kinh tế của gia đình, mà tệ nạn ma tuý còn gắn liền với căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS làm ảnh hưởng đến sự phát triển của giống nòi. Tệ nạn ma tuý là bạn đồng hành của các tệ nạn xã hội khác, là nguyên nhân dẫn dắt các con nghiện đến các hành vi phạm pháp để thoả mãn cơn nghiện của mình. Tệ nạn ma tuý cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc chà đạp lên những chuẩn mực đạo đức, phong tục tập quán, truyền thống tốt đẹp của dân tộc được xã hội thừa nhận. Tệ nạn ma tuý là hành vi sai lệch xã hội nghiêm trọng, là những hành vi nguy hiểm cho xã hội không những vi phạm pháp luật hình sự mà còn vi phạm giá trị chuẩn mực về đạo đức, về phong tục tập quán…và nó bị cả xã hội lên án. Nhận thức được vấn đề này với cách nhìn XHH chúng ta có thể tìm ra nguồn gốc, đồng thời là nguyên nhân sai lệch xã hội của tệ nạn ma tuý từ đó đưa ra được giải pháp phù hợp giải quyế nguồn gốc sinh ra tệ nạn ma tuý góp phần làm giảm tệ nạn ma tuý cho toàn xã hội. 2. Lịch sử ma túy 2.1. Thế giới Ma tuý điển hình là thuốc phiện đã xuất hiện từ rất lâu. Hơn 8000 năm trước, thuốc phiện đã được người Somai sử dụng, người ta đã biết được những khoái cảm và sự thoải mái hết sức mà thuốc phiện mang lại khi dùng. Từ xa xưa, con người đã biết dùng những loại thảo mộc để chữa trị nhiều loại bệnh tật. Thuốc phiện đã được sử dụng như một loại thần dược. Thuốc phiện này bắt đầu từ Địa Trung Hải, Nam Á và Trung Á. Trong những năm gần đây, tình hình phạm tội sản xuất, tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép chất ma tuý trên thế giới ngày càng tăng, quy mô ngày càng lớn, tính chất phạm tội càng nghiêm trọng. Ma tuý được coi như một căn bệnh kinh niên của xã hội làm hao mòn sinh lực xã hội, có thể đưa xã hội đó đến chỗ diệt vong. Từ thời thượng cổ, người Ai Cập và người Ba Tư đã biết trồng cây thuốc phiện. Họ lấy nhựa mủ đặc từ quả xanh của cây này để hút tạo cảm giác say sưa và dễ chịu cho con người, thành phần chủ yếu tác động đến cơ thể con người là morphin dạng tinh thể do nhà dược sĩ Pháp Ser_tur_ner tách ra năm 1085. Thế kỉ VII trước công nguyên các thầy thuốc đã biết tác dụng của ma tuý. Hypocrat ông tổ của y học đã dùng thuốc phiện để chữa khỏi một số bệnh. Đồng thời với sự truyền bá của đạo Hồi, việc truyền bá trồng thuốc phiện đã lan ra khắp thế giới và ngày nay trở thành phổ biến. Nghề trồng thuốc phiện phát triển từ Ai Cập lan sang Tiểu Á, theo các nhà truyền đạo Hồi đi nhiều vùng trên thế giới. Ở các nước trên thế giới tệ nạn nghiện hút ma tuý ngày càng tăng nhanh. Theo số liệu thống kê của tổ chức thế giới (WHO), hiện nay trên thế giới có khoảng 100 triệu người nghiện ma túy, phần lớn ở các nước phát triển: Tây Âu, Bắc Mĩ, Nam Mĩ, Nhật Bản, Ấn Độ, Iran, Pháp, Đức…số lượng người nghiện đó theo dự báo của các cơ quan chuyên môn của LHQ tiếp tục gia tăng trong những năm sắp tới. Hiện nay vấn đề ma tuý không chỉ là vấn đề riêng của mỗi quốc gia mà trở thành vấn đề quốc tế. 2.2. Việt Nam Ở Việt Nam, Hải Thượng Lãn Ông đã biết dùng nhựa cây thuốc phiện để chữa bệnh cho nhân dân. Đến đời nhà Nguyễn thuốc phiện được dùng rộng rãi trong giới quan lại triều đình. Trong chiến tranh, ma tuý được dùng như một thứ vũ khí để thống trị nhân dân ta, được xem như một công cụ thực hiện chính sách ngu dân. Trong thời kì thuộc địa Pháp, do chính sách đô hộ và khuyến khích trồng cây thuốc phiện nên tình trạng nghiện hút khá phổ biến. Sau năm 1954 đến năm 1975, tệ nạn nghiện hút đã được giải quyết cơ bản ở miền bắc, số nghiện hút chủ yếu là người cao tuổi. Trong những năm gần đây, từ khi chuyển từ nền kinh tế quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, chúng ta đã đạt được nhiều thành tựu to lớn. Nhưng bên cạnh đó thì xã hội cũng nảy sinh nhiều tệ nạn đặc biệt là nghiện hút ma tuý trong tuổi thanh thiếu niên đang là vấn đề bức xúc trong xã hội. Theo cục số liệu cục Phòng chống tệ nạn xã hội năm 1997, nước ta có 129.476 người nghiện ma tuý. Đặc biệt là những vùng núi phía Bắc, nạn nghiện hút ngày càng lan nhanh và phát triển tới đỉnh điểm là năm 2001, 2002, 2003. Nhưng từ đó đến nay thì số người nghiện hút trong cả nước có xu hướng giảm do được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước trong việc phòng chống tệ nạn xã hội nói chung và tệ nạn ma túy nói riêng nhưng tỷ lệ vẫn còn cao, để lại hậu quả rất nặng nề cho xã hội. 3. Khái niệm công cụ 3.1. Ma tuý - Theo nghĩa rộng: tổ chức y tế thế giới (OMS) định nghĩa: “Ma tuý là bất kỳ chất gì mà khi đưa vào cơ thế sống có thể làm thay đổi một hay nhiều chức năng của cơ thể” - Theo nghĩa hẹp: Ma tuý bao gồm thuốc phiện, cần sa và các hoá chất có tác dụng kích thích thần kinh mạnh gây ảo giác, dùng nhiều lần thành quen trở thành nhu cầu về nghiện. - Theo gốc Hán Việt: có nghĩa là “làm mê mẩn” hoặc “say tuý luý” trước đay được dùng để chỉ các chất có nguồn gốc từ cây thuốc phiện có tác dụng gây ngủ và làm giảm đau, ngày nay dùng để chỉ tất cả các chất từ nguồn gốc tự nhiên hay tổng hợp, có khả năng gây nghiện. 3.2. Nghiện ma tuý Nghiện ma tuý là quá trình sử dụng lặp lại một hay nhiều lần chất gây nghiện: Thuốc phiện, cần sa, hêrôin, cocain và những chất chỉ sử dụng theo đơn chỉ dẫn của thầy thuốc để chữa bệnh như moocphin, seduxen dẫn đến trạng thái nhiễm độc chu kì hay mãn tính ở người nghiện, làm họ lệ thuộc về thể chất và tinh thần vào chất đó. Người nghiện ma tuý sẽ bị rối loạn toàn bộ cơ thể, cả về sinh lý, tâm lý nhận thức và hành vi. Chương II: Kết quả nghiên cứu 1. Vài nét về điều kiện tự nhiên, đặc điểm KT_VH_XH của địa bàn nghiên cứu Địa giới Quảng Ninh nằm vào khoảng 20040’ đến 21044’ vĩ độ Bắc, và từ 106035’ đến 1080 31’ độ kinh Đông, có diện tích là 7076 km2 với chiều dài hơn 300 km, rộng hơn 100 km. Phía Bắc giáp Quảng Tây (Trung Quốc). Phía Đông và phía Nam giáp với vịnh Bắc bộ với chiều dài 250 km. Phía Tây giáp với các tỉnh: Hải Phòng, Hải Dương, Bắc Giang. Ngoài ra Quảng Ninh còn là cửa ngõ thông ra biển của vùng đồng bằng sông Hồng, trung du và miền núi phía Bắc. Vị trí địa lý ấy cho phép Quảng Ninh mở rộng giao lưu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội với mọi miền trong cả nước và quốc tế, thông qua đường biển trở thành đầu mối giao lưu buôn bán xuất nhập khẩu và mở rộng kinh tế đối ngoại. Quảng Ninh là tỉnh miền núi, trung du ven biển, có nhiều đảo chiếm khoảng 13% diện tích toàn tỉnh với hàng nghìn hòn đảo. Thành phố Hạ Long nằm ở phía Tây Bắc Vịnh Bắc Bộ, cách Hà Nội 165 km về phía Tây Nam, cách Hải Phòng 60 km về phía Tây. Thành phố nằm ở giữa trung tâm tỉnh Quảng Ninh, phía Bắc và Tây Bắc giáp Hoành Bồ, phía Nam thông ra biển giáp thị xã Cẩm Phả, phía Tây và Tây Nam giáp huyện Yên Hưng. Thành phố Hạ Long gồm 18 phường và 2 xã, nằm trên dải hành lang công nghiệp trục đường 18, cùng với thuận lợi về đường bộ; đường sắt và các tuyến đường bộ, đường song và một số cảng biển cho phép giao lưu thuận lợi với thủ đô Hà Nội, Hải Phòng, các tỉnh đồng bằng sông Hồng, các tỉnh miền núi phía Bắc và biên giới của tỉnh. Đặc biệt với hệ thống đường biển và cảng biển, Hạ Long là cửa ngõ quan trọng của các tỉnh miền Bắc trong việc giao lưu với các nước trong khu vực quốc tế, nhất là với Trung Quốc. Quảng Ninh có tiềm năng phát triển kinh tế đa dạng, tài nguyên khoáng sản phong phú với trữ lượng khoảng 3 tỉ tấn. Bên cạnh đó Quảng Ninh còn còn có trữ lượng cát trắng rất lớn, hàm lượng silic trên 90% đạt tiêu chuẩn làm nguyên liệu cho công nghệ thủy tinh cao cấp. Nhiều đất sét để làm gạch ngói, gạch trang trí có chất lượng cao, nhiều đá vôi để làm ximăng, cao lanh, gốm sứ…Ở Cẩm Phả có mỏ nước khoáng có chất lượng cao rất tốt cho chữa bệnh và giải khát. Ngoài ra ở đây còn có nhiều mỏ đá quý, phôtphoric, titan, thạch anh tạo điều kiện thuận lợi cho công nghiệp nặng phát triển. Diện tích rừng của Quảng Ninh là 193,231 ha với những loại cây đặc sản: thông, quế, hồi, xamu.., phát triển ngành nuôi trồng và chế biến lâm sản. Hạ Long là thành phố trẻ có thế mạnh về công nghiệp khai thác và dịch vụ du lịch, có điều kiện địa lý địa hình và đặc điểm tự nhiên khá thuận lợi cho việc phát triển kinh tế xã hội. Thành phố Hạ Long có nhiều loại tài nguyên khoáng sản, chủ yếu là than đá với 592 triệu tấn, đá vôi có trữ lượng 1,3 tỉ tấn, công nghệ đất sét tốt nhất để sản xuất ra những loại sản phẩm đất nung có mặt trên thế giới với khoảng 41,5 triệu m3. Phía nam thành phố là Vịnh Hạ Long rất thuận lợi cho việc đánh bắt và nuôi trồng thuỷ hải sản, du lịch, vận tải biển, có nhiều cảng phục vụ cho việc giao lưu buôn bán hàng quốc tế. . Thiên nhiên đã ban cho Hạ Long một vịnh biển dài 1500 km với hàng nghìn hòn đảo lớn nhỏ. Vịnh Hạ Long 2 lần được thế giới công nhận là di sản thiên nhiên thế giới về giá trị ngoại hạng của cảnh quan và giá trị địa chất, địa mạo thu hút khách du lịch trong và ngoài nước đến thăm quan. Nhiều vùng nước sâu, kín gió thuận lợi cho việc phát triển hệ thống cảng biển và công nghiệp đóng tàu. Bờ biển dài thích hợp với nhiều giống hải sản phong phú và quý hiếm, là cơ sở cho ngành nuôi trồng và chế biến thủy hải sản. Hạ Long giáp với thị xã Cẩm Phả là khu công nghiệp lớn của tỉnh. Đặc biệt Hạ Long có trục đường 18B thuận lợi cho việc giao thông vận tải, là trục đường nối với khu cửa khẩu Móng Cái_ khu có vị trí chiến lược cả về kinh tế và quân sự. Thành phố giáp với huyện Hoành Bồ có tiềm năng phát triển về nông, lâm nghiệp và công nghiệp khai thác than có trục đường sắt thông thương với các tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh. Ngoài ra thành phố còn giáp huyện Yên Hưng có tiềm năng phát triển về nông, phát triển nuôi trồng thuỷ hải sản và du lịch sinh thái. Với đặc điểm do thiên nhiên ưu đãi ban tặng, lợi thế là công nghiệp, du lịch, nông, ngư nghiệp. Về công nghiệp thành phố có khoảng 700 cơ sở sản xuất lớn nhỏ thuộc các thành phần kinh tế khác nhau. Đáng chú ý là các công ty than. du lịch, nuôi trồng thuỷ hải sản…Những thuận lợi đó đã làm tăng thu nhập đáng kể cho người dân thành phố. Có thể nói thành phố Hạ Long mỗi ngày được thay da đổi thịt, nhân dân có mức sống khá và ổn định. Tuy vậy vẫn còn một số bộ phận nhân dân có mức thu nhập khá và ổn định. Tuy nhiên vẫn còn một số bộ phận nhân dân có mức thu nhập thấp, số này nằm rải rác ở các vùng giấp ranh huyện bạn, đặc biệt là khu vực miền núi, khu bán nông nghiệp đã có sự phân hoá giàu nghèo. Đây là một trong những yếu tố tác động không nhỏ đến sự gia tăng của tội phạm ma tuý và tệ nạn ma tuý. Thành phố Hạ Long có số lượng dân cư lớn trong đó công nhân viên chức chiếm khoảng 30%, dân tự do chiếm khoảng 10%, còn lại là số dân buôn bán nhỏ và làm các ngành thủ công. Mật độ dân cư trung bình hơn 500 người/ km2, có nhiều trường trung học phổ thông và trung học cơ sở trên địa bàn thành phố. 100% số xã phường được